GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1839.02.11 Nr35

VVlelltlegollesiW'a p o Z N A N S K I E G Onakładem Drukarni Nadwornej TF, Dekera i Spółki. - Reduktor: A. WVattnotvshi.

JWWe<

W Poniedziałek dnia 11. Lutego.

1 83» .

Wiadomości krajowe.

z p o z n a n i u, dn. 10. Lute g o, N. Pan dotychczasowego prowincyjalnego dyrektora Ziemstwa kredytowego, (i ra b o wskiego , Generalnym Dyrektorem Ziemstwa kredytowego Poznańskiego potwierdzić raczył.

Wiadomości zagraniczne.

Po Iska.

Z Warszawy, dn. 4. Lutego.

Dnia -wczorajszego w kościele XX. Pijarów wykonano mszą ofiarowaną J W. Biskupowi i Sulraganowi Chmielewskiemu, J. Krogulskiego; Litania do Matki Boskiej i Agnus na 3 chórowe bassy.

Z dnia 5. Lutego.

Podług postanoyyienia N. Pana z d 9. (21.) Stycznia r. b. loterya liczbowa w Królestwie Polskiem ma być uchyloną z dniem 19. Grudnia (1. Stycznia) 1839/40 roku. JOO. Xieztwo Ichmość Warszawscy przyjmowali onegdaj wieczorem w zamku grono znakomitych osób; zebranie było liczne i ożywione, a młodzież zabawiała się tańcem. Xiezna Alexandra Radziwiłłowa wróciła z Wołynia; Xiąię jej małżonek co chwila <<{XX<dziewany.

W księgarni Zygmunta Szteblera dosta«" można świeżo wyszłego dziełka pod tytułem »Swaty Prowincyonalne,« krototila satyryczna przez W. J. S. Cena złp. 3 gr. 15; dziełka tego i w innych księgarniach nabyć można. F 2 a n c y a.

Z Paryża, dnia 29. Stycznia.

Dziennik sporów tak się dziś o sprawie belgijskiej odzywa: «Niektóre dzienniki donosząc o ostatnich postanowieniach konierencyi londyńskiej, przytaczają słowa angielskiej prassy, a mianowicie dzienników torrysowskich, które nas jako z prawdą i szczerością niezgodne zastanawiają. Samo rozwiązanie pytania można w różny oceniać sposób, aleśmy się nie spodziewali, aby je za niespodziane poczytano i stąd winę na rząd zwalano. Owszem zdaniem nasze m mowy w obydwóch Izbach Prezesa Rady ministeryalnćj zapowiadały wyraźnie bliskie załatwienie tej sprawy. Niektórzy raówcy oppozycyi twierdzili nawet, mimo zapewnienia Hrabiego Mole, że protokół ostateczny już podpisano; a teraz mianoby rządowi niespodziane przychylenie się do tego wyrzucać? My nie wierzymy temu, ale tu bliżej rzecz tę wyjaśnimy, aby prawo narodów, w niepamięci, jak widać, zagrzebane, na pamięć przywieść. Wiadomo każdemu, jak trudną było rzeczą usku wojny. Dokazano jednak tego. Wstrzymano Hollandyą; wstrzymały się i inne mocarstwa, i królestwo belgijskie uznane przez mocarstwa stanęło w rzędzie udzielnych państw -europejskich. Ale inne mocarstwa musiały ponieść z tej przyczyny ofiary, aby pokoju nie zakłócono i aby Związek niemiecki praw swoich do Luxemburga nie utracił. Prawa te zaraz na początku każdy bez oporu uznał. Takowe więc warunki Belgia przyjąć musiała, aby być niepodległą. Przyjęła je też bez wszelkich zastrzeżeń i podpisała traktat 24ch artykułów. Czy lii później z przyrzeczeń swoich zrzucić się chciała? Bynajmniej. Opierała się ona na traktacie z dnia 15. Listopada 1831- roku, żądając w rok późnie) oddalenia się z swej ziemi pozostałego wojska hollenderskiego, , i dokazała tego. Ustanawiając Sta tus quo, jedynie dla Hollandyi uciążliwy, chciano ją niejako zmusić do przyspieszenia załatwienia tej całej sprawy. 1 'óźniej nie chciano nic w tern Status quo zmienić, wiedząc, że gabinet hagski nie chciałby długo szkód ponosić. W Marcu zeszłego r. oświadczył .Król holenderski -rzeczywiście, ,źe gotów jest traktat 24 c h artykułów podpisać, t. j. poznał, że stan rzeczy oznaczony konwencyą w 18J3. roku, nadal jest nieznośny. Ale teraz nie wolno mu było poprostu traktat ten podpisać, gdy mu się tak uporczywie opierał. Niektóre punkta wymagały zmiany, ale samo iterr-ytoryum miało zostać nietykalne i właśnie na tej zasadzie rozpoczęto nowe układy. Tego zatem punktu nie można było nadwerężyć, a usiłowania Prancyi i Anglii dokazały, że Belgia pod względem długu i żeglugi znaczne odniosła korzyści. Zastanawiając się zaś nad całą tą sprawą, wyznać należy, że Prancya Wszystko uczyniła, co tylko uczynić mogła, a smutną byłoby rzeczą, gdyby Belgia wystrzałem działowym to zniwecz)ć chciała, na Czem jej byt i niepodległość polegają " Królowa angielska przesłała, jak mówią, własnoręczny list do królowej Prancyi, w którym wyraża szczery żal, z powodu wczesne i śmierci Xi<;zniczki Maryi. Xiąźę J oinville, którego przybycia codzień wyglądano w Brest, nie wróci do Prancyi jak w drugiej połowieLutego. Ma on zabawić 14 dni wjlawannie dla wypoczęcia i nabrania świeżej żywności. Z Tulonu piszą pod d. 20. b. m., ze w Mahoń znajduje się wiele oficerów angielskich, zajętych poznaniem topograficznego i militarnego stanu wysp Balearskich. W Mahoń mówią powszechnie, źe wyspy te wkrótce fząd hiszpański ustąpi Anglii, Stanom zjednoczonym i Szwecy1. Do Mabon przybył jur amerykański oraz szwedzki Konsul. Baron Hoger, członek kommissyi petycyi, przesłał następujące pismo do M o n i t o r a : »Kommissya petycyi nie wydała jeszcze żadnej ostatecznei decyzyi w przedmiocie próśb o reformę wyborów, mianowała tylko sprawozdawcę, który wszystkie przychodzące prośby ma podług różnych kategoryi uporządkować. M o n i t e u r i inne dzienniki błędnie donosiły, źe Izba u< hwaliła pomijać w porządku dziennym bez różnicy wszystkie prośby." Z dnia ól. Stycznia Wczoraj w południe udali się P P. Molet, Montalivet, Barthe, Bernardę , Lacave- Laplagne, Martin, Salvandy i Bosamel do Króla i zabawili w gabinecie N. Pana przez dwie godziny. Wieczorem o godzinie 8. znowu wszyscy byli Ministrowie udali się na zamek i zostali tam aż do północy. Było to dowodem, źe coś ważnego przedsiębiorą. Nie ulegało żadnej wątpliwości, źe dawniejsi Ministrowie urzędy swoje zatrzymają i jakikolwiek krok uczynią, aby albo tym albo owym sposobem z kłopotu swego się wydobyć. - Jakoż dzisiaj istotnie się dowiedziano, źe wszyscy Ministrowie dymissye swoje cofnęli, i i e I z b y P a rów i D e p u t o w a n y c h na dwa tygodnie odroczone zostały. Hr. Mole odczytał w Izbie Parów a Hr. Montalivet w Izbie Deputowanych postanowienie królewskie, tego przedmiotu się dotyczące. Oprócz tego postanowiono podobno na wczorajszej Badzie Ministrów, I z b ę D e p u t o w a - nych rozwiązać a w jutrzejszym Monitor z e spodziewają się luź postanowienia kró« lewskiego w tej mierze. W giełdzie twierdzono, źe kollegia obiorcze na d. 2. Marca a Izby na d. 18. Kwietnia zwołane zostaną. A ngli a.

Z Londynu, dnia 28. Stycznia, W piśmie London and WestminsterR e v i e w, które od niedawna stało się orgariem hrabiego Durham, spodziewają się wkrótce politycznego manifestu, mającego .wyrażać .dążność i zamiary tego polityka. Be.daktor promienionego dziennika p. John Mili, otrzymał jak «łychać, polecenie ułożenia tego manifestu, a p. Cbarles BulIer, który z lordem Durham jako sekretarz -prywatny był w Kanadzie, ma takowy przejrzeć. Obaj ci panowie są głównymi obrońcami hrabiego Durham; pierwszy, którego dziennik lord c;,.rzez to dla siebie pozyskał, źe Charles t}uller w czasie pobytu swojego w Kanadzie dostarczał mu artykułów, z kąd powoli -ID między nimi ściślejszy polityczny zawarł się z w i t e k , bronić będzie sprawy lorda

w swem plsmie, p. Charles Buller zastępować ją będzie w izbie niższej, pod czas gdy w izbie wyższej sam hrabia Durham przemawiać za sobą nie omieszka. Ostatni jednak postanowił wtedy tylko zaczepnie przeciw ministrom wystąpić, gdyby go sami do tego spowodowali; przez torysów i lorda Brougham nie myśli bynajmniej, jak słychać, dać się skłonić do podobnej zaczepki. Lecz wtedy, jak sądzą, stałby dość samotnie z obu przyjaciółmi swoimi Johnem Mili i Charles Buller, i przynajmniej na teraz nie władałby żadnem politycznem odcieniem. Sir William Mollesworth, który za przybyciem lorda do Anglii tak go przyjaźnie powitał, zdaje się już znowu usuwać od niego, a o lordzie Brougham powiadaj, że nie znalazłszy hrabiego Durham skłonnym do wejścia w jego plany, chce z pp. Roebuck, Leader i pułkownikiem. Thomson połączyć się w pewny związek polityczny. Ci czterej zamierzają, jak słychać, przez ciąg nastąpić mających posiedzeń parlamentu, widoki swoje i zasady podawać w tygodniowych pamfletach do wiedzy publiczności" podobnież jak to sam za siebie w początkach E rzeszłorocznych posiedzeń czynił p. Roe RCK, czem jednak nie wiele zrobił szczęścia.

W jakim, duchu zapewne te pamflety redagowane będą, można już. poznać z listu do Królowej, który powszechnie lordowi lirougham przypisują. List ten, jak wiadomo, do tego zmierzał, że bez powszechnego prawa głosowania monarchija angielska bez ratunku przepadła i w rzeczpospolitę się zmieni, co jednak trochę na przesadzone zdanie zakra A wa.. Lecz przez to mianowicie na klassę wyrobników wpływać chciano, ponieważ w klassie średniej zasady, radykalne już teraz nie najlepiej chcą się wkorzcniać. Ci więc, którzy lorda Brougham, mają za autora pomienionego listu do Królowej, są tego zdania, źe on, ponieważ nie wiedzie się mu ze wszystkie mi innemi partyjami i klas sami ludu,. doświadcza teraz szczęścia znajniższą i najmniej ukształconą klassą, to jest z wyro bnikami i bynajmniej nie pogardza zaszczytem zostania ich obrońcą., dla pomożenia im< do prawa- wyborów. Czy lord Durham chce zatrzymać swoje teraźniejsze samotne od spraw publicznych dalfckie stanowisko" lub w cichości dumne plany knowa i tylko do- wystąpienia z niemi: stosownej pory oczekuje, o tern jeszcze nic z pewnością wiedz i e ć nie - m o żna. T y l e je dn ak p e w n a , że z ministrami zupełnie zerwał, gdyż nawet szwagier jego, sekretarz w ministeryjum wojny lord. Ho wiek" nie- mógł skłonić go do<pojednania. Między dziennikami, oprócz London-and-Westminster- Review, także wydany przez pana Fonblanque Examine-f najwięcej sprzyja hrabiemu Durham; atoli pisma ministeryjalne zawsze jeszcze przyj aźnie o nim się wyrażaj ą. Pisma angielskie podają następującą treść pomiędzy admirałem Baudin i komendantem W Veracruz, Don Manuelem Rincon zawartego traktatu, dołączając przy tern uwagę, iż z dokumentu tego powziąść można nowy dowó d, jak niezdatnym jest rząd mexykanski i jak pod względem wojskowym żadnego nie ma znaczenia: Art. 1. Miasto Veracruz zatrzyma tylko załogę złożoną z 1000 ludzi. Inne wojska w przeciągu dwóch dni wyjdą z miasta i na odległość dziesięciu mil ustąpią. Generał Rincon zatrzyma swe naczelne dowództo w mieście i da słowo honoru, ii nie wzmocni załogi, dopokąd pomiędzy Francy ją a Mexykiem zachodzące spory załatwionemi nie będą. Art. II. Zaraz po nastąpionem podpisaniu niniejszego traktatu, port w Veracruz otworzonym będzie dla okrętów wszystkich, narodów a blokada ustanie przez osm miesięcy, w którymto> czasie spodziewać się można, źe pomiędzy Francją a Mexykiem przyjazne stosunki do' skutku przywiedzionemi zostaną. Art. 111.. Komendan t miasta Veracruz starać się będzie, aby wojska irancuzkie podczas zajęcia twierdzy San Juan d'Ulloa> żadnego nie doznawały oporu i aby w mieście należycie w żywność zaopatrzyć się mogły-, Art. IV. Wiceadmirał Baudin podejmuje się kazać wojsku łrancuzkiemu z twierdzy ban Juan d'UUoa ustąpić i. oddać ją znowu rządowi mexykanskiemu> razem z materyjałami wojennemi i inwentarzem, skoro spór z Francy ją załatwionym zostanie. Art. V. Obywatele irancuzCY.,. którzy w skutek nastąpionych kroków nieprzyiacielskich byli przymuszonymi) Veracruz opuścić, mają zupełną wolność do p o' wrotu. Osoby i majątki ich będą szanowa<ne 1 , a ze strony obywateli i władz mexykańskich przyznane im będą wynagrodzenia, szkód, które przez oddalenie się na majątkach swoich ponieśli. Wynagrodzenia te należące się obywatelom'francuzkim,. nakazane będą przez sądy rzeczypospolitej mexykanskiej, stosownie do» wydanych- w tej, mierze wyroków. Utrzymują', że lord Melbourne ma otrzymać order podwiązki po Xieciu Buckingham.. fcąd Królewski (Queens Ben ch) potwierdził wyrok wydany w Kanadzie na jeńców. sprawiło to wielkie wrażenie, ponieważ wyrok ten sprzeciwia, się; postąpieniu Parlamentu wzglę becnie gubernator Wyższej Kanady, >ir Arthur, na proste przyznanie się do winy, bez postępowania sądowego, wydał na powstańców wyrok, w czem nawet lord Durham łagodnie postąpił, gdyż winnych skazał na wygnanie do wysp Bermuda pod karą śmierci w razie powrotu, a Sir Arthur wysłał ich do tak zwanych osad złoczyńców. Wyrok ten jednakże został potwierdzony, a lorda Durham uznany przez Parlament za przeciwny prawu, z uwolnieniem lorda od odpowiedzialności. Pan Roebuck appelował od tego wyroku. Doniesienia przez Komitet kolonizacyi, z południowej Australii uczynione, są bardzo pomyślne. Wiadomo, iż w i---oku 1834. Puł Kownik Torrens uzyskał bil, mocą którego nadano 300,000 mil kw. ang. na założenie osad. Zebrano 250,000 funt. szt. jako pożyczka na ten cel, a grunt cały, przeznaczony na Kolonie, wskazano jako zastaw. Z początku mórg płacono po 12 szyi., ale gdy w r. 1836. przedano już 60,000 mordów, wyznaczono cenę morga 1 funt szter. Kapitan Hindmarsch został posłany jako Gubernator; przy zatoce s1. Vincent założono miasto Adelaide, a naturalne korzyści położenia i nie wysyłanie tam zbrodniarzy, ściągnęło znaczną liczbę familii z Van Diemen i Sidney. Liczba owiec w kolonii, która w roku 1837 wynosiła około 5000, w połowie roku zeszłego dochodziła do 30,000. Miasto Adelaide ma obecnie 300 domów, zawiązało się tam towarzystwo z kapitałem 300,000, które ma urządzić połów wielorybów i założyć wielkie owczarnie. Z Anglii wysyłają tam różne przedmioty budowy, jako taniej przychodzące, i tak wielu, mając się tam udać, kupuje gotowe domy drewniane i zabiera z sobą, ma nawet być wkrótce posłany kościół na 350 osób. Hiszpania.

Z M a d ryt u, dnia 23. Stycznia.

Bunt stojącego w M e lilIi nad wybrzeżem atrykańskiem pułku " Króla" tern groźniejszy, ile że pułk ten do najlepszych w armii całe) należy; obawiają się więc, jeżeli okręty angielskie, które się z Gibraltaru tam puściły, portu ściśle blokować nie będą, żeby się buntownicy do brzegów Walencyi nie udali i tam z Kabrerą się połączyli. - Podobnie i w Penon de la Gomera część wojska bunt podniosła, który wszelako rychło przytłumiono. Mówią o ogromnych przygotowaniach, które karoliści przedsiębrać mają; ku końcowi Lutego w wielką się udadzą wyprawę, mającą się składać z 20 batalionów, 10 szwadronówi 20 dział; wojsko to z prowincyi baskijskich wyruszywszy skombinuje czynności swoje z równym pod dowództwem llrabi d'Espagna i Cabrery zostającym korpusem wolska. Tak przynajmniej brzmią przesadne bez wątpienia pogłoski. Deputowani rozprawiają ciągle nad ustanowieniem kassy umorzenia długu krajowego, przez co Minister Skarbu spodziewa się podnieść kredyt Hiszpanii, ale że P. Pio Pita nie jest wstanie brzęczącej dostawić monety, trudno mu będzie utrzymać się. P. Henderson, który w imieniu domu Lizardi et Comp, proponował Rządowi hiszpańskiemu pożyczkę 10 milionów funt. szt. wraca teraz do Londynu, nie mogąc okazać pełnomocnictwa w tym względzie. Portugalia.

Mianowano już komitet do ułożenia adresu na mowę tronową. W komitecie tym jest dwóch Kartystów , jeden umiarkowany, 3 ultras, do których sam prezes Kortezów należy.

B e 19 i a.

Z Bruxelli, dnia 29. Stycznia.

Akademicy czterech uniwersytetów przesłali adres do Króla z prośbą o upoważnienie ich i dostarczenie potrzebnych środków do utworzenia korpusu wojska z samych akademików. Przytaczamy tu adres akademików bruxelskich na dowód, jakim duchem adressy te oddychają. «N. Panie, niepodległość narodowa i nietykalność naszej ziemi są zagrożone. Mężowie, którzy się sami na rozjemców w naszej sprawie narzucili, chcą nas zmusić do spełnienia teraz układu, zawartego w chwili przesilenia stosownie do okoliczności, jakich już teraz nie masz - układu unieważnionego przez nieprzyjęcie go przez 4 lat z strony Króla hollenderskiego, i do któregośmy tylko przystąpili protestując przeciw wyrządzonemu nam gwałtowi. Chcą oni, aby ludność będąca przez swoje położenie, obyczaje i wola;\. B elgijczykarni, powróciła pod nienawistne jarzmo, kióre razem z nami zrzuciła. Wyrzekłeś, N. Panie, że praw naszych z stałością i odwagą bronić będziesz. Ufając tym szlachetnym wyrazom, cała Belgia głośno protestowała przeciw wszelkiemu targnięciu się na narodowość swoje. Pojęła ona, że naród wolności i współuczucia innych narodów niegodnym się staje, jeżeli honor i ludzkość nogami depcąc, część swoich dzieci poświęca; do ofiary zaś takowej nie ma żadnego prawa, gdy te pod tą samą Ż)ją nazwą; owszem świętą jest powinnością bronić ich, Wychowani pod wpływem nabytych w 1830. roku instytucyi, które się pod rządem W. K. M. % wiarą i nadzieją słowa W. K. Mości. Podzielali oni zapał narodowy. W śród groźnych okoliczności, w lakich się ojczyzna znajduje, poczytali za swój obowiązek w ten sposób okazać wiarę swoje w wielką myśl, służącą obecnie życiu wolnych narodów za podstawę, źe życie swoje obronie te) myśli poświęcają. Zebrali się oni w celu naradzenia się nad środkami, aby w razie zaczepki ojczyźnie nieść pomoc. U chwala uniwersytetów w tej m erze była jednomyślna. Zgodzono się na to, JN. Panie (a przez tę petycyą wywięzuje się komitet wolnego uniwersytetu z swego udziału w tej sprawie), aby od Ciebie, N. l'anie, zażądać upoważnienia i środków do utworzenia korpusu wo ska z akademików, któryby się w razie potrzeby pod dowództwem oficera" przeznaczonego przez W. K. Mość urządził i na pierwsze skinienie gotów był przeciw uieprzyjacielowi wyruszyć. Chociaż N. Panie ubolewamy nad tern, źe Belgia niepodległość swoje na nowo walką ustalać zmuszona, dumni jednak będziemy z tego, że przy rozpoczęciu naszego zawodu przyłożymy się z całym narodem do obrony ejczyzny, wolności i ludzkości. Bruxella, d. 27. -tycznia 1839.« Amsterdamski H a n d e l s b l a d donosi z Bruxelli: "Wiadomość o podpisaniu przez Hrabię Sebastianiego postanowienia kanlefenoAi londyńskiej, uderzyła jak piorun w pośród krzyków naszych przywódzców, którzy, jak się to z mowy Pana Deschamps okazuje, przystąpienie Francyi za niepodobne poczytywali. Prócz tego wiedzą ci panowie teraz, że Francya postanowiła sprawę tę w surowy zakończyć sposób i podżegaczy naszych skarcić. Dla zapobieżenia tern u, aby korpus belgijski nie połączył się z rewolucyónlstami w Trancuzkich prowincyach pogranicznych, nie 30 do 40, ale 80,000 ludzi nad granicą belgijską ustawią. Tają tu to bardzo; tylko Króla Leopolda o tern zawiadomiono; ten bowiem bardzo się z tego cieszy, że nieporozumienia z Hollandyą w spokojny sposób załatwione będą. " Z dnia 31. Stycznia.

Postanowieniem królewskiem z d. 25. m. b.

Bastępujący oficerowie byłej armii polskiej do służby belgijskiej przyjęci zostali: Godebski i Idzikowski, oba w randze kapitana.; Młodecki, Lange, Księźopolski, Daszkiewicz i Walczewski, jakoporucznikowie; Neumann, Pausza, Zebodowski i Oborski, jako podporucznikowie (seconde Lieutenants). Jutro dn. 1. Lutego spodziewają się ostateeznego udzielenia gabinetu w Izbie Reprezentantów. Gazety tutejsze zwracają uwagę, że właśnie dnia jutrzejszego 25 lat temu, jak wolsko sprzymierzonych w r. 1814. do Brux.elli weszło. Tak tedy po upływie ćwierci wieku powtórnie, a jak się zdaje, znowu mocą oręża losy Belgii zostaną rozstrzygnięte. F a n a i zbijając onegdajsze doniesienie I nd e p e n d e n t a, twierdzi, źe Generał Skrzynecki już do Bruxelli przybył. Limburska Ve d e t t e donosi z Rrce (z Limburskiego): »Od tygodnia widzimy co noc pelotony Hollendrów z 50 do 60 ludzi złożone traktem konwencyą zonhowską przepisanym do Mastrychtu się udające. Nie wiemy, czy to rządowi nie wiadomo, czyli też na doniesienia doszłe go w tej mierze nie zważ a; ale faktum to niezawodnem, źe załoga twierdzy tej bardzo się wzmacnia, i źe, jeżeli rzecz tak dalej pójdzie, wkrótce z łatwością cały tak nazwany odstąpiony obwód tongernski zająć potrafią. Takim sposobem w naszej prowincyi naraz traktat 24ch.artykułów byłby yy wykonanie wprow* adzony.« Z dnia 1. Lutego.

M o n i t e u r B e l j e d o n p s i: » Kró l n a m o c y postanowienia z dn. 1. m. b. polskiego Generała dywizyjnego, Skrzyneckiego, z zachowaniem dlań rangi jego, do służby w wojsku Belgijczyków przyiął." Niemcy.

Cesarsko-Bossyjski Gonera! Major Ignatieff, dnia 23. przybył do Monachium po wymianę ratyfikacyi zaręczyn; mieszka on w pałacu Leuchtenbergskirn, i ma zabawić aż do wyjazdu Xigcia do Rossyj, któremu towarzyszyć będzie. Z Freiburga, dnia 26. Stycznia.

(Merhury Szwabski.) - Wniesione i u nas przez pewne stronnictwo pytanie względem mieszanych małżeństw w zaspakajający sposób załatwione zostało i pokazuje się, źe stronnictwo owo ustąpić postanowiło i nie chce rzeczy do ostateczności doprowadzić. EwanieJikowi bowiem, chcącemu tu z katoliczką się ożenić, czyniono początkowo trudności, kiedy dzieci religią ojca zatrzymać miały. Później wszelako, stosownie (jak się zdaje) do woli wyższej, oświadczono narzeczonemu, źe mu ślub wedle obrządku kościoła katolickiego bezwarunkowo dany będzie. Wszakże list Hr. btolberg o mieszanych małżeństwach zawiera obrażające wyrażenia przeciw kościołowi ewanielickiemu. JI u s t r y a.

Z W i e d n i a, dnia 28. Stycznia.

Do poselstwa rossyiskiego nadeszły wiadomOSCl * Rzymu, o całkowitej podróży W. X. N astępcy tronu rossyjskiego. Podług tych i po dwutygodniowym pobycie w Neapolu znowu do Kzyinu powróci«? Tu miał 5 dni zabawić i następnie przez Florencyą i Genuę do Turynu wyjechać. Ztamtąd wyjedzie przez Medyolan do Wiednia. Zdaje się, że tak nazwanych małych zapust - la mi-careme - w Rzymie nie przepędłi, wzdycha bowiem bardzo za powrotem na łono swych cesarskich rodziców. Tu przybędzie dri. 23. Lutego, na Wielkanoc Hagę zwiedzi i po dwumiesięcznej podróży po Anglii około końca Czerwca do Petersburga powróci. i W i v c li y. Z N e a p o l u, dnia 22. Stycznia.

W niedzielę dn. 20. Stycznia W. Xiążę N astępca tronu Rossyiskiego po południu o ociej godz. szczęśliwie tu przybył i w położonym nad morzem nie daleko, od Villa reale pałacu Posła rossyjskiego,. Hrabi. Gurieff, wysiadł.

Pułk gwardyi królewskie} en grande tenue ustawiony przed dziedzińcem przywitał dostojnego, goście naleźytemi oznakami honoru. N. Pan. wyznaczył dlań Mraż honorową, której jednak nie przyjął. W godzinę po przybyciu swojVm udał się- W. Xiąźę w mundurze pułkownika kozackiego, w towarzystwie bardzo, licznej świty swojej (było bowiem 19 pojazdów) do pałacu królewskiego" gdzie N. P a n otoczony świetnym oficerów orszakiem: f o przyjmował. Stamtąd powrócił W. Xiąźę o mieszkania swego, gdzie go Król i Xiąźęta. domu panującego natychmiast odwiedzili. Tegoż dnia przybyła tu też Xięźna Berry.

T u r c y G.. T i m e s obejmuje pismo z Konstantynopola, z d. 7. Stycznia, w którem podobnie wzmianr ka o nowych, nieporozumieniach między rządem perskim i Posłem-angielskim Panem Macneill zachodzących, oraz o spodziewanym odjeździe tegoż; potem tam dodają: "Lubo przebywający w Persyi kupcy angielscy ze strony poselstwa do opuszczenia kraju jeszcze nie zostali-wezwani, większa część jednak już. czyni przysposobienia aby się udać do Turcyi, jeżeli, rząd perski Posłowi angielskiemu podróż do Konstantynopola kontynować pozwoli.. Stosownie do obiegającej w Teheran i. Tahris. pogłoski, Szach przedawania towarów angielskich w kraju swoim zabronił; wszakże- lubo. zważając na mściwy jego charakter zakazu takowego można się było spodziewać, niezawodną jednak, źe aż do chwili odejścia ostatnich' doniesień postanowienia ta- ' kowego rząd perski, jeszcze nie ogłosił." E g i p i.

Od czasui wyiazdu Vicekrola z Kartum nie ma żadnych wiadomości o dalszej jego podróży. Zapewniają teraz, ze zwiedzenia min w tazoglo użył Basza tylko za pozór swojej podróży, właściwie zaś miał na celu zawrzeć układy handlu i przyjaźni z rozmaitemi ludami, graniczącemi z jego państwem od południa, ażeby płody Azyi i Afryki, od niejakiego czasu, z powodu utrudnień ze strony władz egipskich, gdzie indziej wysyłane, zwrócić znowu do Łgiptu, gdy dawniejsze starania W. tym względzie dla nieufności tych ludów spełzły na niczem; przedsięwziął więc teraz Mehmed Ali sam do nich odbyć podróż, ażeby swojem ukazaniem się zniósł wszelką wątpliwość o rzetelności swych przyrzeczeń. Ameryka.

Według wiadomości z buenos Ayres, były Prezydent Oribe, który przez neczelnika powstańców Riveira z pomocą Francuzów zosta! strącony, wydał długą proklamacyą, w które- protestuje przeciw niesłusznemu wrnie« szaniu się Francyi do spraw wewnętrznych rzeczy pospolitej, i zmienienia rządu. Riveira wszedł do Montevideo d 11. Listopada i ogłosił się jedynym władzcą kraju. W poJudniowem Peru jest 4. Prezydentów: Orbegoso, Gamara, Nieto i Sanla t.rus. Ten ostatni jest tylko o 3 leguas od Lima, które przez Chińczyków jest obsadzone. Mieszkańcy Limy wyglądają z niecierpliwością protektora. Chilijczykowie obchodzili się z Anglikami i- inne mi cudzoziemcami bardzo źle, jednego nawet doktora angielskiego, Maclean, ranił żołnierz. Konsul angielski żądał zadosyćuczynienia,. które to żądanie poparł Admirał Ross demonstracyą w zatoce t aliao, a Chilijczykowie ukarali, winnego i zapłacili 1000 fi szL na szpital w Greenwich.

Rozmaite wiadomości.

Gazeta polityczna Monachijska z dn* 1. Lutego r. b. obejmuje ważny akt, dotyczący się spraw kościoła katolickiego w W. Xifjstwie Poznańskiem.

W B r a w Piemontskiem, urodził się przed kilką miesiącami Chłopczyna, który ciągle kicha; kichanie to powtarza się' co 3 minuty, czyli 20 razy na godzinę. Akademia turyńska wyznaczyła kommissyję dla-wyjaśnienia przyczyny tej osobliwości.. Nowe Towarzystwo muzyczne 1 zawiązało się w "B r u x e l! i celem przedstawienia oper wszystkich 3ch szkółj to jest: włoskiej, francuzkiej i niemieckiej. Kapłanki pagody rindivinapurum (Bajaderki) bawią teraz, w Brigtonie, Widowiska icbsą mało. zwiedzane.. po długim spoczynku, znowu wystąpiła w operze Woziwoda; zatem wieści źe zupełnie głos straciła, zdają się fałszywe. W tych dniach został wykonany zamach morderczy na Doktorze Blejnie w Paryżu. Dorożkarz zapukał u drzwi jego przedpokoju, a gdy Doktor sam otwiera, wymierzają do niego pistolet. P. Blejnie lufę odtrąca i kula wnika w kanapę; polem 2gi wystrzał także chybił; zbiegają się ludzie i zbrodniarz zostaje - aresztowany. Za przyczynę zamachu podaje, źe Doktor przed 15 laty polecił mu Ifąfszywy środek, to jest zimne kąpiele zamiast ciepłych. Tenże środek polecili mu i dwaj inni lekarze, przeto i tych chce zamordować. Dorożkarz zdaje się mieć zmysły pomieszane i pewno Sąd skaże go znowu na zimne kąpiele w domu waryatów. Sławny" mowclijrlandzki Kur r a n pisze w liście: »Swiętą są jak latarnie marynarskie na oceanie życia» rozszerzające światło na około siebie, tak iź. kiedy człowiek zwraca się myślą do przeszłości, za ich pomocą jaśniej może poznać wypadki owej epoki.« W dzień 3 Króli r. b. odbyło się w Paiyźu 150 wesel.

Mały Sabaudtzyk stał zawsze w kurytarzu jednego z teatrów paryzkich. Zwykli goście teatralni nakoniec zebrali składkę aby chłopczynę cieplej odziać, ale jakież było ich zadziwienie, gdy nazajutrz ujrzeli >abaudczyka w dawnych łachmanach. »Gdzie podziałeś twoje suknie?« było pierwsze zapytanie. »Ojciec mi je zabrał.« »To kupiemy ci inne.« »Nie pomoże, ojciec nie chce abym był ciepło odziany, gdyż mógłbym mniej jałmużny dostawać. « W Paryżu jest w domach bram 22,051, okien 1,685,663, ulic 1663. Już od pół 3cia roku pracują w G r e n e l za Paryżem nad wierceniem studni artezyjskiej, wykopano już ziemię na 1400 stóp głęboko i sądzą, że jeszcze trzeba będzie na 100 stóp wiercić. Tancerka We s t r i s wróciła z Ameryki do Londynu, powitano ją z uniesieniem w balecie Sinobrody. W Moguncyi przedają teraz bardzo gustowne karty drewniane na bilety wizytowe. Artystka dramatyczna Raszel nie tylko wielką jest na scenie, ale bardzo miłą w obchodzeniu domowem; niedawno była w towarzystwie Chateaubrianda, Ach! zawołał ten sławny autor, który odj niejakiegoczasu przyzwyczaił się do tonu posępnego, co za szkoda widzieć takie przedmioty w chwili, kiedy człowiek bliski jest śmierci! - Panie, odpowiedziała Panna Kaszel, bywają ludzie, którzy nigdy nie umierają. W Marsyłyi umarł-niedawno traktyer, który przez 55 lat, utrzymując traktyemią, przez ten cały czas nie zjadł ani jednego objadu w swe) traktyerni i codzień jadał w innych lepszych restauracyjaeh; jego żona mająca łat 60 to dzień chodziła pijać kawę w rozmaitych kawiarniach, nie pijąc nigdy kawy u siebie. Powtantali zawsze dawne przysłowie: cudze . .. przYjemnIejSze. W zeszłym miesiącu wyszło z druku w drugiem wydaniu dzieło Józefa Marciszewskiego: Zasady ocenienia dóbr ziemskich; wydanie to poprawniejsze obejmuje wzór rzeczywistego opisania stanu dóbr ziemskich, oraz dwie ryciny: plan zabudów,ni i mappę dóbr; przebiegając w niem autor szczegóły najwięcej gospodarza rolnika interesować mogące, wskazuje jak powziąć można wiadomość o stanie dóbr rzeczywistym. W planie zabudowań folwarcznych widzimy, jak dla uniknienia znaczniejszej straty przy wydarzyć się mogącym pożarze, należy szykować budynki z uwagą na panujące wiatry i odległość miejsca, iżby w najgorszym razie nie większą nad jeden budynek ponieść stratę, a mieszkanie rządcy tak jest położone, iż ten z okna swej izby widzieć może wszystkie części całego gospodarstwa. W ogólności, podane w tern piśmie sposoby ocenienia dóbr ziemskich okazują, źe tylko należyte użycie każdego szczegółu naj skuteczniej zapewnić może korzystne otrzymywanie i powiększenie dochodów. Byłe Królewsko- Warszawskie Towarzystwo Przyjaciół nauk, takie o pierwszem jeszcze wydaniu tego dzieła wyrzekło zdanie: » T owarzystwo czytało z ukontentowaniem pismo pod tytułem: Zasady ocenienia dóbr ziemskich nieruchornych z opisem stanu intra ty dóbr, a postrzegając w niem zbiór ważnych wiadomości, prawideł praktycznych, wyciągniętych z doświadczeń i faktów gospodarskich, w kraju naszym miejsce mających, jasno i zwięźle wyłożonych, Oświadcza swój prawdziwy szacunek dla autora 5 zachęca go, aby w przedmiocie tak użytecznym ciągle pracował.« Ze sprawozdania Ober- Policmejstra Petersburskiego za rok 1838 pokazuje się, iż podług zebranych przez policyą wiadomości, liczba /mieszkańców stolicy wynosiła w tym roku 469,720 osób, z których 333.66Y mężczyzn i 136,051 kobiet Urodziło się dzieci płci m<;zkiej 5589, żeńskiej 4838, razem 10,427. Umax skiej 3021, razem 7275; naglą śmiercią 317 osób płci ohojej, przypadkową 164, gwałtowną 5, samobójstw było 34. Ilość gmachów i domów rządowych i prywatnych wy nosiła 8661. rynków 13, sklepów 2057, magazynów mód 119, traktyerów 53, hotelów 36, kawiarni 36, cukierni 43, restauracyj 43, garkuchni 64, handlów -winnych 301 , szynków 98, składów wódek 70, porteru i piwa 205) piekarni 182, zakładów różnych i labryk 269, drukarni i litografij 62, łazien publicznych 33, aptek rządowych i prywatnych 66, pensyj prywatnych i szkół 75, ogrodów publicznych i prywatnych 1054, bulwarów 15. Jedno 7, pism francuzkich podaje o obecnym stanie wziętości znakomitszych francuzkich pisarzy, następującą wiadomość: Jak na giełdzie ogłaszają cedułę kursów, tak i we względzie literackim oznaczyć ją można, i tak: o Sjoulić dopytują się; S a n d ma kurs chwiejący się; Ba Iza c stoi al pari; Kar r cokolwiek niższy; Br ot poszukiwany; Kar o l de Bernard pożądany; Teofil Gautier nieu trzymał się w cerne; Al e x. D u m a s zaczyna spadać; o N o d i e r żadnych nie ma interesów.

SPRZEDAŻ KONIECZNA.

Sąd Ziemsko-miejski w Poznaniu.

Nieruchomość do rodzeństwa Reissingerów należąca, pod Nr. 89. przy rynku w Poznaniu sytuowana, oszacowana na 9180 tal. 21 sgr. 4 fen., dla rozdziału na wniosek właścicielu w wedle taxy, mogącej być przejrzanej wraz z wykazem hypotecznym w RegiStraturze, ma być dnia 18. Czerwca 1839. przed południem o godzinie 11 tej w mIeJSCU zwykłem posiedzeń sądowych sprzedana. Poznaii, dnia 27. Października 1838.

SPRZEDAŻ KONIECZNA.

Sąd Ziemsko miejski w Rogoźnie.

Folwark wieczysto-dzierżawny w Breznie położony, Karolowi Danielowi Gottłrydowi Mittelstaedt i małżonce jego należący, oszacowany na 5605 l'ai. 21 sgr. 8 fen. -wedle taxy, mogącej być przejrzanej wraz z -wykazem hypotecznym i warunkami w Registraturze, ma być d n i a 18. M aj a 1839. przed południem o godzinie IOtej w mIeJSCU zwykłem posiedzeń sądowych sprzedany. Wszyscy niewiadomi pretendenci realni Wzywają się, ażeby się pod uniknieniem pre

kluzyi zgłosili najpóźniej w terminie oznaczonym. Rogoźno, dnia 20 Października 1838.

Król. Pruski b.ąd Ziemsko-miejski.

OBWIESZCZENIE.

Z polecenia tutejszego Król. >ądu Ziemskomiejskiego mam w dniu 26. m. b ., o godzinie 11 przedpołudniem przedać przez publiczna licytacją na folwarku W i l d a przy Poznani u rnaterjały budowlane ze starej obory, za gotową zapłatę. Poznań, dn. 6. Lutego 1839.

C a s t n er, administrator.

DONIESIENIE.

Młyn wodny w Kobylopolu pod Poznaniem jest do wydzierżawienia na rtrzy lata, to jest od Św. Wojciecha 1839. do Św. Wojciecha 1842. - Warunki dzierżawy u Dominium podpisanego przejrzane być mogą. Dominium Kobylopole.

Wszelkie gatunki najlepszych kart do grania poleca handel C F. h i n d e r w Poznaniu w rynku Nr. 82.

Kurs papIerów I pieniędzy giełdy Berlińskiej.

Dnia 7. Lutego 1839.

hto- rsa pr. kurant paple- gotop, rami wizną

Obligi długu państwa Pr. ang. obligacje 1830. .

Obligi premlOW handlu morsko Obłigi Kurmarchii z bież. kup.

Obligi tymcz, N owej Marchii dl.

Berlińskie obligacye miejskie Królewieckie dito Elblągskie dito Gdańskie d ito w T.

Zachodnio - Pr. listy zastawne Listy zast. W. X. Poznańskiego Wschodnio - Pr.listy zastawne.

Pomorskie dito Kur- i Nowomarch. dito Szląskie dito ObI. zaległ, kap. i prC. Kur- i N owej - Marchii Złoto a l marco N owe d u k a t y . . . . . . .

Frydrychsdorr · Inne monety złote po 5 talarów Disconto · t

4 103i; 4 102*; 701 4 102J 4 4 1031 4 *

102f101 i 69.l 1011 101 i 1023 V 1001 IJ lIJ IJ 4 104f 1001 IOlf 1011 103J 93 214* 18 13 12? ,

WIJ t011 1021

215J

1sf 12,1 3