SŁÓW KILKA O ZAGADNIENIU FINANSOWO-SKARB. 379

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1927 R.5 Nr4

działać szybka przy ustalaniu cen, bo cena gazu czy prądu zależy od każdoczesnej natychmiastowej kalkulacji, która bez straty dla przedsiębiorstwa nie maże tygodniami i miesiącami pozostać nieustaloną - a tymczasem ustawa z 29. 12. 1925 (Dz. U. R. P. Nr. 1, poz. 2) o zabezpieczeniu podaży przedmiotów powszechnego użytku hamuje razwój tych przedsiębiorstw miejskich, a zaclwiać może ich równawagę finansawą, gdyż czyni zależną wysokość opłat miejskich za gaz, elektrykę i wodę od zatwierdzenia nadzorczej władzy państwawej, na które czekać trzeba całymi tygodniami. Najnowsze, bo 1. czerwca 1927 ogłoszone w Dz. U. R. P. Nr. 50, poz. 448 Rozporządzenie Prezydenta Rzp. odejmuje miastom 10% z ich dodatków do państwowych podatków od spożycia, zużycia wzgl. produkcji. Swobodę w wykonywaniu praw do niedawna komunom przysługującą - a niemniej i art. 67 i 70 konstytucji nadal zastrzeżoną krępuje a) w wysokiej mierze razp. prezyd. Rzplitej z 17. 6. 1924 (Dz. U. R. P. Nr. 51, poz. 522) a sposobie pokrywania wydatków przez Związki komunalne i b) rozp. min. 'z 28. 6. 1926 (Dz. U. Rz. P. Nr. 75, poz 433) o układaniu i formie budżetów komunalnych; oba te rozp rządzenia wprowadzają nietylkO' przymus zatwierdzenia budżetu samego przez władze nadzorcze, ale wszelkie nawet drobne późniejsze zmiany w budżecie. Powołane wyżej Rozp. Prezydenta Rzp. z 1. 6. 1927 wprawadza dalsze ograniczenia w budżetach miast, liczących pana d 100,000 mieszkańców. c) Rozp. Prez. RzpIitej z 30. 12. 1924 (Dz. U. Rz. P. Nr. 118, poz. 1073) o dostosawaniu uposażeń człanków zarządu i pracowników komunalnych agranicza w niezwykły i częstokroć wprost szkodliwy sposób zarządy miast w prawie przyjmowania funkcjanarjuszów i ich uposażenia. d) art. 1. ust. z 11. 8. 1923 (Dz. U. Rz. P. Nr. 94 p-;z. 747) nakazuje dla uchwał w sprawie pobierania samoistnych podatków, a więc np. od zabaw, psów itp. uzyskać zatwierdzenie władz nadzorczych, ponadto e) ustawa z 4. 6. 1920 (Dz. U. R. P. Nr. 50, poz. 304) pozbawia gminy wpływu na administrację szkolnictwa; f) a ustawa o kasach chorych narzuca gminom obowiązkowe ubezpieczenie urzędników komunalnych.

KRONIKA MIASTA POZNANIA

Możnaby przytoczyć jeszcze cały szereg ustaw i rO'Zp'Jrządzeń teO' samegO' typu i intencji, ale je pO'mijam jakO' mniej dokuczliwe, ChO'Ć i O'ne przyczyniają się dO' pO'wO'lnej, lecz stałej destrukcji samO'rządu ze szkodą dla państwa, samO'rządu i administracji jakO' takiej. Pominąć jednak nie można specjalnego uprzywilejowania pO'datkowegO' wsi w stO'sunku dO' miast, który tO' fakt, - zważywszy, iż CD najmniej 75% ludności trudni się rolnictwem, - niezbicie wykazuje zbyt wielkie przesunięcie ciężarów podtkO'wych na barki mieszkańców miast z równO'czesnem, ni('zem nieusprawiedFiwiO'nem Ddciążeniem mieszkańców wsi i tak: a) ustęp 2 art. 15 ustawy opDdatku dochDdDwym daje b. ;:naczne ulgi dla gosPDdarstw pDniżej 15 ha. - bł ustawa z 15. 6. 1923 (Dz. U. R. P. Nr. 65 pDZ. 50.5) wprDwadzająca dodatek prDgresyjny dO' podatku gruntawegD zwalnia Dd prDgresji z reguły grunty wiejskie D Dbszarze poniżej 14 ha, a natDmiast stDsuje progresję bezwzględnie dO' gruntów miejskich, ej ustawa z 29. 4. 1925 (Dz. U. R. P. Nr. 51, poz. 346) a także rDzpOTządzenie Prezydenta Rzplitej z 22. 4. 1927 (Dz. U. R. P. Nr. 42, poz. 372) a rozbudDwie miast okłada tereny miejskie podatkiem Dd placów budDwlanych w wysDkDŚci 1% wartDści , d) na mocy ustawy z 2. 8. 1926. D pDdatku od łDkaH (Dz. U. R. P. Nr. 94, poz. 550) opłacają wszyscy pDsiadacze mieszkań - ale tylkO' na obszarze gmin miejskich - 2% pDdatku na rzecz funduszu kwaterunku wojskowego - a przecież budynki i koszary z teD funduszu pDbudowane i pDbudDwać się mające, są przeznaCZDne dla wDjska - DbrDńcy całe!!D państwa, a nie tylkO' miast samych, a powtóre 75% żołnierzy tO' znDWU dzieci wsi, wDlnej od poda.tku kwaterunkDwega. Tak się przedstawiają w oJ!ólnym zarysie stDsunki i wantnki stwDrzane przez pDlskie władze ustawDdawcze i rząd, wśr6d jakich samorząd musi spełniać swe zadania. Stan ten szkodliwy dla samDrządu, a tem samem i dla państwa, nie uleD'ie zmianie na lepsze tak dłu!!D, dDPóki nie zDstanie ustalony ustr6j ilmorządu terytorjalnegD przez ustawy samorządDwe, zapewniajace mu szerDką autDnomję i określające jasno jeJ!o zakres rłziałania, dziś przez czynniki rządawe dowolnie ścieśniany, oraz dopóki