GAZETAo Z

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1821.01.24 Nr7

N A N S K I B G O.

Nakładem Drukarni Nadworney W. I> eck era i spółki.--Redaktor: Assessor Raab s ki.

T - i - ·

i i łHI:" :." i i . ,. - f - ... ! I, , Nro. 7, W Srodę dnia 24.

1-......

. . n n

Stycznia

1821.

OBWIESCZEMfE

URZĘDOWE.

JAozniosła eię- wieść, lakeby wydanem było zalecenie odesłania znayduiących.

SIę w Departamentach sadowych Wielkiego X gstwa Poznańskiego zapasów do Skarbu publicznego, do dalszego rozporządzenia. Pośpieszam więc oświadczyć urzędownie, iz żadne takowe zalecenie wydane m niezostało, w Celu, aby uspokoić troskliwość tych, którzy nieznaiąc istniejących urządzeń i przepisów, tey zmyśloney wieści uwierzyli. Poznań dnia 19. Stycznia 1821.

Prezes Naywyźszego Sądu Appellacyinego, S c h b n e r m ark.

WIADOMOŚCI KRAJOWE.

Pormz >OC R o e d e r otrzymał order Orła Czerwonego iszey klassy; i W. Gentraf- Mar Hi l i t r; w. Pułkownik artyli"eryVVieb, B; Baron KolI w i t z; JW. Proboscz KaAbl_.y Minkowski; W. Radzca Zrevaui\hVi Randow, order Orła tkerwone8° 3<<if£ Hassy.

WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE.

Z Krakowa dnia iff. StjC%nij]t . Komitet xarraArB:Qcy budową pomnika,

Z Berlina dnia 1 $. Stycznia. y W df/iu djriertyszym odprawiła się zwykłym i wiadomym iuź sposobu* jurocz}stość koronaeyitti i ordwowa, w obecności N. Kró-'. la, Xialat tXieiaiczek domu Królewskiego. - M.ędzy zasyconymi w tym dniu orderami i ozdobami honorowemi, znaydui A się, z W. Xi<;stwa Poznańskiego: JW. Generał Łtóren cnotliwi Polacy nieśmiertelnemu swojemu bohalyrowi, Tadeuszowi Kościusz c e wznoszą, odbył dnia 7. m. b. drugie dosiedzenie, na btórem, między innerni, uchwalił iedoomyśloie ogłoszenie następuiącey ułożoney przez Prezyduiącego odezwy do rodaków:

_ "Niema ustronia wkraiu naszym, dokądby l u i niedoszła wieść ślubowanego i zaczętego pomnika" dla Tadeusza Kościuszki i niema zapewne serca polskiego, ktoreby't<; oznakę wdzięczności niepothwaiiło. -*. Dopełnić ślubu lest potrzebą narodu, - dokonać dzieła, iest każdego z nas powinnością. "Wybór wzoru na ten pomnik, przez rząd Kzeczypospolitey Krakowskiey uczyniony, łączy i tę w sobie zaletę, ii wraciiac smakowi rozsądek, tern mnieyszego wymaga nakładu, ze nakład ten cały zachowuie kraiowi. ,. Miałby się nakład stosować do zasługi człowieka? moźeby maiątek całego narodu mewystarczył, i skutek możeby iescze zwyczaynym był dziełem wytworu _ drobnym i skażytelnym. '" T o które się stawia, naymnieyszym się dokona nakładem, a iest wielłciem, będzie wiecznem. > "Nakład sypania mogiły samey, obliczony iest do 40,000. Zł. polskich. Rozmiar iey do go. łokci średnicy u podstawy, i 40. iokci wysokości. Powierzchnia na ma bydź posadzką z porfiru kraiowego. "N a to iest dotąd 17,000. złotych, --fedy kilka, tysięcy z L i t w y do Warszawy przysłane, dotąd niewpłynęły;) z których iuż trzy tysiące wydane są na pierwsze zakupienie narzędzi, - do pięciu tysięcy dni roboty, przyrzeczonych przez gminy i sczególnych mieszkańców, Bzeczypospoiitey Krakowskiey. "Potrzebaby zaś, da wyrzucenia od 76 do 77 - łokci kubicznych ziemi, ubicia iey i udarniowauia 35 do 30. tysięcy dni roboty rozmai tey, takowa staiąc się coraz trudnieyszą i powoluieyszą w miarę wznoszenia się mc*giiy nad poziom. Potrzeba przy tern pory dokonania; bo przytomna chwila iest nasza, tern niepewnieysza każda, im bardziey odległa.

"Krakusa i Wandy mogiły, stanęły iak domyślać się można, rękoma liczney ich zbroynty drużyny, która około dzieła swego obozuiąc, dniami robotę swoią oznaczył», i zaptwue tamtych czasów t>b>czaiem, ieńcy i szłuźebni rycerstwa, głównie się do nity przykładali. Teraz kiedy liczba rąk chętnych całego narodu, niernoże się zbier-tć dogodnie, aby każdy osobiście dzieło przyśpies z a ł : - składaiąccenę swoiey pracy, zastępuie ;ą ułatwiaiącemi narzędziami, i robocie 1st kilka przeznacza.

"Wypadnie leż mogile K ości u s z ki dodać znamię czasu, usposobienia, i ducha narodu; wieńcząc iey sczyt bryłą porfiru, wydobytą z kraiowych po nad Wisłą skał i do iey ubszernoś i zastosowaną; - na którey wyryte imię samo Kościuszki, wiecznym by było dowodem podania okolicznego Judu: Ciężar kamienia, iednostaynego od kilkuset cetnarów zbbźeoiem obliczony, nie pozwala naprzód oznaczyć potrzebnego wątku na przeniesienie go o mil Lilka, wprowadzenie i umitsczenie na sczycie tak wz-nieeionym.

,z. " 1 ! ! . 'r * ' o " * ' A AtnyślnoSCI narodla tl "wytrw,ał razem z mogiłą przez wszystkie iego" " prz"eznaczenia. Z kilku etę* ści złoiony, mniey kosztowałby wprawdzie, ale razem mniey czciłby naród, samą zostawioną nioźnośtią dla czasu, aby znieczył Spoienia części, i dia wrogów aby ie z mieysca ruszyły. Dosyć długo iuź obcym wpły« wem i obctmi wzorami działaiąc, burzyliśmy własne i przodków naszych dzieła: -' odtąd co wolnie czy niemy, niech będzie zupełnem, i nosi cechę odrodzenia się naszego. " T e n iest bliższy zamiar. - Nie na to zaś tylko Komitet zarządzaiący tą budową, ogranicza eię w zamysłęli; rozciąga on ie do pamiątki tego czasu, i nadziei na tern zasadzoney przekonaniu, że Polacy hoyni dla obcych, sobie «mym nie odmówią potrzeby, skoro iey ważność uczuią. "J est więc iuż w myśli, zakupienie od właścicieli całey góry, na którey 6tać będzie mogiła, z dostateczną przestrzenią ziemi ku W i ś l e , w celu przyozdobienia iey roślinnemi zakładami, urównania, ustalenia drogi do niey prowadzącey, i zaludnienia iey osadą, któraby imię Kościuszki nosiła; składała się z rodzin wieyskich, które pod nim walczyły, a maiąc sobie nedane grunta i m,ieszkaoia wolne i swobodne darem wdzięcznego narodu na małem wyobrażającego, co Kościuszko chciał dia niego całego! - wieczną by były i naywiernieyszą strażąAtego pomnika. - Nie tylko mieszkaniec Krako - '" w a i okolicy, ale przybysz z nayodlegleyezych Polskich krain, ale cudzoziemiec obojętny, doznawałby tu owego świętego wrażenia, które dobroczynnością oswobodzą due«ę i budzi w ukoionem sercu rosiosz świadczącego sumienia, ze nie są płonnesr.i nadzitie ludzkości. "Są przy tern iescze żyiące dwie młode eynowice po bracie Koś c i u s z k i w opusczonym stanie. Tych los poprawić przenosząc na nie część darów na cześć ich stryia przeznaczonych, ieet ostatnim z.-ifniartm. " T e sobie postanowiwszy cele, Komitet stopniami i w miarę istotnego wątku dokonywać ie będzie. "Dla ułatwienia spoeobności każdemu pra< wemu Polakowi, dogodzenia potrzebie serca swego w przyłożeniu się do tego dzieła, umocowanemi niebawnie zostaną po prowincyach scztgólni obywatele i obywatelki do zbierania składek. "O ilości ich, TÓWnie iak o postępie roboty, Komitet uwiadomtać będzie Publiczność w miarę posuwani* się iey, lista imienna «sć b i char ogłoszoną zostanie,

"Gdyby wdzięczność niepowoływała Polaków do usilnego popierania zaczętego dziełaj znalazłaby się w ich salachetsych duszach zdolność ocenienia tak nadzwyczayney cnoty, i chęć uczczenia iey otwarcie, w których żadnemu innemu narodowi niezostawiliby pierwszeństwa. "Gdziekolwiek bowiem sława imienia Koś c i u s z k i doszła, gdziekolwiek ludzkość odzyskała czucie własney zacności, rodak ten nasz ukochany znayduie licznych czcicieli. Komitet nieomieszka korzystać z uczynionych iuź kroków do znakomitych osób za granicą w E u r o p i e i A m e r y c e, i nowe uczyni, ułatwiaiąc wszystkim sposobność okazywania szlachetnych swych skłonności w złożonych na ten przedmiot ofiarach. "Czci siebie samego kto czci prawdziwą zasługę, a im zacnieyszym kto ieet, tern skorszym do czczenia iey. "Dowiedzie skutek, czyli Polacy dadzą, się w tern obcym przewyższyć!..." W Krakowie dnia 7. Stycznia tg31.

Prezyduiący w Komitecie.

Paszkowski.

Zuchwały tego Komitetu Opis święta n a r o d o w e g o, z a ł o ż e n i a m o g i ł y, n» . język francuzki przez młodą Polkę przełożony, przesłanym być ma wraz zuchwałą Senatu, tycząca się tey budowys- do Francyi, na ręce Generała La Fayete, doAn. gl ii na ręce Lorda Grey, - ido Arf teryki północney na ręce Jeffersona; dawnych przyiaciół i wielbicieli Koś c i u s z ki, Z Londynu dnia 7. Stycznia.

Głoszą, iż Rząd proponować będzie Parlamentowi 50,000 funtów Sterłingów rocznego dochodu dla Królowey, atoli pod pewnemi warunkami. Mówią, iż iey nie będzie Bigdy wolno pokazać się na dworze, lub tea będzie musiała wyiechać z Anglii. D ia 2. m, b. przyięła Królowa, prócz lnnycjb, adres mieszkańców C o l c h e s t er» <iaoov icy przez członkaParlarasDtu, Pana Western.

; K e e s 1 n g t o n ucbwaHłi mieszkańcy SMlia do Króla o oddalenie Ministrów; drugi do Królowey z powinszowaniem wypadku proceseu, a trzeci do Izby niiszey o przywrócenie imienia Królowey w modłach kościelnych. Słychać, ii Królowa kupi hotel w L o ndy nie. Osoby prywatne ofiarowały iey tym końcem znaczne summy. Pewien Oficer Angielski donosi, ii główne woysko Bo li wa ra blisko 12,000 Judzi wynosi. Drugie wojsko, do którego legion Angielski należy, liczy 4,000 ludzi i stoi przy Apure. Inne oddziały z 1000 i sooo ludzi rozłożone eą po kraiu. J eden z nich oblega Sta Marta. M or i IIo stoi w 6,000 ludzi pod Walencyą. Z Lubiany (Laybach) d. 7. Styc %ma.

NN. Cesarstwo ziethali tu wczoray o wpół do 3, z południa w naylepszem zdrowiu i wysiedli do gmachu rządowego. N. Cesarz Al e x a n d e r przybył tu dziś o godzinie 3. z południa. Obydway Monarchowie nif-ćhcieli bydi uroczyście przyjmowanymi; dla tego A woysko nie występowało. Król oboyga Sycylii, miał tu wczoray stanąć, lecz dla wielkich śniegów w A p p en i n a c h , musiał się zatrzymać dwa dni w Caffagiolo, zamku W. Xiąźęcia Toskańskiego. Dnia a. stanął w M a n t u i, gdzie z naywiększcmi honorami przez Arcy-Xiąięcia Wice-Króla i Władze Łombardzkie był przyiętym. Dnia 3. nocował Król w Vic e n z a, dnia 4. w C o n e g l i a n o, dnia 5 . wUdine, dnia 6.wGOrZ, dziś 7. odprawi nocleg w Ad e l s b e r g, a iutro etanie w tuteyszem mieście. N. Cesarz wyiedzie iutro naprzeciw niego do Ober-Laibach. Dyplomatycy zieżdżaią się tu powoli. Przybył tu "Hrabia d' Aglie, Król. Sard)ński Poseł przy dworze Londyńskim, zsczególnem dworu swoiego poleceniem. (Według późnieyszych wiadomości, stanął Król Neapolitański dnia 8 * w L u b i a n i e.)

Pewne «amy wiadomości, ii hl siad$ Deputowani wszystkich dworów Włoskich , Z Madrytu dnia JOe Grudnia.

I\r l zdró.w zupełnie i pracuie codziennie z MInIstramI.

Wiadoma prośba klubu Maltańskiego o skassowanie Ministrów, sprawiła mocne wrażenie. Przedsięwzięto dzielne środki w celu zapobieżenia podobnym bezprawiom. V4'obudwóch klubach Pontana d'Qro i Mul-k tańskim kazano rozebrać i wynitść mównice, lecz lud zaymui« wezystHe wiodące do nick ulice, gwardya narodowa iest pod bronią, i lęfcaią się smutnych skutków. Wszystkie nasze gazety obróciły się prze* ciw Ministrom, tylko dziennik uniwers a l n y broni ich ieecze. P o d ług wszt 'kj ego podobieństwa doprawdy, będzitmy wkrótce mieli zupełną zmianę Ministrów. Odwołani z Londynu i Paryża Posłowie, Xiaz<;ta Sta Crux i Prias zasiądf w Radzie Stanu. ' Podług najnowszych, wiadomości 2 Lizbony, kongrtes narodowy duia tg. Grudnia uroczyście installowanym został. Z Neapolu dnia 26. Grudnia.

Na posiedzeniu dnia 2.2. uchwalono wyznaczyć Kommissyą woienną, która znosząe aię z władzą wykonawczą, donosić będzie codziennie Parlamentowi o wszelkich przygotowaniami obrony. Kommissyą ta 6Kha3e się będzie z iednego Generała-Porucznika dwóch Marszałków, trzccii Pułków; Uów i trzech Deputowanych Parlamentu. Dnia 24. m. b. złożył Xiążę U rgent wielką radę sianu, po kfórey wyiechal Generał P e p e do swey (trzeciey) dywizji, która ciągnie ku granicy. Pierwsza i druga zaięły iui dawi iey swe posady, a czwarta pozostanie na odwodzie w N e a p o l u . Stosownie do żądania Króla, poaiedzerJa Parlamentu na miesiąc przedłużone.

Dziennik Głos wieku zawiera: "Wydawcy naszey M in ex w y odbursią codzien P-aryża i z B elgi um, uwagi i plany w.zględem skuteczney obrony Królestwa naszego, jakkolwiek moie bydE potężną siła naszych nieprzyiacioł. Miedzy remi planami wyscztgólnia się ieden pewr;ey osoby woyskowey, którey imię oddawna wsławione Generała D u m o u r i* r. Takie ieden % Oficerów Hiszpańskich przysłał .]l a T uwagI względem małey woyny." Parlament zniósł, iak wiadomo, lennictwo w S yc ylii. N im to nasiąpiło miał Pan Nalali, Deputowany S ycy lii, mowę, w którey między innemi wyraził: "O d wyroku, który WPatiowie wydacie, zależy los krai u, będącego iedną z <<1aypięknieyszyih CZęSCI Królestwa i liczącego około 2 millionów duez. Któżby się spodział, iż na tey wyspie, gdzie przedtem było tak wiele znacznych i zaludnionych miast, które z naypotężnieyszemi mocarstwami starożytności mierzyć się i prawa im przepisywać mrgły, dziś podróżny wciągu dni cały<h nie napotka mieszkania, w tych rozległych pustyr iach nie mrzy drz-ewa, które rękę rolnictwa oznaczało? Któżby był przepowiedział, ze wyspa ta, która w latach nieurodzaynych E g i p t zbożem zasilała, że ta nayżyznieyfzą zitinia, która Lud Rzymski żywiła, która była W ł o c h szpiian.ią i prawdziwą U erer. y oyczyzną, będzie kiedyś zuiewi łona, sprowadzać chltb swóy r B<srbaryisUcb państw A fry ki? I cóż to moglo być przyczyną tylu nędzy, ieżeli nie poczwara ftudalnoś i? Ba.ronowie Sycj liyscy zawarli z sobą od niepamiętnych czasów piekielne spzymterze. Opływając w zbytki i dostatki wszelkiego rodzaju, zrzucali z siebie wszelkie publiczne ciężary. Właściciel« (a tylko Baronowie fą wiaśckielami) nieopłacali nigdy podatków pubii-eznych; podatki ciążyły zawsze tylko pTzedmioty pożywne, które prawie wyłącznie stanowią pokarm ubogiego, i ku hańbie wit ku naazego, najuciąiriwszym podatkiem w S 1-'c y 1 i i był podatek od miewa. Wrerfźcir, moi Panowie, iż Baro'owie Sycyliyscy równaią się dawnym tyranom tey wyspy; a Iw» storya uczy nas, iż ci tyrani byli nayokrutuieyszyii;i, nayni uft.ieyezymi, nayodważiac-yszyini i nayc h trz e ysz A ni, dla wyszukania środiow ku «eijyAeniu j.amiarów swoich. Przez zniesienie feudalności pozwoli'ie Sycyiiaiiom uczuć dobrodzieystwa swobodney konstjtucyi; tym tylko sposobem wró i fe tej wyspie pokóy, spokoyność, i porządek." Dziemik Konstytucyiny zawiera rnrltęptj: iący urzędowy artykuł: "Dnia 22. ? pada dał Kroi Angielski Hrabiemu L v. -i o if, Posłowi Naszemu przy dnorzt Londyńskim posłuchanie, i odebrał od niego lisfy gabinetowe, w ktorjch mu Król nasz doniósł O przyięciu Konstytucyi. Król Angielski przyiął bardzo łaskawie Posła" pytał o zdrowie Króla naszego, Głównego Namiestnika i całey rodziny Rrolewskiey, i ponowił naywyraźnieyeze zapewnienia stałey przyiaćni." Z Paryża dnia a. Stycznia N a wczorayszóm posiedztniu Izby Parów przełożył Minister przychodów przyi.ęty przez Izbę Deputowanych proiekt prawa względem tymczasowego wybierania pierwszych sześciu dwunastych części podatków roku'igxi. Izba Parów wyznaczyła Komm;ss)ą z 5 czloików, która icy ma zdać sprawę w ley mierze. Podług wiadomości z N e a p o l u zawie-szurio do niepewnego czasu process przeciw Mnistrom Campochiaro i ZurIo.

Witść o korpusie obstrwjcyi.iyn», zebrać się rnaiącym w przypadku woyny z N e a p o - lem, ieet bez zieAdy. S E ił IV 1 A.

N owe u nas zaszły zdarzenia. Obywatele nasi doznaiąc prze słabowani * od Turków, znaglonymi zostii wysłać do S t a m b u ł u deputacyą z prośbą odd,iler ia Turków, Jl n> dania im za rządcę Hospodara rodfm Serwianina. Dowiedziawszy się o tśm przełożony

fftct Sefwla, Basia; przedstawił z swey stroHY rządowi, ii gdy ta Prowincya wzbrania się teraz płacić podatków, późoiey tera bardziey nie zechce ich składać. Uwiadomieni znowu o tern deputowani, uzyskali od byłego Hospodaja Miłosza zakwhowanie z opłaconych podatków. Rząd Turecki widząc zachodzącą sprzeczność, zesłał Komnłissyą. Wkrótce po Jey przybyciu odr brał Miłosz od Baszy rozkaz ziethania do Belg r a d u dla wysłuchania firmanu Sułtana. Ale ostrzeżony od przyiaeieia, iż tam zrobiono zasadzkę na życie iego, zgromadził zaraz M i ł o s z 7000 Serwian, z którymi pociągnął pod B e l g r a d, i prosił Baszy, ażeby wyszedł z twierdzy, i za iey murami przeczytał mu firman. Odebrawszy M i ł o s z odpowiedź, iż powinien przysłać w tey mierze deputacyą, wyprawił dwóch braci swoich Z 200. obywatelami, którym przeczytano firman, iż na teraz prośbie ich dogodzić niepodobna. Dowiedziawszy się atoli Miłosz, iż ten firman nie iest prawdziwie Sułtański, zgromadził swe woysko, <<10 daley zaszło, iescze niewiadomo.

Z Stambułu dnia 12. Grudnia.

W pierwszych dniach m b. wyruszyło atąd 7, ort, częścią artyllerzysfów, częścią iołnierzy pociągowych; podług jednych, alZ wzmocnienia załogi w Belgradzie, podług drugich, w pomoc Baszy Scutari przeciw Montenegrynora, którzy kroki nieprzyjacielskie przeciw Baszy temu rozpoczęli. Z przyczyny braku surowego krusczu dla mennicy, ogłoszono firman W. Sułtana, ueuwaiący z obiegu niektóre zagraniczne gatunki monet, innym zaś nadaiący dowolną Wartość, za którą pod utratą głowy oddawane bydz* maią na ręce przełożonych mennicy.

· Z Wiednia dnia 13. Stycznia.

Xiq ina K l e m e n t y n a, małżonka Xiążętia Salerno, wyjechała dnia 6, do Lubiany.

Król, Francuzki Poseł, Markiz C a ram an, Król. Pruski Kanclerz stanu Xiążę H a r d e n - berg 1 Minister stanu i spraw zagranicznyHrabia B e r n s t o r ff, wyiecliali także wlyefc dniach do L u b i a n y , Król. Pruski Poseł Baron Krusemark, przybył dnia 10. z O p a w y. Poseł Neapolitański, Xiąźę R uff o, wyicchał doLaybach na rozkaz Króla Ferd y n a n d a . Chcą wiedzieć, iż Xiąźę ten przeznaczony iest do ważnego urzędu. Wreszcie Dwory Turyński, Florencki, Rzymska Modeński i Łukieski podobno wezwane zostały, ażeby na kongres do Lubiany Ministrów zeslaty. Dotychczasowy Rossyiski Posił w N e a p o l u, Hrabia S t a ke! be rg, został odwułany. W przypapku posuwania się woyek Austrysckich ku N e a p o l o w i , Monarchowie, nk mówią, pobyt swóy we W ł o s z e c h przedłuża.

Pogłoska niepewna mówi o protestacyi Króla N eepołitańskiego przeciw wszelkica uchwałom ParlamentuN eapoikańskiego; tymczasem zdaie się ona pochodzić z wyiazdia Xiążęcia Ruffo do Króla. Zresztą wszystkie przysposobienia zapowiadafą dłuższy pobyt dworu naszego w La ybach, lub dalsza, podróż do W ł o c h . Wydatki woienne iuż wyłożone maią do 50 millionów złotych wynosić.

Z Włoch dnia 2. Stycznia.

Słyrhać, iż Kroi Neapolit-iński wysiadłszy na ląd w Li v o r n o , miał zaraz pisać listy do Monarchów Austryackifgo, Roseyrekitgo, Pruskiego, Frar.cuzkiego i Angielskiego, w których im d ie poznać swe myśli względem wypadków w Królestwie N eapolitańskiem. Konsul Austryaeki w M a l c i e obwieścij, iż żadntmu okrętowi swego narodu nie będzie odtąd udzielał paszportu do Królestwa N eapoliuńskiego.

Wyszły w druku pierwsze trzy tomy dzieł dramatycznych Wo yc i e c ha B o g u s ł a wskiego. Z umiesczonego w P s c z ó ł c e Kra k o w s k i A Y .rozbioru udzielamy czytelnikom naezyrn rraBI..I,prnacycb sczególów: "Ktokolwiek z ziomków naszych, ma naymnieysze wyobrażenie literatury dramat yczney, niezaprzeczoną dziełu temu przyzna zaletę, że autor prócz zabawiei.ia czytaiących, miał na celu użytek. -. Romuż iest obojętną wiadomość o talentach pisirzy obcych, z. których nas wdzięczny przekład w ięzyku rodou'itym zaymuie? Kogoź niezaprzątną uwagi nad przeczy tanem dziełem - a itźii w ciągu tey przyiemney rozrywki, zdolnym był czynić własne; któż niebędzie ciekawym porównać iih z uwagami autora? - Zi.aydzie to wszystko czy tunik w wydaniu dzieł Bogusławskiego, a łatwym, niewyszukanym stylem upoiony, po kilka razy pewnie odczytywać ie będzie. Znany z ducha patryotyzmu, iakim celował na scenie którey był twórcą w oyczyznie; wszędzie się cechuie narodowością, i niemal każdey sztuki moralne zakończenie, do swoich zręcznie i pożytecznie stosować umie. Z dzieł tu wysczególnionych naylepiey otem zaświadczą: S%koła Obmowy i Spazmy Modne. - Pobudka do napisania drugiey, warta iest obszernieyszego wypisu; na dowód czystości stylu,' dowcipu i talentu autora: "Przed dwudziestu laty, spazmy, migrena» i drżenie serca, tak powszechną prawie po wszystkich wyższych domach były chorobą, iż ią nieledwie epidemiczną nazwać można było. Czy złość powietrza, czyli dobroć męzow, czyli nakoniec niezręczne sprawowanie się ówczesnych amantów były tego powodem; do dziś dnia, nie dali nam obiaśnienia doktorowie, którzy z wszelką Hipokrafa umieiętnością, uwiiali się około cierpiącey piękności. To wszelako było istotną prawdą, która się nietylko poznać", ale nawet wielu mężom a nayprzykrzey służącym uczuć dawała, ie ta choroba ziawiała się zazwycsay wtenczas,

kiedy iey potrzeba było.;j.. Nigdy zaś ITH»:Qstawała prędzey, aż póki, iak pogańskie boźyecza, drogą iaką oiiarą, ubłaganą nie była. Jeżeli gdzie zobaczono niespodziewanie nowy ekwipaź A nowe bryllanty, nowego przyjaciela, zaraz się domyślano - bo czegóż się" niedomyśla złość ludzka P - że am spazmy " albo migrenę leczyć musiano. Swiadek takowych nie w iedny m domu przypadków, nie raz'z*,) sianawiałem się nad tą szkodliwą spółeczeń,stwu słabością, a chociaż ani Stopą niepostałem w świątyni Galena, domyślałem się wszelako, że ona nie we krwi, nie w ciele, ale \ł umysłach miała swoie siedlisko. Kilkakrotnie zabierałem się do wystawienia oney na scenie, ale ilekroć brałem pióro do ręki, zawsze mt wypadało z przestrachu, gdy sobie przedstawiłem skutki zuchwałości moiey / Porywafi się na słabość płci piękney, wyiawiać taiemnic ę , iey tylko i uprzywiliowanym iey lekarzom wiadomą: O! - wołałem sam na siebie, iak mądry woyt w Hilarym; o! zbrodnio! o zgrozo! o hańbo! - Następujący przypadek, przym«-' sił mię do uskutecznienia długo wstrzymywa- ' nego przedsięwzięcia. - Znaydowałem się na ówczas we L w o w i e .

Pewna panienka, w grono artystów dramaty» cznych niedawno policzona, przy piękney postaci, powabney twarzy, i świeżych młodości wdziękach; tak niezgrabną, nie czułą i niezdatną do sztuki sceniczney przy początkowych, rolach okazała się, że cała Publiczność, żałuiąc mocno uprzyiemniaiących ią natury darów, iednomyślny wydala wyrok, iż nigdy i do żadney niebędzie zdatną. Chociaż niepiecwszy iuź raz udało mi się było, z nie czyniących żadney nadziei, wystawić późniey ulubionych Publiczności artystów; wyznać wsze A lako muszę, ie i sam o ulepszeniu wspomnioney młodey aktorki, wątpić zaczynałem; kiedy wchodząc raz do iey pomieszkania, zasta-' łem u nóg iey kochanka w rozpaczy pogrążonego, onę zaś naystraszliwsze drżenie serca, tak pi zewy bornie udaiącą, że zdawała się bye w ostatnichkonwulsyachśmierci! - Spoyrzawszy na mnie wchodzącego wzrokiem, który w uśmiechu twarzy, udanie choroby potwierdził; dała mi sposobność poznania, iak wybornie i naturalnie podobne spazmy wystawiła A by na scenie. Siadłem nieodwłocznie do pióra, awskończoney w przeciągu dwóch miesięcy komedyi: Spazmy Modne, umyślnie dla niey napisaną rolę starościny, doskonale w>z*ych retach grać zaczynającą, wymi<diti» na scenę. - NjepoiraSę opisać zadziwieuia i zadowolrjenia patrzących, równie lak doskonałego przez tę młodą osobę wystawienia rozlicznych sposobów mdłości, tękow, rf%iychań, i konwulsyi, które zdawały się wyrzucać stsce z iey piersi". . . . .i t. d. Wszędzie rowr ie dowcipny, sczęś*liwy i «aymuiący, U n prawy Nestor steoy pois *uy; niepotrzt buie aby o dziełach it go obszernie y mówIc l pisać. Całe życie pracował dlz ojczyzny, - ona iedynie kierowała iego myślą, i piórem; -- nkustraszyły go, 3ri oziębić potrafiły, dotyihczas itscze psrmiące, owe gotyckie przesądy, - śmieszne uprzedzenia o cudzoziemczyzr je; - że wspomni»nie... wuwagaih. n?d operetlą Parawan, za cechę wieczney prawdy służyć będzie o urcionym emaliu, tey części Publiczności,. która się wyższą nszywaj... a częstokroć i iżs.-ą tiywa nad wszystko, cokolwiek umie cenIC chwałę narodową" i prawdziwie do iey wzrostu należeć!... Prz« trwaią dzieła i prace B o g u s ł a w s k i e g o ten dziwaczny p a r a - fia ni z m wielkiego świata,. a rodacy, którzy istotnie zami łowali oyczystą lit. r a t u re, - .23 posiadanie tego dzieła, sami sobie wdzięczność przyznaią. Chcą wiedzieć, -. piez e iedna z g?zet fierhńskicb - ii ukończenie initrcssów Neapolitańskich bliższem iest, nim się moie spodziewaią.

OBWIESCZENIE Podpisany Królewsko- Pruski Sąd Ziemian ski przy odwołaniu się do ogłoszenia subbaStacyi, Z dnia 4. Września r. z. czyni niuieyszein wiadomo, iż na wniosek Sukcessorów Jiogusła A a U n r u g a, termin per. rnptoryćżtiy do dobrowolney przeciąży dóbr Rozb. ua 1 do . nich należących folwarków, Mtchnacz, Heidchen i Ufbanówka z Hclh ndrarni, boiami.i lasami, sądownie na 99,043 Tal- 22. cigr. ocen i o n y c h, n a d z i e ń ajj, M a i ar. b., Wyznaczonym, i termin na dzień %0. Lipca r. b. zniesionym zostałgo

2apozywarny write ninleyszem ochotę kupna matąeych, i do posiadania tychże cionr zdolny cii, aby na wyi oznaczonym terminie dnia 85 iScaia r b. stanęli, podania 6Wc- czynili, poczeni ria\ więcey daią. y, za zezwoleniem spadkobrańcow i nadopiekóńczego Sądu prsvbicia pewnym byclź może. Taxa 1 warunki przedaży W Regisrraturze nasjey, każdego czasu przeyrzane llydź mogą. M i ę d z y r z e c» dnia 15. Stycznia i82-iKrólewsko Pruski Sąd Ziemiański.

Przy zbliżaiącem się uregulowaniu tnteyszych Eiementamych szkół miejskich, ms. bydź trzech N anczycieleli, a mianowicie ied( r. katolicki i ieden ewaniełieki, dia szkoły elementarney płci męzkiey, ieden dh szkoły płci żtfiakiey, ustanowionych. Dia pierwsze» go Nauczyciela przy szkole dla chłopców, ma bydź oprócz wolnego pomieszkania lub wynagrodzenia 50. Talarów na naiern onegoź, 300. Talarów, dla drugiego Nauczyciela oprać«* wynagrodzenia 50. Talarów na naieoi pomieszkania, 200. Talarów, a dla N auczyciela Panien, oprócz wolnego pomieszkania, 300» Talarów ptnsyi roezney etatem ustanowioriey.

Wszyscy iednakie trzey Nauczyciele, muszij tak niemiecki iako i potski iAzyk dostatecznteposiadać, w przedmiotach nanki elementarily, iui bydź examinowani lub do złożenia esamimi, dostatecznie przysposobieni, i w chlubne i wiary godne zaświadczenia, względem kh konduity moralney op;mvx»i. N auczycieli i Kandydatów szkolnych, któ* rzyby na to reflektować chcieli, wzywamy ninieyszćrn, aby przy załączeniu swych zaświadczeń, do nas, dla dalszego ich przedstawienia iak liayrychley zgłosili się. Dan w I n o w r o c ł a w i u dnia 15. Stycznia 182f. Magistrat i dozór szkół mieyskich, u w rAD O M I E ĘE. N a dziedzińcu przy (uteyszym magazynie prowiantowym, dnia 6. Lutego przeei południem o godzinie 9. przedane będą publicznie naywięcty ofiarującym za gotową zaraz zapłatą dwa zdrowe, btz wady, dzielne konie wozowe (srokate) ze. s'lami i t. d. bryczka, woz w drabinach ze wTzystkiemi porządkami, sanie i różne inne sprzęty. P o z n ań dnia'22. Stycznia IgtU.