GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1843.02.27 Nr49

Czas czytania: ok. 20 min.

'¥Jelkie;;o

XłęstWB

'..'op O Z N A Ń S K I E G O.

./}/....

Nakładem Drukarni Nadwornćj " IJekera i Spółki, - Redaktor: A. Wannowski.

\V P O fi i e d z i a ł e k d n i a 27. l, u t c g o.

1843.

\Viadom ości za graniczne.

Polska.

Z Warszawy, dnia 21. Lutego.

Na mocy decyzyi Ogólnego Zebrania Departamelltów T aszawskich Rządzijcego Sellatu, w dniu 25. Stycznia (4. Lutego) r. b. zapadłćj, uznanemi zostali za szlachtę dziedzicZllą, która nabyła tego stanu przf'd ogłoszelliem prawa o szlachectwie: PP. llagii1ski Damazy, h. SlepowrOllj llienlowski Sran., h. KorwilIj .Bienkowski Jan, t. b. j llienkowski Fab., t. b.: Hienkowski Andrz. Marcin Ant., t. h.; nłeszyilski Max. Raf., h. Suche Komnaty i Hoguszem4.i Bartłomićj, h. Juilczyk; llqreysza Marcin, h.

Wadwiczj llrzeziilski Franciszek, h. Lubicz; Bukowiilski Teodor, b. Drogosław ; Cebulski \7Vincen., h. Prawdzic; Chawłowski Wład., h.

Sulima ; Cbromailski ,,,- aleuty, h. Lubicz.

Chrzanowski Adam, h. Poraj j Chwalib(lg Ster., h. Strzemię; Ciborowski Antoni, b. Pielesz; Czwierczaliewicz z Stryjeilskich, Hcnryetta, jako Stryj ci Iska, II. Tal'llawaj Czarnowski Felix, h. Grabie; Czarnowski Jan, t. b,; Czarnowski Tomasz, t. h.; Damięcki Fortu., h. JJąbrowa; Dmóchowski Lud., h. Pobóg j Domai1ski Julian,b. Laryssa; Dziewulski Andrzej, h. Dziula; Dziewulski W ojc., t. h.; Eisymontt Lud., h.

Korab; Fontanna Onufry; Gąsiorowski Jóżef, h. Slepowronj Gąssowski Ant., po I)awle, h. Grzymała j Gąssowski Mateusz, t. h.: Gąssowski Ant, po Stanisławie, t. h.! Gemhicki Walenty, h. Nałęcz; Gieraltowsld Jan, h. Tt;pa-podkowa j Gieraltowski Piotr, t. h.; Gieraltowski Piotr Stefan, t. h.; Glinicki Stan., h. Junosza; Głogowski Fel., b. Grzymala; Gniewkowski Wiktor, h. Cholewa j. Gołt;biowski Emeryk, h.

Gozdawa j Górski Jan., h. Lubicz; G6rski Józ., b. Nałęcz j Grabowski Walenty, b. Pobóg; GradOlJlski KarlII, h. Prawdzic j G radomski Adam, f. h. j Gr;jbczewski Tom., h. Nałęcz; Grodzicki Fran., h. Łada j Gusto\\'ski Józef, 11. Ciolek. (Dal. ciąg nastąpi.) F r a n c v 3.

Z Paryża, dnia 16. Lutego.

Doniesienie wczorajsze o wyborze P. Bastide na lIa zastc;pcę Chalonu 8m' Saone było nieco za skore. Pomimo to j()st wielkie l>odobieilstwo do prawdy, że kollf'gimn obiórcze tegoż miasta mianować będzie swoim deputowanym Redaktora N a t i O II a I a. Generał Thiard, pod którego auspicyami zostaje kandydatura Pana wany został Prezesem zgromadzenia obiórczego. Po nadzwyczaj długiem milczeniu powziął znów Abbe Lamenais zamiar wydania nowego dzieła. Tytuł pisma tego jest: A m s o h a s - pancIs et Darvands; są to nazwiska duchów należących do obudwóch paiJst Ormunda i Abrilllana, przy,vdziane w formy francuzkie.

_ _ Połoski o mającej llastąpić zmianie ministeryalnej l}ojawiają się znowu w skutek ostatnich wyborów Deputowanych w trzecim okręgu ParJia f\'V llauvais. gdzie kandydaci oppozycyjni górę ,'\'zięli. Hrabia Mole częste ma narady z Ludwikiem Filipem, co pogłoski owe niejako porwie rdza. Gabmet nie chce wprawdzie podobno z projektu do prawa względem tajn:rch funduszów robić kwestyj J:njnistcryalnej, zostawić jednak zamyśla Izbie do woli, czy chce z tego zrobić kwestyą gabinetową, czy nie, Zwolcnnicy, ł!;abinctu usiłują '£wyczajne obrody nad tajnemi funduszami zniżyć do kwestyi o samo przyzwolenie }l.redytu. ale oppozyceya koniecznie na IQ nastawa, aby z tego zrobić pytanie gabineto\Tc. Naczelnicy OI)pozycyi, jako P. Odilon llanot, Lamartine, Benyer' i t. d. posłanowili nR zebraniu wczo.

rajszem i dzisiejs'lćm, aby nastającym obra.dom nadać znaczenie polityc'lne i aby wszyscy wzięli udział w rozprawach. - Spodziewają się tym sposobem spowodować także nareszeie Pana Thiersa do przerwanie swe"o milczenia. Je.li Pan ThiefS żądać bęl:> 'dzie głosu, tak tylko IJr)!etllówić może, że albo sil; ua zawsze od Icw':j umuie, albo Id stau'owczo się z nią połąny. W pićrwS'Lym razie IJfzymu&zonYlUby był Pan Thiers pnyjąć tckę 'W gabineeie Hrabiego 1\1 o I e i oprze.ć się na konserwałystacla, na "t6rych bił zawS1.e; byłoby to stanowisko, na kióremby się długo u.. trzymać nie mógł. W drugim razie wnicisłby Pau Thiefs na lewą strouę 50-60 £jlosów, i stanowczą sprawiłby jej prze.wagę, Z cJni p. Lutego.

Dzicnnik sporów pod względem sprawy hiszpańskićj tak się wyraża: "Sprostowanie ogłoszone przez m1:łdryc;ką Ga';letę nadworną koniec musi .położyć nieporozumieniom między Francyą a Hiszpanią. Zdaje nam się, ie elli Francyi, aui rządu jej nie byłoby rzeczą

f\odną, zana(lto przywięzywal w:lr{ości do formy, w jakićj ga'binet madrycki zdał swoję deklaracyą. ])ostateł:7.uą ona jest, gdyi pochodzi z Hiszpanii, t. j. narodu, z którym Francya szczerą ma intencyą \V pr'l.yjaźni pozostać, pocbodzi od nądu, względem którego umiarkowanym być można, nie zdradzając sła'bości. Obelżywa zniewaga, której madrycka Gazeta nad"vorna urzędmł'Y nadał:t charakter, wymierzona była nietylko przeciw Panu Lesseps, ale także przeciw nądowi francuzkiemu, poniewai tylko instrukcye rządowe krokami P. Lesseps kierować mogły. Słusznie zatem tłomagał się Król odwołania. Poseł francuzki w Madrycic otrzymał polecenie, pokazać się stałym ale umiarkowanym, a rZ'idowi hiszpańskiemu zostawić wyjaśnienie faktów jako ha sposób, w jakiby najlopićj z Francyą się chciał pojednać. Takt i przezol'lłość, jaką Xiążę Gliicks'berg w spravie tej o'bjawił, u!'prawiedlhTia całkicm położone w nim zaufanie. "V padło to może komu w oczy. ie w deklaracyi, gabinetu madryckieo Konsul francuzki nie jest po nazwisku wymienivn.v; zapolJlnieć przccici nic llaJcźy, że i \V motykule oskarzającym go, uiemasz nazwilika jego. Klo rządowi Króla zbyteczną w tej sprawie przypisywał draźliwość, zapewne mu teraz słabość zarzuci; wszak ze żaden z tych arzutó\V nie jest sprawiedliwy. Umiarkowanie i duch zgodnoci, które \Vszystkiemi krokami gabinetu dotąd kierowały, przekonają pewno naród hiszpańgki, jak szczerem Jest Francyi żyneuicm zostać ,'I. nią w pnyjaźni.. - :Pres!;c o tćjze rz('czy tak mówi: lICzyli! deklaracya m<ldryckićj Gazel, nadwornej nastąpiła bez żadneo przyzwplenia ze strony Francyi? Czas to wykaże; ale oświadczamy, ze wszelkąby straciła warłoś'ć i moc, gdyby przyzwolcliem jakieln okupioną 'była - czego się jednak tymczaem nie spodziewamy. ec ZAlgiefll doszły wiadomości do d. 10. OdiJział, który podjął był ,vyprawę pod dowództwem Generała-Gubcrnatora Bugeaud, powrócił dnia 7. znowu do CherchelI. Na górach zaszła go ogromna burza / z którejto przyczyny wiele wycierpieć musiał; wszakże euergia żołnieny wszystkie przezwycięzyła trudności i dwóch tylko ludzi stracono. Expedycya ta, pomimo krótkiego czasu, dość pomyślny odniosła skutek. Rokoszanie zachodni cofnęli się o podal pokoleń została ukarana; O ułaskawienie.

Część odpadłych wszyscy inni prosili

Z dnia 18. Lutego.

Monitor paryski wyraża: ..Dzienniki niektóre twićrdziły, że ministerynm od przełożonego projektn do prawa o cukrze odstępuje. Jest to fałszem. Oświadczamy, że gabinet przeciwnie przy tym projekcie obstawa i wszelkiej dołoży usilności, aby go przeprzeć.« - Przy wyborach w Chalone sur Saone drugie scru(inium następujący wydało rezultat: Liczba głosując)"ch 374.

Pan de Verennes uzyskał 213 głosów.

Pan Bastide . . . . . . . 158 Więc Kandydat konserwatyst6w, P. Verenbes, Deputowanym obrany został. Obiorcy legitymistyczni w czynnościach wyboru ni-e J:irali udzialu.

Commerce pod npisem: Ważne wiadomości z Marokko następujący artykuł obejmuje: . Parostatek .. Tartare,« itliry Z przeznaczonym dla Moador generalnym Konsulcm francuzkim do Tanger się puścił, dnia 29. m. z. do Oranu powrócił, mając jeszcze na swym pokłac1zie Pana PeUissier z rodziną jego. Po przybyciu do Tanger, Pan Pellissier dowiedział się od tamecznego Konsula francuzkiego, że Cesarz Abdberraman nowemu generalnemu Konsulowi w Mogador Exequatur odmawia.

.Tartare« udał się natycbmiast do Gibraltaru, aby się tam deczekać wypadków nowych kroków, które u Cesarza czynić cbciano. W kilka dui późnićj znowu się ukazał pod. Tangerem, ale wszelkie kroki były nadaremne. Cesarz marokaiIski pod!lwał za przyczynę wzbraniania się, te O potrzebic bytności Kousula generalncgo francuzkiego w Mogador przekonać się nie moie, kiedy ten co t,ymczasowo jako Konsul służbę sprawuje, missyi swćj ku zadowoleniu Francuzów i Marokańczyków zadość czyni, iźby więc wypadało, pozostawić go na jego urzędowaniu. P. Pellissier wrócił tedy na pokładzie .. TartartI <t do Orann, czckając tam nowych rozkazów. Wypadki te, za których autentyczność ręczymy, spowodują zapewne gabinet do użycia niezwłocznie środków, plzez interes i honór kraju nakazywauych.« ,

Anglia.

Z Londynu, dnia 16. Lutego.

W "'indsorze wczoraj ogłoszono, że dwór jutro do Buckin.gham palacu się udaje. Rozwiązania N. Pani czekają na pocziltku Kwietni:t. Podług Examinera wykazuje sil,) urzędownie. te trzech biskupów w ciągu 15 lat rodzinom swoim \v ogóle 700,000 funt. sz. majątku zostawiło. Między tymi był jeden Eiskup, kłllry, grly przybył do Irlandyi ani grosza nić miał przy duszy, a po 8 latach umarł, zostawiwszy 400,000 funt. szt. Biskup z Clogne, 7.marły w roku 1820., oszczędził dla swych dzieci 120,000 funtów szt., a Biskup jeden w Walii, w pośledniej dyecezyi, uzbierał jednak 100,000 funt. szt. W roku 1828. urzędownie dowiedziono, że osobisty majątek 24 biskupów. co w przysięgą ostatnich lat 20 pomarli, 1,649,090 funt. więc w przecięciu (na każdego) po 70,000 funt. szt. wJnosił.

To była tylko ilość przeciągu potwierdzonego osobistego majątku, nie rachując innćj własnoś'ci. - Gazeta wspomniana twierdzi, że w żadnym innym choć naj,vyżsym stanie stósunkowo tak ogromnych nie ma majątków i wzywa publiczność, żeby tylko majątki 24 generałów albo admirałów w ciągu oslatnich 20 lat zmarłych z1iczył, a przekona się, o. ile biskupi przemagają. Mowa Lorda Bl'Oui:)bam, miana w Izbie parów, w którćj bronił rządu francuzkiego przeci\v wszelkim zarzutom z powodu nieszczęśliwego powstania barceloilskiego, byłaby wzbudziła wielkie zadziwienie, gdyby przez kogo innego, a nie przez Lorda llrouł;ham była powiedziana. Ale od tf1)«,J jedynego w swoim rodzaju i zręcznego mliwcy, s,! już do podobnych rzeczy przyz"'yczajeni, i przygotowani na kaźcIem zgromadzeniu do jakowego wymownego wybuchu, TV kMrJm każdy słuchacz i czytelnik znajdzie przyjemną zabawę, i niczego więcej tez w tern nie szuk.a. Zresztą Lord ten zakupił s«?bie posiadłoci we francyi 7 żyje tam więcej n,ii 'v swoim kraju, i cieszy się z uprzejmych wzgXędów, jakich tam doznaje. Na pierwszćm posiedzcniu parlamentowem, naczelnicy opozycyjni i ministeryalni w najlcpszej zostawali harmonii w obudwóch Izbach i najlepićj się rozeszli. Przez dawnc i głęboko zakorzenione poważanie dla tronu, wc wszy I'ały się unikać przedluz<lnia rozpm\v nad adresscm, i przeszkodzcnia jednomyślności w jego przyjęciu. Ula lego toz i ministerstwo stara się za zwyczaj, aby ll10\va tronowa była zawsze ogólną ile tylko mozna. Adrcs bywa tez zwyUe tylko odt;łosem takiej 11l0\vy, Szwa.jcarya.

Z Gencwy, dnia 15. Lutf'go.

Journal de G-eneve z dnia 14. krótkie swoje sprawozdanie Z zaszlych wczoraj wypadlów tak kO{lczy » Nareszcie, o godzinie 3. 1. południa, po rÓLnych układach, wszystlo powródło do porzqdku, zniknęły barykady, cyrkulacya. na wszystkich stronach przywr6cona. Kommissarż policyjny .w towatzystwie doboszów, obchodząc po mieście, odczyty,vał odezwę rady rządowej, ogłaszaj,!cą koniec niel}okoju jako tćż zamiar rady, która do wielkićj rady wniosek uczYllić zamyśła o zupełną amnestyą.

S e r b i 3.

Z Belgradu, dnia 6. Lutego.

Ostatnie, przez rząd tutejszy 1. K o n s t a nt y n o p o l a otrzymane doni£'sienia, mały pozostawiają promyk nadziei, żeby Ros!!ya teraźniejszemu rządowi serbskiemu przynajmni(:j w osobie pierwszego jego r£'prezentanta, Xięcia Alexandra Georgiewieza ostał; się pozwoliła.-.

G-(lyby się ta nadzieja ziściła, sądzt;, iż jnżteraZ naleLałoby wyrazić pow6d, który Rossyq do taki£'go pobłażania skłonił. Znajomy ,"niosek czterech innych mocarstw, - ażeby l)fzy utrzymaniu padłego na G- e o l' g i e w i c z a narodowego wyboru i potwierdz£'nia go przez Portę, sprawców naszej rewolucyi wrzęśniowej do oJpmviedzialności pociągnit;to - nie mógł ,łaśriwie gabilwlu petersburskif'go do takif'go pobłażania sl,lonić, <Ile owszpm l)O(lłng wsz£'lkiego prawdopodobil'i1stwa szezq;6lnićj raporta Pana L i e v e n a wywołały zapf'wJ1c ". postanowieniu naszpgo potężnego obroitcy niektóre, dla naszego kraju nader "ażlIc 1II0dyfihacye. Pan Lieven wynurzył bo" iem przekonanie, ie tf'raźniejszy stan rzeczy w Serbii trwały być nie mOLe, ponieważ narodo"e stronnictwo Serb()w, to jest to, które ma n,1 OhU samoistność i niezawisłoś(; kraju swego od WIJł,ywu obcf'go, żadnych albo tylko mało przewodników posiada, którzyby z poświęceniem się zarazem i potrze

JS8boe do kroku takowego zdolności posiadali.' Pan Lieven radzi zllhht1, aby rZecZom wolny bieg zostawić i czekać, dopóki się w przyzło. śei nie nastęczy sposobność do wywrócenia bez wielkiego szelestu dawniejszych stósunków kraju tego do paIJshva opiekuilczego, które ostatnia rewolucya niew<!tpliwie nadweręzyła. - Gwałtownym środkom, a mianowicie lJodsycaniu kontr - rewolucyi był Pan Lieven zawsze i otwarcie lH"zeciwny i \v ogólności podzielał on to przekonanie, że uskutecznienie takowych na teraz byłoby trudne, \vypadek niepewny, a w ostatnim względzie mogłoby ono nawet in. teressom rossyjskim być nicdogodne. Zdania Pana Lievena nie znalazły wpra\"dzie dołi,d przysh:pu w PetRrsbmgu,. ale pojednawczy wniosek czterech innych m()aTstw, o którym wyżej nalJomknięto, dokaze niezawodnie tego, że uwagę na nie zwr6cić będzie trzeba. Bo chociażby też nie wierzono bezwc:runkowo twierdzeniu Pana Lievena, że serbski status quo jest tylko przemijający, przecici zdanie tak znakomitego męża nie może być całkiem płonne, a bardzo do pra wdy lJOdobne nsunięt;ie naczelnik6w ostatniej rewolucyj powinnoby etersburg tem bardziej o W,!tłości teraźniejszego porządku rzeczy przekonac. Niech nam przecit'z wolno będzie pl"Zywięzywać do utrzymania teraźniejszf'go lIaszego Xięcia jedynie patryo o tyczną nadziejt;, a przeciwne oczeki\'Oania nieprzyjaeiół ni£'ch tylko dla nas będą bodzcem do tćm śeiślejszego połączenia się z sobą, do unikania wszelkicj niezgody i do ciągł£'go zwracania uwagi naszcj na dobro kraju. - Używamy ciągłćj spokojności, zdmi£'rzony rurh michałowski albo odłożono, jak się zdaje, albo go teŻ całkiem zaniecbano; znany Stojan JolallOvich, najczynniejszy n:łczelnik tf'go stronnictwa, miał się podług l)ogloski, za wiaroodność którćj ręczyć nie Jl)OŻt'IIlY, n1\gle z nad grauiey naszej oddali(;. - \V n;ku bylcgo Xięcia, przebywającego ciągle w s<}sit.dzkim Banacie, znajdują się jeszcze niektóre wazne papiery rządowe i dokumenta, których wydania domagał się Poseł turf'cki w Wiedniu, Rifaat Basza. Xiążę Michał uie przychylił się do tego, nie poczytując jeszcze S\vojćj sprawy za straconą; nadto chce on czekać na rozkaz \"ydania 0\, ych papierów z strony mocarstwa opiekullczego i zasięgnąć rady innych mocarstw. -'- Podług od(.bnmyrh ptzez RfI!'zę belgradskiegd wiadomości z Konslantynopola, wydała Porta dla }.ib.mu tolporządzmie, l,tóre zapewne tamze 8pokojności nic zabl'zpieczy. Sflisownie do niego bowicm mają bez ".zlt;dlt na religią mieszkfl{lców nowy podział obwodlhv 'Zal)rowadzić, ktljre albo do baszostwa damaskiego, , albo do saidahskiego przłączone zostaną. - Ze się to z zdaniem mocarstw nie zgadza, })('wną jest rzeczą, i spodziewać się trzeba, że fe z:Jżalenia przeciw temu w Konstantynopolu zaniosą. l\1ocarshva ządały bowiem, aby sprawy Druzów i l\1aronit6w najwyźszej władzy jednego tylko Baszy powierzono, a Porta usiłuje kraj ten rozdrobni(;, co by się wcidellin jt'go do pailstwa tureckiego równało. \" ydarty l\1aronitom obwód Dschibal jui i tak do baszostwa trypoliskiego wcielono i urzędnika tureckiego tamie ustanowiono. Essad nasza, który to zrobił, miał uslucha(; natchnieni jednego p6łnocnego generalnego Konsula. - Ze zabiegi Francyi 'v Petersburgu w celu zbliżenia tych (hv(Jch paristwdo siebie na niczem spełzły, przeł-Ołlałeś się jui zapewne WPan z toku "praw politycznych, a mianowicie w pytaniu serbskil:m. (Także ton ostatnićj mowy Guizota w Izbic wypadek ten zdradza.) Z dnia 9. Iutego.

_ NaJ nowsza poczta z Konstantynopola nic przywozi jeszcze ostatecznego zawyrokowania w sprawie serbskiej, na uczynione w tćj mierze kroki z strony Ros8yi żadna jeszcze orlpowiC'dź nie na :]f'szła. - Co do wyrządzonej austryackimparostatkom przykrości nic się jef,zczc' od tygodnia nie zmieniło j z(]aje się, że Porta ostatf'czne załatwienie fej sprawy powrarającemu właśnie Rf'szydowi pozostawić pra!-";nie. - Z Syryi odebrała Porta zaspakajające wiadomości; na Libanie panowala spokojność. \Y Serbii natomiast znil'chęcenie z powodu teraźniejszego stanu rzeczy coraz bardziej się "zmaga, a pojedyncze objawienia tego zniechęcenia skłoniły rząd do chwycenia się nowych suro'ych rodków. Wiele znakomitych osób w Szabaczu i innycll zamoinych miastach ujęto i w odleglejsze wywieziollo strony; inne chłostano, a dwunastu męiów, między tymi kilku księży, schroniło się ostatniemi dniami lla

ziemię ausłryacką. 'iV dzieralljn Się 'fu 'k(}w nczynaj,) obok tego bardziej na j1\W występować. Domagaj:) sit; oni seryo dziesięciny z calej Serbii, i \'""utsicz z pewnością tym iądaniolU iapobiedz nic polI'Bii: na teraZ priynajmnićj o trzech mi('sięrznę odwłoktt prosił. TyuIC7.aSem zaś urzędnicy tureccy wybierają już od kilku dni przy bramach belrarłzkich stós\ll1kuwą opłatę od \v8zystkich towarów.

Turcya.

Z Konstantynopola, dnia 25. Stycznia.

Ostatnia zmiana w zarządzie tutejszym byłaby małoznat'zącą, gdyby nie wyjaśniała stanowiska W. Wł'zyra, H.iza Baszy. W miejsce nsnilięteg() Seriaskera, l\'Iustafy, mianowany zo. stał Naczdn,ym wodzem wojska liniowego (tytuł Seriaskera, Ministra wojny jest juz zniesiony), mało dotąd znany H.eszi(]-Darbucbari-Basza, dotychczasowy Feryk gwardyi sultailskićj. Jest to człowiek niskiego pochodzenia, w młodości swćj był Dyrwiszem, przy tworzeniu wojska taktycznego nabrał odrazu ochoty do zawodu wojskowego, i obszerny habit klasztorny zamienił na ciasny ubiór wojska regularnego (Nizami). Z własnej woli wstąpił \V szeregi jako prosty zolnierz, odbył kampanie przeciw Rossyi i Eiptowi. odznaczył się i doszedł do stopnia oficera. W ostatniej wyprawie przeciw Kurdystanowi pod Seriakerem ReszydMohammed Baszą, dał mu się poznać, został sztabsoficerem, a po jego śmierci pod Seraiskierem Hafiz flasz:), wykonawszy pomyślnie kiłka napad(jw na Kurdów, Pułkownikiem, potem Liwa Pasz;" a niedawno Ff'rykif'm (Generałem dY"fVizyi). Nie jest niczćm więcćj jak tylko z.olnierzem i żadnego nie łlosiada ,vykształcenia. Pomimo to polubił ?;O bardzo Riza Bas"Za i protegował go wszelkiemi sposobami. Po strąceniu Mustafy. Baszy, pOSUlI;!ł go teraz na jego miejsce. H.iza Basza jest zaws"Ze wszechwładnym. Umie on ,vszystkie przeciwko Robie wymierzone zabiegi 7.niweczyć i zawsze występuje z walki zwycięzcą. Dalćj okazuje się, ze nie Mustafa Bas"Za, ale on był powodelłl do odwołania ReszJda naszy, z Paryza. Reszyd Basza ma być w jego ręku narzttdziem i zarazem cackiem, za pomocą którego utrzymywać będzie ciągłe równowagę ze starym Chosrewem.

.( Kadelłlnno.) Podczas teraz nastąpić mającego Sejmu W.

X. Poznańskiego życzyćby należało, żeby zastępcy organu stanu rólniczego nie przepomnieli wnieść do obradowania na Sejmie nad zmianą prawa dotychczasowego za przestępstwa wpuszczania umyślnie lub też przejścia samopas Inwentarzy wszelkicll w szkodę za obce granice. Prawa te dotąd istniejące, są tyle dla gospodarzy uciążliwe jak równieŻ niedogodne pod względem wyśledzenia tylko istotnej szkody; że chociaż przy najmniejszej okoliczności przejścia inwentarzy na obce pastwisko, wynikłą tylko ztąd szkodę koniecznie przez bicgłych wyśledzić wprzód potrzeba i następnie sądownie poszukiwać ukrzywdzenia. A jakźe się da to istotnie wyśledzić i uskuteczni(;? - jaka niedogodność sprowadzania nawet i dla tego przysięgłych znawców! - Co za rozciągłe i utrudzające dochodzenia ukrzywdzonego przy najmniejszej okoliczności, i to jeszcze koniecznie sądownie! Prawo fantowego, obok istnącego prawa, z oZlIaczeniem na każdą sztukę bydła postanowionej kary za przejście na obce 'terytoryum w szkodę zboża, łąki, i t. d. przy mnicjszem wydarzeniu szkody, kiedy się us?-kodzony tem kontentować zechce, nićposzukując większej szkody nad funtowe przepisane, a z pastwiska wyłącznie tylko fautowc od sztnki bydła. daleko dogoduiejszćm i łatwiejszym zdawałoby się być; mając uszkodzony przytćm l)fawo za sob'j, zatrzymania tyle sztuk bydła aż do wykupu za szkodę, ileb,r fantowe od' wszystkiego przekroczonego bydła czyniło. VV ysłcdzcnie po-' niesionej szkody przcz bicgłych i sądowne lJOszukiwanie o takową, mialoby tylko micjsce przy szkodach 'większych przechodzących postanowione fantowe, i gdyby strony dobrowolnie pomiędzy sobą ugodzić się nie chciały O zrządzoną szkodę. Spodziewać się należy, że Stany Sejmu W.

X. Poznailskiego nic przepomną , aczkolwiek mieć będą daleko ,viększej ,,'agi rzeczy do obradowania, i tej okoliczności; chociaż na pozór mniej znacznej, ale istotnic uciążliwćj z ogólnem narzekaniem wszystkich rólnych gospodarzy, pod względem prawa istnącego przeciw przestępstwu

.. inwentarzy wszkodę za obcą granicę, j przylo1J się do przedstawienia do Tronu o zmianę tego prawa, na prawo dogodniejsze i ogółowi odpowiadające, według ich najlepszego rozpoznania rzeczy i postanowienia.

Kto był \vczoraj (d.24.m. b.) w teatrze, na przedstawie polskiei, wieczór ten zapewne do najprzyjemniejszych w tegorocznym karnewale policzy. Dobór sam treści był przyciągającym; jakoż światła publiczność, mimo koncertu Pana Liszta, licznie się zebrała. "Zachód słońca,.

już z przeszlych lat znana nam komedya, pod względem sztuki do bardzo dobrych utworó'" dramatycznych nałeży: pcłna jest zainteresowania, dobrego w)-nalazku, charaktcró,v dobrze wymalowanych. Tłumaczcnie pod względem języka bardzo dobre; szoda tylko, że tłumacze w takim razie i samej rzeczy nie 8tarają się do narlłclowości zastósować, a zatem dla nas spolszczy(;, choc wprawdzie przerobienie takie czascm nie Dłalo pocIrada trndnościom. Za przykład słuiyć nalll mozc Gorczyczewski, który satyry Roalef,o pomllllo ich treści, tak. bardzo zastljso\vanćj do miejlOcowości franCllskićj, tak pięknie spolszczyć zdołał: przetłumaczył on - - czapeczkę zicłoną, n nas w tćm znaczeniu nie zrozumiałą, na kozę, i tym podobnie. Myśl ta co do polszcz£>nia 1'Vielu obcych uh'Vor6w zamiast prosh'go tłuln,u'zen;a i tu nie łatwoby 8ię dała Z;tsfósować do IIMZ('go ..Zachodu slońca... kicdy nasze cx('kulorv, mniej się trudnią astronomią i na WSt:h6d lub z..chó(I słońca bynajmniej nie zważają. Gra naszycb artystów była dobra: br1\knie jeszcze wprawdzie jednoty, tak ie niedokładne wpadanie jednef;o po drugiem. zacinanie się, czaSf'm 8iC; uCzU(; daje, ale inaczćj tu być nie może, kiedy artyści 1)0 części jeszczc malo znajomi z sob;/. mało do siebie są przyzwyczajłni. - Przccid. . jawny jest Ich talent, Si', ilc wiadomo, nie nprzedzCl)i o sobie, a przytakidl okolicznościach, przJhm teŻ przy dobrem powodzeniu za sccni], na znakomit,) trupę_ urohić się lIIog;,. Celne miejsce w całej telSo wit'l'zora przt'dslawie zabr1\ł vryjiJlt'k z pocmatu dnuuatyczuego ..Waryat.. utworu Pana Skarzyńskief;o, przez tegoż oderany. Mylił się kto rozumiał, . iż to przekład rancuskiego "War y a t a.. jaki w przekładzie nit'mieckim przed paru laty tu przez Pan.. Herwegh wystawiouy był; nie ma teŻ żadnego powinnowach'Va z oWiJ sła\\'ną "la FolIe,.. która "Waryatka.. przez P. Raszewską tu tak pięknie odegraną była. Ale jest to daleko treściwszy pocmat własnego natchnienia szanownego autora; a chociaż w wyjątku tym przypominki czuć się dają Dziadów Mickiewicza i podobne, to przeciei to zaletą, nie 'wadą jest poematu: wszakżeź w dobrcm ,uzy przejął ł;ię tet mocno treścią swego utworu i deklamacyę jego i mimikę wzorowi} też nazwać można. .Szkoda WI}S(jw l " dobrze tu znana operetka łlarodowa, mile przedstawioną została. Pan AQczyc w każdej roli znamienitym jest artvtą: w komicznej roli, Orgona, cłiojnie baił publiczność i cbojne też odbierał oklaski, tern więcej kiedy mały ten niby utwór Dmllszewskieo tak wiele pięknych, głębokich, zawiera myśli; przecież i po czasie zawsze jeszcze czas rozumieć! Śpiewy nie najlepiej się jeszcze udają: przecież to przypisać też w znacznej części "należy nietylko niepoznaniu się jeczcze z orkiestrq I ale niez.uajomości języka polskie1;0 przynajmniej przez dyrektora muzyki, pod?bn nietylko . .ar!yści i rtystki bieglejsi i bIeglejsze w śpiewIe, ale . wł"asny dyrektor muzyki przez Pana Anczyca są oczekiwani. Wreszcie i sam widoczny talent lIaszych ar.

tystów przy dobrych chęciach i dobrych wpływach coraZ dalej ich prowadzić będzie: światła publicznoflć pobłażać powinna i pobłaża trupie tak świeżo i tak na prędce zebranej, która jednak tylu ogólnych pOch\vał 'Stoje się godn'J. Mamy polską trupę, owiadczajmy Im wprost albo przy zdarzeniach co nam się jeszcze nie po;' doba, starajmy się, co jest złeot ulepszać; wszakżeż ki'!żdy rozsądny człowiek przyjacielskie uwagi, choćby nawet do raZu niesmaczne, mile pfzyjmuje: ale strzeimy się, iżbyśmy przez brk udziału chęci artystów naszych nie stępiali. Nie postępujmy tak, jak nie dawno publiczność względem P. ł:.adewskiego, mło(Jego 3rtys1.r: Polaka, tu postąpiła: sala konccrtowa prożna prawie była, a dochód z koncertu kosztuw nawet nie zwrócił. Pan Ładewski: przed rokiem kilka tu dał koncertów, i już wielIcZas każcl,v zna\vca, zwłaszca skrzypek, umiejący ocenić tmdności tego instrumełllu, zasłn'żone mu dawał pochwały: ale przez czas ten, doznawszy bratniego udziału w Wrocławiu i innych miastach szląskich, również w Wiedniu i innych miastach Austryi, pracując ciągle w s\"ym zawodzie, wielkie uczynił postępy i do znakomitych liczOłIY być powinien mistrz(Jw t£>go instrumentu. Ma Pan Ładewski wielką tę wadę, że nie jest salonowym, że przy swej skromności nikomu narzucać się nie zdola, że towaru swego sprzedać nie umie: ale kiedy i tak między 5tą i 7mą grał godziną, gdzie więc do innych wieczoruleJ. zaa\V nikomu uie był na przeszkodzie, kIedy nawet bilet nie za talary, ale za cztery złote dostać było moina, nie należałoż poświęcić godziny czasu i czterech złotvcb, aby słyszyć artystę rodaka; akiedyby kogo nie hył zadowolnił, aby mu przynajmllićj dać sposobnoś i !.acbęcenie do dalszego wybztałcenia się w zawodzie artystowskim. Pan Ładt'wski podobno przed wyjazdem swym do Berlina i Drezna drugi wkrótce da koncert, aby przy_ najmniej miał wrócone wydatki jakie już poniósł w Poznaniu: chciejmy, aby Poznania w złej nie zachował pamięci. Mo B.

Teatr polski.

'Ve wtorek dnia 28. Lutego danę będzie komedja Moliera w 5 aktach pod nazwą: Skąpiec.

Dziś w poniedziałek dnia 27. Lutego: Wielki koucert Pana Dra. Frauciszk a Liszt. - Biletów dostać moina \v pomieszkaniu mojem.

E. Vo g t.

Dnia 2. Marca odbędzie się w kościele faruym żałobne nabożenstwo za Maryę z Brzostowskich, Hrabinę Platerową, na które utroskany mąż i rodzina przyjaciół i znajomych zapraszają.. Nadesłane i jeszc!Ee spodziewane dary na loteryą na rzec. instytutu sierót płci 2 e ń s k i e j, będą w jednej !. sal tutpjszego r a tus z a, w piątek, sob otę i ni ed zielę, to jest: dllia 3. 4. i . przYB!.łego miesiąca w go. dzinach przed południowych, od godziny 11. do 2. nil widok. wysławione, i w poniedziałek. dnia 6. Marca r. b. od odziny 10. łamże publicznie wylosowane. Losów po 7!.; sgr. dostać można u podpisa.

nych i w lokalu wystowy. p o Z n B ń, dnia 25. Lutego 18<13, Dyrekcya tutejszego instytutu t'lIerót . p ł ci Ż er\ski ej.

Beurma"tI. Naumatl,.. Cr__. KoJatlo1uk;. BartA.

ZA POZEW EDYTALNY.

Na szladaerkiej wsi R y b o w o w powicie \\7 iJgrowieckim położonej, zahypotekowan.

były pod rubryką 111. liczbą 3. dla Antoniny z t;embarłów owdowialej U1atowskiej na mo". C)' rozrzCjdzenia z dnia 13. Stycznia r. 1798. in "im protestationis resp. 10,000 dot. pol. czyli 1666 Tal. 20 sr., 5000 złt. pol. czyli 8331'al.

10 sgr. i 47.000 złt. pol. czyli 7833 Tal. 10 sgr.

Na te summy przyądon? suk.cessorom wierzycielki w processIe hkwldac)',nym otworzonym nad pozostałością wlaściciela Rybowa, Serafina Ulatowskieg'!ł 74971'al. 21 sgr.2 fen., które pry konieczf!ej s1Jbhastayi Rybowa do percepC)'1 przyszły I przy podz,-elemu lummy kupna do massy specyalnej wzięte zostały. .

tlię z odpisu wiprz}"lelnego prntokułu zgłoszenia się z dnta W. L.slopada 1796. r. i wygotowanego in vim rl'c0l'\flitionis wykazu hypote€znego podobno zaDmijl, prz.eto wzywamy ..inielszem wszystkie niewiad:Jme osoby, bądź to właściciele, cessyonaryufize, posiacla(,ze za .lawlJ, lub inne prawa maiijce. ażeby najpó.

źniej \'V terminie .... na dzień 3ci Kwietnia 1843. "zrana o odzinie 11tej przed Ur. Haak '\5se8sorem Kameralnym w lokalu Sądu podpisanego wyznaczonym zgłosiwszy s,ię, prawa swoje '-iduwodnili, d}"ż w razie" przeciwnym zosta nij z tał-owpmi wykluczeni. nycinszcz, dnia 22. Sit'rpnia 184'2 r. Króle"wski łówny Sąd Ziemiań'ski.

SPRZIWAZ KONIECZNA.

Poło:l.ona w miej.cu pod Nr. 8. i 9.. należąca kupcom Herrmann Hepner i Willa e I m M i r a u nieruchomość, olaxowana na 5307 Tal. 25 S g/'. 4 fen. wedle taxy, mogącej być przej,'zanei wraz z wykazem hypotecznym i warunkami w Heislraturze, tllkie znajdują€e sit; na niej rł'pozytorya kramowI', maJą był dnia '1.7. Marca 1b43 w miejscu zwykleru posiedzeń sądowych 6przedane Inowrodaw, dnia 2. Wrzł'śnia 1842.

Królewski S,tO Zi..mskn-mie;ski.

rJ,"t;i1.;it;:Jt:włł ,:.:.:.:Zf.:.:..'f.'!':...:..:::.:..:_...._;::::_:.:..:.:.:....::.< *! \V C ,vtorek dnia 28. Lutego i . ..... 3 ;i'-* ! ,. . ! , ! P . t ! .,.

. ł U a $'{W;, .. $.i""" ! ,,,lei",, w.eEI,,'"! #;t.! . . J t I fi>: k . i ! ,... sa I lO ,e II ...,as le,;o !< i '" Po z naniu. i1 i G. E. BtJgge,.. I,,_._.__.._-_.._......_._łłłłiiłiii

Para koni niadycll aunhzowanych, jeszcze młod.vcb i bez wady, stoją na przedaj w stajni tutejszego gmachu ZiemsIwa kredylowego.

Wieś Jablouka, w Królestwie polskiem, w ob\vodzieKonillskim, od granicy W.Xięstwa Poznańskiego milę jednt;, od sl)ławnej rzeki Warly mil dwie ł>ołoźona. jest do sprzedania.

Za\viera około 2,000 mórg roli, z imventarzem i budynkami gospodarczymi w najlepsm stanie. - O bliiszych warunkach sprzedaży, jakotei anszłagu tJj wsi dowiedzieć się .można u właściciela w Poklatkach w powiecie Sredzkim, mil 2 od Poznania mieszkającego.

PUBLIKANDUl\1.

Z polecenia tutejszego Królewskiego Sądu Ziemsko-miejskiego będę w terminie dnia 8go Marca 184:3. roku pru'el południem o godzinie 9. i dniach następnych w C h wał k o w i e pod Xiąźem, pozostałość Ł u II. as z a W olł o \Vi cza, składająca się z kOlii, krów, świń. drobiazgu, mebli, pościeli, szkła, męskićj i damskićj l'Ial'lleroby, bielizny stolowej , lustra, Zf'garu, domowych, kuchennych i go!'podarczych sprzętllw. POWOZÓ\T i fortepianu, publicznie najwięcej dającemu za natychmiastową gotową zapłatę w kurancie pn!skim sprzedawać. Szrem, dnia 14. Lutego IA3.

G logi er, KOImnissarz auk(''jny.

Mam zamiar mój, po moim zmarłym męzu łni ł)ozostały znaczny skład dobrych Will "\V ęgierskich, pomiędzy któremi osobliwie wino z roku 18U. celuje, wyprzedać. Z lej przyczyny zniżyłam ceny wszystkich gatunków, tak, że nawet przv własnem 5l>rowadzeniu direct, nikt tanićj nabyć ich niebyłby w stanie. Oczekuję zatem pożądanego skutku tego mego uwiadomienia. PoznaIJ, dnia 20. Lutego 18..3.

A nil a S.yp ni ewska.

P= ŚwieŻą przysyłkę łłra,...dzhveo Diissehlorfsldego extraktu ponzo,vego, nader piękny stary Tum JallJaikski i arak de Goa otr1.ymał i luzedaje w najumiarkowańszych cenach J. J. M e y er, Nr. 70. Nowćj i Sierót ulicy narożnik !G" S kła d c h m i e I u. TI Tanio nabyte różne dobre gatllnki chmielu w znacznych ilościach, stawiają mnie w możności ofiarowania ich na przedaż w cenach umiarkowanych. p o z n a ń, dnia 2... Iutego 183. J. B. Kantorowi(:z, przy moście Tumskimt:JeJł7 ta..ljo,,'e w mieście p O Z N A N I (!.

I D-Iia 24. Lutego. - 1M3. ".

od do Tal. .r f.n.1 Tal. 'ET. f... t 18 - l tH 6 16-181 I- 1 'l 6 -23---24110- lIII 9- 1 9 6 - 211- -- 22 6 1 6 1 - l 7 1 - 617 \ 6 7 - - 2 101- 2 12 6

Pszenicy szdel Zyta . dt. .

Jęczmienia dl. .

Owsa . dl.

Tatarki dt. .

Grochu . dt. . .

Ziemiaków dt. .

Siana celnar .

Słomy kopa. .

Masła garniec.

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1843.02.27 Nr49 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry