GAZE
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1838.04.14 Nr88
Czas czytania: ok. 19 min.Wielkiego
TA
Xiestwa
POZNANSKIEGO
II I-Mil-II
Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera l Spółki. - Redaktor: A. Wpnnowsh'.
JW88.- W Sobotę dnia 14. Kwietnia 1838.
W drugie święto Wielkanocne, w Poniedziałek dnia 16. Kwietnia, nie wyjdzie Gazeta.
Wiadoll1ości zagranIczne.
R o s s y a.
Z Petersburga, d. 21. Marca (2. Kwietn.) Przez r05IKar dzienny Cesarski z d. 16. b. m., otrzymują urlopy. Generał piechoty Xiążę Gorczakow 1, za granicę do czasu wyzdrowienia. - Dowodzca 1. korpusu jazdy, Geoadjutant Baron Geismar, do wód mineralnych niemieckich, dla poratowania zdrowia na 5 mIeSIęcy, Poselstwo Rossyjskie w Paryżu przedstawiJ o, ie niektórzy wychodźcy Polscy przycho» dzą doń z prośbą, o pozwolenie im wrócenia do rodzinnego kraju z tego względu, źe oni w nieletności przez rodziców byli wywiezieni i do powstania nie należeli. Na przełożenie o tern P. Vice Kanclerza, N. Cesarz Jme raczy! rozkazać, iżby tym z liczby wychodźców, którzy w chwili opuszczenia Królestwa P o 1skiego i gubetnii od Polski powróconych nie mieli jeszcze lat 15 wieku, pozwolono było składać prośby o powrót do ojczyzny i żeby takowe były przyjmowane na rozpatrzenie, jeieli będą podane w ciągu roku od dnia doiicia przez proszących lat zupełnych, (Oznajmiono Rządź, Senatowi przez P. Min. Spraw Wewn. 12. Lutego b. r.) W skutek odezwy P. Wileńskiego Wojen« nego, Grodzieńskiego, Mińskiego i Białostockiego Generał-Gubernatora, o uwolnieniu na własną prośbę Grodzieńskiego Gubernijalnego Marszałka Szlachty Załuskiego od lego urzędu, P. Minister Spraw Wewn. przedstawiał o tern N. Cesarzowi J mc i, przekładając oraz, ie na mocy 3. Tomu Układu Praw i Dalszego Ciągu, art. 873 ii uwagi do tegoż artykułu, w sprawowanie obowiązków Grodzieńskiego Gubernijalnego Marszałka do czasu nowych wyborów, powinien wstąpić Marszałek, powiatowy Grodzieński, Franciszek Pusłowski. N. Pan, po rozpatrzeniu takowego przedsiawieiiia, raczył się przychylić do prośby o uwolnienie Gubernijalnego Marszałka Zatęsfciego dla słabości zdrowia i okoliczności domowych. (Oznajmiono Rządź. Senatowi SO. Lutego b. r.) Pan Minister Oświecenia oznajmił P. Ministrowi Sprawiedliwości, Że N. Cesarz Jroć, na zdanie Komitetu P P. Ministrów, raczył w dn. 15. Lutego b. r. zatwierdzić honorowego Dozorcę. Gymnazyum Mobylewskiego, Regestra oa nowe trzylecie. Dnia 6. b. m. P. Oberprokuror Najśw. Rządź.
Synodu oznajmił P. Ministrowi Sprawiedliwości, ie N, Cesarz Jrnć w dn. 2. Marca raczył rozkazać: z powodu zgonu Metropolity Greckounitskich kościołów w Roasyi Jozefata Arcybiskupa Połockiego, zarząd Białoruskiej dyecezyi pulecony zostaje Wikaryuezowi jego, Biskupowi Orszańskiemu Bazylemu.
F r a n c y o.
Z P a ryż a , dnia 4. Kwietnia.
Wczoraj odegrano w labie deputowanych pierwszy akt dramatu renty. Pan Passy złożył w imieniu Komissyi sprawozdanie, któremu mimo różnych zdań o samem pytaniu zasługi dokładnego zgłębienia przedmiotu l jasnego wyłuszczema tegoż odmówić nie można. Pan Passy był naturalmie zmuszony wyłuszczyć historyą zmniejszenia renty od samego początku, i dla tego sprawozdanie jego wiele już wszystkim wiadpmych rzeczy obejmuje. Izba także, słuchająca początkowo zwielkiem natężeniem sprawozdania, zdawała eię być nareszcie znużoną przytaczaniem zna» nych już jej dawniej szczegółów. Ale odrętwienie tovznikło na wzmiankę Pana Passego O Stosunkach zachodzących między · Komissyą a Ministeryum, ponieważ punkt ten jest niezawodnie najważniejszym dla tych, którzy bezpośrednio do rettukcyi renty nie wpływają. Pan Passy oświadczył w tym względzie, ie Hrabia Mole i Minister skarbu proszeni byli od Komissyi o danie wyjaśnień i wyjawienie zdania swego o w mowie będącem pytaniu. N a to oświadczył Prezes rady ministeryalnej, ie rząd dość wyraźnie myśl ewoj.ę objawił zostawiając 1'. bie inicyatywę tego środka. Osobiście zdawał się być Hrabia Mole tego zdania, że byłoby szaleństwem zająć się W tym roku kpnwersyą. Z jednej bowiem strony sądził, ie stano wieko rządu względem nowej Izby nie jest dostatecznie ustalone, aby się tak ważną czynnością zajmować potrafił; z drugiej zaś strony wniósł, Że w ciągu tego roku niezawodnie kilka nader ważnych pytań politycznych załatwionych będzie. Sprawę zaś hiszpańską i przesilenie, jakiego się w Zjednoczonych Stanach Ameryki północnej obawiać należy, poczytywał Minister za najglówniejszą przeszkodę. N a to dała Komissya Ministrom do zrozumienia, aby się z nią tymczasowo i chociażby tylko eventualite! względem planu do uskutecznienia środka tego porozumieli. Ale i w to się Ministrowie wdawać nie chcieli. Hrabia Mole oświadczył, ie rząd nie może w lej sprawie'być dosy£ 0siroinyrn, i ie zupełnie Komissyi pozostawićmmi ułożenie planu podiug jej myśli. Tin tejeze dzienniki opozycyjne szczególniej się zastanawiają nad tym stanowczym oporem z strony rządu i rzecz ta przybiera istotnie pozór, jakoby Ministeryum pod względem pytania renty chciało zabrać stanowisko, któreby jego bytowi mogło zagrażać, gdyby Izba wniosek Gouina przyjęła. Co się przełożonego przez Pana Passy planu dotyczy, pomówimy o nim obszerniej przy sposobności obrad w Izbie, które się dn. 16. b. m. rozpoczną. Główne zarysy tegoż znajdują się w doniesieniu o wczorajgzem posiedzeniu Izby deputowanych. Koniec (udzielonej onegdaj) depeszy telegraficznej z Algieru z do. ag. z. m. brzmi w ten sposób: "N a zachód od miasta rozbito obóz dla czterech batalionów żołnierzy, 50 koni i 4 dział i zabezpieczono tym sposobem spokojnośjć owej części prowinjcyi algierskiej. Dnia 27. kazałem rozłożyć obóz na wschodnie) stronie równiny Metidsza; 3 bataliony obsadziły wąwóz-wiodący z Artabachu, Batalion jeden ustawiony przy Oued Kaddara strzeże wąwozu prowadzącego z doliny do kraju Issersów, Wszystko to uskuteczniono bez najmniejszego oporu z strony mieszkańców. Zaraz za przy» byciem wojska, którego jeszcze oczekuję, udam 6iq do Belidy w celu zupełnego obsadzę» nia równiny." W piśmie jednem z Tu łon u z dn. 29.z. m« wyrażono: Dzjś strusie i gazelłe, przysłane W podarunku dla Króla przez Abdel-Kadera, 0* puściły tutejszy zakład kwarantannowy. Z czterech strusi zdechł jeden w lazarecie, a gazella jedna, bardzo osłabiona, zapewne także tego samego dozna losu. - Dziś nadeszły tu ważne depesze dla Admirała Gallois, dowódzcy eskadry francuskiej na wschodzie, i dja Admirała Roussina, naszego Posła w Konstantynopolu. Statek "la Mesange" udał sie zaraz z temi depeszami w przeznaczone miejsce pod iagle. Gazeta lekarska donosi, ie teraz w Paryżu wiele panuje chorób, pochodzących z niestrawności żołądka i połączonych mniej więcej z febrami. Lekarze wtem się zgadzają, ie choroby te nie są bynajmniej tego rodzaju, aby obawę wzniecać mogły. D z i e n n i k j e d e n l e g i t Y m i s t Y c z n y zawiera co następuje: Pismo jedno z B u r g o s u z dn. 27. Marca donosi, że korpus partyzanski N egrego udał się przez Iteroseco i Roblaciea do Carrionu, Sądzą, źę Generał ten wyruez-y do Salamanki dla spotkania się z Basilio Garcia; ale pewnego nic nie wiemy, gdy zamiar wyprawy tej jest tajemnicą. Z powodu zbierania się Krystynietów w koło stolicy mają Karoliści po prowincyach wolne rę c e, i chociaż nie zdobyli, zapewnią sobie przynajmniej posiadanie wielu warownych miejsc, których dotąd zdobyć nie mogli. Phare bajoński donosi z Saragossy pod dniem 2J. Marca, je Cabrera dn. 21. przez Borso pobity został, i 1000 I udzi w zabitych, ranionych i w niewolą zabranych utracił. Pomiędzy ostatnimi ma sic. takie znajdować wódź karolistowski Forcadell. Konsty tucy on i sta odebrał następujące doniesienie od swego Korespondenta zJ Log r o n o z d n. 27. Marca: Espartero przybył d, 23. do Valladolidu dla uważania obrotów Karolistów pod Generałem Negri. Jeżeli sig ci ku Salamance udadzą, powróci Espartero nad Eb ro; jeźehby zaś N eg ri, przeprawiwszy się przez Duero, miał Madrytowi zagrażać, potrafi mu Espartero drogę przeciąć. Buerens stoi w 9000 ludzi w Valencyi. Van Haien, następca Latrego, obsadził San Salvador, podczas gdy Karoliści największym pospiechem do Medina dei Rioseco dążą. Espartero zamknął armią Karolistowską. między trzema dywizyami Królowej a rzeką Duf.ro i czas wykryje, jaką ztąd korzyść odniesie. Buerens wyprawił <Jf\8. bataliony i trzy szwadrony prze ciw Merinie, który odcięty od swej dywizyi krząta się koło Burgosu. Don Carlos znajduje się jeezcze w Etiello i ma być skłonnym do zezwolenia na zaślubienie swego najstarszego syna z Donną Izabellą. Podług pisma z nad granicy nawarskiej z dn. 29- Marca przybył Generał Al aix z Kolumną Ribery dn. 34. do Puenta la Reina dla uważania na obroty trzeciej wyprawy Karolistowskiej. Artylerya Karolietowaka otrzymała dn. 0.3. rozkaz powrócenia do Vjatiy, Przed kilku dniami przejeżdżał Merino w 250 koni "j z garstką piechoty tu i koło Burgosu, Gazette de France donosi na mocy pisma z S1. Jean d e L u z z d n. 29. Marca, że Karoliści obiegli Portugalettę. Piszą z Bajonny z d. 30. Marca: Generał Q'DonnelJ uderzył dziś rano w 2400 piechoty i 200 jazdy na Ve rę, ale Karolistowskie baterye zmusiły go do odwrotu do Lesaki, Podług innego pisma z Bajonny zwabili Karoliści Kryetynieiów w zasadzkę i po zaciętej bitwie przeważnie ich pobili, Phare bajoński donosi znad granicy »a w a r s k i e j i "D I a dodariia*biuchy mieszkańcom Nawarry i prowincyi biskajskich rozsiali Karoliści wieść, ie »cudowny ptak" już jest w drodze i do Puentę la Reina przybył. Podług starożytnego albowiem podania przybywa ptak ten bardzo rzadko i osiada na domu puste nika w EateJJi, Zawsze go Bóg zseła jako
SZ1zwiastuna jakiego nader szczęśliwego wypadku dla kraju. Spodziewają się przeto, je wojna w tej wiośnie ukończona będzie. Zdaje się zresztą, że podstęp takowy udał się, bo Bis» kajczykowie 7 całym zapałem sprawę D o n Carlosa popierają.
Z dnia 5< Kwietnia.
. Xiążę Tallejrand miał wczoraj wieczorem bardzo być słabym, dzisiaj jednak słabość ta znowu ustąpiła, Piszą z Tulonu z dn, 3t. z. m.: »Qsadzenie Story obecnie rzeczą zdecydowaną; kolumna z 2000 wojska złożona w tym celu z Konstantyn y wyjdzie i równocześnie 3 statki parowe, z 1200 wojska na pokładzie, nad brzegiem się ukażą. Nie obawiamy się wielkiego oporu, ale wszystkich jednak chwycono się środków, aby każdemu nieprzyjacielskiemu kuszeniu 6ię dzielnie zapobieriz." Włoscy i polscy wychodźcy są znowu przedmiotem nadzwyczajnej surowości ze strony policyi. Wielu z pomiędzy nich, kiórzy niby to dla załatwienia intereesów prywatnych do Paryża p rzybyl i, otrzymało rozkaz, aby w ciągu 24dl godzin z stolicy się oddalili. Rząd ogłasza dzisiaj następującą telegraficzną depeszę z Bajonny z dnia 3. m. b. o 31 z południa: "Dnia so. i 21. Marca Generał Borso uderzywszy na Generała Cabrerę, który z 13 batalionami i 7 działami I.ucenę oblegał, zniewolił go do odstąpienia od oblężenia. Basilio Garcia d. 28. stał przed Ciudad Real, a Fiinter w Consuegra; Espartero był dn. 27. w Palencyi a wyprawa karoJistowsta dnia s6. w Fresno de Rodilla. - Kommissya projekt do pożyczki jednozgodnie przyjęła." Co d z i e n n i k uważa pod względem depeszy telegraficznej z Bajonny z d. 3. Kwietnia} "Z depeszy tej wynika, je Basilio Garcia, który się był udał ku górom avilskim, niespodzianie do la Mancha się zwrócił. Ztąd wnio« skować można, że warunki zawartej z Panem Aguadopożyczki(S; doszły do wiadomości jego i że więc teraz starać się będzie kopalnie alroadeńskie zatopić, aby pożyczka ta takim sposobem do skulku przyjść nie mogła." Przypadek z rozmaitemi elynnemi nazwiskami dziwnym sposobem po igrał, W ciągu albowiem zeszłego tygodnia 5 osób, nazwiskiem Rothschild, Bigut, Davousi, Viennet j Fouche, stanęły przed Sądem karnym. Rothschild obwiniony był o żebractwo, Bigot o zakłócenie nabożeństwa w kościele, Davoust nie chciał zaciągnąć na warię, Vienne! miał udział w charivari, a Fouche jako włóczęga prze* dwóch agentów policy i aresztowany został, *) O warunkach tej pOzYciki w następnym nmnerze dokładniejsze podamy wiadomości. z M a d ryt u, dnia 25. Marca. Na posiedzeniu hiszpańskiej Izby Deputowanych dnia 10, Matca, Generał Cordova wezwał Ministrów, aby mógł im zadać kilka tapytań względem smutnego losu ujętych w niewolą karolistowską żołnierzy Królowej. "Radzić będę rządowi (rze kł), ażeby wszelkierni sposobami starał się o wyjednanie wymiany tych nieszczęśliwych; iakze pragnąłbym eię dowiedzieć, co się ma stać ze szczątkami legii algierskiej, znajdującemi eię w Jaca, Pozostało jeszcze z legii 82 oficerów i 300 żołnierzy, którzy sprawie naszej żadnej nie przynoszą korzyści, a tym czasem skarb o utrzymanie ich starać się musi. Obowiązkiem więc jest rządu, albo legią tę na nowo uorganizoWać, al bo, jeźl i usługa jej jest niepotrzebną, przedsięwziąć środki dla uwolnienia skarbu od tak uciążliwego obowiązku." Gdy Minister skarbu oświadczył, źe ministerstwo gotowe jest natychmiast mu odpowiedzieć, Generał Cordova tak dalej mówił: "W takim razie jaśniej eię wyrażę: Przeszła 350 żołnierzy naszych, zabranych w niewolą, zostało przez nieprzyjaciela zabitych, a wy, moi Panowie, wiecie wszyscy, na jakie żołnierze nasi wystawieni są okrucK ns'.wa ze strony zaciętego Cabrery. Sądzę więc, źe rząd obowiązany jest w tej sprawie być stroną pilniejszą i potrzebne przedsięwziąć środki dia położenia końca takowemu rzeczy etanowi. Nie mam ja bynajmniej zamiaru stawać w oppozycyi przeciw rządowi, postępuję tu tylko za natchnieniem ludzkości. Co się tyczy legii algierskiej, rząd mógłby z pozostałych jeszcze żołnierzy utworzyć bataliony, albo jeźli są niepotrzebni , odesłać ich do Francyi, ażeby dłużej skaibowi nte byl i ciężarem." Poczem zabrał głos M inister skarbu i rzekł: "Izba wie, że rząd starał się wszystk'emi sposobami uzyskać wymianę jeńców, i że opór Cabrery jedną był przeszkodą, którą napotkał, ale źe jednak trwa w postanowieniu swojem. Rząd przyjął system G-nerała Cordirvy co do zapewnienia utrzymania nieszczęśliwych jeńców, i wczoraj otrzymaliśmy depeszę od Generała Oraa, w której tenże nas upewnia, źe jeńcy są przedmiotem najżywszej troskliwości. - Co do legii algierskiej, Ministerstwo przesłało jej półtora miliona realów, ale jej rachunkowość była w takim nieporządku, źe baidzo b,ło trudno, sprawiedliwy i równy zrobić podział. Co wię. keza: wielu żołnierzy U(\ \ \ tej powróciło do Francyi, wielu ich znajduje się w Paryżu, gdzie ciągle upominają się u naszego Ambasadora o w>l>łaię lego, co im się niby należy. Kiedy zatem 2 jednej strony nie wiedziano, co
S28się jej rzec«ywście należy, r drugiej płacono równocześnie wielu żołnierzom żołd ze skarbu madryckiego i z Jaca. Generał Cordova wezwał następnie Ministrów, ażeby użyli wszystkich z ludzkością zgodnych środków odwetowych, celem położenia końca okrucień« stwom karolistów. Minister Skarbu odpowie« dział na to: "Odwet pomnożyłby tylko okropności wojny domowej. Ze hordy Kanibalów, jak nasi nieprzyjaciele, oznaczają wszędzie drogę swoją postrachem i zniszczeniem, to łatwo się da pojąć; ale środki podobne niegodne są rządu Królowej Izabelli II," Onegdaj zebrała się większa część depute« wanycb za zezwoleniem Hrabiego Ofalii w celu naradzenia się nad składem nowego Gabinetu, gdy teraźniejsi Ministrowie chcą się podać do dyrnissyi, a Królowa się także, jak słychać, du wniosku ich przychyli. Ułożono następującą listę: Cordova, Prezes rady ministeryalnej, Camaleno, Minister sprawiedliwości, Armen« dana, Minister skarbu, Baeza, Minister spraw Wewnętrznych.
Na wczorajszem posiedzeniu Izby deputowanych naradzano się nad budżetem Ministerstwa spraw zagranicznych. Minister żądał milion realów na tajne wydatki. Na zapytani« względem stosunków Hiszpanii zzagranicznemi mocarstwami, odpowiedział tylko, źe eię rząd starać będzie o utrzymanie i nadal dotychczasowych przyjacielskich stosunków r zaprzyjaŹnionetni mocarstwami» Minister spraw wewnętrznych odebrał depesze od pol.tycznego Szefa miasta Toledo, w których bardzo chwalą obchodzenie się oficerów Karolistowskich z korpusu Basilio Garcyi z zabranymi gwardzistami narodowymi z Orgazu. Oficerowie Karolistowscy spotykając się 7, gwardzistami narodowymi kilkakiótme oświadczali, źe wojnę tylko przez zawiązanie układów ukończyć można, i źe to tern jest ko* nieczniejszem , gdy kilka wypraw równocześnie w głąb kraju wkroczyć zamyśla. Francya okazywała dotąd zdaniem tych oficerów pewną przychylność dla sprawy Królowej, ale teraz ją opuściła i Królowa tylko już na Anglia, I iczyć może. Jawną więc jest rzeczą, że kraj jest piłką w ręku państw zagranicznych. Wiadomości z prowincyi nie eą pomyślne.
Mimo klęsk poniesionych przez Basilio Garcią, zbliża on się coraz bardziej do stolicy. Dnia 23. był na czele 4000 piechoty i 800 koni w San Pablo de los Montes, o 4 leguas od ToJedy, Generał Flinter znajdował się w tym samym czasie w Puebla Nueva pod Talaven. de la Reina. Rozeszła się tu pogłoska, źe Xiadz Merino zbliżył się, w 250 koni o 3 leguas do stolicy. lone na 10 osobnych, ale w związku a sobą zostających korpusów stoi na 10 leguas wkoło Madrytu. Brygada Aspiroza wzmocniła wojsko Generała Flintera. Portuga lia.
Z L i z b o n y, dnia 27. Marca.
N o w a konstytucya d. 21, I D. b. p r z e z S tany ostatecznie przyjętą i przez pojedynczych cłonkow podpisaną została. Obrano następnie deputacyą, w celu złożenia uszanowania Królowej i upraszania J. K. Mości, aby dzień uroczystego ogłoszenia konetytucyi oznaczyć raczyła. Zapewniają u Dworu, że zachodzą wszystkie znaki powtórnej ciąży Królowej, czego dla odjęcia wszelkiej nadziei Miguelistotn tern bardziej życzyć sobie należy, ileźe pomiędzy ludem portugalskim powszechne panuje inne manie, ii pierworodny królewskiego domu Braganza nigdy się nieuchowa przy życiu; mniemanie ludu powstało doświadczeniem wielu pokoleń, a z tego powodu coraz się mocniej ustalało. Dotąd jednak młody Królewicz Następca tronu najlepszem cieszy się zdrowiem; jeetto mocna wesoła dziecina, która się czerstwo i zdrowo rozwija, A u s 1 2 Y a.
Z Wiednia, dnia 4. Kwietnia.
Dostrzegacz austryacki zawiera, co następuje: "W rzędzie tych, co dla nieszczęśliwych w Peszcie wielkie łożą przysługi, gmina żydowska tegoż miasta zaszczytne zajmuje miejsce. Całe miasto wodą było otoczone; wszystkie zapasy mąki i chleba albo już sprzedane, albo przez wodę zniszczone. Mino to udało się tej gminie wynaleźć sposoby i środki, aby natychmiast mąki i chleba dostać i chleb pieczony między lud rozdawać; z wdzięcznością donosimy, ie od d, \6. aż do 32. Marca gmina ta 3500 bochenków chleba między nieszczęśliwych i nędzę cierpiących mieszkańców wszystkich klas, bez różnicy wyznania, podzielić kazała. Równocześnie wspierała i dotychczas jeszcze ciągle wspiera podupadłych pieniędzmi i poreyami rmęsa." W stolicy Budzie w skutek powodzi w N eust It i Landetrasee 155, na Wassersiadt 28, w Taban 21, w ognie więc 204 domów się zawaliło, * mneno uszkodzonych zostało w Ń eu eiift i Landstrasse 85, na Wassersiadt 130, w Taban 27, w ogolę 262 domów. W miasteczku Altofen w skutek powodzi z i'czby 762 domów, 397 zupełnie zapadło, po większej części zapadłych jest 146, mniej uszkodzonych 128, nienaruszonych tylko gi. D rządzona na korzyść podupadłych mieszkańców Pesztu i Budy loterya dobroczynności rokuje nierównie większy do c hó d, aniżeli dawniej podawano, kiedy liczbę losów, chcąc dopytywaniem zadosyć uczvnie, ai na 80,000 pomnożyć trzeba było. Prawie wyobrażenia o tern mieć nie można, z jak szlachetną gorliwością przyjaciele ludzkości z wszystkich etanów pospieszają, aby przedmioty do tej loteryi nadsćłać. Liczba tych dochodzi jui do 1500 kosztownych i najgustowniejsssych dzieł sztuki, które w pokojach pałacu Xiecia Metternicha od kilku dni ustawione, najpiękniejszy przedstawiają widok. Dzisiaj Cesarstwo J chrnść do pałacu Metłerniehowskiego się udali, aby te dary szlachetnej miłości bli źtiich oglądać. Powódź i w Waitzen okropne zrządziła spustoszenia. 216 domów całkiem się zawaliło, a tak mnóstwo ludzi bez przytułku i pomocy, w największej się znajduje nę dzy. Pogłoska, upowszechniona w Atenach, ie Królowa Amelia (Grecka) przy nadziei, stosownie do ostatnich z stolicy tej nadeszłych wiadomości ma być bezzasadną. Z P e s z t u, dnia 23. Marca.
(Gaz. Powsz.) - Codziennie nadchodzą nowe, zasmucające doniesienia o ogromnych spustoszeniach, zrządzonych przez wezbranie Dunaju i zewnątrz Pesztu i Budy. Podobnie jak powyżej Pesztu królewskie wolne miasto Gran wraz z kilku wsiami prawie całkiem zniszczone zostało, tak też poniżej miasta naszego leżące miasteczka i wsie nad Dunajem w ca« łem znaczeniu słowa znikły, tak ie ani śladu ich nie pozostało. N ędza i rozpacz mieszkańców do najwyższego doszła stopnia. Tutaj w Peszcie uczyniono uwagi godne postrzeżenie, że im ulica odleglejsza od Dunaju, tern większej domy na tejże doznały klęski i spustoszenia. Wspaniały widok Pesztu z strony naddunaj"'kej, który każdego statkiem parowym prZ)bywającego w zadziwienie wprawia, okazuje się jeszcze w całej swojej okaziłości; gmachy te wcale nie ucierpiały i nie postrzegamy na nich ani najmniejszego śladu klęski, która nas dotknęła. Ale wstąpiwszy do starego miasta, napotykamy ciągle ślady zniszczenia, które irn dalej w głąb miasta się udajemy, tern częściej i okropniej oku nasze mu się przedstawiają. Przybywszy nareszcie do odległych przedmieść, zdumiewamy się istotnie nad ogromem spustoszeń, które żywioł wściekły w ciągu kilku dni zrządzić potrafił. Mocna budowa wielkich domów nad Dunajem, jako też w ogólności na Nowem i Starem mieście, których fundamenta <lo wod y , prawie rok w rok do sklepów się wdzierającej, już niejako przywykły, w porównaniu z małćmi z lichych materyałów wysta-wio sama przez się te zjawiska. Gmachy publiczne, które dla pozbawionych przytułku otwo« rem stały, obecnie zwolna wypróżniać się zaczynają. W Ludovicaeum ciągle jeezcze 3000 ludzi przebywa, będących pod dozorem Hrabi Szapary. Dowozy żywności z okolic nie ustały, tak że w tej mierze żadnego nie ma niedostatku. N asz etan handlowy odbywa codziennie posiedzenia, celem naradzania się, w jaki sposób ofiarowanych z Wiednia forszueów użyćby wypadało. Naeze dwa teatra W drugie święto wielkanocne otworzone zostaną. Teatr w Budzie od dni kilku juz daje przedstawienia. Cz e c h y.
Dnia 26. Marca zakończył życie w Pradze tameczny Xiążę Arcybiskup, Andrzej Aloizy Hr. Skarbek Ankwicz z Postawie, w 61 roku życia swego, a to w skutek paraliżu, którym d. 33. tegoż miesiąca rażony został«
Rozll1aite wiadoll1ości.
z P o z n a n i a , - Dziennik urzędowy Król. Regencyi w Poznaniu z dnia 10. Kwietnia za.
myka między innemi doniesienie, ii ustanowione jarmarki w Babimoście na d. 20. Czerw. i 2.5. Września r. b. odbędą, się w d. 7. Maja I 17. Września r. b.,- - doniesienie o nowoeiedlinacb; W eku'ek regulacyi gospodarzów włościańskich w majętności Berkowskiej powiatu Wrzesińskiego, został na polach Pawłowskich wybudowanym nowy folwark, któremu, stosownie do życzenia dziedziców, nadaliśmy nazwę "Laski." - Na gruncie położonych w powiecie Wrzesińskim dóbr Szemborowo powstała nowa posada, której wedle życzenia dominu nazwę" N euha usen" nadano; - i następujące doniesienia o zasługach: T 0warzystwo, którego celem jeet, ułatwić odwiedzanie szkoły ubogim dzieciom w Sierakowie, uzbierało w r. zeszłym 23 Tal" które na przyodziewek dla nich użyło. - Pan Sierakowski, dziedzic Otusza, ofiarował na salaria dla nauczycielki industryi tamże, dobrowolnej rocznej składki 4 Tal. na lat tr2y, a Xiądz Pleban Robiński w Niepruszewie darował szkole induuiryjnej w Otuszu 5 Tal, na sprawienie materjałow do szycia. Ze Lwowa. - Do zebranych i ogłoszonych drukiem w ostatnich latach pieśni ludu polskiego, przybywa nowy zbiór, wydany właśnie pod tytułem: "Pieśni ludu polskiego w Galicyi, zebrał Żegota Pauli." Nakładem Kajetana Jabłońskiego, drukiem Roczni biskupiej w Przemyślu, etr. 834. P. Zegota Pauli,znany jako gorliwy zbieracz, w niniejszym zbiorze pieśni wystawił nam piękną, szczerot% tchnącą mozaikę uczuć i pomysłów polskiego ludu, i godzien zachęty za tę swoje ueilność w przechowaniu i upowszechnieniu wielu kwiatów rodzinnej, łagodnej, jak klimat naszego kraju, poezyi. W przemowie wynurza wdzięczność swoje P an u J ozefowi Hr. DuninBorkowskiemu l ó. Głowackiemu, iż udzieleniem mu wielu pieśni gminnych, przyczynili eię do powiększenia jego zbioru. - Nakła» dem znowu Bartłomieja Jabłońskiego wyszło dziełko: "Pięćdziesiąt krótkich i ciekawych historyi dla młodzieży"; w Pradze, drukiem Jana S purnego; etr. 54.
W Nr. 10. pisma czeskiego K wet y zaczęła się powieść "Biru ta", przełożona z M e l i t e l i za r. 1837. A* E, Odyńca. Zaś w Nr. 8. teg o ż p srna był z "W ę dr ó w k i p rz e z góry olbrzymie, Karola Antoniewicza", wyjęty opis Adersbachu, wytłumaczony z Rozm. Lw.
Balady Burgera. Henryk Roeani, młody Niemiec, bawiący od ośmiu lat w Turcyi, przełożył teraz Burgera Balady sa język turecki. Towarzyskie życie autorów paryzkich. - Wczoraj byłem na wieczorze u Ju łiusza Janina, gdzie byli zgromadzeni wszyscy najcelniejsi poeci i autorowie siolicv, wszystkie młode i dążliwe geniusze, których imię niegdyś zaszczytnie wspomniane będzie w uczonym świecie, wszystkie genialne i ukształcone damy i najznakomitsi artyści, śpiewały tam najsławniejsze śpiewaczki tej stolicy, później tańczono i bez ustanku toczyły się dowcipne pomysły i uwagi, które w okamgnieniu przelatując przez salę, całe towarzystwo mimowolnie pobudzały do śmiechu. Atoli Juliusz Janin przyjmował u siebie nie tylko arystokracyę rozumu i talentu, lecz nawet imiona najznakomitszych rodzin rozlegały s'ę W bogato ozdobnej sali, Galonowany odźwierny zapowiadał hrabiów obok poetów, baronów obok dziennikarzy, dygnitarzy koronnych dworu Karola X. obok autorów nowej szkoły. Słowe m, każdy był jak najgrzeczmej i najuprzejmiej przyjętym, i dla wszystkich gości będzie to zgromadzenie artystów bardzo miłem wspomnIenIem.
OBWIESZCZENIE.
Zarząd Depozytu tutejszego Sądu ZiemeŁoMiejskiego od.dnia dzisiejszego następującym osobom powierzony został: 1) Ur Helmuth Radzcy Sądu Ziemiańskiego jako pierwszemu kuratorowi, 2) Ur. Haupt Asseesorowi Najwyższego Sądu Ziemiańskiego jako drugiemu kuratorowi, Tylko na ręce tych trzech urzędników raB e T i za ich wepolnym kwitem mogą bydi pieniądze i inne rzeczy zzuptłnym bezpieczeństwem do Depozytu złożone. Gdyby zastępstwo którego z tych urzędników depozytalnych zarządzonym bydź musiał o, na tenczas to każdą rażą przez obwieszczenie na drzwiach izby depozytalnej do wiadomości podanem zostanie. Wszyscy którzy pieniądze lub inne rzeczy do Depozytu mają do złożenia, wzywają się niniejszem, aby takowe na piśmie ofiarowali, w celu aby Depozyt do przyjęcia ich upoważnionym bydż mógł, i w tenczas dopiero, kiedy to uskutecznionym będzie, a podający w tein względzie zawiadomienie uzyskał przedmioty rzeczone w dzień depozytalny , który jest Piątek każdego tygodnia, do Depozytu złożyć winie.n. Ktoby zaś przedmioty do asserwacyi tylko ofiarował, spodziewać się może, iż z wnioskiem takowym oddalonym zostanie. Poznań, dnia f. Kwietnia 1838.
Królewski Sad Ziem «ko-Mieiski.
UBW lb3j.crbJIiE, Niewiadomi wierzyciele zmarłego w Smoguleckie; wsi pod Kcynią dnia 30go Kwietnia i 837 dzierżą wcy S ta ni s ł a waJ a s i e ń s k i e g o uwiadomiają się niniejszym o nadchodzącym podziale pozostałości jego, z tym wezwaniem, aby pretensye swoje w przeciągu trzech mie.eięcy w Królewskim Sądzie Ziemsko-Miejskim w Szubinie, który pozostałość reguluje, poda* Ii, inaczej z takowemi w skutek $. 137. Cz. I.
Ty t. 17. Pr, Powgz. Kraj. do każdego z współsukcessorów oddzielnie w miarę schedy jego odesłanemi będą. Kogoino , dnia 7go Marca 1838> Sukceesorowie po S' ani stawie Jasieńskim,
III III III. III. III III IIIIII III III 15 III III $& Dla pamięci, a m Z dobranYll1 zupełnie B,l]; assortymentem przednich U Pj obiciów ze szlakall1i w nad- E aj zwyczajnie pięknych i gu- a Sstownych tegorocznich mwzorach, poleca się, naj[jjjj u11liarkowaiisze przyrzekając ceny a J. Mendelsohn, pod ratuszell1. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
53t
OBWIESZCZENIE.
WW n i Akcyonaryusze owczarni zarodowej powiatu szamotuiskiego wzywają się nInIejszem, aby na dzień 7 Maja r. bież. zj echać chcieli do K w i l c z a celem iicytacyi i po» działu baranów zarodowych między Akcyonary uszów, również i dla obmyślenia innego miejsca dla owczarni zarodowej, gdyż dzisiejszy gospodarz owczarni, Wny Hrabia KWilecki, nie życzy sobie ją na dalej zatrzymać. W Poznaniu, dnia 8. Kwietnia 1838Dyrekcya owczarni zarodowe;.
mm Ul2Ul Ula Ul Ul Ul Ul Ul UlB W K a m i e pod Wolsztynem, w powiecie Babimoetkim jest w tym roku do sprzedania 250 maciorek, 200 sko pów, 100 baranów; ostatnie na klassy g sprzedanemi będą; isza klassa 30 (al., 2ga klassa 30 tal., 3cia klassa 12 tal.
Niektóre barany do tutejszego efada używane, lub nadzwyczajnych przybl miotów, na wyższą cenę przedawanemi będą, reszta zaś w czasie Sw. Jana w Poznaniu jak roku zeszłego rozprzedane zostaną. - Stado tutejsze jest zuS pełnie zdrowe i wotne od wszelkich zaraźliwych chorób. Zapraszam znawców, aby o etanie tutejszej owczarni osobiście się przekonać raczyli. Przedai powyższych owiec, rozpoczęta dnia 20. Lutego r. b. t trwać bę m dzie do d. 25. Czerwca r. bież., gdzie codziennie w wełnie widzianemi być mogą. Karna, dnia 27. Stycznia 1838. rajj
BQBQESESQEBI
Szanownej Publiczności unIzenie donoszę, ii można dostać w różnym kształcie z kamienia ciosowego już wykutych pomników tudzież podejmuję się innych robot tak w marmurze jako też drzewie w umiarkowanej ce nie wypracować. O dokładności wypracowania każdego czasu przekonać
Dominium Gross- Peterwitz pod Strop, pen, powiatu trzebnickiego, ma 330 sztuk pizedania. Trzoda jest poprawnego gniazda i całkiem od wszelkiej dziedzicznej choroby wolna. Opatrzony w dobre świadectwa, posiadający języki niemiecki i polski praktyczny ekonom · tara się o miejsce teraz l u b od św, Jana r, b.
Przy dobrych warunkach gotów jest zabezpieczyć kaucją. - Bliższą wiadomość powziąść można u rentownika Oumprechta «» Poznaniu na przedmieściu Św. Wojciecha Nr, j. Zmiana pomieszkania.
Mieszkam teraz za !>. Marcinem pod liczbą60.
pod Złotem drzewem u oberżysty JP, Schwartz, O czem niniejszem mam honor donieść, Poznań, dnia 12. Kwietnia i8j8 J a n K e n. akuszerka.
Lekarz praktyczny i chirurg Dr. S a 1 b a e h mieszka na Wodnej ulicy Nr. 18KP Prawdziwą wodę fcojońsft<j TS otrzymał w komis i przedaje tanio, handel ko.. .
rzenI I wIna G . F. B i n drą w Poznaniu w rynku Nr. 82.
$32
Kurspapierów i pieniędzy giełdy Berlińskiej.
Sto
Ma pr. curantpo południuurodziło się chło- dziepców. wczątumarło płci płci mesk. żeńsko
Dnia 18. Kwietnia 1838.
papi - g?to
4 102$ 1025 4 103 102J 651 65 4 103 1021 4 102! 4 103e 4 4t 2 431 4 4 1041 4 4 Si 4 100J 84 IOOi 4
Obligi długu państwa .
Pr. ang. obligacje 1830. , Obligi premiow handlu morsk Obligi Kurmarchii z bież. kup.
Obligi tymcz. N owej Marchii dl.
Berlińskie obligacje miejskie Królewieckie dito Elblągskie duo < Gdańskie dito w T.
Zachodnio - Pr. listy zastawne Listy zast. VV. X. Poznańskiego Wschodnio - Pr. listy zastawne Pomorskie dito dito dito Kur- i Nowomarch. dito dito dito dito Szląskie dito Obi. zaległ, kap. iprC. Kur- i No wćj - Marchii Złoto al marco
9Gb 2151 181 13& 13J 3lóof 100J 99 i
99ł 103
"'*
214} 13& 121 4
W niedzielę d. 15. Kwietn. 1838 roku W ciągu tygodnia od dnia 6. ai do będą mieli kazanie 12. Kwietnia 18 Ś8.
Gward. Akoliński X. Pohl, Dyr. Alumn dito dito Krajewski Przeor Scholz
Nazwy kościołów.
przed południem.
W kościele katedralnym BX. Kan. J abczyński Tamże dnia 16. Kwietnia dito W kościele farnym S. Maryi Magdaleny . Tamże dnia 16. Kwietnia S. Wojciecha . . . .
Tamże dnia 16, Kwietnia Bernardynów .... Tamże dnia 16. Kwietnia (Parafia Sgo Marcina.) Franciszkanów d. 16.
(Parafia Sgo Rocha.) d. 15 Dominikanów' .... Tamże dnia 16. Kwietnia W klaszt. sióstr miłosierdzia W ewangelickim S Krzyża Tamże dnia 16. Kwietnia W ewangelickim S. Piotra Tamże dnia 16 Kwietnia W kościele garnizonowym Tamże dnia 16. Kwietnia
Prof. Prabucki Kan, Kiliński Pr . Urbanowicz Mans, Koltusch Pro b Kamieński dito
Superint. Fischer Pastor Friedrich Rad. Kons. Diitschke dito NKazn. Dr. Walther Pastor dyw, Hoyer
Inne monety złote po 5 talarów
Pastor Friedrich Konr*. Schonboml 4 - l l 2 l l l 2 3 - 3 2 - 2 - l - l 4 5 2 3 l - l - 4 2 l -
Ogółem . II 13 1 18ślub wzięło par.
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1838.04.14 Nr88 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.