GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1825.09.24 Nr77

Wielkiegofjrafjnrai Xiestwa

ZNAfSKIE

Nakładem Drukarni Nadworney W. De ker a i spółki. - Redaktor: AssessorKaabski.

Jg 77.

W Sobotę dnia 24. Września

1825.

Doczytelnikówgazety.

Z kończącym się trzecim kwartałem przYpominamy, u. prenumerata imeróroczna dla tuttyszYih czytelników wynosi: za polską gazetę , I Tal. 19f śgr t za niemiecką s. 1 7)1( *" dla zamieyscowych czYtelników: za polską. 2 Tal. za niemiecką . l 18 śgr. g fen. Zamieyscowi czytelnicy odbierać będą za tę cenę gazety na wszystkich Król. Urzędach Pocztowych w całey Monarchii.

Na exemplarz gazety na kancellatyinym papierze podwyższa się cena kazdey gazety o 15 igr.

Poznań dnia 31. Września 1825.

Expedycya Gazet W Dekira l Spółki.

WiadolDości kratowe« że. >odiecha["«»>«'« o wpół do smey ranrrey,n; i stanąfo godzinieBteywieczomóy W Ko«__,,»* _" łoBU, gdzie był witany od wyższych władz weyskowych, Arcybiskupa i pierwszych osób Z KobIerrc dnia 13. Września. cywilnych. Dnia 10. opuścił Król Kolonią, i Dnia 8< BU b. przybył N. Król o wpół do przybył z południa o wpół do 3ciey do Ko$mćy wieesorniy do Werl, przenocował tara- bIelIc, gdzie był przyimowany wewćm pa i cywilnych. W. Xią-źę Badeński, W. Xiąźę Konstanty Rossyiski, Ich Królewicz. MMcie.

Clarence, Cambridge i Cumberland, JO.

Xiąź<ę N assa u, tudzież wielu Austryackich, Angielskich, Duńskich, Bawarskich, Wirtembergskich, Badeńskkh, Hessendarmstadzkich i N assauskich wyiszych Oficerów, zjechali się tu byli, aby być przytomnymi rewii zebranego w tuteyszey okolicy ggo korpusu armii, złożonego z 30stu batalionów piechot y, 98 szwadronów iazily i 50 dział. N. Krół zaraz po przybyciu swoiem przyjmował i oddawał nawzaietn odwiedziny tym Naydostoynieyszym Osobom. Na wieczór urado«any był N. Pan niespodzianem przybyciem doStoyney córki Swoiey N .Xięźniczki Fr) der\ki Niderlandzkiey i iey Małżonka, Dnia 11.

o wpół do gtey zrana udał się N. Król, Xiąźęta i obecni tu obcy dostoy ni Panowie na plac niedaleko miasta, gdzie gmy korpus pod dowództwem Generała iazdy Borstel stał w paradzie uszykowany. N. Krolprzeiechal wzdłuż czoła, i rozkazał woysku przeciągnąć przed Sobą, poczem toż utworzyło czworobok. N.

Król, i wszyscy naydosioynieysi Panowie i t.

d. zbliżyli się ku wystawionemu na wschód słońca ołtarzowi, i przytomni byli naboień6twu, po którern udali się <)o miasta. W południe był u Króla wielki obiad, na który zaproszeni b)li N aydosioynieysi Panowie i t d. Popołudniu zwiedził N. Pan w towarzystwie Swoiey familii i Generała-Porucznika Rauch warownią Ehrenbrei tsttin, a na wieczór Królewscy i obcy Xiąźęta i Xieinlczki zaszczycili swą obecnością, bal dany przez miasto. Dnia tg. o wpół do gtey udał się N. P an na plac manewrów 8go korpusu, gdzie w obecności wszystkich naydostoynieyszych osób wykonane zostały obroty ku naywyższemu upodobaniu. W południe był znowu obiad u N. Króla. Dziś rano był N. Król na manewrze, i obiadował w gronie familii. W. Xiążę Baderfski, W. Xiążę Konstanty i Xiąię Cumberland porozieżdżali się w ciągu dnia dzisieyszego. N. Król wsiądzie iutro na statek parowy i popłynie nim do Kolonii, zkąd powozem puści »ię w dalszą drogę do Akwisgranu, gdzie nrjtenocowawasy, poiedzie naaaiutrz do Brurelli,

Z Magdeburga dnia 16.Września.

Dziś około pół do osmey wieczornćy przybył tu powracaiący znad Renu, Jego Królewiczoska Mość, nasz ukochany N astępca tron u, i krótko zabawiwszy, puścił się w dalsza, drogę do Berlina.

Wiadomości zagraniczne.

Królestwo Polskie.

Z Warszawy dnia 18. Września.

Wczoray w uroczystość imienin N. Cesarzowey i Królowey Elżbiety, odbyło się solenne nabożeństwo w kościele Metropolitalnym. Celebrował JW. JX, Burzyński, Senator, Biskup Sandomierski, wobec JW. JX. Prymasa i wszelkich władz rządowych. Wieczorem oświecono miaeto. N. Pan raczył nadać tytuł Hrabiego, JW.

Piotrowi Szeliga Bielińskiemu, Senatorowi Woiewodzie Król. Polskiego. - N. Pan raczył ozdobić orderem S.Stanisława IHklassy, J P. Jana Swendorskiego, b. Sekretarza Króla Stanisława Augusta, a klassy IV. J J P P. N arcyza Jelonkowskiego, Podsekretarza w Sekretery acie stanu, i Tymoleona Palczewskiego, Doktora med. i chir.

Z Petersburga donoszą, ie N. Pan dnia 1.

b. nr. wyiechał do Taganrogu, a za dni kilka późnióy, tamie uda się N. Cesarzowa El« ibieta. Prałat Metrop. Warszawskiey, X. Xawery Szaniawski, szczęśliwie powrócił z Rzymu do Warszawy. Wyszedł z druku "Pamiętnik umieiętności, sztuk i nauk" (Nr. 2gi), wktórym znayduiąsi$ uczone rozprawy Łewockiego, Garbińskiego, Krzyżanowskiego, Janickiego, Skrodzkiego, J arockiego, Miłego , Wagi, Kitaiewskiego i Gołębiowskiego. To piękne dzieło (również iak Nr. iszy) przedaie się po zł. 6. w księgarniach Brzeziny i Sztebkra. Dnia 18- z. m we wsi Śrebrney wOhwodzie Łomżyńskim, powstałagwałtowna burza, w czasie ktorey piorun zabił T a Q dziewczynkę, frę,d$c$ W polu. tnich targach tutejszych płacono za korzec żyta po zł. 9 i poł. Pszenicy zł. 16. J ęczmienia od 7 i pół do 8- Owsa od 4 i poł do 5. Siana furę iednokonnąod & do 15, parokonną ed tAdoij. Słomy furę,zwyczaynąod 4 ipół do &z P ł o c k a dnia 14» Września. Zbliżył się nakoniec dzień 12. b. m., przeznaczony na pochowanie zwłok dwóch M 0narchów Polskich, Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego, w kościele Katedralnym Płockim wynalezionych, ł postawienie pomnika, kosztem JW. Prażmowskiego, Biskupa Płockiego, Senatora Królestwa Po!», · wzniesionego. Na katafalku gustownie i pod zarządem W. Vogla, Profe&sora uniwersytetu, w środku kościoła zrobionym, stała trumna szkarłatnym axamitem pokryta, na wierzchu ftlórey, leżały insignia władzy Monarsj .ey; zaraz od godziny w poł do lotey zrana przez licznie zgrom.idzone Duchowieństwo śpiewanie były wigilie, o wpół do 1 itey wyszła msza Św. żałobna, przez JW. Biskupa pontifealiter śpiewana; po ewangelii W. X. Kanonik Wierzbowski, z właściwą sobie wyritową miał kazani e, do uroczystości dnia tego zastosowane; po ukończeniu inszy i po odśpiewaniu konduktu, seanowne zwłoki przez pierwszych urzędników, urocj.ystości tey przytomnych, przed grób pod kaplicą; będący przyniesione zostały; tutay JW. Bi&Kup siedząc na mieyscu w jniesionem, zabrał gios i w wyrazach pełnych uczuć i mocy, oddjł ostatnia cześć tym czci godnym popiołom, które po pokropieniu woda, święcona, do grobu wraz z opisem na pargaminie w butelce-zamkniętym, wsunięte i zamurowane zosiiiły l\ik przeto w obecności Władz woyst»wy<h, cywilnych i licznie zgromadzonego ludu, ukończyła się uroczystość pochowania zwłok, pamięci rodaka zbyt drogich, które przed 7ffi»iu witkami zapewne pomnikiem uczrzc ne <»ły, ,e < z t e li [C.Q cZasu i koleią tylu odmian zoMałznisj.czony. Dzięki niech będą mężowi wspauial-, myślącemu, za wzniesienie HOWeg« grobowca; teraz albowiem przechodzeń daleki, sownie iak kraiowiec, widząc podniesiemy pomnik i stosowne Jtopisy, 2 pewnością wyrzec może: Tu leżą}zwłoki Władysława Hermana f Bolesława Krzywoustego, Monarchów Polskich.

z.

Francya.

Z Paryża dnia 13. Września.

Dwudziestu dwóch paziów Króla Bawarskiego, którzy pod dozorem Pułkownika Dumadieu i dwóch Profe&sorów wielką odbywaią; podróż, i przybywszy tu stanęli w hotelu Berlińskim, mieli wczoray zaszczyt, być przedstawionymi N. Królowi. Następująca, naypterwey przez Komtytucyouistę udzielona wiadomość, wielkie robi wrażenie w politycznym świecie. "List ywyrażono w tym dzienniku-" które przywiózł okręt z kresy francuskiey w Grecyi, zapewniają, iż tymczasowy Rząd grecki zawarł układ z Lordem Hamiltonem, dowódzcą angieiskiey kresy morsfciey, mocą którego poddał się pod opieka Anglii."- - Inne dzienniki wierzą więcey lub mnióy tóy wiadomości. Gwiazda niechee nic o tern wiedzieć i twierdzi, iż Anglia, gdyby się to sprawdzić miało, uyrzy całą uuropę w sprzyrnierzu przeciw sobie, Dziennik ROzPraw mówi: "Gdyby to prawda być miało, straszna odpowiedzialność spadłaby na barki naszego Ministra« Prancya spogląddćby spokoynie musiała na Anglią, nabywaiącą kray, w ktorymby sama tak zaszczytną mogła grać rolę, gdyby Ministrom naszym niebrakowało głowy i serca," - W przypisie uważa tenże dziennik, iż w samey rzeczy rozpoczęto układy między tymczasowym Rządem Greikim i Anglią, i że cała Grecya pod term saioemi warunkami iak wyspy Jońskie, uzna opiekę Anglii. Pakiet Generała Roche, który miał donieść tę ważną wiadomość greckiemu Komitetowi w Paryżu zatrzym.my niewiadomo od kogo - nie doszedł swego przeznaczenia. Nie chce nam się wcale witrz>ć -- mówi Dzień ik Handlowy ażeby rząd angielski podobny wniosek Greków miał przyiąć. Krok takowy sprowadziłby nieuchronnie woynę z T u n y ą i zerwanie z strasznieyszern ieszcze mocarstwem.. Goniec Francuski umieścił następuiący list: "Napoli di Romania dnia i. Sierpnia. Grecy, których misk.ił zwyciężki oręż Ibrahima Baszy, a kt&rzy skwitować musieli wszelką; Ba chrześciańskich, poddali się Anglikom, Jest to dla nich iedno z naywaźnieyszych nabyciów. Na wyspach, przechodzących pod ich opiekę, liczą, przeszło 30,000 maytków, którymi na przypadek woyny uzbroić mogą swe flotty w sposobie postrach wzniecającym. Generał Roche posłał greckiemu Komitetowi v.- Paryżu odpis zawartego w tey mierze układu, bmiem zapewnić, ii Francuzi bardzo tu 6ą poważani, i że iedynie przykre okoliczności zmusiły Greków, rzucić się w obięcia Anglii. " Pan B. Gonstant wydał pisemko: "Odezwa do narodów chrześciańskich za Grekami." W pisemku tern zwraca autor uwagę na niebezpieczeństwo, grożące chrześciaństwu, cywilizacyi i niepodległości Europy, ieźeli fanatyzmowi półxięiyca tama nie będzie założoną. Dowodzi on, iż nierozsądnie iest, gardzić Turkami; że kiedyś dumne greckie cesarstwo z żumaniem ramion spoglądało na ordę arabską, wktórey się zjawił Muhamed, a przecież ci to arabowie pozbawili Porfyroger.itów i Komneniuszów kościoła i tronu, i podbili Azyą, Afrykę i obadwa kraie graniczne Europy. Mógłby znowu iaki nowy zjawić się Muhamed, i natchnąć nowern życiem zastarzały isJ amizm, a Europa powinna wiedzieć, co i e d e n człowiek dukazać iest w stanie. Dla tego powinniśmy dziękować Opatrzności, iż przy bramieEtiropy postawiła Hiko przedmurze lud, posiadaiący dwa przymioty, których uobyczaioney Europie niedostaie, to iest że umie wierzyć i umierać. Azatem interes i obowiązek nasz nakazuie nam, abyśmy lud ten bronili od upadku." Dochód z tego pisma przeznaczony iest na użytek Greków; ma także w riowogreckim przekładzie do Morei i Archipelagu być posłanóm. Niektóre nasze gazety radzą, ażeby przy obchodzie rocznicy zeyścia Ludwika XVI I I. odczytywano Kartę, iak przy obchodzie żałobnego nabożeństwa za duszę Ludwika XVI. odczytywanym bywa testament tego Monarchy. Hiszpański Generał Mina, którego pisma publiczne wysłały do Gibraltaru i do wysp Balearskich, siedzi sobie spokoynie na wsi pod Plymouth. Podobno znany Półkownik Fabvier utwo

rzył w Morei oddział woyeka Z gOO Judzi końcem wspierania Greków. Baron Rotszyld powrócił tu z Londynu.

Konstytucyonista donosi z Korfu pod dniem 19. Sierpnia, iż francuski Półkownik Fabvier mianowany został od tymczasowego rządu greckiego Syntagmatarchą Igo półku piechoty lhiiowey. Po uroczystern oddaniu mu półku w gymnazyum woyskowem w Napoli di Romania, wykonał na ewanielią przysięgę, iaka iest konstytucyą grecką przepisana. J e dnomyślnie żądał półk, ażeby pierwszy prowadzony był przeciw nieprzyiacielowi, i żeby żołd iego na inne wydatki był obrócony. Pan Recacho, Generalny Intendent policyi w Madrycie, wydał rozporządzenia, ażeby miano baczność na kilku znakomitych prałatów na Prowincyach, między innemi na Don Wiktora Saez. - Do policyinych przepisów wydanych w Saragosie przez Generała Bassecourt, należy i ten, iż każdy spotkany zbroyno na ulicy po "Anioł Pański", będzie areszto« wany, "chociażby nawet należał do patrulu, którego dowódzca nie iest w stanie okazać podpisanego rozkazu do patruiowania." Generał Foy był w Bordeaux, gdzie nayzaszczytnieyszego doznał przyjęcia. I tak n. p. dnia 5. m. b. po widowisku leatralnem towarzystwo przyiaciół muzyki wyprawiło mu eerenadę. Wielkie mnóstwo ludu zebrało się przed iego pomieszkanie, i kilkakrotnie dał się słyszeć okrzyk: "Niech żyie Król! Niech źyie Karta! Niech źyie Generał F o y!" - zasłużony zaszczyt dla obywatela żołnierza, którym się chełpić może Francya, a który tak chlubnie do wawrzynu zwycięztwa ziednał sobie palmę wymowy. - Nazywano go tam sławnym mówcą, zacnym obrońcą swobód francuskich, Demostenem francuskim. Gwiazda zapewnia, iż to nieprawda, że Infant Don Garlos prosił Króla Ferdynanda o pozwolenie wyiechania do Francyi, i że ta wiadomość godną iest iść w parze z inną wiadomością, podług którey spodziewane są w Baionnie półki francuskie, przeznaczone zastąpić Szwaycarów w Madrycie. Słychać, iż Margrabia Moustiers wyiedzie lada dzień do Madrytu w znaczeniu Posła Króla naszego przy tamecznym dworze. Podług gazety Memorial Bordelais, byłby sztowanym; to samo do 30stu Oficerów gwardyi królewskiey, z których ieden miał się zastrzelić. Ustawą królewska, upoważnione iest wydawanie tu pisma peryodycznego w ięzyku niemieckim. Zacznie wychodzić w pierwszych dniach Paźdj.iernika. N a wydaną przez Hrabiego Segur historyą wyprawy woienney do Rossy i, szczególniey dla tego tak bardzo powstawano, iż Hrabia Segur nieczynność N apoleona podczas bitwy po nad Moskwą i w innych potyczkach chorobie iego w owym czasie przypisywał. W nowem wydaniu swego dzieła przyłącza autor na swoie usprawiedliwienie kilka bulletynów zdrowia Doktora Meetivier, który wówczas miał Napoleona w ku»acyi. - Przytaczamy następuiące: "Dnia 5. Września. Cesarz kazał mnie tego wieczora przywołać do siebie. "Panie Doktorze - rzekł do rnnie - dolegliwości wieku zaczynaią mi dokuczać; nogi mi puchną, uryna mi ciężko odchodzi; wilgotne biwuakiwinny temu."- Noc z 6. na 7».Września. Cesarz znayduie się wstanie naStępuiącym: "Ma ciągle suchy kaszel, oddech ciężki, uryna odchodzi tylko kroplami, sprawuiąc mu boleści, i zostawia na dnie mętny osad; części dolne uda i nogi puchną, puls febryczny, nie regularny . Te niebezpieczne ekazówki każą się obawiać skłonności do organiczney choro by." - Pan Mestivier, który obecnie żyie w Paryżu i iest członkiem akademii lekarskiey, dodaie ieszcze do tych bulletynów tę. wiadomość, iż ten stan Napoleona dopiero drugiego dnia po weyściu iego do Moskwy ustał.

P an V , . , " który został przeświadczonym, lZ swoią pasierbicę, która ieszcze 15 lat nie miała, oddał z wolą matki do domu publicznego, stał wczoray przed siódmą izbą Trybunału. Sąd skazał go i żonę iego na trzyletnie więzienie, i zapłacenie 100 Franków za karę, gospodynią owego publicznego domu na 6miesięczne więzienie, a wszystkich trzech ua poniesienie kosztów.

Hiszpania.

Z Madrytu dnia 1. Września.

Hrabia d'Espanna, którego woysko stanie

, 957znowu w okolicy Madrytu do dnia 5. m. »., spodziewany tu iest kaźdey godziny. Jest on teraz w Brihuega, gdzie z rozkazu Króla karze wszystkich tych mieszkańców, którzy się za Bessierem oświadczyli. Gdy Bessieres przyprowadzony został do więzienia w Molina, posłano mufiskała, któremu kazał niebawnie spisać testament. Polem oświadczył, ii niema z żadnym człowiekiem nic więcey do czynienia, i że pragnie zatrudnić się z samym tylko Bogiem. Były Minister Heredia mianowany Posłem dworu naszego przy dworze Wiedeńskim. Od pierwszćy podróży Króla do wód w Sacedon, bawił tu pewien Półkownik Portugalski, iak twierdzono, z zleceniami Królowóy Portugalskiej*. Został on teraz aresztowany w skutku papierów, które, podług zeznania Bessiera, w tabernaculum kościoła w Brihuega znaleziono. Pan Gordon, Sekretarz Rady Kastylskiey i Prezes naywyiszey Junty urzędników cywil, nych, został aresztowany. Kierował on zwią. zkami między Bessierem i Juntą apostolską. Znaleziono przy nita list Bessiera, który się w nim użala f iź mu mało pieniędzy dano. Odpowiedź na ten list znaleziono przy Bessierze, w którey go pocieszano, iż wkrótce dostateczne fundusze do iego rozrządzenia oddane będą. Pan Gordon zaprzecza, iżby podpis iego nazwiska był iego ręką zrobiony, a list, który przy nim znaleziono, iest bez adresu. Jeszcze większe spadło na Pana Gordon podeyrzenie przezto, iż kilku Judzi wyznało, że na ustny rozkaz Pana Gordon wypłacili znaczne summy w złocie Besfdcrowi przed iego wyiazdem. Aresztowania wciąż trwałą; onegday schwytano Radzcę woiennego Moreja, który iuź się ucieczką do Barcelony ratował. N a pobrzeżach Galicyi na wysokości Vigo pokazało się 20 korsarzów Kolumbiyskich, każdy od 18 dział; zdaią się oni czyhać na wybiegnienie na morze wyprawy dołlawanny przeznaczonćy. Pan Recacho powrócił tu z SL Ildefonso, gdzie nie otrzymał od Króla naymnieyszey oznaki honorowey, chociaż to właśnie on cały odkrył spisek. Dnia 26. z. ffi. zdał Pan Zea Królowi szcze le w niem Ministra finansów (BalIesteros) i Ministra sprawiedliwości (Colomarde), i wniósł o odprawę, pomienionycb dwóch Ministrów i o utworzenie Ministerium równego sposobu myślenia. Zdaie się" iż Generalny Kapitan Madrytu i Junta publicznego bezpieczeństwa odebrali dobitny rozkaz względem, podania proiektu reorganizacyi ochotników Królewskich. Osoby, które się w iakikolwiek sposóbprzyłoźyły do przytłumienia rokoszu, odebrały rozmaite nagrody. Hrabia dTEspanna mianowany dygnitarzem orderu Izabelli, Generałowie-Porucznicy S1. Roman» Montaleagre i Sambrano dygnitarzami orderu Ferdynanda» Marszałkowie obozowi, Don Vincent Osorio i Don Carlo Sexti, mianowani Kawalerami tegoż orderu 4tey klassy, dway naystarsi Półkownicy piechoty i iazdy gwardyi Królewskiey i naystarszy Oficer gwardyi Królewskiey, maiący stopień Półkownika, mianowani Kawalerami 3ciey klassy, dway naystarsi Szefowie batalionowi i szwadronowi gwardyi i Szef szwadronu Albuin, Kawalerami drugiey klassy, a naystarszy Kapitan, Porucznik, Podporucznik, sierżant, kapral i żołnierz każdego batalionu i szwadronu gwardyi Królewskiey, Kawalerami gwardyi pierwszey klassy. N adto Szef szwadronu Album został w tym stopniu potwierdzony, czego dotąd nie mógł dostąpić, należąc dawniey do Afranceeadow (przy iaciół Francuzów). Sekretarz Intendenta w Guadalaxara, który był cichaczem wysłany do Siguenza, aby zapohiedz wszelkiemu na korzyść Bessiera poruszeniu, mianowany Intendentem' prowincyi Cuenca» Nakoniec 70' Oficerów niegdy woyska Kon»tytucyfnego, którzy się iako nieczynni w Siguenza znaydowali, i nietylko nieprzyłoźylisię do utrzymania spokoynośti tamże, ale nadto nakłonili lud do przybrania nieprzyiacielskiey przeciw bessierowi postaci, zostali bez poprze ni go oczyszczenia do czynney służby przYleel.

Anglia, Z Londynu dnia ro. Września.

Goniec zawiera długi artykuł od pewnego Korespondenta, bory, lubo powiada, że

958iest przyjacielem Greków, stara SIę iednak dowieśdż, że, ieżeii Rząd pozwoli Lordowi Cochrane popłynąć z wyprawą do Grecyi; zgwałci przezto ofiarowaną Porcie neutralność. Bony hiszpańskie poszły o l procent w górę, a to dla tego, że się spodziewają, iż mocarstwa Europeyskieuczyniącokolwiek dla Hiszpada. Gazety nasze zawieraią w formie listu z Paryża ważną rozmowę, która miała mieć mieyece w Bruxelli między 2tna Posłami i Kroi. Niderlandzkim Ministrem spraw zagranicz» nych, Panem de Coninck, względem wolności druku we Francyi i w Niderlandach. Goniec powiada-, ii rządy europeyskie zaięte są waźuemi uchwałami względem półwyspu l Stanów Zieifnocifonych Amerykańskich» Obiecuie a n, pogadać o tern wkrótce trochę WIęceyŁisty z Sincapore z dnia g. Kwietnia udzielaią ważney wiadomości o zupełnern uiaFZmieniu państwa Birrnanow przez woyska angielskie, poymaniu złotonoinego' Monarchy iego i wzięciu iego stolicy Ummerapoora. Goniec mniema, ii rząd francuski, ieżeii tego będzie potrzeba, wspierać będzie politykę Pana Zea pomnożeniem woyska ewoŁego w Hiszpanii, aby tern dać razem nauczkę i ultraistom francuskim, i źe, skoro 10 nastąpi, będzie się starał jraąd francuski, nakłonić Hiszpanią do uznania niepodległości południe« wey Ameryki.

A u s c r y ar.

Z Wiednia dnia 12 Września.

J ey Cesarzewiczoska M ość, Arcyxiężna Henryka, małżonka Jego Cesarzewiczoskiey Mci Arcyxiążęcia Karola, porodziła szczęśliwie Xiężniczkę w dniu 10. m b., i tegoż samego dnia odprawił się obrządek chrztu w 0be<ności NN. Cesarstwa, Arcyxiąźąt i t. d., w domu Arcyxiąźęcia Karola. Matką chrzestną była N. Cesarzowa i Królowa. Nowonarodzona Arcyxięźua otrzymała imiona Ma» my a Karolina Ludwika Krystyna. Dostrzegacz riyestski użala się na zwyczay niektórych gazet niemieckich i francuskich, dawania swym artykułom o Grecyi napisu Xryesf, i rozszerzenia nayniedurzeczmey artykułów wiedza, ie Tryest przez swe położenie naypierwey miewać może doniesienia o wypadkach w Grecyi; dla tego staraią się nadać swym łgarstwom cechę prawdopodobności, datuiąc one z miasta wiary godnego. Stemwszystkiem nawet wiadomościom, które w samey rzeczy z Triestu odbieraią, nie można dawać wiary, gdyi one pochodzą tylko od przekupionych i fałszywe mi wiadomościami traktowanych korrespondenfów. Poczytuiemy tedy sobie za powinność (tak kończy Qsservatore Triestino ) ostreedz publiczność względem tak nazwanych wiadomości Tryestskich, i wykryć mętne źródła, z których wypływaią. -. Nietylko w Trieście iest taka kuźnia wiadomości i doniesień, lecz szczególniey w Zante. Tu to prowadzą, hurtowny handel fałszywemi doniesieniami, z tey to fabryki wyszła niedawno wiadomość: Ypsiianti zdobył znowu Trypoliżę i Nawaryn; Turcy zamknięci w Modon, a Ibrahim w Tripotam o i i t. d. Z Tryestu dnia 5. Września., Listy z Korfu dnia at. Sierpnia potwierdzają wiadomość o klęsce, która, poniósł będący w odwrocie Seraskier Reszyd Basza po przypuszczonym bezskutecznie do Missolongi szturmie. Było to dnia 7. Sierpnia, gdzie Goura przybiegłszy szybkim krokiem z okolicy Salony z trzema greckimi Kapitanami uderzył pod Carvassara z tyłu na uchodzących Turków i zabrał itn liczną artylleryą.- Nasza gazeta tak się względem tego wyraża: " P 0dług doniesitń okrętowych, w kilka dni po nadarernnem Turków na Missolonge, uderzeniu, pokazał się korpus z 3000 Greków pod sprawą Kapitana Goura od Salony i pospoł z częścią osady natarł na obóz turecki. Powiodło mu się wprawić w zamieszanie woysko obięgaiące i zagwozdzić kiika dział i moździerzy. "

Państwo Ottomańskie.

Z n a d g r a n i c y T u r e c k i e y dnia 4.

YVrzesnia.

Doniesienia z wysp Archipelagu - mówi Gwiazda - potwierdjaią wiadomość, iź Rząd .grecki wszedł w układy z Kommodorern Hamilton. Grecy stałego lądu chcieli <<ig udać

do Rządu francuskiego, lec« wyspy oświadczyły się za Anglią. Konimodorowi Hamilton assygnowano iui 50,000 Funtów Szterlingów potyczki Londyńskiey. Oficer ten Angielski był podczas na y większego ucisku w Napoli di Romania, wydawał odezwy do Greków, ażeby zrobili pospolite ruszenie, i wyliczył 150,000 Piastrów na to przedsięwzięcie. W porcie Napoli ma Kornmodor cztery okręty, któreaii w nayniebezpiecznieyszym przypadku uwieść chce greckie kobiety i dzieci; mężowie nie znayduią schronienia na wyspach jońskich; odsełaią. ich ztamtąd napowrót, ażeby bronili oyczyzny. - Listy z Milo dnia 10. Sierpnia donoszą, iź wyprawa gre« cka z 1200 ludzi, wypłynęła pod dowództwem Kapitanów CalIergi i Caruiulli, w celu przed, sięwzięcia lądowania na wyspę Kandya, Podług listów z Levante otrzymała Porta niedawno kilka raportów z wielkie mi zaźalemami przeciw Anglikom. Kapudan Basza i Reszyd Basza donieśli iey: "iź Angielski Lord Nadkommissarz wysp Jońskich i naycelnieysi urzędnicy angielscy w Korfu, Zante i Kefalonii okazuią wielkie stronnictwo dla Greków, że ich. w rożnym sposobie wspieraią, z wielką dla Turków szkodą; ie Anglicy podeytnowali swym kosztem opatrywanie Messolongi w żywność; że kilku angielskich Oficerów udało się tamże dla obięcia dowództwa i kierowania obroną twierdzy i t. d. P<». dobne zażalenia zaszły od dowodzcy eskadry algierskiey i od Baszów na tych wyspach Archipelagu, które ieszcze dotąd wiernemi Porcie pozostały. Wszystko to tak W. Sułtana rozgniewało, iż rozkazał zagrabić własnóśź angielską w Turcyi i aresztować wszystkich znayduiących się tamże poddanych angielskich; ilał się iednak, lubo z wielką trudnością, udobruchać swoim Ministrom, którzy mu wystawili ad oculos wielkie szkody, iakieby z tey Jego Sułtańskiey woli niezawodnie» wynikły. Pana Turner , sprawuiącego interessa angielskie, obarcza Porta zażaleniami i uskarzeniami, a odpowiedź ic-go, iź czynione mu przedstawienia odseła do Londynu, żadnego iuź nie znayduie względu. Z Smyruy dnia 5. Sierpnia.

Powiadaią, iź Rząd grecki upoważnił Georgiasaa Spagnolaciii de poszukiwania opieki Dnia 3. z. m, zawinął do Napoli okręt angieleki z Londynu Z iQoo barył prochu, kul i ołowiu i z doniesieniem, iź wkrótce nadeydzie 200,000 gwinei na rachunek pożyczki. Dnia Ą. Lipca installowany był Fabvier iako Szef regularnego woyska, przy którey to uroczystości Metaxa i Maurocordato mowy mieli. Dnia to. przybył Maurocordato do Hydry.

Krótka wiadomość o wyspie St. Domingo.

S1. Domingo, ezyli Hayti, naypięknieysza 2 wysp zachodnio - indyiskich, po odkryciu iey przez Kolumba, długo była wyłączną Hiszpanów własnością. Późniey założyli tu Francuzi osadę, która niebawem stała się znaczną; w roku 1790 trzecia część wyspy zaymewała z ludnością więcey iak 30,000 białych, 450,000 Negrów niewolników, 34,000 Mulatów. Roku 1791 wybuchło powstanie między Negrami i trwało przy strasznych zgrozach z nieiakiemi przerwami aź do roku 1304, w którym Francuzi zupełnie zostali z S1. Domingo wypędzeni, a Negrowie i Mulaci utworzyli Rząd, na którego czele postawili Negra Dessalina. Zrzekłszy się na zawsze związków z Francyą, zobowiązali się przysięgą, raczey zginąć, iak raz ieszcze pod<<lać się panowaniu Europeyczyków. Zmieniono imię St. Domingo i przywrócono wyspie dawne iey nazwisko Hayti, iakie miała gdy ią Kolumb odkrył. Dessalin wyniesiony do godności Cesarza pod imieniem Jakobal*, był iednak tyranem; utworzył się przeciwko niemu spisek i w ucieczce od nieprzyjaciół otocaony, został zamordowany. Po iego śmierci przednieysi z iego Oficerów P efion i Krysztofwiedli spór o panowanie. Krysztof miał swoią główną kwaterę na północy w Cap Francais; stronnicy Petiona osadzili południe i Port-au-Prince. W roku igio obadwa zaprzestali kroków nieprzyiacielskich i' podzieliwszy się na północy i południu, fltządzili kraiami w formie republikańskiey. Atoli w roku igio kazał się Krysztof w części BWoieyogłosić Monarchą pod imieniem Henjxka I. Upadek i samobóystwo iego są w Swieićy wszystkich pamięci, Boy er, następca Petiona i Rządca w części republikanskiey wyspy, na pierwszą wiadomość o rewolucyi wyruszył do Cap Henry, i za swoiem przybyciem wszystko znalazł w nieładzie; lud bez naczelnika, skarb na łupieztwo wystawiony. J eonakze ocalił ieszcze 11 mili. dolarów i przeniósł ie do Port-au-Prince. Przywróciwszy spokoyność, połączył obadwa państwa, i został ogłoszony Naczelnikiem ca* łey Rzeczpospolitej. Port-au- Prince zamieniono w stolicę, a Cap Henry w Cap Hayti. Ludność od czasu połączenia tych kraiów tworzy naypstrzeyszą massę, iaką sobie wystawić można. Twarze nayciemnieyszego czarnego koloru przechodzą przez wszystkie stopnie aź blisko do białego europeyskiego; zbiegi z Kuby, mówiący złamanym ięzykien» hiszpańskim, z Jamaiki złamanym angiel* skim; wychodźcy z Kuracao hollenderskim; pierwotni Czarni i Mulaci, których ięzyk iest gałęzią francuskiego; nakoniec mała liczba osadników z Europy i Ameryki. Mulaci s% dumnymi; pyszni ze swoiego iaśnieysżego koloru, pogardzaią Negrami iako nikczemnemi istotami, a iednak bez ich pomocy niepodołaliby publicznemu zarządowi. Mulaci naywięcey maią francuskie wychowanie i SW mieszkańcami miast. Prezydent Boyer iest takie Mulatem.

Wyciąg z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 19. Września 1885.

Papiera- Gotowimi zną

Obligi długu państwa .. gof pCt.

Premie obligów długu państwa] 507 a Obligi bankowe ai do włącznie lit. H. . . . . \ . Zachodnio- Pruskie listy zastawne . . . . . .. g o I c Zachodnio- Pruskie listy zastawne niegdyś polskiego upo goi pCt.

«a»a[J

884 »

Listy zastawne W. Xrcstwa Poznańskiego., , g54« Wschodnio- Pruskie . . .

10J

I Poznań dnia 23. Września i$2}.

Kun obligów. raiwt» Peznani* , , , pi - 4 od su.

(Dodatek.)