GAZ

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1838.01.19 Nr16

Wielkiego

E T

Xi<;stwa HANSKIo.

Nakiadem Drukarni Nadwornej W. Dehera i Spółki. - Redaktor: A. WannowsU.

JWlb.- W Piątek dnia 19. Stycznia 1838.

Wiadomości krajowe.

Z B e r l i n a, dnia 15. Stycznia.

N. Pan rozkazać raczył, ażeby uroczystość koronacyi i orderów tego roku d. ar m. bież. obchodzono. Ograniczone przestwory dozwalaią tylko obecności kawalerów i posiadaczy królewskich orderów i znaków honorowych, krorzy wyraźnie na uroczystość tę i d'o Btolu królewskiego wezwani zostaną.

Berlin, dnia 15. Stycznia 1838- «'.

K ról. G e n e r a l n a K o m m i s s y a o r d e r 6 w«

Wv* <WMJVVM iwy»

Wiadomości zagranIczne.

J7 r a n c y a.

Z P ary ż a, dnia 7. Stycznia.

Posiedzenie Izby Deputowanych d, 6. Stycznia. Oto jest projekt do adressu, ułożony przez Pana Saint Marc- Girardina i na tern posiedzeń u przeczytany przez Pana Dupina ' , jako odpowiedz na mowę od tronu: N. Panie! Winszujemy sobie wraz z W. K, Mością zapatrując się, jak Francya swoje it>stytucye ustala, swoje pomyślność coraz bardziej rozprzestrzenia 1 przykład* daje ludu, u którego używanie wolności z utrzymaniem publicznego porządku krok w krok postępuje. Toto przywrócenie porządku dozwoliło W.

K, Mości postępować za najdrożezem i najdąwniejszern życzeniem swego serca. Rząd W. K. M. korzystał z te) chwili, aby przez nadanie amnestyi zatrzeć pamięć naszych nie* snask i przyczynić się do pojednania umysłów. Cieszy nas, że w imieniu Francy 1 możemy publicznie obwieścić ( żeś w zaufaniu Swojem zawiedziony nie został, i ze nawet przez łagodność, świadcząią o mocy rządu, nie na próżno karmiłeś e>ę nad/, eją przytłumienia namiętności, odiialtn a nienawiści i zaciętości i Zmniejszania* się codziennie liczby wichrzy, cieli spokojności. - Korzystałeś z tego uspokolenia umysłów w celu zwołania kollegiow ob orczych 1 wyrozumienia zdań.a Kraju. Nie obawiamy się, żeby się tenże miał rrae zaprzeć w chwili, gdy Ci szczere nasze wsl>t)łdziałanie, zmierzające do zapewnienia Prancyi pomyślności pokoju 1 porządku, przyobieca jemy. - Dowiadujemy się z ukontentowaniem, że pokój świata zdaie się być obecnie bardziej ustalony niż kiedykolwiek. Po zachowaniu honoru narodowego najbardziej' Francyą utrzymanie pokoju obchodzi. -» Mo» cno nas dolega, że wojna domowa ciągle jeszcze Hiszpanią pustoszy; doznajemy wzruszenia na widok nieszczęść sprzymierzonego? z nami naro d u; przyklaskujemy Wytrwałości obrońców Królowej I/abelli i pokładamy nadzieję w środkach, jakich się, rząd W, K, Mr chwycić obowiązanym być czuje, ie takowe osięgną cei zamierzony, t. j. uspokojenie półwyspu i zapobieżenie nieszczęściom kontrrewolucyi. - Zamęście dziedzica Twolej korony odpowiedziało życzeniom Francyi, i jeżeli młoda Xęźniczka, należąca teraz do liczby Twych dzieci, tyle dowodów przychylności otrzymała, stało się to z tego powodu, źe Francya, zanim ją jeszcze z przyczyny jej samej kochać zaczęta, już w niej zakład u'rzyrnama się dynaelyi W. K, M. upatrywała. Związek małżeński Xię£niczki Maryi powinien jeszcze w wyższym stopniu życzenia Twoje zaspokoić. - Armia nasza ujrzała po niebezpieczeństwach chwały pełnego szturmu powiewającą trójkolorową chorągiew na murach Konstantyny i w najpiękniejsze<<! zwycięstwie znalazła nagrodę poniesionych trudów. Drugi z Twoich eynów miał na wzór naj starszego udział w cierpieniach i sławie wojowników naszych. Nie dziwi nas bynajmniej, źe się jego młodszy brat chciał z nim połączyć. Nauczyłeś synów swoich, że żadna inna większa sława spotkać ich nie m o l e, iak kiedy najpierwszymi z pomiędzy tych będą, co krew swoje za ojczyznę przeleją. Podzielamy z Tobą modły przesłane do nieba za udzielenie nam zwycięziwa, ale zarazem także i żal nad stratą walecznych, co sławę naazę Imiercią opłacili, jako też i oznaki uczczenia tych, co szczęśliwsi od braci swoich, mogą się z swego cieszyć zwycięztwa. Cieszymy eię, źe Francya usialila przez to zwycięztwo przewagę swoje na wschodzie Algieru, podczas gdy traktat pokoju zabezpieczył jej posiadłości na zachodzie. Sprawiedliwość, porządek, rzetelność, są obok użycia przemocy, gdzie się takowa potrzebną być okazuje, najekuleczniejszemi środkami do utrzymania się przy naszych zaborach, i w tymto duchu roz. bierać będziemy spodziewany dokładny wykaz tamecznego stanu rzeczy jako lei i wydatków, jakich utrzymanie wbdzy naszej w Afry. ce wymaga. - Marynarka nasza popierając reklarnacye kupców naszych z tamtej strony morza, przyłączyła do ś w i e t n y c h usług takźs i u ż Y t e c z n e usługi. Pod jej zasłoną uprzątną deputowani nasi przeszkody, jakie jeszcze spełnieniu zobowiązań z strony wyspy .Hayti względem Francyi na przeszkodzie stoją. - Z źywem ukontentowaniem zapatrywać się będziemy na rozprzestrzenione nasze zwią zki handlowe w południowej Ameryce i pragniemy, aby zawarty z Boliwią traktat takowe jeszcze bardziej ustalił. - Skarb nasz w pomyślnym znajduje się etanie, a pomyślność ta, skutek prawdziwej oszczędności, dotswolizapewne przez zmniejszenie renty zmniejszyć zarazem ciężary kraju. - Z najeuraienniejszą bacznością rozbierać będziemy przełożone nam polityczne, obywatelskie i handlowe prawa.Z równąź sumiennością roztrząsać będziemy projekt <io prawa względem poprawy naszych wielkich linii komunikacyjnych i utworzenia nowych. Zważając na prawdziwy związek między wielkiemi przedsięwzięciami, potrafimy tern dokładniej ocenić korzyści, jakie ztąd dla naszego handl u, przemysłu i rolnictwa wynikną. - Tak N, Panie, chętnie powtarzamy z Nim, źe deputowani departamentów nigdy się wśród pumyślniejszych okoliczności około tronu Twego nie zebrali. Francya, dzięki mądrości i patryotyzmowi obywateli, Izb i rządu, jest wolną i spokojną, Dynastya, którą na tron wyniosła, i karta, którą sobie w 1830. r. nadała, są teraz od wszelkich pocisków stronnictw wolne. Jeetto dzieło siedmiuletnich natężeń. Połączymy się z rządem W. K, M. dla ukończenia dgo ciiwalebnego dzieła. Wolni od wszelkiego zobowiązania się, wiemy, źe nas kraj wysłał, nie dla podsycania nieszczęsnej niezgody stronnictw, lecz dla czuwania nad całością ustaw Francyi, utrzymania jej epokojności, powiększenia jej moralnego i materyalnego szczęścia i zachowania jel narodowego honoru. Teto są uczucia, które wszystkich obywateli ożywiają, i które Izba z największą radością W. K. M. obwieszcza w chwili, w której zatrudnienie swoje rozpoczyna. Z dnia 8. Stycznia.

Rząd ogłasza dzisiaj następującą telegraficzną depeszę z Bajonny z dn. 3. m. b. (której prawie dosłowną treść już onegdaj umieściliśmy): "Basilio Garcia d. 39. Grudnia pod AIcanadre w pobliżu Logrono z 8 batalionami i 200 końmi przez Ebro przeszedł; 1000 ludzi wzbraniało się przez rzekę przeprawić, zbiegli więc albo ouonęli." Piszą z nad granicy hiszpańskiej z d. 4. m.

bież,: "Potwierdza się, źe po demonstracyi przez Don Basilio Garcia d. 28. Grudnia pod Mendawią wykonanej, przeprawa korpusu jego przez Ebto istotnie nasiąpił3, a to w nocy z d. 28. ' na 29. pod Lodosą w kierunku KIJ; AIcanadre, ktoie 10 miasteczko na prawym leży brzegu, o 3 mile poniżej Logrono. Cały korpus składa się z g batalionów i 2CO koni, i I. czy około 5000 ludzi, z liczby której wszelako 1000 przez rzekę brnąć nie chciało. Gdy ich więc do tego przymuszono, c.zęść uciekła, a wielu też w rzece utonęło. - Głowna kwatera karoiistow d. 29 była w Durango, dokąd Don Carlos dnia wspomnianego powrócił, przepro» wadzi wszy przeznaczoną do Aeturyi wyprzwę wnie do listów r San Sebasiyanu czekano tam kilku siaiknw angielskich, mających resztę le gionu angielskiego wziąć na swój pokład. Niesła oraz wieść, źe stojący w porcie Passage batalion marynarki angielskiej do Halifax się zaambarkuje, aby wojnę domową w Kanadzie przytłumić. Wymieniają już bryg angielski "Inconstant" o 26 działach jako okręt mający wojsko to do Ameryki przewieźć. - Dn. 25. Grudnia obchodzono w Bilbao dzień doroczny cofnięcia oblężenia. O godzinie 10tej przed południem gwardya narodowa i wojsko 1 niowe Stanąwszy pod bronią tworzyły szpaler od ratusza aż do kościoła Sw. Jakuba, gdzie wobec wszystkich władz cywilnych i wojskowych dziękczynne było nabożeństwo. Po odśpie waniu "Ciebie Boże, chwalimy" zgromadziło się wojsko na placu konstytucyi, gdzie dla magietratury estradę urządzono. Skoro się urzędnicy zeszli, Syidikus miasta .pismo wydane przez Królową do mieszkańców po ostatniem oblężeniu, przeczytał. Balkon ratusza czer wonemi kobiercami i dworna ozdobiony był portretami, z których jeden owdowiałą Królowę , a drugi młodą. Królową przedstawiał. Wieczorem miasto było oświecone." W K o n s t y t u c Y o n i ś c i e czytamy: «Otrzymaliśmy drogą nadzwyczajną pisma z Madrytu z d. 31. Grudnia. Sądzono, że Markiz Espeja, wybierający się do Paryża, na próżno się fatygował, kędy w miejsce jego Xiecia Frias Posłem w Paryżu mianowano. Poselstwo w Londynie Generałowi Cordova ofiarowano, i Królowa Krystyna pragnie, żeby urząd ten przyjął. Hr, Ofalia chce wszystkie osoby, coby mu zawadzać mogły, oddalić." Z dnia 9. Stycznia, Na wczorajszćm 1 dzisiejszem posiedzeniu Izby Deputowanych toczyły się dalsze obrady nad projektem do adreesu.

A n g tza.

Z L o n d y n u, dnia 6. Stycznia.

Wedle doniesień z Bogota, z ostatniego Października, rząd Niższej Granady, na przedstawienie Posła angielskiego Pana Turner , rozkazał odjąć pieczęć z gmachu konsulatu angielskiego w Panama, który skutkiem nieporozumień dawnego Wicekonsula angielskiego tamże, Pana Russell, dotąd był jeszcze zamkniętym. Gazeta New-York Herald daje następujący obraz Papineau, głównego sprawcy powstania w Kanadzie: »Ludwik Józef Papineau, zajmujący niedawno tak ważne miejsce w wypadkach Kanady, ma wieku lat 42. Jest N otariuszem i posiada zoaczny majątek?

1) ponieważ zawód sądowy w ładnym kraju nie jest tak korzystnym, jak w N źszej Kanadzie. Papineau posiada dosyć ukg'taiceriia, dobry mówca, więcej jednak jest deklamatoiem, niż loikiem. Przekonany o świętości s*e( sprawy, i o zamiarze Anglii, od roku 1"'25 za* parniętale opierał się wszystkim postanowieniom rządu, we wszystkiem, co polityki dotyczy, jest nieugiętym, a śmiertelnie nienawidzi Anglii i Stanów Zjednoczonych. Handel uważa jako nowość, której wprowadzenie ma być szkodliwem jego współrodakom, jedynem właściwern ich zatrudnieniem sądzi być rolnictwo . Jest przeciwnym rozszerzaniu umiejętności języka angielskiego, ponieważ go uważa jako nieznaczny , lecz niebezpieczny środek rozkrzewiania nowych zasad. Jakkolwiek podobne zdania stawiają go na czele zwolenników swego etronn etwa , jednakże Papineau nie jest nazbyt niebezpiecznym dla rządu, bo mu zbywa na osobiste; odwadze. Jest on otwartym 1 zapalonym obrońca, praw, i wściekłym nieprzyiacielem mieiecowej władzy. Lordom Oalhoueie, Aylmer i Gosford zarzucał przekroczenia, jakich tylko człowiek dopuścić się jest w stanie. W czasie ostatniej walki przy SL Charles schronił się w bezpieczne miejsce 1 mi mu całej energii i wszystkich przymiotów Katylmy, osobistego bezpieczeństwa nie odważy się nigdy narazić.

B e 19 i a.

Z Bruxelli, dnia 9. Stycznia.

Dr. Corernans, jeden z redaktorów pisma "Conservateur«, organu belgijskiego stronnictwa zaalpijskiego, w pisrnie do Kuryera belgijskiego wydanem twierdził, iż dziennik jego bynajmniej nie z przyczyny ubytku prenumeratorów wychodzić przestał; nie widzi wprawdzie przyczyny powiedzieć, dla czego go więcej nie wydają; z a g r a n i c z n e dzienniki pobutki te odgadną. - I n d e p e n d a n t list len dzisiaj objaśnia, dowodząc, źe nie wpływ zagraniczny na gabinet belgijski, lecz jedynie tylko postanowienie właścicieli »Cnneerv .leur*, aby żadnych więcej dla gasnące) tej gazeiy ofiar pieniężnych nie ponosić, prawdziwą przyczyną upadku tej gazety. (Z Gaz. Rząd. Pr.) - Dzienniki rewolucyjne belgijskie same teraz odsłaniają zamiary tamecznych związkowych, i dowodzą konieczności oparcia się wszystkiemu temu, coby zamiarom tym mogło być pomocnćm. Dziennik "Belge" zawiera w numerze swoim z d. 3. ni, b, artykuł pod napisem: "B» 19ijsko-Reńska konfedeiracya" należący do rzędu najhezczelnieJBzych, którekiedykolwiek z piorą hie nęły.

Niemcy.

Z D r e z n a , dnia 10. stycznia» Przed nieiak a» c »astm Korrespondent Wiearński doniósł o ari-sziowaniu tu. dwucb Polaków , którzy do Pol. ki i Hossyi w zbrodniczych zamiarach udać się chcith. Możemy uroczy. ecie oświadczyć» że to czczym wymysłem wspomnionego korreepondenta; (u albowiem żadnego Polaka ani ar< sziowano, ani też innemu rządowi nie wydano. (Gaz, Lipska,) W lochy, Z N e a p o l u, dnia 29. Grudnia.

Wojsko przeznaczone do trzeciej wyprawy, wysłanej do Sycylii, napowrót tu przybyło. Ogołocenie zupełne z wojska Sycylii wzbudza w niektórych domysły, ii Kroi zaniechał zamiaru zniesienia oddzielnej ustawy Sycylii» a"'y ją przez to postawić w równi z prowincyą neapolnańską lak powszechnie mniemano. Postanowienie królewskie, wy. dane na początku Listopada, przez które znie* sionem tu zostało Ministerstwo spraw sycylijskich, lak niemniej wiele innych wszelako po. mniejszych zmian w hierarchii rządowe»> o budziło wielką zrwłaszcza w Palermo r.iespokojroość: umysłów. Wszakże gdy nic takiego później nie postanowiono» coby zmierzało, jak to mniemano, do zniesienia usiawy sycylijskiej, uspoko ły się umysły, do czego jednak najwięcej przyczyniło s>ę równie przezorne jak sprawiedliwe i energiczne postępowanie Rządcy Xi<;cia Laur* nzana. Pozyskał on sobie w opinii publcznej wielką przychylność przez swoją znaną powszechnie prawość i ciągi«- oka. *\ wane w swojem postępowaniu umiar KOM anie. I D> >ała on bez ui anku dla dobra ludu. gdzie tylko jego pomoc me przecho» dzi granic możności. Sanu nawet Sycylijczy. kowie łączą swe za nim głosy. J emu to głowie przypisują, ii prz.z swoje równie silne jak r drugiej, strony, praudziwe przedstawienia, oraz wyświecani' istoin» go położenia rjeczy, skłonił Króla do tego, aby odwołał wysłane do Sycybi wojska. J akoi zaledwie speinion i m to zostało" nagle wszelkie znikły obawy, tak tak rngła pr'ed promieniem słońca. Utrzymują, iż jeden z dowodzcow" w czasie powroo wojska z Sycylii, chciał się dopuścić defiaudacyi towarów przechowanych w beczkach pod firmą: "rekwizyt» pułkowe", * wydany jednak został przez nieprzychylnego mu żołnierza. Wszyscy nader są, ciekawi wy. padku procesu. C h i n y.

Wedle doniesień nadeszłych z Kantonu, BpObdziewają się" ie &m<i portugalski odwoła swoje postanowienie, »żeby wydalić jezuitów po» 70stalych w Macao. Tym więc sposobem jezuici tak długo będą mogli zajmować się nawracaniem i nauczaniem kiajuwców, dopóki tylko Chińczycy na to zezwolą. Missyonarze zakonu tego liczą, podobno dotąd ' kilka tysięcy nowo nawróconych, do których wysyłają chińskich i portugalskich nauczycieli. Do najuczeń - szych jezujtow w Macao liczą Pana Gonzalves, jednego z naiwięksisych znawców języka chińskiego, który kilka szacownych wydał dzieł.

Przeda£ trybów r siemienia lnianego.

Dominium (-»rose. Nieder - Terbirne pod' Górą (Guhra u) roa na przedaź 40 rocznich tryków z bardzo dobranej trzody, która corocznie trzy ceinary wełny wydaje. Ceny zastosowane do okoliczności czasu. Ma także do przeda ?iia 120 szefl> sławnego siemienia Imanego Q'uaritzt r- Kionen Le>n nazwanego.

Chęć kupna mający zeiticą się zgłosić do tamecznego I urzędu ekonomicznego.

Przedae owiec bJl rozpłód.

W dominium Weisholz, milę od Głogowy» będzie do przedania od 1. Lutego, go sztuk dwu do pięcm letnich zdrowych maciorek z delikatną i obfitą wełną.

Kur* papIerÓw "i pieniędzy giełdy Berlińskiej;

Na pI. kurant MoDnia. 16, Stycznia 1838. pa papIe- gotoprC. ramI wizna

Obligi długu, państwa PI. ang\ obligaeye 1830. .

Obligi premiow handlu morsk.

Obligi Kurmarchii 2 bież. kup.

Obligi tymi r. Nowej Marchii dt.

Berlińskie obligaeye miejskie Królewieckie dito Elblagskie dito Gdańskie dito w T.

Zachodnio - Pr. listy zastawne Listy zast- W. X Poznańskiego We hodnio - Pr, listy zastawne Pomorskie dito. · Kur- i Nowomarch. dito dito- dito dito Szlaskie dito Obi. zaległ, kap. i prC. Kur- i N owej »Marchii » Złoto a l Inarco 4 4 1 4 4 4 Ir 4 4 4 4 4 3* 4

Inne monety złote po 5 talarów Disconto

103J lQ2J 64? lU31i 1021 1021 635 « I.II; 1021 102}i - i -

103i 130

1024.

104 J Mik lui 1074 861 215i 181 lVŚ 134 3l gĘ

I-V 121 4