GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1843.02.28 Nr50

'Vłelkłego

Xłęst,vap o Z N A Ń S K I E G O.

.}Jg 50.

Nakładem Drukarni Nadwornćj' W. Dekera i Spółki. _ Redaktor: A. JVannow8ki.

lO

\Ve Wtorek dnia 28. Lutego.

Wiadom ości krajowe.

z Kłajpedy, dnia 16. Lutego. Ze strony Cesarsko-rossyjskiego rządu postanowiono, aicby ci: poddani Pruscy, co z kar-. teczkami legitymicyjnćmi Radzców Ziemiil11skich do Rossyi przybywają, a uie w przeznaczonym terminie albo przez inne miejsca nadgraniczne, a nie przez te, którdy do Rossyi przybyli, do Pruss wracają, nigdy więccj w,ranice Cesarstwa wpuszczeni nie byli.. cJlOciaźby w inne karty legitymacyjne opatrzeni byli. W deceniu Rejencyi k.rólewsk. podaję' to do wiadowo... ści publiczncj. - Radzca Ziermański.

Wiadom ości" za graniczne.. Francya.

Z Paryia, dnia 17.. Lutego.

DzielJ,niki Madryckie z di1ia 10.,. które wczo'l'aj nadesdy. iawierają' zupełny t-ext pisma, tV którem Prezes ministeryum. hiszpańskiego oskarzenie Pana GutieITez przeciw Kousulowi franł:uzkiemu w Barcelonie. jakoby tenie rozruch Listopadowy był pvpierał. ma nioduszfle uznaje.. Lubo były Sz.ef polityczny Barcelony kilka

1843.

win rzucił na Pana Lessepsa, jednak list Mark.iza Rodila jednemu tylko przeczy zarzutowi, jakoby Konsul francuzki pozwalając członkom Junty rewolucyjncj zbiegłym na okręty &ancuzkie, powracać znów na, ląd.. rokoszowi tym sposonem zwrócił naczelników. Oinnych krokach i zabiegach ua korzyść powstania. które P. Gufierre2. w raportach swoich do, rządu hiszpańskiego zarzucał był Panu Lessepsowi, list ministra wojny wcale' nie nadmienia. Pomimo to wątpić nie' ualeiy, ie gabinet Tuileryjski da. Mi nalegać uie b"dzie, przesfając' na tcj satysfakcyi dancj Panu Lesi;epsowi.. Ale jeźli przez to zapobieiono niebezpieczeństwu zerwania dyplomatycznych związków z Hiszpanią, nie uczyniono przeciei nic ku pra,vdziwemu i szczeremu pojednaniu gabinetu paryskiego i madrykiegor Owszem spodziewaĆ się moina, ze nieporbzumienie' między obudwoma rządami tak długo trwać będzie, jak zarząd Espartery. _ Z dzienników tutejsz ycb niektóre tylko mówią () dokumencie' Madryckim. Czekają oczywiście, czyli rząd na tem poprzestanie, czy też dalszcj satysfakcyi żądać będzie. W pierwszym razie, ł1ajpodnbniejszym do prawdy, nie omie. szkają zapewne dzienniki tutejsze Gorzkich gar- dności, równic jak to juz uczyniły dzienniki Madryckie względem rządu hiszpa11skiego, że tenże do wiadomego odwołania dał się nakłonić. Z dn i a 18. L u t e g o.

Na dniu dzisiejszym zebrali się licznie Deputowani w biórach swoich, końcem zbadania projektu do prawa tyczącego się tajnych funduszów. Od wczorajszego wieczora o niczem innem tu nie mówią, jak tylko o zabiegach oppozycyi i ułożonym przez nię planie silnego attaku. Dotychczas jednak nic podobnf'go się nie zjściło. Pan Berryel' i przyjaciele jego sami oświadczyli, ze tu nie idzie o zadną kwesty osobistą, ale tylko o rzecz finansową. Kilku deputowanych przemówiło przeciw projektowi. Kandydaci partyi konserwatywnej w ł;łosowaniu znaczne odnieśli zwycięstwo. Mianowana kOl1\missya składa się z Marszałka Sebastianiego. P. Odilona Barrota, F. Delessert, Lacrosse, Lamartine, Raguet.Lepine, Verger, Gannerol1 i Courlure. Kiedy poczta odchodziła, bióra jesl.cze się nie były rozeszły. Sąd kassacyjny na posiedzeniu wczorajsze m odrzucił wniosek skazanego na śmierć Jakóba Bessona proszącego o skasowanie wyroku śmierci, a tak proces Marcellange , w którym wiele jeszcze rzeczy niewyświeconych zostało, tytuczaSowo za UkOIlczony uwaiać lIaldy. Dnia 20. t. m. rozpoczyna się publiczna sprzedaż sławnej Aglladoskićj galeryi obrazów. i wielu się juz zjechało obcych znawców i miłośników sztuki, aby w sprzedaży tej mieć udział. Główna partya tej galeryi składa się z obrazów hiszpańskich, będących dziełem najznakomitszych mistrzów; sama liczba tychie wynosi blisko 50. Sprzedaż ta przyniesie l}odobno przeslo milion fr. Z d n ia 19. Iuteg o.

Nast.w ione wczoraj \ biurach Izby ])£'putowanych mianQwanie kommissarzy, mających zbadać projekt do prawa dOly,:zący tajnych funduszów, nastręcza dzisiaj wszystkim dziennikom pole do różnych uwag. Mianowania te ministeryum Gnizota. mocno zagraźają. ale od tego nieb8zpieczeilstwa aż do upadku gabinetu z d. 29. Października jest jeszcze krok wielki i ministeryum ma jeszcze nie jednę podporę. D z i e unik Sporów zamieścił w tym przędmiocie

obszerny artykuł, z którego się pokazuje. te nadziei dobrej bynajmniej uie stracił. - K onsty t ue y onist a uwaŻa, że względcm użyteczności i konieczności tajnych funduszó'W zad na różność zdał1 nie zachodzi. Idzie tylko o to, aby przy tej sposobności rozstrzygnąć pytanie, azali ministeryum zaufanie Izby posiada. Dla tego poprawkę wniosą zmierzającą do zDlniejszenia kredytu a od przegJosowania nad tą poprawką dalszy byt albo upadek teraźniejszego ministeryum załezeć będzie. W czwartem biurze Izby Deputowanych P.

de Larcy ministrowi spraw zagranicznych trzy pytania podał: 1) Czy od rządu hiszpallskiego przez notę zadośćczYllienia zażądano i czy przez notę na to odpowiedziano; 2) czy obce mocarstw pośrednicząc się wmięszało; 3) czy rząd rancuzki w nagrodę tej satysfakcyi przyrzekł, ze Pana Lessepsa odwoła? - P. Guizot na to odpoyviedzial: 1) że rząd francuzki notę odesłał i że zadosyćuczynienie ze strony rządu hiszpailskiego przez notę i umieszczenie artykułu Madryckiej Gazecie nadwornej naitąpiło; 2) że rząd francuzki nigdy o pośrednictwo obcego mocarstwa si nie starał; 3) nareszcie. że przy układach pod względem odwołania Pana Less£'ps nic nie obiecano i do niczego się nie 7.0bowiązano. _ Wczoraj wieczorem nadesżły tu urzędowe doniesienia z A l g i e r u. (;{)nerał Bugeaud pisze, ze mimo trudności, pochod'l.ących z przyczyny nadzwyczajnej niepogody, główny cel wyprawy jednak osiągnięty. Emira i Kalifę jego, El Barkani, daleko ku:zachodowi odparto a tłumy liczne Kabylów rozbiegły sit; we wszystkich kierunkach. Dwa główne pokolenia, które się zbuntowały, Beni-Menasser i Beni Feras, surowo zostały ukarane. D miasta Kabyhlw, Aghbel i Zatima, d. 4. błagały łaski naszej, ale nirpogoda nicdozwalała General nemu Gubernatorowi wejść w układy z na('Zel nikami tych mi1l!\t. l\'limo trudów pochodu jednak tylko 2 ludzi, 4 mułów i pewna liczba osłów i strzelb zginęła. Xiezę Aumale kilka pomyślnych uczynił wycieczek. Raport .Generała Lamoriciere nip. za\viera nic 11Dwego. Anglia.. Z L ondynu, dnia 16. Lutego.

G a z e t a N a d w o r n a zawiera uwiadomienie od naczelnego dowódcy armii oz dnia 17. Sty na pamiątkę szczególnych usług i waleczności, jakie wojska angielskie okazały w Chinach, 25. 49., 55. i 98. pulk piechoty llosił.v na swych chorągwiach i fclcechach słowo: Chiny i wizerunek smoka. Lord Brougham mówił w Izbie paTÓw z wielką energią. W mowie swej pełnej ognia potępiał postępek armii angiclskićj w Afganistanie. p{)wstawał na niewiadomość i uprzedzenia, jakie teraz tak panującemi są we Francyi, i wynurzał z zapałem SW,! niezmienną miłość pokoju świata. lm bardziej się starzeje Lord Brougham, tćm sztuczniejszą jest jego wymowa; jego styl. który nigdy nie był jasny i poprawny staje się mniej płynnym. Ale pomimo wszelkićj niedokładności, bdącćj skutkielll zbytecznych nauk i usiłowalI błyszczenia w wymowie, iiiJdzę jednak, ze jest pierwszym mówcą w Europie nie wyjmując P. Berryer. Pomimo wszelkiej excentryczności i nieregularności jego życia, zawsze głos Henryka Brougham jest llajsilniejszy, jeżeli idzie o sprawę pokoju, rozumu i o dobro ludzkości. Z pierwszych ważniejszych rozpraw w Parlamencie będą zapewne rozprawy nad mocyą ]..orda Palmerston przeciw traktatowi zawartemu l>rzez Lorda Ash1mrton uajinteresowniejsze. Liczba rozbitych w ostatnich burzach okręhiw jcst bardzo wielka; dnia 13. Stycznia uległy nieszczęściu przy brzegach Anglii, Irlandyi i przy brzegach plllnocnej Franeyi, 180 okrętlJW i 453 ludzi; "trata wokrętach i ładunkach , obliczona jest na 405,000 funt. st. i 180,000 f. st.; w następnych trzech dniach doznało tegoz nieszczęścia około 60 okrętów wartości przeszło 240,000 f. st. Nie policzone są jeszcze straty w burzach ostatnich tygodni. Z wiciu miejsc otrzymał Pan Pee) adressy, wynurzające radość, z powodu uniknienia zamachu morderskiego Macnaugbtena. Koszta przewozu z Anglii do Indyj W ScllOdnich przez Egipt obliczono na 134 f. st.., to jest 4 f. z Londynu do Paryza. 10 f. z ParyŻa do Marsylii, 28 f. z Marsylii do Alexandryi, 12 f. z Alexandryi do Suez i 80 f. z Suez do Bombaj.

Jedna gazeta Londyńska pisze: »Marny przed nami pierwszy numer dziennika, drukowanego w BODł:)-Konł:) pod datą 7. Czerw.; jest on na papierze zóltym i zawiera i 2 kolumn, a zaczyna się ud ogłoszenia rozmaitych rozkazów Rządu. Zawiera tci \'\'iadomości o przybywających i odpływających okrętach. Dziwną jest rzeczą widzieć nowiny angielskie w chińskim druku. Hiszpania.

Z Madrytu, dnia 1'0. Lutego.

G a c e t a mieści dziś w sobie następujący uwagi godny artykuł: »Minister wojny do Ministra Spraw Wewnętrznych: Ministerynm Woj n y. - Panie: W depeszy z dn. 3. Grudnia r. p., ogłoszonej w G a c e c i e na dniu 8. t. m., Szef polityczny Barcelony zaraportował Jego Excellencyi, jakoby w mieście tem inna zaszła reakcya, a to przez to, ze...... Juntę' rewolucyjną z okrętu na ląd wysadził. Poniewaz rząd był pO'StalJowił prawdę tego postępku rzetelnie 1'1'ybadać, doniósł mi więc GeneralKapitan Katalonii na d. 4. t. m., co następuje: »»Co do tego przedmiotu uwiadomiłem Jego Excelleucyą, jako też Minilltcryum spraw wewnętrznych, o ,,"szystkich świadectwach. których zasiągnął było mozna, równie jak O Mm. co Szef polityczny Don Juan Gutierrez podał, i zapewnić mogę Jego Excellencyą. ze żadnego niemasz dowodu na uspra,,"iedliwienie podanego twierrlzellia, i że nieJatwą jest takowy wynaJeść, por.ie" a członKllw ro:nł'iązanćj Junty na ląd nie wysadwllO, jak mi powszechnie zaręczają i ja przekonany jeslem.ce" Sóso\Ynie du lego Rząd J. K. Mości, k1óry zawsze działa "Pl'awiedliwie i bezstronnie, 0świadza, że nyżej podane twierdzenie nie zgadzało S1ę z prawdą i bez wątpienia jedynie się na pogłoskach opierało, które osoby Barcelonę opuszczające rozsiewały. a poszukiwania podjęte przez Generała-Kapitana jako niedowodne zbiły. Na rozkaz Jego Ksiąi. Mości podaję to Jego Excellencyi do wiadomości i ku stósownemu uźytkowi. - Madryt dn. 9. Lntego 1843. Markiz R o d H.

Deklaracya ta zawiera poządaną satysfakcyą dla Francyi.

Szwajcarya.

Z B ern, dnia 17. Lutego.

(Nowa G. Norymb.) Podług nadeszłych wczoraj wiadomości, tuszono sobie, że po wydanem ułaskawieniu zaburzenia w Genewie ustan<J. - Wszakże wielu się obawiało powtórzenia scen nie doszłych powstallcy powtórnie oTęza się jęli i prochownią St. Antoine opanowali; oraz milił"ya mająca rząd wspierać, podobno w zapale swym ustaje, pogiewaz uję1:ych wicllrzycieli nie dość surowo ukarano. Nie wiemy więc, jak się ten dramat -zakOliczy. · Xięstwa naddunaJskie.

Z Eelgradu. nia 10. Stycznia.

Znowu kika osób aresztowano. Mówią o nowo odkrytym spisku na korzyść Xięcia Michała. - Tutejszy Konsul francuzki, P. Ko drika. daje dziś na (;ześć Xięcia Alexandra wielki obiad, na który wiele znakomitycn urzędników serbskich zaprosił. - W tej chwili nadcllOdzi tu wiadomość o przywizieniu przez tureckich tatarów rozkazów Baszom w Solii, Ruszczuku i Serajewie , aby pewną liczbę wojska nad granicę n3szę wyprawili, ę;dzie korpus turecki utworzyć mają. Zdaje się więc. ze doniesienia o. zabiegach stronnictwa Obrenowiczów zwróciły na siebie uwagę Sułtana. - Sądzimy przeciez, ie takowe środki ostrożności są zbyteczne i tylko Rossyan niepokoju nabawią. Z J ass, dnia 7. Lutego.

Wczoraj odbyło sę zagajenie naszego zgromadzenia narodowego. Eiskup Romano - którego Xiązę na godność MetrolJOlity M ułta11ski ego wynieść pragnie zastępował prezydującego. Ustanowiono tymczasowo kommissyą z sześciu członków dla sprawdzenia pełnomocnictw delJlltowanych. Eojarowie nie wielką przychylność Xięciu okazują. Nadweręzył on, jak się zdaje. przez zabiegi, aby portowi w C,..:alaczu ile mozności jak najobszerniejsży handel- i pr.zemysł wyjednać, interessa posie. dzicieli gruntowych sądzących, że im współzaw wodnichvo obcych płodów uszczerbek przynosi. Wielu Eojarów domaga się podobno zamknięcia IJortu (!) albo przynajmnićj nałozenia lVY" sokiego cła. aby tym sposobem dowóz obcych towarów utrudnić. Turcya.

Z Konstantynopola, dnia 25. Stycznia.

W tym tygodniu, tutejsze włoskie towarzystwo opery IJrzedstawiło w seraju Sułtanki Walidy, na urządzonym tam teatrze, operę "Belizara". Text jćj został na język turecki prz.ełoio" uy i wydrukowany. Sułtanka Walida i damya96

seraju ukazały się w teatrze zasłonięte. i trzymając text w ręku. przysłuchiwały si z cieka",'ością operze. Jedna z dam dworskich tak dalece wzruszona była r.ierpieniami niewicJoUH'gO Eelizara, ze rzuciła 11m na scenę kiesę ze złotem. Pierwszy to raz odbyło się l)Qdobnc przedstawienie w seraju przed damami, i pierwszy raz lllętczyzni mieli wstęp do tćj świąty-. ni. Uważać to nalezy za wielki postęp w cy. wilizacyi. Zaiste TurcY:l najłatwiej i najprędzej uCY'vilizowaćby moina z tej sttoily, to jest ze strony niewieściej. Oddawna juz sprzykrzyła si pięknym Czerkaskom zasłona, i wzdychają do tego, aby ją odsum}ć i reszcie świata powabne rysy swoje pokazać mogły. Od dnia 11. b. m. zacz.}ł tu wychodzić hyły dziennik JouTDal de Smyrne pod tytułem: Journal de Constantinople et des interets orientaux. W jednym z Numerów swoich powstaje na paryski dziennik J our n al des Deba t s,. obwiniając go o stronność przeciwko rządowi tureckiemu. Tenże dziennik donosi, że pełnolllocnik W 0łoski Aristarki otrzymał jut cesarski firman, zatwierdzający Xięcia Eihesco w urzędzie Hospodara Wołoszczyzny, i ie Safvet Efcndi otrzymał polecenie ndllć się do Jass z insigniami hospodaratu.

Grecya Z Aten. dnia 28. Stycznia.

W Syra toczył się niedawno mteresnjący l)roces przed tamecznym sądem przysięgłych. Niejaki Konstanty Brulos oskarzony był z 24 spólnikami s\Vemi o umyślne i podstępne rozbicie okrętu. Nareszcie po 6dniowych roztrz:!saUlach uznano wyrokiem w nocy nowurocznej o godz. 1. z rana' zapadlym, siedmiu oskarzonych za niewinnych, Brulos żaś wraz z 17 spólnikami skazani zostali na 7 - 10 letnią karę poprawczą. C h i n y.

Z M a c a o, dnia 10. Listopada.

Pomimo wszelkich z::tpewllieil przyjaźni. Cesarz chi(lski wydał rozkaz zaciągnienia' 2.0,000 ludzi do służby wojskowej. W jednym z ostatnich edyktów Cesarza chiliskiego , ogłoszonych w Pekiilskićj Gazecie R'lądo,'I'tj, mówi J. C. Mość: "Gdy Ilasza famili&' iI118stya Maudżu) zdobyła Chiny, podsta,"a nlJszego panowania oparta b.rła na oręzb. ciłem starania moje i uwagę na sprawy publiczne, i wszystko było załatwione szybkością strzały, którą jeździec wypuszcza.« Następnie mala się Cesarz na wyrodzenie się jcgo zołnie. rzy pod wzgll,1dcm karności i męztwa, dodah ie angielscy barbarzyńcy okrutnie obchodzą się z jego narodem, i kończy tcm ostrzcZeniem : ..Jeźli jeszcze więcej miast będzie utraconych, natenczas respective Namiestnicy i Podnamiestnicy do surowćj odpowiedzialności pociągnięci zostaną." Chińczycy pracują gorliwie nad obwarowaniem rzeki Bocca Tigris. Pod dobrym kierunkiem' moznaby tę drogę wodną tak obwarować jak DardanclIe, ale ChillCZYCY nie znają się dobrze na budownictwie wojenncm. Anglicy w Makao i w Bong-Kong wiedzą juz, 'że Stany Zjednoczone chcą w Chinach zawierzytelnić pełnomocnika dla opieki swego handlu, i w samym Pekinie ma rezydować ich poseł. Dziennik F r i e n d o f C h i n a mniema, ze skutkiem pokoju i zawarowanych stosunków d.yplomatycznych na stopie równości, nastąpi takie zapewne cofnięcie rozkazu, zakazującego Chińczykom uczenia cudzoziemc(jw języka chin-sl\ipgo;. nadto spodziewać się takie nalezy dozwolenia wprowadzani do Cllin bez cła, ksią'Żek, mapp i t. l). przedmiotów.

Indye \V schodnie.

Z E ombaj 11, dnia 2. Stycznia.

O usposobieniu Maharadzy (Króla> Penczabu, Szir Singha, względem Anglików, brzmią doniesienia bardzo =sprzecznie. Wedłl1g dawniejszćj wiadomości, on sam upraszać miał o zajęcie jego kraju i zamienienie go w pailshvo posiłkowe kompanii, i zobowi}zał się Lordowi ElIellborough ponosić wszystkie koszta wojska 'Odwodowego, albowiem z powodu zabiegów Radzy Dyn Singha i buntowniczego ducha jeo żołdactwa, nie sądzi si być bynajmnićj pewnym na tronie swoim. Według innych zaś doniesieiI, z podpjrzeniem patrzył on na ściąganie nojsk angielskich nad granicę pallstwa swego, i odwiedziny Geiierał-Gubernatora bardzo mu są przykre. nalsze przeznczenie armii 'Odwodowćj, zgromndzonćj teraz nad rzelą Sutlecz, która za połączehlćm się korpusów Generała PolIock i Non bardzo jest znaczna, jeszcze l}ie jest wiadome. "t edłllg dzieunika B o lUb a y C o u ci er, cała ta armia po ukollczel1iu uroczystości tryumfalnych w FirozlH1r, ma dn. 3. Stycznia odprowadzić Generalnego Guberł18tora do Delhi.

Itozmaite wiadomości.

SPROSTOWi\IE.

Obszerny wYWtJd logiczny Pana R.... tak po krótce prostuję: Poniewaz ani myślałem się gniewać o to, że damy wiejskie balu kassynow('go odwiedzić nie raczyły, ani tćz iadnego śladu gniewu w artykule nie zostawiłem, zdając tylko relacyą z balu i wykrywając rz('telne usposobienie udawanych po dziś dzicll sentymentów; przeto (}balam cały pi€rwszy wyw6r1 Pana R. .. z argumentu gniewu. Co do drugiej kontradyktyi, ie bal ów nic do życzenia nie zostawia, a przecieŻ mó,,"i o towarzyskości, odpowiadam, ze co innego B a I, a co innego Towarzyskość (Socialność), taka zwłas'Z.. czat kt6ra i na względy 'Odleglcjf(Ze nie ma być bez wpływu. Nakoniec: Obywatelstw'O Poznania nie na pozwulić nadużywać imicnia i prawa obywatelshTa: bo od czasu niejakiego szlachta wyłącznie sobie imie to i pra,",yo przywłaszcza, khire według świadectwa historycznego i rzetelności niezaprzeczonćj. jeśli nie więcej to równie lniastom słuiy. Szanując krzyzyki Panaj R. któremi si zasłonił, i szlachetne Jego uczucia, oszczędzam mu przJmiotliw, któremi mnie obdarzył. - W tern t.vlko jeszcze Jego 'Zdanie prostuj: ze nie nalezę ani do hassających, khjrzyby prawicę swoją ujęciem urodzonej w l'ękę uszlachetnić d}cicli, i- boczące się od nich Damy 'Z zadowolnieni cm wiedli po melodyi Kościuszki; ani do galantów, co clciwie łykaj,! pusz'czone z boku lub:z.dala, jak dym cygarowy., pocałunki udających popularność: ale raczej do tych, ktcirzy mocno - mocno ubolewają l}ad usposonipniem niby czoła narodu, - - - W tej tćż tylko myśli poczynającmu towarzystwu wskazać chciałem, aby się do godności swojćj poczuło. - Dam wiejskidl w o g ó I e obrazić nie myślałem, bo kazda z nich czujc), na jaki karb wpisać ją należy; pomimo to - za mniemaną obrazę mocno przepraszam. P.

Rejencyi w Poznaniu z dnia 21. Lutpgo obejJnuje między innemi nash:}mjące doniesienie: W powiecie Odolallowskim przez odbudowanie niektórych gospodarzy w Przygodzicach powstała nowa posada, nazwę "Małe-Przygodzice," a przez odbudowanie gospodarzy w Niwisku i Zamoszu założona nowa wieś nazwę "Eiernacice,,, podobniei zaprowadzona huta.

nazwę "Kamillpnbutte" otrzymała; - o ajencyjach , rzeczach zgubionych i t. d.

(Powtarzamy tu z Dodatku do K3ryera 'VVileńskiego Zdania Sprawy o nowowyszłych uP. Glucksberga dziełach o których krótkośmy byli nam i e n i I i). - "Zakład Teofila Glucksberga od początku swojego księgarskiego zawodu, nigdy jeszcze w ciągu jednego roku, nie wydał tak wielkiej liczby i tak ważnych dzieł własnym nakładem. Chęć przysłużenia się światłym czytelnikom, kt!irzy go ufnością swoją zaszczycają, wysokie zalety utworów naukowych powierzanych mu przez pierwszych pisarzów kraju, uniosły go niemal za granicę przezorności, która kaZd.vm przedsiębierstwem rządzić powinna. Dalekim jest wszakie od tej smutnej myśli, aby ,lnU kicdy żałować przyszło poświęcenia swojego pośrzeduichva między autorami i czytającą publicznością. W'miarę wzrostu literatury krajowej, zasilanej niezrównanym taJentem i niezmordowaną pracą uczonych, liczba czytających koniecznie zwiększać się musi, a \vięc i działanie księgarskic w tym postępnym stosunku rozwijać się pm'!nno. IJzipła własnym nakładem przez niżćj podpisanego wydane, ocenione zostały przez jednego z przyjacioł Literatury krajowej. Żądać tylko naleiy. aby iwiatli czytelnicy raczyli zwrócić baczną uwagę na te bezstronne zdania. które nic wspolnego niemają ze zwyczajnemi panegirykami, a przekonają się dowodnie; że prassy niżej podpisanego, wydały piękny szereg pism wzorowych, stanowiących pra\vdziwą ozdobę Literatury. Dalsze powodzenie lwdobnych przedsięwzięć, sławę i pozy tek nauk mających na celu, zupełnie za.. wisło od zachęty i wsparcia publiczności. - "Athenaeum. Pismo zbiorowe poświęcone Historji. FiIozofji. Literaturze, Sztukom j t. d. Wydawca J. I. Kraszewski."

- "A:tlleaneum. Oddział III-ci wydawca J.

I. Kraszewski.

(Trzyletnie trwanie tcgo zbiorowego pisma, jest najdowodniejszą próbą jego istotnej wartości - I w rzeczy samej, jeżeli zwrócimy uwagę na szczególne oddziały, które jc składająr znajdziemy ze w każdym z nich mieszczą się prace niezmiernie ważne, szczęśliwie obmyIanei uskutecznione ze wzorową starannością. Nie 1II0iemy po szczególe przebiegać wszystkich, gdyżby to nas daleko zaprowadziło,. ale ograniczając się jedynie zeszytami wydanemi w ciągu upłynionego roku, postrzegamy w oddziałe filozofji wyborne parafrazy Hegla przez Tytua Szczeniowskiego, które jezeJi przeciwników tej nauki z nią niepojednają , wątpić nalcźy, aby wszczelJiona VI' drzewo narodowych wiadomości, kiedykolwiek przyjąć się mogła. Oddział historji szczególniej jest w tym roku bogaty.. Ciągnie się przez ośmiowiekowe pasmo istnienia narodu, z nadzwyczay zajmującą rozmaitością. Tu wiadomość o grocie Bolesława śmiałego, tam znowu jakby ostatni odgłos przebrzmiałej slawy, obrona zamku Fuengiroli! - Pomniki z archiwów dawnych wyjęte. rzuc<lją wielkie światło na różne szczegółyldziejów; nayważniejsze bez wątpienia są le, które hr. Leon Ryszczewski w wybornem tłumaczeniu ogłasza, tudzież udziclane przez P. S. A. Lachowicza. P. Romuald Podbereski przysłużył się bardzo ciekawemi zabytkami z XV i XVI wieku: Hrabia za Alexander Przezdziecki chociaż dwa tylko listy dawne na jaw wyclał, ale w tem się zaszczyslnie odznaczył przed wspliltowarzyszami w odszukiwaniu pomników piśmiennych, że przyłączył wyborne i szczegółowe ebjaśnienia. - W oddziale literatury: rzccz o życiu i pismach SziIlera, i charakterystyka Aurory Dudevant (Gł'orge Sand.) przez panią Ziemęcką. są liczne płody wybornegO' pióra. Ranek przecl ślubem Ignacego Chodźki, odznacza się temi samemi zaletami, które autora Obraz6w litewskich ledwo nie na czele pO\vieściopisarzów naszych umieściły. Ogrody w Ukrajnie, Grabowskiego, są nowym dowodem tćj nadzwyczajnej' zdolności autora, sądzenia o sztuce pod jakimkolwiek kształtem ta objawia się przed o.. czami jego duszy. Oddając sprawiedliwość usiłowaniom wydawcy. uczynienia tego pisma pozytecznem i przyjemnem. nie mozemy d08y6 wspierania go dostateczną przedpiatą, gdyż postęp piśmicnnictwa \V kraju naszym wieleby na tem stracił, jeśliby dla braku prenumerato.lów to. piękne IJfzcdsi'iwzi'tcie ustać musialo). _ "ChwIla, Opowiadanie Johna o£Dycalp... (Wielkie S,) zalety tej drobncj na pozór pracy. Znajomy i zasluzoną sławą okryty autor, przenosi się do chwil młodości z której jui tyle wesolych i rzewnych zdarzeń opowiedział. W obecnej powieści wznawia pamięć nieszczęśliwego pokntnika, na którego wszyscy mieszkańcy Wilna patrzyli, który dokazał rzeczy niepodobnćj prawie do wiary, ze wśród kilkudziesięciotysięcznej ludności, snując się ciągle miIJdzy tłumami napełniającemi kościoly, uderzając wzrok licznej wówczas a zwykle ciekawej młodzieży, wypadki iycia swojego, laką tajemnicą osłonił, ii nikt jej przeniknąć dotąd niezdołal. Czy więc opowiadanie ktlire autor w usta Ijego kładzie jest rzeczywiste. czy co podobniejsza, że włądzą s\ruszenia niezgwałconej dotąd pieczęci, obdarzyła go domyślność szczęśliwej imaginacji, zawsze w tem nowem dziełku znakomitego pisarza, otrzymujemy obraz psychologiczny pełen wielkiego znaczenia). - "Dziela Kazimierza Brodzi{lskiego, wydanie zupełne, pomnożone IJismami dotąd drukiem nieogłoszonemi. Tom 1, 2, 5 ". (Nietajno jest czytającej lJUbliczności ze Kazimierz BrodzilIski, pierwszy w literaturze kra: jowej, opuścił bity gościnicc naśladownictwa francuskiego, ze odprowadzając od bałwochwalstwa zwietrzałych i obcych duchowi słowiańskiemu wzorów. skierował uwagę na skarby umysłowe godniejsze z czuciem, potrzebami i podaniami miejscowemi. Za życia jeszcze glosił dwa tomy poezJi, prz.ekład elegji śpiewaka z Czarnolasu, kilka rospraw estetycznych, międ2.Y któremi rzecz o klassycznej i romantyczncj poezji, stanowi epokę w historji literatury IJolskiej. - (Dals%!J ciąg flQst'lP i .)

Teatr polski.

\Ve wtorek dnia 28. Lutego daną będzie komedja Moliera w !j aktach pod nazwą: Skąpiec.

Amatorowie muzyki dadzą ni e w dniu tym Marca, ale w dniu 2. Marca r b. wsali bazarowej oratorium Rossilliego "Stabat mater,« z którego dochód przeznaczony na dobro ubóstwa miasta Poznania. Biletów po Zlp. 6. dostać można w księgarIliach : K a m,i eli k i e go, S t efa 11skieg o.

Scherka i Zupańskiego.

O li WIESZCZEN lEo Przy nadchodzącej teraz porze wiosennej przypomina się posiedzicicłol1l tutejszych ogrodów urządzenie policyjne z dn. 16. Lutego 1825. przepisujące obieranie gąsienic z drzew, a szczególnie wyniszczenie gąsienic pierścionkowych korowych w gniazdach znajdujących się, - do jak naj ściślejszego zastósowania się z tem ostrzeżeniem, iż zaniedbanie przepisu powyższe - go po upłynieniu 6 tygodni za każdą razą karę 1- 5 talarliw za sobą pociągnie.

Poznań, dnia 16. Lutego 1843.

Król. nyrektor.vum Policyi.

Oli W lESL.(;ZENIE.

W księdze hipotecznej dóbr ziemskich S m i e ł o waz przyległościami, w powiecie Odolanowkim położonych. dawniei do Scho.

lastyki Świnarskiej. następnie do Kazimierza ieroszewskiego, a teraz do Szczepana Sukuta należących 6ię, zabezpieczone S9 następujące kapitały: 1.) w Rubr. II}, Nr. 1. 15.000 Tal.. (piętnaście tysięcy talarów) dla Tcressy z Sółtyków. Sieroszewskiej (późnićj zaślubionćj Cze.

twertyńskiej Xi"żny) z inskrypcyj z dnia 20. Czerwca roku 1782.

2) w Hub. III. Nr. 2. 26,200 Tal. (dwadzie.

ścia sześć tysięcy dwieście talarów) dla tejże samej, z inskrypcyj z dnia 10. Listopada r. 1789. Wierzycielka zastawiła obydwa kapitały za summę 23,000 Talarów z prowizyą, którą od Antonieo Siemiątkowskiego i resp. od Lewka Abrahamowieza agenta zapożyczyła. i które to kapitały później, po wypłaceniu pewnej części, w mniejszej 6urnmie róinemi cessyami na ostatku na zczepana Sukuta, teraźniejszego dzicrlzira dóbr rzeczonych, przeszły. Ur. Szczl'pan Sukut wniósł sam, przy zafołrzeżeniu praw swych, o wywołanie kapita. łów w Hub. III. Nr. 1. i 2. zahipotekowanych, ponieważ wypłata takowych 6i", twierdzi i udowodnioną jst. ;J) w Rubr. lU. Nr. 4. udział nie oznaczony sióstr obojga dawniejszych właścicieli dóbr, mianowicie: a) Scholastyki zam"znej Świnarskiej. Ił) Tekli zamężnej Bromier6kiej.

c) Franciszki Sieroszewskiej. d) Maryanny Sieroszewakićj, skie;, f) Wilhelminy Antoniny Sieroszewskie;, :z urzędu i w skutek rozrządzenia z dnia 20 Czerwca r. 1806go.

Zaspokojenie osób pomienionych także się twierdzi, i po części udowodnionem ;est, a gdy pobyt takowych, jako też Teressy Sołtyk resp. sukcessorów i następców tejże nieznajo my, zostało przez Szczepana Sukuta o wywołanie wnioskowanem. Wzywają się niniejszem wierzyciele poprzednio w Rubr. lIL Nr. 1.. 2. i 4. wymienieni" ukcl'!ssorowie i cessyonaryusze tychże. oraz. ci, którzy jakakolwiek w prawo ich wstąpili, eby pretensye /Jwe najpóźniej w terminie dnia 5.. Kwietnia 1843. :zrana o godzinie WIe; przed,Ur. Ziołeckim,.

Referendaryuszf'm Sądu Nadziemiańskiego, w flaszej sali instrukc)'jnej wyznaczonym podali. a.lbowiem w razie przeciwnym z. takowerui wyłączeni zostaną. j. wymazanie ws£clkich kapitałóW' z księgi hipotecznej lIa mocy wyroku prekluzyj,nego nastąpi. Poznań" dnia 28. Listopada, 1842.. Król.. Pru.ski Sąd Nadziem.iański.

wydziału I go, Po d aje SIę niuiej;;zem do wiadomoścI. pu b liczucj,. że. Szambelan Xięcia Allhalt,. i dziedzic' Ur. Albert Ludwig Haza.RadJit,z i małżonka j,ego, Elżbieta Marya, z domu Baroncssa Imbsen,. przy odłożeniu pomieszkania swojeo z Korcu d.o L e w i c y w powiecie tutejszym, kontraktem z dnia 30.. m.. h... wspólność mająku wyłączyli. Międzyrzecz , dnia 30. Stycznia. 1843.

K ról. p r I1S k i S ą d Z i e Ul s k e - mi e j ski.

OBWIESZCZEIE.

Tutejf'zy kOIlce8syonowany 10m ban fantów Ephraim Moses podał o aukcyą dłużcj nad 6ciu miesięcy danych fantów, które się składają Z' broni, brzytew.. damskiego zegarka z, łańcuszkiem, z łyżek śrebrnych małych i stołowych,. pościeli, kociołki.,. zelazka,. bielizny stołowej. 00 publicznej przedaży tychże w. zastaw danych fantónl jest termin na, dZ'ień 5. Maja zrana, Ol godzinie 9. r. b.. przed Ur.. Beudel" Se-kretancm wyznaczony.. Wzywają się niniejszem w.szyscv. ci, któr.zy przepadłe fanty złożyli, aby takowe. przed, ter.minem. aukcyinym. wykupili, a. jeźeli przeciwko,poźyczonemu długowi mają uzasadnione. zarzucenia,. tychże. do, dalszej decyzyi donieśli.. W p{zt:ciwnym, bowiem razie,. sprzedaż. fautów. nastąpi" wier.zyciel tychże ze swoim. w. ksjąie fantowe;': zapisanym. długiem- zaspokojonym. bądzie, r,cszta, zaś do. kassy. ubogich. oddaną,. i nikt da' ej. z zarzuceniami przeciwko długowi. zastawnemu slu-. chanem nie będzie. Midzychód. dnia,23. Stycznia 1843.

Kr.ól. Sąd, z'iemsko,. miej,ski..

Doniesienie kunsztu.

W sali hotelu Saskiego w czwartek dnia 2.

Marca 184ą., o. go.dzinie 7. wiczorlJej, . otworzony będzIe wIelkI. nowy WIedeńskI teatr czarnoxięski czyli sztuczny. na którym przedstawienia z naturalnej magii, chemii i fizyki dane będą; zwraca się naprzód uwagę na rzeczy nadzwyczajne i w podziwienie wprawiające.

Odebraliśmy w komisie- Shlad 'fT ody SeltershieJ h"nsztownej i będziemy sprzedawać po cenach jak najumiarkowańszycb. Bieczyńskl & SClłlłlldt, kantor przy ulicy Wrocławskiej Nr. 12.

Stan; Termometru. i' Barometru,. oraa kierunek wiatr... w Pozna.niu. Od dnia 19. do 25. Lutego.

Dzień.

Siali termometrII I Siali 'Viatr.

nlljniiszy Injwyisz, barometrII. t Z: I t ::: I : t I PÓ1 w. + 2,0 0 + 2,8 0 27 8.8. dJto + 2,3 0 + 7,2 0 "/,7" 7,8 = Polud. w.

+ 2,1 0 1 + 3,2 0 "/'7:: S,I. dilo + 3,0 0 + 10,6 0 "/'7" 7,1 = \V scbod.

+ 2,0 0 + 3,1 0 27 8,0 - Polnd. z.

19. Lut.. 20.

21.. 22.

23.

24.

25.

Kurs ł;leldy BerliJiskleJ.

, Dnia 23.. Lutego., J843.

Obligi dł-ugu. skarbo"'ego.. P.'. allg., obligacje 1830. .. .

Ohl.igi premiów haudlumorsk.

Obligi KUl1DlI1rchii. . .. . .

Berlińskie oblig. miejskie' .

Gdańskie duo w T...., .

Zacb9dllio -Pr. listy. zastawne' Listy zast. 'V. X.Pmmańskieg dito dito. dilo W schodn4I -Pr. listy. zast.. Pomorskie dito... . . . .. .

Kllr- i. Nowomarch. dito. .. dąJikie' dito, . .. .. .. . A k. e J e.

K.olei Berliilsko -Poczdamskiej dito. dito. ak(!je. a. prioris, .. Kolei Magdebursko. Lipskiej, dito dito, akcje a prioris . Kolei, Berliilsko - AnhnUskićj dito dito, akeje a prior.i& . Kolei. Diisseldorf. -Elberfcld.. dito. dito, akcje a. p,rioris. . Kolei D8dreńskiej. . . . .

dito. dito. nJ!('je 8, prioris . Kolei BljJ'lińsko - Frankfurt.

ilQ tJito, akjlje Ił IIrioris . Kolei Słąsk. gorn... . . .

Frydrychsdory .

IlIIle mOli et y złote po 5 tal.

UiJiconto , .. . ,. , . ,. .

104';;- 104!;103 , 102's93'0- 9'l;1025;; 101% 103 103 4/j I03!;-;. I02!ra 106 ".. 4

3 !z 3Jz

3\.

4.

3 ł 3.. 3!3' 3( 3

104'.

10Zl) 4 4, 4, 1), 4 5.

4 5 4, 4

145\

94\79!o 97 7 J09 !O3 10;:- I 3 I03 103\i 103 102.

I 144 I03!r 118 J0"2 70 94!c 78

J03 97!a.

lO' 4,V