GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1837.10.19 Nr245

WielkiegojXiestwa

NANo,

KlE

Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera i Spółki. - Redaktor: A, Wannowski.

J\2 2Ah.- W Piątek dnia 20. Października 1837.

Wiadolllości krajowe.

Z B e r l i n a, dnia 16. Października.

Drogą telegraficzną nadesj.ła tu zasmucająca wiadomość o nastąpionym dn. 1%, b. rn. w Hadze zgonie N. Królowej Niderlandzkiej, niegdyś Xięźniczki Pruskiej, siostry N. Króla. N. P an l dwór Królewski przez tę zasmucającą stratę w największym smuiku pogrążeni zostali. Przybył tu dzisiaj Pułkownik i Adjutant von Otnpbal wysłany przez J. K. M. Króla Niderlandskiego, aby tę smutna przewieść no winę.

Dwór KrólewsJci przywdziewa jutro dn. 17.

m, b. żałobę z zwykłemi podziałami na trzy tygodnie po ś. p. Najjaśniejszej Królowej NiMerlandskiej.

WMUWHUMM

Wiadolllości zagranICZnep ols k a. Z Warszawy, dnia 14. Października N ajwyiszem J ego Cesarsko Królewskiej Mci posianowieniem z dnia 31. Sierpnia (12. Września) r. b. najmiłościwiej nadane «ostały na dzie dzictwo: i) Pomocnikowi Dowódzcy oddzielnego korpusu gwardyi, Generałowi piechoty, Generałowi-Adjutantowi Bistrom, dobra Chełrnno i Grzegorzew, w obwodzie Łęczyckim, do wysokości rocznego czystego dochodu złt. 30,000; 2) Naczelnikowi 2giej dywizyi grenadyerów, Generałowi - Lejtnantowi Poleszko, dobra Łosicie, w obwodzie Bialskim, do wysokości rocz. czystigo dochodu złp. 20,000; 3) Naczelnikowi 3, dywizyi grenadyerow, Generałowi -Lejmaniowi Obruczew, dobra Krynki, Dąbie i Gręzówka, w ekonomii Łuków, i dobra Domanice, w ekonomii Wiezniew, w obwodach Łukowskim i Siedleckim, do wysoko* ści czygi. roczno dochodu złp. 20,000; 4) Naczelnikowi 3. okręgu żandarmów, GenerałowiMajorowi, Hrabiemu N esselrode, dobra Kiełczygłów , w obwodzie Piotrkowskim, do wysokości czystego rocz. dochodu zł. 10,000. W krotce w Wiełkim Teatrze przedstawioną będzie wznowiona oryginalna Hrabiego Fredry komedya: Śluby panieńskie, w które) JP. Pfeilfer, Antreprener teairu Krakowskiego, jako gość, przed wyjazdem swym do Krakowa przedstawi rolę Gustawa, W tych dniach odbyło się polowanie w dobrach Brzuza i Kołodziąź, do JW, Hrab. Zamojskiego należących. Ubito znaczną ilość dzików, sarn i drobniejszego zwierza, którego dostatkiem tamtejsze rozległe knieje dostarczają. Mówiąc o lasach Kołodziąźskich nie będzie od rzeczy wspomnieć o znakomitej ich części Jeglami Mokremi zwanej. Grzbiet wzgó brzozowym i dębowym lasem okryty, a tuż u stóp jego czarna w parowie knieja,- patrząc fe spadzistycli wzgórzow zda się, źe tam noga ludzka nigdy nie postała; to miejsce przypo mina w zdrobieniu dziewicze lasy Ameryki; rozległe trzęsawiska, zarzucone zawalonem drzewem i czarnemi pnącemi sie, roślinami, czyntą to miejsce prawie mcprzebytem, gdy .tymczasem ogromne jodły, wznosząc się w kształcie obelisków, wieczna noc sprawują. Kręte ścieszki tej kniei jeden może tylko zna człowiek, a tym jest jeniusz myślistwa, tępiciel sprzysięgły wilków, postrach zwierzyny, słowem Łojek, prosty gospodarz, dawniej gajowy, w dobrach Hr. Zamojskiego zamieszkały, a któremu Hrabia zarząd wszystkich stanowisk i cały kierunek obławy powierza, Fizyonomia szczególna tego człowieka, jego wzrokśledczy i drzewa przenikać się zdający, możeby nowe nastręczył frenologislom spostrzeżenia. Łojek bezsennie zimowe noce wśród wycia wilków przepędza, Łojek tak dokładnie ich głos udaje, źe zwiedziony zwierz na strzał przybiega, a 8Jn mierząc w błyszczące wśród nocy ślepie, na miejscu go kładzie. Łojka mniej wzruszy pomór pa bydio, niż wieść o porwanej przez wilka owcy, a tym, którzy go o polowaniu zagadują, zwykł mawiać: "Panie, cóźbyin ja na świecie robił, gdyby wilków ni e b y ł o?"

K o s s y a.

Z Petersburga, dn. 27. Wrze (9. Paźdz.) X' ążę' J mć łirrnhard Saxtn» W eimar, miannwany kawalerem orderu Sw. Andrzeja, 8 Xiąźę J mć Maxymilian Leuch tenberg orderu Sw. Alexandra Newskiego, Przez Reskrypt Cesarski z dnia 30. Sierpnia, Gen. - Porucznik służby Szwecko-N orwegskiej Axel von M6rner, mianowany kawalerem or« deru Orła Białego. Przez Ukaz Cesarski (egoz dnia do Kapituły orderów, ozdobieni zostali orderem Sw. Anny 2. klassy z brylantami, pułkownik służby AuStryack'iej Xiążę Lichtenstein, pułkownik Bawarskiej, Hrabia Baumgarten; Major Wirtemberskiej, Hiabia Lippe i Adiutant Króla J mci Szwecyi i Norwegii Hrabia Lilienkranz, rN a przedstawienie; P, Ministra Oświecenia O środkach zapobieżenia pojedynkom pomiędzy studentami Dorpatskiego Uniwersytetu, N, Pan w d. sg. Czerwca b. r. raczył usianowić na przyszłość za prawidło, iżby studenci Uniwersytetu Dorpatskiego, przekonani o jeden z tych przypadków, które są wymienione w 2$6 artykule tomu XIV. Układu Praw, po przygotowawcżęm wyśledzeniu w sądzie U niwersytetu, sądzeni byli przez sąd wojenny, przy Ryzskim Ordoiianshauzie zasiadający. Z powodu przełożenia P. Wileńskiego Gubernatora o pozwolenie zostającemu na koszcie skarbowym uczniowi pensyi szlachetnej, ustanowionej przy 2. Wileńskiem Gymnazyum i mającemu być w tym roku wypuszczonym, Balińskiemu, wejść według jego żądania, do szkoły artylleryi, a stamtąd do służby wojskowej, N, Cesarz J m ć, na przedstawienie P. Ministra Oświecenia, w dnia, 28« Czerwca b. r. raczył rozkazać: dozwolić tak pomienicnetnu Balińekiemu, jak i wszystkim w ogólności, na koszcie skarbowym będącym uczniom pensyi szlachetnych Wileńskie] i Grodzieńskiej, iżby wchodzili do służby wojskowej. F 2 a n c y a.

Z P a ryż a, dnia g. Październ, T e m p e donosi, ze ślub Xięźniczki Maryi w krotce się odprawi. P. Dupin jutro do Paryża przybędzie, aby być obecnym na tej uroczystości. Wątpią czy osłabiony stan zdrowia Xiecia Talleyranda mu pozwoli znajdować się na tym akcie, Zresztą cała uroczystość będzie li tyJbo familijną. Stosownie do wydanego dzisiaj dokładnego wykazu, armia do Konstaiitynv obecnie dążąca składa s>ę z 10,720 piechoty, 1600 jazdy, 800 artylerzystów i 100c pionierów, w ogóle więc z 14,120 ludzi i 48 dział. N ie wrachowano w to żołnierzy w szpitalach i lazaretach wstrzy. - mywanych ani tych, którym obronę obozu powierzono. K o n s t y t u c Y o n i s ta wyraża: "Chcieliśmy niektórych zasięgnąć wiadomości o ministrach hiszpańskich, których mianowanie telegraf nam zwiasiował. Ale doszłe nas doniesienia nader małoznaczne. Minister sprawiedliwości, P. Castejan, był dawniej deputowanym a później członkiem Izby sądowej w Saragossie. Minister marynarki, P. Ulloa już trzy razy był ministrem, nasarnprzód w chwili, kiedy Ferdynanda VI I. poczytywano za umarłego, potern pod Zeą Berrnudezem a nareszcie w I8b4 roku. Tymczasowy minister skarbu, P. Jose MariaPerez, zawiadywał kassą wydziału spraw zewnętrznych, a minister spraw wewnętrznych, P. Raphael Perez miewał odczyty o statystyce.

Żaden z tych 4 ministrów w zawodzie swoim się nie odznaczył," Z dnia I o. Października, Rząd nie otrzymał dzisiaj żadnych nowszych wiadomości o wyprawie konsiantyńskiąj; przynajmniej nic w tej mierze nie ogłasza. Rząd podaje dzisiaj następującą telegraficzną depeszę z Bajonny z d. 8- oójzrana: "Gońcy madryccy z d, l. i 2. ro. b. stanęli tu. Espartero donosi d. 29. z Penacerrady, źe Lorenzo, przez Don Carlosa i Zariategujego zajęte zastał; którzy się wszelako nazajutrz do Gumil de Izan cofnęli. D. 3. m. b. 1200 karo listów O.chawią osadziło. Gwardya narodowa, aby nIe wydać broni swoj ej, na nasze tc-rrytoryum " , ." Z d D i a X 2 , P a ź d z i e r n i k a . się schroniła." W M e s s a g e r czytamy: "Otrzymujemy Pismo z Logrono z d. 3. obejmuje urzędo- własrne wtarogodne doniesienia o wyprawie we doniesienie z Saragossy o spotkaniu się w Afryce. Zdaje się być rzeczą do prawdy Generała Oray (który d. 27. z Teruel wyszedł) podobną (o czem już ostatnia telegraficzna dea strażą tylną Cabrery pod Montbilhar. Piąty pesza wspomina) źe wojsko d. 6. pod murami pułk lekki piechoty i legion belgijski pod wo- Konstantyny stanęło i ź e oblężenie w obecnej dzą Borsy uderzyły natychmiast na karo listów chwil. ,uź się rozpoczęło. Nie wiadomo, czy którzy (podług podania) ico zabitych na po Konstantyna w stanie długi stawić opór, w ka. bojowisku zostawili i 1300 jeńców stracili. źdym razie jednak, rząd tuszy sobie źe wypraPrócz tego około 300 na stronę krystynistów wa ta długo trwać nie będzie. Nie odstąpił zbiegło. Karoliści mieli być tak paniczną bowiem zamiaru swego traktowania z Achmezdjęci trwogą, źe ekoro tylko jazdę krystyni- tern Bejem, mianowicie aby takim sposobem stów zoczyli, broń i tłómoki swoje rzucali stawić rywala naprzeciw potędze AbdelKade. i w spiesznej ucieczce mnóstwo kosztownych ra. Podobną bardzo do prawdy, źe ueoda :zeczy, wozy pełne mundurów, konie, muły z Achmetem krótce do skutku przyjdzie." 1 t. p. zostawili. Większa część uszła w góry n g j 1 a.

a Cabrera z szczątkami korpusu swego do Can- Z L o n d y n u, dnia 10. Października. ta viei dalej ciągnął, dokąd też, ścigany przez J* . od. bezpośrednia, opieką Królowej J ejmci Oraę, na czele 9000 wojska wejść miał. - Toż l Aięcia bussex pozajutro w ogrodzie botanisamo pismo obejmuje doniesienie z Vallado- czuym w Surrey rozrywki publiczne na kolidu z dn. l. m. b., etósownie do którego Ge- rzyść wychodźców polskich dawane będą. nerał Carondelet pod Pennarandą krwawą rzy tej sposobności Pan Green z przebywa! miał stoczyć potyczkę z oddziałem Zariategu-" jącemi tu beduinskimi żonglerami (Jongleur*) j' g o, którym wówczas V dlareal dowodził. w balonie swoim się wzniesie, Vezuwiusz ogień Karoliści doznali porażki i mieli znaczną po- wyrzucać będzie, śpiewacy Węgierscy w tonieść stratę. Wedle tej korrespondencyi, Don warzystwie wielkiej muzyki wojskowej śpiewać Carlos z nowozacięźnymi Junty z San Leo- będą. Cena wnijścia wynosi 2 szelongi i 3 nardo i doborem sił Zariategujego sta! w Sier- perrce (około 5 złp.) ra-de- Lefma: podczas kiedy Don Sebastian W Piątek Poseł turecki otrzymał posłucha w towarzystwIe Generała Egui ku, Calat yud nie u Królowej w zamku Windsor; przedsta: ruszał, Espartero wszedłszy w gory dZIerży wiony został przez Lorda Palmerston teraz trakt z Mad ytu do So:y ,. wysiawszy Według listów otrzymanych z Par' ża 0B erensa z 400.0 . wOJs a a oscl111ec sarago- do b no P. Th i e rs życzył sobie - zastal P sł m tl" aby' prze lą.c z.wlązkl mIędzy Cantavieja przy Dworze rzymskim, lecz Król żądaniu je1 go ramI sorYjekleml, go odmówił.

Z dnia 11. Października. Naprawy w Tunelu już zupełnie pkończone.

Rządu doszły wczoraj następujące telegra- Robota szybkit robi postępy. Publiczność tłu.

ficzne depesze: "N arbonne, d, 9. Październ. mem zwiedza to miejsce. Wybory w Valencyi dn, l. wypadały pomy- W przyszłą niedzielę otworzony już zostaślnie dla stronnictwa umiarkowanego. _ Ca- nieAteatr Drurylaue. Do teatru (ego zamówiobrera i Forcadell stanęli w Villar. Sądzą, źe ną jest siostra Pani Malibran, której głos jest Oraa w Utielu stoi, Brygadyer Carbo dn. 2. jeden z naj piękniejszych w Europie, w bliskości Vichu korpus Mellony poraził w V" M r w« W * w i 200 jeńców mu zabrał. Barcelona dnia 3go była spokojna; 3000 powstańców stało w Vacarisie, o 6 godzin od wspomnianego miasta. Karoliści byli panami wyższego E b ro, Tortozy i Mequinenzy." - "Bajopne, dn. 9. Października o 61 godz. Espartero i Lorenzo byli d. 1. m. b. w Lennie, Carondelet w Gumielu a Don Carlos zZariateAuim w Covarubbaas. Oraa kazał z Daroki artyllerya, i amuni- Nowa metoda kuracyi zimną wodą. - W Jameahous pod Nowym-Jurkiern odkryłcyą sprowadzić, aby Cantavieja obIeu;ac. - Warownią Peralta, z załogą 500 ludzi "liczącą, zdobyli karoliści. U ranga objega obecnie JLodozę, "

ROZlllaite wiadolllości.

Z Poznania.

Od dnia 18. na ig. m. bież. zachorowało na cholerę osób 28, umarło 6, wyzdrowiało 510; pozostaje chorych rg8doktor M. Kaddey, który jest bardzo biegłym lekarzem, nową, dotychczas nieznaną metodę leczenia, która się w wielu przypadkach, jako* t o: w chorobach nerwowych i podbrzusza, a najszczególniej w podagrze, bardzo skuteczną okazała. Zależy ona na tern, iż pacyjent używa najprzód kąpieli błotnistej, poczem zupełnie w szczególnym sposobie bywa tarty szczotkami, i dla transpiracyi zaniesiony do łóżka. Po upływie dziesięciu minut zaczyna na niego mocny pot występować, ale śród potu porywają go z łóżka i pod dozorem samego Pana Kaddey, w miarę jego konstytucyi ciała, od czasu do czasu grzmocą go raz po razu bambusowym kijem w zimnej wodzie maczanym, - co tak skutkuj e, źę pacyjenci naj dalej w ośmiu dniach czerstwi i zdrowi do domu powracają. Jak słychać, nacisk po to lekarstwo był lego lata bardzo wielki. Pan R u t h v e n w Londynie zastosował silę pary do tokarstwa i sporządził warsztat, w którym narzędzia obracane są parą z taką szybkością, iż wykonywają 3000 obrotów na minutę, Spodziewają się bardzo ważnych skutków z tego sysiematu, który do wielu robot i na wielką skalę będzie mógł być stosowanym. W okolicach Aalbergu w Danii schwytano bandę rozbójników, która oddawna kraj ten trapiła, tak zaś była liczna, że dotąd uwięziono już 150 osób. Wielki wąż morski, o którym niedawno pisaliśmy, znowu się i niejednokrotnie ukazał na wybrzeżach N orwegii; jeden z tych potworów zdawał się nawet stale przebywać przez tegoroczne lato około Storfosen i wysp Krogvaag. Hazu jednego płynął długo za łodzią z kilku rybakami, którzy co tchu uciekali, lubo wąż nie zdawał się chcieć ich napastować. Oto jes{ opis, jaki ci ludzie dają. Potwór może mieć do 800stóp długości, co należy wnieść z tego, że kiedy się znajdowali bhsko głowy, drugi koniec ledwo już się dostrzedz dawał. N ajwiększa grubość ciała jest przy samej głowie i tam tułów jest tak gruby, jak u dużego konia. Oczy są czarne, wielkości zwykłego talerza, i nie okazują ani wielkiego blasku, ani żywości. Skóra gładka, ciemnej barwy. U pyska ma długie wąsy, jak pies morski; na grzbiecie jest cóś ruchomego, podobnego do grzywy końskiej. Niewiadomo czy potwór ten jest mięsożerny. Nigdy nie okazuje się inaczej jak pod- czas ciszy. Kształt i ruchy ma wężowe.

OBWIESZCZENIE.

W dniu 14. Lipca r b. między godziną 2gą i 3cią zrana znaleziono przez dwóch dozorców pogranicznych dziesięć sztuk świń pośrednichi czternaście sztuk prosiąt wyrosłych, które, jak się domyśleć daje, z Polski przemycone zostały przy samem wejściu do boru Myjo« wickiego, położonego w powiecie Schildbergskirn, i sprzedano takowe publicznie za Talarów 77, srebrnych groszy 27« Nieznajomi dotąd właściciele tychże świń wzywają się do udowodnienia prawa swego na zebraną kwotę licytacyjną stosownie do s. 180. Tit. 51. Cz. i. Ordynacyi sądowej z lem nadmienieniem: że jeżeli się w przeciągu 4dl tygodni od dnia tegoż rachując, w którym niniejsze obwieszczenie pierwszy raz umieszczone zostanie w dzienniku intelligencyjnym, u Głównego urzędu celnego w Podzamczu, nikt nie zgłosi, summa wsporaniona na rzecz skarbu obrachowaną zostanie.

Poznań, dnia 14. Wrzfśnia i837Prowincyalny Dyrektor poborów, d e l' E g r e t.

Syn uczciwych rodziców, posiadający potrzebne wiadomości szkolne, znajdzie w jednej z tutejszych aptek jako uczeń niebawnie umieszczenie. Bliższej wiadomości udzieli Exvedycya gazet W. Deckera i Svółki.

Prawdziwych francuzkich czerwonych win Medoc, od dwóch lat na butelkach, dostać można butelkę po 20, 25 sgr. i po Talarze u M, Nieczkowskiego w hotelu de Vienne.

Kurs papIerów I pieniędzy giełdy Berlińskiej

Dnia 17. Października 1837 -

N a pi. kurant StoL papIe- gotopr . ramI wlzną

Obligi długu państwa PI. ang, obligacje 1830.. . .

Obligi premiów handlu morsko Obligi Kurmarchii z bież. kup.

Obligi tym cz. Noweli) Marchii d1.

Berlińskie obligacye miejskie Królewieckie dito Elblągskie dito Gdańskie dito w T, Zachodnio - Pr. listy zastawne Listy zas1. W. X. Poznańskiego , Wschodnio - Pr, listy zastawne.

Pomorskie dito Kur- i Nowomarch. dito dito dito dito Szlaskie dito ObI. zaległ, Kap, iprC. Kur- i Nowej - Marchii . Złoto a l marco N owe dukaty. · · Frydrychsdory Inne monety złote po 5 talarów Disconto.

4 102} 4 10 lf 63J 4 103« 4 4 103* 4

102i 101f 621 1021 1021 1021 104J 104 103 : 104.J 4 iósf 4 3* mu 4lU 107 215* Ę 13 T v 13ł 3

214£ lsA Ę 4

El