ZENON WIATR

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1974.04/06 R.42 Nr2

POZNAŃSKIE TOWARZYSTWO WIOŚLARZY 1912-1972

TRYTON" "

(szkic monograficzny)

Bandera Poznańskiego Towarzystwa rzy "Tryton" osadzana na łodziach rejsów turystycznych

Wiośla - w czasie

RO ZWÓJ sportu wioślarskiego w Wielkopolsce zapoczątkowały zorganizowane w latach 1894 - 1900 przez władze zaboru kluby pruskie'. Były one nie tylko ośrodkami krzewienia kultury fizycznej, lecz także placówkami, przy pomocy których władze pruskie umacniały politykę germanizacyjną. Próbą przeciwstawienia się tym zakusom było zorganizowanie w Poznaniu polskiego klubu wioślarskiego. W październiku 1901 r. w siedzibie Towarzystwa Gimnastycznego ,ySokół" odbyło się zebranie organizacyjne. Zamiary udało się zrealizować dopiero w dniu 28 kwietnia 1904 r., kiedy to dzięki zabiegom powieściopisarza i publicysty Macieja Wierzbińskiego powstał w Poznaniu pierwszy polski klub wioślarski, który później przyjął nazwę "Klub Wioślarski z roku 1904". Pierwszym prezesem był hrabia Maciej Mielżyński. W klubie tym od początku istnienia działał Franciszek Budzyński, do którego obowiązków należała m. in. opieka nad najmłodszymi wioślarzami. Sprawował ją sumiennie, dbając o kondycję wioślarzy i właściwe przygotowanie do zawodów. Na tle metod szkolenia doszło do nieporozumień między zarządem Klubu a Budzyńskim, wskutek których musiał on opuścić Klub 2.

1 "Ruderklub Posemer Beamter" (1894) oraz "Posener Ruderverein Preussen" (1900), połączone później w jedno towarzystwo pod nazwą "Posener Ruderverein Germania". 2 "Niezwykle ambitny Budzyński w Klubie <<04» opiekował się rokującą piękne nadzieje czwórką młodych wioślarzy. Pewnego dnia jeden z działaczy Klubu chciał koniecznie wyjechać z pupilkami Budzyńskiego w charakterze sternika. Budzyński ostro przeciwstawił się temu zamiarowi. Doszło do ostrej kłótni, w czasie której Budzyński zamierzył się na swego adwersanta toporkiem. Efektem incydentu było usunięcie krewkiego opiekuna młodzieży z klubu", z. B o r a s, L. T r z e c i a k o w s ki: W dawnym Poznaniu. Poznań 1971, s. 319.

Zenon Wiatr

Franciszek Budzyński razem z Bogdanem Paulusem zwerbowali szesnastu członków i dnia 4 kwietnia 1912 r. w "czerwonym pokoju" Domu Przemysłowego przy placu Wolności 16 zawiązali klub wioślarski, który początkowo nosił nazwę Poznański Klub Wioślarski "Tryton", a w 1913 r. zmienił nazwę na Poznańskie Towarzystwo Wioślarzy " Tryton" . Prezesem towarzystwa został Franciszek Budzyński. Oprócz Budzyńskiego i Paulusa do członków-założycieli należeli: Tadeusz i Zdzisław Garsteccy, Wacław Hojnacki i Franciszek Pampuch. Prowizoryczną przystań znalazł "Tryton" po wydzierżawieniu kręgielni znajdującej się w pobliżu ówczesnych łazienek rzecznych Zaj dlera 3. Działalność "Trytona" zainaugurowana została otwarciem sezonu w 1912 r., podczas którego poświęcone zostały zakupione w Berlinie łodzie wioślarskie 4 . N a początek sezonu 1913 r. w szeregach "Trytonu" było już ponad stu członków, gdyż kierownictwo Towarzystwa skutecznie przeciwstawiało się modnej wówczas elitarności. Do Towarzystwa przyjmowani byli rzemieślnicy, czeladnicy i robotnicy. O żywej działalności "Trytona" świadczy zorganizowane w dniu 3 sierpnia 1913 r. korso kwiatowe propagujące sport wioślarski 5 . "Tryton" poszukiwał także nowych form pracy, organizując m. in. regaty długodystansowe. Wprowadzone zostały emblematy Towarzystwa oraz obowiązujące stroje. Godłem "Trytona" była biała flaga z czerwoną szachownicą w górnym lewym narożniku, której przedłużeniem były dwa czerwone pasy biegnące w bok i w dół. W prawym wolnym polu znajdowała się data ,,1912" przedzielona literą "T". Wioślarze wypływali w białych kostiumach i czapkach z literą "T". Istniały również mundury galowe: białe na okres lata, a granatowe - zimy. Na czapkach galowych noszono emblemat przedstawiający herb Poznania na tle kotwicy i skrzyżowanych wioseł, nad herbem znajdowała się flaga "Trytona", całość osadzona na srebrnej owalnej promienistej tarczy. W roku 1914 zakupiono dwie dalsze łodzie wiosłowe "ósemki", które otrzymały nazwy: " P atria" oraz "Czaczary"6.

3 Później zainteresowano się działką przylegającą do "Klubu Wioślarskiego z roku 1904", na której kupiec Goldenring prowadził handel drewnem. Po wyjeździe Goldenringa z Poznania teren ten dzierżawiło ówczesne pruskie Gimnazjum im. Fryderyka Wilhelma. Urządzając przystań wioślarską, "Tryton" w porozumieniu z dyrekcją gimnazjum przejął w dzierżawę połowę terenu. * "Obok Klubu Wioślarskiego istniejącego już osiem lat, założono w Poznaniu drugie podobne towarzystwo, którego prezesem jest Franciszek Budzyński. Posiada ono już trzy łodzie: dwie czwórki «Tryton» i «San» oraz dwójkę «Jaskółkę». Wczoraj odbyło się poświęcenie łodzi i szałasu mad brzegiem Warty. Po przemówieniu prezesa Budzyńskiego - chrztu dokonały panie Nowacka, Pankau oraz Nekwin. Następnie łodziami przyozdobionymi zielenią wyjechano do Starołęki, a w powrocie zdjęć dokonał p. Nogajewski. Wieczorem zgromadziło się całe Towarzystwo u p. Krausza w «Hotelu Francuskim». «Tryton» wysyła delegację do Krakowa na regaty, które odbędą się w niedzielę dnia 8 września". Uroczystość Klubu Wioślarskiego "Tryton". "Kurier Poznański" nr 194, 27 VIII 1912 r.

s "Dekoracja łodzi poszczególnych była tak piękna i barwna, że słusznie pozyskało Towarzystwo «Tryton» ogólne uznanie wśród publiczności poznańskiej. A publiczności tej rzesza cała wyległa mad Wartę, by podziwiać sprawność wioślarzy. Występ «Trytona» unaocznił nam żywotność tego młodego Towarzystwa wioślarskiego, które z inicjatywy Franciszka Budzyńskiego, obecnego prezesa, i Bogdana Paulusa założone przed rokiem dziś już liczy 150 członków. Ten szybki rozwój «Trytona» świadczy wymownie o tym. że Poznań docenia wpływ i znaczenie sportu wioślarskiego". Korso kwiatowe. "Echo" mr 4, 15 VIII 1913, s. 67-69. s "Istniejące niespełna dwa lata Towarzystwo Wioślarzy «Tryton» okazuje wiele żywotności, wskutek czego liczba członków wzrosła do około 200. «Tryton» posiada własną posiadłość za Bramą Dębińską przy ul. Rzecznej 3 [...] jako jedyny z klubów wioślarskich w Poznaniu posiada dwie «ośmiowiosłówki»". Otwarcie sezonu wioślarskiego. "Dziennik Poznański" nr 102, 1914 r.

Towarzystwo

Wioślarry

" Tryton"

Franciszek Budzyński - założyciel Poznańskiego Towarzystwa Wioślarzy

"Klub Wioślarski z 1904 roku" oraz Poznańskie Towarzystwo Wioślarskie "Tryton" w roku 1914 dokonały podsumowania swych osiągnięć. Przy tej okazji opublikowane zostały sprawozdania, zawierające m. in. dane statystyczne. Liczby przewiosłowanych kilometrów w latach 1912 i 1913 były następujące:

"Klub 04" ósmy rok istnienia 1912 - 20 815 km 1913 - 39 940 km

" Tryton" pierwszy rok istnienia 2945 km 33 569 km

Szałas "Trytona" na dwie łodzie zbudowany w roku 1912. Trzeci od lewej: Franciszek Budzyński

Zenon Wiatr

Stanica Poznańskiego Towarzystwa Wioślarzy "Tryton" z roku 1927

Członkowie "Trytona" Antoni Płoszyński i Maksymilian Wachowiak przewiosłowali w roku 1914 po dwa tysiące kilometrów, a dalszych ośmiu wioślarzy po tysiącu kilometrów. Lata pierwszej wojny światowej (1914 -1918) nie zahamowały wprawdzie życia sportowego Towarzystwa, ale osłabło ono znacznie w porównaniu z latami 1912- 1914. Rozwijano działalność społeczną i patriotyczną. W 1915 r. Franciszek Budzyński napisał rozprawę pt. Wioślarstwo, która ukazała się na łamach "Dziennika Poznańskiego"7. Była to pierwsza polska publikacja na temat wioślarstwa. W 1916 r.

staraniem zarządu wydano drukiem "Ustawę Towarzystwa Wioślarzy Tryton". Publikacja ta zawierała statut Towarzystwa oraz przepisy porządkowe, które regulowały m. in. życie sportowe na przystani i na wodzie. Na ostatniej stronie publikacji wydrukowany został hymn "Trytona", który ułożył Kazimierz Pendowski. Dnia 26 listopada 1917 r. "Tryton" urządził w salach "Bazaru" uroczystość nazwaną Obchodem Kościuszkowskim. Była ona manifestacją polskich uczuć patriotycznych 8 .

, "Dziennik Poznański" nr 69, 24 III 1916 r.

, "w niedzielą 26 listopada 1917 roku odbyła się jedna z najwspanialszych uroczystości urządzanych ku czci Naczelnika w Poznaniu. Swietne dekoracje były dziełem malarza Wróblewskiego i rzeźbiarza Haupta. Pan Wróblewski narysował plakat artystyczny, którego odbitki rozprowadzono na sali, na cele funduszu kościuszkowskiego i zostaną jako pamiątka dla uczestników. W pośrodku estrady wznosił się. posąg Kościuszki, dzieło rzeźbiarza Haupta, członka Towarzystwa «Tryton». Otoczony był on biało-czerwonym tłem z orłami piastowskimi na bokach. Odczyt wygłosił redaktor Czesław Kędzierski - prolog Wilkanowicza recytował artysta dramatyczny Frankowski. Całość wywarła korzystne wrażenie świadczące dobrze o aspiracjach «Trytona»". Obchód Kościuszkowski. "Kurier Poznański" nr 147, 28 listopada 1917 r.

Apel członków Poznańskiego Towarzystwa Wioślarzy przed własną stanicą z okazji jubileuszu piętnastolecia (1927)

W 1918 r. na zakończenie sezonu wioślarskiego "Tryton" zorganizował wewnętrzne regaty na Warcie, w których startowało pięćdziesięciu dwóch wioślarzy na dwunastu łodziach. W ostatnich dniach 1918 r., kiedy Wielkopolska chwytała za broń. członkowie Towarzystwa spiskowali przeciwko Prusakom. N a przystani "Trytona" Marian Duszyński oraz Czesław Sporakowski przechowywali karabiny, które użyto w chwili wybuchu Powstania. Większość wioślarzy walczyła w szeregach oddziałów powstańczych. Pod koniec roku 1919 "trytoniści" współdziałali w utworzeniu Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich 9 , a członek "Trytona" Maksymilian Stiirmer wszedł iv skład pierwszego zarządu, któremu prezesował Józef Radwan z Kalisza. W latach 1919 - 1929 prezesem zarządu Towarzystwa Wioślarskiego "Tryton" był Maksymilian Stiirmer. Był to okres pełnego rozwoju Towarzystwa. Czesław Spo

Uroczystość piętnastolecia Poznańskiego Towarzystwa Wioślarzy "Tryton". Defilada łodzis Polski Związek Towarzystw Wioślarskich powstał w Poznaniu w dniu 6 grudnia 1919 r. larz Poznańskiego Towarzystwa Wioślarzy " Tryto n" Alojzy Wlodarezak zwyciężył w biegu jedynek półwyścigowych (1928)

Mistrzowska ósemka Poznańskiego Towarzystwa Wioślarzy "Tryto n" (1927)

Z regat międzyklubowych na Warcie. Członek Poznańskiego Towarzystwa Wioślarzy Roman Kostka zdobył mistrzostwo Poznania na rok 1928/29 w biegu jedynek

TowarzYstwo

Wioślarzy " Tryton"rakowski oraz Marian Duszyński zdobyli tytuły Mistrzów Polski w jedynkach na rok 1920, a w roku 1923 wioślarze "Trytona" zdobyli mistrzostwo Polski w ósemkach i czwórkach. W 1924 r. oddana została do użytku nowa przystań wioślarska z basenem do zimowych treningów oraz z mieszkaniem przystaniowego. Liczba członków na dzień 31 grudnia 1924 r. doszła do trzystu osób. W 1927 r. "Tryton" obchodził piętnastolecie istnienia. Podczas uroczystej akademii godność członków honorowych otrzymali: prezydent miasta Cyryl Ratajski oraz prezes Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich Józef Radwan. W latach 1923 -1929 "Tryton" był organizatorem Święta Wianków na Warcie.

Dochód uzyskiwany z tych imprez umożliwił zarządowi zakup sprzętu wioślarskiego: jedynki, dwójki, czwórki i ósemki wyścigowej. W 1928 r. zarząd wydał drukiem statueO, regulamin porządkowy, przepisy treningowe oraz regulamin klasyfikacyjny regat oparty o wytyczne Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich.

W 1930 r. zarząd Towarzystwa stanowili: Franciszek Budzyński (prezes), Wacław Mrozikiewicz (sekretarz) i Leonard Kobyliński (skarbnik). Wznowiono publikowanie sprawozdań z działalności 1ł . W latach światowego kryzysu gospodarczego i panującego bezrobocia "trytoniści" rozwijali turystykę wodną. Np. w 1934 r. Roman Rogalski ustanowił rekord indywidualny, gdyż przewiosłował 3046 km. Organizowano dłuższe zbiorowe spływy np. Wartą w górę rzeki do Kruszwicy przez Konin i Ślesin. Feliks Kraszewski oraz 1 Julian Gregorowicz uczestniczyli w międzynarodowym "Spływie dookoła Berlina" (1934). Polacy stanowili największą i najlepiej zorganizowaną grupę sześćdziesięciu czterech wioślarzy. W latach 1935 - 1936 liczba członków Towarzystwa spadła do 107. Dla ożywienia działalności wobec zbliżającego się jubileuszu dwudziestopięciolecia, zarząd zorganizował regaty wewnętrzne. Do tej akcji włączyło się wielu zasłużonych seniorów, którzy nawet brali udział w regatach jako sternicy, m. in. Franciszek Budzyński, Zdzisław Bytnerowicz, Leon Chudziński, Józef Grzybek i Roman Englert. Z okazji dwudziestopięciolecia wybity został medal pamiątkowy, którym nagrodzono zwycięskie załogi (1937). Dnia 25 kwietnia 1937 r., podczas otwarcia sezonu, na udekorowanej przystani przemówienie do braci wioślarskiej wszystkich poznańskich klubów wygłosił Zdzisław Bytnerowicz, a flagę na maszt na znak otwarcia sezonu wciągnął wicewojewoda Artur Maruszewski. W październiku 1937 r. odbyło się uroczyste zamknięcie sezonu wioślarskiego, przy tej okazji odbyły się jubileuszowe regaty. N a szczególne podkreślenie zasługuje zwycięstwo czwórki oldboyów "Trytona" (Marceli Radzimski, Jerzy Przystanowski, Alojzy Przydryga, Bogdan Zniński) pod sterem Józefa Grzybka nad elitą wioślarstwa poznańskiego. W roku jubileuszowym zarząd Towarzystwa stanowili: Zdzisław Bytnerowicz (prezes), Roman Englert (wiceprezes administracyjny), Alojzy Przydryga (wiceprezes techniczny), Leon Bartz (sekretarz), Bronisław Pawlak (skarbnik), Witalis Leporowski (I naczelnik).

10 Zarejestrowano w Sądzie Powiatowym w Poznaniu pod pozycją 10 w dniu II IX 1928 r.

11 Sprawozdanie za lata 1930-1931 zawierało m. in.: Słowo wstępne napisane przez Leona Chudzińskiego; artykuł z historii wioślarstwa napisany przez Franciszka Budzyńskiego; Sprawozdanie sekretarza; Sprawozdanie wydziału technicznego omawiające osiągnięcia sportowe i szkoleniowe; Spis taboru i przyrządów wioślarskich; Tabelaryczne zestawienie udziału. w regatach w sezonie 1931; Bilans Towarzystwa; Wykaz członków.

Zenon Wiatr

Eugeniusz Kubiak zasłużony mistrz sportu

Tragiczne lata II wojny światowej (1939 - 1945) przerwały działalność "Trytona".

Hitlerowcy nie oszczędzili także przystani "Trytona", pozostawili tam zgliszcza, a sprzęt zrabowano. Ocalała natomiast przystań Klubu Sportowego "Polonia". Garstka ludzi wiernych "Trytonowi" rozpoczęła w roku 1945 działalność od podstaw. Zaliczyć od nich należy: Stefana Bagińskiego, Czesława Boruszaka, Zdzisława Bytnerowicza, Leona i. Walerego Chudzińskich, Władysława Drzewieckiego, Romana Englerta, Józefa i Teodora Grzybków, Zygmunta Komornickiego, Tadeusza Koszewskiego, Janusza Krokowskiego, Romana Przepiorę, Adama Śniatałę, Bogdana Żnińskiego . N a pierwszym zebraniu, które odbyło się w dniu l marca 1946 r. w piwnicy restauracji "Ratuszowej" przy Starym Rynku, ukonstytuował się zarząd, na czele którego stanął Zdzisław Bytnerowicz. Działalność zapoczątkowana została dobrowolnymi składkami pieniężnymi. Zarząd za najpilniejszą sprawę uważał odbudowę przystani. Sekretariat Towarzystwa działał w prywatnym mieszkaniu Janusza Krokowskiego przy ul. Czerwonej Armii 5 m. 10. Za pierwsze złotówki zebrane wśród członków zakupiono jedną łódź "czwórkę" oraz 10 000 sztuk cegieł. Takie były początki działalności "trytonistów" w Polsce Ludowej. Pierwszy udział załogi "Trytona" w propagandowych regatach miał miejsce w dniu 6 czerwca 1948 r. Czwórka startowała w składzie: Henryk Kabat, Henryk Ratajczak, Zygmunt Kowalski, Stanisław Boruszak, sternik Adam Sniatała.

W dniu 9 czerwca 1948 r. odbyło się pierwsze plenarne zebranie w wybudowanym z dobrowolnych składek członkowskich szałasie wyposażonym w jednostronny basen wioślarski na czwórkę, przechowalnię łodzi, salkę do zebrań oraz szatnię. Maksymilian Wachowiak ufundował trzynasto metrowy maszt, a Roman Przepiorą i Bogdan Zniński - umeblowanie. Instalację elektryczną założył Marian Ludwiczak.

W dniu 26 października 1948 r. na walnym zebraniu, wobec rezygnacji Zdzisława Bytnerowicza, powierzono obowiązki prezesa Adamowi Sniatale. Nowy zarząd przy

Fotografia dyplomu do Odznaki Honorowej Miasta Poznania (1962)mmmmm mmml mm 50 LEM mmmwimitmmłi 'IONPRZ\SIWJ mtśmw Tf5fVTO N * * w « POZNANtU mmMĘmmmwĄ \ MIAS1A POZNANIA 1m mm w K81 EWEWO SPORTU fflf&jUBKESO I

<M HSAJAStawm,mu», 8S wwtim. istąpił do wykończenia przystani, zdobycia sprzętu wioślarskiego, werbunku nowych członków. W dniu 8 maja 1949 r. odbyło się na przystani " Trytona" uroczyste otwarcie sezonu wioślarskiego połączone z przekazaniem przystani do użytku. W dniu 5 czerwca tegoż roku dwie osady "Trytona" brały udział w regatach. Były to: dwójka półwyścigowa oldboyów w składzie Hipolit Jackowski i Stefan Bagiński, Lech Latanowicz (sternik) oraz czwórka półwyścigowa w składzie Zygmunt Kowalski, Franciszek Kowal, Walerian Chudziński, Stanisław Ludwdczak, Marian Radomski (sternik).

S Kronika Miasta Poznania

,:' < I II

.; \ rE j

Przystań Poznańskiego Towarzystwa Wioślarzy "Tryton" w roku 1970. Widok od strony południowej

Rozmowy na temat rozbudowy przystani w roku 1966. Stoją od lewej: Zenon Fietz, Zenon Wiatr, Eugeniusz Kubiak, Alfred Małecki (wiceprzewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki), Michał Hajlig, Zdzisław Piaszyk, Michał Olejniczak (sekretarz Związkowej Federacji Sportowej "Budowlani"), Olgierd Garstecki (prezes Poznańskiego Okręgowego Związku Towarzystw wioślarskich)

Towarzystwo

Wręczenie sztandaru z okazji- sześćdziesięciolecia Poznańskiego Towarzystwa Wioślarzy "Trytoin" (12 II 1972). U roczystość w sali Malinowej pałacu Działyńskich. Sztandar wręcza sekretarz Okręgowej Rady Związkowej Federacji Sportowej "Budow lani" Edward Bolach. Od lewej: Aleksander Andrut - przewodniczący Zarządu Okręgu Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Budowlanego, Edward Bolach, Henryk Kromolicki - prezes Poznańskiego Towarzystwa Wioślarzy "Tryton" i Feliks Nogala - przewodniczący Regionalnej Rady Kultury Fizycznej przy Zarządzie Okręgowym Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Budowlanego

Herb Poznańskiego Towarzystwa Wioślarzy "Tryton"

5»

Wioślarzy " Tryton

Zenon Wiatr

W 1950 r. Towarzystwo Wioślarzy ,. Tryton", liczące wówczas 128 członków, postanowiło, zachowując swoje barwy, przystąpić do Związkowego Klubu Sportowego "Budowlani" jako sekcja wioślarska "Tryton". Przewodniczącym zarządu sekcji został Janusz Cichocki. W roku tym wioślarze "Trytona" przewiosłowali 3290 km Co l 00% więcej aniżeli w roku 1949).

Rok 1952 przyniósł zmiany w zarządzie sekcji. Na krótki okres czasu funkcje kierownika pełnił Janusz Krokowski, po jego rezygnacji działała tzw. Rada Wioślarska. Wreszcie w 1952 r. prezesurą zarządu sekcji objął Jerzy Augustyński, który funkcję tę pełnił do końca 1956 r. Pracę trenerską prowadził Walerian Chudziński. Zawodnicy "Trytona" brali udział w wielu regatach. Zasłużony szkutnik Stanisław Gawarecki dokonał nielada sztuki remontując dziesięć odnalezionych przedwojennych łodzi klepkowych. W latach 1951 - 1956 rozwijała się turystyka wioślarska. Starym zwyczajem, już w piątek rezerwowano łodzie na niedzielne wycieczki, m. in. do Puszczykowa. Trwało współzawodnictwo o największą liczbę przewiosłowanych kilometrów, a zwycięzcy na zakończenie sezonu nagradzani byli dyplomami. W latach 1955 - 1956 przebudowany został basen wioślarski z jednostronnego na dwustronny, przystosowany do możliwości wiosłowania na wiosła długie i krótkie. Poprawiło to znacznie efekty szkolenia zimowego zawodników. ZYCIE

KULTURALNE

SEZON ARTYSTYCZNY 1972/1973 FILHARMONII POZNAŃSKIEJ

Koncert symfoniczny z okazji dwudziestopięciolecia Filharmonii Poznańskiej w auli U niwersytetu im. Adama Mickiewicza (5 I 1973). Dyryguje Renard Czajkowski. Przy fortepianie Lidia Grychtołówna

Sezon artystyczny 1972/1973 Państwowej Filharmonii był w porównaniu z poprzednimi trudniejszy, bardziej pracowity i owocny. Bilans artystycznej i organizacyjnej działalności przedstawia się okazale: siedemnaście koncertów abonamentowych, dziewięć "Koncertów Poznańskich", dwadzieścia pięć koncertów dla młodzieży z cyk

Andrzej

Saturnalu "Pro simfonika", sześć imprez pod nazwą "Musica viva", dziesięć wieczorów z cyklu "Auditorium musi cum" , dwa recitale zorganizowane w ramach abonamentu, cykl ośmiu recitali beethovenowskich Tatiany Mkołajewej, pięć występów Poznańskiej Orkiestry Kameralnej, trzy koncerty Poznańskiego Zespołu Perkusyjnego, dwa występy Poznańskich Kameralistów i wieczór kameralny Poznańskiego Tria Fortepianowego oraz osiem koncertów Chóru Chłopięcego i Męskiego pod dyrekcją Stefana Stuligrosza. Do efektów organizatorskiej pracy Filharmonii Poznańskiej należy wliczyć także osiem gościnnych występów polskich zespołów muzycznych: Poznańskiego Chóru Chłopięcego kierowanego przez Jerzego Kurczewskiego, Collegium Musicorum Poznaniensium, Orkiestry Kameralnej "Jeunesses Musicales" pod dyrekcją Agnieszki Duczmal, Poznańskiego Kwartetu Smyczkowego, orkiestry symfonicznej Państwowej Filharmonii Pomorskiej z Bydgoszczy pod dyrekcją Witolda Krzemieńskiego, Kwartetu Smyczkowego Filharmonii Krakowskiej, a także zespołu gości z Niemieckiej Republiki Federalnej "Collegium musicum" z Bonn pod dyrekcją Emila Platena. Odbyły się jeszcze współorganizowane przez Filharmonię Poznańską dwie imprezy o szerokim zasięgu: VI Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego oraz XIII festiwal polskiej muzyki współczesnej "Paznańska Wiosna Muzyczna". Niemało trudu wymagało zorganizowanie i przygotowanie licznych wyjazdów artystycznych orkiestry, Chóru Chłopięcego i Męskiego pod dyrekcją Stefana Stuligrosza i Poznańskiego Zespołu Perkusyjnego kierowanego przez Jerzego Zgodzińskiego. N a dyrekcję Filharmonii Poznańskiej spadły dodatkowe zobowiązania wynikające z renowacji auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, w której odbywał się Konkurs im. Wieniawskiego. Aula stanowi stałą siedzibę orkiestry filharmonicznej; w niej odbywają się próby zespołu i koncerty symfoniczne. W okresie poprzedzającym udostępnienie orkiestrze odnowionej auli uniwersyteckiej, dała ona kilka publicznych imprez. Dnia 26 września 1972 r. wystąpiła w sali Domu Kultury "Stomil", wykonując tam program złożony z utworów operowych. Solistką koncertu była Antonina Kawecka, a dyrygował Bogdan Hoffmann. Później orkiestra wyjechała na gościnne występy do Warszawy, gdzie w dniach 20 i 21 października 1972 r. w sali Filharmonii Narodowej koncertowała pod dyrekcją Renarda Czajkowskiego. Podczas obu wieczorów odtworzono Smutną opowieść Mieczysława Karłowicza, IV Symfonię koncertującą Karola Szymanowskiego z solistą Jerzym Godziszewskim (fortepian) oraz Sonety krymskie Stanisława Moniuszki z udziałem Bogdana Paprockiego (tenor) i Chóru Filharmonii Narodowej, pracującego pod kierownictwem artystycznym Józefa Boka. Publiczność i krytyka stołeczna przyjęła występ poznańskiego zespołu z dużym uznaniem. W dniach 27 i 28 października 1972 r., w remontowanej jeszcze auli uniwersyteckiej, orkiestra Filharmonii zainaugurowała nowy roczny cykl koncertów dla młodzieży zrzeszonej w "Pro simfonice". Młodym słuchaczom zaprezentowano słynną Arię na strunie "Gil z Suity D-dur Jana Sebastiana Bacha w opracowaniu orkiestrowym Grzegorza Fitelberga, Koncert skrzypcowy d-moll Henryka Wieniawskiego i Bolero Maurycego Ravela. Solistą koncertu był kandydat do zbliżającego się Konkursu Skrzypcowego Wiesław Kwaśny, dyrygował Antoni Witt.

Wreszcie w dniu 11 listopada 1972 r. otwarto uroczyście wejścia do auli U niwersytetu im. Adama Mickiewicza koncertem orkiestry Filharmonii Poznańskiej, inaugurującym VI Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego. Stwierdzono powszechnie, iż odnowiona aula jest niewątpliwie najpiękniejszą salą koncertową w Polsce, że jej wysoko oceniane walory akustyczne nie tylko po remoncie nie zmalały, ale nawet poprawiły się.

Uroczystość jubileuszowa dwudziestopięciolecia Filharmonii Poznańskiej w Sali Białej Prezydium Rady Narodowej m. Poznania. I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jerzy Zasada wręcza dyrektorowi Filharmonii Poznańskiej Alojzemu A. Łuczakowi Order Sztandaru Pracy II ki. przyznany Filharmonii przez Radę Państwa (5 I 1973)

Program koncertu i skład wykonawców-solistów sprawił dużą satysfakcję artystyczną odbiorcom wypełniającym szczelnie audytorium. Orkiestra pod dyrekcją Renarda Czajkowskiego zabłysnęła znakomitą formą techniczną i kul turą brzmieniową, a udział Konstantego Andrzeja Kulki (skrzypce), Jadwigi Gadulanki (sopran), Krystyny Szostek - Radkowej (mazzosopran) i Jerzego Artysza (baryton) zapewnił wysoką rangę artystyczną imprezy. Na program koncertu złożyły się: Koncert na orkiestrę Witolda Lutosławskiego, Koncert skrzypcowy A-dur Mieczysława Karłowicza i Stabat Mater Karola Szymanowskiego. Realizacja wszystkich pozycji programu stała na wysokim poziomie, a wykonanie Stabat Mater uznano za najwybitniejsze z dotąd wykonanych w Poznaniu, za co duża część zasługi przypadła świetnie przygotowanym przez Stanisława Kulczyńskiego studenckim chórom mieszanym: Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. N astępnego dnia rozpoczęły się konkursowe zmagania 39 młodych wiolinistów z dziesięciu krajów świata i z Polski, której ekipa liczyła tym razem aż dwunastu kandydatów. Konkurs trwał do dnia 25 listopada; wyniki ogłosiła w niedzielę 26 tegoż miesiąca przewodnicząca Jury, prof. Irena Dubiska. Nie należy zapominać o ogromnym wysiłku orkiestry Filharmonii Poznańskiej, która w trwającym pięć dni trzecim etapie i w koncercie laureatów towarzyszyła dziesiątce młodych wirtuozów w odtwarzanych przez nich kompozycjach.

Andrzej Saturna

Regina Smendzianka koncertowała w dniu 2 lutego 1973

....&.. .,fi

Po tych kilkunastu dniach niezwykłych emocji, do końca roku kalendarzowego w dziedzinie koncertów abonamentowych nie wydarzyło się nic szczególnie interesującego. Znacznie lepiej przedstawia się natomiast druga część sezonu Początek ożywienia działalności koncertowej przypadł na dzień 5 stycznia 1973 r kiedy Filharmonia Poznańska uroczystym koncertem uczciła dwudziestopięciolecie swego pracowitego istnienia. Za rezultaty wytrwałej działalności na polu krzewienia kultury muzycznej instytucja wyróżniona została Orderem Sztandaru Pracy

Weronika Dudarowa dyrygowała orkiestrą symfoniczną Filharmonii Poznańskiej podczas koncertu w dniu 16 marca 1973

73.

Artur Moreira Lima koncertował w dniu 4 maja 1973

II klasy, a około osiemdziesięciu jej pracowników otrzymało odznaczenia. Była to znakomita okazja do zaprezentowania atrakcyjnego programu koncertu, na który złożyły się: Psychodrama Tadeusza Bairda, Koncert fortepianowy f-moll Fryde

Gabriel Patocs dyrygował orkiestrą symfoniczną Filharmonii Poznańskiej podczas koncertu w dniu 2 lutego 1973

Andrzej

Saturna

Pamiątkowa fotografia Chóru Chłopięcego i Męskiego Filharmonii Poznańskiej pod dyrekcją Stefana Stuligrosza na tle klasztoru Monte Cassino (1973)ryk a Chopina i Muzyka uroczysta Floriana Dąbrowskiego. Utwór Bairda miał swoje prawykonanie w Sztokholmie, a jego poznańska prezentacja była pierwszą W kraju. Jest to około dziesięciu minut trwająca kompozycja o ciekawej konstrukcji, polegającej na przebiegu różnego stopnia napięć wynikających z następstw odcinków o odmiennych rozwiązaniach kolorystycznych. Równie interesująca okazała się specjalnie na tę okazję napisana przez poznańskiego kompozytora Floriana Dąbrowskiego MUzYka uroczysta. W tym utworze składającym się z trzech części dominuje rytm i mocno skontrastowana paleta barw, a podstawą gęstej faktury orkiestrowej jest bogaty zestaw instrumentów perkusyjnych. Oba dzieła nie należą pod względem wykonawczym do łatwych, toteż z dużym uznaniem trzeba wspomnieć precyzyjne technicznie i przekonywające pod względem ekspresji odtworzenie ich przez orkiestrę-jubilatkę dyrygowaną przez Renarda Czajkowskiego. Natomiast zawód sprawiło wykonanie przez zespół i pianistkę, Lidię Grychtołównę, Koncertu f-moll Chopina. Dalszy przebieg koncertów abonamentowych obfitował w atrakcyjne i nierzadko w wybitne wydarzenia artystyczne. Przez estradę Filharmonii przewinęło się bowiem wielu artystów - dyrygentów, instrumentalistów i śpiewaków, dzięki którym poznańskiej publiczności nie zabrakło doskonałych lub choćby ponadprzeciętnych wykonań szeregu arcydzieł muzycznych. Do bardzo interesujących należał występ włoskiego pianisty Fausto Zadry.

Niezwykle oryginalny to artysta, całkowicie podporządkowujący wykonywane dzieło swym zmiennym nastrojom, które nie zawsze pokrywają się z rzeczywistą treścią utworu. Z tych względów gra Zadry podczas recitalu w dniu 24 stycznia 1973 r. graniczyła z dyletantyzmem, który objawiał się nagłymi nie uzasadnionymi niczym

Próba orkiestralna przed rozpoczęciem koncertu na VII Międzynarodowym Festiwalu Muzycznym w Osimo. Sceneria placu katedralnego. Lipiec 1973

zmianami tempa, niespodziewanymi wyciszeniami, akcentami i pauzami i tym podobnymi przejawami beztroskiej ingerencji w tekst kompozycji. Zaskoczeniem natomiast było wykonanie przez tego pianistę na piątkowym wieczorze symfonicznym (26 I 1973) Koncertu g-moll Mendelssohna, w którym ujawnił wszystkie zalety swej wszechstronnej pianistyki. Dnia 2 lutego 1973 r. koncertowała Regina Smendzianka; zachwycająco odtworzyła Koncert c-moll (KV91) Mozarta. Do wyjątkowo atrakcyjnych należy zaliczyć koncert z dnia 16 lutego 1973 r. Wykonano rzadko grywany Koncert podwójny a-moll op. 102 na skrzypce, wiolonczelę i orkiestrę Jana Brahmsa oraz nie słyszaną jeszcze w Poznaniu XIV Symfonię Dymitra Szostakowicza. Wiodące partie w utworze Brahmsa odtworzyli dwaj poznańscy wirtuozi: skrzypek Michał Grabarczyk i wiolonczelista Stanisław Firlej, a solowe partie symfonii Szostakowicza powierzono Stefanii Woytowicz (sopran) i Leonardowi Andrzejowi Mrozowi (bas). Koncertem dyrygował Renard Czajkowski. Obie pozycje programu zaprezentowane zostały z kunsztem wysokiej klasy.

Magnesem przyciągającym publiczność na koncert w dniu 2 marca 1973 r. była Symfonia psalmów Igora Strawińskiego. Wykonały ją połączone chóry: Madrygalistów Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej, studentów Politechniki Poznańskiej, Wyższej Szkoły Ekonomicznej i Akademii Medycznej oraz orkiestra Filharmonii Poznańskiej pod dyrekcją Renarda Czajkowskiego.

Koncert z dnia 16 marca 1973 r. zapisał się w pamięci słuchaczy przede wszystkim dzięki Weronice Dudarowej, radzieckiej dyrygentce odznaczającej się niezwykle barwną i doskonałą osobowością artystyczną. Podstawową cechą jej stylu wykonawczego jest żywiołowy temperament, trzymany jednak w ryzach żelaznej logiki.

Andrzej

Saturna

Potrafi ona stworzyć nie tylko interesującą koncepcję odtwórczą, ale również konsekwentnie egzekwować od orkiestry realizację swego artystycznego zmysłu. Walory pedagogiczne Dudarowej wpłynęły niewątpliwie dodatnio na członków orkiestry, która wyjątkowo precyzyjnie zagrała La valse Ravela i VI Symfonię h-moU op. 74 Piotra Czajkowskiego. Ciekawą indywidualnością wykazał się Igor Chaczbabian, radziecki skrzypek, który od niespełna dwu lat osiedlił się w Poznaniu. W Koncercie skrzypcowym Arama Chaczaturiana granym w dniu 23 marca 1973 r. zaprezentował wysoki poziom wirtuozerii połączonej z dużą kulturą brzmieniową, a także wyraźny nerw muzyczny przejawiający się w oryginalnej, czasami kontrowersyjnej wyrazowości. Orkiestrą filharmoniczną dyrygował Tadeusz Strugała, którego znakomite opanowanie dyrygenckiego warsztatu i ogromna wrażliwość muzyczna ujawniły się w całej pełni w IV Symfonii d-moll op. 120 Roberta Schumanna. Po zakończeniu cyklu recitalu ze wszystkimi 32 Sonatami Ludwika van Beethovena Tatiana Nikołajewa wzięła udział w dniu 6 kwietnia 1973 r. w koncercie symfonicznym, wykonując Koncert D-dur Haydna i Capriccio na fortepian i orkiestrę Strawińskiego, a więc dwie całkowicie różne stylistycznie kompozycje. Nikołajewa potrafiła w pełni zachwycić słuchaczy odtworzeniem i pierwszego, i drugiego utworu. Dysponuje ona bowiem nie tylko doskonałymi środkami pianistycznymi, lecz także bogatą wyobraźnią i wszechstronną wyrazowością. Wszystkie występy radzieckiej artystki stanowiły niewątpliwie najwybitniejsze wydarzenie sezonu. Kolejną atrakcją był Koncert fortepianowy a-moll op. 54 Schumanna w wykonaniu Artura Moreiry Limy (4 V 1973). Do ciekawszych można też zaliczyć gościnny występ czechosłowackiego dyrygenta Zdenka Kosiera, wykonującego (11 V 1973) z orkiestrą Filharmonii Poznańskiej Karnawał Antoniego Dvofaka i Petruszkę Strawińskiego . Ponadto w abonamentowych koncertach symfonicznych wzięli udział d y ry g e nc i: Andrzej Jakubowski (1 XI I 1972), Aleksander Szeligowski (19 I 1973), Gabriel Fatocs z Czechosłowacji (2 II 1973), Gerhard Samuel ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Płn. (6 IV 1973), Krzysztof Missona (4 V 1973), Zbigniew Chwedczuk (18 V 1973) i Cornel Dumbraveanu z Rumunii (1 VI 1973); p i a n i ś c i: Magdalena Sołtysińska (1 XII 1972), Franciszek Woźniak (18 I 1973), Ilinca Dumitrescu z Rumunii (2 III 1973), Andrzej Stefański (16 III 1973), Jerzy Jaroszewicz (13 IV 1973), Tadeusz Żmudziński (11 V 1973), Kazimierz Morski (18 V 1973) i Aleksandra Utrecht (1 VI 1973) oraz p u z o n i s t a Roman Siwek (8 XII 1972).

Od wielu lat Filharmonia Poznańska prowadzi systematyczną działalność upowszechnieniową na wielu frontach. Jednym z nich są "Koncerty Poznańskie" organizowane przy współudziale Wojewódzkiej Komisji Związków Zawodowych i redakcji "Expressu Poznańskiego". Imprezy te adresowane są do załóg zakładów praCJ, w których komórki związkowe zajmują się kolportażem biletów wstępu. W sezonie 1972/1973 szczególnie uroczystą oprawę nadano piątej imprezie (13 i 14 I 1973). Był to bowiem setny "Koncert Poznański".

Publiczność tych koncertów stanowią na pewno mniej wytrawni odbiorcy muzyki od tych, którzy odwiedzają imprezy abonamentowe. Kiedyś różnice te można było dostrzec bardzo wyraźnie, ale po latach stałych kontaktów z muzyką zaczynają się one stopniowo zacierać. Obecne programy "Koncertów Poznańskich" nie odbiegają stopniem trudności percepcyjnych od programów innych imprez muzycznych. Elementem wyróżniającym owe "Poznańskie" pozostał więc słowny komentarz. Słuchacz, któremu się nie tylko gra, ale do którego również się mówi, czuje się bardziej zauważony i ceniony. Większość prelekcji, mających również charakter konferansjerki, wygłaszał Wiesław Kiser, a dwukrotnie wystąpił w tej roli Stanisław Kulczyński.

Uczestnicy setnego "Koncertu Poznańskiego" wysłuchali w dużym skupieniu - co świadczy o dobrych rezultatach upowszechnieniowej pracy na tym odcinku - niełatwych pozycji programu w tym: uwertury do opery Tannhiiuser Ryszarda Wagnera, Poemat o miłości Ernesta Chaussona, Trójkątny kapelusz Manuela de F alli.

Organizatorzy dbali także o zapewnienie koncertom wysokiego poziomu wykonawczego. W setnej imprezie na przykład, oprócz orkiestry Filharmonii Poznańskiej pod kierownictwem Renarda Czajkowskiego, wystąpiła jedna z czołowych mezzosopranistek polskich, Krystyna Szostek - Radkowa oraz Chór Chłopięcy i Męski Państwowej Filharmonii w Poznaniu.

Oprócz szeroko znanej akcji pod, nazwą "Pro simfonika" Filharmonia prowadzi działalność artystyczną skierowaną na poznańskie środowisko studenckie, organizując wspólnie ze Stowarzyszeniem Polskiej Młodzieży Muzycznej "Pro Musica" i Radą Okręgową Zrzeszenia Studentów Polskich koncerty zwane "Musica Viva". Od momentu zainicjowania akcji odbyło się już dwadzieścia dziewięć takich imprez. W sezonie 1972/1973 w ich ramach wystąpili: Jerzy Artysz z Jerzym Marehwińskim (10 XII 1972), dając recital pieśni Schumanna (Dichterlibe), Debussy'ego i Ravela; orkiestra Filharmonii Poznańskiej pod dyrekcją Aleksandra Szeligowskiego i Franciszek Woźniak, który odtworzył fortepianową partię swojej nowej kompozycji, niezwykle fascynującej Symfonii na fortepian i orkiestrę. Woźniak skomponował tę symfonię dla uczczenia dziesięciolecia śmierci swego profesora, Tadeusza Szeligowskiego. Program tej imprezy, na którą złożyły się jeszcze dwie kompozycje Tadeusza Szeligowskiego: Epitafium na śmierć SzYmanowskiego oraz Paw i dziewczYna, był powtórzeniem z dnia 19 stycznia 1973 r., kiedy to Filharmonia i dyrygent - syn kompozytora, złożyli tym koncertem hołd zmarłemu przed dziesięciu laty wybitnemu twórcy i współzałożycielowi Filharmonii Poznańskiej. Pianista francuski Pierre Reach dał recital utworów Beethovena, Chopina, Gabriela Foure i Oliviera Messiaena (18 VI 1973). Słuchaczom koncertów "Musica Viva" przedstawiono również powtórzony z dnia 2 marca 1973 r. program koncertu abonamentowego z Symfonią psalmów Strawińskiego (3 III 1973). Koncertowały dla nich dwie orkiestry kameralne firmowane przez "Jeunesses Musicales": poznańska, kierowana przez Agnieszkę Duczmal (7 V 1973) i z Brunszwiku (Niemiecka Republika Federalna) pod dyrekcją Karlheinza Vogta (8 IV 1973). Odrębną formą upowszechniania muzyki są koncerty zwane "Audytorium Musicum", a prezentujące głównie recitale i kameralistykę. Podstawowym walorem tego cyklu jest szansa estradowego startu młodych. W sezonie 1972/1973 w koncertach "Auditorium Musicum" wystąpiło siedemnastu poznańskich muzyków, trzech z innych miast Polski i jeden z Niemieckiej Republiki Federalnej. Chór Chłopięcy i Męski pod dyrekcją Stefana Stuligrosza, oprócz licznych koncertów w kraju, odbył w sezonie 1972/1973 kilka zagranicznych podróży artystycznych, dwukrotnie do Niemieckiej Republiki Federalnej, Węgier i Niemieckiej Republiki Demokratycznej, a w pierwszej połowie lipca 1973 r. wyjechał na tournee artystyczne do Włoch. Podróż ta zakończyła pełen wytężonej pracy rok artystycznej działalności zespołu. Również dla orkiestry Filharmonii Poznańskiej sezon artystyczny 1972/1973 zakończył się podróżą do Włoch, gdzie wystąpiła z jedenastoma koncertami, których poziom wykonawczy został oceniony wysoko.

Andrzej

Saturna

Andrzej Saturna

ANEKS

REPERTUAR WYKONANY PRZEZ ORKIESTRĘ SYMFONICZNĄ FILHARMONII POZNAŃSKIEJ WE WŁOSZECH (15 VII - 1 VIII 1973)

15 VII Inauguracja VII Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego "Citta di Osimo". Dyrygent - Renard Czajkowski. Program: Uwertura do opery Paria Stanisława Moniuszki; IV Symfonia Johannesa Brahmsa; VII Symfonia Ludwika v. Beethovena 17 VII Koncert w Teatro Grando w Pompei. Dyrygent - Renard Czajkowski, solista - Fausto Zadra (fortepian). Program: Uwertura do opery Paria Stanisława Moniuszki; VII Symfonia Ludwika v. Beethovena; I Koncert fortepianowy Piotra Czajkowskiego 18 VII Koncert w Teatro Duni w Matera. Dyrygent - Renard Czajkowski.

Program: Uwertura do opery Paria Stanisława Moniuszki; IV Symfonia Johannesa Brahmsa; VII Symfonia Ludwika v. Beethovena 19 VII Koncert w Villaggio Internationale "Rosa Marina". Dyrygent - Renard Czajkowski.

Program: Uwertura do opery Paria Stanisława Moniuszki; IV Symfonia Johannesa Brahmsa; VII Symfonia Ludwika v. Beethovena 22 VII Koncert w ramach II Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego "Incontri di Sorrento" w Teatro Tasso w Sorrento. Dyrygent - Paul Strauss; solista - Nikita Magaloff (fortepian). Program: II Koncert fortepianowy B-dur 1 II Symfonia Johannesa Brahmsa 24 VII Koncert w ramach II Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego "Incontri di Sorrento" w Ravelo (ViIla Rufolo). Dyrygent - Gabriele Ferro; solista - Salvatore Accardo (skrzypce). Program: I Symfonia i Koncert skrzypcowy O-dur Johannesa Brahmsa 26 VII Koncert w Sorrento (Teatro Tasso). Dyrygent - Josif Conta; solista - Fausto Zadra (fortepian).

Program: IV Symfonia i I Koncert fortepianowy d-moll Johannesa Brahmsa 27 VII Koncert w ramach II Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego "Incontri di Sorrento" w Vietri sol Marę (ViIla Carosino). Dyrygent - Renard Czajkowski.

Program: III Symfonia Johannesa Brahmsa; VII Symfonia Ludwika v.

Beethovena 29 VII Koncert w Sorrento (Teatro Tasso). Dyrygent - Renard Czajkowski; soliści: Salvatore Accardo (skrzypce) i Franco Maggio Ormezowski (wiolonczela) . Program: III Symfonia oraz Koncert a-mol na skrzypce, wiolonczelę i orkiestrę Johannesa Brahmsa 30 VII Koncert w Sorrento (Teatro Tasso). Dyrygent - Francesco De Masi; solistka - Fedora Aleman (sopran). Program: Symfonia La donna serpente Alfredo Casella; La Nina Brisa - Thazesa; Bachianas Brasileiras nr 5 - Villa Lobosa 1 VIII Koncert w Latino. Dyrygent - Renard Czajkowski.

Program: Uwertura do opery Paria Stanisława Moniuszki; IV Symfonia Johannesa Brahmsa; VII Symfonia Ludwika v. Beethovena.