GAZE
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1816.11.13 Nr91
Czas czytania: ok. 15 min.Wielkiego
TA
Xiestwa
POZNANS
Mo. 91.
w Srodę
KIEGOdnia
. 8 16 1 «
13,
Listopadao B W I E S G Z E N I E. Według nadanego Expedy"'yi Gazet l.tekera pod dniem a8«. Mycznia 1794 przywileio i stosownie d'! . 4go tegoż przywj.eui, piywatne doniesienia pr.y>nrowane tylko bydź niogado ia?et rnreYbryJI! po popr/ednK;ze:n podaniu onyci-że. do Dziennika latcttigerublatc zwanego. Powodowany ie>tem, podać to do wiad) rości powszeco"'Ky, i wezwać Publiczność-, ażeby- w celu ogładzania prywatnych doniesień <t przody takowe do rbrbI:o;eII5Iblarn podańaia. Po- poda HI : >i -> m ia>oeg',> m-> i-ze«r>neg:j iJiiermika, może takowe- i w gazetach bydź zaiiiiesczone. . Poznań dnia 6 Lbtop.n.a I&IÓ, Krolewafc.o-..rui>ki N<;>ze]n.y Prezes Wielkiego Xiestwa Poznańskiego, / Jer. b o n l di: S p oset t i.
Z W irs%tVJi dnia f lltstopud-i.Na załuitnie i »a iuu<U5/ i.5I-tum gospodarstwa robiicz<go, wettrytiaryi pryllIycznty i szk-iły rękudziflni'zey,. rai/yl i4. Monarcha ustawą sxvoia dnia 5. z. mi H śtolir-y tuteyszey zapadłą, przt.zfja "'zyć dobranarodowe Wawrzyszew, Marymuot, R u d ę i B i e l a n y, z r/yłip-zeoitru do :o;rCII znayduią/ey się w środki* tyciiśźfe dóbr wsi z folwarkit-m B u rak" w, fuoduszowey klasztoru Panien Marrinkanek, za ktor'" kia-; sztoruwi ttmu w. zamianę UlU3 teyźejig?sto
. wiO» 'vrn.«ści f wieś' z folwarkiem» z dóbr narodowych nad a l a, będzir. )J,ob,r.ic/yont* skutki- pokoiu, a razem i opieki Rzedli naszego, \*idzi< ć się także daia, na btulay tuteyszty. J. k w gla"'dała przed roś-iem, a iak dzioby kizd rau wpada w 0· zy." Lt-cz są t · dopi ro początki. Okaże się ona z 'zastrrn w świetuey postaci, do czego .z- woli łibka uie nam panuiącego Mb> « · arrhy, j za staraniem W ł a dz," do kt rych Z bI;$Ka wygoda i ozdoba miast naltzy, poUl;phUl;Ul; ell; proiekta, a z tych niekio*« we 1- I.
3 T a riiebawriie «wó-y stut-et, I tak, iak nam słyszeć Bie dato, Ratu-tz St fromieyski, dla otwarcia i «zdobienia tamecznego rynku, będaśe rozebrany, a kupiony .przez miasto paląc zwany J a b ł o n o w s k i c h, nierównie bliższy środka miasta, zainit-niony na ratusz, .k rcinu liibszcrtiieysj.y widok będzie dany, Przyidzie t"'bże" wkrótce do skutku nadanie różnym częśiiom i ulicotn miasta 01*3rtszet;0 gwiąrku, i »yznictenie inieysc na «kłady towarów podczas iannarków usUwą N. fana uch walony iii. Wczoray Towarzystwo Dobroczynności odprawić kazało żałobne nabożeństwo w kościele XX. Franciszkanów za duszę ś. p. T 0maszą Wawr ze ck ie go, Senatora Wojewo dy, Ministra Sprawiedliwości, Prezesa i jednego z pierwszych założycieli tu w Wars z a w i e tegoż Towarzystwa. J e dno z poważanych pism publicznych Niemieckich umieściło artykuł pod napisem: Polska'" 2 którego kładziemy następuiący wyiątek: "Są w robocie różne wielkie proiekta, które będą oddane pod zatwierdzenie N. Cesarza i Króla Alexandra. Xiega praw N a p o l e o n a służyła dotąd za prawidło w Sądownictwie. Wypada nie iedno odmienić, a zwłascza w prawie Kryminalnenri. Wola Monarchy i zdanie otaczaiąc ych go osób, są oycowskie i wspaniałe. Któżby mógł wątpić o szlachetnym sposobie myślenia np. Pana Nowoeilcowa? Bardzowiele rzeczy potrzeba rozwaiyć, urządzić i poprawić. Dotkliwą chorobą Królestwa Polskiego w ttraźnieyszym etanie rzeczy, są dzieci I z r a e l a, których zbytnie rozmnożenie się niepłonną sprawia obaw-ę; do tego bowiem przyszło, iż wynoszą »6stą część całey ludności kraiowey. Targi, hipoteki dóbr, i handel z ościennemi Państwami, są powiekezey czyści w ręku Izraelitów. J escze za rządu Króla Saskiego, iako Kiążęcia Warszawskiego, zapadło prawo wzbraniaiące im zgubnego szynko wania wódki. Woyna prze
szkodziła przywiedzeTitu tego do skutku. Zostawiły Nieba Wielkiemu Alexa n drowi, ażeby »bok świętego przymierza Chrześtiizńskipgo utworzył dzieło daley sięgające. Pisma za4 publiczne Zjednoczonych Stanów A m e ryk i w urniesczonych artykułach o żydach wyraziły, ii połączenie się ich w wielki naród w kraiu ich przodków niemoże bydź daltk /;0. Z Jrhna «<. Paw. Kowien.) d. 10. Paźdz.
Iv. Cesarz powracaiąc z War s z a w y do Petersburga przybył tu dnia 7go t. rnca o godzinie, i itey przed północą. Został powitany przez WW. Paczkowskich gospodarzy mieysca, a rqrerII przez J O. Xiąięcia Jmci Senatora Ogińs kiego, JW. Wileńskiego Marszałka Guberskiego E o p p a , J O. Marszałka Powiatu Wileńskiego G i e - droica. Xiąźę Jmć Senator Ogiński wyraził dobrotliwemu Monarsze naygłębsze uszanowanie i SczęSCle, iakiern wszyscy przeleci są z widzenia w tętn mieyscu Osoby N.. Pana. Monarcha z zwykłą sobie łaskawością wyrazy te przyjąć raczył, Nazaiutrz eg"'dz'" nie ii te y przed południem» kosztownemi brylantowemi pierścieniami udarowawszy gospodarzy, i hoynie służących w tym domu ludzi nagrodzić rozkazawszy, pożtgnany nay-. lepszemi życzeniami wyźey wspomnionych osób, w dalszą puścił się drogę. Z Petersburga d. 2. Października.
Przez ukaz Naywyższy pod dniem 30tym Sierpnia, Radca tayny, HrabiaCzerniszew, mianowany drugim W. Podczaszym dworu Jego Ctsarskiey Mości.
Gazeta tuteysza pod napisem: Poczta Północna, wyraża: Jedni twierdzą, iż wolność druku iest tan zą wolności narodowey, bezpieczeństwa obywateli i mocy rządu; drudzy zaś przeciwnie utrzyrnuią, iż iest zgu> bnieyszą aniżeli morowe powietrze; inni zaś tego są zdania, że iest pożyteczną, lecz pod surową-cenzurą zostawać powinna. Co sic tycze ostatniego zdania, rozstrzygnął iui "nic nie rnuwię ani -o rządzi« 'vani o reiigii, "ani o polityce, ani o nauce ebyczaiowey, "ani o czynnych ur*ęd. ukach, ani o znako"mitych towarzystwach, ani o operach i in"nycb widowiskach ś w tym razie mogę wszyt k o kazać drukował pod dozorem dwóch "lub trzech osób. - W celu używania, tey "przyiemney wolności, postanowiłem wydaj a ć pismo peryodyczne pod napisem: Nit"użyteczny d&iennik." Co się tycze wolności druku, bitrise wspomniona gazeta za przykład Anglią, gdzie takowa wolność w całey rozciągłości znaczenia t*go> wyrazu, panuie; twierdzi, iz nigdzie obywatel niema - większego bezpieczeństwa i więk3zey opieki praw, a rzącf większey rrrocy, iak tam. Mówi daley, iż raissye i towarzystwa biblijne więcey tam zrobiły dobrego dla religii i moralności, aniżeli w innym iakim kraiu; że właśnie tam, gdzie iest surowa c e nzura, sofiici naywięeey pismami swoiemi zaszkodzili religii i moralności; ie nayczęśeiey publicznie wytykaią w Anglii uchybienia w ekonomii polityczney, i ie nietylka bez szkody ganią zasady rządu względem "rękodzieł i handlu, ale nawet nagana ta służy do «łudzenia rywalów Anglii. Z Monachium d. JOe Października.
Dnia 27. z południa o gadzinie 2giey y przybyły tu przed kilkoma dniami Poseł Cesarza Austryackiego, Xiaie Schwarzenb e r g , odprawił wiizd swóy uroczysty, i złożywszy Monarsze list wierzytelny, prosił o rękę Xiężni<zki Karoliny Augusty dla Cesarza, Pana swoiejo, a wczoray około godziny 7mey wieczorney wśród bicia we dzwony, radosnych ogłosów mnóstwa ludu, Itoo wystrzałów działowych i ognia z rę«ney broni, odbył się uro.zysty akt ślubny rzeczoney Xiężniczki z X, Cesarzem AustrAacltim, którego Następca tronu wyręczył. Zakończono ten obrządek odśpiewaniem w kaplisy dwerskiey hymnu Te Deum. Potemzebrał się cały dwór na sali Herkulesa" gdzie N. Cesarzowa powinszowania przyięła. N astąpił otwarty, stół w zieloney galeryi.. *--Około godziny )J;oy oglądali NN. Państw» oświecenie. Plac M axymiliana Józefa* okryty był przeszło 100,000 lamp. Na placu widać, było na ach kolosalnych słupach Qrł* Austryackiego i Lwa Bawarskiego. Na ach tronach siedziała C yb e l a i J o w i s z. W środku wznosiła się świątynia H T T e II a . Z Stuttgartu d. 20. Paździenika.
W nocy z dnia 29. na 30. m. b. okołc* godziny a. po królkiey chorobie, pochodzącey z, gwałtowney gorączki katarowty, zszedt z tego świata N. K ról b I r y d e rYK VVirtembergski, udzielny Xią£ę w Szwabii i T,e c K i t. d- Zgon ten pogrążył rodzinę Królewską i całe Królestwo w naygłębszey żałobie. -Dotychczasowy Następca tropu Królewic W i l h e l m , obiął rządy Królestwa.
J ey Królewska Mość, rządząca teraz Królowa iiiisza, porodziła sczęśliwie dziś w połu> dnie o wpół do iszey Xiężniczkę, ku naywię» kszey radości Królewskie y rodziny i całego Królestwa, - · Z Neapolu dnia 24.. Września.
Dnia wczorayszego, powiła sczęśliwie syn* małżonka Następcy tronu oboyga Sycylii» . Obchodzono tu święto S. J a n u a r e g o ze zwykłą uroczystością i paradą. Pośród niezmiernego zbiegu ludu, ob«cnemi byli tey« uroczystości: Rodzina Królewska, DwÓr H W W. Dygnitarze Państwa, i Sztab jeneralay lądowego i morskiego woyska. - Wszyscy" którzy siedzieli W' więzieniach za przestępstwa, wypusczeni zostali na wolność. Owi niewolnicy, którzy powrócili z A l g i e r u, i dla podeszłego wieku, lub słabości zdrowia niezdolnymi są do praey, dostali od Króla, łaskawą pensyą- Generał Xiążę N u g e n t , iako Kapitan jentradny całego woyska, odprawił popis; wieczorem dany był wielki koncert muzykalny u Dworu. Amerykanie, którym ZA panowania Mu szego Króla dopominają, bywają u Dworu naszego; eskadra ich opuści wkrótce zatokę naszą, i sądzą, U układy ze Zjednm.zonemi Stanami, są bliskie ukończenia. P aa P i nk n e y, . Poseł Amerykański, bvł pówoie uczestnikiem obchodu tego wielkiego świętaj i zaproszony został od Ministra spraw zagranicznych na obiad. Z Li-worna dnia 27. Września.
Dotąd zawiiaią iesrze codziennie do portów naszych z morza czarnego okręty, naładowane zbożem. Królowa Sardyńska założyła w C a g l i a r i szpital dla Poddanych swoich, którzy powrócili zniewoli, i oświadczyła się, że będzie wspierać towarzystwo, które pod nazwiskiem Providentia, zamierzyło sobie zapobiegać głodowi i niedostatkowi zboża. Z Paryża dnia 30. Października.
W dziełach politycznyek powiedziano: Konstytiicya nasza test zbyt nową, ażebyśmy i uż teraz znieść mogli wo l n ość d r u t u . - Inny dziennik wyraża się przeciwnie: Prawa maią dosyć mocy do położenia tarriy nadużyciom wolności druku, a Konstytucya, acz iescze nowa, powinna bydź w zupełności do skutku przywiedzioną. "Któż, pytam się, któż z pomiędzy nas obudwóch mówi tu na korzyść ustawy Konstytucyiney? Od dawnego czasu twierdzono, ii rząd zastępczy ma tylko iednę podporę, wolność druku; osobliwezą zaiste ie«t rzeczą, iż Francuzi, których nazywaią UU rarojalistami, oświadczała się teraz za ścisłem zachowaniem wolności druku i że sami tylko tak nazwani lubrący konstytucya pisarze, niechcą konstytucyi przyznać prawa, ażeby całą swoią dzielność rozwinęła. Zresztą zostawiamy Izbie do r&zstrzyguienia: Czyli Konstytucyi dopiero w tym lub owym roku iey wieku wolno własnych sił używać. ,4 Chateaubriand wiednym przypisku do sweeo dzieła przepowiedział les onegoż, m ó - , .. .
wiąc: "Zabronią gazetom mOWIenIa onIem,
1158 r*
lub kaią i« przekląć. Jeieli iedaa lub druga odważy się wydać niepodległy wyrok, to ią według zwy<zaiu. zatrzymała na poczcie. Powrócą się dla mnie wyśmienite czasy F o u c h y eh i S a war r y c h . Zaczepiam potężne stronnictwo, w kturego wyłączney mecy znayduią się gazety. Przygotować się więc mogę na wszystko, aie też i żądać, ażeby mnie czytana, i nie sądzono o mnie podług zawisłych zdań gazetoh " wyc . Wyznaczono Kommissyą do uregulowania -zobopólnego długu między miastem P aryż e m a Ska.cbem Królewskim. Wczoray miał Generał D o n a die u prywatne posłuchanie u Króla. Gdy tenii dniami Xnzę Angouiem e pokazał się niespodzianie podczas musztry półku artylleryi w W i n c e nn. e e, niewykonano obrotów, z wykłym porządkiem i dokładnością. Lecz według Dziennika Powszechneg» (J ournal General) łatwo można było poznać, .Że -iedynie niespodziane sczęście oglądania ubóstwianego Xią£ęcia było tego prz.ytzyiią. (Jakie pochlebstwo!) Wszystkie wieści zapowiadaiące bliski powrót Xięria Orleanu zAngliisą czczemi. Zdaie się, ił skazany na śmifrć Adjutant M o n i er, waźue rzs,czy wyiawił. W skutku zeznań iego aresztowano iuż 2 8- osób. P an C h a t e a u n e u f wydał w czasach teraźnieyszych eczególniey ważną historyą Papie ztwa. I Xiążę A n g o u l e m e chanie Panu Regnier, miaru, do poznawania wiatru na morzu. Dnia S2. niewydawanogazety Quotidiemie, a następuiący numer.zawierał takie doniesienie: "Uprasza się Abonnentów, którzy numeru gazety naezey z dnia 22. nieodebrali, ażeby się 2JI niepytałi, gdyż im go przesłać
dał osobne posłuwynalazcy wiatrorozmaitego stopnianierrr#i *my Dnia 23. stawiony bjl utoczysete przed bridge.) VV przyszłości każdy batalion gw.-irdyi, odbywający służbę w pałacu Tuiltryiskim, zaciągać musi z swą chorągwią. W pałacu Izby Deputowanych czynią potrzebne przysposobienia do pierwszego iey posiedzenia, które -się ma odbydź dnia .4. .Listopada w przytomności Króla.
Wiadomość, iż Pan Lafitte nietr-udni się więcey interessami wexlowemi Lorda We lI i n g t o n a, dała powód domyślania się, iakoby rzeczony Lord chciał przezto pokazać, ii A n g l i a nie zadowolnia teraźnieyszego politycznego systematu we F rań c y i, do którego . Pan L a i i t t e tak czynnie się przykłada.
Król Hiszpański zakazał wyprowadzania z kraiu o-wiec M e r i n o sów. Król Hiszpański zasczycił cjciu Grandów orderfm złotego runa, między innc-mi Xiążęcia Infantado. Pomiędzy nowymi Dygnitarzami orderu Kar o l a I I I. znayduią się Kardynał G o n s a l v i i Arcybiskup Wal e nty i; - pomiędzy Radcami stanu, Panowie: Bardaxi, Pizarro i Valleja.
W We r s a l u wyskoczyła pewna Dama Angielska z okna 5go piętra. Zostawia po sobie 4re-letnią córkę. Rozpacz z niesczęśliwego kochania pewnego -Oficera powiodła ią do tego samobóystwa. Monitor pisze: "Niemoźna dosyć wysławić cnoty Xiąźąt naszych. Wszędzie, gdzie tylko widzą Francuzów" znayduią się iałcoby vr pośród rodziny swoiey. Kochamy ich" ponieważ i oni kochaó»amieią. Nie przestaia'oni popierać oycowskich zamiarów Króla dla sławy i sczęścia F r a n c y i . Oni to daią przykłady zaufania w mądrości Króla, miłości, którą w nas wzbudza, i uszanowauia, którego wymaga. Jedność panuiąca w rodzinie Królewekiey, iest wzorem nauki dla całey rodziny Francuzów. Te to są dobrodzieystwa prawey Dynaetyi. Xiążęta są bez wszelkich namiętności i nie mUl; ducha
s;ronniczego. Spriwa fch własrra, <<iest riidodłąezcna od sprawy narodu. Tego tylko chcą, czego chce-Król, a cała F r a n cy a'ma tylko te chęci, które ich-zaymurą." Gazeta Powszechna cod artykułem r P a.
rAź a dnia 3. Października, urnieiciła co następuie: "Zapalczywość Ultrarcjalistów, która dotychczas iescze w żadnem: piśmie, iak tylko w dziele Ch a te a u bria n d a (a naw<t i tam nayglówniey tylko w przypieku) wynurzyła się, wymierzana iest sczególniey przeciwko owym Ministrom, których poczytuią za sprawców całego dzieła; nadewszystko przeciwko Lai-nemu i Decazemu. . Zapędzaią się tak dalece, że ich, pewnie przeciwko własnemu przt-konaitiu, okrzykuią za nkjrrz- .iaeiół Królewskich, .żadnego innego zamiaru nie maiących, iak tylko, aby Monarchę i hgo Dynasiyą pozbawić korony Francuzkiey, i za naczelników fakcyi zmierzaiącey do przywrócenia całego systematu rewolncyinego z okropnemi iego skutkami. Naturalną iest rzeczą, ze podobne "wykrzyki nieznayduią wstępu u żadnego człowieka rzetelnego, ponieważ Laine i Decazes za iasno wyrazili się, 5l wszystkie ich czynności nader świadczą na ich stronę, aby przeciwko nIm, chociażby naymnieysze podeyrzenie zachodzić mogło. L a i n e, mąż światły, któr< go postępowanie w E u rd ega li wciągu rewoliicyi było bez wszelkiey nagany, - przez ów zapał, p bkim na początku roku Ig 15 walczył przeciwko syslematowi Bo nap a r t e g o w !ibis prawodawczey, a potem znowu w oSiAtniey I;:bie Deputowanych zbiiał proickta Ultrarojalistów, pozyskał sobie niepospolitą popularność, a oraz w wielu sposobnościach dawał Królowi naywiększe dowody przywiązania. D e c a z e s, w kilku wypadkach (o których publiczność iescze nie ma dekładney wiadomości, ponieważ za rzecz przyzwoitą uznano, niepodawać ich do wiedzy publiczney) zasłużył się wielce samemu Królowi i udowodnił wierność niezachwianą.
Y£ l% Richelieu, przez swóy cbarakttr i «eaiy zawlid życia swoiego , wyższym iest nad wszelkie podeyrzenia p xlobnrgo rodzaiu, aby fakiya tylko poważyć sit miała zacztphć gp otwarcie* C o r vet t o, nie ma doeyć wpływu, aby fakrya poczytywała za.potrzebę zaczepiać go, wnosząc, że z innymi Ministrajni utrzyma sie, albo upadnie. Ultrarojaliści, krótki czas przed katastrofą swoią dnia Ago Września, w samey rzeczy poczytywali upadek Ministrów za niezawodny, a w prywatnych zgromadzeniach swoich w stolicy, krzątali się iuż około utworzenia nowego Ministerium. Te zgromadzenia trwały wciąż iescze po wyjściu rozporządzenia, ale ie ściśle uważano, i rozproszono wkrótce z rozkazu Mjiiisira Policji. J escze 'po rozproszeniu swcojem, dia pozyskania sobie zdaiiia publicznego, podpisali tak zwane Oś w i a dc ze nie swAch .zasad, i takowe'(niby to z dziennika powszechnego, JourmilGetierttly z Marca 1816. wyięte), iednakże bez podpisu, z druku wydawszy, przez swoich stronników po Departamentach iak naytroskliwiey rozszerzać kazali, aby ile możności działać przeciwko artykułom umiarkowanych dzienników Paryzki. h." Gazeta codzienna Francuzka (Quotidienne) dopuściła się sczegoloieyszego rodzaiu złości przeciwko Panu De ca z emu. Ogłaszaiąc »kólnik tego Ministra względem zgromadzeń Wybieraiącyth, umieściła uwagi z dziennika des JHaireS) i tak ie połączyła 51 okólnikiem, ie uwagi zdawały się tylko dalszym ciągiem onegoź. Atoli nikt nie dał się omamić chytrości, chociaż nazaiutrz inny dziennik toż samo sobie pozwolił. Musiano sprostować: einyłkę. Dziennik des Slaires widocznie co rarwic«ty ma wpływu. Umiescza on dobrze pisa» e artykuły, maiące pochodzić od R e g e re, , Coilarda, Quizota i Pasquiera. In»e dzienniki trac$ przeciwnie. Od początku teku sprzedaż onychże miała się zmnieyszyć
II f.
o 12,0005 sam dziennik rospraw miał utracie 4000 'preuumeraiitów.
£ Londynu d. 2$. Października.
Zniżenie funduszów i kursu Angielskiego przypisać należy następuiącym 3. przyczy - nom: i) nędzy, pantiiącey w wieiu okolicach W. Brytanii; a) niemożności regularnego wnoszenia podatków; Apodobieństwu zezwi lenia wokitgo dowozu zboża, co sprowadzić musi spadnienie kursu wexlowego, a zarazem nastręcza cudzoziemcom porę korzystnego funduszów ich spieniężenia. Podczas wspariiałty uczty dnia 2 j. m. b.
z okoliczności nowego obrania Lorda Majora, na którey Xiązę S li s s e x ' prezydował, po> wniesionych toastach za zdrowie Króla, Regenta, Królewey i całey rodziny Krolcwskiey» zaproponował tenże Xiąźę toast za zdrowie Xiezniczki Kar o l i n y, nie mniey drogi dla zgromadzenia, od czasu iak została żoną bra-' ta rybaka j - ulubione od ludu rmre, którem potem i Xiecia G lo u c e s t e r rasczycił.. Przyięto te toasty z zapałem. Potem miał Xiąźę długą mowę o celu dzisieyśzego-żgro- " madzenia, wychwalał czynność, gorliwośći bezinttressowność Lorda Majora i spełnił kielich za iego zdrowie, dodaiącr ażeby go następcy iego naśladowali. Lord Major podziękował uprzeymie sa ten zasczyt i wniósł toast za zdrowie Jego Królewicoskiey Mci, Ślachetnego obrońcy wszelkich liberalnych instytucyi! Mówił daley Xiążę o teraznieyszera dotkliwem położeniu narodu, przypisuiąc ie wypadkom politycznym T tegoroczniey niesprzyiaźney pogodzie, wzywał obecnych da wspierania zamiarów Lorda Majora, przyganiał, iż Xiąj.ęta krwi niemogą sprawować urzędów kraiowych, i zapewniał, że gdyby mu taki urząd powierzano, chętnieby był z-niego odpowiedzialnym narodowi, od którego żołd swóy pobiera. Godne uwagi toasty te były.' Drewniane mury starey A n g l i i ; Woysko, z dodaniem, ażeby chwalebne iegodzieła byt ouegoż niepotrzebnym uczyniły; U o mi II y i świata sprawa cywdney i religiy JIey wolności całego świata. Ostatni toast poświęcił X A ze pamiątce zasad, przez które Stuartowie wypędzeni, a dóm Brunświków na tron Brytańskj wprowadzonym został. Dziennik "%uryer bardzo źle przytył mowę Xiazecia Siiss ix. Powiadać», iż to nayni<--łJrzyzwoitsz4 ieat rzeczą, podsycać rtwołucyin» dumę giełdy rybackiey, nadaiAc imię to.Xia.'.eiuin krwi Krób.wsUty, że takowa nic* ostroźność przypomina tzasy Rob es p ie r ra, gdzie synowi Królewska mu szewstwa uczyć się kazano, i ie gdyby XI..I,re S u s s e x w rzeczywistości rybami ha; dlował, zapewntby go nieposadzono na pitrws«ern krześle (ego sgromadzonia. Rze<zony X:Q c, dodaie w końcu tiuryer, itst zbyt rzetelnym i poważnym przyiacklem wolności, ażeby się miał urazić ta, uwagą. Pewni iesteśmy, żeśmy Jego Królewicowskiey Mci więcey szacunku okazali, aniżeli go sarn sobie okazała (Zapomniałie - mówi inna gazeta - au <or tęgo artykułu, ie N. Cesarz Kossyiski, Xiąię Regent, Xiąźę Wellington, i inne · dostoyne osoby, między innemi, nie tylko przj: ęli od tuteyszego cechu krawieckiego dypionia na członków, ale też z krawcami iedli i podziękowali za dany przezto dowód sza«unku. Uprzeymość i dobroć, ziakicmt wysokie znaczeniem i umysłem osoby przyimuia chęci poczciwych obywateli, gotowych do składania hołdu uszanowania i szacunku, należy zaiste do naypiękńieyszych rysów XI..I,£ąt i dostoynych mężów. Przeciwne postępowanie oznacz, pogardzicieła ludzkości i oayżyczliwszyeh ity chęci.) Pytanie, czyli iest szkodliwóm lub uiyte eznern przywrócenie zakonu Jezuitów, zaięło takie wielt. piór i w naszey oyczyznie. Zdaeia są podzielone. Pisemko pod tytułem: Ros p r-łwa o Jezuitach" powstaic przeciwko " ich wskrzeszeniu i dowodzi wielkiey szkodliwej«, iakaby w ogóle dla £ u r o p y i w eczet 161gółności dla W. B r y t a n i i a prrywrócenia ich wynikła. Przeciwnie Pan Dallas, w o h. szernem dzitle pod tytułem: "N owe iptKY, sięźenie się przeciwko Jezuitom, wydane na jaw i w krótkości rozebrane," porównał wszystko, co dotychczas za lub przeciwko temu pizedmiotowi napisano; naprzeciw nit przy. iadołom JezultOH, Mondar, Cnalotaii, d ' A I c - m b e r t , M o r r e ł e t , i t. d. stawia' przyjaciół ich, n. p. M o n tesq u i eu, Leib n i c a , B a k o n a , K a t a r z y n ę Lit J " r " . deiyka ii, Johnsona, RaynaJa i t. d. Na końcu oświadcza się wzręcz za nimi -twierdzi, ii tak mało można ich winić d królobóy*. etwa i inne mordy, iak mało oekarzaćby można Washingtona i Franklina o byt i zbrodnie Rubespierrów i Maratótf. Chciałby nawtt rad wmówić w Swoich czytet ników, iż taiemne instrukeye zakonu nie były ich własnern, lecz ich nteprzytaciół pedrobionem dziełem. Przed kilkoma dniami doniosła gaztta MortiingChroaick o przybyciu okrętu z a. Hcten r , którego depesze tak wainemi bydi miały, i/ zaraz włożono nań ambargo i tyUo Jednemu Oficerowi pozwolono Wysiąść na 1a,d z depe, szami, których osnowę udzielono Posłom mocarstw, TaI..I,cycb. Kommissarzów na wyspie . S. Heleny. P?pi Ąry 8""dlY WM! o bl e II procent i na giełdzie wexlowe/ z zupełna, ,. .. ,. * utrzymywano pewnOSClą lZ cos waznego za szło. "Bonaparte uszedł, mówiono powszechnie, a M.m\(rowie taią tO zdarzenie.« Inni twierdzili, że nie uszedł, lecz ie docieczono skrytych związków listownych z iednym cudzoziemskim KommiAarzem na wyspie S. H e l e n y, których zamiarem było ełwobodzenie Ex. Cesarza. Inni nareszcie mby to rostropnieysi zapewniali, * ii w różnych okolicach krain bunt wybuchnął a eczególniey ie w I r l a n d y i wielkie powstały f* mespokoie. Powiedziano nareszcie, ie papiery Stok s spadły, ponieważ cudzoziemcy *. coMeoKllI kursu wexlowego, użyli toy p e. *
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1816.11.13 Nr91 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.