GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1817.11.22 Nr94

Wielkiego

Xiestwap O Z N A N S K I E G O.

Nro. 94.

w Sobotę dnia 22. Listopada 18 1 7*z Wars%awy dnia tj. Listopada. Wczoray byliśmy świadkami iałoboego obchodu w kościtle S. Krzyża za duszę wiekopomney pamięci Tadeusza Kościuszki, zmarłego dnia 15. Października w Sol u r z e mieście Szwaycarskiem, gdzie od nieiakiego czasu przebywał. - Nie sądziemy potrzeb- wystawiać czytelnikom naszym, iakiego Męża w osobie wiecznie czci godnego Kościuszki utraciła oyczyzna nasza; wyczytaią to bowiem w wymownym glosie poniley umieszczonym, mianym w kościele podczas tego smutnego obchodu. N abożeństwo za duszę tego męża, odprawione przy rzęeistem świetle w kościele' obitym kirem, a to koszum szanujących pamiątkę i«-go, którzy tym końcem składkę zrobili, «prowadziło wsztlkitgo wieku, pł<i i stanu, osoby, miano*vi.ie zaś Namiestnika Królewskiego, Urzędników publicznych whlu\Je--nerałów , i roźutgo stopi ia oflfc mw, dla odjjiapia itaci pamięci aoakoaiitego współobywatela, dzielnego współwoiownika, a dla ralo* dych rodaków iego, wzoru cnót obywatelskich i rycerskich. Zaszczycił tenże obc!»Ó4 obecnością swoią J. C' Mość W. Xią£ę Kon* s t a n t y, który iako Bycerz umie i lubi czcić; cnoty rycerskie innych, a iako teraz W óds rycerzy Polskich, chciał bydź im przykładem w uczczeniu pamięci dawntgo ich współrycerza i dowódcy. Wielką mszą, graną prze« liczną, bo z kilkudziesiąt osób złożoną orkie« strę, miał JW.Biskup Zambrzycki, kazai nie zaś JW. JX. Szaniawski, Kanonik katedralny Warszawski. Ukończyło się nabożeństwo odśpiewaniem Castrum Doloris. Oto iest mowa miana na tym obchodzie przez 'J. U. N. "Ten smutny uroezysry obrządek, te żałobne ofiary, te goreiąco światła, te tłumy, zebranego Rycerstwa i Ludu, głos wymowny, szanownego Kapłana, żałosną i wielką rraBa wszystkim zapowiada stratę. Cóż do właenycb ,,«mh waszych, do sljjizanych dopicie uom żna? Przebóg! N ie do tych to siwy«h włosów, co wkrótce do grobu zstąpić maią, nie do zgasłego iuż głosu raoiego, nie do stępionego łatami i trudami umysłu należało mówić o Mężu pokoiu i woytiy! Lecz rozkazaliście. Niepomny na nieudowolność moię, posłusznym »taię się: a idąc za własnym żaltm, niech chuć słabo ialu powszechnego stanę się tłumaczem. Między tyla ciężkiemi stratami, które w przeciągu łat niewielu ojczyzna nasza poniosła, niernasz podobno źałośnieyszey nad tę, którą w zgonie Tadeusza Kościuszki opłakiwać nam przychodź}. - Wspomnić to imię Koś c i u s z ki, iest to wzniecić w sercach Polskich tysiąc chlubnych, acz smutnych pamiątek, wzór cnot obywatelskich," tę do jgonu czystym płomieniem goreiącą miłość oyczyzny, tę nieustraszoną w boheh odwagę, tę mężną wytrwałość w nieszczęściach, tę prostotę obyczaiów Rzymską prawie, tę nakoniec skromność, fiieoddzielną od prawdziwey wartości. Nim rylec dzieiopisa, kreśląc przygody naize, wielkie zasługi Męża tego oznaczy, niech nam współczesnym wolno będzie wspomnieć pokrótce o życiu i czynach iego. T a d e u s z Koś c i u s z k o, z dawney familii w W oiewództwie Brzeskiem - Litewskiem atodzony, wziął pierwsze wychowanie w szkole Kycerskiey, założony naówczas przez Stanieława Augusta. - Kornrnendant te-y szkoły Xiąię Adam Czartoryski widząc W młodzieńcu niepospolitą zdatność i ochotę do sztuki woienney, wysłał go kosztem swoim dla doskonalenia się do Francyi. Cnotli Wy Kościuszko zachował do zgonu wdzięczność dla dobroczyńcy swego. Stan niemocy i podległości, w którey się ftaówczas znaydowała Polska, okropry ity pierwszy podział, wzbudziły w sercu młodzieńca ciężką żałość i rozpacz. Już nie mo

Ii 44gąc na sweic-y, poszedł na obrą ciemię óuoU iać się o snepodległość. Towarzysz,,. hśmierteInego Wasyngtoria, od rzeki Hudson do Potów mak, oJ wód Atlantyckich do zmarzłych Kanady jezior Valettas od'.vsz ie, ponosząc nic-poięie trudy, zyskał słjivę, co więcey, zyskał wdzięczność ludu wolnego. Już flagj Zted. Stanów powiewała IM basztach twierdz Amerykańskich, dopełniło się wielkie dzieło oswobodzenia, g<iy Kościuszko do oyczyzny powrócił. Byłe to wtenczas, gdy zsrautneg" - le-tnrgti, niestety! zbyt zapoźno, obudzony naród Pelski, ogłosił pamiętną 3go Maia U stawę, i chciał nieuznawać, iak własne swe prawa; stąd napaści woyna . . . ,Powiedzcie wy pozostali świadkowie, wy błonia Z i e l e n i c i D u b i n ki, ieśii Koś c i u s z k o, jeśli Polacy walczyli iak Polakom walczyć przystoi? Niepokonanie szczupłych sił naszych, podstępne układy wytrącając z ręku oręż, przytłumiły wrzącą boiów ochotę. Tak iest przytłumiły; wkrótce bowiem znieważone dostoieństwo narodj, rozszarpane prowiucye nasze, zawód od sprzymierzeń- A ca, oburzyły roziątrzone serca! sam zbytek nieszczęść podniósł naród do szlacht tney rozpaczy, - U ciśniona oyczyzna chwyciła miecz, i oddała go w ręce Kościuszki. · Związki, które nas łączą z ludem pobratnim, wspólność Pana it-di.ego, wdzięczność nasza dla A l e x a n d r a, nie każą się rozciągać nad tą pamiętną woyną. Nie świetne postawą i okazałością szeregi, tłumy uzbrojonych w rolnicze narzędzia wieśniaków wiódł K oś c i u s z k o przeciw naybitnieyszym l u d o m . - Ileż wstępnych boiów, obiężeń, ileż okropnych nocnych wycieczek, ile gonitw, utarczek! Zmieszała się ziemia nasza ze krwią walczących wprzód, nim mogiłą naszą stała się,- Końcem t)lu poświęceń były więzy okropne. Trwały dwa lata, trwałyby dłużey. Tak iest, ity Kościuszko nie w wolnych mu na własnty ziemi, lecz w czarnych lochach skończylibyście byli nędzn* dni wasze, gdyby lńa Witlkotiiyśiny Imperator P a we ł Iszy. Pierwszym czynem naywyższey wAddzy iego było, rozbicie oków 20 tysiącom Polaków. Dzięki niech ci będą cieniu szanowny! zawsze Polak imię Pawła z wdzięcznością wspominać będzie. Oswobodzony Kościuszko nie powrócił iuż na tę żałobnym kirem obrytą ziemię, na tę ziemię, która dla niego inż obcą stAia się; zwrócił oczy na odległą krainę, na ktorey walczył w młodości, która drugą stała mu się oyczyzną. -?- Złożonego ciężkietu kalectwem nie zraziiy trudy i niebezpieczeństwa żeglugi. - W tey te żegludze zaledwie bezdenne morza nie stały się grobem Wodza naszego! W ciemney nocy, ieden z okrętów wracaiącey z Ja maiki floty kupitekity oddziela *I"*ę od innych, leci, uderza o okręt Amerykański; pozaczepiały się maszty, liny i żagle: dwa statki petęinie nawzaiem tłukty się bąkami. -- Łatwo sobie wystawić można krzyk i pomieszanie zebranych na pomoście podróżnych; śmierć w oczach wszystkich stawała. >- Jak zawsze, tak i w tey okrop nt y chwili Koś c i u s z k o spozierał na nię spokoynie, JSie wybiła ieszcze ostatnia godzina iego; chciała Opatrzność, by dożył do tey ekwiii, w którey Wspaniałomyślny Alexander ogłosi Polskie Królestwo. Z stistą wielkiego masztu, z podarciem żaglów, wyszedł okręt z tey ciężkiey przygody: przedłużyła się tęskna podróż do dni 70. Odkryliśmy r.akoniec brzegi szczęśliwcy Ameryki. - P«_nsylwaniia, oyczyzną W i l h e l m a P e n a i F r a n k l i n a , przyięła Kościuszkę na łono sAoie. - - Po 4ylu strapieniach, pierwsza 1» by<ła pociesza» iąca chwila. Przyięcie, które go spotkało, osłodziło ciężkie frasunki i trudy, - Członki zebranego Kongressu, dawni towarzyszt brani", przyiaeiele, znaietaii, lud cały wysaed* U3przeciw niemu, otoczył wóz zbolałego voiini, i aż do mieszkania iego zawiódł. - Lecz nie tylko w Ameryce, we wszystkich kraiach, przez które Kościuszko po oswobodzeniu swoiem przejeżdżał, w Sztokoimie, w L o n d y n i e, w B r i s t o l, wszyscy, co kat<<' mili w piersiach miłość wolności, uczuć szlachetny.li, cisnęli się do niego z hołdem u« szanowania-Miło było Polakowi w tey czci oddawaney Naczelnikowi swemu widzieć szacunek i rzewne czucia nad losem niesprawiedliwie zagładzanego narodu. Czyli to błędnie poddane nadzieie; ez\li chęć poratowania zdrowia obok biegłych lekarzy skłoniła Koś c i u s z k ę, że raz ieszcze odwiedził b:zegi Europy. - Wkrótce atoli poznawszy znikomość obietnic, czczość wszystkich usilow-iń ludzkich, porzucił wrzawę wielkiego świata, iego nawet oklaski, i obwinąwszy się, iż tak rzekę, w cnoty swoie, do wieyskiego schronił się mieszkania.- Tam prace roh-icz* by?y iego zatrudnieniem, przy. iazń peciechą chwil wszystkich. Baz tylko porzucił to spokoyne schronienie, a to, by widzieć, by hołd złożyć Nayiaśoieyszemu Alfcxandrowi za wskrzeszenie imienia Polskiego.

Tym czasem, wzmagający się z wiekiem wstręt do wszystkich zawichrzeń publicznych, miłość zacisza i pokoiu zawiodły go do ziemi Szwaycirskity.-- Tam wmieście, Solurze diiia 1 5. Października po tylu-rierpieniach i próbach zawołał 15Óg tę duszę cnotliwą, d« mieszkania wybranych. Umorł. Kościuszko, iak chrztścianowi umierać przystoi, z ufnością w Bogn, spokoynie i mężnie, - I3bugi r iak podobni iemu Focyon i Clncinnatus, po zgonie swym nawet zakazał weztlkity pompy, i ciało tego, który w polu sławy r 0zkazywał zoroyuym tjsiącom, sześciu ubogich starców zaniosło do wiecznego nas wszyA gikich mieszkania. Ppkóy. niech będzie cisnioni twoim o Mę.

In cnotliwy! Przyira ostatnie pożegnanie £a- P. Z e l t n e r a, który nam oraz oznaymił, iż losnych ziomków twoich, przyim ostatni« po- dnia 19. t. m. ciało ś. p. Jenerała Koś c i uiegnanie tego, który nie raz zbolałą twą, głc- szki będzie pochowane. Btz straty czaeu wę na ręku swoich unosił. Niestety! kiedy udaliśmy się do Solury dla oddania ostatniey Już nie nasza ziemia przykrywa twe zwłoki, posługi tak szanownemu Rodakowi, gdzie b kiedy duch twóy tam mieszka, gdzie ostatni wszelkiemi ceremoniiami żałobnemi do koz Rzymian, niech się choć pamięć twoia mię- ścioła Jezuickiego w towarzystwie osób Rady dzy nami zostanie, niech wizerunek twóy, Stanu, duchowieństwa i mieszkańców miasta, któryby przypominał i rysy twey twarzy i do- ciało odprowadzono. Po skończonty mszy broć duszy twoiey, umieszczonym będzie w Stey wniesiono ie.do Zakrystyi, i tam w przyPańskieySwiątnicyl Niech będzie skromnym, tomności Prefekta i wielu osób Sądowych, na« tak, iak byłoskTomnem całe życie twoie. Nie przód złożono w cynowey trumnie, która popotrzeba napisów, dosyć imienia. - Wten- tera. zalutowana, w drewnianey zamknięta, i czas, czyli to ziomek, czy daleki przycho- pieczęciami miasta Sol ury, Pana Zeltnera dzień podniósłszy zroszone łzami oczy na i ś. p. Jenerała Kościuszki przez Notaryugłaz wyraźaiący ciebie, powie: "Takim był sza zapieczętowana, a około wieczora w groM<p>-, który %ietnkom swoim nie dał ginąć bie kościelnym umieszczoną została.

be% chwałyA i Cnotami SWemi UZacnił imię Po ukończeniu całe y ceremoBii, świadkoPolakn. " wie podpisali się, iako ciało Jenerała K o - -l śc i u szki wyźey opisanym sposobem dnia Wyiątek z listu pisanego dnia 20. Pażdzier- ig,go t. mca. itst pochowane.... nika r. b. w H o fwy 1 w Szwaycaryi Ze Lwowa dnia 6. Października. przez kandydata, wysłanego kosztem Gazeta nasza ogłosiła dwa następuiące piRządu do tamteyszych Instytutów, w ima okólne Rządu Galicyiskhgo wzglę<hm celu doskonalenia się w nauce roi-podatków w teraźnieyszym, roku woyskowym nictwa. opłacać się maiąeych: Nader smutne zdarzenie, bo utrata Jene- I.

fała Kościuszki, sprawiło wielki żal w ser- Lubo rząd użył środków, aby przez cach przyiaeiół i znaiomych iego. Przypisuią zmnityszenie etaiu woybkowego i ciwilnego nagłość śmierci iego ostatniey podróży z S o - publiczne wydatki ze zwyczay« emi przychołury do Neufchatel i (Jhaudefende, darni zrównać, i lubo żniwa tegoroizne tak którą, w iednym dniu odbył. Powróciwszy obfite były, przecież niepomyślne skutki po% drogi, narzekał na boi głowy, i mzuł fe- przedzAiących lat nieurodzaynych, osobliwie brę zimną, która się wkrótce w febrę nerwo- zaś w niektórych,Prowincyach skutki żniw roma zamieniła. - Pomimo wielkiey staranności ku przeszli go źle wypadłych sArawiaią nieDoktora Pana S c h li r er, wzmagiiąca się sła- możność zmnieyszenia wydatków rządowych bóść nied02woliła tego znakomitego Męża do tego stopnia, żeby bez dalszego nałoźeprzywrócić do zdrowia; i tak dnia 15. b. ra. riia podatków nadzwyczaynych w następuiąwieczorem o gtey godzinie zszedł Jenerał cym roku woyskowym opędzić, a przez te Kościuszko z tego świata w mieście Solu- eczere życzenie Nayiaśnieybzego Pana, iakie t z e . Dnia 18- odebrałem wraz z moim troskliwość o dobro poddanych naiego prawspółziornkiem P. M a l h o m m e tę dla nas wdziwie oycowskie serce wkłada, do skutku niespodzianą i zaimucaiącą wiadomość przez doprewadzić można było. -- Jakkolwiek wiernych poddanych iescze dalszych wymagać ofiar, przewieź był przymuszony naywyższym reskryptem prztz prtzydyalny dekret kanceiaryi nadworney z dnia 7go Października roku bieżącego, tuteyszemu Rządowi kraiowemu udzielonym, nayłaskawiey rozporządzić, ie w roku wuyskuwym 18»8 podwóny podatek gruntowy wraz ze 100 procentowym dodatiiem, tym samym sposobem, iak «a rok »8 1 7 wypisany był, trwać, i że oprócz tego podatku na opędzenie potrzeb weyekowych reluicya liwerurifcowa i przydatek woyskowy, a na zapłacenie koni w roku igiz drogą rekwizycyi wziętych, osobny dodatek płacony bydi ma. - Do podatku gruntowego, mają go Dominia i gromady poddańcze całkiem w ten sam sposób, i w tych samych ilościach, iak w roku woyskowym 1817 uisczać, u urzędy i kassy cyrkułowe są obowiązane oto starać się, ażeby ter) podattk w ustanowionych terminach punktualnie do kassy rządowey wpłynął. Co bię zaś reluicyi liweruukowey, tudzież dndaifeu woyskowtgo, i owtgo na zapłacenie koni tycze, te kwoty będą natychmiast na D e m i n i c a l e iRusticale podług złotego podatkowego awykłym dotąd sposobtm rozłożone, i osobne tabelle subrepariycyine urzędom i kassom cyrkułowym dla dalszego uwiadomienia dominiów i gromad doręczone, podług których zatem podatkuiący wypadaiące Ba niih kwoty w tych samych terminach, iak zwyczayne podatki, złożyć obowiązani będą. - Nakoniec, czyni się iescze ta uwaga, że chociaż to naywiększem życzeniem N aybśnieyizego Pana było, aby wyżey wysczególnionychprzydadków podatkowych dla opędzenia potcceb rządowych od Swoich wiernych Gallićyiskich i Bukowińskich stanów na zgromadzeniu seymowem przez postulała żądać, przecież do pozostania na rok woyskowy 181 sst y iescze przy dotychczesnym sposobie wypisywania podatków'" 'spowodowały N ayiaśnieyszego Pana te ważue przyczyny, że stanom drugiego zgromadzenia się chciał osczędzić, i źe nowo obrariy wydział stanów iescze w zupełney działalności nie iest, a zatem wcale niezwłocznym rozkładem podatków iescze trudnić się nie m o i e ; przy tern. raczył iednak N ayiaśnieyezy P-an to dodać, że na przyszłość wszystkie rozpisywania podatku gruntowego zawsze przez formalne postulata do zgromadzonego Seymu nastąpią. We L w owi e dnia r i. Października 18' 7(Następują podpisy.) II.

Naywyższym dekretem kancellaryi nadworney z dnia 3go Października roku bieżącego ogłoszonem zostało, że Nayiaśnieyszy Paa naywyższem pismem gabinetowem z dnia 25. Września roku bieżącego podatek klassyczny z soprocentowym przydatkiem podług trwaiących dotąd ustanowień, a podatek osobisty podług wymiaru, w patencie pod d> iem igo Czerwca 18 >6 wydanym ustanowionego, po 30 kI. w monecie konwencyiney od każdego podatkuiącego na rok 1 8 1 8sty rozporządzić raczył; co się ninieyszem do powszeihney wiadomości z tym dodatkiem podaie, że co do podatku klassycznego wraz z soprocerW towym przydatkiem podług dotąd zachowywanego sposobu, a co do podatku osobistego, całkiem, według przepisu okólnika z dnia · 1 5go Listopada roku przeszłego N ro 5 2,081» i z dnia sigo Stycznia roku bieżącego Nro 8,714 postępować należy.

WeLwowiednia sx. Października 1317.

(N astęi>uią podpisy.) Z tPenecyi dniu 12, t]lzdziernika.

Austryaeki okręt kupiecki Kar o l i n a pod sprawą Kapitana C al vi był w żegludze swoiey z Wen e c y i d o L i z b o n y wezwanym do poddania się przez Korsarza B u e n o s - Ayreekiego, który poparł zaraz wezwanie swoie wystIZałem ze wszystkich dział swoich. swoiey strony dać takoż ognia do korsarza; atoli przekonawszy się otćm, że kst słabszym od niego i"£e okręt przez Wystrzały korsarskie znakomicie ucierpiał, zwinął zng'e i posłał poddowódcę z należnemi papierami -00 okrętu korsarskiego. Zaledwie korsarz przekonał się o tern, że to iest okręt x"'uetryacki, uniewinniał swóy postępek, zapewniał, ie go poczytywał za okręt Hiszpański, nie maią« iadney wiadomości o banderze Au«tryackity, i chciał wynagrodzić zrządzoną szkodę. Kapitan okrętu Kar o l i n a pędzie» Jcował za to, i kazał znowu wywiesić banderę Austryacką, którą korsarz powitał wystrzałami z dział, na które okręt Austryaiki odpowiedział i żeglugę swoią do L i z b o n y Cczęśliwie ukończył. Wiadomość ta wyięta 2 listu samego Kapitana, powinna kupców bardzo interessować, gdyż iest dowodem, W iakiem poszanowaniu bandera Austryacka U wszystkich naTodów zostaie.

Z Włoch dnia i. Listopada.

Gazeta Parmeńska oświadcza z urzędowego upoważnienia: "iż N. Xiężna Parmeńska nie pomyślała nigdy o tern, ażeby wydała tleHaracyą iakową, lub kazała wygotować w imieniu swoiem akt iakiś autentyczny, bądź przed lub po Kongresie Wiedeńskim, któryby mógł przeciwić się warU'fcom, umówionym na Kongresie Wiedeńskim lub w poprzedzaiących i późnieyszych traktatach." Z Bruxelli d. j). Listopada.

Król powrócił dnia %. do H a g i.

Tuteyszy eą-d przysięgłych zawyrokował wczoray w sprawie Xiazecia B r o g l i o , BiI skąpa Gandauskiego, «kazawszy "'o zaoranie »a wywiezienie.

Podług gazet Niderlandzkich, dwór Ceaarsko-Rossybki nie zabawi tak długo w M 0skwie, iak zrazu miał zamiat, lecz iuż w miesiącu Lutym powróci do P e t e r s b u rga, prócz samego Cesatza, który zwiedziwszy wprzód "'woie południowo* wschodnie prowineye, uda się do War s z a w y i seyrri tamże odbędzie. Słychać od granicy Francuzkiey, że przy osadach weFlandryi, Pikardyi i Ariezyi, liczba Oficerów zupełna i więcey »iii zupełna, lecz że dwóch trzecich części żołnierzy brakuie, tak iż naymotnitysze legie, które czasu pokuiu z II o II ludzi składać Bic powinny, ledwo po joo liczą. To samo z iazdą i artyłlery"'. Zgłaszają się niekiedy do slulby gtarjy żołnierze, lec?, w wyborze ich wtełVI zachi>wiiią ostrożność. Unia 21. m. b. Sąd Kay wyższy sądzić będzie sprawę Xtążęcia Wellingtona pzeciwko Panu de Busche r, wydawcy llOstrztgacza Jitlgickiego Pewien Niemieciri podróżny, powracaiący z San Domingo, upewnia, iż Christop h e znacznie iuż się podstarzał, a śmierć iego pewnieby pociągnęła za sobą rewełucyą, gdyż syn iego nie posiada iadnyeh potrzebnych rządcy zdolności. Z Peryża dnia 6. Listopada.

Król J mć zagaił wczoray zwykłym obrzędem posiedzenie obu Izb następuiątą od tronu mową:

Mowa

Król a.

"Mci Panowie! Na zngłieniu przeszłego posiedzenia mówiłem do WP anówo nadzieiach, iakiemi mnie zaślubienie Xiazecia B er rv karmiło. Opatrzność zbyt prędko zabierając użyczane nam dohrodzieystwo, zastawiła nam na przyszłość widok zisczenii się żyrjsfń naszych. U mowa z stolicą świętą, którą W Panom roku zeszłrgo zwiastowałem, została arawsrtą. Poleciłem Ministrom moim, aby przekładaiąc ią W Panom przyłączyli do niey razem pr-oiekt do prawa, dla nadania postanowieniom oncyże potrzebney sankcyi praAvodawczey 1 postawienia 'iey w zgodności z-uatawą Konstytucyjną" z prawami Królestwa i z" swebodami kościół* kit-HI po naddziadach nasjych, o którego zachowanie L u d w i kS. i wszyscy iego następcy, równie iak o pomyślność poddanych twoich troskliwymi byli. Żniwo roku i g 16. przez wielkie nieurodza.

ie, znaczną część nadziei Moich udaremniło. Cierpienia ludu Moiego niezmiernie na sercu Moieru ciszyły. Ależ z rozrzewniaiąią widziałem pociechą, ii ie prawie wszędzie 51 chwalebną zniósł cierpliwością; a luboć kieska ta w niektórych mieyscach uniosła go do Czynów bu«itow;iiłzy<li, to przecież wszędzie porządek spiesznie przywróconym został. Chcąc złagodzić ijiesczęście czasu, podiąć musiah-m whlkie wysilenia i nadzwyezayoe na sbrb nałożyć ofiary. Podany vyPanom będzie sczegołowy unychże wykaz, a gorliwość W Panów o dobro publiczne, naymnieyezego nitdopuseza Mi powątpiewania o przychyleniu się waszem do łych nieprzewidzianych wydatków. Tegorocznie plony żniwne były wprawdzie w naywiększey części Królestwa pomyśloieysze; altćzdrugity strony klęski mieyseowe]I zniweezo e winnice, wynngaią oycowskiego zaradzenia potrzebom-, ktorychbym bez przyłożenia się W Panów osłodzić nie zdołał.

Rozkazałem, by WPanom przełożono budżet wydatków roku następuiącego. Jeżeli ciężary wypływające z soiuszow i z tm utnty woyny, kjoca przez niedoszła kresu EWOugo, niedozwalaią icscze zmuieyszenia danin na przeszłćm uchwalonych posiedzeniu, cieszy Mnie przynaymniey ta myśl, iż zalecona przezernnie osczędc.ość uwalnia mnie od konieczności żądania większy h o fi. ri że uchwalenie mnieyszey niż w roku zeszłym pożyczki na opędzenie wszystkich potrzeb wyetarGEj.

Nieprzewidziane skutki umów, które w roku '8' 5 podpisać znaglony byłem, pocią gnęły za sobą nieodzowne nowych układów

04gskoiarzenie. Wszystko ożywia Mnie 0* Ł t! * ią, iż pomyślny mieć będą wypadek i i& przechodzące siły nasze warunki ustąpią mieyeca innym, zgodnityszym E słusznością, z miarą . możności * ofiar, znoszonych p r z. J lud Moy z statecznością, która nie może iuż rmlosu MOR y powiększyć, lecz która mu nowe jedna prawo do Moiey wdzięczności i szacunku wszystkich narodów. Tak iako miałem sczęście, oznaymić VVP a .

nom na przeszłam posiedzeniu, zmnieyszy, ty się op.ątą część wydatki, których w Q y. s k o z a y m u i ą c e przyczyną, i li i e i w i u i daleką ta chwila, w ktorey przyświeca nam nadzicu, ii -dzięki sjluości i mądrości panow an u Moiego , miłości i zaufaniu M e i e - e ludu, 1 przyjaźni Monarchów - ciężary te zupełnie ustaną, i że oyczyzna na»At odzyścze znowu pomiędzy narodami ta dostoieństwo i świętość, iakiesię waleczności Francuzów i znakomitemu ich wytrwaniu W niesczęściu przynależą.

Do o.iągnienia tego celu, potrzebna Mi wet tern większa niż kiedy jednomyślność lu. du z tronem, ta to stanowcza siła, be* którey moc staie się niemocą. Moc u im iest dznelnieyszą, tom muiey potrzebulebydź ostrą. Sposób, w iakim wykonywa. cze władzy Moiey szafowali tą mocą, którą im prawa powierzyły, usprawiedliwił Me zaufanie. Ależ przyiemno Mi ozhaymić W Panom, iż nieznayduię potrzeby utrzymania sądów p r e w o t a ł n y c h dłużey nad czas oznaczony przez prawo, które zaprowadzenie ich postanowiło, Kazałem w myśl uetawy Konstyturyiney ułożyć proiekt do prawa o zaciągu do służby woyskowey. Chcę, ażeby nikomu nie było wolno odwoływać, się do jakowych prerogatyw, ażeby d uch i przepisy tey ustawy, tegq to naszego prawdziwego kompasu, upowainiaiącego wszystkich bez różnicy Francuzów do etopni i urzędów, nie były czczemj tnym zawodzie nie znał innych granic, prócz tych iakie mu zdolności i posługi iego zakreślaią. Jeżeli wykonanie tego zbawiennego prawa wymagało powiększenia wydatków w etacie wydziału woiennege, tedy iako tłómacze uczuciów ludu Moiego, niebędziecie «iię wahali zatwierdzić uroczyście rozporzedzeń, zapewniaiących F r a n c y i owę nIepodległość i owe dostoierótwo, btz których nfczem Król, niczem naród. Przedstawiłem WPanom przykrości nasze, a razem i środki, iakich wymagaią. Na zakończenie chcę uwagę, W Panów na przyiemnieysze zwrócić przedmioty. Religia, ta odwieczna wszelkiey, a nawet ziemskiey sczęśłiwośei podstawa, ufam, iż skutkiem A pO _ wróconego kościołowi Francuzkiemu pokoiu, znowu pomiędzy nami zaiaśnieie. Spokoyność i zaufanie zaczynaią znowu kwitnąć; wierzytelność znayduie ustalenie; rolnictwo, handel i przemysł nowe odbieraią życie} nowe arcydzieła kunsztu wzbudzała podziwłenie. Jedno z Moich dzieci zwiedza w tey chwili część Królestwa, rbIeraI..I,c wszędzie błogosławieństwa w nagrodę wyrytych tak głęboko w sercu iego uczuć, których postepowaniem ewoiem składa dowody. A ia, eó jedyną tylko mam namiętność, namiętność usczęśliwienia Moiego ludu, co dla pomyślności tylko iego żarliwym iestem w popieraniu owey mocy, którey przeciwko wszelakim zamachom bronić potrafię, wiem, iż kochany iestem od M'oiego ludu, i znayduię w sercu Moiem to zapewnienie, iż popociecha ta wiecznym dla Mnie będzie udział " ell. Ta w nieiedhym względzie odznaczająca · ię mowa Króla, sprawiła na zgromadzeniu trudne do opisania wrażenie. Po ekończoney mowie, wyfeenali przysięj .. . ł , , gę nowo obrani Deputowani, a Kanclerz PglosU pp"ędzępie -.rb« bb M ctwąite I wezwał członków onyehle, aieby etę, poiutrze w salach swoich zgromadzili, Dnia 4. Posłowie i Ministrowie cudzo« ziemscy składali Królowi i rodzinie Króle« wskiey swe uszanowanie. Przy tey sposo« bności Stawiony był przed Królem Pan H e c h s c h i l d , Sprawaiący interessa dwór« Szwedzkiego.

Marszałek, Xiążę Raguźańsktj spodzie« wany iest co chwila powrotem z Lugdunu. SAd prewotalny Lugduński wydał w dniu 3. m. b. wyrok na 70 sprzyeieiorych wtym raiescie. Jeden tylko oskarżony, V er'nay, skazany został na śmierć z zaleceniem ge iednak łasce Mooarszey; Barbier, Volo« z a n i B i t t e r n a y za'"" wydanie różnych U« iemnic pusczeni na wolność, zostaiąc iednak przez lat 10. pod dozorem Policji; 16- mię« dzy którymi Pani Lavale te i Joannen ze wszystkie m uwolnieni; inni dłuźszem lut króiezem więzieni*m ukarani, Mowa Króla, mówią tuteysze dzienniki, uważana iest za arcydzieło polityczne. Wyrachowana iest zupełnie na naród i niechybnie nadzwyczayne sprawi wrażenie. Wydrukowano ią oddzielnie i z wielką czytana iest chciwością. W A n g l i i aresztowano fałszywych 5Ire« neciarzów, którzy Francuzką monetę wybiiali. Pomiędzy «traconymi zbrodniarzami sianu w Lizbonie naywięeey byłe woyskowyel\ a także i xiądz ieden nazwiskiem de Mi ran« d a. Od wczoray mamy ta tak nadzwyczayne mgłę, iż wszelkie ieżdżenie ustało. Cho. dzący pieszo zaledwie domy swoie namac.i mogą.

" " " · · lI. - - » Doniesienie handlowe. Świeże Tureckie OIZeV c h ?' fi" o a y, saleesony "oliwę d'Aixy Gdań. ską wódkę, ser holenderski, przedni arab Smirn. figi, dostać można w Koś c i a n i e u Kupę» K rug. < Dodattk,

Pałac Carskie-SieJo.

(Wyiąttk trzeci.) Między kolumnami z oleustron umiesczone są posągi i popiersia wielkich ludzi. Spostrzegane tara miedzy D e m o s t e n e S e m a Cyceronem posąg Foxa, obrońcy praw ludu, każdy s:ę przekonywa, że Ka tarzyna I I. ceniła i szanowała jeniuss i talertta wysokie bez względu na kray, oyczyznę i wiek. Posag Woltera, dzitło Goudo na, z marmuru białego wielkości naturalney, wystawia go w szlafroku i czepku nocnym siedzącego w krześle. Między popiersiami i posągami staroźytneini z marmuru iest wiele, które w rzeczy samey są wielkiey ceny; między iuaerni posąg Wen e r y, który zdaniem Pa Ikon eta i Klee ne ra przs.-ch.odzi w pewnym rodzaiu, piękności posąg Wen t ry Medyceuszów; dwa posągi M u z; głowa olbrzymiey wielkości J u n o n y, którą znawcy przenoszą nad znayduiącą się w Rzymie w ViI> la L u d o v i c i, a to dla tego, ii więcey ma idealney piękności kobiet; głowy A c h i II e - sa, Jowisza Serapisa i Bachusa; popiersia Ni oby, H e rkul e sa, Liwii, dwóch F a u e ty n ó wi i u ł i i ; p o sąg il z y d y , Ap o llina, Bachus-a, Satyrów, i t. d. Naywięcey z posągów bronzowych lane są w Akademii Petersburgskiey. Z rzędu naypitrwszych i nayznakomitszych przez dokońttt- ie dzieła i trafność wyrażenia są dwa posagi kolosalne H e r k u l e s a i F lor y, umieBcwne przy pierwszym stopniu wschodów prowadzących z galery} do ogrodu. Do He rk u i e s q F a r n e z e g o G a r d e i e f dodał skórę Lwa Nemeyekiego, lekko rzuconą na plecy boliatyra, który się wspiera na macudze. T o dtnliuie podwyższa piękność posągu. Zjtrzymaymy się teraz chwilę, i rzućmy oko na te pyszne wschody, a stąd zwróćmy uwagę nasze na ogród. Z żadnego innego punktu nieraożoa tak widzieć całey pięknościróżniącey Carskie-Sieło odPawłowska i hmych pałaców, należących do ivieyslich mieszkań monarszych. Różnią się one z sobą iak piękność mieysc A m e ryk i różni się od podobnych piękności Euro-py, iak'wodopad Niagary od wodopadu Renu. Tu wszystko itst iak w Nowym Świecie. Teru ie sam bogaty rzut oka, taź sama odmiana drzew, t-;ż sama zieloność murawy, taż sama zachwycaiąca świetność lazurowych i purpurowych kwiatów. Oto też same ponure iodły Amerykańskie, z których zdaie się, iż słyszą odzywaiącgosię ptaszka. (*) Ti) słońce spuscza się tak spokoynie w iezioro Car« s K o-Sie ls K ie, iakom ie widział nurzające się w milczących wodach O n t a r i o . N ayiaśnieyszy Cesarz A l e x a n d e r wychowany w Ca rs kie m-Sic le, z dzieciństwa przywykł domieysea, gdzie wszystko przypomina mu zabawy niewinne i zatrudnienia dziecinnego wieku. - W lem to mieyscu nauczył się kochać prostotę i przyrodzenie, uczucia, które zachować umiał wśród zwycięztw swoich i pompy dworu. - Do tego to ustronia, na wzór naddziadów swoich , spieszy, aby wytchnął po trudach panowania, lub myślił nan usczęśliwieniem poddanych. Ozdoby, które dodał Carskiemu-Siełu , dowodzą pewności smaku iego i trafności rzutu oka, które w chwilę epustrzega, co iest prawdziwie pięknem w przyrodzeniu i sztu-. ce. - Itak z iege rozkazu wycięto drzewa, które zasłaniały galeryą K a m e r o n a, i ta pyszna kolumnada ukazała się w całym blasku piękności. - Wyniosłe położenie mieysca z iedney strony ieziora okryły tafle granitu, i utworzyły pyszny wał, iednę z naypięknieyszych ozdób ogrodu. Stuletnie dęby siłą iakby wróżki wzniosły się na <<Izikiey . dotąd i nieuprawney nizinie, a miękka i śmie

(*) Mocking bird, Rossigrioi d 'Ameriqu * Słowik Amerykański.

tami, zamieniła to mieyece w łąkę ulubiona G r a c y i. U mieiętnie przecięte zarosłe ukazały zachwyconemu oku niby przezroczystą zakryte gazą odległe rzadkiey piękności widoki, lub uwieczniające pamięć sławnych wypadków piramidy i obeliski. Monarchowie zwyczaynie lubią tworzyć rzeczy nowe, a zaniedbuią udoskonalenie tego, co ich poprzednicy założyli. Cesarz Al e z a n d e r przeciwnie nayusilniey zaleca, aby wszystko, co tylko ieat zaczęte m i dotąd było utrzymywatiem w Cars K iem- Siele, nienaruszenie i naystaranniey było zachowane nadal. - Chodząc po Carsko Sielskim Ogrodzie nie moina się dosyć nadziwić wyszukanemu porządkowi i ochędóstwu. Nawet zimową porą ulice w ogrodzie na kilka wiorst są wysypane piaskiem po wymiecionym śniegu. Przechadzka wtenczas tern milsza, iż niepodobna używać inney w tey porze roku, i tę iescze ma przyieraność, ze nam Wystawia widok sprzeczności, iaki sprawnie nie odmienna zieloność licznych jodeł z oślepiaiącą białością śniegu. Cesarz zimową perą często przyieżdża do tego rozkosznego zamku, i tam spokoyniey się zatrudnia urządzeniem łosu poddanych swoich. Z iego rozkazu ukończono w tym roku drogę na 0Łoło @grodu, czyli raczey w nim zawarto, służącą do przeiażdiki konney i w poitździe. Każda pora roku odznaczona iest w Carski em-Siele nową ozdobą w ogrodzie; nie upłynie miesiąc, a to rozkoszne mieysce do dawnych nieprzeliczonych ozdób nabywa nowey. Słowem, to prawdziwie piękne ustronie, (ieieli tak nazwać moina pałac, gdzie najpotężniejszy z Monarchów świata większą połowę roku przepędza) w dawnych czasach między cuda świata sprawiedliwieby było policzone. Newy sposób chędozenia kloak po domach.

Pomiędzy wynalazkami zaeługuiącemi na

IG X SBzachętę, te sczcgólniey eeoić naleiy wysoce, które w pewnych professyach niebezpiecznych i obrzydliwych zachowuią życie sprawującym też profeesye, a innych od nie znośnego uczucia zasłaniają. Takim iest wynalazek w Paryżu sposobu oczysczania kloak szybko, bez wielkiego zachodu, hałasu, nieochędóstwa, i sprawienia smrodu. Doświadczono tego sposobu w P a ryż u przy licznych widzach. Sprowadzono przed pewny dom wielką beczkę na wózku, a na wierzchu maiącą kiszkę skórzaną niby dogaszenia ognia; tę wyprowadzono nad dach domu, z którego kloaki miano wywozić plugastwo. Rurami miedziąremi wychodzącemi z kloaki szło toż plugastwo do owey beczki, tak dalece, iż wielu z widzów nie zgadło, co z tą beczką rebiono.

Gazeta Wieysk. Warsz. umieściła naetępuiące Myśli wyitte zrozPrauy P. Stetiger podjid' phem: "Przedstawienie ustawodawstwu gospodarczo-rolniczemu WX Poznańskiego." ( W gaz. gosp. rolno P. Sznee umiesczoney.) Jeżeli w iakim, to naybardziey w przedmiocie gospodarczo-rolniczym trudno iest z zupełną wyrzec dokładnością, co ku ulepszeniu onego prawodawstwo postanowić winno. Przeisy powszechne mebędąc wszechwzględnie do azdego zastosowane sczegółu, rozmiiać się częstokroć muszą z możnością wykonania onych, sczególne zaś i każdey mieyscowości odpowiada ące postanowienia są ogromem do skreślenia prawie niepodobnym. Dla uniknienia 0budwu tu wspomnionych przeszkód zaograniczemy się iedynie na uwagach Wielkiego Xięstwa Poznańskiego dotyczących, które będą pewnie nie bez użytku i dla innych prowincyi; w Wieikiem Xiestwie Poznańskiem bowiem, wszystko prawie mieysce mieć może cokolwiek ku ulepszeniu gospodarstwa wieyskiego prawodawstwo postanowić zdoła; bez gospodarstwa rolniczego iesteśmy tu niczem, ono iedynie stanowi pomyślność kraiu i iest prawdziwem źrzódłem bogactwa narodowego. Tu albo nigdzie sprawdzić się może w caley mocy swego znaczenia ów wniosek: że złe ustawodawstwo jedynie, albo demoralizacya, kładą tamę pomyślności kraiu gdzie posada wzywa mu właściwych, które nawet woyskowego i duchownego stanu od uprawy roli niewyłączaią. Spodziewam się przeto, iż W. X. Poznańskiemu nie będzie oboiętną rzeczą dowiedzieć się, na czem właściwie zależy wsparcie i polepszenie iego gospodarstwa wieyskiego. Kray ten dostał się w podziale rządowi z naylepszóy administracyi ed dawna znanemu, potrztba iedynie powszechney gorliwości w dopełnianiu wszystkich iego przepisów; czem bowiem będą, nayzbawiennieysze ustawy, ieżeli władze wykonawcze nie pokaże dosyć sprężystości, ieżeli nieodpowiedzą godnie zacnemu ich powołaniu, ieżeli więcey o własne iak o publiczne dobro troskliwe udaremniać będą naydobroczynnieysze zamiary rządu! Daleką iest od nas wroźba tak niepomyślna; błogą owszem przyszłość rokewać sobie możemy, skoro Wszystkich szlachetny przeymie zapał, skoro urzędnik przyzwoicie płatny widokiem KOr5IYści osobistych uiąć się nie da, zgodność zupełna wszystkie władze zjednoczy, zasady zaś postępowania gorliwość ze zdolnością i rozwagą połączona przepisywać będzie. "Lecz pominąwszy tu mnóstwo uwag ogól, nych nastręczać się mogących, przystąpmy do * '{ealftierzonego przedmiotu; a nayprzód zwróćmy uwagę na zbyt ważną odnogę naszego gospodarstwa wieyskiego, to iest: 1.) Na owczarnie.

T e, doznaią u nas znaczney niedogodności, często nawet wielki poneszą usczerbek z powodu niestósowney pory do przyjmowania i odprawiania skotarzy, co pospolicie na S. Michał dziać się zwykło, właśnie w czasie różniącym się naybardziey od pory naydokładnieyszeyj to iest na S. Urbana: rząd nasz przeto wiiiienby postanowić:

Aby na zapowiedzenie przyięcia lub odprawy skotarzy obrano dzień %. Lutego; zaś 25. Maia przeznaczono zaczęcie służby lub oddalenie się z onóy. Wprawdzie powszechnie mówlc się zwykło, benefiaa non obtruduntur, dobrodziejstw niepotrzeba narzucać; z tćm wszystkiem ustawedawstwo nie takiey trzyma się zasady; zaleca owszem cokolwiek za dobre uznaie, i ie<<''hby to tylko stanowić miało, co się każdemu podoba, natenczas daleko zbawienmeyszą byłoby rzeczą, ażeby zupełnie w swoiem ustało działaniuJak wiadomo, bywaią także złośliwi, a bar-.

dzióy iescze nI eumieięfn! i opieszali owczarze. Ich n.esurruennosci przypisać słusznie należy rozmaite choroby a których częstokroć, zna? czr.ą crCbC gromady owiec cfopiere w p r Z Y s z ł e " Wtm «III II c ulecza. Ta to prawda l i c z n ej u nas stwierdzona przykładami wskaauie no. trzebę kun .«zna. Wbpomnioney ustawy i fci slego wykonania oneyże. Zapobitgaiae złośliwym zamiarom, niedbał .

stwu 1 nieumiejętności owczarza, dozwalaiamu niektórzy uzymać kilka sztuk iego owiec lecz zwyczay ten i" e test dość skuteczną rękoymią. Jeżeli bowiem zaraza pochodząca złośliwości pastucha wykryie się dopiero w zimie lub n» wiosnę, on uprowadzi pitrwey swoią chudob ę, ustrzeże i4 innym iakim sposobem od zarazy, albo też nareszcie odprawi się na S Michał to .est wprzód nim się choroba obiaw.C Jezeh zas choroba będzie skutkiem niewiado.

mości lub niedbalstwa, czyiiż natenczas powetme własc.cHlow. szkody poniesione to wspomnienie, ze strata podobna dotknęła także skotarza. Środek ten przeto ukazuie sie nie tak skutecznym, iak odprawianie pastuchów na b. U r b a n ; któ re bo wi e m b y d ł o do» Mai» iest lescze zdrowem, te wyśliznęło się zapewne zarazie; natenczas to właściciel mole sie bez obawy z dawnym rozstać skotarzem, nieprzepom.na.ąc "dnaki e w przyięciu nowego o środkach ostrożnością wskazanych, t o i L aby pastuch przybywaiacy. nie przyprowadź! z sobą żadnego bydlęcia, rCAYlIqtI bek, nożyc owczarskich lub innych narzędzi do zarazy przyczynić się mogących. Wszyscy niemal właściciele i dzierżawcy p A e k o n y S się wewnętrznie o słuszności "wey porad» * al.sc, nie wiem iaki powód wiąże ich do zasta! rzałego zwyczaiu, który w dozwoleniu trzymania skotarzowi iego-przychówku każe iakievs pomyślney dostrzegać wroźby. Ustam.daJi smo przeto mnno i tu przYjść, w pomoc ku znieUlnUl II{ zasad), pochodzącej iedynie Z nałoąu j li ł uprzedzenia. Obawa właścicieli aby po znie sieniu owego zwyczaiu, skotarze nie wynosili się za granic ę, iest tak próżną i bezzasadna ,n-t; 1 to mniemanie: że nic więcey tylko pozwolenie pastuchom trzymania przychówkuzachęci on y eh do gorliwego dozoru. U dział ni' Wien np. & lub T' r w dochodzie z trzody i«" dobnyź , daleko lepszy sprawiłby skutek. Win"nych okolicach państwa Pruskiego zabroni * luz prawo pastuchom i parobkom trzymać b» dło własne, iednakźe postanowienie to lubewielce zbawiennern byłoby, nie iest przecie ściśle wyko'nywanem podobnie iak przepisy względem ospy, parchów i innych chorób bydlęcych: pokazuie sie przeto, ze samo kreślenie ustaw naywybornieyszych nie bet iercze dostateczną, rękoymią pomyślności; przesad bowiem, brak g uliwośei i niewiadomość zciołaią częstokroć udaremnić nayświętsze zamiary rządu, ieśli ten nie będzie dosyć sprężystym w wykonaniu prarpisów i postanowień swoich. , -. O B W I E Ś A Z E N I E ." ." \_;_ I Z powodu, że w mieście tuteyszem osiadły garbarz Ludwik Zorn, dla przewyźszaiącey summy długu iego maiątek cały, oddalił się od tegoż bez waru bitowo iuż od nieiakiego czasu, i niewiadomo dokąd, przeto na wniosek Wierzycieli, DominiumtuteyszeBirfzrfrojvo rafeo naywiększą 2 w-zystkich Kredytorow mające preteruyą do własności wspomnionego.Ludwika Zorn, oniaivszy zaraz po iego się oddaleniu Całą tegoż pozostałą nieruchorną własność, te takie życzy sobie mieć sprzedaną. Podaię więc do publiczney wiadomości, źe w mieście Neubryku (Nowymost) nad rzeką War t ą położonym, iest do sprzedania dom mieszkalny wygodny ieden, pod N rem 31 położony, z podwórzem i stayniami, dobrze zabudowany, ogrodem warzywnym i gruntem przyległym, także garbarnia z cegły paloney murowana, nowo wystawiona, pod N rem 32. Ochotę więc kupna tego maiący, raczą się zgłosić każdego czasu do Dominium tuteysze go w Rhzdrowie pod Neubrykiem, lub w Biorze Policyi Burmistrza miasta tuteyszego.

N e u b ryk dnia »6. Li s t o p a d a 1817.

Burmistrz Policyi miasta N eubryku, IV. K rzem in iewski.

W mieście Neub»k:i (Nowymost), w Powiecie Obornickim, nad rzeką Wartą położon ć m, iest z wolney ręki do sprzedania gościniec do brey budowy, Giaida zwany, z,obszerną wiezdną staynią w dobrym stanie będącą, i z znayduiącym się przy tymże gruntem i ogrodem warzywnym. Chęć kupna tego maiący, raczą się zgłosić u Przezacnego Dominium tuteyszego w Biezdroii le pod Neubrykiem, lub w Neubryku w Biórze podpisanego, gdzie o warunkach sprzedaży tey-y- w każdym czasie dowiedzieć się można. Neubryk dnia 16. Listopada 1817.

Burmistrz Policyi miasta N eubryku, v. Krztminiifvshi.

Duniishnh lian ii lo I. v?, Swieze prawdziwe holenderskie osUzygi otrzymał ostatnią pocjtą Stan. PovJ 4 liki.

Doniesienie hnndl .-wi Ostatnią pocztą otrzymał pierwszy transport pięknych dużych ostrzyg naylepsztgo gatunku, i prócz tego ma duże pomorskie minogi, hollenderskie śledzie i marynowanego iesiotra. IV. Pitsch, w rynku Nro. 55.

Doniesienie. N a W1.1snę imlZ11a dostać w ogrodzie Biskupim w P02nUl2Ul na Tomie znaczną Ilość francy szparagów dobrego gatunku, przeto ktoby chciał i teraz na zimę, rekomenduie przy tern i nasienia cebuli tego roczniego sprzętu w Poznaniu na Tomie w ogrodzie Biskupim Ogrodowy Józef Teratyn.

Doniesienie o przeda&y wina. Zaprzestaiąc zupełnie handlu wina, życzę sobie sposobności nayprędzegi) rozprzedania moich zapasów wina; składają się z win Węgierskich w beczkach, takoż w butelkach starego wina Węgierskiego,' z różnych gatunków innych win, iako to starych win Uc-ńskich, maliagi, Francuzkicb. w butelkach i dobrego araku. Chcąc iak naypręoszpgo nabydi kupca, ofiaruięsię przf dawać te wina po nayumiark&wańszych cenach, czy to cały skład razem lub też częściami, a nawet i w naymnieyszych ilościach. Uwiadomiam o tern szanownąPubliczność, a mianowicie moich dotychczasowych pokupników, z tern życzeniem, ażeby się itsztze raz winami rnoiemi opatrzyli. Rawicz dnia 17. Listopada 1817.

C. F. George.

Uwiadomienie. Maiąc zamiar opuścić P o zn ań posianowiłem przeciąć z woluey ręki rnóy. d<jin dwupiętrowy w Pruski mur wybudowany na Ch walisz ewie pad Nrem 21. położony, wraz ze s;aynią i inne mi ptzyległościami; dom ten bardzo iest dogodnym do szynku lub innego procederu; maiący ochotę wniść w kupno zgło-ić się mogą każdego czasu w tymże domu na dole z przodu, gdzie o warunkach zawiadomieni zostaną. « - « » »-» - - G- H . Zerbst.

Średnie ceny zhoza w Wroclawiu Pszesnca 6 taił. 8 troiak. Zyto 4 talio 14 troiak.

Jęczmień 3 tal, 24 troiak. Owies atali. 25, troiak.