GAZE

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1837.08.18 Nr192

Wielkiego

ZNANSKIEGO

TA

Xię stwa

Nakładem Drukami Nadwornej Jf; Dekera i Spółki. -- Redaktor: A. Wannowshi.

JW l 9 2 . - W P i ą t e k d n i a 18. S i e r p n i a 1837 .

Wiadolllości krajowe.

z Berlina, dn. 15. Sierpnia. Przybył tu: J. Excellencya rzeczywisty tajny, oraz spraw duchownych, naukowych i lekarskich Minister, Baron von S t e i n z u m A I t e n s t e i n, z Lipska.

iiwwmMnwvt

Wiadolllości zagraniczne.

F 2 a n c y a.

Z Paryża, dnia 7. Sierpnia.

W piśmie z Burgos z dnia 31. czytamy: "Postępowania generałów naszych pojąć nie możemy; widoczną, że nie chcą wojny domowej ukończyć. Czyż temu uwierzyć można, że Bruno Villareal dnia 19. Lipca przebrany i z prawomocnym paszportem przez Calahorrę przejeżdżał w celu objęcia komendy nad nową wyprawą, którą w Ontoria de la Camera zastał? Wyprawa ta, składająca się z 3000 piechoty i 350 koni, obecnie przez korpus Garcyi, liczący lGOO ludzi, wzmocnioną.została. Villareal przebywa teraz w Sales de los Infames. Wieśniacy w Sierra powstali; aby ich tern bardziej zachęcić, przyobiecano im, że ksiądz Merino osobiście na ich czele stanie, a ponieważ nazwisko to czarujący wpływ na chłopów wywiera, nie wa

hali się jawnie zamiary swoje ogłosić. Wypraw»; tę ściga tedy 20C jeźdźców krystynistowskich, którzy, jak Pan sobie łatwo wystawić możesz, z uszanowaniem w niejakiej od nieprzyjaciela trzymają się odległości. Generał Escaleia, lubo więcej ma wojska, aniżeli Karoliści, daleki od zamiaru wtargnięcia do Sierry; wolał zostać na wielkim madryckim trakcie, onegdaj był jeszcze w Lermie i zdawało się, że do Arandy dąży, podczas kiedy Villareal przez Osmę do Almazan albo Soryi rusza, dokąd też Don Carlos z 20,000 wojska przybyć ma; to przynajmniej sam Szef karolistowski d. 36. wieczorem moirowi w Cavarrubias oświadczył, dodając jeszcze, że z 1:anm\d przez Siguenzę do Madrytu wyruszą. Burgos, lubo słusznie o karolizmus podejrzane, dotychczas spokojnej ale duchowieństwo nie może taić radości swojej, iż Karoliści tak śmiało knY cały przeciągają. Wyznać musimy, że ta druga expedycya, lubo szczupła, łatwo większe uczynić może postępy, aniżeli wyprawa Don Carlosa. Nie byłoby to pierwszy raz, że Stara Kastylia daje dowody przywiązania swego do sprawy Don Carlosa. W r, 1833», dy powetanie w prowincyach biskajskich wybuchło, zgromadził pleban Merino w ciągu 14 dni 25 000 chłopów w Ribeira, których wszelako Generał Kapitan Saarsfteld szczęśliwie rozegnał, nim się uzbroili. To w tych dniach się nie ponowiły!" Z dnia 9. Sierpnia.

Dzisiaj zrana goniec na epędzonym koniu etanął w Ministerstwie spraw zewnętrznych. Przyjeżdżał z Szwajcaryi i rozeszła się natych« miast pogłoska, źe przywozi wiadomość o przybyciu Xiecia Ludwika Buonapartego do Arenecberg.

Wczoraj w mieszkaniach wielu osób na przedmieściu Saint -Germain przedsięwzięto powtórnie badania domowej upowszechniła się przeto pogłoska o odkryciu nowego spisku legitymistów. Policya mimo wszelkich usiłowań lfgitymistów, aby rzecz tę jako śmieszność wystawić, trwa w gorliwości swojej i śledzi bez względu na osoby surowo choć najmniejsze ślady zamachu. Ferand, wychodźca z Piemontu, zbetał wczoraj po raz pierwszy przez 3 godziny przez Pana Zangiacomi (Sędziego instiukcyjnego) badany.

Dziennik sporów umieścił dzisiaj obszerny artykuł, dowodząc, źe Izba Deputowanych wkrótce zostanie rozwiązaną. Rząd odebrał dzisiaj następujące depesze telegraficzne: "Bordeaux, ii. 7. Sierpn, Gubernator Saragossy donosi, źe wojsko Don Carlosa d. 1. m. b. w V dlarl uengo, Lacanade i Tronchon stahi, i że lisparttio dnia 31. do J glezueli przybył. Druga wyprawa karobstowska d. 29. między Covarrubias i Arandą stanęła. O dalszych jej ruchach nic zgolą nie wiedziano; podobnie jak o Alcalim i Eacalerze." - "Bajonne, d. 7. Sierpnia. Stosownie do wiadomości z Saragossy z d. 4. m. b., Don Carlos ciągle był w Iglezuela deI Cid a wojsko jego wCantaviei, zatrudnione przygotowaniami do dzielnej o brony. Tristany w okolicach Cherty zbliżył się do Ebro. Rozumieją wszelako, iż nie jest zamiarem jego, ułatwiać Don Carlosowi odwrotu do Katalonii. Guerge wrócił do Nawarry; d. 30. zostawił Zariareguyego z 10,000 wojska (?) w Lcrmie. Sądzą, że Guerge nową uorganizuje wyprawę.

Piszą z Bajonny z d. 5, b. m,: "Wiadomości r widowni wojny tak sprzeczne, że w tej chwili o pochodzie Don Carlosa w istocie nic pewnego nie wiemy i wojskowi nasi z ogłoszonych operacyi wcale wnioskować nie mogą, czy zamiarem jego przejść z powrotem przez Ebro czy też zwrócić się na północ, celem połączenia się z Zsriateguym; wszakże ostatni wniosek większe ma do prawdy podobieństwo i Karoliści przepowiadają, że wkrótce coś bardzo ważnego na korzyść Don Carlosa pic wydarzy." Z Marsylii, dnia 31. Lipca (Gaz. powsz.) - Uroczystość na pamiątkęrewolucyi lipcowej tak mało teraz już kogo zajmuje, że nie zadługim czasem zupełnie zapewne ustanie. Władze zdają się w tej mierze opinią publiczną wyprzedzać, N a wyraźną odezwę Prefekta do Mairow naszego departamentu ograniczono w tym roku całą uro* czysuść na jeden tylko dzień. Rano odbyło się nabożeństwo żałobne z requiem Mozarta; wieczorem puszczono, w górę trójkolorowy ba« lon, wyrzucający ogień bengalski, i na tern się wszystko skończyło. Dowcipniś jeden powiedział przy tej sposobności: Voila, Juilht qui s'envo/e. W sąsiedzkich departamentach obchodzono uroczystość tę z równem oszczędzeniem czasu i pieniędzy. - Urząd pocztowy obwieścił dziś (o czem już donosiliśmy w gazecie naszej), że z wiadomych przyczyn, t. j. z powodu oznaków dżumy na okręcie jednym, żadnych listów do N eapolu nie przyjmuje. Spodziewać się należy, że jeżeli uczynione w tej mierze przedstawienia nic nie pomogą, rząd francuzki użyje silnego prawa odwetu. Trudną jest zaiste rzeesą pogodzić z sobą ustawy różnych krajów pod względem zabezpieczenia zdrowia mieszkańców, lc-cz wśród trzech tak zaraźliwych choró b, takowe koniecznemi się stają. Każdemu służy własne prawo; każdemu chodzi o życie, jak narodowi o wolny handel! ]I n g / ł a.

Z L o n d y n u, dnia 5. Sierpnia.

Miasto Carhale wystawiało w czwartek, w chwili zbliżania się wyborów, na*der ożywiony widok. Przyjacitle Majora Aglionbego i Pana Jamesa pierwsi się zebrali na miejscu wyborów i tamże w koło rusztowania jeździli. Po nich prz>był także konno ors/ak Sir James Grahama. Trudno sobie było można wyobrazić, z kąd tak znaczną ilość koni ze brano, i pokazało się, że żaden jeszcze wy. bór w wschodnim Cumberlandzie nie wzniecił takiego oczekiwania wszystkich. Sir G. Musgrave przedstawił znowu Baroneta Sir Jamesa Grahama na kandydata, ale przyjęto go z ta.

kim krzykiem, że słów jego nikt rozumieć nie mógł. Kapitan Irwin, popierający ten wniosek, wystawiał, źe Sir James Graham jest właśnie tym mężem, który potrafi wyrwać kraj z smutnego położenia, w jakie go zapamiętali wichrzyciele wprawili. Pan Hoivard, który Pana J amtsa przedstawił, powiedział, że ten już od kilku lat przesłużył się dobru publicznem u, chociaż hrabstwo to raz tylko w parlamencie zastępował, i źe go n.kt o niestałość posądzać nie może. Nieprzyjaciele jego powiadali wprawdzie, źe jest narzędziem O'Conpella, i Papieża i głównym sprzymierzeńcem Rotbucka; źe go także rewulucyonietą nazy jak go wystawiają. Poczytuje on wprawdzie przejrzenie prawa zbożowego za konieczne, ale dlatego niernożna go nazywać nieprzyjacielem rolnictwa, inaczej i Sir James Graham w równemby się ukazał świetle, ponieważ tenże głosował za zatrzymaniem podatku od słodu. Nie jest takie P. James nieprzyjacielem kościoła i religii,- owszem chce je wspierać i tylko korzyść ich przez usunięcie nadużyć, przeciw którym i Sir James Grames powstaje, podwyższyć. Pan James podziela nareszcie zdanie, że biskupi powinni pilnować swoich obowiązków duchownych, a nie zajmować się sprawami parlamentu wemi. Nie jest on rewolucyonistą,choć w zwyczaj weszło, ie każdemu chcącemu służyć ojczyźnie przydomek rewolucyonisty nadają. Sir R. Peela podobnym uczczono przydomkiem, gdy wymogi usamowolnienie katolików i Lorda Greja, gdy wniósł bil reformy; może że Sir J. Graham takie Króla hanowerskiego za rewolucyonistę poczytywał, Co się Sir J. Grahama dotyczy, może jego sposób myślenia jest szczery i otwarty, szkoda tylko że go obiorcy w wschodnim Cumberlandzie już od dwóch lat nie poznali, teraz bowiem wiedziećby muoieli, ie, wybierając jego, zagorzałego Torysa jako swego zastępcę elo parlatnentuby wyprawili. Gdy Pan Gili poparł mianowanie Pana Jamesa, przedstawił Crockonthorpe Ma.

jora Aghonbiego na drugiego kandydata, którego jako jawnego reformera każdego nadużycia w kościele i państwie wystawiał. Kor:serwatystycznemu kandydatowi Sir J. Grahamowi zarzucał, że się odłącza od tych, z którymi przez 20 lat w jak największej zostawał przyjaźni, a z tymi się połączył, których dawniej za najgorsze żywioły do utworzenia dobrej administracyi uważał. Sir J.Graham, powiedział mówca między innerni, tern usprawiedliwia swoje postępowanie, że wtedy był za Ministrami, kiedy ci jeszcze z O'Connellem w związku nie zostawali, lecz ja twierdzę, ie te same związki teraźniejszego Ministeryum z Panem O'Connellem, a może i ściślejsze nawet łączyły z nim Ministeryum Hrabiego Greja. Czyliź ten szlachetny Liord nie ofiarował urzędu Panu O'Connellowi, i pytamy się szanownego Baroneta, czyli się tenże takowemu wnioskowi opierał? (Słuchajcie; słuchajcie!) Pan Sakefield, popierający wybór Majora Aglionbiego, jeszcze gwałtowniej przeciw Sir J. Grahamowi powstawał. Przekona on się wkrótce z pewnością, rzekł, ie politycznych zasad i prawności bezkarnie naruszać nie można. Ci są n-ajwięksi przyjaciele bezrządu, którzy postępowaniem swojćm niweczą zaufanie publiczne do Ministrów f i 0biorcy zapewne bardziej zwracać będą uwagą na czyny szanownego Baroneta w ostatnich dwóch latach, aniżeli na obłudne mowy, ktoremi ich złudzić usiłuje. Teraz chciał przemówić Sir J. Graham, lecz dla przerazliwyth krzyków pospólstwa, mimo kilkakrotnych próśb, głosu zabrać nie rnógf. Dopiero gdy Pan Aglionby lud do spokojności zachęcał, aby nie sądzono, ie tylko skargi a nie obrony słuchano, pozwolono mu przemówić. Powiedział o n, ie tylko d->nej na wezwanie obietnicy zadosyć czyni i każdemu obiorcy sposobność do wynurzenia zdania swego podać zamyśla. N iech mnie, rzekł, nazywają renegatem, mimo to jednak nie opuszczę tworrliwie miejsca wyborów i nie pierw się usunę, dopóki się na piśmie nie przekonam, ie obiorcy tak moje dwudziestoletnie usługi lekce sobie waią, jak moi przeciwnicy utrzymują. Nie obawiam się nawet wypadku wyboru; występuję tu bowiem jako obrońca wielkich zasad w wainem przesileniu państwa i o to (u idzie, czy wschodni Cumberland będzie miał za reprezentanta konserwatystycznego reformera lub radykalnego burzyciela, czy przyjaciela lub nieprzyjaciela U'Connt-lla, i czyli się hrabstwo to oświadczy za rostropną przez Królową zaleconą reformą, czyli też za gwałtownem wstrząśnieniem wszystkiego, t, j. za zniesieniem dziedzicznych parostw, za ogólnem prawem głosowania i łajnem głosowaniem. Powiadam wam, rzekł mówca dalej, ie te zmiany noszą na sobie prawdziwe piętno republikanizmu i nie mogą się pogodzić c formą rządu. pod jakim żyjemy. Takieto punk ta roztrzygnąć trzeba. Oczy narodu angielskiego zwrócone są na ten bój wyborów, a wypadek jego znaczny wpływ wywrze na opinią publiczną. Tu znowu wrzaski przerwały mu mowę i mówca temi słowy rzecz swoje zakończył: Ponieważ wam się słuchać mnie nie podoba, nie będę się dłuiej naprzykrzał. N astępnie mieli jeszcze Panowie James i Aglionby długie mowy, których zebrane tłumy ai do końca spokojnie słuchały. Pierwszy hamienjł ironicznie, że lubo Sir J. Graham był bardzo przeciwnym na ostatniem posiedzeniu irlandzkiej municypalnej reformie, przecież na następnern może pójdzie za przekładem Xiecia Wellingtona i za mą głosować będzie, Chociaż zaś podniesienie rąk podług zapewnienia Szeryfa wypadło na korzyść liberalnych kandydatów, przecież Sir J. Graham za glosowaniem na piśmie obstawał. Przegłosowanie to odbędzie się w poniedziałek i będzie nader ważne, gdyż tu idzie o przejśce dwóch kandydatów reformerowskich na stronę konserwatystów! U J> Sir J, Grahama i Sir francie Bur w tym względzie jest Lord Stanley, którego w północnym Lancastre znowu obrano. Z dnia 8- Sierpnia.

W tutejszych dyplomatycmych salonach powiadają sobie poufnie, że wysiany tu dyplomat niderlandski, Baron Fagel, ma sekretne zlecenie, aby zamiar zaślubienia Królowej Wiktoryi z synem Xiecia Oranii popierał.

Lista nowoobranycłi członków parlamentowych w Kuryerze dzisiejszym wykazuje 275 reformerowa 266 torysów. Większość ministeryalna wynosi więc tylko 9 głosów, zmniejszyła się zatem w ciągu 30h dni o 3. Minieteryalne gazety tuszą wszelako sobie, że wybory irlandskie straty przez ministrów w Ang ii i Szkocyi poniesione wynagrodzą. Przeciwnie Times, Standard i MorningPost uważąją gabinet za już stracony,* zdaniem ich P. Melboum na iaden sposób utrzymać się nie może. Lord Oudley Stuart na zgromadzeniu gminnem zbijał przesąd, jakoby się wychodźcom polskim pracować nie chciato, przytoczeniem następującego przykładu, Zołnierz jeden pul eki w towarzystwie 3ch polskich oficerów założył tu, wspaJ1y małą summa pieniężną, kram piekarski. Żołnierz piecze chleb, jeden oficer siedzi w kramie a dwaj inni roznoszą chleb po calem mieście. Wiochy.

Z Rzymu, dnia 29. Lipca, Zdaje się, że cholera Sycylią niespodzianie zupełnie nawiedziła; nie użyto żadnych środków zaradczych przed wybuchnieniem choroby, a tak po wybuchu jej na wszystkich potrzebach życia zbywało. Takim sposobem łatwo sobie wytłumaczyć można sceny zaburzeń i łupieetwa. Tutejszemu rządowi wszelką w tej mierze oddać trzeba sprawiedliwość, że gorliwie źródła zaradcze obmyślił, tak więc choroba nas nie zastanie nieprzygotowanych. Kardynał Sala, Prezes Kommissyi zdrowia, dowodzi przy tern energiczności charakteru i cieszy się zaufaniem rządu równie jak i ludu. Właśnie donoszą nam, że w jednym z szpital ów tutejszych bardzo zatrważające przypadki się zdarzyły. Dwie osoby tam bez wątpienia na cholerę umarł). Z N e a p o I u, dn>a -27. Lipca.

(Gaz. Powsz.) - Rząd otrzymał podobno zno»u zaspokajające wiadomości z Sycylii, w skutek czego rozkaz odpłynięcia pułku 3go szwajcarskiego cofnięto. Wszakże inne dawniej wymienione oddziały już się w drogę puściły, wyjąwszy te, które bezpośrednio na straż Króla przeznaczone były. N. Pan albowiem ku największej radości poddanych tutejzych zamiaru swego udania się osobiście do Sycylii zaniechał. Przyczyna wysiania wąjek

jak była tak i jest tajemnicą, której nawet i listy z Sycylii nadchodzące nie wyjaśniają. Wiadomości z Palermo sięgają aż do d. 24. Lip.

Podług oświadczeń wysłanego tamo:6cera przyszło i przy wylądowaniu wojsk w okolicach tej stolicy i później do krwawych utarczek. Wsi jednej bronili mieszkańcy z nadzwyczajną walecznością. Wreszcie przy odejściu ostatniej poczty w Palermie wszystko było spokojnie; dawniejsze stosunki życia znowu były przywrócone, co większa - władza zdrowia ogłosiła nawet dekret, w którym przybywającym zNeapolu okrętom do portu zawijać pozwala. WMeesynie panuje trwoga bez granic, czemu się też dziwić nie można, zważywszy na okropności, które cholerze w Palermie towarzyszyły. W Palermie albowiem choroba ta zupełnie z równą gwałtownością się sroźyła, jak dżuma. Mieszkańcy nieraz inaczej sobie poradzić nie mogli, jak że umarłych wprost na ulicę wyrzucali, gdzie trupy przez kilka dni częstokroć leżały niepogrzebane; inni znowu pozamykali się w domach i sklepach.

ZAPOZEW EDYKTALNY.

Niewiadomi sukcessorowie resp. spadkobiercy Krystyny G osła ws ki ej, Panny zakonu Franciszkańskiego w Kaliszu, dnia i6go Września 1790. roku zmarłej, wzywają się niniejszem, ażeby z swemi pretensyami sukcessyonalnerni do pozostałości jej przed lub najpóźniej w terminie, tyra celem na dzień 37. Listopada r. p. przed Wnym Sędzią Pratsch tu w lokalu urzędowania naszego wyznaczonym się zgłosili, gdyż w razie przeciwnym z swe mi pretensyami sukcessyonalnemi wyłączeni będą; w skutek czego znajdująca się pod zarządem depo* żytu naszego massa pozostałości, obejmująca 3 tal. 3 sgr. 10 fen. gotówki, 90 tal. w listach zastawnych i 300 tal. aktywów prywatnych, jako majątek nie mający pana, Królewskiemu fiskusowi przysądzoną zostanie. Ostrów, dnia 2. Grudnia 1836. r.

Król. Pruski Sad Ziemsko-miejski.

V\ yciąg z berlińskiego Kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 15, Sierpnia 1837.

Papiera- Golowimi tna

Obligi długu państwa . .

Obiigi bankowe aź do włącznie ht. H. . . . . . . Zachodnio- Pruskie listy zastawne ..... Listy zastawne W. Xiestwa Poznańskiego. ,'.',' j Wschodnio-Pruskie .

Szląskie .,... Jpo 102M

PO

«rąn; 1041 1044

104» 1 06»