BOGDAN CISZEWSKI
Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1983.04/06 R.51 Nr2
Czas czytania: ok. 55 min.FILHARMONIA POZNAŃSKA W SEZONIE 1979/1980
DZIAŁALNOŚĆ Filharmonii Poznańskiej w sezonie 1979/1980 pod dyrekcją i kierownictwem artystycznym Wojciecha Rajskiego rozpoczął w dniu 14 września 1979 r. koncert inauguracyjny, z ambitnym i starannie przygotowanym programem (Anton Bruckner - III Symfonia, Jan Brahms Koneert fortepianowy d-moll z udziałem Krystiana Zimermana). W omawianym sezonie nie brakowało wysokiej rangi wydarzeń muzycznych. Spośród nich największym ewenementem był występ Orkiestry i Chóru Filharmonii Narodowej, pod batutą Kazimierza Korda (22 XII 1979 r.). W programie tego niezapomnianego wieczoru znalazły się dwie kompozycje: Requiem Wolfganga A. Mozarta i rzadko wykonywane Te Deum Antona Brucknera. Tłumnie przybyła do auli uniwersyteckiej publiczność entuzjastycznie przyjęła wykonawców, wśród których solowe partie wokalne kreowali: Barbara Nieman, Krystyna Szostek-Radkowa, Wiesław Ochman i Leonard Mróz.
Szczególnych atrakcji dostarczyły poznańskim miłośnikom muzyki wyjątkowo w tym sezonie liczne występy wybitnych pianistów. "Złotą serię" występów mistrzów klawiatury rozpoczął - jak już wspomniałem - Krystian Zimerman. Wykonaniem Koncertu d-moll Jana Brahmsa potwierdził superlatywy, jakimi obdarzają go krytycy w największych ośrodkach muzycznych świata. Wczesne dzieło Brahmsa grał z młodzieńczą żarliwością i jak gdyby improwizując wciągał słuchaczy w krainę muzycznego piękna. Ale dla tych, którzy dobrze znają brahmsowskie dzieło, było oczywiste, że artysta wykonanie swoje oparł na żelaznym fundamencie perfekcyjnego opanowania wszystkich detali pianistycznych. Dnia 19 października 1979 r. natomiast gościliśmy wybitnego pianistę średniej generacji Byrona Janisa (Stany Zjednoczone Ameryki Płn.), którego u progu kariery nazywano "drugim Horovitzem". I chociaż pianista nie spełnił tej zapowiedzi w całej rozciągłości, zdobył wysoką pozycję i autorytet cenionego wirtuoza. W Poznaniu grał Koncert b-moll Piotra Czajkowskiego z brawurą i polotem, chociaż pod względem wyrazowym raczej powierzchownie (co potwierdziły też bisy). Byron J anis jest z pewnością pianistą godnym uwagi ze względu na wysokie walory instrumentalne. Dojrzały kunszt Haliny Czerny - S tefańskiej znany jest doskonale wszystkim miłośnikom sztuki pianistycznej. Toteż wykonanie przez naszą wybitną laureatkę Konkursu Chopinowskiego Koncertu g-moll Felixa Mendelssohna- Bartholdyego - łączące harmonijnie klasyczną formę z romantycznym emocjonalizmem - przyjęte
6 Kronika m. Poznania 2/1983
Życiekulturalne
zostało przez publiczność 165 "Koncertu Poznańskiego" z gorącym aplauzem. Poznański pianista Andrzej Tatarski natomiast zaprezentował bardzo dobre wykonanie II Koncertu c-moll Sergiusza Rachmaninowa, potwierdzając swe rozległe »możliwości odtwórcze. W grudniu 1979 r. ma estradzie auli uniwersyteckiej pojawiło się troje pianistów: subtelna Elżbieta Tarnawska (w Koncercie a-moll Edvarda Griega), radziecki pianista Grigorij Sokołów (z recitalem) i uznany za rewelację ostatnich lat Francuz Cyprien Katsaris (w V Koncercie Es-dur Ludwiga van Beethovena). Sokołów jako szesnastoletni uczeń szkoły średniej osiągnął sensacyjny sukces - zdobył pierwszą nagrodę -na arcytrudnym Konkursie im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie. Po tym sukcesie pracował usilnie nad pogłębieniem umiejętności pianistycznych. Dzisiaj reprezentuje wybitne walory estradowe i szerokie horyzonty pianistyczne. Dał temu wyraz zarówno programem recitalu (Pięć fug z »Kunst der Fuge* Jana S. Bacha, Fantazja i Sonata c-moll Wolfganga A. Mozarta, Sonata h-moll op. 58 Fryderyka Chopina), jak i jego nienaganną realizacją. Katsaris jest wschodzącą gwiazdą pianistyki. Jego sukcesy na renomowanych festiwalach i wielkich estradach europejskich wzbudziły szeroki oddźwięk. W Poznaniu skupionym, refleksyjnym wykonaniem V Koncertu Beethovena wykazał bogatą wyobraźnię i perfekcyjne opanowanie klawiatury. Dnia 15 stycznia 1980 r. sensacyjnym wydarzeniem stał się recital Michaela Pontiego (Stany Zjednoczone Ameryki Płn.). Ten ponad czterdziestoletni pianista nazywany jest "superwirtuozem" , "tytanem klawiatury". Dysponuje olbrzymim, rzadko spotykanym repertuarem. Dokonuje niezliczonych nagrań płytowych, które są głównym źródłem jego sławy (w Polsce nagrał m. in. Koncert fortepianowy e-moll Henryka Melcera). Ale i na estradach koncertowych, w bezpośrednim zetknięciu się z publicznością Ponti potwierdza swoje niezwykłe walory odtwórcze. W programie poznańskiego recitalu znalazły się Wariacje na temat z » Ero iki« oraz Appasionata Beethovena, a także - co jest wydarzeniem wręcz nieprawdopodobnym - kompletny cykl 12 Etiud Transcendentalnych Liszta. Nie wiem, czy znalazłby się drugi pianista, który miałby odwagę zaryzykować wykonanie wszystkich Etiud Transcendentalnych (uchodzących za apogeum dziewiętnastowiecznej wirtuozerii fortepianowej) w ramach jednego występu. I to z takim mistrzostwem, jak uczynił to Ponti. Z cyklu Etudes d'execution transcendente wyróżniłbym szczególnie: Feux follets (Błędne ogniki), zagrane z niewiarygodną precyzją i lekkością dźwięków podwójnych, a także romantyczny patos Mazepy i Chasse neige (Zimowe polowanie), z bogatą paletą barw dźwiękowych. Wariacje i Sonatę Beethovena grał Ponti z surową dyscypliną klasyczną, powściągliwie posługując się swymi nieograniczonymi wręcz możliwościami wirtuozowskimi.
Kolejnym wybitnym pianistą na poznańskiej estradzie był Rudolf Buchbinder (Austria). Wprawdzie skromny w zasobie środków pianistycznych II Koncert B-dur Beethovena nie dał artyście możliwości do pełnego ujawnienia wszystkich walorów, ale kultura brzmienia i finezyjne bogactwo artykulacji pozwalają wysoko ocenić grę austriackiego pianisty. Inne pianistyczne atrakcje to występy: Justusa Frantza (Republika Federalna Niemiec - recital beethovenowski), Lidii Grychtołówny (znakomitej interpretatorki Koncertu G-dur Wolfanga A. Mozarta), Anny M. Stańczyk (Koncert A-dur Franciszka Liszta), Andrzeja Ratusińskiego (Koncert F-dur Georga Gershwina), Eugena Indjica (Stany Zjednoczone Ameryki Płn. - Rapsodia Sergiusza Rachmaninowa na temat Paganiniego) i Aldony Dwarionaite (IV Koncert Rachmaninowa). Po takim "urodzaju" pianistów mniej imponujący jest bilans występów innych
instrumentalistów. Ale z pewnOSClą trzeba wymienić: niezawodną Wandę Wiłkomirską i(I Koncert SkrzYpcowy Sergiusza Prokofiewa), znakomite wiolonczelistki radzieckie N atalię Szachowską i N atalię Gutman (w recitalach), Michała Grabarczyka i Romana Jabłońskiego (Koncert »podwójny« op. 102 Jania Brahmsa), dobrych skrzypków Igora Politkowskiego (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich) i Aarona Rosanda (Stany Zjednoczone Ameryki Płn.), ale przede wszystkim fenomenalnego mistrza gitary klasycznej Narciso Yepesa (Hiszpania). W trakcie sezonu odbyły się też występy kilku orkiestr. Poza wspomnianą już Filharmonią Narodową, gościliśmy francuską Orchestrę des Pays de la Loire i Filharmonię Wileńską. Zespół francuski koncertował 21 września 1979 r. Dyrygował Marc Soustrat, a program obejmował Suitę »Bachus i Ariadna« Alberta Roussela, Koncert SkrzYpcowy Ludwiga van Beethovena i Symfonię »Matthis der Maler« Paula Hindemitha. Orkiestra zaprezentowała wyrównany, solidny poziom, a solista Pierre Amoyal wykonał Koncert Beethovena w sposób odbiegający od klasycznych kanonów interpretacyjnych, z romantyczną swobodą rytmiczną, z intensywną ekspresją kojarzącą się raczej z muzyką schyłku XIX w, Dobrą orkiestrą jest, znana poznańskim melomanom, Filharmonia z Wilna. Wystąpiła 18 kwietnia 1980 r. pod batutą swego wieloletniego szefa Juozasa Domarkasa. W programie: VI Symfonia litewskiego kompozytora Justinasa Baszynskasa, Koncert SkrzYpcowy Piotra Czajkowskiego i IV Symfonia, najwybitniejszego w XX w. czeskiego twórcy Bohuslava Martinu. Orkiestra odniosła sukces, do czego przyczynił się również solista, błyskotliwy Oleg Kagan. Spośród wybitnych osiągnięć dyrygenckich na pierwszym miejscu wymienić trzeba wspaniałą kreację brytyjskiego kapelmistrza Edwarda Downesa w I Symfonii Jana Brahmsa. Słowak Ludovit Rajter sugestywnie odtworzył elegijny klimat IV Symfonii Brahmsa. Inne atrakcyjne wykonania to: VI Symfonia Ludwiga van Beethovena '(Krzysztof Missona), Symfonia »Jowiszowa« Wolfganga A. Mozarta (Ljubomiir Romansky - Republika Federalna Niemiec), utwory Georga Gershwina (Jerzy Salwarowski) , Symfonia III Antona Brucknera i Symfonia I Beethovena (Wojciech Rajski), V Symfonia Piotra Czajkowskiego (Wachtang Żordania - Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich). Wysoko należy też ocenić sztukę dyrygencką Witolda Krzemieńskiego, Emina Chaczaturiana i Jean'a Meylana (Szwajcaria) . Do szczególnie przez słuchaczy oczekiwanych wydarzeń sezonu muzycznego należą wykonania dzieł oratoryjno-kantatowych. Usłyszeliśmy Quo Vadis Feliksa Nowowiejskiego, Oratorium na Boże Narodzenie Jana S. Bacha, operę Acis i Galatea Jerzego Haendla oraz Requiem Mozarta. Wszystkie te dzieła zrealizowane zostały pod niezawodną batutą Stefana Stuligrosza. W utworze Mozarta wystąpił chór Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej, w pozostałych natomiast pozycjach partie chóralne wykonał zespół "poznańskich słowików". Zakończeniem sezonu był koncert symfoniczny w dniu 13 czerwca 1980 r., kiedy to Wojciech Rajski poprowadził wykonania Koncertu na orkiestrę Witolda Lutosławskiego i III Symfonii » Ero iki« Ludwiga van Beethovena. Koncert zamykający sezon 1979/1980 był zarazem ostatnim akordem dwuletniego pobytu Wojciecha Rajskiego na stanowisku dyrektora i kierownika artystycznego Filharmonii Poznańskiej. Jak ocenić ten okres? Z osobą Rajskiego środowisko muzyczne Poznania wiązało wielkie nadzieje. Młody, bezsprzecznie utalentowany dyrygent w pierwszych poczynaniach zdawał się całkowicie spełniać oczekiwania. Uzupełnił skład orkiestry, a stosowane przezeń metody pracy z zespołem dały w niektórych przypadkach zaskakująco dobre rezultaty. Również i przebieg omawianego sezonu,
6»
Zyciekulturalne
w odniesieniu zarówno do repertuaru jak i doboru wykonawców, mógł być przyjęty z satysfakcją. Program filharmonicznych imprez uwzględniał we właściwych proporcjach muzykę różnych epok, zawierał przy tym szereg arcydzieł, których obecność na estradzie poważnej instytucji muzycznej jest bezwzględnie obowiązująca. Wśród wykonawców odnotować można było szereg świetnych nazwisk, będących chlubą wielkich światowych estrad. Te same uwagi można też odnieść do sezonu poprzedniego 1978/1979. Dlaczego zatem idylla ta zakończyła się odejściem Rajskiego, nieoczekiwanym dla melomanów? Główną przyczyną był fakt równoczesnego pełnienia przez Wojciecha Rajskiego funkcji dyrygenckich w Bonn (Republika Federalna Niemiec), coraz bardziej absorbujących, pochłaniających nie tylko czas, ale i artystyczną ekspansję. Trzeba tu dodać, że władze miejskie, angażując Rajskiego, zaaprobowały jego działalność w Bonn. W praktyce okazało się jednak, że praca dyrektora placówki artystycznej tej miary co Filharmonia Poznańska wymaga pełnego zaangażowania (nie tylko na płaszczyźnie muzycznej, ale i administracyjnej), a także dużego nakładu czasu ł sił.
LAUREACI NAGRÓD WOJEWÓDZTWA POZNAŃSKIEGO ZA ROK 1979
Część pierwsza
Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej i wojewoda poznański wspólnymi decyzjami z dnia 18 lipca 0980 r., ma podstawie U chwały Wojewódzkiej Rady N arodowej z dnia 11 maja 1979 r. w sprawie ustanowienia nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, techniki i przemysłu, rolnictwa, budownictwa i architektury, po zaopiniowaniu zgłoszonych kandydatur przez Komisję Nagród, postanowili przyznać Nagrody Wojewódzkie za 1979 r. Otrzymali je:
NAGRODY NAUKOWE
prof. dr hab. Hubert O r ł o w s ki - za prace naukowe w zakresie literaturoznawstwa germańskiego i szeroko pojętego niemcoznawstwa doc. dr hab. Marian K o n t e k - za działalność naukowo-badawczą w dziedzinie rozpoznawania i leczenia zatruć pestycydami oraz za całokształt działalności szkolaniowo-instruktażowej i organizacyjnej zmierzającej do zapobiegania szkodliwym wpływom środków stosowanych w chemizacji rolnictwa prof. dr hab. Franciszek K a c z m a rek - za całokształt pracy naukowej i dydaktycznej, ze szczególnym uwzględnieniem prac naukowych z zakresu fizyki laserów dr hab. Zofia O s t r o w s k a - K c b ł o w s k a - za całokształt prac naukowych poświęconych dziewiętnastowiecznej architekturze Poznania
NAGRODA ZESPOŁOWAprof. dr hab. Jerzy M a ł e c k i i prof. dr hab. Bożena H i l c z e r - za opracowanie podstaw fizycznych i technologii produkcji membran mikrofonowych
Nagrody Młodych
dr med. Wojciech D y s z k i e w i c z - za badania dotyczące sposobu oceny i zwalczania bólu w miażdżycowym niedokrwieniu kończyn dr Stefan B o s i a c ki - za całokształt prac poświęcanych problematyce prognoz popytu ludności na dobra związane z turystyką i wypoczynkiem
Laureaci Nagród
NAGRODY TECHNIKI I PRZEMYSŁU
doc. Włodzimierz D r e s z e r - za prace związane z opracowaniem opraw oświetleniowych oraz dostosowanie do warunków produkcyjnych i technologicznych przemysłu
NAGRODA ZESPOŁOWAzespół pracowników Politechniki Poznańskiej w składzie: doc. dr inż. Stefan Biedroń, dr inż. Jerzy Kozłowski, dr inż. Kurt Kulesza, dr inż. Wojciech Machczyński, dr inż. Jerzy Sibila, mgr inż. Zdzisław Kublicki, mgr inż. Grzegorz Twardosz i technik Zbigniew Koszewski - za osiągnięcia w zakresie ochrony metalowych urządzeń podziemnych przed korozją elektrochemiczną i prądami błądzącymi
Nagroda Młodych
doc. dr hab. lnz. Jan W ę g l a r z - za działalność naukową w dziedzinie optymalnego sterowania rozdziałem zadań i zasobów
NAGRODY ROLNICZE
doc. dr Waleria C z a b aj s k a - za osiągnięcia w dziedzinie hodowli roślin leczniczych, metodyki hodowlanej, badań biometrycznych i zastosowanie środków mutagennych oraz opracowanie piętnastu nowych odmian roślin leczniczych i przyprawowych doc. dr hab. Jerzy P u d ełk o - za osiągnięcia naukowe oraz efekty w praktyce rolniczej w zakresie nowoczesnych metod stosowania herbicydów
NAGRODY ZESPOŁOWEzespół pracowników Instytutu Krajowych Włókien Naturalnych w składzie: doc. dr Stanisław Rólski, mgr Zdzisława Kowalińska, mgr Irena Lehmann, doc. dr Franciszek Frąckowiak, doc. dr Helena Krzyształowska, dr inż. Zdzisław Ziernnicki, mgr Jan Strycharz i mgr Krystyna Wierzchowiecka - za całokształt działalności naukowo-badawczej nad wyhodowaniem nowych krajowych odmian lnu i ich reprodukcją, w celu zabezpieczenia potrzeb krajowych, a tym samym wyeliminowania importu nasion z Holandii zespół Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych w składzie: mgr inż. Marian Liska, inż. Henryk Frąckowiak, mgr inż. Janusz Kaczmarek, mgr inż. Bogusław Koczorowski, doc. mgr inż. Władysław Machowiak, mgr inż. Eugeniusz 01ear>ki, mgr inż. Wojciech Stelmaszczyk, dr inż. Henryk Wojciechowski i inż. Tadeusz Zalewski - za opracowanie i wdrożenie do produkcji zestawu maszyn tworzących linię technologiczną zbioru siana i słomy w postaci dużych bel cylindrycznych sprasowanych metodą zwijania zespół Przedsiębiorstwa Wdrażania i Upowszechniania Postępu Technicznego i Organizacyjnego w składzie: mgr inż. Krystian Witaszak, inż. Czesław Nowak, mgr inż. Zbigniew Kraśnicki, doc. dr hab. Wincenty Więckowski, mgr inż. Krzysztof Jakubowski, inż. Jan Kępiński, inż. Grzegorz Cwojdziński, inż. Wojciech Ows nowski i mgr inż. Kazimierz Szulc - za wdrożenie do produkcji sposobu tuczu trzody chlewnej metodą "Tropik"
Nagroda Młodychdr Lnż. Marian R e m i s z e w s k i za osiągnięcia w dziedzinie wykorzystania enzymów w przemyśle skrobiowym oraz za wdrożenie kilku nowych technologii ważnych dla gospodarki narodowej
NAGRODY BUDOWNICTWA I ARCHITEKTURY
mgr inż. arch. Jan We 11 e n g e r - za całokształt projektów i realizacji w Poznaniu oraz województwie; za współautorstwo przy realizacji technologii ratajskiej (płyty keramzyto betonowe) doc. mgr inż. Lech Andrzej D ę b s ki - za osiągnięcia w dziedzinie zagospodarowania i budownictwa turystycznego
NAGRODA ZESPOŁOWA
zespół architektów z Biura Projektowo-Badawczego Budownictwa Ogólnego "Miastoprojekt" w składzie: mgr inż. arch. Witold Milewski, mgr inż. arch. Zygmunt Skupniewicz i mgr inż. arch. Lech Stemal - za całokształt działalności zawodowej w dziedzinie architektury, w szczególności za archi tekturę obiektów szkolnictwa wyższego i użyteczności publicznej w Poznaniu i województwie
Nagroda Naukowaza prace naukowe w zakresie literaturoznawstwa germańskiego i szeroko pojętego niemcoznawstwa
PROF. DR HAB. HUBERT ORŁOWSKI
Urodził się dnia 22 maja 1937 r. w Podle jkach <woj. olsztyńskie) w rodzinie rolnika Alojzego Orłowskiego i jego żony Moniki z Prejłowskich. Po ukończeniu Szkoły Podstawowej w Biesalu (1951) oraz szkoły średniej ogólnokształcącej w Ostródzie (1956), Hubert Orłowski zaczął studiować filologię germańską na Uniwersytecie Poznańskim. N a zainteresowania badawcze miał niewątpliwy wpływ jego kontakt z prof. Janem Choderą.
Pod koniec studiów został zaangażowany jako asystent-wolontariusz w Katedrze Historii Literatury Niemieckiej. W 1967 r. obronił pracę doktorską Die heteronomen Strukturen In Paustusroman Thomas Manns, napisaną pod kierunkiem prof. dr Marii Kofty, a w 1971 r. przedstawił pjracę habilitacyjną - Untersuchungen zum falschen Bewusstsein in deutschen En twicklungsroman, w dniu 7 lipca 1977 r. Rada Państwa nadała mu tytuł profesora nadzwyczajnego nauk humanistycznych. Pracując na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, przeszedł wszystkie szczeble kariery zawodowej i naukowej. Kiedy Katedra Historii Literatury Niemieckiej przekształcona została w Instytut Filologii Germańskiej (1970), Hubert Orłowski mianowany został zastępcą jego dyrektora, zaś z dniem l października 1975 r. - dyrektorem. W latach 1972 -1975 pełnił funkcje prodziekana Wydziału Filologicznego. Jako naukowiec udawał się wiele razy na dłuższe pobyty zagranicą, m. in. do Berlina (1964 -1965) i Lipska (1969), Wiednia (1974, stypendium Austriackiego Towarzystwa Literackiego - w nagrodę za przekład sztuk 6d6na von Horvatha) oraz do Frankfurtu nad Menem (1976 -1977) - półtoraroczne stypendium Fundacji Humboldta. Wykładał zagranicą, głównie na zaproszenie uniwersytetów, towarzystw naukowych i literackich - m. in. w Republice Federalnej Niemiec (Frankfurt nad Menem, Hanower, Kolonia, Essen, Darmstadt), w Berlinie Zachodnim, w Niemieckiej Republice Demokratycznej (Halle, Lipsk, Berlin), w Austrii (Innsbruck, Graz, Salzburg, Wiedeń), w Belgii i Holandii (Amsterdam, Leyden, Utrecht, Antwerpia, Gandawa) i w Stanach Zjednoczonych Ameryki Płn. (Solt Lake City).
U czestniczy i bierze czynny udział w organizowaniu sympozjów, sesji i konferencji
Laureacinaukowych. M. in. co dwa lata, w ramach umowy kulturalnej, odbywają się spotkania polsko-austriackie. Hubert Orłowski był np. organizatorem sesji na temat 6sterrejchisch-polnische literarische Na ch barsch aJt. Współpracuje z ..Frankfurter Rundschau", pisząc recenzje i szkice. Był też przewodniczącym Komitetu Głównego Olimpiady J ęzyka Niemieckiego (1979), organizowanej w Polsce dla uczniów szkół średnich.
Autorytet profesora w środowiskach naukowych w Polsce i zagranicą zbudowany jest na bogatym i rzetelnym dorobku naukowym, wyrażającym się liczbą ponad dwustu samodzielnych publikacji naukowych, zarówno w zakresie historii literatury niemieckiej, j ak i szerzej pojętego niemcoznawstwa. Szczególną pozycję w dorobku Huberta Orłowskiego zajmują jego trzy książki monograficzne: praca o twórczości Tomasza Manna Priidestination des Diimonischen (Poznań 1969), praca o niemieckiej powieści ,.rozwojowej" Un ter su ch ungen zum Ja lsch en Bewusstsein im deutschen Entwicklungsroman (Poznań 1971) i monografia Literatura w III Rzeszy (Poznań 1975, 1979). W tej ostatniej książce autor łączy filologiczną sumienność badacza z pasją zaangażowanego publicysty literackiego. Jego monografia jest nie tylko historią literatury, ale również ważną w polskiej nauce niemcoznawczej diagnozą niemieckiego stanu ducha. Literatura w III Rzeszy jest - j ak słusznie podkreślali liczni krytycy - kluczem do świadomości politycznej III Rzeszy, książką, która nam, Polakom, pozwoli lepiej zrozumieć procesy społeczne i polityczne, które doprowadziły naród niemiecki do katastrofy nazistowskiej.
Nagród
Dokonał wyboru antologii: Das unbekannte Ziel. Antologia opowiadań pisarry Republiki Federalnej Niemiec (Warszawa 1974), Historie bez tytułu. Współczesna proza Niemieckiej Republiki Demokratycznej <Poznań 1978), Deutsche Novellen und Erziihlungen. Schrlfsteller der Deutschen Demokratischen Republik (Warszawa-Poznań 1973 - wespół z J anem Choderą), Antologia opowiadań pisarzy Niemieckiej Republiki Demokratycznej (Poznań 1981), Antologia dramatu Niemieckiej Republiki Demokratycznej (Warszawa 1981), Antologia eseistyki Niemieckiej Republiki Demokratycznej (Warszawa 1981), Gabinet figur woskowych. Wybór prozy ekspresjonistycznej (Poznań 1980), Elias Canetti: Glosy Marakeszu (Warszawa 1977), Walter Benjamin: Twórca jako wytwórca <Poznań 1975), Georg Heym: Sekcja. Opowiadania (Warsza-.
wa 1979). Przetłumaczył: 6d6n von. Horvath: Opowieści Lasku Wiedeńskiego (Gesch ich ten aus'dem Wienerwald). Prapremiera w Teatrze N owym w Łodzi (1971); Rolf Schneider: Król t złodziej (Dieb und- Konig). Prapremiera. w Teatrze Polskim (1971); 6d6n von Horvath: Niezn ajom a z Sekwany (Die Unbekannte aus der Seine). Prapremiera w Teatrze Polskim (1973); Robert Weimann: Literatura. Produkcja i recepcja. Warszawa 1978. Hubert' Orłowski nie ogranicza swej działalności twórczej wyłącznie do prac naukowych. W środowisku germanistów polskich znany jest również jako popularyzator i propagator literatury niemieckiej. Szerokim echem odbiły się w krytyce polskiej i zagranicznej Drzygotowywane przez niego antologie współczesnej prozy z Niemieckiej Republiki Demokratycznej i Republiki Federalnej Niemiec, jak również jego działalność publicystyczna i przekładowa, prowadzona m. in. na łamach poznańskiego miesięcznika "Nurt".
W 1%7 r. podjął współpracę z Wydawnictwem Poznańskim jako recenzent wewnętrzny książek z obszaru niemieckojęzycznego. Obecnie pełni tę funkcję także w innych wydawnictwach (Państwowym Instytucie Wydawniczym, "Czytelniku", "Ossolineum", "Pojezierzu"), a przez wiele lat był konsultan - tem Naczelnego Zarządu Wydawnictw w zakresie literatury pięknej obszaru niemieckojęzycznego. Od 1968 r. współpracuje z periodykiem "Rocznik Literacki", omawiając na jego łamach przekłady wszystkich książek z literatury krajów niemieckiego obszaru językowego, które ukazują się w Polsce. Jest członkiem Rady Naukowej Instytutu Zachodniego, członkiem Prezydium Komitetu N eofilologicznego Polskiej Akademii Nauk, zastępcą przewodniczącego Zespołu Dydaktyczno-wychowawczego do spraw Neofilologii przy Ministrze Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Jest też zastępcą redak
torą naczelnego wydawanego przez Uniwersytet im. Adama Mickiewicza rocznika "Studia Historica Slavogermanica". Jako wydawca prof. Hubert Orłowski jest zwolennikiem aktywnej strategii wydawniczej, zapoznawania możliwie szerokiego kręgu odbiorców z reprezentatywnymi utworami obszaru niemieckojęzycznego. Stąd w jego dorobku tyle antologii - starannie przez niego wybranych i opracowanych, poprzedzonych wstępami i tłumaczonych. Ceniony jest również prof. Orłowski jako organizator nauki. Dzięki jego pracom, poznańska germanistyka stała się znana nie tylko w kraju - o czym świadczą m. in. festiżowe wyróżnienia, jak np. "Medal Braci Grimmów", nadany przez Ministerstwo
Szkolnictwa Wyższego Niemieckiej Republiki Demokratycznej (1980). Za działalność naukową został wyróżniony Nagrodą III stopnia Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki (1972) oraz II stopnia (1976) za książkę Literatura w III Rzesry. Książka ta zdobyła też Nagrodę "Życia Literackiego" (1976). Za osiągnięcia zawodowe udekorowany został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1982) i Złotym Krzyżem Zasługi. Posiada Odznakę Honorową Miasta Poznania. W 1962 r. zawarł związek małżeński z Apolonią Wysocką. Z małżeństwa tęgo urodził się syn Tomasz (1965).
Nagroda Naukowaza działalność naukowo-badawczą w dziedzinie rozpoznawania i leczenia. zatruć pestycydami oraz za całokształt działalności szkoleniowo-instruktażowej i organizacyjnej Azmierzającej do zapobiegania szkodliwym wpływom środków stosowanych w chemizacji rolnictwa
DOC. DR HAB. MARIAN KONTEK
Urodził się dnia 9 września 1932 r. w Majdanie Nowym (pow. Chełm Lubelski) w rodzinie rolnika Feliksa Kontka i jego żony Janiny z Majkutewiczów. Do czternastego roku życia przebywał przy rodzicach. W 1939 r. zaczął uczęszczać do szkoły podstawowej w rodzinnej wsi, gdzie w 1945 r. ukończył piątą klasę. Klasę następną ukończył w Wojsławicach, a siódmą - w Szkole Ćwiczeń przy Państwowym Liceum Pedagogicznym w Chełmie Lubelskim, gdzie też w 1947 r. rozpoczął naukę w Państwowym Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Czarnieckiego. Po maturze w 1951 r. rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Poznaniu. Dyplom lekarza medycyny Marian Kontek uzyskał w 1957 r. Od dnia l października 1957 r. do końca sierpnia 1958 r. zatrudniony był w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w charakterze asystenta, zaś od dnia l września 1958 r. do końca maja 1959 r. pracował jako lekarz rejonowy w Przychodni Rejonowo-Obwodowej Jeżyce. Od dnia 11 października 1957 r. do czerwca 1959 r. pracował równocześnie na Oddziale Wewnętrznym Szpitala Miejskiego im. Franciszka Raszei w charakterze lekarza-wolontariusza. Z dniem l czerwca 1959 r. rozpo
czął pracę w I Klinice Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej na stanowisku asystenta. Po złożeniu egzaminu specjalistycznego I stopnia w zakresie chorób wewnętrznych (1961), został powołany na stanowisko starszego asystenta (1962). W 1966 r. Marian Kontek złożył egzamin
Laureaci Nagród
specjalistyczny II stopnia w zakresie chorób wewnętrznych. W tym samym roku uzyskał stopień doktora nauk medycznych na podstawie pracy Badania b iopsyjn e kości w gośćcu przewlekłym postępującym. W latach 119iD -1978 pracował w Klinice Kardiologii Instytutu Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej na stanowisku adiunkta. W listopadzie 1977 r. obronił pracę habilitacyjną Ocena hlstomoifometryczna tkanki kostnej oraz badania crynności prrytarczyc w przewlekłej niewydolności nerek. Z dniem l października 1978 r. został powołany na stanowisko kierownika Kliniki Chorób Zawodowych Akademii Medycznej, a od dnia l lutego il979 r. równocześnie pełnił obowiązki ordynatora Oddziału Chorób Wewnętrznych i Zawodowych Przemysłowego Zespołu Opieki Zdrowotnej przy Zakładach Przemyślu Metalowego "H. Cegielski". W lutym IWO r. został mianowany przez ministra zdrowia i opieki społecznej docentem w Akademii Medycznej. W latach 1969 - 1978 pracował na stanowisku kierownika Poradni Zatruć w Rolnictwie przy Zespole Wojewódzkich Przychodni Specjalistycznych, a następnie przy Wojewódzkim Wielospecjalistycznym Szpitalu Zespolonym. Wysoka kultura produkcji rolnej i szerokie stosowanie chemicznej ochrony roślin w Wielkopolsce wymagają gęstej sieci stacji zabiegów ochrony roślin, zatrudniających tysiące pracowników zawodowo eksponowanych na pestycydy. Zjednoczenie Państwowych Gospodarstw Rolnych jako pierwsze wysunęło dezyderaty w sprawie ochrony zdrowia tych grup pracowniczych. Szybki odzew ze strony Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, Akademii Medycznej oraz Zespołu Wojewódzkich Przychodni Specjalistycznych doprowadził do utworzenia w 1969 r. Poradni Zatruć w Rolnictwie, pod kierownictwem dra Kontka. Jednocześnie (1969) zawarte zostało porozumienie pomiędzy Akademią Medyczną i Zjednoczeniem Państwowych Gospodarstw Rolnych o współpracy w zakresie prowadzenia badań oraz opracowywania metod rozpoznawania i leczenia zatruć pestycydami pracowników rolnych. Marian Kontek z niewielkim zespołem współpracowników podjął pionierską działalność profilaktyczno-leczniczą, szkoleniowo-instruktaźową oraz badawczą. Dzięki jego inicjatywie, stworzony został model efektywnej i nowoczesnej ochrony zdrowia pracowników narażonych na działania pestycydów. Dzięki właściwie zorganizowanym wstępnym i okresowym badaniom profilaktycznym, możliwe było niedopuszczenie do pracy przy zabiegach pestycydami wielu osób z przeciwwskazaniami lekarskimi lub wycofanie ich
z pracy w przypadku wchłonięcia nadmiernej dawki silnie trujących związków. Tylko w ciągu pierwszych pięciu lat działalijości Poradni Zatruć w Rolnictwie stwierdzono niebezpieczny dla zdrowia i życia spadek aktywności cholinesterazy u ponad stu osób. N a szczególną uwagę zasługuje działalność szkoleniowo-instruktażowa doc. Kontka. Z jego inicjatywy i pod jego przewodnictwem w latach 1%9 -1979 zorganizowano m. in. sympozja szkoleniowe w N aramowicach, Mierzynie i Błażejewku z zakresu toksykologii pestycydów oraz profilaktyki, udzielania pierwszej pomocy i leczenia zatruć tymi związkami. W celu dostarczenia zainteresowanym zwięzłych i praktycznych informacji z zakresu toksykologii pestycydów, pod redakcją i przy współautorstwie Mariana Kontka zostały opracowane i wydane biuletyn informacyjny Wybrane zagadnienia z toksykologii środków ochrony roślin oraz zasad bhp prry zawodowym narażeniu na ich działanie (1969), a w 1971 r. - poradnik Profilaktyka zatruć pestycydami. Z inicjatywy doc. Kontka, i przy jego współautorstwie, została też opublikowana nakładem Państwowego Wydawnictwa Rolniczego i Leśnego książka Profilaktyka i piertosza pomoc w zatruciach pestycydami (1975). Jest to kompendialne ujęcie zagadnień toksykologii pestycydów, z uwzględnieniem własnych wyników badań. Stanowi ono cenną pomoc w działalności praktycznej wiejskiej służby zdrowia, jak i rolnej służby bhp. Działalność naukowa doc. Kontka w zakresie toksykologii pestycydów ma w Polsce charakter pionierski. Jako jeden z pierwszych lekarzy podjął on badania nad wpływem na ustrój człowieka długotrwałego zawodowego kontaktu z pestycydami oraz nad opracowaniem metod zapobiegania zatruciom tymi związkami. Wyniki tych badań w wielu przypadkach znalazły praktyczne zastosowanie i zostały wdrożone do codziennej praktyki lekarskiej. Poza badaniami nad wpływem pestycydów na stan zdrowia pracowników rolnych, doc. Marian Kontek prowadził badania nad zawartością pestycydów w tkankach i płynach biologicznych populacji ogólnej mieszkańców województwa poznańskiego. M. in. jest współautorem prac na temat zawartości DDT i innych węglowodorów chlorowanych w tkance tłuszczowej podskórnej u mieszkańców Poznańskiego, zawartości tych pestycydów w mleku kobiet oraz w osoczu populacji ogólnej. Marian Kontek jest współautorem dziewiętnastu publikacji z tego zakresu. W latach 1968 -1972 pełnił obowiązki sekretarza Oddziału Poznańskiego Towarzystwa Internisto w Polskich, a w 1970 -1978 - peł
nii funkcję sekretarza Rady Instytutu Chorób Wewnętrznych. Od 1949 r. był członkiem Związku Młodzieży Polskiej, a w latach 1957-1965 - członkiem Związku Młodzieży Wiejskiej, w 1%1 r. założył koło Związku Młodzieży Wiejskiej przy Akademii Medycznej. W 1%3 r. przyjęty został do szeregów Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1972 -1979 pełnił obowiązki I sekretarza Oddziałowej Organizacji Partyjnej Nr l przy Szpitalu im.
Pawłowa, w latach 1977 -1979 był członkiem
9J
Komitetu Zakładowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej przy Akademii Medycznej.
Za osiągnięcia na polu zawodowym udekorowany został Złotym Krzyżem Zasługi. Posiada Medal XXX-lecia PRL i Odznakę Honorową "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego". W 1961 r. zawarł związek małżeński z ekonomistką Barbarą Gajewską. Z małżeństwa tego urodziło się dwoje dzieci: Jolanta (1966) i Piotr (1975).
Nagroda Naukowaza całokształt pracy naukowej i dydaktycznej, ze szczególnym uwzględnieniem prac naukowych z zakresu fizyki laserów
PROF. DR HAB. FRANCISZEK KACZMAREK
U rodził się dnia 24 grudnia 1928 r. w Łęgowie k. Wągrowca w rodzinie ślusarza J ana Kaczmarka i jego żony Zofii ze Staszewskich. Do wybuchu II wojny światowej ukończył cztery klasy wiejskiej szkoły powszechnej. W latach okupacji hitlerowskiej, w wieku trzynastu lat został skierowany do pracy w firmie "Siemens- Schuckert- W erke" w Poznaniu, w charakterze ucznia elektromonterskiego. Po wyzwoleniu Poznania w 1945 r. uczył się w Liceum im. Gotthilfa Bergera, które ukończył w przyspieszonym trybie w 1948 r. W tym samym roku zapisał się na studia matematyczne i fizyczne na Uniwersytecie Poznańskim. W 195) r. został powołany na zastępcę asystenta w Katedrze Fizyki Doświadczalnej, gdzie pod kierownictwem dra Marka Kwieka rozpoczął pracę naukową w zakresie ultradźwięków. Pracę magisterską z matematyki napisał pod kierunkiem prof. dra Władysława Orlicz a (1952). W tym samym roku rozpoczął badania naukowe w zakresie ferroelektryków pod kierunkiem prof. dra Arkadiusza Piekary. Pracę doktorską Efekty opóźnione w ferroelektrykach typu Ba TiO.; obronił w 1 r. W roku akademickim 196)/1961 przebywał na rocznym stażu zagranicznym w Massachusetts Institute of Technology w Cambridge (Stany Zjednoczone Ameryki Płn.).
Po powrocie do kraju (1961) rozpoczął pracę naukową w dziedzinie elektronowego rezonansu magnetycznego, a nieco później - w złkresie laserów. W 1963 r. został mianowany kierownikiem Pracowni Laserów, a w il968 r. - kierownikiem Zakładu Elektroniki Kwantowej. Habilitował się w 1968 r. na podstawie pracy Propagacja silnej wiązki siuiatla lasera w rótnych ośrodkach dielektrycznych. W dniu 15 października 1975 r. mianowany został profesorem nadzwyczajnym. W latach 1875 -1980 zainteresowania naukowe Franciszka Kaczmarka dotyczyły głównie fizyki laserów stechiometrycznych, laserów na centrach barwnych, generacji wyższych harmonicznych światła z zastosowaniem stosunkowo słabych wiązek światła i generacji pikosekundowego continuum. W dziedzinie laserów stechiometrycznychbib
-# ,
Laureaci Nagród
uzyskał (wspólnie z drem Marianem Szymańskim i drem Jerzym Karolczakiem) odnotowania godne rezultaty. Zsyntetyzowano i wyhodowano wiele kryształów z grupy pięciofosforanów ziem rzadkich. Zbadano Ich własności fizyczne i optyczne. Otrzymano akcję laserową w układzie rezonatorowym" jak również bez zewnętrznego sprzężenia zwrotnego, w stosunku do osiągnięć grup: amerykańskiej, japońskiej i niemieckiej otrzymano nowe rezultaty w zakresie możliwości pompowania optycznego różnymi pasmami promieniowania, w zakresie superradiacji i głównie - w zakresie wykrycia istotnego wpływu efektów nasyceniowych na czas trwania emisji. Po raz pierwszy wyhodowano kryształy Pr P 5014 o jakości optycznej, określono ich strukturę krystalograficzną, zmierzono ich własności fizyczne i optyczne oraz otrzymano akcję laserową w obszarze widzialnym. Rozszerza to dość istotnie potencjalne możliwości laserów stechiometrycznych. W dziedzinie laserów na centrach barwnych prof. Kaczmarek (wspólnie z drem Tadeuszem Kulińskim, mgrem Markiem Ludwiczakiem i drem Zdzisławem Błaszezakiem) otrzymał kryształy Lir z centrami typu F, z których - po raz pierwszy - uzyskano akc"'ę laserową w obszarze widzialnym. Obaliło to dość powszechne przekonanie, że lasery na centrach barwnych wytwarzają tylko podczerwone wiązki światła. W dziedzinie generacji wiązek harmonicznych i sumacyjnych Profesor (wspólnie z mgr Aleksandrą J endrzejczak) opracował układy do generacji wiązek na zewnątrz rezonatora optycznego lasera oraz w jego wnętrzu. W temacie dotyczącym generacji continuum (wspólnie z mgr Elżbietą Pawłowską) dokonał próby wyjaśnienia przyczyn tego zjawiska. Wyniki prac były referowane na zjazdach naukowych krajowych i zagranicznych, m. In w Budapeszcie (1975), Nowosybirsku (1975), Dreźnie <1977), Yorku (1978), Leningradzie (1979), Grazu (1981) iStambule (1982).
W kierowanym przez prof. dra hab. Franciszka Kaczmarka zespole wykonywane są m. in. badania: konformacji i dynamiki kwasów tRNA metodami rozpraszania niskokątowego, metodą korelacji fotonów, a także metodami optyki laserowej; zjawisk jonizacji wielofotonowej atomów i molekuł (teoria i eksperyment); zjawisk rozpraszania światła typu Rayleigha oraz Mandelsztama- Brillouina w cieczach; zjawisk indukowanej laserem dwójłomności eieczy molekularnych, roztworów makromolekularnych oraz ciekłych kryształów. Prof, dr hab. Franciszek Kaczmarek zorganizował od podstaw zespół fizyki laserów, który w latach późniejszych przekształcił sięw Zakład Elektroniki Kwantowej Instytutu Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (1969). Ośrodek poznański nie miał żadnych tradycji w tym zakresie. Stworzenie J ałkowicie nowych pracowni naukowych do badań z zakresu nowoczesnej optyki kwantowej wymagało wielkiego trudu organizacyjnego i talentu naukowego. Owocem tego działania było uruchomienie już w latach 1963-1964 laserów gazowych, a następnie laserów impulsowych dużej mocy. Praca ta została wyróżniona Nagrodą I stopnia Ministra Szkolnictwa Wyższego (1964). Zespół prof.
Franciszka Kaczmarka osiągnął liczące się wyniki naukowe w: zminiaturyzowaniu laserów krystalicznych i laserów na centrach barwnych, generacji wyższych harmonicznych światła, wielofotonowej jonizacji atomów, efektów rozpraszania światła różnych typów oraz w zakresie badań biofizycznych dynamiki l Konformacji kwasów tRNA. Prof. Franciszek Kaczmarek jest współtwórcą tradycyjnych konferencji z dziedziny elektroniki kwantowej i optyki nieliniowej (EKON), które od dwudziestu lat odbywają się zawsze w Poznaniu, ugruntowując w ten sposób rangę miasta jako ważnego centrum badań w dziedzinie fizyki laserów i optyki nieliniowej . Rozszerzająca się skala międzynarodowa konferencji ekonowskich sprzyja rozwojowi poznańskiego ośrodka naukowego, czyniąc go międzynarodowym forum wymiany doświadczeń w dziedzinie laserów. Z inicjatywy prof. Kaczmarka i przy współudziale dyrekcji Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Aparatury Badawczej i Dydaktycznej, utworzono w Poznaniu w 1972 r. zakłady naukowo-konstrukcyjne w zakresie budowy aparatury laserowej do celów dydaktycznych i badawczych. Franciszek Kaczmarek jest od chwili powstania oddziału poznańskiego COBRABiD jego konsultantem naukowym. Prof, dr hab. Franciszek Kaczmarek posiada niemały dorobek' w zakresie kształcenia młodzieży akademickiej i młodej kadry naukowej. W Uczelni prowadzi zajęcia dydaktyczne od ponad trzydziestu lat. Około dwustu osób uzyskało bezpośrednio pod jego kierunkiem stopnie magisterskie, w tym liczna grupa nauczycieli regionu poznańskiego. Jako zamiłowany nauczyciel akademicki, prowadzi wykłady podstawowe dla studen - tów I i II roku, a także wiele specjalistycznych wykładów z fizyki laserów. Dziesięć osób uzyskało pod jego kierownictwem stopień naukowy doktora, a dwie doktora habilitowanego. Wyrazem uznania pozycji Profesora jest jego udział w licznych radach i zespołach naukowych, w tym: w Radzie Instytutu Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy im. Sylwestra Kaliskiego w Warszawie, w Radzie Centralnego Laboratorium Optyki w Warszawie, w Radzie Naukowej Instytutu Fizyki Molekularnej Polskiej Akademii Nauk.
Jest przewodniczącym Sekcji Optyki i Spektroskopii Komitetu Fizyki Polskiej Akademii Nauk. Z ramienia Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Fizycznego, jak również Komitetu Edukacji Fizycznej Europejskiego Towarzystwa Fizycznego (którego jest członkiem), zajmuje się sprawami nauczania fizyki w szkołach średnich, uniwersytetach i politechnikach. W dorobku naukowym i dydaktycznym, prof. Franciszek Kaczmarek posiada ponad pięćdziesiąt pozycji drukowanych, w tym dwa skrypty oraz dwa podręczniki akademickie. Jego podręcznik Wstąp do fizyki laserów został wyróżniony Nagrodą I stopnia
Ministra N auki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, a także wydany w Związku Socjalistycznych Bepublik Radzieckich w oficynie "MIR" (1981). Nakładem Wydawnictwa Naukowo- Technicznego drukuje się dzieło Podstawy działania laserów.
Za zasługi w pracy zawodowej i społecznej udekorowany został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (il976). Posiada Złoty Krzyż Zasługi, Złotą Odznakę-II Związku Nauczycielstwa Polskiego, Odznaki Honorowe Miasta Poznania "Za zasługi dla województwa zielonogórskiego". W 1955 r. zawarł związek małżeński z Zofią Mendelowską. Z małżeństwa tego urodziły się dwie córki: Iwona (1957), kończąca studia w zakresie biochemii, oraz Małgorzata (1963) - studentka fizyki.
Nagroda Naukowa
Nagroda Młodych
za badania dotyczące sposobu oceny i zwalczania bólu w miażdżycowym niedokrwieniu kończyn
DR MED. WOJCIECH DYSZKIEWICZ
Urodził się 13 kwietnia 1948 r. w G liwicach, w rodzinie muzyka Bronisława Dyszkiewicza i Jego żony Zofii z Lesińskich. Ukończył szkołę podstawową w Katowicach i tamże w 1966 r. uzyskał maturę w III Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza. W 1966 r. Wojciech Dyszkiewicz został przyjęty na studia na Wydziale Lekarskim poznańskiej Akademii Medycznej. Od trzeciego roku studiów rozwijał swoje zainteresowania naukowe w kole studenckim przy Klinice Chirurgii Serca i Naczyń. Przez dwa lata był przewodniczącym tego koła. Działał aktywnie w Zrzeszeniu Studentów Polskich i Związku Młodzieży Socjalistycznej. Studia ukończył w 1972 r., wyróżniony medalem Uczelni "Za osiągnięcia w nauce i pracy społecznej". W tym samym roku podjął pracę w Klinice Chirurgii Serca i Naszyń, kierowanej przez prof. dra Adama Piskorza. Z inicjatywy Profesora i własnego zainteresowania, podjął badania nad zwalczaniem bólu u chorych z miażdżycą tętnic końcayn dolnych, który jest najbardziej uciążliwym objawem tej choroby. Podsumowaniem badań była rozprawa dok
torska pt. Kliniczna ocena bólu spoczynkowego l jego zwalczanie w miażdiycowym niedokrwieniu kończyn dolnych, napisana pod kierunkiem prof. dra Adama Piskorza. Stopień doktora nauk medycznych uzyskał w 1977 r. Do 1979 r. opublikował osiem prac związanych z tymi zagadnieniami. Znalazły one uznanie poznańskiego środowiska
Laureaci Nagródlekarskiego. Całość dorobku naukowego obejmuje dwadzieścia dwie prace dotyczące chirurgii serca i naczyń. W 1978 r. uzyskał II stopień specjalizacji w zakresie chirurgii, w il976 r. przebywał na stażu na ukowym w Ośrodku Chirurgii Serca w Halle (Niemiecka Republika Demokratyczna), a w latach 1978 -1979 - na stypendium naukowym w Klinice Chirurgii Serca i N aczyń Uniwersytetu w Leuven (Belgia).
W 1974 r. podjął pracę na stanowisku nauczyciela akademickiego w Instytucie Chirurgii Akademii Medycznej. Jako pracownik nauki wniósł także poważny wkład do zespołowych badań nad protezami naczyniowymi polskiej produkcji.
Wyróżniony został Nagrodą Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia i opieki społecznej (1979) oraz indywidualnymi Nagrodami Rektora Akademii Medycznej (1975, 1976, 19119). W 1970 r. przyjęty został do szeregów Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Od 1972 r. pełni funkcje członka egzekutywy Komitetu Uczelnianego, od 1979 r. jest sekretarzem Komitetu. U dekorowany Brązowym Krzyżem Zasługi.
Posiada Odznakę Honorową Miasta Poznania l Honorową Odznakę Socjalistycznego Związku Studentów Polskich.
W 1974 r. zawarł związek małżeński z ekonomistką Ewą Budzyń. Z małżeństwa tego urodziła się córka Marta (1980).
N agroda Młodychza całokształt prac poświęconych problematyce prognoz popytu ludności na dobra związane z turystyką i wypoczynkiem
DR STEFAN BOSIACKI
Urodził się dnia 20 wrzesnla 1948 r. w Poznaniu w rodzinie robotnika Bronisława Bosiackiego i jego żony Anny z Woźniców. Po ukończeniu szkoły podstawowej (1962), uczył się w l Liceum Ogólnokształcącym im. Karola Marcinkowskiego. Atmosfera panująca w tej szkole oraz niepowtarzalna więź uczniów z nauczycielami wywarły znaczny wpływ na jego osobowość i dalszą drogę życiową. Po złożeniu egzaminu dojrzałości (1966), zapisał się na studia na Wydziale Handlowo- Towaroznawczym Wyższej Szkoły Ekonomicznej, które ukończył w 1970 r.t uzyskując tytuł magistra ekonomii po przedstawieniu pracy pt. Możliwości zastosowania matematyczno-logicznej metody rozwiązYwania problemów komiwojażera w praktyce 'Wojewódzkie) Spółdzielni Transportu Miejskiego w Poznaniu. Propozycje optymalizacji przebiegów towarowych zaproponowane w pracy zostały wdrożone do praktyki. W 1970 r. rozpoczął pracę w poznańskim Zakładzie Badań Rynku i Kształtowania Konsumpcji, podległym Instytutowi Handlu Wewnętrznego i Usług w Warszawie. Jego zainteresowania badawcze skupiły się na ekonomicznych aspektach rozwoju turystyki. Pod kierunkiem swego promotora, doc. dra Ryszarda Gałeckiego, rozpoczął badania nad rynkiem turystycznym oraz konsumpcją dóbr i usług z turystyką związanych. W okresie pracy w Instytucie Handlu przeszedł kolejno wszystkie szczeble awansu - począwszy od asystenta, poprzez adiunkta, aż do kierownika zespołu naukowo-badawczego. W latach 1974 -11977 kontynuował studia w ramach studium doktoranckiego dla pracujących przy Akademii Ekonomicznej. Studia te ukończył przed terminem (na trzecim roku) i w dniu 22 marca 1977 r. uzyskał stopień doktora nauk ekonomicznych za pracę Badania popytu na sprzęt turystyczny, napisaną pod kierunkiem doc. dra Ryszarda Gałeckiego.
Z dniem 20 sierpnia 1982 r. mianowany został kierownikiem Instytutu Turystyki, Oddział w Poznaniu. W swoich zainteresowaniach badawczych koncentrował się na ekonomicznych problemach rozwoju turystyki, na problematyce konsumpcji dóbr i usług czasu wolnego. Oprócz tego, zajmował się badaniami z zakresu dóbr trwałego użytku, usług naprawczych, problematyki prognozowania popytu i spożycia. Prowadził ożywioną działalność publicystyczną, zarówno w periodykach fachowych czy popularnonaukowych, jak i w prasie codziennej. W latach 1975 - 1978 sprawował funkcje koordynatora i głównego autora międzynarodowych badań, realizowanych w ramach prac grupy roboczej Narady Ministrów Handlu Wewnętrznego i Usług krajów Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Efektem tych badań było opracowanie długotrwałych prognoz popytu ludności krajów Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej na dobra turystyczno- wypoczynkowe. Większość prac dra Stefana Bosiackiego ma charakter utylitarny, gdyż wyniki badańkwalifikują się do wdrożenia w praktyce gospodarczej, w tym również na rzecz regionu. Jest współautorem blisko tysiącstronicowego opracowania Gospodarka przestrzenna w turystyce na obszarze Poznańskiego (1980), które powstało w Instytucie Turystyki w Poznaniu na zlecenie wojewody poznańskiego. Dorobek publicystyczny Stefana Bosiackiego obejmuje czternaście pozycji zwartych i trzydzieści artykułów w czasopismach społeczno-gospodarczych krajowych i zagranicznych. Poza tym jest autorem, bądź współautorem, dwunastu opracowań nie publikowanych o charakterze naukowo-badawczym. Wreszcie działalność Stefana Bosiackiego wyrażała się w czynnym uczestnictwie w wielu konferencjach naukowych. Jest laureatem Nagrody Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług za osiągnięcia w dziedzinie doskonalenia metod prognozowania popytu ludności (1979). W 1970 r. zawarł związek małżeński z ekonomistką Ewą B. Neumann. Z małżeństwa tego urodziły się dzieci: syn Maciej <1973) i córka Joanna (1978).
Zespołowa Nagroda Przemysłu i Techniki
za osiągnięcia w zakresie ochrony metalowych urządzeń podziemnych przed korozją elektrochemiczną i prądami błądzącymi, przyznana grupie pracowników Instytutu Elektrotechniki Przemysłowej Politechniki Poznańskiej w składzie: dr lnz. Stefan Biedroń, dr inż. Jerzy Kozłowski, dr inż. Kurt Kulesza, dr inż. Wojciech Machczyński, dr inż. Jerzy Sibila, mgr inż. Zdzisław Kublicki, imgr inż. Grzegorz Twardosz, technik Zbigniew Koszewski
Zespół pracuje od ponad dziesięciu lat nad podstawami teoretycznymi oraz praktycznym zastosowaniem ochrony przeciwkorozyjnej metalowych urządzeń podziemnych, a zwłaszcza nad ochraną przed skutkami występowania prądów błądzących. Wyniki prac badawczych przedstawiono w kilkudziesięciu publikacjach oraz prezentowane były na konferencjach naukowych w kraju i zagranicą. N ajbardziej cenne gospodarczo okazały się osiągnięcia techniczne zespołu, polegające na zaprojektowaniu i wdrożeniu do eksploatacji szeregu instalacji ochrony przeciwkorozyjnej podziemnych rurociągów, kabli i innyah urządzeń metalowych w takich przedsięwzięciach, jak eksploatacja odkrywki Kopalni Węgla Brunatnego w Koninie czy po
łożenie rurociągu magistrali wodnej zasilającej Zieloną Górę, ciepłociągów w Kaliszu oraz w Ostrowie Wlkp., rurociągu wodnego zasilającego Zakłady Drobiarskie w Kozichgłowach. Zespół opracował projekty ochrony katodowej ciepłociągu w Jarocinie, wykonał prace studialne nad zagrożeniem prądami błądzącymi ciepłociągu magistralnego w Poznaniu, a także nad wzajemnym oddziaływaniem ochrony katodowej ciepłociągów na sieć wodociągową oraz na kablową sieć energetyczną. Niektóre wykonane przez Zespół instalacje pracują już blisko dziesięć lat i w pełni potwierdziła się ich wysoka przydatność. Prace badawcze oraz wdrożeniowe zespołu należą do pionierskich w kraju i spotkały się z dużym uznaniem.
Laureaci Nagród
DOC. DR INŻ. STEFAN BIEDROŃ
Urodził się dnia 18 listopada 1923 r. w Atteczyznie na Polesiu, w rodzinie robotnika Jana Biedronia i jego żony Bronisławy z Jastrzębskich. Do 1939 r. ukończył szkołę podstawową i trzy klasy gimnazjum w Brześciu nad Bugiem. W latach okupacji hitlerowskiej (1940 - 1944) pracował jako robotnik na kolejce wąskotorowej w Białej Podlaskiej. Po wyzwoleniu kraju, w dniu 28 sierpnia 1944 r. Stefan Biedroń wstąpił do II Armii Wojska Polskiego l jako zwiadowca 4. Inżynieryjnej Brygady Saperów w dniu 29 kwietnia 1945 r. został ranny w walkach pod Budziszynem. W listopadzie 1945 r. jego Jednostka przeniesiona została do Poznania, gdzie Stefan Biedroń uczył się w gimnazjum. Rozkazem z dnia 28 marca 1949 r. został przeniesiony do rezerwy. W czasie służby wojskowej Stefan Biedroń ukończył gimnazjum, następnie zdał egzamin do Szkoły Inżynierskiej, której I stopień ukończył w 1952 r., a drugi w 1957 r. - już na Politechnice Poznańskiej. W latach 1951 -195« pracował na stanowisku szefa produkcji, a następnie kierownika działu dokumentacji technicznej w Poznańskim Przedsiębiorstwie Elektryfikacji Rolnictwa.
Doktorat nauk technicznych uzyskał w dniu 9 kwietnia 1%4 r. na Politechnice Warszawskiej po obronie pracy Badania nad zastosowaniem pola wielkie) częstotliwości do derynsekcji ziarna ryta w prrypadku występowania wołka zbożowego, której promotorem był prof. dr Zygmunt Rybicki. Od dnia 29 czerwca 1968 r. jest docentem etatowym Politechniki Poznańskiej, od l października 1968 r. - kierownikiem Katedry Elektryfikacji Rolnictwa, a po reorganizacji uczelni (1970) - kierownikiem Zakładu Podstaw Elektrotechniki w Instytucie Elektrotechniki Przemysłowej. W latach 1%4 -1971 był członkiem Komitetu Elektryfikacji i Mechanizacji Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk, poprzednio - od 196) r. - członkiem Sekcji Elektryfikacji Rolnictwa Rady Naukowej Instytutu Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie. W latach 1970 -1980 był członkiem Rady Naukowej Międzywydziałowego Instytutu Ochrony Pracy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Jest członkiem Rady Naukowej Instytutu Elektrotechniki Przemysłowej. W latach 1970 -1980 kierował pracami teoretycznymi i wdrożeniowymi wspólnej ochrony metalowych urządzeń podziem - nych przed prądami błądzącymi na terenie Kopalni Węgla Brunatnego "Kazimierz", "J óźwin", "Pątnów".
W 196) r. odbył podróż naukową do Instytutu Mechanizacji l Elektryfikacji Rolnictwa w Russe (Bułgaria). Posiada odznaczenia wojskowe: Medal "Za Odrę, Nysę i Bałtyk", "Medal Zwycięstwa i Wolności", Medal "Za udział w walkach O Berlin", Brązowy Medal "Zasłużonym na polu chwały" , radziecki Medal "Za zwycięstwo nad Niemcami". Za zasługi w pracy zawodowej udekorowany został Srebrnym l Złotym Krzyżem Zasługi. Z małżeństwa zawartego w 1948 r. urodziły się dwie córki: Regina (1948) i Stefania (1954).
ZBIGNIEW KOSZEWSKI
Urodził się w dniu 8 stycznia 1937 r. w Poznaniu, w rodzinie robotnika Franciszka Koszewskiego l jego żony Anny z Kulińskich. Do szkoły podstawowej uczęszczał w rodzinnym mieście w latach 1945 -1952. W
latach 1952 -1954 był uczniem Technikum Budowy Taboru Kolejowego. W 1955 r. podjął pracę w Poznańskim Przedsiębiorstwie Elektryfikacji Rolnictwa. W latach 1957-1959 odbył obowiązkową służbę wojskową, a pozwolnieniu z wojska przystąpił do pracy w Miejskim Przedsiębiorstwie Remontowo- Budowlanym, skąd w 1%1 r. został przeniesiony do pracy w Spółdzielni Pracy "Futro-Garba" . W 1 r. zdał egzamin czeladniczy, a w 1963 r. uzyskał dyplom mistrzowski w zawodzie elektryka. Pracę na Politechnice Poznańskiej podjął w 1966 r. W 1968 r. ukończył Technikum Elektryczne dla Pracujących. W 1971 r. uzyskał uprawnienia budowlane w specjalności instalacji urządzeń elektrycznych. W Instytucie Elektrotechniki Przemysłowej P 0litechniki Poznańskiej jest zatrudniony na stanowisku mistrza. W 1963 r. zawarł związek małżeński z urzędniczką Anną Rosadzińską. Z małżeństwa tego urodziły się dwie córki: Dorota (1%5) i Małgorzata (1970).
DR INŻ. JERZY KOZŁOWSKI
U rodził się w dniu 6 listopada 1940 r. w Rawiczu, w rodzinie lekarza weterynarii Bolesława Kozłowskiego i jego żony Urszuli z Anderszów. Szkołę podstawową ukończył w 1954 r. w Osiecznej k. Leszna. W latach 1954 - 1958 uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego w Lesznie. Po maturze rozpoczął studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Poznańskiej i ukończył je w 1963 r., uzyskując dyplom magistra inżyniera-elektryka. W 1963 r. Jerzy Kozłowski rozpoczął pracę w Katedrze Podstaw Elektrotechniki jako pracownik naukowy. Po reorganizacji uczelni (1970) pracuje w Pracowni Elektrotechniki Teoretycznej Instytutu Elektrotechniki Przemysłowej. W 1974 r. uzyskał tytuł doktora nauk technicznych. W _ 1979 r. przebywał na dziewięciomiesięcznym stażu naukowym na Uniwersytecie Technicznym w Kopenhadze. W 1981 r. uczestniczył w międzynarodowej konferencji z teorii elektromagnetyzmu w Bratysławie. Opublikował kilkadziesiąt prac naukowych w czasopismach zagranicznych i krajowych. Jest laureatem Nagród III stopnia Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki zadziałalność dydaktyczno-wychowawcza \oraz naukową w Jatach 11975 i 1981. W 1965 f. zawarł związek małżeński z Heleną z Hołodów. Z małżeństwa tego urodziła się córka Katarzyna (1975).
MGR INŻ. ZDZISŁAW KUBLICKI
Urodził się dnia 4 lutego 1944 r. w Wólce Prusiciriej woj. łódzkie, w rodzinie inteligenckiej Władysława Kublickiego i jego żony Henryki z Wrzalików. Szkołę średnią ukoń
7 Kronika m. Poznania 2/1983czył w Częstochowie (1962), po czym zapisał się na studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Poznańskiej, które ukończył w 1969 r.
Laureaci Nagród
Po studiach podjął pracę jako asystent-stażysta w Katedrze Elektryfikacji Rolnictwa. Po reorganizacji uczelni (1970) pracował w Zakładzie Podstaw Elektrotechniki na stanowisku asystenta i starszego asystenta, a od 1977 r. - specjalisty.
Od 1970 r. pracuje w zespole naukowym zajmującym się ochroną metalowych konstrukcji podziemnych przed korozją powodowaną prądami błądzącymi na terenie Kopalni Węgla Brunatnego "Kazimierz" "J óź%vin" i "Pątnów".
W 1966 r. zawarł związek małżeński z pracownicą naukową Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych Janiną Kotys. Z małżeństwa tego urodziła się córka J owita (1973).
DR INŻ. KURT KULESZA
Urodził się dnia 31 sierpnia 1938 r. w Olecku, w rodzinie rolnika Jana Kuleszy i jego żony Fryderyki z Ropelów. Szkołę podstawową ukończył w rodzinnym mieście w 1953 r. W latach 1953 -1957 uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego w Giżycku, a po maturze zapisał się w 1958 r. na studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Poznańskiej. W październiku 1%3 r. ukończył studia, uzyskując dyplom magistra inzyniera-elektryka.
Z dniem 15 listopada 1%3 r. przystąpił do pracy w Oddziale Zabezpieczenia Ruchu i Łączności Dyrekcji Polskich Kolei Państwowych w, Poznaniu, a' z dniem l października 1%7 r. podjął pracę na Politechnice Poznańskiej na stanowisku starszego asystenta w Katedrze Elektryfikacji Rolnictwa. Od dnia l października 1975 r. jest adiunktem w Instytucie Elektrotechniki Przemysłowej tej uczelni.
W (1%5 r. ukończył kurs ochrony metalowych konstrukcji podziemnych przed prądami błądzącymi i od tego okresu zajmuje się t.j tematyką. Pracę doktorską pt. upływ przepływu prądu elektrycznego przez glebę na Intensywność zużycia narządzi roboczych przy ścieraniu w glebie, napisaną pod kierunkiem doc. dra inż. Stefana Biedronia, obronił w 1975 r. Wraz z kolegami z zespołu badawczego uczestniczył od 1970 r. w badaniach antykorozyjnych w Kopalni Węgla Brunatnego "Konin". Należał w tym okresie do pionierów tego rodzaju badań, bowiem w 1966 r., w czasie pracy w kolejnictwie, wspólnie z innymi opracował i wdrożył metodę ochrony kabla dalekosiężnego relacji Poznań-Warszawa przed skutkami korozji pochodzącej od prądów błądzących. W wyniku wieloletnich badań, w Kopalni Węgla Brunatnego "Konin" została wdrożona antykorozyjna ochrona metalowych konstrukcji podziemnych na trzech odkrywkach. Dodatkowym efektem tych działań są opracowania naukowe, zawarte w dwudziestu ośmiu tomach, gdzie zostały spisane uzyskane wyniki, oraz przygotowanie przez siedmiu studentów prac dyplomowych na temat ochrony antykorozyjnej. Niezależnie od wykonywania codziennych obowiązków nauczyciela akademickiego i prac badawczych, dr inż. Kurt Kulesza współdziałał przy powstaniu pięciu projektów racjonalizatorskich, jednego patentu, pięciu skryptów akademickich, dziesięciu publikacji oraz czterdziestu opracowań naukowych nie publikowanych, wykonanych na zlecenie gospodarki narodowej. W 1%3 r. odbył trzymiesięczny staż naukowy w Norwegii. Jest laureatem wielu N agród Rektora Politechniki Poznańskiej za osiągnięcia naukowe i dydaktyczne. W 1963 r. zawarł związek małżeński z Cecylią Idczak. Z małżeństwa tego urodziły się dzieci: Jerzy (1%6) i Małgorzata (1969).
DR INŻ. WOJCIECH MACHCZYŃSKI
Urodził się w dniu 14 października 1947 r.
w Poznaniu, w rodzinie ekonomisty Zbisława Machczyńskiego i jego żony Marii z Sarosieków. W rodzinnym mieście ukończył szkołę podstawową, a następnie - po ukończeniu w 1965 r. I Liceum Ogólnokształcącego im. Karola Marcinkowskiego - zapisał się na studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Poznańskiej. Dyplom magistra inżyniera-elektryka uzyskał w 1971 r. Jednocześnie podjął pracę w charakterze asystenta-stażysty w Instytucie Elektrotechniki Przemysłowej Politechniki Poznańskiej. W 1976 r. uzyskał na Politechnice Poznańskiej stopień naukowy doktora nauk technicznych po przedstawieniu pracy pt. Straty wiroprą do we w płycie ferromagnetycznej wywołane przez prądy w przewodach równoległych, której promotorem był prof. dr inż. Maciej Krakowski, Od 1976 r. pracuje na stanowisku adiunkta w Zakładzie Podstaw Elektrotechniki Instytutu Elektrotechniki Przemysłowej, prowadząc oprócz działalności dydaktycznej działalność naukową w dziedzinie teorii obwodów ziemnopowrotnych. Jest autorem kilku publikacji naukowych, które ukazały się w czasopismach krajowych i zagranicznych, oraz współautorem referatów na sesjach naukowych w latach 1978 -1979. Jest wielokrot
nym laureatem Nagrody Rektora Politechniki Poznańskiej. Brał udział w konferencjach międzynarodowych w Londynie (1978, 1979), Sztokholmie (1981) i Budapeszcie (1982). W latach 1973 i 1975 był opiekunem studentów odbywających praktyki w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. W 1974 r. zawarł związek małżeński z romanistką Katarzyną Kuczyńską. Z małżeństwa tego urodziła się córka Olga (1975).
DR INŻ. JERZY SIBILA
Urodził się dnia 22 października 1943 r. w Poznaniu, w rodzinie handlowca Bernarda Sibili i jego żony Jadwigi Haliny z Dykczaków. Uczęszczał do Szkoły Podstawowej Nr 42 na Wildzie. W 1%1 r. uzyskał świadectwo dojrzałości w VI Liceum Ogólnokształcącym im. Ignacego Paderewskiego i w tymże roku rozpoczął studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Poznańskiej. Podczas studiów, w latach 1962 -1966, pracował na pół etatu w Spółdzielni Pracy "Pollux" , najpierw jako monter, a następnie jako technik-elektryk. W 1967 r., po ukończeniu studiów, został asystentem w Katedrze Podstaw Elektrotech - niki. Po przeprowadzonej w 1970 r. reorganizacji uczelni, pracował jako nauczyciel akademicki w Instytucie Elektrotechniki Przemysłowej.
Laureaci Nagród
N a początku pracy naukowej zajmował się zagadnieniem modelowania elektrycznego przebiegów hydraulicznych, a następnie (i obecnie) - problemem prądów błądzących i ochrony katodowej przed korozją metalowych konstrukcji podziemnych, takich jak rurociągi, kable, zbiorniki itp. W rezultacie tych badań powstała praca doktorska dotycząca określenia rozkładu potencjałów na metalowych konstrukcjach podziemnych ułożonych w polu prądów błądzących, przedstawiona w 1975 r. Radzie Wydziału Elektrycznego Politechniki Poznańskiej. Wiele uwagi poświęcił zastosowaniu uzyskanych wyników badawczych w rozwiązaniach technicznych, czego wyrazem są D>p. instalacje ochrony katodowej wykonane przez kierowany przez niego zespół naukowo-badawezy w Zielonej Górze, Kaliszu, Castrowie Wlkp. i Poznaniu. Wyniki dotychczasowych badań opublikował w ponad trzydziestu pracach w kraju l zagranicą, i prezentował wielokrotnie na międzynarodowych kongresach ł konferencjach naukowych dotyczących ochrony metali przed korozją (Stany Zjednoczone Ameryki Płn., Kanada, Republika Federalna Niemiec, Francja, Wielka Brytania, Holandia, Szwecja, Arabia Saudyjska i kraje Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej).
W latach studenckich był instrulftorem Związku Harcerstwa Polskiego. Od 1966 r.
jest członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1976 -1980 był sekretarzem Rady Zakładowej Związku N auczycielstwa Polskiego w Politechnice Poznańskiej. Ponadto jest członkiem Komisji do spraw Elektrochemicznej Ochrony przed Korozją przy Zarządzie Głównym Stowarzyszenia Elektryków Polskich. Jest laureatem Nagrody Zespołowej Naczelnej Organizacji Technicznej za wybitne osiągnięcia w dziedzinie techniki <19<<9) i Nagrody III stopnia Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki za szczególne osiągnięcia w zakresie badań naukowych dotyczących ochrony elektrochemicznej metalowych konstrukcji podziemnych (1982). Posiada Odznaki Honorowe Miasta Poznania oraz "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego". W 1969 r. zawarł związek małżeński z Marią Bartecką. Z małżeństwa tego urodził się syn Mikołaj (1976).
MGR INŻ. GRZEGORZ TWARDOSZ
Urodził się dnia 3 lipca 1951 r. w Poznaniu, w rodzinie lekarza Władysława Twardosza i jego żony Barbary z Paradowskich. Po ukończeniu Szkoły Podstawowej Nr 40 w rodzinnym mieście, uczył się w Liceum Ogólnokształcącym im. Marcina Kasprzaka, które ukończył w 1%9 r. W tym samym roku Grzegorz Twardosz zapisał się na studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Poznańskiej, które ukończył w 1974 r., a następnie podjął pracę jako asystent-stażysta w Zakładzie Podstaw Elektrotechniki; od 1976 r.
pracuje tam na stanowisku starszego asystenta. Od 1974 r. należał do zespołu naukowego, zajmującego się ochroną metalowych konstrukcji podziemnych przed korozją powodowaną prądami błądzącymi na terenie Kopalnii Węgla Brunatnego "Kazimierz", "J óżwin" i "Pątnów". Od 1977 r. jest członkiem Centralnej Komisji Elektrochemicznej Ochrony przed Korozją przy Zarządzie Głównym Stowarzyszenia Elektryków Polskich. Posiada Honorową Odznakę "Za zasługi w rozwoju województwa kaliskiego". W 1978 r. zawarł związek małżeński z mgr.
inż. rolnictwa Barbarą Krzyżańską. Z małżeństwa tego urodziły się dzieci: syn Wojciech (1980) i córka Alicja (1983)lO!
N agroda Techniki i Przemysłu
Nagroda Młodychza działalność naukową w dziedzinie optymalnego sterowania rozdziałem zadań i zasobów
DOC. DR HAB. INZ. JAN WĘGLARZ
Urodził się w dniu 24 wrzesnla 1947 r. w Poznaniu, w rodzinie Józefa Węglarza profesora Politechniki Poznańskiej - i jego żony Ireny z Heldów. Szkołę podstawową (1961) i I Liceum Ogólnokształcące im. Karola Marcinkowskiego (1965) ukończył w rodzinnym mieście. W 1965 r. Jan Węglarz zapisał się na studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Poznańskiej, które ukończył z wyróżnieniem w 1971 r. Bównocześnie studiował na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, uzyskując dyplom magistra matematyki z wynikiem bardzo dobrym (1969). W czasie studiów aktywnie uczestniczył w studenckim ruchu naukowym, wygłaszając liczne referaty i zdobywając nagrody na studenckich sesjach kół naukowych. Dnia ii kwietnia 1971 r. rozpoczął pracę w Instytucie Automatyki Politechniki Poznańskiej jako asystent-stażysta. N a etat asystenta naukowo-dydaktycznego przeszedł z dniem l października 1971 r., a następnie objął funkcję starszego asystenta (l X 1972). Pracę doktorską pt. Zastosowanie teorii zbiorów wypukłych w zagadnieniu wyznaczania minimalno-czasowego sterowania kompleksem operacji, przygotowaną pod kierunkiem prof. dra hab. inż. Zdzisława Bubnickiego z Politechniki Wrocławskiej, obronił na Wydziale Elektrycznym Politechniki Poznańskiej dnia 24 kwietnia 1974 r. Praca ta została wyróżniona Nagrodą Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. N a etat adiunkta powołany został z dniem l października 1974 r. Dnia 22 marca 1977 r. -Rada Wydziału Elektrycznego Politechniki Poznańskiej nadała mu stopień doktora habilitowanego nauk technicznych, zatwierdzony przez Centralną Komisję Kwalifikacyjną w czerwcu tego roku. Od l października 1975 r. jest kierownikiem Pracowni Teorii Optymalizacji (aktualnie: Zespołu Badań Operacyjnych i Systemów Komputerowych), której profil naukowy wyznaczony jest przez problematykę optymalnego sterowania rozdziałem zadań i zasobów, i jego zastosowań w projektowaniu oprogramowania systemów komputerowych i w sterowaniu produkcją. W zakresie
tej tematyki uzyskał wiele oryginalnych wyników, które przedstawiał i publikował w kraju i zagranicą. Prowadzi zajęcia dydaktyczne, m. in. z algorytmów sterowania i teorii regulacji. Doc. Węglarz pełnił i pełni liczne funkcje społeczne, m. in. przez dwa lata był kuratorem domu studenckiego i opiekunem specjalności, był też przedstawicielem młodej kadry w Badzie Wydziału Elektrycznego, członkiem Bady i Kolegium Instytutu Automatyki, zastępcą redaktora naczelnego czasopisma naukowego "Foundations of Control Engineering" . Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Matematycznego, Polskiego T 0warzystwa Cybernetycznego i American Mathematical Society. Jego działalność naukowo-badawczą dotyczy szeroko rozumianej problematyki optymalnego sterowania rozdziałem zadań i zasobów. Problem sterowania polega na takim przydzielaniu w czasie zasobów do zadań, aby przy spełnieniu narzuconych ograniczeń wykonać dany zbiór zadań w sposób optymalny (np. w minimalnym czasie lub przy minimalnym koszcie). Jest to interdyscyplinarna problematyka badawcza o zasadniczym znaczeniu poznawczym i praktycznym.
Laureaci Nagród
J ej zastosowania praktyczne są bardzo szerokie i mają istotne znaczenie zarówno techniczne, jak ł ekonomiczne. Jan Węglarz posiada cenny dorobek naukowy, obejmujący: trzy monografie - Zastosowanie teorii zbiorów wypukłych w zagadnieniu wyznaczania minimalno-czasowego sterowania kompleksami operacji (Poznań 1974), Minimalno-czasowe sterowanie rozdziałem zadań i zasobów w kompleksie operacji w warunkach deterministycznych (Poznań 1976), Sterowanie w systemach typu kompleks operacji (Warszawa 1980), ponad pięćdziesiąt artykułów naukowych, dwa skrypty (po dwa wydania) oraz kilkanaście opracowań dla gospodarki narodowej . Jego prace były przedstawiane na ponad dwudziestu międzynarodowych konferencjach i sympozj ach oraz publikowane w czasopismach i wydawnictwach światowych. Zyskały one sobie wysokie uznanie międzynarodowe, o czym świadczy ich częste cytowanie, recenzje w głównych czasopismach przeglądowych ("Referatiwnyj Zurnał", "Mathematical Reviews", "Zentralblatt fur Mathematik"), zapraszanie autora do wygłaszania wykładów w naj poważniejszych ośrodkach naukowych, m. in. w Stanach Zjednoczonych Ameryki Płn., Kanadzie, Holandii, Francji, Republice Federalnej Niemiec, we Włoszech, na Węgrzech i w Niemieckiej Republice Demokratycznej, oraz propozycje wygłaszania referatów plenarnych na najpoważniejszych konferencjach międzynarodowych. O uznaniu pozycji naukowej Jana Węglarza świadczyło również powołanie go na członka American Mathematical Society oraz na stałego recenzenta "Mathematlcal Reviews". Jest on również członkiem Polskiego Towarzystwa Matematycznego i Polskiego Towarzystwa Cybernetycznego <przewodnIczącym Sekcji Techniki w Zarządzie Oddziału Poznańskiego).
Wypromował trzech doktorów, którzy osiągają już własne liczące się wyniki naukowe. O międzynarodowym uznaniu pozycji* naukowej Zespołu Badań Operacyjnych i Systemów Komputerowych świadczą m. in. wizyty naukowe wybitnych specjalistów ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Płn., Republiki Federalnej Niemiec, Holandii, Japonii, Francji i in., którzy przedstawiali referaty na prowadzonym systematycznie od szeregu lat seminarium naukowym pracowni. Jedna z monografii zagranicznych - Matyasa Arató i E16da Kn u tha: Selected Papers on Operating Systems. Wydawnictwo Węgierskiej Akademii Nauk (1978) - określiła jego pracownię mianem "polskiej szkoły naukowej". Doc. Jan Węglarz i jego pracownia biorą również aktywny udział w pracach na rzecz miasta. Uczestniczyli m. in. w opracowaniu komputerowego systemu informacji parkingowej (SIP) dla Poznania, którego wdrożenie ma nastąpić oraz komputerowego systemu wspomagania akcji ratowniczo-gaśniczych, który został wdrożony w Komendzie Wojewódzkiej Straży Pożarnych. Jest laureatem Nagród Indywidualnych III stopnia Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego l Techniki za osiągnięcia w dziedzinie naukowej (1975, 1979), Nagrody Zespołowej III stopnia Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki za osiągnięcia w dziedzinie naukowej (1977), Nagrody Zespołowej Sekretarza N aukowego Polskiej Akademii Nauk <1980), Nagrody Wydziału IV Nauk Technicznych Polskiej Akademii Nauk za osiągnięcia naukowe (1978). Wyróżniony też został dyplomem uznania U niversity of Missouri - Columbia (1979).
Posiada Odznakę Honorową Miasta Poznania i Złoty Medal Zasługi dla Pożarnictwa.
Zespołowa Nagroda Techniki i Przemyślu
za opracowanie i wdrożenie do produkcji zestawu maszyn tworzących linię technologiczną zbioru siana i słomy w postaci dużych bel cylindrycznych sprasowanych metodą zwijania, przyznana grupie pracowników Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych w składzie: mgr inż. Marian Liska, inż. Henryk Frąckowiak, mgr inż.
Janusz Kaczmarek, mgr inż. Bogusław Koczorowski, doc. mgr inż. Władysław Machowiak, mgr inż. Eugeniusz Olearski, mgr inż. Wojciech Stelmaszczyk, dr inż. Henryk Wojciechowski i inż. Tadeusz Zalewski.
Zespół opracował l wdrożył do produkcji zestaw maszyn nowej linii technologicznej do zbioru siana i słomy sprasowanej w duże bele cylindryczne, tworzone metodą zwijania. W skład podstawowego zestawu linii
wchodzą: prasa ZWIjająca Z 230, nośnik widłowy bel, ładowarka czołowa ŁCC-d z czerpakiem do bel zwijanych i rozwij acz bel RB-2. Zestaw tych maszyn w pełni mechanizuje procesy zbioru, transportu, zała
dunku, wyładunku, stertowania i zużytkowania sprasowanego siana i słomy w gospodarstwach rolnych. Zestaw maszyn nowej linii technologicznej umożliwia szybkie zebranie słomy po kombajnach zbożowych lub siana zwałów, przez co zwalnia ściernisko do dalszych zabiegów agrotechnicznych (podorywka, wysiew poplonów). Technologia ta znajdzie zastosowanie w dużych gospodarstwach rolnych. N owa linia technologiczna jest jedną znajnowszychmetod zbioru, wprowadzanych w krajach wysoko rozwiniętych. Maszyny tworzące linię charakteryzują się prostotą konstrukcji (prasa zwijająca nie posiada aparatów wiążących), łatwością obsługi, dużą wydajnością i niezawodnością. Produkcja seryjna maszyn linii technologicznej do zbioru siana i słomy sprasowanej w duże bele zwijane została podjęta w 1980 r. w Kombinacie Maszyn Rolniczych w Lublinie.
INŻ. HENRYK FRĄCKOWIAK
Urodził się dnia 28 czerwca 1924 r. w Szlachcinie pod Środą Wlkp., w rodzinie robotnika Antoniego Frąckowiaka i jego żony Katarzyny z Michalaków. Do szkoły podstawowej uczęszczał w Zegrzu pod Poznaniem - ukończył tam siódmą klasę w czerwcu 1938 r. Następnie wstąpił do Gimnazjum łm.
Jana Kantego. Po ukończeniu pierwszej klasy, dalszą naukę przerwał mu wybuch II wojny światowej. Podczas okupacji pracował przez trzy lata w firmie budowlanej w charakterze robotnika. W 1944 r. został przeniesiony do będących pod zarządem niemieckim Zakładów "H. Cegielski", gdzie pracował początkowo jako pomocnik ślusarza, później jako strugacz. W marcu 1945 r. wstąpił do Gimnazjum Mechanicznego, które ukończył w lipcu 1946 r., uzyskując małą maturę ł dyplom czeladnika w zawodzie ślusarsko-maszynowym. Następnie wyjechał do pracy w Państwowej Fabryce Wagonów "Pafawag" we Wrocławiu. Był tam zatrudniony początkowo jako ślusarz, następnie jako technik-planista. Równocześnie uczęszczał do trzyletniego popołudniowego Liceum Przemysłu Metalowego, które ukończył w czerwcu 1949 r., uzyskując świadectwo dojrzałości i dyplom technika-mechanika. Po ukończeniu Liceum powrócił do Poznania, gdzie po zdaniu egzaminów wstępnych, podjął studisTw Szkole Inżynierskiej, którą ukończył w czerwcu 1952 r. Dyplom inżyniera-mechanika w specjalności obróbka skrawaniem uzyskał w styczniu 1953 r. Po ukończeniu studiów podjął pracę w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Nr 3 (obecnie Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych). Do 1955 r., pracując jako starszy konstruktor, opracował konstrukcję szeregu przyrządów i pomocy warsztatowych do produkcji kombajnów zbożowych, kopaczek ciągnikowych, włązałek i in. W 1955 r. został przeniesiony do działu konstrukcyjnego maszyn rolniczych, gdzie specjalizował się w maszynach żniwnych i omłotowych. w kwietniu 1957 r. został przeniesiony do Zakładu Maszyn Żniwnych i Suszarń; pracuje tam do chwili obecnej, zajmując się opracowywaniem założeń, konstrukcji i badaniami maszyn. Opracowywał konstrukcyjnie i badał maszyny specjalne, takie jak odziarniacz do słonecznika, bukownIk do koniczyny, wyżymaczka do lnu, prasa do słomy l siana. Współpracował w konstrukcji najnowszych maszyn do zbioru zbóż (kombajny typu "Bizon"). W 1973 r. ukończył specjalistyczne studium podyplomowe na Wydziale Maszyn Roboczych l Pojazdów Politechniki Poznańskiej. W czerwcu 1974 r. został powołany na stanowisko adiunkta, z równoczesnym pełnieniem funkcji kierownika laboratorium. Przez cały okres pracy i nauki brał czynny udział w życiu społeczo-politycznym. W 1947 r. we Wrocławiu wstąpił do szeregów Polskiej Partii Robotniczej. Już jako student pełnił w latach 1949 -1952 funkcję członka egzekutywy Podstawowej Organizacji Partyjnej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej przy Szkole Inżynierskiej. W Instytucie Maszyn Rolniczych także pełnił różne funk
Laureaci Nagródcje partyjne, a w latach 1%1 -1981 był 11 sekretarzem Komitetu Zakładowego. W latach 1960-1964 był ławnikiem Sądu Wojewódzkie go. Za osiągnięcia zawodowe udekorowany został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1979). Posiada Srebrny Krzyż Zasługi, Odznakę XXX-lecia PRL, Odznakę Ty
siąclecia, Odznaki Honorowe Miasta Poznania i "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego" . W 1954 r. zawarł związek małżeński c ekonomistką Zofią Dobrzyńską. Z małżeństwa tego urodziły się dzieci: syn Bogdan <1955) i córka Danuta (1961).
MGR IN2. JANUSZ KACZMAREK
Urodził się dnia 13 sierpnia 1927 r. w Orchowie (woj. konińskie), w rodzinie rolnika Leona Kaczmarka i jego żony Łucji z Zawodnych. W latach okupacji hitlerowskiej, po wysiedleniu w 1939 r., przebywał z matką w okolicach Konina, zatrudniony jako chłopak do pasienia bydła. W 1942 r. wyjechał do ojca, który ukrywał się w okolicach Sochaczewa. Tam ukończył szkołę podstawową l rozpoczął kurs gimnazjalny na tzw. tajnych kompletach w Chodakowie. Po powrocie rodziny Kaczmarków do Orchowa, w styczniu 1945 r., Janusz podjął w kwietniu naukę w Gimnazjum w Trzemesznie, w którym w czerwcu 1947 r. zdał maturę. Następnie zapisał się na studia na Wydziale Mechanicznym poznańskiej Szkoły Inżynierskiej, które ukończył w 1952 r. Z dniem l kwietnia 1951 r. podjął pracę w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Maszyn Rolniczych na stanowisku starszego konstruktora, a następnie skierowany został do pracy w Warsztatach Naprawczych Państwowych Gospodarstw Rolnych w Lęborku, gdzie na stanowisku kierownika technicznego pracował do 15 czerwca 1953 r. Po przeniesieniu do Poznania, pracował początkowo w Okręgowym Zarządzie Państwowych Gospodarstw Rolnych, a od września - w Warsztacie
Naprawczym Państwowych Gospodarstw Rolnych w Gnieźnie jako kierownik techniczny. W maju 1955 r. zaangażował się do pracy w poznańskim Instytucie Maszyn Rolniczych, który powstał na bazie Centralnego Biura Konstrukcyjnego, w którym w 1951 r. rozpoczynał pracę. Objął tu funkcję starszego konstruktora maszyn rolniczych, a od 1957 r. - kierownika pracowni maszyn do zbioru zielonek i siana. W 1%3 r. odbył jako stypendysta Organizacji Narodów Zjednoczonych trzymiesięczną praktykę w Belgii i we Włoszech. Pracownikiem naukowo-badawczym w stopniu adiunkta został w 1966 r. Zajmował się opracowywaniem projektów nowych maszyn do zbioru zielonek i siana, prowadził prace naukowo-doświadczalne, badania laboratoryj - ne i polowe związane z uruchomieniem produkcji kosiarek, przetrząsaczo-zgrabiarek, pras zbierających i in. W latach 1966 -1969 odbył studia magisterskie w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, specjalizując się w mechanizacji rolnictwa. W latach 1%5 - 1980 Jako delegat Polski brał udział w pracach tymczasowych grup roboczych Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej jako specjalista w dziedzinie maszyn do zbioru pasz. W latach siedemdziesiątych zajmował się rozwojem pras zbierających oraz kombajnów zielonkowych. Opatentował sześć wynalazków i wzorów użytkowych. Ma znaczny udział w konstrukcji wszystkich obecnie produkowanych w kraju maszyn do zbioru zielonek i siana. Jest laureatem Nagrody Komitetu Nauki l Techniki za udział w realizacji ważnej dla gospodarki narodowej pracy w zakresie rozwoju nauki i techniki (1968). Za osiągnięcia w pracy zawodowej został udekorowany Złotym Krzyżem Zasługi. Posiada Odznakę Honorową Miasta Poznania oraz Brązową i Srebrną Odznakę Zasłużonego Działacza Ligi Obrony Kraju. W 1953 r. zawarł związek małżeński z nauczycielką Danutą Gruszczyńską. Z małżeństwa tego urodziły się dzieci: córka Wanda (1954) l syn Tomasz (1955).
MGRINŻ. BOGUSŁAWKOCZOROWSKI
Urodził się dnia l maja 1930 r. w Gnieźnie, w rodzinie szewca Czesława Koczorowskiego i jego żony Kazimiery z Dybizbańskich. W rodzinnym mieście uczęszczał do szkoły podstawowej. W 1939 r. wysiedlony został przez okupanta z rodzicami do Piotrkowa Trybunalskiego. W 1945 r. powrócił do Gniezna, gdzie w Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Chrobrego zdał maturę (1947). Od 1947 r. studiował na Wydziale Mechanicznym poznańskiej Szkoły Inżynierskiej i w 1951 r. uzyskał dyplom inżyniera. W latach 1951 - 1956 pracował we Wrocławiu na stanowiskach techniczno-produkcyjnych w przedsiębiorstwach: Dolnośląskie Zakłady Wytwórcze Maszyn Elektrycznych "Doimel" , Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne-4, Wrocławskie Zakłady Metalurgiczne. W 1956 r. Bogusław Koczorowski powrócił do Poznania i podjął pracę w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych. W latach 1957 - 1959 uzupełniał studia na Wydziale Mechanizacji Rolnictwa Politechniki Poznańskiej, uzyskując dyplom magistra inżyniera. W Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych pracuje do chwili obecnej na stanowisku adiunkta - kierownika Zakładu Energetyki i Transportu Kołowego. Jest autorem lub współautorem ponad pięćdziesięciu prac konstrukcyjno-badawczych i koncepcyjnych, piętnastu publikacji, trzydziestu pięciu wynalazków opatentowanych, siedemnastu wdrożonych. Za działalność zawodową i racjonalizatorską otrzymał Nagrodę Zespołową I stopnia
-v
Ministra Rolnictwa za udział w uruchomieniu produkcji wozu asenizacyjnego (1978) oraz N agrodę Zespołową Oddziału Wojewódzkiego N aczelnej Organizacji Technicznej w Lesznie za wybitne osiągnięcia w dziedzinie techniki (1982).
Posiada Złoty Krzyż Zasługi, Odznaki Honorowe Miasta Poznania i "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego", Złotą Odznakę Wojewódzkiego Klubu Techniki i Racjonalizacji, Odznakę i tytuł Zasłużonego Racjonalizatora Produkcji.
W 1956 r. zawarł związek małżeński z lekarzem medycyny Alicją Graczykowską. Z małżeństwa tego urodziło się dwoje dzieci: Andrzej (1957) i Joanna (1962).
MGR INŻ. MARIAN LISKA
Urodził się dnia 27 lutego 1926 r. w Wągrowcu, w rodzinie rzemieślnika-mistrza ślusarskiego Ryszarda Liski i jego żony Mieczysławy z Kurlusów. Szkołę podstawową ukończył w rodzinnym mieście w 1939 r. Wybuch II wojny światowej przerwał mu dalszą naukę. W latach okupacji hitlerowskiej (1939-1945) pracował jako ślusarz maszynowy w warsztatach naprawczo-montażowych maszyn rolniczych. W lipcu 1944 r. wywieziony został przez okupanta w okolice Włocławka do budowy fortyfikacji. W styczniu 1945 r. Marian Liska wrócił do wyzwolonego Wągrowca, gdzie uczęszczał do Gimnaajum i równocześnie zdał egzamin czeladniczy w rzemiośle maszynowo-ślusarskim. W 1946 r. przyjęty został do Państwowego
Laureaci
Liceum Mechanicznego i Elektrycznego w Poznaniu, które ukończył w 1949 r. jako technik-mechanik. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Wrocławskiej. Podczas studiów pracował w Katedrze Elementów Maszyn Politechniki na stanowisku zastępcy asystenta (1951 - 1952). W tym czasie rozpoczynał także specjalizację w dziedzinie maszyn rolniczych. W lutym 1953 r. ukończył studia i uzyskał dyplom inżyniera-mechanika. Pracę zawodową rozpoczął jako konstruktor w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Nr 3 w Poznaniu, które przekształcone zostało w Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych. Specjalizował się w maszynach żniwnych, a w szczególności w kombajnach zbożowych. W 1954 r. objął stanowisko zastępcy kierownika grupy konstrukcyjnej, która opracowywała pierwsze polskie kombajny zbożowe i uruchamiała ich produkcję w Fabryce Maszyn Żniwnych w Płocku.
W styczniu 1956 r. inź. Marian Liska powołany został na stanowisko kierownika Zakładu Maszyn Żniwnych i Suszarń. Zakład ten zorganizował od podstaw i jest jego kierownikiem do chwili obecnej. Głównym zadaniem Zakładu jest opracowywanie wytycznych do konstrukcji, badanie i opracowywanie konstrukcji nowych maszyn do zbioru zbóż i zielonek oraz suszarni. Wyszło z niego sporo nowoczesnych maszyn, jak
Nagródkosiarki ciągnikowe, przetrząsaczo-zgrabiarki do siana, prasa zbierająca wysokiego stopnia zgniotu, przeznaczona do zbioru słomy i siana, oraz kombajny zbożowe. W latach 1957 - 196) inż. Marian Liska ukończył studia magisterskie na Wydziale Mechanizacji Rolnictwa Politechniki Poznańskiej i uzyskał dyplom magistra inżyniera-mechanika. Jest autorem licznych artykułów z dziedziny budowy maszyn żniwnych, opublikowanych w czasopismach technicznych "Maszyny Rolnicze" i "Mechanizacja Rolnictwa". Jest również współautorem ośmiu wynalazków. Otrzymał Zespołową Nagrodę Państwową I stopnia za udział w opracowaniu technicznym i uruchomieniu produkcji kombajnów "Bizon" (1974) oraz Nagrodę Zespołową Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego w dziedzinie techniki i przemysłu za rok 1969 za opracowanie samobieżnego kombajnu zbożowego. Za osiągnięcia w pracy zawodowej udekorowany został Złotym Krzyżem Zasługi, a w roku 1979 - Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Posiada Odznaki Honorowe Miasta Poznania oraz "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego". W 1957 r. zawarł związek małżeński z programistką maszyn liczących Eugenią Rejewską. Z małżeństwa tego urodziło się dwoje dzieci: Ryszard (1958) i Kinga i(19ffi).
DOC. MGR INŻ. WŁADYSŁAW MACHOWIAK
U rodził się dnia 5 wrzesnla 1919 r. w Lesznie, w rodzinie urzędnika sądowego Stanisława Machowiaka i jego żony, Salomei ze Stelmachów. Do września 1939 r. przebywał w Lesznie, gdzie ukończył szkołę podstawową, gimnazjum i liceum ogólnokształcące typu humanistycznego. Po maturze w maju
II L
1939 r. odbywał dwumiesięczną praktykę zawodową w leszczyńskich Zakładach Siły, Światła i Wody, potrzebną do podjęcia studiów politechnicznych. Po wybuchu II wojny światowej (1939) brał udział w obronie Warszawy, dostał się następnie do niewoli niemieckiej, z której uciekł po kilku dniach. Ukrywał się na wsi, a następnie pracował jako robotnik w warsztatach Zarządu Drogowego w Lesznie. Od marca 1941 r., po ukończeniu kursu, pracował jako kontroler mleczności krów w gosdarstwach rolnych w okolicach Leszna. Po wyzwoleniu w 1945 r., Władysław Maćkowiak pracował w biurze technicznym warsztatów kolejowych w Lesznie. W kwietniu 1945 r. rozpoczął studia techniczne na Wydziale Mechanicznym poznańskiej Szkoły Inżynierskiej, które ukończył w maju 1948 r., uzyskując stopień inżyniera-mechanika ze specjalnością w zakresie konstrukcji maszyn rolniczych. W czasie studiów był wykładowcą przedmiotów technicznych w Szkole Zawodowej Zakładów Przemysłu Metalowego "H. Cegielski".
Po krótkim okresie pracy na stanowisku kierownika roszarni w Lesznie (1948), objął kierownictwo Wydziału Planowania i Statystyki w Bydgoskim Zjednoczeniu Przemysłu Maszyn Rolniczych. Po likwidacji Zjednoczenia, został przeniesiony do Fabryki Narzędzi Holniczych "Unia" w Grudziądzu, na stanowisko szefa produkcji. Z dniem l stycznia 1952 r. został z kolei przeniesiony na stanowisko głównego inżyniera Poznańskiej Fabryki Maszyn Żniwnych, w której zorganizował produkcję snopowiązałek ciągnikowych. Po trzech latach (1954), na własne życzenie, przeszedł na pół roku do pracy na kierowniczym stanowisku w dziale technicznym tej Fabryki, a z dniem l lutego 1955 r. przeniesiony został do Instytutu Maszyn Rolniczych, gdzie objął obowiązki kierownika Zakładu Konstrukeyjno-JTechnicznego, którego był organizatorem. Pod jego kierownictwem i przy jego współudziale powstały konstrukcje licznych maszyn rolniczych, dziesiątki nowych opracowań warunków technicznych odbioru i instrukcji obsługi maszyn rolniczych, pierwsze serie norm państwowych na elementy i zespoły maszyn rolniczych oraz kilkanaście prac naukowo-badawczych. W czasie pracy w Instytucie Władysław Machowiak ukończył studia na Wydziale Mechanizacji Rolnictwa Politechniki Poznańskiej z dyplomem magistra (1960). Od l stycznia 1961 r. objął w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych stanowisko zastępcy dyrektora do spraw naukowych. Opublikował liczne prace naukowo-badawcze oraz artykuły popularnonaukowe, wygłosił kilkanaście referatów oraz brał udział w wielu konferencjach naukowych w kraju i zagranicą, m. in. jako przewodniczący delegacji polskiej w posiedzeniach grupy rolniczej Sekcji Nr 5 Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. W grudniu 1964 r. został powołany na stanowisko samodzielnego pracownika naukowo- badawczego, a w il973 r. - na stanowisko docenta w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych. Od dnia l stycznia 196) r. jest dyrektorem naukowym Instytutu. Władysław Machowiak bierze czynny udział w pracach organizacji społecznych i zawodowych. Jest też redaktorem naczelnym kwartalnika "Prace Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych". Jest laureatem Zespołowej Nagrody Technicznej Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego za rok 1974 za badania ikonstruowanie wieloczynnościowych agregatów punktowego wysiewu nasion jednokiełkowych buraka cukrowego oraz Zespołowej Nagrody Technicznej Województwa Poznańskiego za rok 1975 za opracowanie zestawu maszyn do pielęgnacji i zbioru ziemniaków. Za osiągnięcia w pracy zawodowej udekorowany został Złotym Krzyżem Zasługi, a w 1974 r. - Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Posiada m. in.: Medal X-lecia PRL, Medal XXX-lecia PRL, Złotą Honorową Odznakę Stowarzyszenia Inżynierów i Mechaników Polskich, Odznaki Honorowe Miasta Poznania i "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego". W 1949 r. zawarł związek małżeński ze Stefanią Kwiatkowską. Z małżeństwa tego urodziło się dwóch synów: Michał <195) i Piotr (1953).
MGR INŻ. EUGENIUSZ OLEARiSKI
Urodził się dnia 17 sierpnia 1929 r. w Krakowie, w rodzinie księgowego Stanisława Olearskłego i jego żony Władysławy z Buczyńskich. Szkołę podstawową ukończył w 1940 r. w Żmigrodzie, dokąd przenieśli się rodzice. Wobec całkowitego zniszczenia żmigrodu w latach H944 -1945 przez hitlerowców, rodzice osiedlili się w Wołowie (woj. wrocławskie). Tam (Eugeniusz Olearski ukończył gimnazjum ogólnokształcące. W 1948 r. przyjęty został do Państwowego Liceum Mechanicznego we Wrocławiu. Po zdaniu egzaminu dojrzałości i uzyskaniu stopnia technika-mechanika w 1951 r., rozpoczął studia na Wydziale. Mechanicznym Politechniki Wrocławskiej. Przez pierwsze trzy lata studiował na Wydziale Ogólnomechanicznym, a w czwar
**** »>
IYmi
Laureaci Nagródtym roku podjął specjalizację w zakresie konstrukcji (maszyny rolnicze). W czerwcu 1955 r. zdał egzamin dyplomowy, uzyskując tytuł inżyniera-mechanika. Pracę zawodową podjął z dniem l września 1955 r. w Zakładzie Maszyn Żniwnych i Młocarń Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych w Poznaniu. W 1957 r. Eugeniusz Olearski, nie przerywając pracy, rozpoczął studia II stopnia na Wydziale Mechanizacji Rolnictwa Politechniki Poznańskiej i w 196) r. uzyskał stopień magistra inżyniera-mechanika. W Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych pracował kolejno na stanowiskach starszego inżyniera mechanika, starszego asystenta, a od 1965 r. do chwili obecnej na stanowisku adiunkta, pełniąc funkcję kierownika pracowni Maszyn Żniwnych i Młocarń. Od chwili rozpoczęcia pracy Eugeniusz Olearski zajmował się rozwiązywaniem nowychzagadnień w dziedzinie maszyn żniwnych i młocarń. N a podstawie studiów i badań opracował podstawy teoretyczne i założenia konstrukcyjne nowych maszyn i zespołów. M. in. brał udział w opracowaniu nowoczesnych kombajnów zbożowych rodziny "Bizon" i zestawu maszyn nowoczesnej linii technologicznej zbioru słomy i siana w postaci okrągłych bel zwijanych. Jest laureatem Zespołowej Nagrody Państwowej I stopnia za udział w opracowaniu technicznym i uruchomieniu produkcji kombajnów "Bizon" (1974). Jest laureatem N agrody Zespołowej Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego w dziedzinie techniki i przemysłu za rok 1%9 za opracowanie samobieżnego kombajnu zbożowego. Za wydatny wkład pracy w rozwijanie wynalazczości i racjonalizacji pracowniczej otrzymał Dyplom Uznania i Złotą Odznakę Wojewódzkiego Klubu Techniki i Racjonalizacji.
MGR INŻ. WOJCIECH STELMASZCZYK
Urodził się dnia 8 lutego 1949 r. w Lesznie, w rodzinie pracownika handlu Romana Stelmaszczyka i jego żony Krystyny z Pieprzyckich. Naukę rozpoczął w Lesznie. W 1958 r. rodzice przenieśli się do Poznania, gdzie ukończył szkołę podstawową l podjął dalszą naukę w III Liceum Ogólnokształcącym im. Marcina Kasprzaka, w- którym zdał maturę (1967). Następnie uczęszczał do Państwowej Szkoły Technicznej, którą ukończył w 1969 r., uzyskując dyplom technika-mechanika. W tym też roku podjął pracę zawodową w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych. W 1970 r. Wojciech Stelmaszczyk rozpoczął studia dla pracujących na Wydziale Maszyn
Roboczych i Pojazdów Politechniki Poznańskiej, które ukończył uzyskując tytuł inżyniera-mechanika w specjalności' maszyny i urządzenia rolnicze (1975). W 1978 r. podjął zaocznie studia magisterskie na tym samym Wydziale i w 1980 r. uzyskał dyplom magistra inżyniera-mechanika w specjalności systemy i urządzenia energetyczne. Podczas pracy w Przemysłowym Instytucie Maszyn Roboczych zajmował się konstrukcją i badaniami maszyn do zbioru zbóż, zielonek i siana. M. in. prowadził samodzielne prace badawcze, laboratoryjno-eksploatacyjne, nad całą rodziną kombajnów zbożowych "Bizon" oraz prasami wysokiego stopnia zgniotu. Ostatnio uczestniczył w opracowaniu linii technologicznej maszyn do zbioru siana i słomy metodą zwijania w duże bele. Od 1980 r. jest głównym specjalistą do spraw mechanizacji w Kombinacie Państwowych Gospodarstw Rolnych Manieczki. Jest współautorem dwóch wynalazków zgłoszonych w Urzędzie Patentowym oraz kilku wdrożonych wniosków racjonalizatorskich. Pisał również artykuły do czasopism technicznych i rolniczych. Od 1978 r. jest rzeczoznawcą Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Rolnictwa, a od 1980 r. pełni funkcje przewodniczącego Zakładowego Klubu Techniki i Racjonalizacji. Otrzymał Odznakę Honorową "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego" oraz odznakę "Racjonalizator Produkcji". W 1974 r. zawarł związek małżeński zElż.
bietą Wawrzyńską, magistrem filologii polskiej.
DR INŻ. HENRYK WOJCIECHOWSKI
Urodził się dnia 12 listopada 1931 r. w Chwalisz ewie - wielkopolskiej wsi należącej do ówczesnego powiatu odolanowskiego, w rodzinie robotnika Jana Wojciechowskiego i jego żony Stanisławy z Pietrzaków. Rok później rodzice przenieśli się do Poznania, Tutaj przeżył lata okupacji hitlerowskiej, podczas której zmuszony został przez okupanta w trzynastym roku życia do ciężkich robót fortyfikacyjnych. Po wyzwoleniu kraju ukończył Poństwowe Gimnazjum Mechaniczne i Elektryczne im. Powstańców Wielkopolskich (1949) oraz Technikum Mechaniczno- Energetyczne Ministerstwa Przemysłu Maszynowego. W 1952 r. jako technik-mechanik otrzymał skierowanie do pracy w Zakładach Metalowych w Skarżysku Kamiennej. Po dwóch latach powrócił do Poznania i podjął pracę w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych (1954). Jednocześnie zapisał się na studia inżynierskie na Politechnice Poznańskiej. W 1979 r. Rada Wydziału Maszyn Rolniczych i Pojazdów nadała mu stopień doktora nauk technicznych za pracę Badania nad doborem Optymalnych parametrów chwytaków szczękowych sterowanych hydraulicznie. Podczas blisko trzydziestoletniej pracy w Instytucie l działalności dydaktycznej na Politechnice Poznańskiej w latach 1974 - H976, zajmował się konstrukcją oraz badaniami maszyn rolniczych. Specjalizuje się przede wszystkim w urządzeniach do mechanizacji chowu zwierząt, prac gospodarskich, transportu bliskiego i przeładunku oraz przechowalnictwa płodów rolnych. Z jego konstrukcji wdrożonych do realizacji wymienić trzeba przede wszystkim kilka typów ładowarek ciągnikowych wyposażonych w różnorodne osprzęty do przeładunku materiałów przemieszczanych w rolnictwie, a
spośród tych maszyn - oryginalnie rozwiązaną ładowarkę TUR-5. Koordynuje prace związane z wdrażaniem do produkcji zestawu maszyn do przetwórstwa i przygotowania pasz oraz do transportu bliskiego w gospodarstwach chłopskich, jak również zestawu maszyn do mechanizacji prac w dużych przechowalniach ziemniaków. Odbył półroczny staż naukowo-techniczny we Francji (1970). Od 1975 r. jest rzeczoznawcą w Okręgowym Ośrodku Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Rolnictwa. Jest autorem i współautorem około stu prac naukowo-badawczych i konstrukcyjnych. Jest laureatem Nagrody Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki za zajęcie II miejsca w plebiscycie "Gazety Poznańskiej" na najlepszych twórców postępu technicznego Wielkopolski - "Złoty Suwak" roku 1974. Posiada Odznakę Honorową ,.Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego". W 1956 r. zawarł związek małżeński z kreślarką Krystyną Świątek. Z małżeństwa tego urodziła się córka Hanka (1957).
INŻ. TADEUSZ ZALEWSKI
Urodził się dnia 10 lipca 1932 r. w Poznaniu, w rodzinie rzemieślnika Witolda Zalewskiego i jego żony Stanisławy z Jagodziń - skich, w 1939 r., po wkroczeniu hitlerowców do miasta, rodzina Zalewskich wywieziona została do Warszawy, gdzie Tadeusz ukończył szkołę podstawową. Po wyzwoleniu Poznania Zalewscy powrócili do rodzinnego miasta, a Tadeusz rozpoczął na ukę w Państwowym Gimnazjum Mechanicznym i Elektrycznym, po ukończeniu którego został w 1949 r. przyjęty do Liceum Mechanicznego.
W czasie nauki Tadeusz Zalewski podjął w 195) r. pracę zarobkową jako kreślarz w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Maszyn Rolniczych. Z tego względu na ostatnie dwa lata przeniósł się do Liceum dla Pracujących. W 1952 r. zdał egzamin dojrzałości i uzyskał dyplom technika-mechanika. W 1%9 r. rozpoczął studia zaoczne na Akademii Rolniczej na Wydziale Mechanicznej Technologii Drewna, które ukończył w 1974 r. z tytułem inżyniera-mechanika. Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej
Laureaci Nagród
(1953), podjął pracę w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych na stanowisku starszego konstruktora. W Zakładzie Konstrukcyjno- Technologicznym zaczął samodzielnie - i z grupą konstruktorów - opracowywać nowe modele i prototypy maszyn rolniczych. W 1962 i-o Tadeusz Zalewski objął stanowisko kierownika działu konstrukcyjnego narzędzi i urząflzeń rolniczych, a w 1967 r. - kierownika działu konstrukcji urządzeń nietypowych i stanowisk badawczych w Wydziale Konstrukcji, gdzie pracuje do chwili obecnej. Inż. Tadeusz Zalewski posiada duży osobisty udział w opracowaniu dokumentacji takich maszyn rolniczych, jak: ładowacz materiałów pylistych, podkarmiacz roślin, ładowacz okopowych, kosiarka do zielonego
groszku, brona talerzowa z siewnikiem dopoplonów, ładowacz czołowy do ciągnika, pług obracalny do ciągnika, kosiarka wirnikowa, rodzina rozsiewaczy wapna i materiałów pylistych. Skonstruował szereg stanowisk badawczych, a przede wszystkim kombajnu zbożowego ,.Bizon". Współpracuje z Poznańską Fabryką Maszyn Żniwnych, dla której opracowuje dokumentację konstrukcyjną samobieżnych kombajnów i sieczkarni zielonek wraz z wszystkimi przyrządami roboczymi. Zgłosił kilka wniosków racjonalizatorskich. Jest również współautorem patentu oraz dwóch wzorów użytkowych. W latach 1957 - 196) był przewodniczącym Rady Zakładowej, a w latach 1960-1969 Kasy Zapomogowo-pożyczkowej przy Instytucie. Od 1971 r. jest prezesem Zarządu Oddziału i wiceprezesem Zarządu Głównego Ogólnopolskiego Związku Akwarystów.
Jest laureatem Nagrody Zespołowej Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego w dziedzinie techniki i przemysłu za rok 1969 oraz Zespołowej Nagrody Technicznej Województwa Poznańskiego za rok 1975 za opracowanie zestawu maszyn do pielęgnacji i zbioru ziemniaków. Za osiągnięcia w pracy zawodowej inż. Tadeusz Zalewski udekorowany został Srebrnym Krzyżem Zasługi. W 1%3 r. zawarł związek małżeński z księgową Janiną Florysiak. Z małżeństwa tego urodziło się dwoje dzieci: Izabela <19(6) Jacek (1968).
Nagroda Młodych za osiągnięcia w dziedzinie wykorzystania enzymów w przemyśle skrobiowym oraz za wdrożenie kilku nowych technologii ważnych dla gospodarki narodowej DR INŻ. MARIAN REMISZEWSKI
U rodził się dnia 28 kwietnia 1946 r. w Poznaniu, w rodzinie ekonomisty Jerzego Remiszewskiego i jego żony dziennikarki Łucji z Czarnkowskich. W rodzinnym mieście ukończył Szkołę Podstawową Nr 7 im. Bolesława Chrobrego (1960), a w 1964 r. - Liceum Ogólnokształcące im. Karola Marcinkowskiego i zdał tam maturę. W tymże roku rozpoczął studia na Wydziale Technologu Rolno- Spożywczej Wyższej Szkoły Rolniczej.
które ukończył w 1969 r., uzyskując tytuł magistra inżyniera technologii rolno-spożywczej. Pracę magisterską Badania wpływu enrymów celuloUtycznych na otręby pszenne poprzez charakterystyką cukrów i białek przygotował pod kierunkiem prof. dra Józefa Janickiego.
Po studiach podjął pracę w Centralnym Laboratorium Przemysłu Ziemniaczanego, gdzie pracuje do chwili obecnej. Początkowo był zatrudniony na stanowisku inżyniera laboratoryjnego (1970 -1973), a następnie starszego asystenta (1973 -1974). Od dnia l lutego 1974 do 31 lipca 1982 r. kierował Sekcją Enzymatycznych Hydrolizatów Skrobiowych. Od l grudnia 1974 r. jest zatrudniony na stanowisku adiunkta, a od l sierpnia 1982 r. kieruje Pracownią Technologii Skrobi i Hydrolizatów. Głównym kierunkiem zainteresowań Mariana Remiszewskiego stały się zagadnienia związane z wykorzystaniem enzymów w przemyśle skrobiowym. Zajmuje się także problemami przerobu zbóż (pszenica, kukurydza) na krochmal i uzyskiwaniem skrobiowych zagęstników spożywczych. W 1977 r. przebywał na stypendium naukowym Organizacji Narodów Zjednoczonych na Wydziale Biochemicznym Politechniki Helsińskiej. Brał udział w kilkunastu służbowych wyjazdach zagranicznych o charakterze szkoleniowo-technologicznym do Bułgarii, Czechosłowacji, Danii, Finlandii, Niemieckiej Republiki Demokratycznej, Stanów Zjednoczonych Ameryki Płn., na Węgry i do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Podsumowaniem jego doświadczeń nad zastosowaniem enzymów była praca doktorska pt. Hydroliza en:rymatyczna surowców i produktów skrobiowych, której promotorem był prof. dr hab. inż. Adam Sroczyński, obroniona w 1980 r. na Wydziale Chemii Spożywczej Politechniki Łódzkiej. Dorobek naukowo-badawczy dra Mariana Remiszewskiego, głównie w dziedzinie wykorzystania enzymów w przemyśle skrobiowym, zawarty jest w czterdziestu publikacjach i doniesieniach naukowych oraz w referatach wygłaszanych na sesjach naukowych i sympozjach, z których jedenaście zostało przedstawionych na sympozjach międzynarodowych, m. in. w Warnie, New Dehli i Helsinkach. Jest także autorem lub
współautorem dwudziestu jeden prac nie publikowanych oraz współautorem czterech projektów racjonalizatorskich. Niektóre wyniki prac naukowo-badawczych dra Remiszewskiego zostały wdrożone lub przygotowane do wdrożenia w praktyce przemysłowej, a mianowicie: technologia produkcji glukozy metodą kwas-enzym, technologia produkcji glukozy metodą enzym-enzym, technologia produkcji syropów enzymatycznych (całkowite przygotowanie do wdrożenia), technologia produkcji krochmalu pszennego i glutenu (budowa oddziału produkcyjnego jest w toku), zmodyfikowana technologia produkcji skrobiowych zagęstników spożywczych. Za osiągnięcia badawcze i technologiczne (przeważnie wraz z zespołem) został wyróżniony wpisem do Księgi Osiągnięć Nauki Polskiej na II Kongresie Nauki Polskiej za technologię produkcji glukozy metodą kwas-enzym (1973), Nagrodą Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu oraz Nagrodą w konkursie "Złoty Suwak" "Gazety Poznańskiej" za technologię produkcji glukozy metodą enzym-enzym (1975), Nagrodą Wojewódzką Naczelnej Organizacji Technicznej II stopnia za technologię i urządzenie dla estryfikacji skrobii w fazie fluidalnej {1981), N agrodami Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej za postęp techniczny - budowę i badania stacji prażenia fluidalnego oraz za pracę doktorską (1981). Od 1975 r. jest członkiem zespołu konsultacyjno- koordynacyjnego do spraw preparatów enzymatycznych przy Radzie Naukowej Instytutu Przemysłu Fermentacyjnego w Warszawie. Od 1970 r. jest członkiem Stowarzyszenia N aukowo- Technicznego Inżynierów i Techników Przemysłu Spożywczego - w latach 1980 - 1981 był wiceprzewodniczącym koła zakładowego, a obecnie jest Jego przewodniczącym. W (1975 r. zawarł związek małżeński z Teodorą Zwolińską. Z małżeństwa tego urodziła się córka Maria (1981).
Nagroda Budownictwa i Architektury
za całokształt projektów i realizacji w Poznaniu oraz województwie; za współautorstwo przy realizacji technologii ratajskiej (płyty keramzytobetonowe)
MGR INŻ. AUCH. JAN WELLENGER
Uroaził się dnia 3 marca 1919 r. w Gnieźnie, w rodzinie architekta i budowniczego Józefa Wellengera i jego żony Jadwigi z Rabskich. Po ukończeniu szkoły podstawo
wej w rodzinnym mieście, uczył się w poznańskim Gimnazjum im. Jana Kantego , gdzie w 1938 r. zdał egzamin dojrzałości. Po odbyciu służby w Junackich Hufcach
Laureaci Nagród
Pracy w Dębiu nad N erem, został powołany do szkoły podchorążych rezerwy 57. pułku piechoty. Jako żołnierz 14, dywizji piechoty brał udział w walkach Armii "Poznań", m. in. nad Bzurą. Po bezskutecznej próbie przebicia sie. do Warszawy - udało mu się wydostać z okrążenia i wrócić do Poznania, skąd z rodzicami udał się do Miłosławia. Tam ukrywał grupę kolegów, z którą rozpoczął akcję sabotażową. W lutym 1941 r. został aresztowany przez gestapo. Więziono go przez trzy miesiące w Kościanie i przez sześć miesięcy w Forcie VII w Poznaniu, a następnie do końca .wojny przebywał w obozie koncentracyjnym Oranienburg- Sachsenhausen jako więzień nr 38 970. Podczas ewakuacji obozu, w kwietniu 1945 r., zdoła* zbiec. Ukrywał się w lasach. Pomagali mu Polacy przebywający na robotach przymusowych. Po powrocie do domu, pracował w latach 1945 -1947 jako technik w firmie budowlanej Alfreda Hoppela. W 1947 r. pełnił funkcje zastępcy kierownika budowy hali nr 2 Międzynarodowych Targów Poznańskich, a później (do końca października 1948 r.) zatrudniony był w pracowni projektowej Poznańskiej Dyrekcji Odbudowy. Pracując studiował w poznańskiej Szkole Inżynierskiej, gdzie uzyskał dyplom z wyróżnieniem (15 X 1948). W latach 1949 -1953 był asystentem i starszym asystentem w Katedrze Projektowania i Historii Sztuki Szkoły Inżynierskiej. Dyplom magistra inźyniera-architekta otrzymał 17 grudnia 1%4 r.. po ukończeniu studiów II stopnia na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Od 1972 r. jest starszym wykładowcą w
Instytucie Architektury Politechniki Poznańskiej. Od l listopada 1948 r. pracował w Przedsiębiorstwie Projektowania Budownictwa Miejskiego "Miastoprojekt" , kolejno na stanowiskach: projektanta, starszego projektanta, kierownika pracowni, naczelnego inżyniera, zastępcy dyrektora do spraw technicznych. W 1%2 r. zrezygnował ze stanowiska zastępcy dyrektora i objął kierownictwo Pracowni "Rataje". Z dniem i września 1975 r. mianowany został dyrektorem Biura Planowania Przestrzennego i zastępcą głównego architekta województwa poznańskiego, a w 1981 r. - głównym architektem.
Spośród wielu opracowanych przez Jana Wellengera projektów zrealizowano budynek szkoły podstawowej przy ul. Stalingradzkiej oraz liczne przedszkola i żłobki. Pracą prototypową był budynek przedszkola i szkoły podstawowej-dziesięciolatki dla osiedla ratajskiego. Projektował domy mieszkalne przy ul. Libelta i Zeylanda, wieżowce na osiedlu mieszkaniowym "Grunwald", Technikum Geodezyjne przy ul. Szamotuiskiej, Dom Technika i hale targowe nr 14 i 20 Międzynarodowych Targów Poznańskich (z zespołem). Jest współautorem planu szczegółowego tzw. Górnego Tarasu Nowej Dzielnicy Mieszkaniowej "Rataje". Jan Wellenger jest laureatem I Nagrody w Ogólnopolskim Konkursie Stowarzyszenia Architektów Polskich na pomnik Adama Mickiewicza (wespół z mgr. inż. arch. Stanisławem Pogórskim) - 1955; III Nagrody zi pracę zespołową w Ogólnopolskim Konkursie na projekt kościoła w Kaliszu; III Nagrody Zespołowej w Ogólnopolskim Konkursie Zamkniętym na opracowanie studium planu szczegółowego Górnego Tarasu "Rataj"; I Nagrody w Konkursie Biura Studiów i Projektów Budownictwa Miejskiego "Miastoprojekt" na budowę osiedla wypoczynkowego w Osowej Górze (wespół z inż. Henrykiem Jaroszem); wyróżnienia w Konkursie Zamkniętym na budynki mieszkalne w technologii uprzemysłowionej. Zdobył Nagrodę III stopnia Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury za projekt hali wystawowej nr 14 na Międzynarodowych Targach Poznańskich (praca zespołowa) oraz Nagrodę III stopnia za projekt i realizację poznańskiego Domu Technika. Jan Wellenger uczestniczył w podróżach studialnych po Czechosłowacji, Szwajcarii l Włoszech (1956), Wielkiej Brytanii <1%8), Republice Federalnei Niemiec H974), Niemieckiej Republice Demokratycznej (1974 -1976). Dużo pracował społecznie. W latach 1954-1958 był radnym Dzielnicowej Rady N arodowej Stare Miasto, w latach 1958 -1972 - radnym Rady Narodowej m. Poznania. Od
1955 r. pracuje aktywnie w zarządzie oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich, m. in. jako wiceprezes (1955 -1962) i prezes (1%9 -1976), jest przewodniczącym Komisji Rewizyjnej Zarządu Głównego (od 1977 r.).
Od 1971 r. jest członkiem Zarządu Dzielnicowego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację Stare Miasto, a od 1978 r. - członkiem Zarządu Wojewódzkiego. Za pracę zawodową i społeczną udekorowany został Medalami X -lecia i XXX -lecia PRL, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim (1964) i Oficerskim (1974) Orderu Odrodzenia Polski. Posiada Odznakę Przodownika Pracy, Odznaki Honorowe Miasta Poznania i "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego", Odznakę Tysiąclecia, Brązowy Medal "Za zasługi dlaobronności kraju", Odznakę Honorową "Za zasługi dla poznańskiej organizacji ZSMP", Złotą Odznakę Centralnego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego, Złotą Odznakę Stowarzyszenia Architektów Polskich i Srebrną Odznakę Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa.
W 1947 r. zawarł związek małżeński z architektem Haliną Brzostek. Z małżeństwa tego urodziło się czterech synów: Michał (1948) - aktualnie mgr inżynier-mechanik, Krzysztof (1951) - mgr inżynier budownictwa lądowego, Wojciech (1953) - mgr architekt wnętrz i Leszek (1954) - mgr inżynier budownictwa lądowego.
Zebrał: Tadeusz Orlik
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1983.04/06 R.51 Nr2 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.