GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1838.05.07 Nr106

Wielkiego

Xiestwa p O Z N A N S K I E G O.

Nakładem Drukarni Nadwornej W Dekera i Spółki, - Redaktor: A. Wannowshi.

JI# 106. - W Poniedziałek dnia 7. Maja 1838.

Wiadolllości krajowe.

1lI ------_ Z B e r l i n a, dnia 3. Maja.

J. K, M, Xiąźę A l b r e c h t przybył tu z KaseelubMAH.WWI*WIA

Wiadolllości zagraniczne.

p o / S f t fi. Z Warszawy, dnia 29. Kwietnia.

Dzień urodzin Jego Cesarzewiczowskiej Mci Wielkiego Xi<;cia Następcy Tronu obchodzony był tu onegdaj uroczyście. O godzinie g rano wszystkie w/adze R/ądowe zabrały się w kościele Sw. Krzyża na nabożeństwo, które ce< lebrował JW. Biskup Administrator Archidye. cezyi Warszawskiej, Chmielewski, i po ukończonej roszy zaintonował Te Deum, zanosząc jucznie z licznie zebranym ludem do Przedwiecznego modły o jak naj dłuższe i jak najszczęśliwsze panowanie ukochanego Monarchy. Podobnież nabożeństwo, wobec najznakomitszych osób tak cywilnych jako i wojskowych, odbyło się o godzinie If w kaplicy Zamkowej. - Powinszowania od władz przyjmował JW, Generał-Adjutant Szypow, Dyrektor Główny Prezydujący w Kommissyi Bządowej Spraw Wewnętrznych, Duchownych i Oświecenia Publicznego. Wieczorem dane było w Tea

trze Wielkim bezpłatne widowisko, zakończone kantatą do uroczystości zastosowaną, a gdy się zmierzchlo, miasto oświecone zostało. Kommissya Rządowa Sprawiedliwości zatwierdziła protokół examinu sądowego drugiej klassy,. złożonego na dniu ią. (26.) Stycznia r. b. w Kommissyi Examinacyjnej, Gubernii Sandomierskiej, przez Maxymiliana Tchorzewskiego, Adjunkta Archiwisty akt dawnych przy Trybunale Cywilnym Gubernii Sandomierskiej,' Tomasza Szafrańskiego, Pisarza Sądu Policyi Poprawczej Wydziału Zamojskiego, i Stanisława Burghardt, Pisarza Sądu Policyi Poprawczej Wydziału Radomskiego. F 2 a n c y a.

Z P a ryż a , dnia 27 . Kwietnia.

Dnia 7. Maja rozpoczną się w tutejszym Sądzie Assyzów publiczne czynności w sprawie Huberta. Akt oskarżenia juź w gazetach do publicznej podany wiadomości i obźałowanym doręczony. Tych jest 81 w sposób następujący wymienionych: 1) Laura Grouvelle, mająca lat 35, w Paryżu osiadła; a) Louis Hubert, lat 33 mający, fabrykant skór, rodem zVasselonne; 3) Jaub Steuble, 22 lat stary, rodem z Krenighen z Szwajcaryi, mechanik, mieszkający w Paryżu; 4) J. V. Giraud, 35 lat mający, podróżujący kupiec, z Sabaudyi rodem; 5) A. N. Annat, lat 35 mający, fabrykant skór, z Espalion, mieszka jący, etudent z Paryża; 7) A. M. Lepioux, tto. lat wieku mający, Sqdzia przy cywilnym Trybunale w Vervins; 8) Leopold Vauquelin, 46 lat mający, posiedziciel dó br, rodem z Algy. - Podług sprawozdania Generalnego Prokuratora, trzech pierwszych obfitowanych uważać wypada za głównych sprawców zamachu na życie Króla a 5 innych za mniej więcej w tym uwikłanych. Hubert już od dawnego czasu znany był jako zagorzały repu» blikanin i ras już został z powodu udziału swego w spisku na Jleinie uwięzienie skazany, skutkiem zaś amnestyi na wolność puszczony. Odznaczył się też podczas processu Alibauda, żądając, aby go z tym krolobójcą skonfrontowano, co gdy nastąpiło, zaczął w obi czu Sędziów Alibauda wychwalać 1 cieszyć go nadzieją, że naśladowców znajdzie. Podobne dowody uwielbiania skrytobójczych republican dała też Panna Grouvelle w sprawie Fieecbiego 1 Moreya. Chowa ich odzież, odbywa regularne pielgrzymki do ich grobów i t. p. Od kilku lat znają ją wszędzie jako obronicielkę i opiekunkę wszystkich republikan. H u. bert po uwolnieniu ewojem w ścisłych z nią zostawał związkach, mówiono na vet, że się chciał z nią ożenić. Tymczasem częste odbywał podróże, jużto do Anglii, juźlo w głąb Fraucyi. W pierwszym kraju był on dwa razy za fałszywym paszportem i byłby może na* wet i ostatnią rażą wracając do Francyi uszedł baczności władzy, gdyby się przez własną nie byl wydal nieostrożność. Zgubił bowiem właśnie w zakładzie celnym pugillares, który jeden z urzędników podjął. Krzykną) więc za Hubertem, ale ten sądząc się być zdradzonym, czem prędzej z oczu urzędnika zniknąć potrafił. W tym pugilaresie znaleziono dowody przeciwko niemu. Pokazało się z nich, że Hubert w celu sprowadzenia rysu machiny piekielnej był w Londynie; rys ten znaleziono później pod podszewką kapelusza jego. Znaleziona w pugiłtaresie korrespondencya doprowadziła władze do wyśledzenia wspólników zamierzonej zbrodni. Zresztą, wyjąwszy Steubla, dotychczas żaden z obźaiowanych do niczego się nie przyznał, Steuble oświadcza że mu Hubert i Panna Grouvelle ułoże, nie machiny polecili, źe zaś o celu jej żadnych mu nie dano wiadomości. Później, powziąwszy podejrzenie, ZŁ może w celu wykonania zamachu na życie Króla użyć jej chcieli, poprzestał roboty a rys Hubert potajemnie ,mu w Londynie odebrał. - Obrady publiczne całą sprawę dokładniej zapewne wyświecą. Memorial bordelais pisze co następuje: "Infant Don Francesco de Paula zamyśla podo bno w Pan osieść, gdzie dla elebie i rodzi« ny swojej hotel najął. Wszakże twierdzą, że rząd madrycki przeciw pobytowi jego tak blisko granicy hiszpańskiej protestuje." G a z e t t e de F r a n c e obejmuje następujące pismo z Madrytu z d. 11. Kwietnia: " Osoby mające Infantowi Don Francisco de Paula na wygnaniu towarzyszyć, miały otrzymać rozkaz, aby się na dłuższą nieobecność przysposobiły, niepowiedziano im jtdnak, dokąd się udadzą. Szef polityczny Madrytu podał się dodymissyi, ponieważ rozkazów pod względem dostojnego wywołanego pełnić nie chciał. N a Królowej Krystynie ostatnia z siostrą rozmowa tak wielkie uczyniła wrażenie, iż N. Pani odtąd obłożnie chora. - Robotników pracujących około oszańcowania stolicy rozpuszczono, kiedy rząd pieniędzy nie ma, aby ich zaspokoig." Piszą z Bajonny z d. 34. Kwiet,: »W sprawach Don Carlosa nowe, nieprzyjemne nastąpiło zawikłanie. Bogaty i przedsiębiorczy człowiek, Munagorri (nie jak dawniej doniesiono, Murragaray), zatknął w Guipuzkoi trzecią chorągiew, chorągiew niepodległości, i już kilka set ludzi około siebie zgromadził. Dwór w Eetelli mocno tym wypadkiem przerażony, obawia się nie bez przyczyny, żeby poruszenie to nie zostawało w styczności z za. biegami wygnanych dowodzców i mieszkańców N awarry i prowincyi biskajskich, którzy. się do Bajonny wynieśli. Munagorri, któremu na pień ądzach nie zbywa, żąda w odezwie swojej pokoju, porządku i przywilejów prowincyalnych, oświadczając, że krew prowincyi nie powinna być przelewaną w obcej sprawie i źe zdobycie tronu Hiszpanii rzeczą Kasty hjeżyków. To jest odpowiedzią na wydane doń przez dowódzcę karo listów z Andoainu pismo, w którem go tenże wzywa, aby się Don Carlosowi poddał. Jeżeli rząd hiszpański wśród obecnych okoliczności z energią i czynnością postąpi, wielkie ztąd dla sieb.e korzyści czerpać raoie, J eden z Generałów Królowej, J auieguy (E l Pastor), skłonny do traktowania z Munagorrim. Dzisiaj z przyczyny niepogody nikt z nad granicy tu nie przybył. Wieść niesie, źe Munagorrego stronnicy w rozsypkę poszli i że on sam też uszedł. Inni przeciwnie twierdzą, źe cały batalion karelistowski z nim się połączył." <I W drugiem, z źródła karolistowskiego wypływającem piśmie z Bajonny tejże daty, wyczytujemy: "Powstanie Munagorrego długo nie trwało. T en zręczny przedeiębietca budowli dróg, dyrektor hut w Guipuzkoi, podzieliwszy między robotników i chłopów ze wsi Leiza pieniądze, wykrzyknął tlagi«r cyi, przywileje tychże!" Robotnicy okrzyk ten powtórzyli, który zapewne z czasem w wiwaty dla Infanta Don Francisco de Paula się zamien i. Dowódzca karolistów Nobos, odebrawszy o tem doniesienie, wyruszył natychmiast przeciw powstańcom, z których H w niewolą wziął. Munagorri z kilkoma ludźmi do Francyi uszedł. Rokosz ten między ludem żadnego nie zyskał udziału. An i jeden żołnierz Jcarolistowski nie połączył się z powstańcami.

Przybycia Don Francisco de Paula czekają tu na dn. 30. Kwietnia. Listy z Madrytu donoszą, że rząd tameczny wszelkich użył środków, aby naruszeniu spolcojności przy wyjeździe Infanta zapobiedz. - Stosownie do ostatnich raportów Negn wyruszył ku Leon a Iriarte do Rioseco." Z dnia 28> Kwietnia.

W piśmie z-Bajonny z d. 24. Kwietnia wyłażono: "Mieszkańcy Leizy poszli za przykładem obywatelstwa w Veraetegui i jeżeli dowódzcy Niepodległych choć przez tydzień tylko się utrzymają, z pewnością przewidzieć można, że Don Carlos dla własnego ocalenia do opuszczenia prowincyi zniewolonym się ujrzy. Wielu oficerów biskajskich Munagorremu usługi swoje ofiarowało a nawet w gronie osób Don Carjosa otaczających objawia się niejaka niespokojność. Munagorri był dawniej mecenasem w Onacie i dopiero od roku 1832- mieszka w Tolozie. Niebyłby się zapewne na podobne odważył przedsięwzięcie, gdyby pomyślnego wypadku nie był pewien. Cel i sposób myślenia stronnictwa swego tłumaczy w następującem do D o n Carlosa wydanem piśmie: " "S e n o r! Pomyślność ojczyzny mojej wkłada na mnie świętą powinność; rozkazuje mi, abym obmyślił sposoby dla ukończenia wojny domowej, tej chłosty, która wszystko niszczy, nie mając sama ani celu ani czucia, 13,000 rodzi n z ziem i naszej zn i kło; 100,000" i n nych' w największej pogrążone nędzy. To znU szczenię, te klęski sam sprowadziłeś. Serce prawego Hiszpana otaczające nae nieszczęścia zgrozą przejmują, Czuję się do tej ważnej powołanym czynności, aby okropnościom takowym tamę położyć. Czy celu mego dostąpię? Śmierć tylko od tego mnie wstrzyma, ale stawiam się jej mężnie. W. K. M. łatwo się przekonasz, że z prowincyi tej oddalić się powinieneś. W. K. M, i doradzcy Twoi kraje te w pustynią zamienili, wszędzie szerzyli utrapienia i trwogę i stosy trupów wskazują drogę, którą się udawałeś, Opuść więc tę prowincyą. Jeżeli tu masz przyjaciół, to weź kh z 60bą. Jeżeli masz prawa do korony hiszpańskiej, my im sprzeciwiać się nie będzie* my, Ale wiedz, ie (o li tylko osobista wojna, wiedz, ie my Nawarczykowie i Baskowie nigdy innego nie uznamy Króla, jak nasze jbleros (przywileje). Chce Ci się panować? Do» brze! To idźźe do tych prowi ncyi, które Cię uznają, walcz tam z nimi o berło r ale na pomoc uprzywilejowanych prowincyi bynajmniej' się nie spuszczaj. Nie sądź, zęby te zdania własne moje były pomysły; tak czują i myślą wszyscy mieszkańcy gór i dolin naszych. Opuszczaj więc czerń prędzej ziemię baskijską! Wynoś się z tąd z Bogiem! Pragniemy pokoj u, chcemy odetchnąć! Doprowadź swoje zasady zniszczenia gdzie indziej, ale pamiętaj że Opatrzność boska Xiecia równie tak dosięgnie, jak prostego człowieka. - Niech Cię Bóg zachowa! Główna kwatera armii niepodI e g łe j w Ve r a s t e g u i, d n i a 19, Kw i e t n i a 1838« F. Munagorri."" A n g ł i 8.

Z Londynu, dnia 25. Kwietnia.

Z Nowego-Yorku nadeszły tu gazety do 3.

Kwietnia, i 'te zawierają zarazem wiadomości z Kanady, sięgające do d. 28- Marca. Wobydwóch Kanadach panowała teraz zupełna spokojność, a w Toronto, stolicy wyższej Kanady, zajmowano się ciągle badaniem ujętych i uwięzionych buntowników, W więzieniach montrealskich znajdowało się 100 takich osób. Gubernatorowie są zresztą przez rząd angielski upoważnieni ułaskawiać podług swego zdania, jeżeli człowiek obwiniony o zbrodnią stanu o ułaskawienie wniesie. Nowy Gubernator tej prowincyi, Sir G.Arthur, rozpoczął swoje urzędowanie. Wniosek względem ofia. rowania Pułkownikowi Mac Nabowi szpady honorowej rada prawodawcza wyższej Kanady odrzuciła. Gazety kanadyjskie oddają sprawiedliwość amerykańskim Generałom Scottowi, Woolowi i Worthowi, że wszelkich używali środków końcem wstrzymania obywateli amerykańskich od wmieszania 6ig do sprawy buntowników kanadyjskich. Pana O'Connella wypchnięto z wielkie] irlandzkiej wolno-mularskiej loży i wszystkie loże iriandekie o tym wypadku urzędownie zawiadomiono. M o r n i n g - C h r o n i c i e poczytuje za rzecz: do prawdy podobną, że, chociaż P. Aguado zerwał z rządem madryckim układy względem pożyczki 300 milionów realów, jednak (akie poda wnioski, które postawią go w możności zebrania potrzebnych pieniędzy na opędzenie kosztów teraźniejszej wyprawy. Królowa angielska zaraz po koronacyi spodziewana jest w Brighton, gdzie od Czerwca przygotowany będzie dla niej jacht, na kto dzą atoli, ze Jej K. M. nie przybędzie tata przed końcem Lipca. Z drugiej strony donoszą, że przyboczny lekarz Królowej radził jej, aby jeszcze przed koronacyą odwiedziła Brighton, dla wzmocnienia się powietrzem mocekiem. Lord-Major Londynu dawał dnia 16. Kwietnia wielki obiad, na którym znajdowało się kilku Ministrów, Biskupów, Sędziów i osoby z wyższej i niższej szlachty. W niebytności Lorda Melbourne, Pierwszego Ministra, Margrabia Lansdowne odpowiedział na wniesiony dla Ministrów toast, oświadczając przy tej okoliczności, ie rok upłyniony w jasnem wykazał świetle trwałość źródeł pomocniczych miasta Londynu; bo jakkolwiek rok ten był dla handlu dosyś smutny, z powodu tak zaUważającego przesilenia w stosunkach handlowych pomiędzy Anglią i Stanami Zjednoczonemi, to przecież Anglia wyszła z tych trudności jak najzaszczytniej . Lord Major wspomniał w mowie swojej o zaszczycie, jakiego w roku zeszłym dostąpił od Królowej (wiadomo, że mianowany został Batonem z okoliczności ucziy, którą City dawało dla Któlowei), i przytoczył, że w tern samem miejscu, gdzie roku przeszłego podał Królowej miecz miasta City, przed 30 laty stał w szeregu straży honorowej jazdy londyńskiej, przy pogrzebie Nelsona, Londyńskie towarzystwa rzemieślnicze odbyły w wielki poniedziałek, dnia 16, Kwietnia, processyą po ulicach stolicy, na cześć 5 robotników z Dorchester , którzy za ministerstwa Greya skazani na wygnanie do Botany. Bai za najeżenie do zakazanych związków, teraz postali ułaskawieni i do kraju powrócili. U roczystość ta odbyła się spokojnie i przy naj lepszym porządku. Rzeczeni robotnicy w tryumfie wiezieni byli w czterokonnej przez poczcyliona powożonej otwartej karycie. Każdy należący do OraraKI1 ich miał na sobie karmazynowa wstęgę; odgłos trąb towarzyszył całemu pochodowi, a ognie sziuczne i obiad «kończyły tę rozpustna i złośliwą uroczystość.

Mówią ie dotychczasowy Konsul angielski w Egipcie, Pułkownik Campbell, będzie odwołany, a w miejsce jego Dr. Bowring mianowany. Wątpią atoli, czy ostatni przyjmie tę osadę, jakkolwiek pisma publiczne wszelkiemi pochwałami usiłują skłonić go do tego. Ludność handlująca żałowałaby, gdyby Dr.

Bowring, znany z obszernych wiadomości swoich w przedmiocie handlu, wzbraniał się zadosyć uczynić powszechnemu życzeniu, bo nie każdy mógłby w Egipcie działać tak skutecznie dla Anglii, zwłaszcza w tej chwili,kiedy potęga Mehmeda Alego ZJląje eie, być blizką upadku. Hiszpania, Z Madrytu, dnia 17. Kwietnia.

Po uchwaleniu nowego naboru do wojska W ilości 40,030 ludzi, prosił Prezes Rady rainisteryalnej, Hrabia Ofalia, rząd angielski o 40,000 karabinów, które mu też SirvGeorge Villiere przyrzekł. Teraz jednak powiadają, że Lord Paltoerston nie chce na żaden sposób żądanych karabinów przysłać, i nawet Hiszpa« mi jej wiarołomstwo ku swym wierzycielom, jako też niewypłacenie żołdu zaległego legionowi angielskiemu i niezawarcie traktatu handlowego z Anglią wyrzucał. Twierdzą nawet, ie Lord Palmerston miał wyraźnie oświadczyć, iż Anglia nie myśli już żadnych ofiar dla Hiszpanii ponosić. Senator Erurena przyjął urząd politycznego Szefa Madrytu, i to jeszcze przy zrzeczeniu się przywiązanej do tego urzędu pensy i, co w Madrycie jest rzeczą niesłychaną. Kur y er zawiera następujące pismo z San Sebastyanu z dn. 12. Kwietnia: "Ważne nadmorskie miasto Santander z trudnością tylko uniknęło zburzenia. Gdy żołnierze z legionu angielskiego szturmem Iruo zdobyli, wynosiła liczba jeńców karolistowskich 500 głów, a między tymi był i Gubernator irunski. Początkowo osadzono ich wszystkich w Cordunie, a później w klasztorze franciszkańskim w Santanderze. Tu mieli sposobność porozumienia się listownie z karo listami pod Generałem Guergue, stojącymi w bliskości Santanderu, i używali do przenoszenia listów wieśniaczki jednej, która zwykle jaja i drobiazg do miasta n» targ nosiła. Spostrzegłszy żołnierz stojący na straży dnia pewnego wielką pakę w jej koszyku, zatrzymał ją i przy przetrząśnieniu znaleziono list i w kłębek zwinięty sznur. List ten pisany był przez oficera dowodzącego dwoma batalionami z dywizyi Guerguego do byłego Gubernatora irunskiego. Wyrażono w nim, że słabo strzegą klasztoru, w którym jeńców osadzono, a tak jeden z nich łatwo za pomocą sznura zemknąć potrafi, który następnej nocy miał dom jeden w bliskości klasztoru zapalić. Wśród wznieconej przez to, trwogi i zamieszania miały owe dwa bataliony karolistowskie do miasta wtargnąć i takowe złupić. Kobieta ta siedzi tu teraz pod strażą, ale nie chce wyznać, czy i mieszkańcy miasta do spisku tego wpływali, Jtńców zaś przeniosą do Santorv naprzeciw Santanderu, skąd z przyjaciółmi swymi żadnych związków utrzymywać nie będą mogli. Donoszą r Madrytu, że Infant Don Francisco de Paula, otrzymawszy od Królowy po ną swą do Sewilli, chociaż miał zamiai udać się do Francyi. Głoszono, że Generał Espartero podał się do dymisyi; wieść la jednakże okazała się bezzasadną. Zapewniają teraz przeciwnie, źe 0(rzymał rozkaz uderzenia na najznaczniejsze, przez karlistów zajęte miejsca w prowincyach Baskij skich.

Pułkownik Le Saussage, dowodzący pozostałą w Hiszpanii brygadą angielskiej legii posiłkowej, nazywa się właściwie Sause i jest rodem z Waterford wlrlandyi; zawód wojskowy rozpoczął dopiero przed dwoma laty. Po rtugalia.

Z osób nowym dekretem amnestyi objętych, usunięty z powodu ostatnich rozruchów Podpułkownik gwardyi narodowej, Senor Manta«, miał już zaszczyt być przedstawionym Królowej Donny Maryi d. 4, Kwietnia. - Co się tyczy nowej ustawy, Królowa otrzymała w prawdzie .według niej Veto we względzie uchwał obu Izb prawodawczych, oraz prawo odraczania i rozwiązywania tychże Izb; pytanie atoli, czy Królowa ma mieć udział w wyborze Senatorów, rozstrzygnięte będzie dopiero przez przyszłe Kortezy. .Rada Stanu, która istniała za czasów ustawy D. Pedra, nie została przywróconą. Królowa może wynosić do stanu szlacheckiego, wszelako przywilej prawodawczy nie jest z takowe m wyniesieniem połączony. Izba Pierwsza składała się pod ustawą D. Pedra (Kartą) z dziedzicznych parów, teraz zaś członkowie jej, prócz następcy tronu, są obieralni senatorowie. Następca tronu z ukończeniem Iggoroku zabiera miejsce w Senacie, ale dopiero od roku 25 ma prawo głosowania. Inni senatorowie obierani będą przez też same zgromadzenia obiorcze, co członkowie Izby Drugiej czyli Deputowanych. Każdy obwód, obierający 4ch deputowanych, obiera takie ach senatorów. Senatorowie powinni mieć najmniej lat 45 skończonych, posiadać rocznego dochodu z gruntów 500 funt. szt" a gdy jakie zatrudnienie prowadzą, 1000 funt. szt. Pewien stopień w służbie wojskowej lub cywilnej daje także prawo do Senatorstwa. Senatorowie obierani są na lat 6, a w razie rozwiązania Izb, ustępuje połowa senatorów, ale znowu może być obraną. Senat, podobnie jak Izba Parów za ustawy Don Pedra, sądzi zbrodnie stanu. Członkowie Drugiej Izby obierani są na 3 lata.

Wybory są bezpośrednie; każde hrabstwo dzieli się na obwody, z których każdy stosunkowo do ludności, obiera 3 do 6 członków. Boczny dochód 100 funt. szt. dostateczny jest dla deputowanego. Każdy deputowany w czasie trwa* nia posiedzeń otrzymuje dziennej dyety 15 szy

lingów. Kwalifikacya na wyborcę wymaga rocznego dochodu 20 f t. i zt., źródło tego może być jakiekolwiek; wyłączeni są tylko od tego posługacze. Za ustawy Don Pedra wymagany był dochód IDO funt. szt. - Różnica m>'ędzy teraźniejszą ustawą a ustawą z r, \8'iO, jest tak wielka, jak między pierwszą a ustawą D, Pedra, Główną różnicą ustawy z r. 1838 od :Q. stawy z r, 1820 jest: przywrócenie dwóch Izb, udzielenie koronie Veto i prawa rozwiązania Kortezów. Ustawa z r. 183S ' kar*a D- Pedra z r. 1826 różnią się tern od siebie, że teraz zamiast pośrednich są bezpośrednie wybory, [a W miejsce dziedzicznej Izby Parów, jest obieralna Izba Pierwsza. Teraźniejsza ustawa, jakkolwiek może niedostateczna, jest przecież pojednaniem stronników karty, czyli ustawy Don Pedra z roku 1826, ze stronnikami ustawy z roku 1820.

Niderlandy.

Z H a g i, dnia 26. Kwietnia.

Arnheimski Courant zawiera artykuł mający na celu uspokojenie tych, co po umieszczonych niedawno temu w gazetach łrancuzkich, a mianowicie w Dzienniku sporów wiadomościach, obawiają się, żeby pięć mocarstw od 24 artykułów nie odstąpiło. Wy. kazawszy wspomniany dziennik, jak już własny interes nie pozwala pięciu mocarstwom zerwać bez ceromonii układu, uważanego przez nie w ciągu siedmiu lat za nieodzowny, tak się wyraża: "jednem pytaniem, na które jeszcze pod względem owych 24 artykułów odpowiedzieć trzeba, jest, czy Belgia powinna zwrócić p r o w i z y e od 8><I00,coo złotych, zaliczanych jej rocznie przez Holandyą? My odpowiadamy bez namysłu n i e, nasza to albowiem wina nie B elgijczyków, te dawno już summy tej nie odebraliśmy. Jeżeliby zaś Belgia wzbraniać się miała wypłacić sama owe 8,400,000 złotych, jeżeliby zaś o podział długu lub ustąpienie części ziemi wnosiła, gdy niezawisłe państwo uczynionych mu przełożeń zaraz przyjąć nie chciało, toby było całkiem co innego. - Zreszcą pomieezanoby tym sposobem między sobą dwa talkiem obce sobie pytania, o to albowiem tylko idzie, aby Niderlandy w słuszny i sprawiedliwy sposób od Belgii odłączyć. Inne jest pytanie, czy państwo, które się uzbroiło z powodu wznieconej obawy przez uzbrajanie się drugiego państwa, ma prawo do wynagrodzenia. Przyjąwszy takową zasadę w prawie narodów, wywołalibyśmy nieskończone obliczenia, nawet pomiędzy północnemi mocarstwami. Jeżeliby, chciano kongres do roztrzygnięcia tego pytania zgromadzić, nicby przeciw temu nadmienić nie można, ale przed wazyetkiem niech 24 ar to zaszczytu Belgii, ie żąda zapłaty kosztów wojennych, bo gdy do bicia się przyszło, spotkaliśmy tytko samych Francuzów i armia francuzka zmusiła twierdze, antwerpeką do poddani» się. " J o u r n a l de la H a y e, umieszczając ten artykuł, dołączył do niego następujące uwagi: "Wypuściliśmy kilka miejsc z tego artykułu arnheimskiego Couranta, jako zawierające pogróżki, których pochwalić nie możemy, i które (akie całkiem są zbyteczne. Raczej nadzieję, niż obawy dziennika tego powtarzamy. Wszystkie wiadomości w tern się zgadzają, ie pełnomocnicy pięciu mocarstw w Londynie zażądali instrukcyi od swoich dworów; ani rozprawy dzienników francuskich, ani też dzienników belgijskich nie powinny w nas wzniecić powątpiewania, jakoby wszystkie udział w tern mające dwory nie miały mieć stałego przedsięwzięcia uskutecznienia w jak najskrupulatniejezy sposób przyjętych zobowiązań» N ie zechcą one położenia sprzymierzeńca pogarszać, który w nich tern większy udział · wzniecić powinien, gdy w najtrudniejszych okolicznościach, gdzie mu na pomocy tronów zbywało, nie szukał pomocy w szeregach tych, którym go poświęcić chciano, Holandy a nabyła niezaprzeczonego prawa do wdzięczności współczesnych- i potomności. Wśród okoliczności, które się zdawały wprowadzać ją na drogę, jaką się nie jeden naród za dni naszych puścił, szczególniej się okazała rostropniejszą, od owego dyplomatyka, którym się Anglia szczyci, ponieważ poznała, że broń, jaką Canning Europie zagrażał, jest niemoralną i oświeconego narodu niego dną, i że równie tego, który nią włada, jakiego, przeciw któremu jeet wymierzona, razić może. Nie jeden naró d europejski doświadczył tego . Jakikolwiek »ię6 będzie wypadek ostateczny, Holandya nigdy się nie przeniewierzy postępowaniu, które )el zjednało podziwienie tych, co najbardze) jej konserwatystycznąpolUykę ganili" aby i na« dał o niej powiedzieć można, co niedyś na pół urzędowy organ - gabinetu francuzkiego (D ziennik sporów 15, Kwietnia 1833); w I a K uwagi godroy sposób wyrzekł; "Zasługa Holandyi na tern polega" i to opór jej w oczach całej )KHropy uszlachetni, że tak śmiało wystąpiła przeciw ultra rewolucyjnemu duchowi.. B ' e- I g i a.

Vice-Hr. Amodeusz Vilain XIII L, który niedawno powrócił do Bruxelli z poselstwa ewego do Włoch, wyjechał dnia ig. Kwietniaw podobnens' zleceni» do Wiednia iStambułu. Sułtanowi doręczyć ma przeznaczone dlań pod&mnlci od Króla Leopolda, przy, których, wyborze dano pierwszeństwo płodom krajowym, aby przekonać Sułtana o postępach przemysłu belgijskiego. Składają się one z kilkunastu ekrzyń pięknej broni, jako to: flint, karabinów, pistoletów, pojedynczych i damaskowanych pałaszów, mieczów, które wszystkie pochodzą z fabryk leodyjskich (Liitrycji.) Prócz tego złożono próby gandawskich wyrobów, materyj jedwabnych, towarów wełnianych i cienkich lnianych. Nie zapomniano także o pudełku koronek bruxelskicb. Niemcy Damy Hanoweru przesłały Xieztwu Cambridge do Anglii własnemi rękami nader pic. knie zrobiony dywan, w dowód przywiązania ewego do byłego N amiestnika i Wielkorządcy Hanoweru, oraz dostojnej małżonki jego. W skutek tego otrzymały w nader pochlebnych wyrazach ułożony list dzięczynny od Xieztwa Cambridge, z podpisem: Adolf i Augusta.

W I o c h y.

Doniesienia o podróży Króla Neapolitańskie.

go do Sycylii, są w prawdzie za późne, niektóre atoli ezczególy w nich zawarte, są jeszcze nowe. Król Jmć wylądował w Messynie, gdzie lud przyjął go z wielką uroczystością i wśród największej radości. Przez trzy dni pobytu jego następowały po sobie uroczystości jedna po drugiej. Mieszkańcy niczego nie szczędzili dla okazania ojcu narodu miłości i przywiązania swego. Król ułaskawił wszystkich, wskutek ostatnich rozruchów w Sycylii uwięzionych. Z Meseyny popłynął Król wodą do Ad deI Re, przed miastem tern musiał przepędzić noc na okręcie, nie chcąc przestąpić praw zdrowia. Wysiadłszy na ląd Monarcha, znalazł gotowe na usługi swoje ekwipaźe najznakomitszych mieszkańców; lecz aby nikomu nie dać pierwszeństwa, zażądał najemnego pojazdu; poczerń zaraz jeden z obecnych kazał swój pojazd opatrzyć stosownym znakiem. Wielu młodych ludzi z rodzin szlacheckich chciało własnemi rękoma zaciągnąć Króla do pałacu, ale Monarcha nie prayjął tej ofiary. Podczas obiadu musiał rirol z balkonu pokazać się ludowi, gdzie jednozgodnemi dowodami serdecznej życzliwości przyjęty został. W Katanii bawił Kroi tylko 3 godziny" nie przyjął żadnych uroczystości, ponieważ mieszkańcy przez potłuczenie statuy ojca jego zbyt głęboko go zmartwili. N ajświetniej przyjęto Króla w Palermo, którego-to miasta z początku nie myślał wcale odwiedzinami swemi zaszczycić. L ud wyprz*ągł' konie z pojazdu i zaciągnął Króla aż do pałacu Vice- Krola. Przez pięć dni miasto wieczorem było oświecone, co zwykle tylko ma miejsce w uroczystość Sw. Rozalii. N ajjznakomitej mieszkańcy uprzedzali się w uro« ucztach. Palerm.tan.e obawiali sic, aby Kroi me pr .en.O.l stolicy Sy<;yli, do Messyny, i dla tego wszystko pośw,ę.cali da zasłużenia sobie na łaskę Monarchy. Król rzeczywiście zdaie gę, bardzo zadowoLym z przyjęcia'w lycyK Utrzymują nawet, źe Jego K. Mość zamyśla tego roku z małżonką swoją znajdować sie w Sycylii na uroczystości Sw. Rozalii. W c L fi calej podróży swojej rozdał Król pomieJSJ ubogich 30,000 dukatów, * Tu r c v aod losu skrzywdzonymi byli. Młeuel C** van t e e S a v e d r a, amor b 0« O i " r i cieńcaony pracą, t udami i A T' 7" 50m roku ewoieeo ź * c i aR" T" 1 , ™arł, w lalce™, nr, r JIfJj y .. A p,erw ej słuJ £ wybiTnTuASw "A £ " . T " rem. W kaź dyr Istanir Iył n"ee,«c7liwvm k ' . * nieszcz? ' a w oncu s w J" ",.;,,,.,,, . swym., feSeSoTwoie Łk lich.T* I1* ""r"'''i gbdu Z urna'rł Z ad A o II r '* OID,ł " S , ; " " 1 . * A d w, d a c» »* a u to r t e n w pismach swoich wystawiał tylko odwrotną,

Babo:

Z K O n s t a n t y n o p o fa I d. 5. Kwietnia. " A , i kanTn f y TM. " , « JI * * Uzbrojeniami woj ennem! czynnie. i, u «aj- ajlc' wT dz a t ? .kOm! " * 'A P, 8 T a C Z y, mują,- jeszcze w upłyn.onym tygodniu wysła- p S a d o w a n v D J od «r' A , *" n a . U 8 1 a c b no znaczny oddz.ał wojska do obozu pod »WI n S r o i k..? ! ...............1..10.Z Kontehem. Nie mniejsza czynność patfuje t r u ł j A A r A A A Z A c. . j., 8tart n a" niemi, iakbv olaarcr «.... .» Srany ednoczone północne AmlUhI ironii* I,JI" " i y p,aezf z . ową spania!» Minister Wojny S t tlb . Zje'dnoTz c h w A ' . Vo fIn' i 7 T u , " o I I w o , o A " ™ * - sprawozdaniu swojem użala sic na zły" J , wa. bI »'i' .", £: I" p e , J i A r t S v " A * ? - rown, nad morzem. Generał Scot dołączył r a z w swychkomedvLcbrE£I. P" "Y»»« C n.e do tego sprawozdania pismo, w którem mówi, chórem do1\ w i d z o w T m A . o W V A " " , M ? Al?'« źe potrzeba najmniej pięć pułków artyllervi iż ieetem «i"" t " >" . . . y» M n I e m a c i e , i trzech pułków piechVy?na 'obronę p ó m o S co i" £ p "ł«m" co r A o t v E A' . " '0' ; wschodnie, gramcy Stanów Zjednoczonych, napełniło gorycz A T o r " « _ . y . £ '" c , e rp' * . że na przypadek wolny potrzeba dla obrony wam, jakiekolwiek Test JI«!' . 5 1\" i" " 4 8 ™ kraju io.ooo wojska. Kommissarze marynarki ieniuii i ii o mńil i waez« A an. e, że mam w sprawozdaniach swoich żądają ku obronie Pia H-I II < . p ° t o , ID n ość ID ° w i ć będzie!« brzegów i rybołóstwa Stanów A Zj Anoczonych! t a WU r * P' A U S Z o n y \ y ł o. a. y morskiej składającej sie. z '" o K r c H JI zna pónurym b II Ar' , 1 8 3 T WY" n.owych 25 fregat, 25 szalup, 25 «a.ków pa- "GeorgS Dańdina« i P M o , , e , ? > a"'« rowych . 25 małych wojennych okrętów. Mi- Doseorfeeo \cthl" " 1\ re € a " g fi a«« , byt n.ster Wojny żąda jeszcze pieniędzy 1'1 a po. :r li V a ' r f / i oataw.enie w lepszym etanie artvllervi i forty IAi".r!<lf fi 'Jdy,ektor ,eatru« POkojofi k a c y i i r a d z i' z a r a z em tak H 2 a LI: A w e h n Ł . 5 f e f t « ? ? "» ° » 1 « b, d o m o , aby i do wojny moeła być użyta PM ul JI I' i \ - n , e z S ód» niedostatków pieniędzy i n i e . Crogham og'loATpAwordaAe'lrmn "rK?! r t 1\ S "Sf * A . « Ł A re go a,ę okazuje, źe dla twierdz nadb zeźnych w,," j S b o U ' ! "t W o' Z k 'ID d o ID ku. potrzeba 2000 dział z tyluź lawetami, 1,200000 »truta 7JIC lIX W,tl TM **'TMj Paryża, mając kul działowych, 70,000 b o m b i i o m S ó w h A : . A A A W f h W A % p u b a u a o A funtów prochu, aby j. d o obronnego przy! u r X A A lU II bl * " * o , 1 o A o o _ prowadzić stanu. r ." u. Resztą miał on zawsze przed w w w w ID t fi W eobą owego smutnego towarzysza, który iak ilbktPA TI1iIfl .,. zm r hwslani> HP1łPJ. ł - J?:rCifCi*..'

Rozmaite wiadomości.

ma dwojaką naturę: edne. pojawia w spo Z «enstw.e, drugą kryje w .wem sercu; pierwa.ą ma dla świata, drogą dla własneeo uźvt u. Tak autorowie jakoteAartyści a LI: LI: r y ił , którzy swiat bawili wesołym awym d o w i e m w. źycu społecznem p o większej czyści byli najMnutniojsiymi i najpoważniejszymi ludźmi Zdaje się nawet, źe więcej niż inni ludzie w . - J « iyetu doznali dolegliwości, i ,ieź ko

! r " fi?«' A P " > » » « A. ściągnęła ń a S i e b A f c h, ł "t a \ V c A 4 & *m ,r? AT.\l 1\ »»»ny spoko nem morzem, Ł A A f "ktÓryCh A" 8 A L h h , \T u w , A z i e n i a * .

a z u c" r " », « « fi LI: , , rb " A f 'I Figara". <""! m e d v e' ?, 1» *'- ' u b i w e e o « O Ś C i, tchnącą koS . 2 A A I e . A A n W 1 » o 1 { 3 o M > A" U A S iw PaAtooloAA 12,000 fr. dochdu.

Franconi w Paryżu każe teraz stawiać wielki cyrk na tarasie w St. Germain, gdzie we dnie i w nocy dawać będzie przedstawienia. T 0* warzystwo kolei żelaznej zobowiązało się po widowisku wszystkich widzów odwozić napowr ot do Paryża. "bBW IESZ CZATET Do wydzierżawienia wsi T r z c i e 1 i n a Z przyległościami do pozostałości Józefa Biskupskiego należącej, w powiecie Poznańskim położonej od Sw. Jana 1838- do tegoż czasu 1844- wyznaczony został termin na d z i e ń ig. C z e rw c ar. b. przed Assessorem Gillischewskim w Izbie Instrukcyjnej podpisanego Sądu, na który się ochotę dzierżawienia mający z tern nadmienieniem zapozywają, iż warunki wydzierżawienia w Registraturze przejrzane być mogą. Poznań, dnia 18. Kwietnia 1838Króle wski Główny Sad Ziemiański. II.

SPRZEDAŻ KONIECZNA.

Gł ówny S ądZ ie mi ań ski w B ydg o sz c zy.

Wieś szlachecka Wielkie Łubowice z folwarkiem J a n o w o z przyległościami w powiecie Gnieźnińakim położona, przez Dyrekcyą Ziemstwa kredytowego na 12,575 talarów 27 sgr. 1 fen. otaxowana, sprzedaną ma być W terminie na dzień 22. Września 1838. przed południem o godzinie litej w sali posiedzeń sądowych wyznaczonym. - Taxa, wyciąg hypoteczny i warunki sprzedaży przejrza ne być moga w Rpgistraturze. WYDZIERŻA WIENIE.

Następujące dobra mają być od Sw. Jana r. b. na trzy po sobie następujące lata aż do tegoż czasu 1841- r. najwięcej dającemu w dzierżawę wypuszczone:w terminiei) dobra Łabiszynek powiatu Gnieźnieńskiego a) dobra Zabiczyn do maję-> li. Czerwca tności Redgoszcza powiatu Wągrowieckiego należące li 3) dobra Krzesiny powiatu Po znańskiego 4) dobra Pacanowice do ma- } 13. Czerwca jętności Marszewa powiatu Pleseewskiego należące zawsze o godzinie 4tej po południu w domu Ziemstwa kredytowego, na które zdolni i 0cnotę dzierżawienia mający z tem nadmienieniem wzywają się, iż tylko ci do licytacyi przypuszczeni być mogą, którzy na zabezpie. czen e licytum przy każdych dobrach 500 tal,kaucyi natychmiast w golowiźnie zlofa, i w ra* zie potrzeby udowodnią, że warunkom kontraktu zadosyć uczynić są w stanie. - Warunki dzierżawne w Registraturze naszej przejrzane być mogą. W Poznaniu, dnia 22. Kwietnia 1838Dyrekcya Prowincyalna Ziemstwa,

Przywiózłszy znaczny zapas nowych strojów naj sławniej szych składów stolicy Francyi, mianowicie: bardzo piękne czepki, kapelusze, suknie, chustki i mantyile ; hafty rozmaite, kwiaty i rękawiczki, polecam takowe, szczególniej damom dobrego gustu, spodziewając się ich zupełnego zadowolnienia, tak z względ pr wdziwie pięknych materyi, jako też miernej ceny.

W. T y c, przy ulicy Wrocławskiei Nr. T9. Powróciwszy tu i objąwszy znowu czynności powołania swego, poleca się najuniźeniej B. i p K e, departamentowy i powiatowy lekarz zwierząt. 500 macior i 300 skopów stoi w K oto wie pod Grodziskiem na sprzedai. Kurs papierów i pieniędzy giełdy Berlińskie' .

Dnia 3. Maja 1838.

Sto- N apI. kurant pa papie- gotoprC. rami wizn 4 1021 1021 4 103£ 1021 65JI 64i£ 4 1021 4 1021 4 IQ£ 4 4 43? 4 10D 101 4 1041 4 IOli 101 4 101 IJ 1001 99f 4 1001 IOOi 991 1031 901 -- 2151 '2141 4 m i*h 1 3/ s - 13,4 UH 1 - 1 3 4

Obligi długu państwa .

PI. ang, obligacye 1830.. .

Obligi premiow handlu morsk Obligi Kurmarchii z bież. kup Obligi tymcz. N owej Marchii dt Berlińskie obligacye miejskie Królewieckie dito Elblagskie dito . < Gdańskie dito w T.

Zachodnio - Pr. listy zastawne Listy zast.A'V. X. Poznańskiego Wschodnio - PI. listy zastawne Pomorskie dito dUo dUo Kur- i Nowomarch. dito « dito dito dito Szląskie dito ObI. zaległ, kap, iprC. Kur- i Nowej - Marchii . . . . <

Inne monety złote po 5 talarów.