GAZE

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1836.12.20 Nr298

Czas czytania: ok. 10 min.

Wielkiego

Z NA N

TA

Xięstwa

SKIEGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera i Spółki. - Redaktor: JI. Wannawśki,

J\9 298.- We Wtorek dnia 20. Grudnia 1836.

Wiadolllości krajowe.

Z Berlina, dnia 17. Grudnia.

N. Pan raczył dotychczasowego Sędziego Ziemsko-miejskiego G e y e r t mianować Sędzia, przy Najwyższym Sądzie Ziemsko - miejskim w Poznaniu. Z dnia 18. Grudnia.

Dwór Królewski przywdziewa dzisiaj żałobę po JO. Xieinie Sofii Leonorze, małżonce Xiecia F r y d e ryk a Kar o l a E m i l a S c h J e e - w i g - H o l s i e i n - A u g u e t e n b u r g, i po Xigźnie E m i l i i A u g u Ś c i e E l i z i e H e e a e nI? h ii i p p e t li al B a r c h f e l d, na 3 dni.

Buch, Naczelny Mistrz obrzędów.

wvM>imi«VHiWM

Wiadolllości zagraniczne.

Królestwo Polskie, Z Warszawy, dnia 14 Grudnia, J ak tylko otrzymano wiadomość o zjawieniu eię cholery w niektórych miejscach Galicyi au etryackiej, Rząd Królestwa Polskiego uczynił niezn »leżnie wszysikie potrzebne rozporządzenia na przypadek przyjścia tej choroby w granice Królestwa. Teraz wypadki cholery zaczęły się okazywać w kraju, a chociaż dzia* łania jej w ogóle są słabe i napady rzadkie, jednakże bez względu na to, uważa się za potrzebne wskazać środki, jakiemi od niej można się uchronić. Cholera, nie jest wyłącznie zaraźliwą chorobą, i doświadczenie nauczyło, że się nie udziela przez zetknięcie. Główne przyczyny, ułatwiające jej rozwinięcie» 8IJ{ w powietrzu, w pokarmach, napojach i odzieży; a dla tego: 1) Co do powietrza; należy s ę strzedz mieszkań wilgotnych i przytykających do miejsc napełnionych smrodliwemi wyziewami; gdzie zaś tego nie można się uchronić, to trzeba w mieszkaniach często odświeżać powi ttrze, przez otwieranie drzwi i okien; utrzymywać ogień na kominach, kadzić octem i jałowcem i t. p., utrzymywać ile możności czystość i ochędóetwo w domacb i około nich, a nakoniec strzedz się w mieszkaniach zbytniej ciasności, wielkiego gorąca i swędu. 2) Co do pokarmów 1 napojów. Doświadczei ie przekonało, że wszelki zbytek w użyciu pokarmów i napojów najprędzej naraża na przystęp cholery; dla tego też należy starannie unikać wszelkiego zbytku, a szczególnej nie używać do jedzenia zepsutych ryb lub mięsa, i w ogóle wystrzegać się wszyst& eh ciężkich do trawienia potraw; nakoniec, me pić piwa, wina, miodu i innych podobnych napojów, jeżeli te są za młode albo przekwaśniałe. 3) Co do odzieży. Starać eię należy, aby odzież była czystą, sucha'" i ciepłą, szczególniej zaś trzeba dbać o ciepłobrzucha, nosząc na golem ciele szeroki pas Nr. 296. Gaz. poznarislc) W opowiadaniu o wełniany lub plucienny. Oprócz wyżej wy- samowolnem aresztowaniu Pana p'amina i źąszczególnionych środków, zalecają się i wszyst- danem w tej mierze zadosyć uczynieniu znajkie inne, wskazane w wydanych przez Rząd dują się błędy, które jako dla okazania bez. prawidłach. Chociaż to samo doświadczenie stronności naszej sprostować powinniśmy. N adało niezawodne przekonanie, źe cholera nie samprzód udał się Markiz Latour-Maubourg jest tak niebezpieczną chorobą, jak z początku do Kardynała Lambruschiniego, nie zaś do mniemano, gdy jednakże wiadomo, iż dzia- Kardynała Bernettego , który już prawie od łania jej nadtr są gwałtowne, należy zatem, roku nie jest Sekretarzem państwa. Powtóre w razie okazania się jej symptomarów szukać prawda jest istotnie, że rząd papiezki uznając stosownej pomocy bez najmniejszej zwłoki. słuszność wszystkich żądań Posła naezego, W teraźniejszej porze nie należy lekce ważyć Gubernatora Anagniego w zamku Sw. Anioła nawet najlżejszej słabości żołądka, a szczegół, osadzić rozkazał i następnie go urzędu pozba. niej rozwolnienia. Rozkazano już z strony wił; ale fałszem jest, jakoby Poseł Lasz miał Rządu, aby dla pomocy osób dotkniętych żądać od Sekretarza państwa, aby go osobiście cholerą, każdy cyrkuł miasta miał oddzielnych o przebaczenie prosił» .Żądanie takowe zoze skarbu płatnych lekarzy i chirurgów, któ- stawałoby w sprzeczności z charakterem istnierych mieszkania będą ogłaszane; do nich jących między obiema rządami stosunków, więc, jak równie i do wolno praktykujących a szczególniej z zaufaniem jakiem Reprezenlekarzy, należy bez zwłocznie udawać się po tant Francyi w Rzymie domagać się może radę. Mieszkańcom biedniejszej kłasay, za prawnego zadosyć uczynienia. Prawda jest, receptami lekarzy, wydawane będą bezpłatnie że Kardynał Lambruschini, opuściwszy Wat ylekarstwa ze wszystkich prywatnych aptek. kan, gdzie się był udał dla wydania rozkazu N admienia się w ogóle, iż przy pierwszera aby Anagniego aresztowano, wyraził osobiście okazaniu się biegunki, potrzeba zachować naj- Panu Latour-Maubourgowi żal 2 tego powościślejszą dyetę, pić ciepłą herbatę z mięty, du dworu papiezkiego, i oświadczył mu, że ogrzewać brzuch gorącem suknem, gorącemi rzecz takowa przykładnie ukaraną będzie; ale otrębami, lub nareszcie gorącym popiołem, krok takowy Kardynała Lambruschiniego był przykładając to wszystko na gołe ciało; nie zupełnie dobrowolny i natchnięty jedynie uwychodzić na odkryte powietrze aż do zupeł- czuciem popełnionej niesprawiedliwości. Ponego ustania biegunki i starać się utrzymywać nieważ zaś rząd papiezki pragnie zabezpieczyć poty. Przy okazaniu się zaś mocnych symp- nadal .podróżnych francuzkich od podobnych tomatów, jako to: wymiotów i laxowania, napaści, wydał przeto okólnik do Delegatów konwulsyi, zimna w rękach i nogach, nudno- prowincyi i Gubernatorów miast z zawiadości, ściskania w piersiach, zairzymania uryny, mieniem o wyrządzonej krzywdzie Panu Faniezwyczajnej zmiany w twarzy, utraty głosu" . minowi i zarazem o nastąpionej za to karz«. Utraty sił i t. p. należy natychmiast donosić o Postępowanie takowe przynosi zaszczyt rzątem najbliższemu 'lekarzowi i miejscowemu dowi papiezkiemu i okazuje, że rząd len, bęKommissarzowi cyrkułu, tak dla udzielenia dąc powołanym do dania przykładu w wymiechoremu spiesznego ratunku, jak i dla tego, rzaniu sprawiedliwości, chiubnie powołania aby ludzie ubożsi, jak równie i nie mający tego dopełnia. sposobu wygodnego leczenia się w domu, mogli otrzymywać, jeżeli zażądają, stosowną pomoc i dozór w szpitalach, które na ten cel 2 rozkazu władzy juz są urządzone. Dla publicznej wiadomości przyłącza się krótki wyitaz działania i postępu cholery w Warszawie. Od dnia okazania się tej choroby, to'jest ocl 1[. (23) Listopada, dó dnia dzisiejszego, zachorowało obojej pici osób 17. Z tej liczby umarło 8> wyzdrowiało 5, pozostało chorych cztery. Podobne wiadomości o działaniu cholery będą co 3 dni publiczności ogłaszane. J? 2 a n c y a.

Z Paryża, dnia 8- Grudnia.

M o n i t o r dzisiejszy zawiera następujące sprostowanie ogłoszooego przez kilka tutejszych dzienników pisma z Rzymu (porównaj

Król. J mć dał dziś prywatne posłuchanie Generałowi Cass, posłowi Zjednoczonych Stanów północnej Ameryki, który złożył list wierzytelny. Wspomniońy Generał rnia) potem zaszczyt być przedstawionym Królowej, Xięciu Orleans 5 Xiqznie Adelajdzie Nie podpada już wątpliwości, iż Generł BJIron Guzon jest przeznaczony na dowódcę załogi francuziiiej wAntonie. Majątek banku francuzkiego wynosił dnia 26. z. «1. 99,000000 fr, goioweini pieniędzmi, 12,oco,000 w sztabach złota, a 150,000,000 w wexlach i innych zabezpieczeniach. Plan kolei żelaznej z Paryża do Bruxelli, podany naszemu Rządowi przez towarzystwo angielsko- bfclgij' ifco - francuzkie, został przyjęty i będzie praedłożzny Izbie» , w okolicach tutejszej stolicy.

Z dnia 9. Grudnia.

Zdaje się, ii się rząd obecnie przekonał, że D o n Miguel nie znajduje się pomiędzy osobami pod Digne przytrzymanemi, gdy nowsze listy z Rzymu donoszą, że Xiążę (en okolicy miasta tego jeszcze nie opuścił. Przytrzymani Hiszpanie należą do stronnictwa hgitymistów i odprowadzono ich do zakładu w Moulins. Z dnia 10. Grudnia.

M e s s ag e r wyraża: "Wszystkie dzienniki ministeryalne i dzisiaj jeszcze głębokie zachowują milczenie względem wyprawy naszej do Consianiine; gazety Tulońskie wychodzą tylko 3 razy na tydzień i dzisiaj więc nie nadeszły; bylibyśmy zatem ciągle bez wiadomości o losie wyprawy, gdyby depesze wczoraj do rządu nadeszłe nie dozwalały nam niektóre tu podać nowiny. Obiegające od dni kilku zasmucające pogłoski potwierdziły się tylko w mniej walnym względzie. Armia nasza ścierała się po dwatcroć z przeciągającym 1 dobrze uzbrojonym korpusem Arabów, przy kiórejto sposobności znaczne zapasy żywności i bagaży straciła. Mimo to dalćj poszła naprzeciw ConBtantine, dokąd, jak rozumieją, bez bitwy wnijdzie. Arabowie ścigając wojsko nasze niepokoją je w tyle, i takimto sposobem ivyiłómaczyć eobie można brak wiadomości, kiedy Marszałek Clauzel tyle nie ma wojska, aby każdemu gońcowi liczną przydać eskortę. Powietrze przy odejściu ostatnich wiadomości już się nieco polepszyło a wojsko nasze doznawało mniej trudów od deszczu i złych dróg, jak od U6tawicznych i natarczywych napadów Arabów. Dodają, że władze w Bonie co chwila wiadomości o zajęciu Constantiny wyglądają," Rząd ogłasza dzisiaj następujące telegraficzne depesze: "Bajonne dn. 5. Grudnia. Listy z Durango z dn. 3, m. b, nie donoszą nic nowego o Bilbao. Lisiv z głównej kwatery Espartery głoszą, że Generał ten przt d dn. 5.

111. b, na mrprzyjaciela nie uderjy. lrribarten zaczepiwszy dn. 2. pod Cmtruenigo <uraż tylną Cabrery, zdobył na nim kiUa jeńców i koni'" - "Bajonne, dn. 6. Grudnia. Genera! Narvae'zj donosi z Arcos pod dn. 26. m. ?.. że dniem przedtem Gorneza na głowę poraził, że mnóstwo nieprzyjaciół poległo i 150 Karolistów w niewolą eię dostało; dowodzona przez Riberę dy-wizya gwardyi przybyła do Arcos; zaciął więc (N arvaez) z jazdą ścigać Gorneza, który w największym nieładzie i z ledwo 2,000 ludźmi do MontelIano uszedł. Wszystkie między Tolozą i Bidassoą stojące wojska Karol;stov¥skie wyruszyły ku Bilbao.« tdna z gazet tutejszych donosi w przypieku: "Wszystkie wiadomości z Bajonny z d. 6. m. b. zbijają pogłoskę o wnijściu Eepartery do Bilbao, Zdaje się nawet, że Generał len do miasta rzeczonego wkroczyć nie potrafi, chyba że wpierw Karolistom walną wydal bitwę i ich zwycięży," Z dnia 11. Grudnia.

Gazety Tulońskie dzisiaj tu nadeszłe żadnych zgoła nie zawierają wiadomości o wyprawie do Constantine.

J o u r n a l ci u C o m m e r c e podaje "następującą, nieco ciemną i trudną do wytłómaczenia wiadomość: "Mamy tę pewność, że nad« zwyczajny goniec z Konstantynopola wczoraj tu stanął, przywożący wiadomość o zmianie polityki dywana. Zmiana ta ma być skutkiem bezpośrednich konferencyi, które sprawujący interesa Anglii, P, U rqh uart, umiejący po turecku, Z Sułtanem odbył." W I n d i c a t e u r d e B o r d e a u x z d, 8. czytamy: "Wiadomości z nad granicy potwierdzają doniesienie nasze, że Karoliści bombardowania Bilbay zaprzestali. Dnia 2. po południu począł nieprzyjaciel ciężką artylleryą cofać, odprowadził ją traktem do Durango i zostawił tylko działa polowa na miejscu. Dnia 3. zgromadził Espartero wszystkich Generałów swoich, którzy jednozgodnie postanowili, że doczekawszy się wpierw Generała Alcalt z dywizyą odwodową, 4,500 żołnierza liczącą, dopiero d, 5. albo 6. na nieprzyjaciela uderzyć wypada, " W r O C n y.

G a z e t a p o wsz e c h n a donosi z nad granicy włoskiej pod d. 5. Grudnia: Wiadomo już zapewne WPanu, że rząd madrycki zerwał wszystkie stosunki handlowe z Sardynią. Ale tego W Pan zapewne nie wiesz, ie Pan Villiers był główną sprężyną tego i że on to po długich usiłowaniach rząd do tego kroku skłoni). To dowodzi «amolubstwa angielskiego, bo pominąwszy wszelką polityczną różnośćzdań, J3ka między turynskim a madryckim dworem zachodzi, żaden z nich pragnąć nłe może, aby stóaunki handlowe między temi dwoma narodami od dawna istniejące naraz zerwane zostały. Uderza to więc każdego, że tylko 2 dworem turynskim tak surowo sobie postąpiono, podtzas gdy wszyscy Konsulowie innych państw, dzielących zupcloie zdanie Sardynii, bez najmniejszej przeszkody w zakresie swych działań pozostają, Trzeba zatem wnosić, że zerwanie stosunków handlowych z Sardynią eprzyja interessowi Anglii, gdy je Pan Villiers z taką usiloością popiera. Trudno dalej pojąć, jak się to da pogodzić z wolnomyślnemi zasadami Anglii, i jak to pomocnem być może dla agentów angielskich. Mśrzy, jak nas zapewnia mienia się względem przyniesienia ulgi handlowi. Tyle jest pewnego, że codziennie bardziej nie ufają polityce angielskiej, i dziwić to nikogo nie będzie, jeżeli mocarstwa stałego lądu środków takich względem Anglii użyją, które już raz jej handel i przemysł o szwank przypraw ły.

U bVVI M IhVW WW

ROZlllaite wiadolllości.

W pałacu Luxemburskim w Paryżu za czasów N apoleona nastąpiła zmiana mebli; wła śnie gdy ukończoną została, miała tam być sesyja senatu, w którym N apoleon prezydował. Gdy zajechał przed pałac, wysiadł, przeszedł po wschodach i wszedł do apartamentu boczne go, gdzie zawsze zwykł się przygotowywać na sesyję z czołem zmarszczonem; to B edział w krześle, to przechadzał się z załoźonemi rękami; trwało to blizko 5 min u t; w tern podnosi się sukno ze stołu, i człowiek z trwarzą brunatną i ponurem wejrzeniem na jedno kolano przyklęknął i zawołał: "Najjaśniejszy P ani e!" N apoleon zdziwiony krzyknął: "Żołnierze do renie!" a w tejże chwili 12 grtnadyjerów było między cesarjem, a tym człowiekiem; N apoleon natenczas rzekł: "Jaki miałeś zamiar, gdy eię w tym pokoju schowaleśp" Kłęcząc odptwiedział suplikant: "J'stein leksrzem w wojsku W . C Mości, i wynalazcą specificum na krosty; na próżno przez ro lat staram się upowszechnić to lekarstwo,- ponieważ wszędzie przeszkody i odprawę napotykałem, postanowiłem więc choć nie chętnie wkraść się do tego pokoiku i błagać W. C. Mości o opiekę. Jeżeli Najj. Panie łaskawem okiem na mój wynalazek raczysz spojrzeć, moje szrzęście dopełnione i będę mógł rodzajowi fuiizkiemu przysługę uczynić," Rozśmiał się Napoleon 1 rzekł: "Jak się wćpan nazywasz?" - " Mestenberg," odpowiedział suplikan) "Mości panie Mesten b erg, chociaż twoje obejście się jest nit rozsądne, przyrzekam zwrócić uwagę na twój wynalazek," rzekł N apoleon i doirzyrnał słowa; tposób leczenia został w wojsku przyjętym. Wiadomo, że znajdowano często żaby we środku skał. John M uray widział 10 zwierzę znalezione wgłębokości 200 stóp we środku je« drtej skały zarośnięte. Nie dawno znaleziono w Orgon we Francyi żabę na spodzie jednej kopalni, która, jak o tern wiedzą z pewnością, od stu pięćdziesięciu lat była zasypaną. Przy odkopywaniu miasta Pompei zrobiono przed parą miesięcy w obecności Króla N eapolitańskiego bardzo ważne odkrycie, to jest: W pewnej szafie znaleziono 64 srebrnych na

czyń stołowych, a między niemi dobrze utrzymaną płócienną serwetę. Uważają tę starożytną tkaninę płócienną za rzadką osobliwość. Pewien aptekarz w N eapolu miał «należć w starych księgach nieodzowny środek na wymioty i biegunkę, i mówią, że już wiele osób na te słabości wyleczył. Następujący sposób podają niektórzy, za pomocą którego mieszkania wilgotne uczynić mo"żna nieszkodliwemi zdrowiu. Położyć w kącie pokoju kawałek gaszonego wapna, który wciąga zwykle wszelką wilgoć powietrza w siebie; pięć funtów wapna są dostatecznemi utrzymać suchość w pokoju przynajmniej przez pół roku. Niejaki p. B. Wardt twierdzi, ie jeźli posadzimy rośliny w stosownej ziemi we skrzyniach, polejem wodą, i skrzynie tak zamkniem, aby nie przenikało powietrze, rośliny kilka miesięcy, a nawet lat kilka rość będą, chociaż ich podlewać więcej n e będziemy. Tym sposobem zachowane bardzo dobrze rośliny, przywieziono z Ang-ii do Sidnej i Kairu, a wynalazca mniema, że i drobniejsze zwierzęta moźnaby tym sposobem do bardzo odległych krajów przewozić. W Abissynii ma się znajdować osada Żydów, którzy zatrzymali obyczaje, prawa, świę. te księgi, a nawet mowę swoję, jaką była pierwotnie w czasie ich wyjścia z kraju ojczystego, gdy Nebukadnezar Judeję opanował. W Londynie przebywa młoda, bardzo ładna, 23-letnia panna, miss Eliza Michel, która ma być nader zręczną w watce na kułaki, N e dawno stawała przed sądem, oskarżona o to, że służącego lorda Lowther, który jej wzbraniał wstępu do swojfgo Pana, tak mocno wykułakowała, że ad sińców podostawał. Ma być zaręczoną i wkrótce pójść za mąż, lecz nie zazdrościmy przyszłemu j ej małżonkowi rozkoszy małżeńskiej, gdy się w jej rączki dostanie, · -- i-UlUlmUlUlUlU{Ulml"'M-Ul6Ulm6Ulm V\ yciąy 2 Berlińskiego Kursu papierów . . . .

1 rlenlerlZV.

lJnia .17: j tJrłJdnia *183'6. lFa - ł b wi

Obligi długu państwa .. 101-li Obligi bankowe aź do włącznie lit. H . . . . . . Zachodnio- Pruskie listy zastawne 1021 Listy zastawne W, Xicslwa Poznańskiego. , 103J Wschodmo- Pruskie 102J Szląskie · .«

10:0:

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1836.12.20 Nr298 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry