GAZETA 'Vłelkłego Xłęst,vap o Z N A Ń S K I E G O. .}Jg 50. Nakładem Drukarni Nadwornćj' W. Dekera i Spółki. _ Redaktor: A. JVannow8ki. lO \Ve Wtorek dnia 28. Lutego. Wiadom ości krajowe. z Kłajpedy, dnia 16. Lutego. Ze strony Cesarsko-rossyjskiego rządu postanowiono, aicby ci: poddani Pruscy, co z kar-. teczkami legitymicyjnćmi Radzców Ziemiil11skich do Rossyi przybywają, a uie w przeznaczonym terminie albo przez inne miejsca nadgraniczne, a nie przez te, którdy do Rossyi przybyli, do Pruss wracają, nigdy więccj w,ranice Cesarstwa wpuszczeni nie byli.. cJlOciaźby w inne karty legitymacyjne opatrzeni byli. W deceniu Rejencyi k.rólewsk. podaję' to do wiadowo... ści publiczncj. - Radzca Ziermański. Wiadom ości" za graniczne.. Francya. Z Paryia, dnia 17.. Lutego. DzielJ,niki Madryckie z di1ia 10.,. które wczo'l'aj nadesdy. iawierają' zupełny t-ext pisma, tV którem Prezes ministeryum. hiszpańskiego oskarzenie Pana GutieITez przeciw Kousulowi franł:uzkiemu w Barcelonie. jakoby tenie rozruch Listopadowy był pvpierał. ma nioduszfle uznaje.. Lubo były Sz.ef polityczny Barcelony kilka 1843. win rzucił na Pana Lessepsa, jednak list Mark.iza Rodila jednemu tylko przeczy zarzutowi, jakoby Konsul francuzki pozwalając członkom Junty rewolucyjncj zbiegłym na okręty &ancuzkie, powracać znów na, ląd.. rokoszowi tym sposonem zwrócił naczelników. Oinnych krokach i zabiegach ua korzyść powstania. które P. Gufierre2. w raportach swoich do, rządu hiszpańskiego zarzucał był Panu Lessepsowi, list ministra wojny wcale' nie nadmienia. Pomimo to wątpić nie' ualeiy, ie gabinet Tuileryjski da. Mi nalegać uie b"dzie, przesfając' na tcj satysfakcyi dancj Panu Lesi;epsowi.. Ale jeźli przez to zapobieiono niebezpieczeństwu zerwania dyplomatycznych związków z Hiszpanią, nie uczyniono przeciei nic ku pra,vdziwemu i szczeremu pojednaniu gabinetu paryskiego i madrykiegor Owszem spodziewaĆ się moina, ze nieporbzumienie' między obudwoma rządami tak długo trwać będzie, jak zarząd Espartery. _ Z dzienników tutejsz ycb niektóre tylko mówią () dokumencie' Madryckim. Czekają oczywiście, czyli rząd na tem poprzestanie, czy też dalszcj satysfakcyi żądać będzie. W pierwszym razie, ł1ajpodnbniejszym do prawdy, nie omie. szkają zapewne dzienniki tutejsze Gorzkich gar- dności, równic jak to juz uczyniły dzienniki Madryckie względem rządu hiszpa11skiego, że tenże do wiadomego odwołania dał się nakłonić. Z dn i a 18. L u t e g o. Na dniu dzisiejszym zebrali się licznie Deputowani w biórach swoich, końcem zbadania projektu do prawa tyczącego się tajnych funduszów. Od wczorajszego wieczora o niczem innem tu nie mówią, jak tylko o zabiegach oppozycyi i ułożonym przez nię planie silnego attaku. Dotychczas jednak nic podobnf'go się nie zjściło. Pan Berryel' i przyjaciele jego sami oświadczyli, ze tu nie idzie o zadną kwesty osobistą, ale tylko o rzecz finansową. Kilku deputowanych przemówiło przeciw projektowi. Kandydaci partyi konserwatywnej w ł;łosowaniu znaczne odnieśli zwycięstwo. Mianowana kOl1\missya składa się z Marszałka Sebastianiego. P. Odilona Barrota, F. Delessert, Lacrosse, Lamartine, Raguet.Lepine, Verger, Gannerol1 i Courlure. Kiedy poczta odchodziła, bióra jesl.cze się nie były rozeszły. Sąd kassacyjny na posiedzeniu wczorajsze m odrzucił wniosek skazanego na śmierć Jakóba Bessona proszącego o skasowanie wyroku śmierci, a tak proces Marcellange , w którym wiele jeszcze rzeczy niewyświeconych zostało, tytuczaSowo za UkOIlczony uwaiać lIaldy. Dnia 20. t. m. rozpoczyna się publiczna sprzedaż sławnej Aglladoskićj galeryi obrazów. i wielu się juz zjechało obcych znawców i miłośników sztuki, aby w sprzedaży tej mieć udział. Główna partya tej galeryi składa się z obrazów hiszpańskich, będących dziełem najznakomitszych mistrzów; sama liczba tychie wynosi blisko 50. Sprzedaż ta przyniesie l}odobno przeslo milion fr. Z d n ia 19. Iuteg o. Nast.w ione wczoraj \ biurach Izby ])£'putowanych mianQwanie kommissarzy, mających zbadać projekt do prawa dOly,:zący tajnych funduszów, nastręcza dzisiaj wszystkim dziennikom pole do różnych uwag. Mianowania te ministeryum Gnizota. mocno zagraźają. ale od tego nieb8zpieczeilstwa aż do upadku gabinetu z d. 29. Października jest jeszcze krok wielki i ministeryum ma jeszcze nie jednę podporę. D z i e unik Sporów zamieścił w tym przędmiocie obszerny artykuł, z którego się pokazuje. te nadziei dobrej bynajmniej uie stracił. - K onsty t ue y onist a uwaŻa, że względcm użyteczności i konieczności tajnych funduszó'W zad na różność zdał1 nie zachodzi. Idzie tylko o to, aby przy tej sposobności rozstrzygnąć pytanie, azali ministeryum zaufanie Izby posiada. Dla tego poprawkę wniosą zmierzającą do zDlniejszenia kredytu a od przegJosowania nad tą poprawką dalszy byt albo upadek teraźniejszego ministeryum załezeć będzie. W czwartem biurze Izby Deputowanych P. de Larcy ministrowi spraw zagranicznych trzy pytania podał: 1) Czy od rządu hiszpallskiego przez notę zadośćczYllienia zażądano i czy przez notę na to odpowiedziano; 2) czy obce mocarstw pośrednicząc się wmięszało; 3) czy rząd rancuzki w nagrodę tej satysfakcyi przyrzekł, ze Pana Lessepsa odwoła? - P. Guizot na to odpoyviedzial: 1) że rząd francuzki notę odesłał i że zadosyćuczynienie ze strony rządu hiszpailskiego przez notę i umieszczenie artykułu Madryckiej Gazecie nadwornej naitąpiło; 2) że rząd francuzki nigdy o pośrednictwo obcego mocarstwa si nie starał; 3) nareszcie. że przy układach pod względem odwołania Pana Less£'ps nic nie obiecano i do niczego się nie 7.0bowiązano. _ Wczoraj wieczorem nadesżły tu urzędowe doniesienia z A l g i e r u. (;{)nerał Bugeaud pisze, ze mimo trudności, pochod'l.ących z przyczyny nadzwyczajnej niepogody, główny cel wyprawy jednak osiągnięty. Emira i Kalifę jego, El Barkani, daleko ku:zachodowi odparto a tłumy liczne Kabylów rozbiegły sit; we wszystkich kierunkach. Dwa główne pokolenia, które się zbuntowały, Beni-Menasser i Beni Feras, surowo zostały ukarane. D miasta Kabyhlw, Aghbel i Zatima, d. 4. błagały łaski naszej, ale nirpogoda nicdozwalała General nemu Gubernatorowi wejść w układy z na('Zel nikami tych mi1l!\t. l\'limo trudów pochodu jednak tylko 2 ludzi, 4 mułów i pewna liczba osłów i strzelb zginęła. Xiezę Aumale kilka pomyślnych uczynił wycieczek. Raport .Generała Lamoriciere nip. za\viera nic 11Dwego. Anglia.. Z L ondynu, dnia 16. Lutego. G a z e t a N a d w o r n a zawiera uwiadomienie od naczelnego dowódcy armii oz dnia 17. Sty na pamiątkę szczególnych usług i waleczności, jakie wojska angielskie okazały w Chinach, 25. 49., 55. i 98. pulk piechoty llosił.v na swych chorągwiach i fclcechach słowo: Chiny i wizerunek smoka. Lord Brougham mówił w Izbie paTÓw z wielką energią. W mowie swej pełnej ognia potępiał postępek armii angiclskićj w Afganistanie. p{)wstawał na niewiadomość i uprzedzenia, jakie teraz tak panującemi są we Francyi, i wynurzał z zapałem SW,! niezmienną miłość pokoju świata. lm bardziej się starzeje Lord Brougham, tćm sztuczniejszą jest jego wymowa; jego styl. który nigdy nie był jasny i poprawny staje się mniej płynnym. Ale pomimo wszelkićj niedokładności, bdącćj skutkielll zbytecznych nauk i usiłowalI błyszczenia w wymowie, iiiJdzę jednak, ze jest pierwszym mówcą w Europie nie wyjmując P. Berryer. Pomimo wszelkiej excentryczności i nieregularności jego życia, zawsze głos Henryka Brougham jest llajsilniejszy, jeżeli idzie o sprawę pokoju, rozumu i o dobro ludzkości. Z pierwszych ważniejszych rozpraw w Parlamencie będą zapewne rozprawy nad mocyą ]..orda Palmerston przeciw traktatowi zawartemu l>rzez Lorda Ash1mrton uajinteresowniejsze. Liczba rozbitych w ostatnich burzach okręhiw jcst bardzo wielka; dnia 13. Stycznia uległy nieszczęściu przy brzegach Anglii, Irlandyi i przy brzegach plllnocnej Franeyi, 180 okrętlJW i 453 ludzi; "trata wokrętach i ładunkach , obliczona jest na 405,000 funt. st. i 180,000 f. st.; w następnych trzech dniach doznało tegoz nieszczęścia około 60 okrętów wartości przeszło 240,000 f. st. Nie policzone są jeszcze straty w burzach ostatnich tygodni. Z wiciu miejsc otrzymał Pan Pee) adressy, wynurzające radość, z powodu uniknienia zamachu morderskiego Macnaugbtena. Koszta przewozu z Anglii do Indyj W ScllOdnich przez Egipt obliczono na 134 f. st.., to jest 4 f. z Londynu do Paryza. 10 f. z ParyŻa do Marsylii, 28 f. z Marsylii do Alexandryi, 12 f. z Alexandryi do Suez i 80 f. z Suez do Bombaj. Jedna gazeta Londyńska pisze: »Marny przed nami pierwszy numer dziennika, drukowanego w BODł:)-Konł:) pod datą 7. Czerw.; jest on na papierze zóltym i zawiera i 2 kolumn, a zaczyna się ud ogłoszenia rozmaitych rozkazów Rządu. Zawiera tci \'\'iadomości o przybywających i odpływających okrętach. Dziwną jest rzeczą widzieć nowiny angielskie w chińskim druku. Hiszpania. Z Madrytu, dnia 1'0. Lutego. G a c e t a mieści dziś w sobie następujący uwagi godny artykuł: »Minister wojny do Ministra Spraw Wewnętrznych: Ministerynm Woj n y. - Panie: W depeszy z dn. 3. Grudnia r. p., ogłoszonej w G a c e c i e na dniu 8. t. m., Szef polityczny Barcelony zaraportował Jego Excellencyi, jakoby w mieście tem inna zaszła reakcya, a to przez to, ze...... Juntę' rewolucyjną z okrętu na ląd wysadził. Poniewaz rząd był pO'StalJowił prawdę tego postępku rzetelnie 1'1'ybadać, doniósł mi więc GeneralKapitan Katalonii na d. 4. t. m., co następuje: »»Co do tego przedmiotu uwiadomiłem Jego Excelleucyą, jako też Minilltcryum spraw wewnętrznych, o ,,"szystkich świadectwach. których zasiągnął było mozna, równie jak O Mm. co Szef polityczny Don Juan Gutierrez podał, i zapewnić mogę Jego Excellencyą. ze żadnego niemasz dowodu na uspra,,"iedliwienie podanego twierrlzellia, i że nieJatwą jest takowy wynaJeść, por.ie" a członKllw ro:nł'iązanćj Junty na ląd nie wysadwllO, jak mi powszechnie zaręczają i ja przekonany jeslem.ce" Sóso\Ynie du lego Rząd J. K. Mości, k1óry zawsze działa "Pl'awiedliwie i bezstronnie, 0świadza, że nyżej podane twierdzenie nie zgadzało S1ę z prawdą i bez wątpienia jedynie się na pogłoskach opierało, które osoby Barcelonę opuszczające rozsiewały. a poszukiwania podjęte przez Generała-Kapitana jako niedowodne zbiły. Na rozkaz Jego Ksiąi. Mości podaję to Jego Excellencyi do wiadomości i ku stósownemu uźytkowi. - Madryt dn. 9. Lntego 1843. Markiz R o d H. Deklaracya ta zawiera poządaną satysfakcyą dla Francyi. Szwajcarya. Z B ern, dnia 17. Lutego. (Nowa G. Norymb.) Podług nadeszłych wczoraj wiadomości, tuszono sobie, że po wydanem ułaskawieniu zaburzenia w Genewie ustan Penczabu, Szir Singha, względem Anglików, brzmią doniesienia bardzo =sprzecznie. Wedłl1g dawniejszćj wiadomości, on sam upraszać miał o zajęcie jego kraju i zamienienie go w pailshvo posiłkowe kompanii, i zobowi}zał się Lordowi ElIellborough ponosić wszystkie koszta wojska 'Odwodowego, albowiem z powodu zabiegów Radzy Dyn Singha i buntowniczego ducha jeo żołdactwa, nie sądzi si być bynajmnićj pewnym na tronie swoim. Według innych zaś doniesieiI, z podpjrzeniem patrzył on na ściąganie nojsk angielskich nad granicę pallstwa swego, i odwiedziny Geiierał-Gubernatora bardzo mu są przykre. nalsze przeznczenie armii 'Odwodowćj, zgromndzonćj teraz nad rzelą Sutlecz, która za połączehlćm się korpusów Generała PolIock i Non bardzo jest znaczna, jeszcze l}ie jest wiadome. "t edłllg dzieunika B o lUb a y C o u ci er, cała ta armia po ukollczel1iu uroczystości tryumfalnych w FirozlH1r, ma dn. 3. Stycznia odprowadzić Generalnego Guberł18tora do Delhi. Itozmaite wiadomości. SPROSTOWi\IE. Obszerny wYWtJd logiczny Pana R.... tak po krótce prostuję: Poniewaz ani myślałem się gniewać o to, że damy wiejskie balu kassynow('go odwiedzić nie raczyły, ani tćz iadnego śladu gniewu w artykule nie zostawiłem, zdając tylko relacyą z balu i wykrywając rz('telne usposobienie udawanych po dziś dzicll sentymentów; przeto (}balam cały pi€rwszy wyw6r1 Pana R. .. z argumentu gniewu. Co do drugiej kontradyktyi, ie bal ów nic do życzenia nie zostawia, a przecieŻ mó,,"i o towarzyskości, odpowiadam, ze co innego B a I, a co innego Towarzyskość (Socialność), taka zwłas'Z.. czat kt6ra i na względy 'Odleglcjf(Ze nie ma być bez wpływu. Nakoniec: Obywatelstw'O Poznania nie na pozwulić nadużywać imicnia i prawa obywatelshTa: bo od czasu niejakiego szlachta wyłącznie sobie imie to i pra,",yo przywłaszcza, khire według świadectwa historycznego i rzetelności niezaprzeczonćj. jeśli nie więcej to równie lniastom słuiy. Szanując krzyzyki Panaj R. któremi si zasłonił, i szlachetne Jego uczucia, oszczędzam mu przJmiotliw, któremi mnie obdarzył. - W tern t.vlko jeszcze Jego 'Zdanie prostuj: ze nie nalezę ani do hassających, khjrzyby prawicę swoją ujęciem urodzonej w l'ękę uszlachetnić d}cicli, i- boczące się od nich Damy 'Z zadowolnieni cm wiedli po melodyi Kościuszki; ani do galantów, co clciwie łykaj,! pusz'czone z boku lub:z.dala, jak dym cygarowy., pocałunki udających popularność: ale raczej do tych, ktcirzy mocno - mocno ubolewają l}ad usposonipniem niby czoła narodu, - - - W tej tćż tylko myśli poczynającmu towarzystwu wskazać chciałem, aby się do godności swojćj poczuło. - Dam wiejskidl w o g ó I e obrazić nie myślałem, bo kazda z nich czujc), na jaki karb wpisać ją należy; pomimo to - za mniemaną obrazę mocno przepraszam. P. Rejencyi w Poznaniu z dnia 21. Lutpgo obejJnuje między innemi nash:}mjące doniesienie: W powiecie Odolallowskim przez odbudowanie niektórych gospodarzy w Przygodzicach powstała nowa posada, nazwę "Małe-Przygodzice," a przez odbudowanie gospodarzy w Niwisku i Zamoszu założona nowa wieś nazwę "Eiernacice,,, podobniei zaprowadzona huta. nazwę "Kamillpnbutte" otrzymała; - o ajencyjach , rzeczach zgubionych i t. d. (Powtarzamy tu z Dodatku do K3ryera 'VVileńskiego Zdania Sprawy o nowowyszłych uP. Glucksberga dziełach o których krótkośmy byli nam i e n i I i). - "Zakład Teofila Glucksberga od początku swojego księgarskiego zawodu, nigdy jeszcze w ciągu jednego roku, nie wydał tak wielkiej liczby i tak ważnych dzieł własnym nakładem. Chęć przysłużenia się światłym czytelnikom, kt!irzy go ufnością swoją zaszczycają, wysokie zalety utworów naukowych powierzanych mu przez pierwszych pisarzów kraju, uniosły go niemal za granicę przezorności, która kaZd.vm przedsiębierstwem rządzić powinna. Dalekim jest wszakie od tej smutnej myśli, aby ,lnU kicdy żałować przyszło poświęcenia swojego pośrzeduichva między autorami i czytającą publicznością. W'miarę wzrostu literatury krajowej, zasilanej niezrównanym taJentem i niezmordowaną pracą uczonych, liczba czytających koniecznie zwiększać się musi, a \vięc i działanie księgarskic w tym postępnym stosunku rozwijać się pm'!nno. IJzipła własnym nakładem przez niżćj podpisanego wydane, ocenione zostały przez jednego z przyjacioł Literatury krajowej. Żądać tylko naleiy. aby iwiatli czytelnicy raczyli zwrócić baczną uwagę na te bezstronne zdania. które nic wspolnego niemają ze zwyczajnemi panegirykami, a przekonają się dowodnie; że prassy niżej podpisanego, wydały piękny szereg pism wzorowych, stanowiących pra\vdziwą ozdobę Literatury. Dalsze powodzenie lwdobnych przedsięwzięć, sławę i pozy tek nauk mających na celu, zupełnie za.. wisło od zachęty i wsparcia publiczności. - "Athenaeum. Pismo zbiorowe poświęcone Historji. FiIozofji. Literaturze, Sztukom j t. d. Wydawca J. I. Kraszewski." - "A:tlleaneum. Oddział III-ci wydawca J. I. Kraszewski. (Trzyletnie trwanie tcgo zbiorowego pisma, jest najdowodniejszą próbą jego istotnej wartości - I w rzeczy samej, jeżeli zwrócimy uwagę na szczególne oddziały, które jc składająr znajdziemy ze w każdym z nich mieszczą się prace niezmiernie ważne, szczęśliwie obmyIanei uskutecznione ze wzorową starannością. Nie 1II0iemy po szczególe przebiegać wszystkich, gdyżby to nas daleko zaprowadziło,. ale ograniczając się jedynie zeszytami wydanemi w ciągu upłynionego roku, postrzegamy w oddziałe filozofji wyborne parafrazy Hegla przez Tytua Szczeniowskiego, które jezeJi przeciwników tej nauki z nią niepojednają , wątpić nalcźy, aby wszczelJiona VI' drzewo narodowych wiadomości, kiedykolwiek przyjąć się mogła. Oddział historji szczególniej jest w tym roku bogaty.. Ciągnie się przez ośmiowiekowe pasmo istnienia narodu, z nadzwyczay zajmującą rozmaitością. Tu wiadomość o grocie Bolesława śmiałego, tam znowu jakby ostatni odgłos przebrzmiałej slawy, obrona zamku Fuengiroli! - Pomniki z archiwów dawnych wyjęte. rzuc