ANDRZEJ SARNOWSKI

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1981.07/09 R.49 Nr3

ZARZĄDZANIE GOSPODARKĄ MIEJSKĄ W LATACH 1945-1950 W ŚWIETLE PROTOKOŁÓW Z OBRAD MIEJSKIEJ RADY NARODOWEJ

Dok,ańczenie

3. FINANSE MIEJSKIE

"OzY1nlnILkiiem, .od ktÓrea IZaJleży rozmach li dYI13Jmika gospodarkli samarządowej, są firnal!1Jse". To stwierdzenie prezydenta Stanisława Srok'i -określa ważność tej dziedz:ny działa'lności Miejskiej Rady Narodowej, ja'k: by}.o zarządzanie finansami miejskirmi 1. Na dzi.ała,l(l1,aść tę składały się: uchwa,lanie budżetu .mi:asta; na,kładanie padaltków; nciąganie pażyczek na cele inwestycyjne; występowanie da władz centralnych a subwencje. .

Tahela l

BUDŻETY MIASTA W LATACH 1945 - 1950 (w milianach zIatych)

Części bUdżet 1 , , 1945/1946 1 1946*

A. Budżet administracyjny z tego wydatki idachady: zwyczajne nadzwyczajne Budżety zakładaw wyadrębt C. ;i:2 a1 kładów i przedI siębiarstw I miejskich ł ,IB.

. Od l IV do 31 XII 1946 r.

Lata budżelOwe: 1947 1948 -ł

207,4

477,0

1159,4

2368,9

3920,2

2004,4

167,5 275,0 447,0 1161.9 2100,8 1572.2 39.9 202,0 712,4 1207,0 1819,4 432,2 28,5 56,5 107,9 196,7 366,8 405,6 ----- - --- -,I 166,6 496,6 1580,5 1729,1 2750,1 I 45-ł2,6l Sł-mislaw Sroka: BUan dwuletnie; PTacy l.l'ysiłkiem całego społeczeństwa. (Referat wygloszony na zebraniu Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania), "Kronika Miasta iPIOznania", R. 1947, nr 1.

Andrzej Sarnowski

Sytuacja finansOowa Paznania po wyzwalelliu w 1945 r. była trudna. Wynikała ona pitzede wszystkim z agr'omu 'zniszc,zeń waje!1(l1ych, a także z braku daświadczenja w gaspadarce finans,awej wielu osób działających na tym palu. W sie;pniu 1945 r. radni paświęcili finansom swaje .pierwsze, nadzwyczajne posiedzenie, zwoł=,e (I1a wnJioseik Komisji F1imunsowej, której ,pr;zewodnJic1zą,cy !Zagajając .dyskusję powieooiał: "Sytuacja fLnansawa mia,g,ta jes,t pa pr,astu opłakana [...] !Złem IZasadnkzym jest w <tej sytuacji ta, że mima ,zakańczenia wojny pr,owadzi s'ię gospodarkę waj.enną. Zyjemy w stanie limpl1O'Wizowania, łatania i ,załatwiania spraw finansowy,ch rpo łebkach. Taki system nie da się utrzymać na długo. Dążenia nasze winny j.ść w ,kierunku jak 'l1ajrychlejs.zega powrotu stosunków unarmowanych" 2, W dyskusji stwierdzana, iż zły stan finansów wynikał z kilim przyczyn: zniszczen;a miasta przez wajnę i n:iemoimaści ściągnięcia wszystbch podaitków; zniszczema zakładów mie5skich, zasHają,cych w znacznej części budżet miejs'k!i; braku pr.Qpolrcjonal.nych do stopnia zniszczenia Poznalnia sUbwencji rządu; wreszoie z paw0du tego, że część obywateli .nie wywiązywała się z nałożanych ,obowiązków. Przyczyny wynikały ta'kże ze zmipn ustrojoowych - przejęcia przez państwo niektórych zakładów miejskich <oraz ingerencji państwa w taryfy opłat za usługi lwmunalne. RaJdni uchwalili szesnaście wniasków, kitórych realizacja miała poprawić sytuację finaalsową Poznania. Spra'WdzałY się one do: żądania zwratu majątków ralnych i agr.adów miejs,kich, należących d<o gminy a zajmiOwa,nych prze,z jednOostki wajkowe; w)'stąJjienia da władz ,centralnych w sprawie IZJmniejs.:z.enia ,w!Z.miaa:ów św'iaoczeń miasta na rzecz wajs:ka; wprowadzenia iIlawych 'Podatków i padwyższenlia wy.sokośc:i s.zeregu dotychc:ws.awych podaitk6w ,i ,aplat; w.pwwadzenJia dnstytucj'i przetargów publicznych na wykonanie większych rabót. Rada uchwaliła mem-orał ,do Brezy.dium K!rajowej Rady Nal1odawej, 'W ikitórym rpr,:z.edsta,wna projekt reformy samorząda,weg,a systemu podatkawega, rustanowionega dretem z dnia 13 kwiemia 1945 11". W memoI'i,ale tym domagała g,ię przYWlrócerui,a ru.dzia1lu miasta w dochodach państwowych, "t)Ona.dto zwracała się "o uruchomienie długotermtnowycp, niskapracentowych kredytów ,dla adbudowy życia gos.podarczeg'a miasta Poznarria" s.

KjerU'l1ki działalnaści Zarządu Miejskiego w paszczególnych latach wyznaczały przede wszystkim preliminarze budżetowe, uchwalane przez Radę na posiedzeniach

. Protokół z posiedzenia Rady VI dniu 10 sierpnia 1945 r.

. Tamte. W memoriale czytamy: "Miejska Rada Narodowa w Poznaniu, po rozwateniu na posiedzeniu w dniu 10 sierpnia 1945 r.' katastrofalnej sytuacji ftnansowej Gminy stołecznegO' m. PoznanLa, przedkłada Prezydium Kr..jowej Rady Narodowej następujący projekt refOTmy samarządowego systemu podatkowego, ustanowionego Dekretem z dnia 13.4. 1945 r. ("Dz'iennik Ustaw RP", Nr 13, poz. 73): przywrócenie ud.zLału wdachodach panstwowych, a mianowicie: '15'1\ od podatku dochodowego; 17'1\ udziału w państwowym podatku przemysIowym od obrotu; udział w scalonym pOdatku przemysłowym; dodatku od opłat stemplowych od umów o przeniesieniu własności nieruchomej; dodatE'k da podatku doch8dO\"ego, dodatek do padatku od spotycia, zutycia względnie produkcji; dodatek do opłat pate 1t.owych; podatek ad przejściowego najmu; podatek od zapr'otestowanych weksli. Ponadto prosimy a przyznanie 15 procentowego udziału w dochodach z terenu stołecznego m, Poznania z monopolów pailstwowych. W k.ońcu ,prosimy o uruchomienie długoterminowych, nis.koprocentowych .kredytów dla odbudowy życia gospodarczego m. Poznania. Miejska Rada Nar'ooowa wzywa ,prezydium Miejskiej Rady Narodowej by w najrychlejZ) m czasie zwołało wszystkich członków Krajowej Rady Narodowej wybranych z terenu mLast... Foznania na specjalne zebranie celem zapoznllnia ich z sytuacją finansawą miasta P,o.wa'l1ia i wezwania tychte d.o jak naj dalej idącego poparcia wniosków Miejskiej Rady Nar,Gdowej, a w szczególności do spowodowania odpowiednich uchwał tejte Krajowej Rady Nar-c>dowej".

budżetowych. Projekty budżetu ,przygOotawywała alegium Zarządu Miasta, a opin1awała Komisja Finansowa. Dla swej ważnaści wymagały ane pzyjęcia przez Radę, la tak/że zaJtWlier,dzenJia pr.zez Pirezydi\JJIIl Wajewódzk/iej RaJdy Narodawej. Takiemu samemu zatwierdzeniu padlegały uchwały Rady datyczące panu świadczeń w l!1aturze; wpr,awadzenia i pobierania podatków; 'zaciągania pożyczek lub podjęcia z'obowiązań lokaty kaipitału oraz nabywania i pOzJbywania się .majątku .:nieruchoanego. Kilka'kwtnie Prezydium Wojewódzkiej Raldy Narodawej zgłaszało zastrzeżenia wabec niektórych pozycji budżetu Poznania, ca paciągała zmianę pierwotnej wersji 'Preliminarza. Pierwsze posiedzenie budżetowe Rada adbyła dapiera w dniu 10 grudnia 1945 r.

P.oswięcane ona była uchwaleniu Ipreliminarza na la'ta 1945 - 1946 (ad daty wyzwolenia do dna 31 marca 1946 r.). Kolejny Ipreliminarz abejmował tyla dziewięć miesięcy 1946 r., na'Stępne były uchwalane już na pełne lata kalendarzowe. CiekawIostką jest fakt ,czyameg'o udziału .mieskańców w Qpm,cowywan:iu preliminaTza budżełGweg.o na rak 1950. Zgłoszone pastulaty i uwagi zastały częściowa uwzględnione w budżecie przyjętym na pas:iedzeniu budżetowym w dniu 11 października 1949 r.

Każdy prelimina'rz budżetawy składał się z 'trzech podstawowych częśd: A. budl.etu a diminis,tJ"acyjnego; B. budżetu zakładów wyodrębnianych i C. budżetów zakładów i ,prizedsiębiorstw .miejskich. Tabela l przedstawia Iplanawane pr,zez Radę wpływy i wydatki budżetowe w latach 1945 -1950 z uwzględnieniem tego podziału. Należyzarz.nac,zyć, że dane dotyczą tylka 'budżetu głównega, Pl1zyjęte!1)o .przez Radę. W kilku przypadkach uległy 'ane !później :zJmianom na s'kutek O'dmiennych uchwał Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodawej. Zwiększanie 'Planawa(l1ych wyda,tkÓw ró\VII1Joważ'OII1ych od,pawiedn:imi M'lpływami wskazuje l!1Ja popra'Wiiarllie Slię ,z roku na rok sy,tuacji finansowej .miasta. P,atwierckeniem tega był również faoot, że. trzy 'Pierwze la ta budżetOowe zakańezyły się niedaborem, zaś bilans za rok 1948 wykazał 98000000 zł nadwyzki budżeławej (brak danych za lata 1949 i 1950).

Zmniejszenie planowanego na rok 1950 budżetu a,dministra-cyjnego (w stasunku d:.J poprzedniego) wynikało z podjętej przez nąd jeszcze w 1948 r. akcji oszozędna.ściowej w całej gospadarce narodowej, k>tórej ,szczególne nasilenie miała mie:sce w 1949 r. Charakterystycznym zjawiskiem były zmiany w zatwierdzonych budżetach dćJkonywane przez sa.mą Radę, 'Poprzez uchwalanie budżetów dadatkowych. Zmiany te, .korygujące wielkości .budżetu ,podstawowego {głównego) wynikały n.p. wsku'tek .1Imniejszenia się planow<J.mych wplywów, zwięks'zenia zakresu lub wysakości wyootków, przy,Z)nawani,a nowych dota,cjli przez państwo itp. ZaI1ząd MiejSlk.i był I\lpaważni-ony tylko da 'rzenoszenia wydatków z pazycji na pozycje 1 jedynie w wydutkach rzeczowych, stąd k-oniecznaść uchwalania budżetów dodatkowych. lVTiejs.ka Rada NaradOowa przyjęła w latach 1945/1946, 1946 i 1950 'PO' jednym bm'żecie dodatkowym, w latach 1947 i 1949 pa dwa a w I"aku 1948 trzy budżety dodatkowe. WY'k.olllanie budżetu przez 'argana wy'kO(l1awcze byŁa kontralowane przez omIsję FEa:ns,ową i inne komisje Rady. Ponadta Iprezydent miasta w i:mieniu Zarządu 1Vl.Jejskiego składał corocznie spraw)Zda.nie rachupkc.we z wykor.ania budLetu za rok poprzedni. Da podstawowych źródeł dochodów .miasta, abok wpływów z .zakładów i diochadów własnych z mdjątku mIejskiego, należały padatki oraz :róż':1ego rodzaju opłaty. :Rodejmując uchwałę o ustanowieniu podatku lub opłaty, Rada określała, równocześnie jego zakres przedmiOotawy i podmiotowy, w "statucie podatku", Przy

Andrzej Sarnawski

kładOowa w 1946 r. uchwalana opłaty: administracyjne za czynnaści Zarządu Miejskiego.; rawer'owe; za używanie śmietnków; <targawe; z tytułu korzystania z kwnu'I1alnych budynków urządzeń szkolnych; ad pojazdów kannych i 'Wazów zaprzęgOowych araz podatki: hatelo.wy; od .psów, od wypłaca.nych zaTabków; szyldów i :plakatów; r,azrywek 4. Obak 1.lchwalania padatków zasilających ,budżet miasta, Rada apadatkowywała abywateli miasta na o.kreślane cele. Ponieważ wpływy budżeto\\'f' nie pozwalały ma finans.owanie wszystkich inwestycji samaTządawych, gmina miasta Poznania zmuszana była zac'iągać pażyezki bankawe. Wniaski w tych sprawach przygatawywała Kolegium Zarządu Miejskiego, a apini'awała Kamisja Finansawa Rady. W późniejszym ,okresie ściślejszego po.wiązania z gaspodaor,ką naro.dawą, kredyty były przY,lIDawane decyzją władz centra'nych, a dla i,ch otwarcia f.atrzebna była uchwała Rady. Rada padjęła uchwały o zaciągnięciu kredytów inwestycyjnych na sumę fw milionach złotych) w roku 1945 - 10; 1946 - 70,6; 1947 - 337,6; 1948 - 221; 1949 - 185,95.

Przyznano. miastu wiele kredytów bezzwrotnych na realizację inwestycji przewidzianych Państwo.wym Flanem Inwestycyjnym (począwszy ,ad 1949 .r.)

4. KIEROW,ANloE ZAKŁADAMI MIEJSKIMI

Gmina miasta Poznania, jako związek samar.ządawy, była właściciele.'TI kiIkuna"tu pr,zedsiębiar,stw, zakładów ara z instytucji n charaktBrze użytecznaści 'public'lnej, Jdfue ,agólnie maMa okreśIić jak,a zakłady .miejskie. Bieżącym ierawa,r1i.em ich działal-nadą zajmawały się odpawiednie kamórki ZaTządu Miejskiego., a !Zwłaszcza syndyk miejski .oraz tTzi wiceprezydent. Da Rady (I1aleała decyzja w najważniejszych sprawach: powoływanie zakładów, zmiana ich charakteru prawnego., 'Ustalanie budżetów, nadawanie i zmienianie statutów. Rada wysłuchiwała także sporadycznie sprawazdań z działalności zakła.dów.

Stałą kontrolę mad /Zakładami sprawowały komisje rady, a zwłas'zcza: finaon.s.owa; opieki spałecznej; zdrowia; ko,ntrali społecznej; teatralna; Talna araz pawałana w 1949 r. - lmmisja da spraw przedsiębiarstw miejskich. Zakłady dzieliły się na dwie kategarie, zgadnie z przyjĘtY:!1 padziałem budżetu miejskleg'G na budżet zakładów wyodrębnianych, będących in.stytucjami użytEfzno.ści publicznej oraz budżet zakładów i przedsiębio.rstw miejskich a charakterze produkcyjnym lub usług.awym. Da pierwszej grupy należały w 1946 r.: Szpital Miejski, Szpital Orto.pedyczny, Miejski Zakład dla Niemawląt, Miejski Dom Matki i Dziecka, Miejski Dam Starców i Teatr Wielki. Od 1947 r. .należały tutaj również odbudawane pa zniszczeniach wajennych dwa zakłady: Miejska Bibliateka Publiczna im. Edwarda Ruczyńskiega i Miejski Ogród Zoalagiczny. Teatr WieJ.ki był, 'w gestii miasta da ,pałowy 1947 ,r., pa czym !Zastal, zgodnie z uchwałą Rady rz. .cln'ie. 23 a,ipca, wydZlierżaWlio'l1Y państwu 11Ja .diesięć lat ft. Be.zJpośrednią przyczyną takiej decyzji byl brak środków na 'utrzymanie teatru pr.zez miasta, w sytuacji ograniczenia przez władze centraIne wysokości apłat za bilety oraz grywaiI1ia darmowych przedstawień. Również datacje pr,zyznawane przez Mi

· SpxalWo!ldanie IZ działalności Miejskiej Rady Narodowej za Tok 1948.

· Obliczenia własne.

. Protokół !l pool€'dzenia Rady w dniu 23 lijpca 1947 r.

nis1erstwo Kultury i Sztuki nie były wystarczające, a panadto stanowiły źródło przet:irgów w sprawie repertuaru i obsadzania stanowisk w teatrze. Drugą grupę zakładów miejskich stanowiły w 1[;46 r.: Zakłady Siły, Swiatła i W{)dy (czyli elektrownia, gazownia i wodociągi miejskie), Zakład Oczyszczania Miasta, spalarnia śmieci, part rzeczny i przeładownia :miejska, Międzynarodowe T2.'rgi Poznańskie, miejskie majątki rolne, warsztaty samochadowo-mechaniczne, rzeźruja miejska i talI'gowisko; ,od 1947 r. ponadto: żwirownia i betoniarnia, Gosp1:>da Targowa {)raz Miejska Poznańska Kalej Elektrycz.na. Ten ostatni zakład stanaw;ł początkowa spółkę akcyjną, kontrolowaną w 953/0 przez Zarząd Miejski. W cze.rwcu 1946 .r. akcjonaniusze spółki podjęli decyzj o jej rozWiązaniu !i \przejęciu przez miasto (,zgodnie z uprzednio uchwalonym statutem). Rada na posiedzeniu w dniu 10 lipca 1946 r. .zaakceptowała tę decyzję i włączyła Miejską Poznańską Kolej Elektryczną -do przedsiębiarstw miejskich, nadJ.jąc mu statut w lutym następnego roku 7. W 1949 r. Rada powołała ,dwa nowe zakłady: Zarząd Nieruehamościami Miejskimi (zajmujący się administracją budynków mieszkalnych) oraz Mieskie Przedsiębiorstwo Budowlane. Z przedsiębiorstw zarządzanych przez Radę w latach 1919 - 1939, dwa zostały u;JiaństwoiWQone iI'la /podsiewie ustarwy o .nacjanaIizacji przemysłu: Chłodnia Miejska oraz Zakłady Gumowe "Stomil". Te ostatnie były w a'kresie międzywojennym spółką akcyjną, przy czym całość akcji nalezała do Zarządu Miasta. Wobec pojawiających slię l!1a jesdel!1i 1945 T. Iinforma1cji o !planowa1nY'D1 upańsrtw,oWiieniu pr.zemystu, Rada na sesji w dniu 22 października /Uchwaliła wys'tosowanie memoriału do Ministerstwa Przemysłu, z prośbą o pozostawiel1le "StomiIa" ,pod zarządem miejskim. Argumentowana to tyJm, że za.kłady odprowadzają ido budżetu miasta środki pozwalające na pokrycie ok. 20"/0 wydatków z budżetu adminis,tracyjnego 8. Do sprawy upailstwowienia "Stamiia" Rada 'wracała jeszcze .dwukrotnie. Podczas dorad JJrzy drzw1iach zam.kinięty,ch (I1a ,pasiedze11liu ,w 1946 .r., prezydent Stanlisław Sr.o'ka przedstawił wysiłki Zarządu ,Miejskiego zmierzające do utrzymania zakładów, ik1óre już w g.rudniu 1945 1'. zostały 'przejęte .przez ZQednocz,enie Przemysłu Gumowego. Da Warsz:lwy udała sIę delegacja. Pommo zapoznania z sytuacją miasta prezydenta Krajowej Rady Narodowej, p.remiera rządu i innych kierowników życia 'Pali tycznego, nie uzyskano zmiany decyzji 9. Ponownie slprawa "Stomila" stanła na porządku obrad Rady w dniu 3 lutego 1947' I. W przyjętej uchwale radni poparli stanowisko ,Zarządu Miejskiego, wyrażone w piśmie do Ministerstwa Przemysłu, a dOI1).agające .się wypłacenia Poznaniowi 10"/0 roczmych zysków zakłaau, celem ratowania budżetu miejskiego. Na tym samym posiedzeniu Rada poparła zastrzeżenia Zarządu Miasta zgłoszone Centralnemu Urzędowi Planowania \V sprawie nacjonalizacji zakładów "AF.A" .i "H. Cegielski". Stwierdzono że zakłady te lIlie podlegają up:1ilstwowieniu, ponieważ zajmują tereny będące własnością miasta 10. Wszystkie żądania władz miejski,ch zostały odr.zucone przez instancje cerJtralne. Począwszy od 1949 ,L sprawazdania oraz zamierzenia przedstawiały -na sesjach Rady lfóW1nież 'zakła,dy 1I11e podlegające Za.rządQWli Miejslkdemu: M,iejska Zawadowa St'raż Pożarna, Ubezpieczalnia Społeczna, Zakład Osiedli Robotniczych, Pawszeo:hna Spółdzielnia Spożywców, Miejski Handel Detaliczny.

7 ,Protokół z posiedzenia Rady w' dniu 10 lipca 1946 r.

· ,Protokół z posiedzenia Rady w dniu 22 padziernika 11145 r.

, :Arotokół z ,posiedzenia Rady w dniu II stcznta 1946 r.

" Protokół z posiedzenia Rady w dnLu 3 lutego 11147 r.

Andrzej Sar1Lowski

ANEKS

URZĄD MIEJSKI W SPRAWIE NACJONALIZACJI FABRYKI WYROBOW GUMOWYCH "STOMIL" DO OBYWATELA MINISTRA ;PRZEMYSŁU W WARSZAWLE PRZEZ URZĄD WOJEWODZKI POZNAŃSKI W POZNANIU

Gmina stoł. miasta poznańia jest posiadaczem 100% akcyj Fabryki Wyrobów Gumowych "Stomil", spółka aKcyjna w 1P0zna;nJou. Forma spółki akcyjnej nadana przed wojną temu przedsiębiorstwu miała charakter ściśle fOrmalny, gdy:!: właśnie ta forma stanowiła jedyną mo:!:llwość utworzenia odrębnej osoby prawnej, ,która by z jednej strony miała swobodę działania potrzebną dla tego rodzaju przedsiębiorstw, a z drugiej strony nie anga:!:owałaby całego majątku Gminy w przedsięwzięcie bądź co bądź ryzykowne. Dzięki zastosowaniu tego :rodzaju formy, Gmina miasta Poznania mogła podjąć inicjatywę i stworzyć przedsiębiorstwo, o ik1órego stworzeniu nie pomyślał ówczesny Tząd. Zaznaczyć należy, :!:e Inicjatywa w tym zakresie Gminy była pracą pionierską, gdyż "StomH" był pierrwszym i jedynym tych rozmiarów przedii!liębiorstwem tego rodzaju w Polsce. Mimo, iż. uruchomienie fabryki wyrobów gumowych w kraju nie posiadającym własnych surowców i ubogim w motoryzację przedstawiało znaczny stopień a:-yzyk,a, Gmina mla"ta Poznania w dobrze rozumianym interesie państwa nie zawahała się wyręczyć państwa w tej dziedzinie i włożyć w uruchomienie ,przedsiębiorstwa poważny na owe czasy k'apitał wynoszący 4320000 zł ,przedwojennych. Ten wysiłek finansowy. jak te:!: wysiłek OTganizacyjny Gniiny spa:-awił, :!:e "Stomil" w 'krótkim stosunkowo czasie stał się jedyną w polsce na Swliatowym poziomie postawioną fabryką opon samochodowych, kt6rych jak'OŚć nie była przez nikogo kwestionowana l. . .J Gmina miasta pozIJJania stojąc nadal na stanawisku, iż jest właścicielem firmy "Stomil" rozumie jednak, iż przedsiębiorstwo to ma kluczowe znac,zenie dla państwa, a tym o;amym ma pelne zrozumienie dla dą:!:ności państwa do objęcia tego przesiębiorstwa 'W swój zarząd. W tym te:!: zakresie Gmina miasta Poznania gatowa jest do ugadowego zał,atwierua sprawy z tym jednakowo:!: zastrzeżeniem, :!:e zostaną zagwarantowane jej uprawnienIa z tytułu wła:!:onego kapitału i inicjatywy. zagwarr,antowanie <tych uprawnień Gmina miasta Poznania wyobra:!:a sobie w formie zabezpieczenia jej zapłaty .10% od corocznycłI obrotów bruttO firmy "Stomil" tytułem pewnego rodzaju udziału w zyskach. Propozycja powyższ,a jest bardzo umiarkowana, gdy:!: faktyczne uprawnienia Gminy sięgają do :!:ądania całkowitego. zysku, który przy obratach, które ostatnio sięgały do 20 milionów złotych miesięcznie, musiałby być bardzo poważny. Ut.rata bezpośrednIego z,arządu firmą "Stomil" ma dla miasta zasadnIcze znaczenie - 6podarcze, Firma ta bowiem obok elektrowni i tramw,ajów mogła stanowić jedyną realną . podstawę bud:!:etu miasta. P,odstawy takiej bowiem nie stanowi system podatkowY, który opiera się na trzech podatkach: gruntowym, od nieruchomości i lokalowym. -Jeśli się zważy,:!:e z 9137 budynk6w jakie były w Poznaniu w roku 1944 uległo znfszczeniu 4727 budynków, to st.aje się oczywistym, że podatek ad nieruchamości i od lok,ali w Poznaniu ,nie są ,podatkami wydajnymi. Podatek zaś gruntowy w miastach w ogóle się nie liczy. Przed wojną, a więc do roku 1939, około 60% bud:!:etu miejskiego opierało się na dochodach z przedsiębiorstw, dzisiaj wobec niewydajności podatków, zrównoważenie bud:!:etu jest mo:!:liwe jedynie wówczas, gdy budżet oprze osię na dochodach z przedsiębiOTstw w jeszcze wyższym procencie. iPrzjście zatem "S,tomiu" pod zarząd państw,a jest rlJasadniczo równoznaczne z katastrofą finansową dla miasta, toteż zapewnienie sobie jakiegoś chocia:l:by minimalnego dochodu z tego przedsiębiorstwa, kt6re kosztowało miasto tyle wkładu pienię:!:nego, jest warunkiem nieodzownym dla umo:!:liwienia Gmmie prowadzenia jakiejkolwiek gospodarki. G05padark,a t,a zaś nie jest łatIWa czego dowodem, 1:1: deficyt bud:!:etowy w Toku '1946, a więc zaledwie za dziewięć miesięcy wynosił 93 710 000 :zł. Ist.nIenIe tego rodzaju deficytu jest pośrednim obciążeniem lPańI!Itwa, gdy:!: wyrównany mo:!:e on być jedynie z dot.acji państwowyc'h, chyba, że zawiesi się działalność Gminy w jej ustawowym zakresie działania, ,a mianowicie w zakresie opielki społecznej, oświaty, zdr'owia publicznego i porządku publicznego.

PCJIZonań, dnia 2<1 .tyczn1a 1947 r.

Prezydent Miasta mgr St. Sroka