GAZE

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1837.10.09 Nr236

Wielkiego

NANSKIEGO

TA

Xię stwa

N akładem Drukarni Nadwornej W Dekera i Spółki, - Redaktor: A. Wannomhi.

JM 236.- W Poniedziałek

Wiadolllości krajowe.

z B e r l i n a , dnia 6-. Października. Przybył (u: Szambelan, nadzwyczajny Poee! i pełnomocny Minister przy dworze Krolewsko - Niderlandskitw, Br. von W y lich und L o t t u m, z Wrocławiaimbwununn

Wiadolllości zagraniczne.

Po Iska.

Z Warszawy, dnia ag Września.

Niedawno (emu przybyła tu nowa księga praw dla Królestwa Polskiego, której ogłoszenia w krotce się spodziewają. Rossyjski Minister sprawiedliwości, Xiąźę Speranski, gorliwie eię zajmuje ułożeniem praw prowincyal nycb dla pojedynczych części Cesarsrwa; księga praw dla Król«. Polskiego dziełem po większej części Radzcy Stanu Zaborowskiego. Ułożono ja, w polskim i rossyjskini' języku na zasadzie zupełnej różności stanów. Dawniejsza księga praw z 1815. , zawierająca prawa 0eobiste, znosi eię przez to. - Twierdza Alesandrowska zupełnie ukończona, okoto szań ca przedmostowego na Pradze gorliwie pracują 3 w Modlinie 1500 robotników co dzień zatrudnionych; podobnie zakładają w Brześciu Litewskim, Zamościu, nad ujściem Wieprzadnia 9. Października 1837do Wisły ogromne dzieła fortyfikacyjne, a tak wiele pieniędzy Rossyjekich w Polsce obecnie w obiegu, - Kommissya ustanowiona celem ułożenia prawa dla cmancypacyi chłopów, skończyła swoje roboty i zawyrokowała, żeby wszystko się zostało, jak było do tych czas. Szlachta r wyroku tego bardzo kontenta.

E 2 a n c y o.

Z Paryża, dnia 28. Września* Dziennik T e m p s umieścił gatunek programmatu obiorczego, w którym między in» nemi wyrażono: Wybory się rozpoczną; otworzą się kraiki dla wszystkich zdań; oby takowe głośno i publicznie obwieszczono! Niech urządzają komitety obiorcze, niech wydają rnanifesta, stawiają kandydatów, gromadzą się w kolo kilku naczelników, ale niechaj to wszystko czynią w obliczu narodu; jeżeli bowiem tego tylko kto pragnie, czego konstytucya żąda, nie potrzebuje się prawa obawiać. Jeżeli zaś kto tego żąda, czego konstytucya nie dozwala, dobrze 2robi, kiedy schadzki i naczelników taić będzie; wystawiłby eię bowiem na karę prawami przepisaną, Kraj nie pragnie więcej nowych rewolucyi. Do dynastycznej opozycyi przemawiamy: Skoro szczerze monarchicznego pragniecie rządu, dla czegóż tajemnie odbywać schadzki? Dla czego nie wyjawiacie «dań waszych, gdy ich publiczności udzielać nie wahacie eię? Włóżcie na n i e z w ł o c z n e g o c o fn i ę c i a praw wrześniowych. My z naszej strony nie przestaniemy nalegać o p u s z c z e n i e w n i e p a m i ę ć tychże. Wyjawcież śmiało i obszernie warunki, pod któremi gotowi jesteście podjąć się ciężkiej odpowiedzialności za waszych stronników. Żądajcie reformy wyborów; ale postanówcie granice dla tychże, a my się do was przyłączymy, skoro się obiorcy do niej przy. chylą i skoro pytanie to w opinii publicznej dojrzeje. Domagajcie się p o w t ó r n e g o p r z ej r z e n i a, a tern samem możliwego zerwania sojuszy europejskich. My z naszej strony domagać się będziemy u t r z y m a n i a tychże, bo u nas utrzymanie pokoju jest najpewniejszą rękojmią swobód i wolności. Domagajcie się zatrzymania całego Algieru; my przeciwnie ciągle przy tern obstawać będziemy, aby oznaczono ofiary, jakiemi utrzymanie, a naprzód podbicie tej osady okupić pragną. Domagajcie »ę zbrojnego wmieszania się w sprawy hiszpańskie, ale obok tego nie zapominajcie o mnóstwie ofiar w ludziach i pieniędzach i o politycznych zawikianiach, jakieby ztąd wyniknąć mogły. A skoro obiór cy objawią zdanie swoje o wszystkich łych pytaniach, wtedy z wyboru kandydatów i większości Izby wnioskować będziemy mogli, kto odniósł zwycięztwo, czyli wy przy swoim uporze w zdaniu, czyli my, przy naszym pojednawczym systemacie! Dziennik jeden minieteryalny tak objaśnia postępowanie rządu z Hrabią Gonfalonierirn: Wczoraj wieczorem wiele rozprawiano o rozkazie wydanym Hrabi Gonfalonieremu, opuszczenia Francyi. Przyczyny tego mają być następujące: Zdaje się, że w chwili, gdzie nieszczęsne zabiegi Hrabi Gonfalonierego oddały go w ręce sędziów austryackicli, kara śmierci nieochybną się być zdawała. Z wielu stron starano się los ten od niego odwrócić, inareezcieza pośrednictwem ówczasowegoXięcia Orleańskiego i jego dostojnej małżonki otrzymano ułaskawienie tegoż. Lecz karę śmierci zamieniono na dożywotne uwięzienie w Spielber gu. Przy wstąpieniu na tron teraźniejszego Monarchy austryackiego ponowiono prośby o jego ułaskawienie. Ucieczono się znowu do osób, które go od śmierci ocally. Tą rażą ówczesny Xiążę Orleański, a teraźniejszy Król Francuzów wyjednał mu całkowite ułaskawię» nie, i wtedy przyrzeczone także podobno, że ułaskawiony nie będzie mógł w Francyi przebywać. Hrabi Gonfalonieremu nic także więcej nie pozostawało; przyjął wyniesienie się 2 kraju i przystał na wszystko, czego od niego żądano. Po kilkomieaięcznyrn pobycie w N 0wym Yorka wzdychał Hrabia do zdrowszego klimatu, ile że zdrowie jego znacznie nadwerężone było. Pojechał do Anglii, z tamtąd do Francyi, a nawet do Paryża. Tu przebywał od tygodnia w instytucie chorych, gdy go władza wezwała do opuszczenia Francyi zostawiając mu do wyboru dzień wyjazdu. Wy. jazd ten nastąpi w końcu tego tygodnia i sam Cesarz austryacki tylko zezwolić może na jego mieszkanie w Europie Jub Francyi. O sprawach portugalskich tak się Kur y e r francuzki wyraża: Jeżeli dobrze zawiadamianym osobom zawierzyć możemy, otrzymał rząd od swego Posła w Portugalii dokładne doniesienie o zab egach miguehstów i o odkryciach, o których dzienniki angielskie donosiły. Istniej e tam, aby wyraźnie powiedzieć, ciągły spisek, i uczestników tegoż jeszcze nie wszystkich ujęto. Jedni z nich należą nawet do dworu i przeciw tym nic dotąd nie przedsięwzięto. Spiskowi ci utrzymują wciąż związki z karolisuini nietylko w Hiszpanii, ale także w Francyi i całej Europie. Na pieniądzach im nie zbywa, i Ministrowie portugalscy przekonali się, źe wśród pewnych okoliczności znacznemi summami rozrządzać mogą. Jeżeli Don Carlos stanie w Madrycie, można przewidzieć, źe migueliści w Portugalii nieczynnymi nie będą. Poczty madryckie, którycheśmy oczekiwali, dziś przybyły, Z dnia 2 g. Września.

Gazeta ministeryalna wyraża: Postanowienie tyczące rię rozwiązania Izby Deputowanych zapewne d. 4. Października ogłoszą. Ogólne wybory wyznaczone na d. 4. Listopada Równocześnie z postanowieniem wzgjędem rozwiązania Izby hstę nowych parów do wiadomości publicznej podadzą. Rząd odebrał dzisiaj następującą telegraficzną depeszę: "Bajonne, dn. 27. Września o godz. i ij . Potyczka z d. jg, ważniejszą była, aniżeli początkowo sądzono, Don Carlos z największym pośpiechem cofnął się. Korpus przezeń wyprawiony, 6000 ludzi liczący »ostał pod Saudonem przez Oraę napadnięty i pobity. Ściga ten obecnie dywizyą nieprzyjacielską w kierunku południowym. Główną kwaterę onegdaj miał w Huete. (*) Espartero pisze z Fu e n t e s, iż ciągle- zajęty ściganiem armii głównej Karolistowskiej, cofającej się w nieładzie ku Trillo. Przybywa mnóstwo zbiegów a duch ogółu nowym dla sprawy konstytucyjnnej ożywiony zapałem. Wybory w Ma

') To »onegdąj» i co później następuje »wczoraj»ściąga się zapewne do daty z Madrytu, której w depeszy nie wyrażono. z pocieszającą spokojncścią. " W piśmie z St. Jean de Luz z d. 33. wyrażono: "Słychać, źe Generał Q'Donnell do dymissyi się podał i źe mu rozkazano aby, al do nadejścia odpowiedzi z Madrytu, z sw mi 5 batalionami do Kastylii się udał. AnglIcy cofnąwszy się do tiuipuzkoi, opus czają służbę hiszpańską- Z tych wypadkow wnIoskują, źe z irun u i Fuenłarabii ustąpią. Co do pierwszego miasta, zdaje się to być ? praw podobnem; ale ieby z urntarabII U.StąPIC mieli temu naprawa dZIeł fortyfikacYjnych, którą' się ciągle zajmują, sprzeciwiać się daje, Prócz tego uważamy, że gdyby KarolIstom Fuentarabią wydano, imby tem samem drogę morską otworzono, co dla nich z wiel y było korzyścią. - Karoliści głoszą o W jSCIU ich Generała, Castor, do Santanderu; wIadomość przecież takowa potwierdzenia wymaga." Stan papierów skarbowych his pańs ich ł'?imo te pomyślne dla sprawy KroIowej nowIny nie zmienił się. Z dnia 30. Września.

Statek parowy" Tartaros" który d. 24. z Tuniżu do Tulonu zawinął, następujące przywozi wiadomości: "Z przystani Tunizskiej, z d, 26. Września. Flotta turecka odpłynęła z powrotem , kiedy Kapudan Basza., mimo wiel krotnych podszeptów, z Ad Irałem 9allols mierzyć się nie chciał. AdmIrał Gal oIs o?ecnie opuściwszy Tunis do want SIę p S I; weźmie z sobą" Montebello , "Trldent l J?l ka innych okrętów. Beszta eskadry OPUSCI Tunis, aby się juźto do Bony, juźto do 9 gliari (do Sardynii) udać. Od ryto.w .TunI Ie episek, zmierzający do zwalenIa ja l wynI sienia na tę godność syna daWnIejSzego Beja. Były Minister tego ostatniego, który i obecn go Beja zaufanie posiadał, był hersztem SPIekowych, polegając na pomocy Porty. yvszystkie w tym spisku uwikłane o by pow es on o. Bryg turecki, który w ChWIlI stracenIa Ich zawinął, wiadomość onieudaniu się zamachu i ukaraniu winnych do Konstantynopola prze. . " WIeZIe.

ł*"WajWWWWWV«

Rozmaite wiadomości.

Z Poznania.

Od dnia 6. na 7. m. b. zachorowało na cholerę osób 29, umarło 12, pozostaje c orych 67. Od dnia 7. na g. zasłabło na tęz chorobę 41, umarło 16, pozostaje 89.

Z Poznania, - Dziennik urzędowy Król.

Regencyi w Poznaniu z dnia 3. Pa dziernika zamyka między inne mi obwieszczenIe tyczącesię zmiany starych na nowe assygnaty Itas owe. obwieszczenie tyczące się składek OgOIOwj h, za diugie półrocze 1835-. i pierwsze półrocze 1336- na teraz ostateczule, a napotem za drugie półrocze 1836. w całości l b cząstk?wo wypisać się mających,- - obwIeszczenIe względem rzemieślników budowniczych; tu dzież (ycrace się zakazanego handlu towar mI w dni odpusiowe i uroczyete; - następujące doniesienie o chorobie bydlęcej: W Chycinie ptu Międzyrzeckiego wybuchła ośpica między owcami dominialnemi, i z tego powoda zakordonowanie co do owiec, wełny i ostrej paszy zarzątfzonem zostało; - następują?e do iesienie o jarmaku: Na wniosek gmIny mIasta Ostroroga ptu SzamotuIskiego z dnia 7. m. b.

podaje się do wiadomości publicznej, iź wyznaczony w Ostrorogu na dzień 15. Grudnia r. b, jarmark otibędzie się tarnźe w dniu 6tym Listopada r.b.; - następującą pochwałę: P?dczas pożaru ognia, wybuchłego dn. 23. SIerpnia r. b. w Lesznie, odznaczyli się przy gaszeniu czynnością i rostropnością: 1) szewc Daniel R6s1er, 2) komornik Daniel Patzo d, 3) młynarz Benjamin Kirste, 4) nauczycIel gimnazyi Steck, 5) pensjon wan żandarm Scheffler, 6) piekarz August Klrste l 7) Kommissarze policyi ogniowej Walter, wszyscy z Leszna - - ogłoszenie głównej administracyi długów ' państwa względem wypowiedzenia 818000 tal. obligów skarbowych, które w dn.

2. Stycznia I83S będą wypłacone; wz?lę.deI? odebrania kwitów na wypłacone w 1. CWlercroczu r. b summy z przerlaźy dóbr skarbowych i ogłosze ie Król. Regencyi tyczące się udzie« lania świadectw wyprowadzania się. Do Nr, tego dołączony jest nadzwyczajny do?at , obejmujący ustawę tyczącą SIę zmIany l bl1Z» 6zego oznaczenia niektórych przepisów pa!en« tu z d. 2. Kwietnia J803, względem odwrocenia chorób zaraźliwych. Z d, 27. Marca J336.

Tyczy eię Berlińskiego to.warzystwa zapewnień na ŻYCIe. W Berlinie utworzył się pod nazwą: »BeD> ., .." .

lińskie towarzystwo zapewnlen na ZYCIe ZWIązek akciowy którego ustawy, jakoteź dołą* czony do nich plan działań, N. Pan najłaska* wiej raczył zatwierdzić. Bezpieczeństwo funduszów, stósowność urządzenia instytutu tego, jako też pożyteczność zakładów zapewnień na życie w ogólności, tak juź są powszechnie uznane, iź przedsięwz ęcie to nie potrzebuje szczególnego zalecenIa; mogę przeto poprzestać tylko na doniesieniu publiczności o utworzeniu towarzy twa rzeczonego i na zwrócenie uwagi na t? .IŻ w. Po znaniu agentem jego dla tutejszej prOWlnCYI interessenci z poleceniami ewemi udawać eie i ustawy towarzystwa u niego przejrzeć mogą. Poznań, dnia 14. Września 1837.

Naczelny Prezes Prowincyi Poznańskiej » F I o t t w e 11.

6FKZEDAZ, KONIECZNA A Główny Sąd Ziemiański w Poznaniu« Wydział I.

Państwo Rempno w powiecie Oetrzeszowskirn, składające się: 1) z klucza Kempna z przyległościami, oszacowany na. 53,853 tal. 3sgr. -fen. 2) z ki. Osiny z przyległościami, oszacowany na » . · 33,136!* 3) z klucza Wielkiego Krążkowa z przeje« głościami, oszacowany na »3,378 " = 110,367 tal. 15 egr. 2 fen.

ma być na dniu 26. Kwietnia 1838. r. zrana o godzinie iotej w miejscu zwykłych posiedzeń sądowych w drodze subhastacyi ko« ntecznej sprzedane. Wykaz hypoteczny najnowszy, warunki i taxy mogą codziennie w Regietraturze sądowej być przejrzane. Wszyscy pretendenci realni zapozywają się, aby się naj dalej w orminie tym pod uniknie' niem prekłuzyi zgłosili. N a termin powyższy zapozywają się zarazem wierzyciele i interessenci z pobytu nieznajomi, jakoto; eukceesorowie Karola Bronikowskiego, Teressa Bronikowska, Adolf Franciszek Maurycy Bronikowski, Klemens Żeromski, Leopold Beck czyli eukceesorowie tegoż, eukceesorowie małżonki poborcy Adalberta Koryczkiego, Konstancyi z Bolczewiczów, Katarzynę z Żeromskich Pawłowską i Sukceseorów Makarego Niemojewskiego» Poznań, dnia 15. Września igź?7.

byu uczciwych rodziców, posiadający potrzebne wiadomości szkolne, znajdzie w jednej z tutejszych aptek jako uczeń niebawnie umieszczenie. Bliższej wiadomości udzieli Expedycya gazet W. Pec6era i Spółki* OBWIESZCZENIE.

W zamku Dobrzyckim powiatu Krotoszyńskiego znajdujące sieJ a do mnie należące meble, jako to; stoły, szafy i komody, kanapy, stołki, zwierciadła, bilIard, obrazy, zegary i różne inne przedmioty, wszystkie piękne

i dobrze konserwowane, mają być przez dobrowolną odbywać się mającą licytacyą w dniu 9. Listopada r. b. i następujące dnie w zamku Dobrzyckim sprzedane.

Bieganin pod Ostrowem, dnia 4, Października 1837.

M. Gorzeński.

W podpisanym handlu Z e l a S t W i machin gospodarskich, oprócz wszelkich gatunków l a d UO SlCCzki o czterech kosach i k u t Y c h O jednej-kosie, fi ł Y n k ó w do SZrOty rozmaitej wielkości, kompletnych młynków do melenia, dwdn)ch młynków konnych, machin do miazgowania i kraj ania kartofli, jest także zatXlS \ młynków iarf do chędoźellIa ZDOZa, które w umiarkowanych przedają się cenach. M. J. Ephraim, w Poznaniu, wstarymrynku Nr. 79. naprzeciwgłównego odwachu.

Kurs papierów i pieniędzy giełdy Berlińskiej.

Napr. kurant StoDnża 5. Pa z ' d z żernżka l 83' ' .

pa papie- gotoprC.

Obligi długu państwa. .. 4 PI. ang. obligacje 1830. . 4 Obligi premiow handlu morsk Obligi Kurmarchii z bież. kup 4 Obligi tymcz. Nowej Marchii dt 4 Berlińskie obligacye miejskie 4 Królewieckie dito 4 Elblągskie dito . < IJ Zachodnio - Pr. listy zastawne 4 Listy zast. W. X. Poznańskiego 4 Wschodnio - PI. listy zastawne 4 Pomorskie dito 4 Kur- i Nowomarch. dito 4 dito dito dito 1 4 Szląskie dito 4 ObI. zaległ, kap, IprC. Kur-i Nowej - Marchii . . . . . 1011 100J 631 621 103J 102$ 102* 1021 1031 102f 43 104f 103J 1041 104* 105£ 1001 98} 106} 86J 85J 2154 .JIĘ Ul% Ob 1!;l *1*

Inne monety złote po 5 talarów .