Wielkiegoi ,
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1838.06.19 Nr140
Czas czytania: ok. 9 min.. .
Xi es twa
'" p O Z N A N S K I E G o. Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowsku J\$iAO.- We Wtorek dnia 19. Czerwca 1838.
Wiado ll1ości k rajowe.
z B e rl ina, dnia 16. Czerwca. Wyjechał stąd: Nadzwyczajny Poseł i pełnomocny Minister przy dworze cesarsko - ros«yjskim, Liebermann, do Szląska.
W M * « > ww * «4» W»
Wiadoll1ości zagranICZne.
Anglia.
Z L o n d yn u, dnia 8 Czerwca.
Ledwo co trupy poległych pod Bleanwood wichrzycieli pogrzebano, znowu juź drugi występuje szaleniec i podburzyciel pospólstwa, x. pleban Stephens, który lud do buntu i zabójstwa wzywa i nowe prawo ubogich największą klęską być mieni. Wystąpił on juź jako mówca w Manchester i Brodford ; w pierwszem mieście przy wielkiej uczcie, na której przytomnych zachęcał, aby się wszyscy uzbroili w strzelby i pistolety, by kraj cały poznał, źe ostatnią kroplę krwi swojej przelać wolą, aniżeli się owemu szatańskiemu prawu poddać. »Słyszę, powiadał, źe w parafii mojej 50,00 sztuk broni w mieszkaniach ukrywają. Życzę, zęby 50 razy tyle nagromadzono i dzielnie jej użyto, bo jeżeli się lud nie uzbroi, otoczą kraj cały rzędem fortec dla ubogich, W których po 500 do 1000 biednych pod chłostą policyi jęczeć będzie!" (Gazety tutejsze uważają, ie ten członek kościoła ewanielickiego istotnie dobrze się na obowiązkach powołania swego poznał!) N adeszły tu gazety z N owego Yorku z dnia 12. z. m. obejmujące bardzo ważne sprawozdanie Prezydenta, Pana Burena. Z dołączonych do niego dowodów autentycznych wykazuje się, źe w skarbie Stanów Zjednoczonych leży tylko 600,000 dolarów, podczas gdy wydatki kilku milionów wymagają. Dla tego Prezydent poleca przedłużenie prawa z przeszłorocznego Października, dozwalającego wydawania biletów skarbowych na większą stopę. Sądzono, źe kongres przychyli się do tego wniosku i tym sposobem rząd kłopotu pozbawi. Hiszpania.
W piśmie jednem z Bajonny z dnia 5go Czerwca wyrażono: "Po odebraniu pewnej wiadomości o wkroczeniu korpusu karolistowskiego pod wodzą Guerguego i Carmony do Aragonii, wysłano 5000 ludzi od armii północnej na wzmocnienie armii środkowej. Postanowiono ostatecznie uderzyć na Estell< » Generał Espartero tak swoje wojsko rozstawił: Jego główna kwatera jest wHaro, a dywizye zostające pod jego bezpośredniemi rozkazami stoją w Logrono, Buerens jest w Casa la Reina, Lebrun w Lodosie, Leon eJ Coodew Tafali i Lerinie a Filip Ribere z Gwardyą wódzcówzamordować. Wychodząca w Onate w Nuelansie, który wzmocniono. Działacie- Gazeta karolistowska wystawia wprawdzie w zkiego wagomiaru jeszcze nie nadeszły. " numerze swoim z dnia 26. Maja rozruchy te Kuryer umieścił list swego Korespondenta jako małoznaczne, ale jednak dodaje, źe Don z San Sebastyanu z d. 31. Maja, wktórym Carlos Estelle opuścił i teraz w Lezane przemiędzy innemi wyrażono: "W zeszły ponie- bywa. Poczytują tu za rzecz uzasadnioną, źe działek opuścił Generał O'Donnell z legionem Munagorri zostaje w bezpośrednich związkach San Sebastyan i udaje się przez Irun do Very, listowych z Lordem Johnem Hajem. Miał on Doniesiono mu dawniej, źe bez trudności bę- go zapewniać, źe jeżeli rząd angielski i inni dzie mógł natrzeć na trzy kompanie Carbone- członkowie traktatu poczwórnego przymierza rosów, ustawionych w bliskości Very wzdłuż zaręczą prawa i przywileje prowincyów, Bigranicy dla zapobieżenia wprowadzaniu prze- skajczykowie i N awarczykowie broń złożą i mycanych towarów do posiadłości karolistow- sprawę Don Carlosa porzucą; lecz że na saskiej. Za zbliżeniem się do Irunu napotkał ko- mej obietnicy rządu madryckiego zaprzestać lumnę nieprzyjacielską, złożoną z lfbataliona nie chcą. Z depeszami tak waźnemi okręt pai wysłaną na zburzenie okopówkrystynistow- rowy" Comet" do Anglii wyprawiono i poskich między Irunem, Lezoi Los Passages, wrotu jego z wielką ciekawością wyglądają. a która się, widząc przeważną siłę nieprzy- Munagorri liczne wydaje odezwy; jedna z nich jacielską, niezwłocznie cofnęła. O'Donnell następującej jest treści: "Sztandar Munagorrepostępował dalej, lecz albo go źle zawiado- go popiera Anglia i Francya. Jedynym zamiano, albo też Karoliści dowiedzieli się o jego miarem jest utrzymanie pokoju i nietykalnych zbliżaniu się i ustąpili, ponieważ nigdzie na starożytnych zwyczajów i przywilei prowinopór nie natrafił, i tylko kompania jedna Cha- cyi biskajskich. Wszyscy łączący się ze mną, pelchurisów, cofająca się w góry, ubiła jedne- zatrzymają swoje dotychczasowe stopnie i go Krystynistę a dwóch raniła. Wczoraj wie- pensye. -Posiadam ja dostateczne środki do czorem o godz. 8 wrócił tu O'Donnell. Gdy dobrego opłacenia żołnierzy i nie potrzebuję się to działo, "obsadził Brygady er Santa Cruz gnębić kraju kontrybucyami. Zwolennicy moi swoją dywizyą miasto Hernani, aby W razie doznają zupełnej opieki we Francyi." - potrzeby wspierać obroty O'Donnella. Zoł- Munagorri już podobno w bliskości Very nad nierze morscy angielscy i artylerzyści stali na granicą'600 ludzi zebrał i uporządkował; dogórze Oriamendi; pierwsi z nich powrócili o wiedziałem się także od pewnego zacnego godz. trzeciej do Los Passages. W ciągu dnia kupca w Bajonnie, i&, tamże milion realów przybył do nas parlamentarz karolistowski, dla Munagorrego leży. Śmiałe zresztą jego zapraszając do rozmowy z oficerarpi karoli- przedsięwzięcie nader jest wielkiej wagi, jak stówskiemi. Zebrali się oni w środku pomię- tego dowodzi następująca okoliczność. Gdy dzy przednią strażą. Z strony karolistowskiej nowy Poseł francuzki przybył w podróży swoprzjbył Podpułkownik, Altamira, dowódzca jej do Madrytu do Bajonny, udała się do nielinii pod Hernani,- Kapitan od inźenierów i 2 go deputacya hiszpańskich wychodźców z Biinnych oficerów. Jeden z tych ostatnich miał skai i Nawarry i wręczyła mu petycyą, w któszpadę, należącą dawniej do Pułkownika Clar- rej swoje smutne położenie wystawiają i raKe, który poległ w utarczce pod Andoainem. zem oświadczają, źe nie można jeszcze tak Tenże sarn oficer ozdobiony był dwoma Krzy- wcześnie myśleć o ostatecznem zakończeniu iami.ś. Ferdynanda. Pułkownik Altamira po- wojny domowej, jeżeli rząd madrycki fuerotwierdził pogłoskę, źe Ojalaterosowie regu- j ówbiskajskich nie uzna. Zarazem prosili Polarny korpus tworzą i w czynnej służbie u- sła, aby żądania ich Ministeryum hiszpańskiedział mieć mają. Zresztą cały kraj okropnie II1;!f przedstawił i całego swego użył wpływu nienawidzi Ojalaterosów, gdy nic jeszcze dla do osjęgnięcia tego celu. Poseł przyrzekł im sprawy,Don Carlosa nie uczynili a zawsze to, i zaraz po swojem przybyciu do Madrytu najlepsze dla siebie kwatery i najlepszą źyw- -«'ręczył petycyą tę Ministerstwu, które także npść wybierali. Podczas rozmowy naszej uwagę swoje na nic zwróciło, i juź-przed 3 z oficerami dala ich straż przednia do nas dniami otrzymała władza tutejsza doniesienie ognia, co jednak zaraz oficerowie ich za- @d rządu madryckiego, poczem się rada miejkaząli. O istotnym zamiarze tego zebrania "'ska już późno w wieczor zebrała, dla nara. . sianie mogłem sienie dowiedzieć. W czasie dzenia się nad odpowiedzią i uwagami rządu rozruchu, wszczętego przed kilku dniami pod względem uznania fuerosów tych pro; vv Estelli, miele żołnierze wśród wykrzyków: wincyi.
"Śmierć Ojaląterosom! Niech żyje pokój,.nie- Z nad granicy hiszpańskiej, zawiłość i Munagorri," dwóch swoich do- Sentinelle des Pyrenees donosi, źe łi pod Taragoną potwierdzają. 280 ludzi poległo a 180 dostało się w niewolę; prócz tego około 70 koni, pojazd i sam Prezes Junty wpadł w ręce krystynistów. Z pomiędzy w niewolą ujętych 43 rostfzelano, aby się pomścić bezprawi, których się karoliści przeciw obywatelom i gwardyi narodowej w Reus dopuścili.
B e 19 i a.
Z Bruxelli, dn. 7. Czerwca.
Wczoraj odbyła się rada Ministrów W Ministerstwie spraw zagranicznych, trwająca od południa do godziny 5.; znajdowali się na niej wszyscy Ministrowie włącznie z Hrabią Merode, Ministrem bez wydziału. Jeden dziennik tutejszy powiada, nie ręcząc przecież za to, że już zgromadzonym Ministrom następujące pytania pod rozwagę oddano: Ustanowienie dnia, w którym Izbę reprezentantów zwołać należy; oznaczenie wynagrodzenia dla stolicy za złupienie; konieczność zwoływania codziennie gwardyi obywatelskiej do utrzymania publicznej spokojności; dalej pożyczkę 37 milionów i nareszcie 24 artykuły. »Wszystko, dodaje wspomniany dziennik, co dotychczas o rozstrzygnięciu tych ważnych pytań słychać, ogranicza się na tem, że Izba niezawodnie zwołaną zostanie, i że jej przełożą projekt do prawa względem wynagrodzenia stolicy. Co się gwardyi obywatelskiej dotyczy, twierdzą, że Minister robót publicznych pisał dziś rano do Gubernatora brabanckiego z prośbą, aby gwardya obywatelska obsadziła trzy punkta, t. j. przy pałacu narodu, pałacu sprawiedliwości i przy mennicy. Na każdym punkcie ma być po 100 ludzi pod dowództwem kapitana, i ci mają się zbierać miedzy godziną 7- a 8. wieczorem. - Pytanie pożyczki zostaje 'w nierozerwanym związku z głównem pytaniem, dotyczącćm się 24 artykułów. Zdaje się jednak, że to jeszcze odroczone będzie, dopóki się rząd na drodze urzędowej nie oświadczy za albo przeciw 24 artykułom.
W«VHVH«VMM
Rozmaite wiadomości.
Z Poznania.
Tygodnika literackiego, poświęconego literaturze, sztukom pięknym i krytyce, wyszło dotąd 12 numerów; zawierają one; Z literatury zagranicznej: ' Ucieczkę SzylIera, - George Sand. - O podróży Spencera. - Hegel. - O pracach towarzystwa prz) j. starożytności północnych w Kopenhadze. - Mowa Lorda Brougham o niewoli Negrów,
Hoene Wroński. - Ryszard Lenoir. - Mikołaj Lenau. - O Chateaubrianda dziele Congres de Verone i t. d. - Z literatury" kraj owej: P o e z y ę: Wyjątki z Paryzyny Bajrona. - Wiersz do Bociana. - Sonet. - Urok. - Sen. - Ułamki z poematu przez B. - Prozą: O zasługach prowincyi naszej w 0świecie i literaturze krajowej. - O współczesnych kompozytorach polskich. - Wyjątki z rękopisma dotąd drukiem nieogłoszonego (Pojedynek Tarła z Kaźm. P01!iatowskim odbyty w r. 1744. - rotyczkę Zafęby z Branickim pod Widawą. Smierć Zaręby.) - O Skażeniu języka i dobrego smaku za Wazów. - Szymon Starowolski. - Wyjątki z autobiografii Wybickiego. - O dwónastu rozbójnikach, powieść wielkopolska. - Jak najdogodniej oznaczać epoki historyi? - O rzeźbiarstwie (list z Berlina). - Czy krew Kaźmierza W. płynie dotąd w niektórych rodzinach W. Polski. - O towarzystwie X. Jabłonowskiego w Lipsku. - Jak ja nieboską komedyą rozumiem. - Rzeź humańska, z pamięt. niedruk. HI. Moszczeńskiego. - Obecne skażenie dobrego smaku. - O bibliotekach w W. Polsce i Prusach zachodnich. - Czy historya przynosi pociechę. - i t. d. - Krytykowane są następujące dzieła: Historya miasta Wilna Balińskiego. - Historische Nachrichten ilber die Stadt Brom b erg. - Poezye trzech braci Grzymalowskich. - Poezye Seweryna Grozy. -. Koliszczyzna i Stepy. - Grundlage der universellen Philosophie von Trentowski. - W rubryce oznaczonej# "Przegfąd pism" znajdujemy: Przegląd 7go numeru pamięt. naukowo krakowskiego; noworocznika Niezapominajka; Muzeum domowego; poezyi Zalewskiego; nowego wydania Maryi Malczewskiego i t. d. - W rozmaitościach są między innemi artykuły: O kuchni staropolskiej i list George Sand do JI. Mickiewicza. - W wiadomościach literackich znajdują się doniesienia o wszystkich ważniejszych dziełach, które w tym roku wyszły albo mają wyjść z druku tak w kraju jak i za granicą.
Z Bydgoszczy, dnia 12. Czerwca.
J. K. M. Aiąźę >astępca tronu w towarzystwie INaczelnego Prezesa Flottwella, który J. K. M. na granicy prowincyi przywitał, z Piły dzisiaj zrana o 2giej godzinie tu przybył )J; do domu Prezesa Regencyi Wissmarina zajechać raczył. O godzinie 9tej przyjmował J. K. M. członków Regency i, Sądów Najwyższego Ziemiańskiego i Ziemsko - miejskiego, Magistratu, obecne tu stany i duchowieństwo, kazał następnie -wojsku przed miastem defilować i skłonił się nareszcie ku największej radości obywatelstwa do najpokorniejszej proś nej sali ratusznej przyjąć raczył. J. K. M. Erzeprowadzany okrzykami radości i uwielienia tłumnie zgromadzonego ludu, o godzinie 12tej w południe w dalszą drogę do Grudziądza się udał. Z Zielonej góry (Griinberg), dnia 13go Czerwca. - "Wczoraj wieczorem o godzinie 81 Najjaśniejsza Cesarzowa Rossyjska z J. C "Wysokością W. X. Alexandra w przejeździe swoim do Fiirstenstein, w pożądanem zdrowiu tu przybyła. Duchowieństwo miejskie, oraz królewskie i miejskie władze przywitały N. Panią, która straż honorową tutejszego bractwa strzeleckiego przyjąć raczyła. U stawiono ją przed domem zajezdnym "pod trzema górami", w którym N. Pani była na noclegu. Rynek i pobliskie ulice miasta wieczorem rzęsisto oświecono. Dzisiaj zrana o 7ej godzinie N. Pani w towarzystwie dostojnych osób w dalszą się puściła drogę do Fiirstensteinu, przeprowadzana życzeniami błogosławieństwa władz tutejszych jako też tłumnie zgromadzonego ludu.
OBWIESZCZENIE.
Folwark królewski Prus in owo , w powiecie Pleszewskim położony, zupełnie gdseperowany, 1 56mórg. 149 Opr.
385" 108" 45" 78" 28 " 163" 46" 60"ogrodu, roli, łąk, pastwisk, gruntu nieużytkowego,ogółem 563mórg 18 Opr. obejmujący, jednakże z wyłączeniem czynszów włościańskichA lecz z budynkami, ogrodzeniami i inne mi objektami budowlowemi, wraz z inwentarzem królewskim co do siewów i uprawy roli,, akże z propinacyą i polowaniem, od dnia Sw. Jana I. bież. wystawiony będzie na licytacyą, albo na sprzedaż, z zastrzeżeniem czynszu, lub bez czynszu, albo na jednoroczną dzierżawę. Termin licytacyjny -wyznaczony został na dzień 25. m. b. po południu o godzinie 4tej, W naszej Izbie wydziałowej sessyonalnej, przed Wnym Bitter Radzcą Regencyi, i wzywamy ochotników licytacyi, aby na takową przybyli. Kaucya, jaką mieć z sobą powinni, wynosi na przypadek sprzedaży 500 tal., a na dzierżawę 200 tal. i złożona być musi gotówką, iub w obligach rządowych, lub w krajowych listach zastawnych, zupełny kurs mających.
Inne warunki, oraz regestr przemiarowy i mappę, można przejrzeć codziennie w naszej Registraturze dóbr królewskich. Poznań, dnia 10. Czerwca 1838.
Król. Pruska R egencya.
Wydział dóbr i lasów królewskich.
OBWIESZCZENIE.
Podaje się niniejszem do wiadomości publicznej, iż na wniosek Dyrektora Landszafty Wgo Grabowskiego, jako opiekuna małoletnich dzieci Adama Grabowskiego, Al e x a ndra z (iorzeńskich owdowiała Grabowska, wyrokiem lej instancyi z dnia dzisiejszego za utratnicę uznaną i dla tego kuratela nad nią zaprowadzoną została. Poznań, dnia 2. Czerwca 1838.
Król. Główny Sąd Ziemiański.
Wydział I.
Niżej podpisany będąc umocowany,do wylJuszczenia niektórych dóbr szlacheckich o kilr.a mil od Poznania odległych, wzywa chęć dzierżawienia mających, by się zechcieli zgłosić u niego czem spieszniej. G r e g o r, Kommissarz sprawiedl.
Kurs papierów i pieniędzy giełdy Berlińsk i e ] .
Sto
Napr. kurant
Dnia 16 Czerwca 1838.
prC. papie- gotorami wizna.
Obligi długu państwa. . .
Pr. ang. obligacye 1830.. · Obligi premiow handlu morsk Obligi Kurmarchii z bież. kup < Obligi tymcz. N owej Marchii dt.
Berlińskie obligacye miejskie Królewieckie dito .
Elblągskie dito Gdaijskie dito w T. . . .
Zachodnio - Pr. listy zastawne dito ' dito Listy zast. W. X. Poznańskiego W schodnio - Pr. listy zastawne dito dito. Pomorskie dito« dito dito Kur- i Nowomarch. dito » dito dito dito . Szląskie dito.
ObI. zaległ, kap, i prC. Kur- i Nowej - Marchii . . . . ,
102J 103,% 65 i 103*
102f 102-, * 641 102J 102} 102} 4 i 4 1 4 4 4
9S)i 10U -i , 104{ WIJ 4 4 3i 99Ą 4 3i 1001 4 IOor 34 iool 4
99f 1031
.*.
18} 13& 13JI 3
12s' , 4
Inne monety iłote po 5 talarów Duconto *,..,», *
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1838.06.19 Nr140 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.