GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1819.07.28 Nr60

Czas czytania: ok. 18 min.

Wielkiego

Xiestwa

POZNANSKIEGO

Nro. 60.

w Srodę

Z Kahiza dnia 6. Lipca.

W dniu dzisieyszym odprawiony został W kościele tuteyszym X. X. Bernardynów, solenny obchód żałobny za duszę ś. p. JVV. Pawła Drogosław Sfeorzewski ego, Generała Senatora Woiewody Królestwa Polskiego, wielu Orderów Kawalera, zmarłego w dobrach swoich dnia 6. Maja r, b. Mąż ten urodzony 1745 roku, pierwiastki lat oddawszy szkolnym naukom, poświęca, od roku 39 wieku swtgo cały przeciąg żyda usługom oyczyzny. W zawodzie rycerskim, w kilku epokach walcząc za iey sprawę, niesczędząc zdroivia i maiątku po dwa rszy uięty nieprjy. iatHską prztmorą wytrzymałkilkoletnią s rjylrą ('itwolę. W dalszym ciągu służ» nia .z nieugiętą stałością kraiowi, podeymował prace w różnych stop- iach woiewódzki« li urzędów, i pełnił obowiązki z tą 1 hskażoi ą duszy czystością i gorliwością, która tytko uzor. 'wyh ccchuie urzędników. Sztść razy p (js<<i. na sejmach Warszawskich i Grodzieńdnia

Lipcai8i b

28.

skich, niósł kraiowi pożyteczne rady, życzliwe ehęci i of.ary maiątku. Zawsze cnotliwy Obywatel, obrońca kraiu, ezanuiący prawa, miłośnik sprawiedliwości, wspieraiący nędzt ubóetwz, staranny odo bro i eczęście dzieci swy< h Ojciec, przykładny wprowadzeniu iycta, w użyciu maiątku gospodarz, czynny dli dubrl powszechnego do śmierci Polak, te były cechy właś<iw* ś. p. P a w ł a S K o i z e w B K i i go, które wyniosły go nayprzod 2-.51 stopień Generała, i lubo przez skro« mjfu&ć i itjtriia'" zamiarów do osiągania »y 1i-z.rh M obywatelstwie znaczeń, ogólne iedi.akż» uwielbianie rzadkich cnot iego, ufność -powszechna i oddana mu si rawicdliwość przez zwierzchność kratową, doprowadziły go de fcrzpsłi V.'oiewody, ua-lt.orym to wysokim urjt,dzie uśród prsc gorliwych, i życzeń SLZ ryfh swoiey oy. zyźue, nieubłagana śiuitFĆ zjmbąuszy iego powitki, zrządziła Stratę powszechną i nhukoiony żal pozostałej>" żony i dzieci. T u i więc nabożeństwu piąciu Biskupów pontyfikalnie przybranych to itst: J JWW. Wo ł ł o w i c z a Kaliskiego, L e w i ń s k i e g o Podlaskiego Senatorów, O s t r o w a k i e g o B e t s c i e d o ń s k i e g o, Ra - czyńskiego Biskupal Hetaleńskiego i Infułata Lipskiego, ktckzy prry aesystencyi wielu Prałatów i Kanoników z licznie zgromadzonem na ten obchód Duchowieństwem wznoeili modły do Pana Zaetępów za duszę ś. p. Pawła Skorzewskiege. W. JX. T r a f a r s ki, Kustosz Kollegia ty Kaliskiey, ananąswą wymową bieg życia cnotliwego niebosczyka wystawił, i słuchaiącym W duchu Religii i miłości Oyczyzny do naśladowania, przykład wykazał. -Kondukt przez tychże piąciu Biskupów odśpiewany, smutną tę dla eerc Polaków uroczystość zakończył. Ratafalek wzniesiony gustem Ur. S y l we s t r a S z pilów skie g o budowniczego Województwa Kaliskiego, 7 łokci długości, 6 łokci szerokości, 11 łokci wysokości miał nad c 0KM l e m gradusami i festonami opatrzonym, piękny pedtsuł architektonicznie ozdobiony, chorągwiami i różnemi trofeami woyskowemi ubrany, na którym stała piramida unosząca trumnę czterma lwami podpartą, wokoło którey 4 kolumny z broni i bagnetów związane przy rzęsistym świetle i całego kościoła zaćmieniu okazały czyniły widok. N a stronie frontowe y katafalku wsparty portret niebosczyka na mieczu laurem i orderami przewiązanym przypominał rysy twarzy uwielbianego dobroczyńcy ludzkości, obrońcy kralU i Senatora; pod nim napis następuiący : "Pawłowi Drogosław Skorze"wskiemu, Senatorowi Woiewo"dzie, wdzięczna familia." Na każdey zaś z stron katafalku były na-lępniące napisy: Jafcp Chrześcijaninowi: "Ten o cierpiącey nędzy na ratunek spieszył, "I dobroczynną ręką łzy ocierał, cieszył, "Cnotliwy w ciągu iycia q Chrześciianin w zgonie, "Poi ttrczą wiary spoczął na. wieczności łoni<<»"

Jako Generałowi: "Waleczny w'bom w przeciwnościach stały, "W sprawie nayświęłszey walczył ra swych ziomków« "W dzięczna Oyezyzna przez usta poloników, "Łloźy mężnemu wieniec pruwey chwaty." Jako Senatorowi Woiewotizie: "Rzadki, kto t>le daiów u«yskat w podziale, "Rzadcy coby mu zrównał, w chwalebnym zapale, "Senator l W'odz, zasczyt i podpora razem, "Dźwigał Naród w pokom wprzed broniąc żelazem," Z Petersburga d. 24.. Czerwca.

Czas w tuteyszey stolicy iednostaynie piękny, czasami tylko descz pada. Dnia igu spadł (u grad wielkości laskowego orzecha, a nawet i -większy. Kawa utrzymuie się ciągle w wysokiey cenie. Pud iey, kupuiąc hurtem, płaci się jC;y, a naylepszey g 2 rubli. Cukru naylepszego gatunku pud kosztuie 60 rubli. Rum przez połowę staniał, bo co się płaciło za butelkę 8," teraz płaci się tylko 4 ruble. Przy H a p s a l mleSCle Gubernii Estonskiey są nadtr zdrowe i wygodne łazienki morskie w zatoce m r z a Bałtyckiego, maiącey wodę w zupełnie naturalney, to iestmorekiey ełonośct i goryczy, bo żadna rzeka, ani nawet strumień słodkiey wody w tę zatokę nie wpada. Domy do naymu dla przybywaiących gości dla brania kąpieli są wygodne, a w ni' h stancye niedrogie. Wszelkiego rodzaiu żywności iest podostattk, IW cenIe mtiity niż mierne y . Z Turyngii dnia 14. Lipca.

Pigć tysięcy pięćdziesiąt ieden rzemieślników, fabrykantów i kupców lasu Turyngskiego i z przytykających do niego krain Vogtland zkich, Saskich; Heskich, udało się właśnie z użaleniem i prośbą do Seymu Iltviqzku Niemieckiego. U tyel uią na coraz większe upadanie ich rzemiosł i handlu, wzmagaiącą się prztzto codziennie biedę i nieodzowne następnie zepsucie moralne i fizyczne, lub nieuchronną śmierć z głodu dla siebie i dla należących swoich. Proszą o spieszne przywrócenie wolnego handlu w obwodzie Państw Zwia/ku Niemieckiego i zi bezpieczellie przemysłu Niemieckiego nrzeU * dosczętnemu znisczenia, a , O za p o n «zit1nej l wejiolney poetyki handlowcy.

A Monachium dnia w. Lipca I?ba Deputowanych odrzucie wczoray pro.

ukt. Izby Radzcow Państwa o pomnożenie wydatków na wojsko, źandarmeryą i stadniny ; natomiast zaś uchwaliła większy fun. dusz z ,5000 Złotych dla wdów i ehxót po Duchowny ch_ Protestanckich. A A Bdaeme drugtey I z b y s t a n O w fe .

-? Lausanne dnia S. Lipca.

, B 51:" Y T " . kr " k « 1 1 , . · «««». 1 ot o F 5 rypU" a si* d L..... H d A A A A < A /'\. A» A ....IJ':I A« « O"

Od Menu dnia r Lipc. «bIfB'jf Wl STUS** do BJ\ZyHi, w 11, . Dnia . 9. CzeIWca w J f» i eCszystkiepa- £« a 1. y J A t * *' * *'''''''''' * P.eryProfesoraDr. OKe» przysłanazVVei-widzieć tyVset dzi ""'"'''' '" rIIoTBII" » ar Komm.ssya Po1icyina zapieczętowała. wsze z / y * , « " r ? » 2 5 ? 1 * "c II a "" N.eporozuinienia territoriale między Ba- Z całey okohcv 2 bIJI " ,prZ>,,,Seiołmi_ , " , H i B a d e n załatwiane zostały w Frank - b y bydz i l b A * ! ' ,,* "II T Y ] II A' a A forcie d. O. IT1. b. przez umocowaną do tego doku u m d k i n i "& ..«. i«ia.cego "W'iKommis. H . Rossya, Anglia, Austrya 7 U/l« u Ji. F -qs.e.y .zaręcz i ca.łoś@ .W. .xiestwa B'a- .. * Włoch dnia- w. LiDca de oskiego, a linii H o c li be rg s K ie y Dn\cg lJ1v. Q, QPusci) .NN . eesarstwo Au« przyznane iest prawo sukceesyi w Baden. stryaccy Perugia" przybyli d. 6. do Are» z o, gdzie ich W. Xiąźę Toskański przyimo* Winnice po nad Renem, Moze1ą, w Franwał, a d, 7. przed południem, odprawni kuflii i t. d. czynią nadzieię pięknego winobra- wśród gromu dział, wiazd Swóy do Florencyt. nia, podobnego plonom w roku \%i\. Do opisu bytności NN. Cesarstwa Jrh-rtreje Snat Akademicki w J e n i e rtkursował do Ausiryackich w N e a p o 1 u, przydać iescze etanów Kraiowycb Wey m a r 8 K i eh, w wia- wypada, iż wspomrrieni Cesarstwo chcąc wftodomey okoliczności Profeseora Ok en cy widzieć wspaniałe i razem okropne wybu> u I t T> 1 VV krai u B a d e n s kiIT1 wolno dotąd tylko C<łhaotitte ma -z' VV z A. " Y b B * synom urzędników lub takich osób, któreś, ws.hodzie słońca Z h Z T A * * p o t e ID o W smme W¥ 8:Z8: s&9BQ łet: mi\i \l U j widokiem zatoki N.. r "? p r Z > ' , e m n? r n dzać Akademie bez pozwolenia Ministeria1- .. Zatok) NApoh(anskiey, wyjedli W D t d k . fj . t t ApotazduwResina, lnaoełachplby1 nego. armsz a z 1m co nlę o us a. do dom-u pustelniczego wie1kieyAlramiwę, która zabraniała synom miesczańskim i dz e g d z l e koń c z y Ś c p. ItZsYZ b ; d z 3 ś włościańskim uczenia się Ha Akademiach bez wyraźnego pozwolenia. Głoszą, i£ Wilhelm Tell będzie pewnie musiał poiegnać si, z ,.. t o : n ? N i« rł-<S (J''I\.ł s 4. /\ /\ /\ /\ /\ /\ /\ /\ /\ /\ /\ /\ /\ /\ /\ /\ /\ /\ » - 2 Karlsruhe dnia ta. Lipca.

Jego Królewicoska Mość Następca tronu Pruskiego, Xiaz<; Wilhelm Pruski, 1 Xia i >1<» 1 t -LJ . 1

kazał, s,ę zantesć w krzesłach na wierzcho

1 . 3 , ,,,, P iytO ,ymbO"Ctm /\ l , 1 . » - OS OW, «b A 5 T 2 2 r OdTAf fifir A .. ,h f o". ° d ° <ri-u''<!1 :5-, 9Y 1 . . . lł< t,UlY JZAL " ! c M b 'ozBtawmne oddziały woyska, powAbzały p.ękność tego romantycznej wi1wiska. Xiaze d p 11 , T " V ]l U; r e d e 1 i a T o r re, uczony badacz W e z u w i u s z, i P . G i m b e n a t, z-o stała płynąć, nie mógł więc P. b i m b t n u t powtórzyć w obecności N N. Cesarstwa jchmość doświadczenia swego z banderą ufmwą, na którey pomalowane głoski przez chtmiczne działanie wyziewów l a w y m. ł y nabrać kołu czerwonego. Wszakże, we dwa dni późniey trzymał przysposobione do tego materye iedwabne nad dymem, wydobywaiącym eię z rozpadliny, z kturey hwa przez 32 dut płynęła ioddałNN. Cesarstwu skutki tey 0peracyi. Głoski nabrały czerwonego koloru; zawierały zaś taki napie w ięzykuNu m'erkim; Dnia 20. Maia iSi<j r. weszli MY. Cesarstwo jchmość Austriaccy na gorg Wezuwiusza. Kolor ten pochodzi Z wyziewów wulkanicznych' Podobneż doświadczenie zrobił dawniey P. G i m b e r o a t z chorągwią taftową białą, na ktorey napisał: Niech żyj ę M a x y m i l i a n J o z e f, wspaniałomyślny Kroi Bawarski! Zatknął ią d<.» 1. Stycznia r. b. n a w i t r z o h o ł ku W e z u w t u s z a; g ło ski malowane błękitno lakmusem, »abrJIy koloru czerwonego, co dowodzi, iż wyziewy krateru maią kwas w scb:e. Z Paryża dnia 14. Lipca.

Głoszą, iź Rząd chce wyrokiem samowładnym zawieeićna lat 2. prawo o wolności druku dla dzienników; że Kroi wyda lada dzień ustawę" poddaiącą pisma peryodyLzue cenzurze, i odwoła się na 14. artykuł Konstytucyi, dozwalaiący Monarsze tey władzy, ile kroć dobro kraiu tego wymaga. W testamencie JaK o b a de la R o q u e s fundatora szpitala H o t e l D i e u w Aix, czytamy kilka sczegolnifyezych zastrzeżeń. Życzeniem i wolą itgo było, ażeby w szpital u, który założył, każdy cierpiący, bez różnicy wyznania, miał schronienie , idbtego, kładą<- warunek: iakieybędź byłby on religii, dodał etiam diabolUS (chociażby był diabłt rn). Winnem uiieyscu, sta:owiąc przepisy admioistracyi szpitala, zawarował iak naymocniey, ażeby do rządów tego dom u nikt z du

chownych przypusczonym nie był, w te słowa: Jaką, bądź posiadałby dostojność kościelna, euam japa! (chociażby był Papieżem). Jak ó b d e l a R o q u e s żył w 151 j roku. Podczas rozprawiania w Izbie Deputowanych w materyi przychodów skarbowych, członek reden, niepizybcicl wszelkiey nierówności, chciał koniecznie, ażtby połejwę podatku od oliwy włożo o na ocet i zrównano tym sposobem podatek od przypraw do sałaty! Prawo o wolności druku, podług którego właściciele pism periodycznych winni mieć kaucyą, zmusza wciąż wydawców różnych gazet do składania swych rączych piór. W tym samym przypadku znayduie się wydawca pisma Memorial Bordelais w B u r d e g a 11 i . Donosi o tem przez tuteysze pisma publiczne, z oświadczeniem, iź niemogąc w tym, będzie w innym sposobie miastu swemu użytecznym. Zaprowadzi sj.kołę ortografii, którą mieszkańcy H urdegalecy bardzo zaniedbali, a bez ktorey przecież każda książka, iest ciałem bez duszy. '.. Z obeyrzenia ciała niesczęśliwcy B l a nc h a r d okazsło się, iź nie płomień, lecz upadnienie pozbawiło ią źycij. Zabrane przy drzwiach ogrodu Ti vo li w kwocie 2 400 frank dobroczynne ofiary Ola iey sukcess row, których niema, obrócone będą na skromny pomnik dla tey śmiafey źegbrki napowietrzuey. Zawsze nieustraszona , zdawała się przeczuwać smutny ewóy los i z drżeniem tylko weszła do łó dki, która ią ostatni raz w górne krainy nieść miała. D. R. m. b. odbył się solenny iey pogrzeb. Była prottstantką i miała lat 44. Podobnego losu doznali przednią: Pilatre de Rosier i R o m a n i w B o u log n e, Hrabia Z a rnbeccari we Włoszech i Ol iv art w Orleanie.

Kapitan Badeński R u t s c h m a n n, który podczas ostatniey woyny w H i s z p a n i i, wydał B l u m a u e r a traweetowaną E u e i d ę w prz. d Ii.kwizyfyą bl_, «palony został w wizęrunku o czćin Rządowi Badtnskiemudouielio i«. Dziennik ;q Pubhcisle - pisze sedna tuteysza gazeta - umarł incognito, tak iak £vł oj swtgo narodzenia się na początku roku » 8 i 8 - W okolicy H a v r e niezmiernie UCIerpIały żniwa zbożowe przez ustiwiczne descze. Z'fcclui tu HciBia C a p o d is t r i a s i miał już p..słucha, ie u N. Króla. Ukoń< żyły się bar szcie w Izbie DeputoW t al1-ych 9 0bradv d na *. ,pxaweJ1l" j finans ł iuem Tao p-o ą posle zel la .n. l a ot- « osta , la n2111, oi.egnż wzulędem przychód» przyięta została znaczną więbzośuą 34 przeciw s« kreskom, J*den z naszych Dzieniiinow ręczy za autentyczność »31 A]p*IJ;e#Y anekdoty. "Kapitan H a ł l powr.caiąc z podroży swey do półwysnu Kor e a i wysp L o o - C h o o, którą tak pięknie opis-ł, zabawił przez czas tiieia» Lina wsspie 8. H e l e n y . W rozmowie z B o n a p a r t e m , dowiadywał si*, tenże o obycz<<i;-th bd-ow, które Kapitan H a 11 co tylko odwiedził. -Gdy' tedy kapitin cśwla* d. zy ł między innemi, iż mieszkance wysp L o o - C h o o, kt'rzy iak wiadomo są nayłacod, uyszym'i nayspokoyoieyszym w świecie ludem zadr ey broni nitmaią i nieznaią, od«owiedzał B o n a p a r t e : To się rozumi o broni og-iaey (strzelbie). -. Nie tylkootey, ale i o -wszełkiey innty broni rznącey lub kłuiącey. Jak to! ara nawet noża iub !(rzat? n 't' __ To niepodobna, użygną WI-C zaciosanych kończyetko kiilub i a» S h k .. { t o lt! £, Żar t u trzonyc amieni. iesz U Pan; czemźe z sobą woiuią? Gdy Kapitan Hall powrócił do Londynu i odwiedził. Kanclerza Irby Skarbowey, Pana Van s i t t a r t, wytoczyła się podobna międzęnimi rozmowa o zwyczaia-h ludu wysp L o o - C h o o. Kapitan opowiadał, iż* lud ten mema iadney montty. - Rozurai się Łm

szcowey monety, odpowiedział Pan Vansittart.- Zadney zgoła Jak! ani nawet małżów łub dr<b,. yrh kamyczków? - Ani teso. - Zartuiesz W jpAn: czemże 0. " płacaią p o da tki. Xiążę Basaano (M a ret) dostał pozwoienie przebywania w Ge ne wie. Professor B o v o u x słuchany był onegday dwie godzimy przez Pana M o r e a u , Komlmesarza Kroi. Sądu. Także na wysp at h Zachodnio-lndyiskic1» taeiągaią wi»łe ludzi dla powstańców P o łudniowo-Aim ry kańskich. Tu i w innych okolicach F r a n c y i wciąż się ludzie dobrowolnie zabiiają. PU dłeg gazet naszych, miał Oyciec S.

pożyczyć od L u c y a n a B o n a p a r t e g» 500,000 piaetrnw, których użył podczas bytnuści N N. Cesarstwa Austryackiego w Rz y . mle. Miasto L e c t o u r« , w Departamencie G e r s, chce ziomkowi swemu Marszałkowi L a i i n e s, Xieciu M o n t e b e l ł o, wystawić pomnik, na który Rząd marmuru dostarczy. W tych dniach zakończą się posiedzenia obydwóch Izb. Z Londynu dttta II Lipca, Dziś około 't południowey zamkhął Xiftj<;.

Regent owbiś-ie posiedzenia Parlamentu.

Treść mowy h go itst następuiąca: " Wyn uTzywszy nasłmprzód, iak zwy Ue, żal swóy z rjJIOC/JJIbĘ$l1, rhoroby "KTÓla, oddał sprawtedliwoió gorliwości i pilności, 'bb.re działaniom Izb towarzyszyły, dziękował z»nbi cTerpH» * i mozolne roztrząsanie stanu obieg« pieniędzy w Królestwie, rokuiąc naypoinyślnieyeze ztąd dla kraiu owoce. Dziękował p. ten. Izbic- Niższey, za uchwalone summy ni potrzeby roku biegnącego, a ubolewaiąc z iedney strony nad nieut hronnem pomnożeniem ciężarów kraiowych, cieszył'się z drugiey zebranych a mało niższey klasie dokuczaiącycli środków. - Obróciwszy potera głos do-obydwóch Izb oświadczył, ii dlozieijiskirh odbiera zapewnieni.! uczuć przyiacielskich dla ttgo kraiu. JCiążę Regent kończy mowę swoię z tęm przekonaniem, iż członkowie Parlamentu za pu wrote,-m swoiwl do hrabstw, dopomagać będą, iąk nayśilniey Władzom do uśmierzenia knowanych spisków, które pod ba1Wą, iakieyś poprawy maią w istotnym celu obalenie naszey sczęśliwey . " konstytuey1. Don B. Rivadavia, który bawił przez czas nieiak-j w P a ry i u iako Deputowany Rządu Buenos-Ayreskiego, przyjechał do L o n d y n u, zostawiwszy na swoim mieyecu w Paryżu Don V. Gerne tz. Uchwalono 50,000 Funtów Ster!. na wsparcie dla osób pragnących osieść w Przylądku Dobrey Nadziei, Z Filadelfii dnia ijJ. CzerwcaWiele fabryk w naszey okolicy zaniechały robót swoich dla teiainieyszych przykrych okoliczności. Z Nowego For ku d. 20. Czerwca.

· M a c-G r e g o r uciekłszy z P o r l 0- B e 11 o , przybył do Port-o u-Prince na wyspie Hayti. Podobno on miał bydź taynym agentem Rządu Hiszpańskiego. Dawnieyszę przezeń zajęcie wyspy A m e l i i uważaią za maskę, i twierdzą, iż odstąpienie iey Stanom Zjednoczonym Amerykańskim wprzód było ukartowane. Następcą iego mianowany Generał M.acerati, bawiący po)];obrro dotąd w Ang lii.

Rozmaite wiadomości.

W Wiedniu pochlebiano sobie nadzieią oglądania wkrótce Króle wica J mci Następcy yronu Pruskiego. Mówiono tam także, że wkrótce, ziedzie się kilku Monarchów do Tepiic.

Znany Pułkownik M a s s e n b a c h , obok kassacyi, osądzony iest wyrokiem Sądu Wo* iąnnego, potwierdzonym przez N. Fana, aa »-letnie więzienie w twifiidajf

W Berlinie umarł d. 10. r. b. sławny! zasłużony Professor Dr. K i e e e wet t er, w roko 5 3- wieku swego. « o Dnia 13. m. b. odbyło się w Ludwigeb u r g u zągaicriii* zgromadzenia stanów Wirtembergtkich. Dnia 15. m. b. utracił B e r l i n w osobie zeszłego Iusiycratha A m e l a n g, iedi ego z naybiegleyszych prawników.

Rozmowa znaleziona w sciqzce drukowanej. z Wileńskich Brukowych Wiadomości. Ja chcę, aby. moy syn umiał po łacinie, rzekł Pan Hrabia. - A ia wcale tego nie chcę, odpowiedziała Hrabina. - Jak to! cz ż WPani swego zdania nie odmitnisz? NIę odmienię; bo jestem stała w moich prz deięwzięciąch. -- Wieszźeco? przerwał Hrabia zapytamy się naszego Pana Guwernera, , .

niech on rrae rozsądzi. - Chętnie na 10 SIę zgadzam; nasz Pan Guwerner, Monsieur l ' A b b e, ten przyiernny Francuz, iest bardzo mądry człowiek; nie wiem jak sję to dzieie, że zawsze iesteśmy iednego z nim zdania. Niech przyidzie , przystanę na f t> , co on postanowi,. - Przychodzi zawołany Guwerr.tr. - Mospanie! rzekł do niego Pan Hrabia, WP an, który umiesz po łacinie.

- Ja! po łacinie? przerwał Abbe, na cożby mi się przydał ten ięzyk pedanlsli! Uważaliście pewnie, że ci co go nie umieią, są nierównie w obcowaniu przyiemnieysi. Dla czego kobiety więcey od nas msią smaku, dla czego dziwniey poymuią i mówią, d!a czego tak piękne listki piszą P Dla tego, że nie umieią po łacinie. - A cóż? rzekła do męża Pani Hrabina, «zy nie mówiłam, że moie lepsze zdanie P Ja chcę, żeby móy syn grał znaczną rolę na wielkim śniecie, a ta przeklęta łacina zgubiłaby go niezawodnie: bo prawdę mówiąc, aJboź to po łacinie graią komedye i opery? czy prawuią się, lub se mjkuią po łacinie? czyi kochaią się po łacl nie? - Pan Hrsbia zniewolony dowodami chciałabym iednalr, aby się nauczył fo*oW Guivcr.ie.ra, a nadeiv6zys(ko żony, postano- historyi. - Jeżeli Pani thceez go ucz»ć hi.

wił: że młode Hrabiątko nie będzie suszyć storyi powszechney, to »traeiefny czas na prógłówki nad Cyceronem, Tacytem i Wirgiliu- ino. Starożytna pełna iest baiefc :. niemeszcm; lecz źe trzibł, aby coś umiało, wniósł, wig tu o historyi starego testamentu, tieczyby nie należało uczyć syna począików -woźytna zaś tak iest zawikłana, ii s$dząc wejeografii. - A to na co? odpowiedział Gu- die modrych historyków pewney akademii wemer, wszak kiedy młody Hrabia będzie nie godzi sie. iey czytać aż pod pewnemi waodwiedzAł swoię dobra, wcźnica itgo zawie- runkami. A potem, cóż zyszeze Hrabta zie go od folwarku do folwarku i nie zboczy J a n, gdy się dowie, iż tarn był iakiś Król z drogi; wszak i bez igły magnesowey mo- Krzywousty, który niegdyś bił Niemców, ina odbywać podróże! Czyż dla tego, że kiedy on będzie z niemi żył w zgodzie, i kioś rie zna pod idką znayduie się . długością, nadto nauczy się od nich myśleć, a myśleć i szerokością jeogrjficzną, iuż ten nie trafi tak głęboko, źe aż poiąć i wyrazić niepodeze wsi do U' i I n a? - Prawda to iest, od- bna. Cóż, źe Hrabia J a n będzie wiedział powiedział Hrabia; szkoda tylko, źe nie kiedy, i który Cesarz ustanowił Radców kieumiciąc jeogrofii., nie będzie mógł czytać dy przy swoiern familiynem znaczeniu i bee z pożytkiem gazet. Ale mnieysza o to, tego nim zostanie. Pani! niech syn iey iafc uczmy go więc astronomii; słyszałem, źe to dorośnie, wie kto z kim żyie w zgodzie a bardzo piękna nauka. - Piękna nauka to kto eię z kirn kłóci, która kobieta ma nafprauda, rzecze A b b e, ale nieużyteczna, większa, wziętość; słowem, niech zna kroCiekawy byłbym widzieć, iakby się młody nikę dzienną" a ręczę źe zostanie tem creT Hrabia ze znaiomośvią gwiazd kierował na bydź zechce. Lecz ze wszystkich nauk IIaTświecie? Czy dla tego ma się dręczyć nad dziwacznieyszą i nayniepotrztbnieyszą iest liczbami, aby rachował zaćmienia słońca i jeomttrya. Co mi po takier nauce która xięźyca, kiedy ie w każdym znaydzie kałen- mówi o płaeczyznach, liniiach, punktach» darzyku. Kalendarzyk obiawi mu rzeczy które maia, i powierzchnią i objętość, a przenaypotrzebnieysze: z niego II3Mcry się kiedy cie są, tylko w myśli: są to wyraźne farty przypadają święta ruchome, lub czasy kon- z ludzi poczciwych; przytem jeometrya wprotraktowe ; wiele iest lat od stworzenia świata, wadzą iakąś niezgrabną prostotę w myślach i'wiele lat maią wszystkie Xieinkzki Euro- i rozumowaniu, a Pani wiesz iak człowiek peyskie. - Hrabina była całkiem za zda- prosty iest stworzeniem śmiesznem w oczadi mem Pana Guwernera, a Hrabia ieecze się polerownego świata. Kiedy Pan Hrabia bewahał powurzaiąc często: Ale CZegOZ bęr dzie chciał rozmierzyć grunta swoie, nayrnia dziemy uCzYli Jaśtal-Aby był człowie- sobie doskonałego matematyka; toź trzeba kiern światowym, odpowiedział Guwerner; rozumieć i o innych naukach. Za pieniądze niech się umie podobać światu, 3 będzie w znaydzie się architekt, który mu pałac wyznaczeniu przyzwoitern swoiemu staqowi. stawi; naturaliste, który mu urządzi staynią Tey sztuki nauczy go naylepiey iego ezane- i myślistwo; poeta, który za niego będzie wna matka, a ia nauczę go mówić po JFran- pisał pocieszne wiersze do kochanek. Człocuzku. - Na te słowa Hrabina uściskała wiek bogaty wszystko umie z natury, był@ serdecznie grzecznego głupca i rzekła: Panie tylko miał gust hoyny; zacniey iest bydf Abbe, WPan iesteś nayuczenszym złudzi, amatorem i protektorem sztuk pięknych ti\£ móy syn winien mu będzie swoie, edukacja... artysta,: gdy£ to ostatnie wcale nie ptzypada tło szlachectwa., Dobrześ Pani powiedziała, du Ziemiańskiego Ehmr, Deputowanym, wyże syn iey powinien bydź. człowiekiem świa- znaczonym, w miejscu posiedzeń naszych cso· y i ""..u- ; i,,;, .... . ,,» biscie. lub na piśmie załosih i dabzego rozpolowym, bo ezyhz nauki ziednaią mu itn za- * ,.» 6 > ) » t · rządzenia oczekiwali, w przeciwnym bowiem sczyt? Ktoi. ełyeżał, aby na wieczorach, - czony KuUrier za umarłego uznany, j tiW%;¥ ftflH)ęa c Al;! b z ifl% ł vt(t\)o fflWftm WtSJJ qmL- :st łYskdi ł or r WtRią e1( i g'bw lz Mń\Y p 8l'Si nał iakie cudowne zdarzenia. - To prawda, ma. przerwała Hrabina, która niegdyś ładną bę- W razie gdyby zapozwany Ku tzn er, zastąpionym bydź chciał przez Mandalaryusza, pródąc, bywała przypusczoną. do tajemnic Świa ponuiemy mu Ur. Meier, Kommissarza Spratowych; przekonywam się co raz mocniey, wadliwości, którego pełnomocnictwem i in le nauki nie są potrzebne, Hrabiemu Ja- furmacyą opatrzyć powinien. ś i owi,i >ynowii inoiemu»- Słyszałam iednak Poznań dnia 4. Lutego 1819. o itdney nauce od ś. p. Pana Starosty, iakoby Królewsko-Pruski Sąd Ziemiański. bardzo potrzeb iey dla młodzieńca szlache- POZEW EDYKTALNY. tnie urodzonego; na nieeczęście zapomnia- Na skargę Agniszki Janusowy komornicy z Wielkiey wsi, pod Stęszewem, Ptu. Połam iey nazwiska, to tylko przypominam, ie znańskiego, na przeciw mężowi'swemu Janozaczyna się od H. Cożby to było, rzekł wi Janus, żołnierzowi Polskiemu, od lat mu Guwerner, czy nie Hydraulika, lub Hy ro- nieprzytomnemu, ztąproźbądo nas podaną, statyka? - Ey nie! nauka o Nórey mówię aby iey.w nowe związki małżeńskie wniść «> .zy>ia się od H. to prawda, ale kończy się w o l n o hyo, wyznaczyliśmy termin do odpoj 1 " wiedźma skarąę 1 Instrukcyi sprawy na a z ien na och! - Po tern sentymentah.em zakon- % (j P a z d z it 7 n i k a n "J po' P o ł £ d n i li O go. czemu domyślam się, że to bydź muei uau- dzinie 3. w Izbie Sądowey tu przy Tomie pod Ła o Herbach. Nauka ta była doląeł użyte- ]Srem 34. Na który to termin lego A Jana Czną, dopóki trwał chwalebny, a w kraiaeh J a n u s, z pobytu iego niewiadomego, ni nit yiządr.ych konieczny zwycz.y m,.o«ai.ia her- szemfcapozywarny, z tern ostrzeżeniem, iż w j , . przypadku nie stawienia się, tak iak z prawa wybow na karetach .fac y atach , . ale z U p adkom A a ę dctzie a , o c W n p O Z fi a hZfu i anIA t it t Li p sca p 1 9 f J . . .moralności i religii) a nadewszystko od usta nowieftia deputatYI wywodowyoh, spowsze- Sąd Konsyst. GeneraL Biskupitgn P< Ittprpku}J. dniała zupełnie. Wyi iszę mu tylxo reje- OUrneiis W'alknowski, Otficyał Cluy. strzyk znarznieyszyeh domów, który zawsze "''''''*''''''*''. "" W E Z \ A N 1 E. będzit nosił przy sobie, aby uiedj.i-ł z kim WW. Pvdpotkownik O b o r s k i i Kapitan Stry ]. ńsk i, którzy wroku igio i ifcii w ma przestawać. Uśeiftkali Hrabit-stwo tak C h e ł m n i e (pod Grudziądzem) garnizonem mądre go Guweri era, aporoztrząs ie> mwszy- 6 Ul; , p?O<gfenJ "A a z e b y i a k "a, śpieszniey siku h nauk postanowili: aby Pau Hrabia J as, zechcieli uwiadomić o swym teiazni.-yszy m lyn ii h, uczył się tańców iięzyha pobycie i znacz< niu podp sana, Expedycva, p " n , , , , i ; , " n ktoraim bardzo wazn * wiadomość ma do udzie« _ r a n c u z i\ i t g " . m . . . . . . . . .« itibd. bxpe)d4c\ 'a A Gazet 0Jro nb.nski h. ZAPOZWANIE EDYKTALNE.. -p . , dM ciIFłfWfmWf8ł1-/rZ1Slę(gĆj Ę zw i . q v e *yI«i ie@fcltl j .@ZiłR tktn 8;¥ dlf ay sta= oznań.ktffi od roku isol iib i»o& bi.p'ijy.o- "=. z n e «'iad"mosci , r dobrenu A śi * adrzesię na w, msek pełnołem, eh n * am, «Puzony test, życzy sobie do znacznenie iak ustanowionego mu o. Uomimum za Sewctarza Dominialnego, W osobie"Sołtysa Grqdttdakitgo Kurarofa, lub III & jVz* Prow, ritoweg.o bydz umieSuAeessorowie iego niezr.a,om. r aby» K l\. M b J l\. I\. I\. W 1 * wiad(J"ltil\. da Expedycya późniey na termuue "i"*y« dnia 3- Stycznia 182 O. , znuia O godzinie guy przed Konsyliarjlem 9Nieże Bolienderskie śledź e otrzyma! Bitlejtld.

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1819.07.28 Nr60 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry