SŁÓW KILKA O ZAGADNIENIU FINANSOWO-SKARB. 379
działać szybka przy ustalaniu cen, bo cena gazu czy prądu zależy od każdoczesnej natychmiastowej kalkulacji, która bez straty dla przedsiębiorstwa nie maże tygodniami i miesiącami pozostać nieustaloną - a tymczasem ustawa z 29. 12. 1925 (Dz. U. R. P. Nr. 1, poz. 2) o zabezpieczeniu podaży przedmiotów powszechnego użytku hamuje razwój tych przedsiębiorstw miejskich, a zaclwiać może ich równawagę finansawą, gdyż czyni zależną wysokość opłat miejskich za gaz, elektrykę i wodę od zatwierdzenia nadzorczej władzy państwawej, na które czekać trzeba całymi tygodniami. Najnowsze, bo 1. czerwca 1927 ogłoszone w Dz. U. R. P. Nr. 50, poz. 448 Rozporządzenie Prezydenta Rzp. odejmuje miastom 10% z ich dodatków do państwowych podatków od spożycia, zużycia wzgl. produkcji. Swobodę w wykonywaniu praw do niedawna komunom przysługującą - a niemniej i art. 67 i 70 konstytucji nadal zastrzeżoną krępuje a) w wysokiej mierze razp. prezyd. Rzplitej z 17. 6. 1924 (Dz. U. R. P. Nr. 51, poz. 522) a sposobie pokrywania wydatków przez Związki komunalne i b) rozp. min. 'z 28. 6. 1926 (Dz. U. Rz. P. Nr. 75, poz 433) o układaniu i formie budżetów komunalnych; oba te rozp rządzenia wprowadzają nietylkO' przymus zatwierdzenia budżetu samego przez władze nadzorcze, ale wszelkie nawet drobne późniejsze zmiany w budżecie. Powołane wyżej Rozp. Prezydenta Rzp. z 1. 6. 1927 wprawadza dalsze ograniczenia w budżetach miast, liczących pana d 100,000 mieszkańców. c) Rozp. Prez. RzpIitej z 30. 12. 1924 (Dz. U. Rz. P. Nr. 118, poz. 1073) o dostosawaniu uposażeń człanków zarządu i pracowników komunalnych agranicza w niezwykły i częstokroć wprost szkodliwy sposób zarządy miast w prawie przyjmowania funkcjanarjuszów i ich uposażenia. d) art. 1. ust. z 11. 8. 1923 (Dz. U. Rz. P. Nr. 94 p-;z. 747) nakazuje dla uchwał w sprawie pobierania samoistnych podatków, a więc np. od zabaw, psów itp. uzyskać zatwierdzenie władz nadzorczych, ponadto e) ustawa z 4. 6. 1920 (Dz. U. R. P. Nr. 50, poz. 304) pozbawia gminy wpływu na administrację szkolnictwa; f) a ustawa o kasach chorych narzuca gminom obowiązkowe ubezpieczenie urzędników komunalnych. 
KRONIKA MIASTA POZNANIA
Możnaby przytoczyć jeszcze cały szereg ustaw i rO'Zp'Jrządzeń teO' samegO' typu i intencji, ale je pO'mijam jakO' mniej dokuczliwe, ChO'Ć i O'ne przyczyniają się dO' pO'wO'lnej, lecz stałej destrukcji samO'rządu ze szkodą dla państwa, samO'rządu i administracji jakO' takiej. Pominąć jednak nie można specjalnego uprzywilejowania pO'datkowegO' wsi w stO'sunku dO' miast, który tO' fakt, - zważywszy, iż CD najmniej 75% ludności trudni się rolnictwem, - niezbicie wykazuje zbyt wielkie przesunięcie ciężarów podtkO'wych na barki mieszkańców miast z równO'czesnem, ni('zem nieusprawiedFiwiO'nem Ddciążeniem mieszkańców wsi i tak: a) ustęp 2 art. 15 ustawy opDdatku dochDdDwym daje b. ;:naczne ulgi dla gosPDdarstw pDniżej 15 ha. - bł ustawa z 15. 6. 1923 (Dz. U. R. P. Nr. 65 pDZ. 50.5) wprDwadzająca dodatek prDgresyjny dO' podatku gruntawegD zwalnia Dd prDgresji z reguły grunty wiejskie D Dbszarze poniżej 14 ha, a natDmiast stDsuje progresję bezwzględnie dO' gruntów miejskich, ej ustawa z 29. 4. 1925 (Dz. U. R. P. Nr. 51, poz. 346) a także rDzpOTządzenie Prezydenta Rzplitej z 22. 4. 1927 (Dz. U. R. P. Nr. 42, poz. 372) a rozbudDwie miast okłada tereny miejskie podatkiem Dd placów budDwlanych w wysDkDŚci 1% wartDści , d) na mocy ustawy z 2. 8. 1926. D pDdatku od łDkaH (Dz. U. R. P. Nr. 94, poz. 550) opłacają wszyscy pDsiadacze mieszkań - ale tylkO' na obszarze gmin miejskich - 2% pDdatku na rzecz funduszu kwaterunku wojskowego - a przecież budynki i koszary z teD funduszu pDbudowane i pDbudDwać się mające, są przeznaCZDne dla wDjska - DbrDńcy całe!!D państwa, a nie tylkO' miast samych, a powtóre 75% żołnierzy tO' znDWU dzieci wsi, wDlnej od poda.tku kwaterunkDwega. Tak się przedstawiają w oJ!ólnym zarysie stDsunki i wantnki stwDrzane przez pDlskie władze ustawDdawcze i rząd, wśr6d jakich samorząd musi spełniać swe zadania. Stan ten szkodliwy dla samDrządu, a tem samem i dla państwa, nie uleD'ie zmianie na lepsze tak dłu!!D, dDPóki nie zDstanie ustalony ustr6j ilmorządu terytorjalnegD przez ustawy samorządDwe, zapewniajace mu szerDką autDnomję i określające jasno jeJ!o zakres rłziałania, dziś przez czynniki rządawe dowolnie ścieśniany, oraz dopóki