GA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1838.03.17 Nr65

ZE

"A

Wielkiego

4.

stwalę

&ifl

».

ZNANSKIEGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowśhi.

)/(63.- W Sobotę dnia

Wiadoll1ości zagranIczne.

F 2 a n c y a, Z P a ryż a , dnia 6. Marca. · W piśmie z Bony z dn, 15. m. z. czytamy: jjOstatni goniec z Konstantyny przywozi ważne wiadomości. General N egrier w 2500 wojska wyruszył, aby przedsięwziąść rozpoznanie w okolicach Story. Podczas dwudnio wego pochodu przez dolinę Rummel ani najmniejszej nie doznawał trudności, kiedy Arabowie owych okolic spokojnie rolnictwem się trudnią i Francuzom sprzyjają. W odległości mili od Story powróci! Generał N egrier, zapewne z obawy, aby podczas niebytności jego Achmed Bey uszczuplonej załogi w Konsiantynie nie zaczepił. Wszakże nic takiego się nie wydarzyło, ponieważ Achmed Bey wpływ swój na pokolenia dawniej mu uległe zupełnie stracił. Generał N egrier wkrótce w drugą się wybierze wyprawę ku miastu Stora. - Wiadomości te radością rniasto nasze przejęły; wszakże radość ta wkrótce potem ustała i smutnemu ustąpiła przekonaniu, że przybycie Ben-Aissy, pierwszego Ministra Achmeda, ma zapewne cel jaki. Wszyscy TITY się obawiamy, ażeby znowu haniebnych nie zawięzywano układów. Zważywszy na postępowanie pokoleń arabskich podczas ostatniego pochodu Generała N egrier i na zupełny upadek

17. Marca 1838.

wziętości Achmeda Beja, dziwić się istotnie wypada, źe rząd podejrzenie wzbudza, jakoby Arabów znowu chciał pod żelazne jarzmo Achmeta poddać; obecność albowiem BenAissy w Bonie podejrzenie takowe usprawiedliwia. M e s s a g e r powiada: Hrabia Saint- Aulaire znajdować się będzie, jak głoszą, na koronacyi Cesarza austryackiego na Króla lombardzkiego w Medyolanie. Zapewniają także, że rząd nasz postanowił prócz tego nadzwyizajnego Posła do Medyolanu wyprawić, który Króla Francuzów przy tej sposobności ma reprezentować. Dodają, źe dotąd Xiecia Broglie na to przeznaczają. Dziennik legiij mistyczny "ta Mode" znowu wczoraj zabrano, Kuryer francuzki powiada przy tej sposobności: "Z wszystkich symptomatów rokujących Mie&i upadek Ministeryum, źadtn nie jest tak wielkiej wagi, jak wskrzeszona nanowo surowość przeciw niektórym dziennikom. Niechęć ta zdaje się być najbardziej wywieraną na legitymistyczne dzień« niki, a szczególniej na "la Mode," dziennik poświęcony sztukom i literaturze. Jeżeli rząd zamyśla znowu drzeć na epigramata legitymiet ów , dowodzi, źe go doświadczenie rozumu nie Dauczyło; wiedziałby bowiem w przeciwnym razie, że korzystniej byłoby dla niego nie zważać na nie, aniżeli uiścić się, za takowe. pociski legityfuisrycznej prassy za targnięcie się na bezpieczeństwo państwa poczytywano, jak się to z wydanego przez Sęd<<ię inatrukcyjnego Zangiacomiego rozkazu okazuje. Szkodliwa dążność w upatrywaniu we wazysikiem niebezpieczeństwa państwu zagrażającego, ocknęła się znowu od dni kilku. N iechże już nareszcie zaprzestaną szukać takowych niebezpieczeństw w dziennikach. Prassa mówi i działa publicznie; spiski zaś potajemnie knowane bywają. W Karcie z 1830 r. czytamy* "Codziennik" opowiadał w swoim numerze z dn. 2. b. m. że osoba jedna w ubiorze Kapucyna we wtorek mięsopustny przez cały dzień przecha« dzała się po wałach, lud żegnała i święconą wodą kropiła, Po rozpoczęciu w tej mierze ścisłego śledztwa zapewnić możemy, że eię nic podobnego na ulicach w dniu tym nie wydarzyło. Między Generałami francuzkimi Flahault i Baudrand istnieje już od dawna niejakie zwaśnienie. Kiedy Pan Flahault, Par Francyi, posiedzicicl znacznego majątku, i już w 2.5 roku życia mianowany Generał-porucznikiem i Ądjutantem Cesarza Napoleona, objął posadę Wielkiego Koniuszego przy Xieciu Orleans, N astępcy tronu Ira'ncuzkiego, nie miał w tern innego widoku, jak Królowi i rodzinie jego dać nowy dowód przywiązania swego. Generał Baudrand, mając sobie powierzone wychowanie Królewiczów, znaj dował się przez stanowisko swoje na czele królewiczowekiego dworu, ale mianowanie Hrabiego Flahault musiało zrobić inny rzeczy porządek. Utrzymują, że pytania dotyczące pierwszeństwa, nie są już dla naszych czasów stosowne; jednak istnieć one będą po wszystkie czasy, dopóki tylko będzie pierwsze i drugie miejsce. Do pierwszego miejsca rościł-sobie prawo Generał Baudrand, jako pierwszy Adjutant, a Pan Flahaulj przyznaje mu je wszędzie, tylko nie w wojskowości, ponieważ jest od niego o 24 lat starszym Generałem Porucznikiem. Na to me chciał się zgodz ć Generał Baudrand, i dla tego obadwaj podali eię do dymissyi, Dymissya Adjutanta nie została przyjętą, a General Baudrand nie przestał pełnić swej służby. Wkrótce potem napisał ostatni do Hrabiego E'iahault, wzywając go, aby się z nim porozumiał i objął na nowo urząd W, Koniuszego, Gdy i Xiążę Orleans toż samo objawił życzenie, Hr. Flahault skłonił się eio niego: ale za przybyciem do zamku, dano mu do podpisania pewien rodzaj protokółu, ułożonego przez Gen. Baudrand; zawarte w nim wyrażenia niepodobały się Hrabiemu Flabaulf,który następnie, złoży} ostatecznie swój urząd. Taki jest cały tok rzeczy.

Xiążę Toskański zawiadomił Króla Francuzów o narodzeniu sę córki, która na chrzcie świętym otrzymała imiona: Marya, Krystyna, Annunciada, Ludwika, Anna , Józefa, Agata, Dorota, i Filomena. Bal maskowy, dany na korzyść ubogich w ostatni poniedziałek zapustowy, w Kassynie Paganiniego, był jeden znajświetniejszych i najliczniejszych podczas tegorocznego karnawału. Xiążę N emours zaszczycił go obecnością swoją. Damy tylko były maskowane, mężczyźni zaś bez masek; inicyatywa zatem żartów maskowych oddaną była samym wyłącznie damom; prawa tego umieją Francuzki używać 2 równie wielkim dowcipem jak powabem. Loterya, złożona z przedmiotów, na korzyść ubogich przez kupców, rzemieślników i inne osoby ofiarowanych, przyczyniła eię wiele do uprzyjemnienia tego wieczora. A n g l i a.

Z Londynu, dnia 3. Marca.

Kur y e r poczytuje podaną w Gazecie Powszechnej wiadomość, iź pełnomocnicy się zniosą, aby nad środkami zmierzającemi do pacyiikacyi Hiszpanii się naradzać, za uzasadnioną, rozumie jednak, że konferencye te nie w Paryżu, lecz w Londynie odbywać eię będą. Z Kanady otrzymano dzisiaj znowu nowsze wiadomości, z Toronto sięgające aż do dn. 2. Lutego, a z Montrealu aż do dn,.5. Lutego.

W Wyższej Kanadzie panowała zupełna spokojność. Izba zgromadzeń postanowiła, Pułkownikowi M'Nab i Porucznikowi Drew od marynarki królewskiej kosztowne ofiarować szpady, w którymto celu dla pierwszego 100. a dla drugiego 75 gwineow wotowała. Stosownie do Buffalo Avertiser z dn. 5-, granica tak spokojna, że Generał Scott mdicyą zupełnie rozpuścił, sąd«ąc, że wojsko regularne na utrzymanie spokojności wystarczy. Około 200 zbiegłych rokoszan z N avy Island d. 1. Lutego do Cleveland przybyło, nie wiedząc dokądby się zwrócić mieli. - Wiadomości z Montrealu mniej zadowalniające. Wedle torysowskiej gazety H e r a l d z dn. 3. Lutego obawiano się w hrabstwie Acadie nowych zaburzeń, kiedy około 200 francuzkich Kanadyjczyków w pobliżu N apierville i Odelltown granicę przeszło, aby się z Generałem Cote połączyć. Rząd użył więc już stosownych środków ostrożności dla odparcia powstańców. Wychodzący w Toronto P a t r i o t z dnia 2.

Lutego donosi, że z liczby osób ujętych na ekunerze "A n n a " , które stosownie do D e - t r o i 1- P o s t wszystkie miały być zamordowa iw tamecznetn więzieniu osadzono. W londynskim dystrykcie było wszystko spokojnie. dr? ,a 6 M ... T.. ,.. - arca.

W Izbie niższej toczą się znowu obrady publ.cznosc całą bardzo zajmujące. Na posie. dzen. u dzisiejszęm albowiem wystąpił Sir Wiłliam Moleswortb, głowa radykahstów, z wnioekiem następującym: Wydać adres do Królowej z oświadczeniem, że wśród obecnego krytycznego połoźen.a osad państwa korzyść osad , państwa samego wymaga, aby na czele wydziału osad stanął mąż posiadający całe zaufanie naro d u; równocześnie oświadczyć N. Pani, Że teraźniejsi Ministrowie pod wzglę.

dem osad zaufania Izby nie mają - W podobnym duchu dołączył jeszcze Lord Sandon (Torys) poprawkę, w której wyraził, źe powsianie w Kanadzie prze? brak energii i mą. drościize strony Ministrów wywołane zostało, - Wypadek obrad nad temi dla teraźniejsze« go Ministeryum tak groźnemi wnioskami, jeszcze nie wiadomy« Czytamy w dzienniku O b s e r v er: Wieść niesie, że koronacya odbędzie się w Sierpniu. Już teraz naradzają się nad zmianą rożnych form i obrzędów, ile że tą rażą Królowa ma być koronowana, a urzędnicy heroldyi niezawodnie niezadługo będą mieli dosyć do czy. nienia. Panowie ci wyrządziliby z pewnością Królowej ważną a przynajmniej przyjemną przysługę, gdyby wynalfźii środek do uwolnienia jej od hołdu Parów, albo do zmienienia przynajmniej tegoż; inaczej be* wiem Królowa zmuszona będzie dać się pocałować 600 podeszłym panom. Hołd odbywa się następującym sposobem: Naprzód klękają Arcybiskupi i Biskupi przed Królową, a Arcybiskup kantu aryj ski mówi donośnym głosem: "Ja, Wilhelm, Arcybiskup kantuaryjski, chcę być wiernym 1 przychylny«, i pełnić wiernosc przychylność względem Ciebie, nasza udzielna Pan. i l w o i c h następców Krolow połączonych Królestw Wielkiej Brytanii 1 Irlandyi. I chcę wiernie pełnić służbę, jaka ciąży posiadłościom, kioie od Ciebie na mocy prawa kościelnego dzierżę, tak mi dopomóż Boże." fo samo wymawiają za nun, naturaliue r zmianą imienia, inni Biskupi, poczem powstają 1 Królową w lewy policzek całują, Potem następują Parowie świeccy, każda klassa osobno, i po wykonaniu przysięgi, wstępuje każdy Par z odkrytą głową na stopnie tronu i całuje Królową w lewy policzek, dotykając sii i\ l€@f@fiY Ha f ł gj@wii@.. W czwartek, jako w dzien doroczny tute,szej rossyjsk.ej kompanii handlowej, dano w kawiarni londyńskiej wielki O O bl, Xebblo

się okoła 100 członków l , a Par> Asfell z bom'panii wschodnio, indyjskiej prezydował. H r a . b.a Durham był głównym gościem przy rej sposobności; zaproszono ukźe Posła rossyiekiego przy dworze angielskim z Panem Benknausenem, Konsula Kawalera Bod.skę, Posła rossyjskiego przy Stanach Zjednoczonych pólnocnej Ameryki, S.r C Baąota i inne osoby, Pan As te Ił spełnił puhar 'za. zdrowie Lorda Durhama i rzekł, że naj.wieko Anąlii nigdy w wi<;bzej powadze w Rossyi oie zostawało, jak w czasie, w którym Lord Durham urząd Posła w tym kraju sprawował, i że niedy kupców angielskich bardziej nie poważano, i ich praw nie przestrzegano, jak w owym czasie, "Wyn urzam j a życzenia wszystkich kupców angtelskich, rzekł, którzy zostają w związkach handlowych z Rossyą, edy powiadam że wielce ubolewać należy nad oddaleniem Hr*. biego z kraju tego. Równocześnie zaś cieszyć się należy, że się dla czynności jego nowe pole na drugiej półkuli ziemskiej otwiera." (Oklask..} Hrabia Durham dziękował Prezesowi za wynurzone życzenia t towarzystwu za sposób w jaki takowe przyjęło. "Dopełnitern tylko, rze Sł, w Rossyi ,-nej powinności, a w dopełnianiu tejże wielkiej doznałem pomocy z strony kupców angielskich, mieszkających w Rossyi, którzy ni wszelki okazywali szacunek. Mogę zapewnić, że Cesarz umie godnie ocenić wzorowe branie erę tych kupeów 1 że ich zażaleniom ochoczo uteę przyniósł. Chociaż często Cesarza w Anglii źle rozumieją i na niego powmają, nie mogłem jednak odkryć w nim żadnego śladu niechęci ku Anglii; owszem ciągle mnie zape. wniał, że szczerze pragnie zoalawać z Amalią w przyjacielskich stosunkach, (Słuchajcie, słuchajcie!) Co się Kanady dotycjy, w tym za. m'arze się tam udaję, abym namieiności stronnictw złagodzi! , nikogo nie prześladował, N a korzyść wszystkich stronnic , w stronić b e de w ciągu mojej chwilowej adminis.racyi od wszystkich stronnictw. N ie mysie ia bvnai mniej podzielać odpowiedzialności moiei z ia" kiem stronnictwem lub sekią, owszem zawsze bezstronnie i niezawiśle zajmę się dziełem Pdv zażaleń wszystkich słuchać będę Zamiar" moim jest, jak jui rzekłem, ni« prze,sadcfem. nie ale poj ednanie, i gdziekolwiek'rzesładewamógł użyć łagodności 'za uopernior ylko będę pstwa, bez obawy, aby ich znowu HłnWt>e&:h wiono. uczynię, to niezawodnie M (Oklaski)z M a d r y t u, dnia, 4. L u t e g o, Dzienniki tutejsze um.eściły raport Generała Latre z Villanaev» de Mena z .1 ia L u. tego, w którym donosi, ze W wymiunonym porazi) i 168 jeńców, a między tyrrli jednego wodza i 8 oficerów zabrai. Pomiędzy zabiiy> mi było 6 oficerów, chirurg angielski i czło« nek jeden Junty kastylijekiej. Tu tej sze więzienia napełnione są karolistami ; w jednem z nich znajduje się 481 więźniów, licząc w to 69 kobiet. Co d z i e ń ni K odebrał z Madrytu z dnia 24.

Lutego następujące doniesienie: Basilio Garcya zbliżywszy się do miasta M urcyi, udał się w północne strony tego króleatwa i wkroczył na czele 6000 piechoty i 700 koni do Pozohondo. Tallada obsadził w 2500 ludzi' Ventan ueve i tworzy straż tylną. Sądzą, że Basilio Garcia chce miasta Chinchilla i Albucete opanować. Cała kompania karabinierów, tworżąca załogę w Hellinie, przeszła z oficerami do karo listów . Sentinelle des Pyrenees donosi, źe Don Carlos, otoczony guidami alawskimi, kompanią halabardników i szwadronem gwardyi konnej, d. 25. Lutego do Echarri - Aranazu przybył, Wszędzie po drodze przyjmowali go, wedlug zapesvnienia tego dziennika, urzędnicy i mieszkańcy z zapaleni, WEstelli dawano na przywitanie go ognia z dział i bito w dzwony, a wieczorem odbyło się tamże kilka publicznych bali. JI u s t 2 Y a, Z Wiednia, dnia 8. Marca.

J. C. K. Mość najwyźszem postanowieniem Z dnia logo Luttgo r. b., raczył katedrę teologii pastoralnej we Lwowie, nadać najłaskawiej Doktorowi Teologii JKs, Julijanowi Zagórskiemu. j. C. K. Mość najvvyiszem postanowieniem z dnia 25go Grudnia r. z., raczył najłaskawiej potwierdzić nastąpiony jednogłośnie na greckim nieunickim kongresie narodowym obiór JKs. Stefana Szlankowicza bakskiego Biskupi i Administratora Arcybiekupstwa karłowickiego, Arcybiskupem karłowickim" i Metropolitą, poczerń nowo-mianowany Metropolita d. 8- Stycznia r. b. instalowany był ze zwyczajnemi uroczystościami, J. C. K. Mość po przejrzeniu różnych planów pod względem pomnika, który Najjaśniejszemu Ojcu swojemu w Bogu spoczywającemu Cesarzowi Franciszkowi wznieść zamierzył, zgodnie z wnioskiem akademii wiedeńskiej połączonych sztuk pięknych, raczył najwyźszem postanowieniem z d. 8go. Lutego r,. 1838» nakazać według uchwalonego programatu otworzenie konkursu na pomieniony pomnik, w trzech cesarskich akademijach, w ił Wiedniu, Medyjolanie i Wene-cyi, w jakiroto konkursie mieć udział wez-wanymi zostają wszyscy art yści, którzy bątlź jato członkowie należą do pomienionych C. K. akademii, bądź w tychże umnicze ukształcenie swoje otrzymali, Z Ziemi Siedmiogrodzkiejt "Gazeta Preszburska" donosi z Herman« eztadu pod d. g. Lutego: "Gdy Stanom PańBtwa Siedmiogrodu w końcu Sejmu z najwyższego miejsca terminus praedusi na dzień 28. Lutego r. b. postanowiono, też z prześwietnem gubernium królewskiem zgodziły się na to: ażeby najuniźtńsza reprezentacyja, celem przedłużenia terminu, przez J, K. Mość Arcyxiecia Ferdynanda d' Este, pełnomocnego królewskiego fcommissarza, J, C. K. Mości z największem uszanowaniem przedłożoną została. U łożoną reprezentacyje wręczono J. K. Mości za pomocą deputacyi Sejmu, a J. K, Mość z odwołaniem się na zawarte w najwyższym reskrypcie z dn. 199o Stycznia r. b. Nr. 2ig powody, przypomniawszy zarazem Stanom art. 11. z r. 1791, mianowice wyrazy: "ut quilibet opinantium breńtati studeat et moderation A neque ad alia objeeta ad rem non spectantia excurrat, to jest "ażeby każdy, mający wyrażać zdanie swoje, krótko i zwięźle się wy. słowiał, a nie wdawał 6ię w inne do rzeczy nie należące przedmioty" - przyrzekł jak najłaskawiej poprzeć u N. Pana te najuniżeńszą reprezentacyje. -« W ł o c h y.

Z Palermo, d. 4. Lutego.

(Merkury jrank.) - W liście z dn. 23, Stycznia donosiłem W Panu o przygotowaniach na zbliżający się karnawał i już o nie jednem napomknąłem, z czego wnosić było można, że nadzieje tych, co się Karnawał ten z dawniejszą wesołością przepędzić spodziewali, zawiedzione zostaną. Ostatnie dni niestety nic nam przyjemniejszego nie przyniosły. Jesteśmy znowu o dwa tygodnie bliżsi owego czasu, którego wielu z upragnieniem, wielu także z obawą wygląda, a nasza Piaatza, Villena i wszystkie ulice większą ciszę okazują niż niegdyś wśród wielkiego tygodnia. N ad calem naszem pięknem miastem, liczącćm przeszło 150,000 ludności unosi eię spokojność, która nawet i mniej bojaźliwych trwogą napełnia. Owa niegdyś tak błoga Sycilia nie zapewnia jeszcze bynajmniej 6pokojności mieszkańcom swoim. Zmieniona wszystkie dykasterya, zwyczajne formy przeistoczono na nowe, a nawet wdarto - się w wewnętrzne stosunki pewnych przemożnych tu korporacyi; zastraszono także lud w myśli, aby rozpoczęte uskutecznić dzieło, ale niestety na tem też się wszystko skończyło. Nie ma prawie ani kącika na naszej wyspie, gdzieby się większe lub mniejsze oddziały rozbójników albo już. nie utworzyły, albo jeszcze głoski w tej mierze rozsiewane są przesadzone, aie zbrodnie popełniane w bliskości miaeta naszego jawnie dowodzą, źe nie są całkiem bezzasadne. Łupiestwa po zamkach i klasztorach, skrytobójstwa i kradzieże po wsiach i miastach, a nawet i w murach naszych nie należą bynajmniej do rzadkich zjawisk, Czyliź tak pozostanie? Czyliź się do tych tłumów rozbójników nie przyłączą nareszcie zniechęceni ludzie klass wszelkich i czyliź nareszcie ogólnego nie podniosą rokoszu P Tak się nawzajem wszyscy pytają, a niemożność dania na to odmownej odpowiedzi przejmuje wszystkich strachem, sprowadza owę niezwykłą ciszę i cały tok spraw publicznych i handlu tamuje. Na kołyszą, cem się morzu życia naszego utrzymuje mnie tylko na pokładzie nadzieja w obcej pomocy, jakiej Neapol dozna na przypadek, gdyby w obronie praw swoich w Sycylii groźniejszą postawę przybrać został zmuszony. i> o d aj b y tylko ta pomoc nie była za odległą, i bodajby zapobiedz zdołała krwawym scenom, jakie narn zagraż aj ą! Eg l P ł.

List z Alexandryi z dnia 8 A Stycznia zapowiada przybycie do Tryeetu znacznego ładunku, skoro tylko morza będą trochę bezpieczniejsze. Vice - Król Egiptu-, obsypujący Xi<;cia Piickier Mnskau zaszczytnemi oznakami i podarunkami, ofiarował mu jeszcze przy pożegnaniu trzy piękne młode konie arabskie, które mu do Tryestu odeśle franco. Z niemi przybędą zarazem egipskie zbiory Xi<;cia, podróżny dromedar jego z pustyni, (rzy pięknookie kozy dzikie, małpy, dongalezyjski ogier najszlachetniejszej rasy, i dwa inne konie arabskie, dalej starożytności, zwity papierów z trunien mumii i t. d.

Stany zjednoczone północnej AmeryM Dziennik z N ew-York zastanawiając się nad wydatkami jakie Stany Zjednoczone ponosić muszą dla utrzymania neutralności na granicy Kanady, podaje następujące wypadki: f97,000 doHarów dla 3,000 ludzi milicyi, będącej w służbie na granicy północnej przez ttzy miesiące, na różne wydatki: 15,000 na ubiór, 7,500 dolIarów na chirurgów, 16,000 na broń j uekwipowanie, 6,000 na żywność. »A tak, (kończy ten dziennik) Siany Zjednoczone będą miały do zapłacenia 67,500 dolIarów , za danie Mackensiemu i Rensselaerowi sposobności stania się słynnymi."

2I37

Rozmaite wiadomości.

Z Poznania. - Dzennik urzędowy Król.

Regencyi z d. 13. Marca r. b. zamyka między inne mi następujące ogłoszenie Król. Regencyi: Pan Łukaszewicz, tutejszy archiwariusz miejski, zamierza wydać w języku polskim i niemieckim obraz historyczny Poznania w dawniejszych czasach z widokami i planami miasta. Gorliwość autora w rzeczach historycznych i obrany przez niego wielce zajmujący przedmiot wyjść mającego dzieła jest nam powodem zwrócić na nie uwagę publiczności; - następujące doniesienie o chorobie bydlęcej: Po ustaniu wścieklizny między rogacizną w Kalawie powiatu Międzyrzeckiego, znosi się nakazane tej wsi zakordonowanie; - następujące doniesienia o jarmarkach: Na wniosek Król« urzędu radzczo-ziemiańskiego powiatu Poznańskiego z dnia 21, z. m. podaje się do wiadomości publicznej, iź jarmark w Swarzędzu naznaczony na dzień gty Kwietnia, odbędzie się dnia 2. Kwietnia r. b, - Na wniosek Magistratu w Obrzycku z d. 22. z. m. podaje się niniejszem do wiadomości publicznej, iż ustanowiony dla miasta Obrzycka na d, 7. Kwietnia r. b. jarmark odbędzie się dnia 27. Marca r. b.; - następującą pochwałę: Przy gaszeniu pożaru ognia we wsi Wyewie powiatu Wschowskiego w dniu 7. z. m. odznaczyli się chwalebnie: 1) sołtys Salisch z Brenna, 2) ławnik Antoniak stamtąd, 3) sołtys Wentzel i scarezy gminny Misch Z Wyewa, 4) ekonom Czepicki z tejże wsi; - konkurs na wakującą posadę chirurga powiatowego w Kościanie, do której pensya roczna ioc Tal. przywiązana; >- ogłoszenie o niedostatku akuszerek w departamencie tutejszej Regencyi; - następujące doniesienia o nowoeiedlinach: Wskutek uregulowanych stosunków włościańskich majętności Orzewce, pow. Krobskiego, mianowicie we wsi Czarkowo zostało 6 gospodarzy odbudowanych, i powstałej ztąd osadzie dano wedle życzenia dominu nazwę: Franciszkowo, - W powiecie Odolanowskim powstały w roku 1837. cztery nowe posady, którym wedle życzenia dziedziców dano nazwy: Fabianowo, Kościuszków, Miedzianowek, Drogosław; - doniesienie o zasłudze: Towarzystwo wspierania biednych dzieci szkolnych potrzebnemi do nauki przedmiotami we wsi Kresko' ptu Międzyrzeckiego uzbierało znowu w zeszłym r. 4 T al. 5 sgr. ; - i następującą kronikę osobistą: Od Król. Ministerstwa spraw duchownych, naukowych i lekarskich pod dn. g. Czerwca 1837. approbowany na aptekarza I, klassy Fryderyk Juliusz Alexander Lipowitz osiadł w mieście Lesznie i prowadzi w dalszym ce Foersteia,

Z Berlina. W najnowszym numerze pisma peryodycznego: Beitriige zur Geschichte der evangelischen Kirch e wydawanego w Bonn przez Dyrektora Konsystorskiego, Professora Augueti, znajdują się bardzo ciekawe szczegóły o liczbie wyższych urzędników Katolików, ustanowionych w państwie pruskiem. Okazuje się z niego między inne mi , że w Ministerstwie epraw religijnych znajduje się obecnie czterech radzców minieteryalnych katolików. Przy tutejszym całkiem ewangelickim, jak wiadomo, uniwersytecie jest sześciu katolickich Professorów (a między tymi stawny Professor języka sanskryckiego i twórca nowego sposobu badań językowych, Franciszek Bopp) ustanowionych. Przy uniwerełtecic Wrocławskim stosunek obydwóch wyznań prawie jest równy a w Bońskim uniwersytecie prócz sześciu Professorów w wydziale teologii katolickiej jest jeszcze 17 Professorów i Docentów katolików.

Z dnia 11. Marca. - Kilka gazet a nawet Korespondent hamburski zawiadomiły mniej więcej obszernie publiczność, że szklarz Boeschemejer w Bonn z powodu niekatolickich mów przez gorliwych katolików okropnie znieważony i na śmierć kijmi zbity został. Ponieważ zaś zjawiska takowe w państwie pruskiem do całkiem nieznanych należą, przeto wiadomość ta wszystkich zdziwiła i sąd do przedsięwzięcia, ścisłfgo w tej mierze śledztwa spowodowała. Z (ego wykryło się urzędownie, że w tej całej sprawie ani słówka nie ma prawdziwego i że jedynie jest skutkiem wymysłu.

Donoszą z Krakowa: "Towarzystwo nauk, z Jagiflońskirn uniwersytetem złączone, obchodząc uroczystą swego założenia rocznicę, edprawiło na dniu 19. Lutego r. b. publiczne posiedzenie, które. Pan Antoni Matakiewicz, Hektor uniwersytetu i Prezes towarzystwa stósoWną zagaiwszy odezwą, skreślił obraz całorocznych towarzystwa czynności. Pan Felix Słowiński, O. P. D. i Professor, zamykając posiedzenie, odczytał rozprawę o cywilnej zewnętrznej jurysdykcyi." W okolicach Evreux zabito niedawno łabędzia, a którego na szyi znaleziono obrączkę z napisem: »N ależę do Króla N eapolitańskieg o . " Obrączkę kupił złotnik za 12 franków. W Nedinghwort, pod Saint - Jves - Huets, znajduje erę Panna, która już od 12 dni leży W lattfrgu'. Ciało zatrzymało ciepło, nogi tylko są zimne j al rod. Ojciec kazał ją zanieść do mocno ogrzanego pokoju, w nadziei, źe temperatura ta może ją przebudzi, Otworzyław istocie po kilku dniach oczy i dała znafc, aby jej pić podano. Gdy się napiła, miała lekkie konwulsye, poczerń znowu wpadła w otrętwienie . Statystyka Europy. - Pod tym tytułem wyjdzie wkrótce na widok publiczny dzieło P. F. Kozłowskiego, z którego umieszczamy tu dwa następujące ciekawsze wyjątki. 1) L u * dność w Europie podług wyznań. Przyjmując ludność Europy na 325,000,000 wypada z niej chrześcian 219 milionów, machornetanów 4 miliony, żydów półtora miliona, pogan na północy około 2000. Chrześcianie znowu dzielą się na katolików w liczbie 132 milionów, luteranów 25 milionów, reformowanych 10 milionów, episkopalnych czyli anglikańskiego wyznania 14 milionów, prezbiteryanów, kongregacyonistow i z innych sekt mniejszych w zachodnim kościele 5 milionów; chrześcian greckiego wyznania z armeńczykami rachują 3i milionów, a mniejszych sekt we wschodnim kościele 2 miliony. Uważając p ę dług miejsca, wyznanie katolickie jest w środkowej i południowo-zachodniej części Europy, greckie w południowo-wschodniej, a protestanckie w środkowej i północnej. W szcze, gólności, wyznanie katolickie jest w całych Włoszech, w Hiszpanii, Portugalii, Francyi, Belgii, w wielu kantonach Szwajcaryi, jato to: w Lucern, Ljri, Szwitz, Zug, Unierwalden, Teeein, Wallis, Frejburg, Solothurn; w wię.

kszej części państwa Austryi, w wielu południowych krajach Niemiec, a mianowicie w Bawaryi, w Baden, w X. Hohenzollern i Lichtensteiu, nareszcie w Polsce *). Wyznanie augsburgskie czyli protestanckie jest upowszechnione w wielu państwach Niemiec, to jest;: w Saxonii, w W ejmarze, w Xięzt. Saskich, w Prusach, Wirtembergu, w Dartnstadzie, Hanowerze, Brunszwiku, Oldenburgu, Meklemburgu, Schwarzburgu, w wolnych miastach: Hamburgu, Lubece, Bremie, Frankfurcie, W wielu małych X. Niemieckich, jak w Reuss, Lippe - Szaumburg, Waldek; oraz w Danii,

*) W Polsce katolików w r. 1lI4 rachowano 3,331,700, greków 100,000, _lutrów 180,000, kalwinów 37,000, iydów 414,000, innych wyznań 6358 : w szczególności katolików więcej wGubeinii Krakowskiej, Sandomierskiej, Mazowieckiej, Lubelskiej, Kaliskiej, Płockiej, a mniej stosunkowo po innych w Augustowskiej i Podlaskiej \ lutrów więcej w Gubernii Mazowieckiej, Kaliskiej, Płockiej, Augustowskiej, a mniej w Sandomierskiej, Podlaskiej, Lubelskiej, Krakowskiej; kalwinów więcej w Gub. Kaliskiej, Augustowskiej, Mazowieckiej, w innych bardzo mało: greków więcej w Gubernii Podlaskiej, Lubelskiej, Augustowskiej, a mniej w Masowieckiej, Kaliskiej, Sandomierskiej, P ł 0ckiej, Krakowskiej; iydów więcej wGubeinii Augustowskiej, Lubelskiej, Plockie'j, Mazowieckie'j, a mniej w Podlaskiej, Krakowskiej, Saademierskiej i Kaliskiej. Kurlandyi, Finlandyi, Estlaodyi; nareszcie w niektórych krajach katolickich, Jubo już nie tak upowgzt chnione, jako to: w Bawaryi, w X.Baden, w Węgrzech, Siedmiogrodzie, Morawii, Szlązku, Czechach, F'rancyi, Polsce. Zaś protestancko - reformowane wyznanie w Szwajcaryi, w Kantonach Zurich, Bern, Basel, Szaflmza, W aadi, Genewy, St. Gallen, Thurgau, Aargau, Glarus, Appenzell, Graubundten i N eufchatel; dalej w Szkocyi (presbiteryanie), w Anglii (anglikanie), w Holandyi, w wielu X. Niemieckich, jak w Kurheseen, Lippe Detmold, Nassau, Anhalt-Bernburg, Dessau, Koten; nareszcie w Prusach, Austryi, Polsce, Francyi, Rossyi, Szwecyi, Danii, mieszkają w znacznej liczbie reformowani. Greckie wyznanie jest wGrecyi, Ros eyi *), Turcyi, i na wyspach Jońskich. a) Ludność Europy pod względem zdolności umysłowych icharakierów. Europa z położenia swego posiada wiele oko liczności przyjaznych do wysokiego umysłowego ukształcenia jej mieszkańców . Jedną z takich jeet naprzód mierna urodzajność jej ziemi, która nie zaspakajając sama przez się potrzeb mieszkańców, jednak dając im pierwsze utrzymanie, dla powiększenia środków tego wzywa do pracy i przemysłu. Drugą tego rodzaju, jest klimat Europy umiarkowany, który na rozwinięcie umysłowych zdolności mieszkańców ma wpływ bardzo wielki. Niemniej takie ważną jest okolicznością dogodne położenie Europy do kommunikacyj morskich: z irzech stron otoczona jest TOrraITH, a zewsząd zatoki i o dno gi powiększają styczność z morzem. Położenie (o już dawno musiało h)e pobudką dla narodów europejskich do kommunikowania się między sobą i do związków 3 innemi częściami świata. Ziąd wynalazki, sztuki i wiadomości, jakie tylko gdzie w Europie, łub w innych częściach świata się znajdowały, zaraz po wszystkich jej krajach się upowszechniały. N areszcie i to musiało także wpływać na wczesną kulturę narodów Europy, że te nie mogąc w niej dowolnie, z mieisca na miejsce się przenosić, z powodu oblania jej r irzech stron morzami, i poprzerzynania w środku rozmaitemi wodami, musiały wcześnie porzucić życie koczujące, obrać sobie stałe siedliska i oddać się rolnicwtu, które się później stało podstawą całego towarzyskiego życia Europejczyków. Z pomiędzy wypadków, które

*) WRossyi eurepejskićj greków liczą, blizko 30,000,000, a w całem państwie przeszło 40,000,000, katolików 6,000,000, unitów 1,590,400, lutrów 1,500,000, machometanów 4,000,000, szamanów 600,000, iydów 580,000, lamaitów 350,000. - Przyp, autora.

się głównie przyczyniły do obudzenia ducha i ukształcenia umysłowego narodów Europy, najważniejsze były: naprzód pomięszanie się wielu z nich z Rzymianami; polem ściślejsze ich się połączenie z Rzymem za pomocą religii chrześciańakiej, między niemi upowszechnionej; dalej poznanie przez Europejczyków płodów Azyi, oraz sztuk i umiejętności lej podczas wojen Krzyżowych; w końcu przybycie wielu greckich uczonych do południowej Europy po zdobyciu Konstantynopola przez Turków; nareszcie wynalazki i odkrycia poczynione w wieku XIV. i XV. Te wypadki i jeszcze rozmaite okoliczności miejscowe Europy, mieszczą w sobie główną przyczynę wyższości umysłowej Europejczyków nad narodami innych części świata, tudzież upowszechnienia większego między niemi sztuk i nauk pięknych. Narody Europy przez wpływ miejscowości, klimatu i rozmaitych okoliczności, mają znowu tóźne przymioty w swych umyślowych zdolnościach, które je charakteryzują. Tak narody, które powstały z pomieszania się z Rzymianami, mają więcej od innych żywości umysłu. Mieszkające na górach odznaczają się przez większą prostotę i przez wyższy stopień szczerości i wierności. Te które zajmują gorące strony południowej Europy, są drażliwe i namiętne. N arody środkowej Europy, tak jak ich klimat, trzymają środek między zbytnią żywością południowycł>7a powolnością północnych. W szczególności znowu, narody Europy mają swoje oddzielne charaktery. I tak: N iemcy odznaczają się przez swoją rzetelność, poczciwość, prostotę, gościnność i pracowitość. Powszechnem jest ich zna. mieniem, że nie dają się powodować nagłym, uniesieniom, ale za to raz powzięte uczucie długo zachowują, Dla tego nie są popędłiwj, ale stali w powziętym zamiarze. Celują także nad inne narody gustem do nauk ścisłych, i do abstrakcyjnych pomysłów; lecz za to ściągają na siebie zarzut, ze są zbyt ambitni i ubicgają się za tytułami, Prócz tych ogólnych znamion, pojedyncze ludy Niemieckie mają jeszcze inne odróżniające, które zależą od miejsca i klimatu. Tak się ma z Niemcami południcwemi, Hollendrami, Szwajcarami. Mie? sjkańcy południowych Niemiec posiadają więcej szczerości, przyjacielskości i żywości charakteru -w (Dokończe.nie nastąpi.) »HIHIIIIWI-m...... ID T T T M T 10 51 a 51 H» ! ! !.....MMMI

OBWIESZCZENIE POLICYJNE.

Przy nadchodzącej teraz porze wiosiennćj przypomina się posiedzicieiorn tutejszych ogrodów urządzenie policyjne przepisujące obieranie gąsienic z drzew w wiośnie a osobliwie wyniszczenie gąsienic pierścionkowych koro» ściślejszego zastosowania sie, z ostrzeżeniem tem, fe zaniedbanie obierania drzew z gąsienic w każdym razie ustanowioną karę 5 talar. za Boba pociągnie, Poznań, dnia 7. Marca 1838Król. Dyrektoryum pol icy i miasta i powi atu.

OBWIESZCZENIE.

Podaje się do wiadomości, iż podział puścizny zmarłego tu na dniu 17. Listopada 1835- roku Dr, Andrzeja Ku rcewskiego byłego Majora wojsk polskich, pomiędzy wiadomych wierzycieli w drodze skrodzonego kredytowego postępowania ma nastąpić. Poznań, dnia 23. Lutego lS38Król. Pruski Sąd Ziemsko - Mieiski.

OBWIESZCZENIE.

Wzywamy niniejszem właścicieli koni, mających chęć za dziennem wynagrodzeniem po a Tal. od konia jednego albo więcej koni dla miasta Poznania do tegorocznych manewrów landwerskich, dostawić, ażeby się w terminie 6go m, p, w sali naszej sessyonalnej zgłosili, w którym o bliższych dowiedzieć się mogą warunkach. Poznań, dnia .n;a. Marca 1838.

Magistrat.

Remizy i szopa «desek, oraz powóz, szory i chomonta 2\ do sprzedania, o czem możnasię dowiedzieć u właścicielki demu pod Nr, ty ulicy Wrocławskiej. &? Dla pamięci."IIl, I Z dobranym zupełnie assortymentem przednich. obiciów ze szlakami w nad-I zwyczajnie pięknych, i gustownych t e g o r o c z n i e h wzorach, poleca się, naj- S umiarkowańsze przyrzeka.

Jąc ceny J. Mendelsohn, pod ratuszem.

1lI\ Wasiona .

1 najlepszego ogrodowe 9 kwiatowe trawy Ma paA)I(e gatunku i rostkowafjia, polecam podług mojego we czwartek. 15. Marca r. b* do Nr. 63. tej gazety załączonego spisu" naSIon. Fryderyk Gustaw )l(@!*! w AsSTrocIawiuj przy ulicy Schmiedebrucke Nr. 13,

W niedziele d. 18. Marca 1838. roku I W ciągu tygodnia od d. 9. aż do będą mieli kazanie 15. Marca 1838.

Nazwy kościołów.

przed południempo południu.

I urodziło się i chło- dzieI pców. wcząt.

ślub wzięło parumarło płci płci męsko żeńsko l: X. PI. Urbanowicz X. Kan, J abczyński l l l 4 W kościele katedralnym 1 W kościele farnym S. Ma - Mans. Zejlandt - Prof. Prabucki 2 2 ryi Magdaleny - Pr. Urbanowicz 2 l 2 l S. Wojciecha - Prob. Kamieński - Prob Kamieński .3 l l Bernardynów QVaralia Sgo Marcina.) Franciszkanów . i - Gward. Akoliński (Parana Sgo Rocha.) - MaII3, Grandke

Dominikanów - Krajewski W klaszt. sióstr miłosierdzia 1 W ewangelickim S. Krzyża Supermt. Fischer 2 6 3 W ewangelickim S. Piotra Rad.Kons. Diitschke Pastor Friedrich l W kościele garnizonowym Pastor dyw, Hoyer 3 l 2 1 Ogółem 1 U I 14 I 8 J 13 l 2 l Jl