.. .. GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1839.11.30 Nr281

Wielkiego

)Kięeiwa

POZNAŃSKIEGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W, DeR era i SpołkL - Redaktor: lI. Wannawskf.

JM * S 1 .

W Sobotę dnia 30. Listopada.

1$3f> .

Wiadomości zagraniczne.

Polska.

Z Warszawy-, dnia 23. Listopada.

Przez ukazy J. C. K. Mości w dniu[ Paźr dziernika r. b., do kapituły Cesarsko- Królewskich orderów wydane, mianowani zostali kawalerami orderu św. Stanisława klassy 2ej; Badzca nadworny Korostowcow, Naczelnik Wydziału w kancellaryi przybocznej 10. Ks.

Namiestnika Królestwa, - a klassy 3ej JP.

"Walenty Lewartowski, Naczelnik Sekcyi Emerytalnćj w* Kommissyi Rządowej Przychodów i Skarbu i Adjunkt Warszawskiej Policyi Wykonawczej Szłetyriski.

Wiadomo jest powszechnie, iź od rozpoczęcia reprezentacyów w nowych Teatrach, Dyrekcya Rządowa nie szczędziła pracy, ani kosztów dla nadania świetności Scenie Warszawskiej. Lecz, pomimo- ciągłych Jej usiłowań w dojściu do tego celu, tak przez zwiększenie liczby zdolnych Artystów i dobór dzieł wystawianych, również jak przez wytworność i świeżość kostiumów i dekoracyj, która nietylko wyrójpiywa, ale często nawet według zdania osób bezstronnych, przewyższa pierwsze zagraniczne Teatra, widzi jednak taż Dyrekcya przychód tak znacznie zmniejszony, iź pomimo* najściślejszej oszczędności"w ciągu ostatnich 9ciu miesięcy, przeszło 120 tysięcy zł. okazało się niedoboru. Zniewoloną przeto jest podwyższyć od dnia 24. b. m. włącznie, cenę niektórych miejsc, w następujący sposób: W Wielkim Teatrze - Za krzesło w och pierwszych rzędach do zł. 8; za krzesło w 4m i 5m rzędzie, do zł 7; za lożę na Im piętrze z 4 ma biletami do zł. 3 O ; za lożę parterową i na 2m piętrze z 4ma biletami, do zł. 24; za bilet na balkon w 2ch pierwszych rzędach, do zł. 8. W Teatrze Rozmaitości - Bilet do krzeseł w 4ch pierwszych rzędach, kosztować będzie zł. 6; bilet do 4ch następnych rzędów zł. 5, Loża na Im piętrze, zł. 24. Bilety do innych miejsc w obu Teatrach zachowają cenę dotychczasową. Opłata 5. gr. od biletu dla Szpitala jest utrzymaną. N a nowe widowiska, których wystawa wymaga znaczniejszych kosztów, cena wszystkich miejsc na 3 pierwsze reprezentacya będzie podwojoną. Dla abonowanych eena dotychczasowa zostanie tai sama,. aż do ukończeni» onegoź

F r a II c y a.

Z P aryż a, dnia 21. Listopada.

Wiadomość" że Pan Beranger nie przyjął godności Para, oczem juz Monitor publiczność zawiadomiła potwierdza się istotnie. Pierwszy to> moie raz" źe się podobny przy dności i powagi Izby P arów, we FrancYI wydarzył. Chociaż się juz bowiem nieraz zdarzyło, źe osoby, mające sobie ofiarowany zaszczyt zasiadania w Izbie P arów, takowego nie przyjęły, żaden przecież Minister nie odważył się ogłosić publicznie mianowania, o którem się poprzednio z wpływającą do tego osobą nie porozumiano. D z i e n n i k s p 0rów powiada: «Zdaje się być rzeczą pewną, ie Pan Beranger godności parowskiej nie przyjmie", i do tego lakonicznego oświadczenia ani słówka więcej nie dołączył. Podług doniesień z T u l o n u z dn. 16. b. m.

przybył tamie goniec z oczekiwanemi instrukcyami dla naszego Posła w Mexyku, Barona Alley de Ciprey, poczem ostatni zaraz z swoją rodziną i osobami do poselstwa naleźącemi goelotą ..Sabine« do Veracruzu odpłynął. Z powodu przybycia Xiccia Bordeaux do państwa kościelnego rozkazał rząd, aby na granicy departamentu Varskjpgo jak największą ostrożność zachowywano. Statek rządowy krąży ciągle wzdłuż wybrzeża. Cztery pierwsze tomy dzieła o Wassyngtonie wypracowane przez Guizot'a -wyjdą przed' 20ym t. m Napis na tern dziele będzie następujący: «Zycie, korrespondencye j pisma Wassyngtona, z rozprawą o wojnie za niepodległość i o charakterze Wassyngtona.« W numerze D z i e n n i k a s p o rów z dn. 14go Listopada czytamy wyjąket ze Wstępu do charakterystyki Wassyngtona.

Gazeta francuska następu.ące umieściła uwagi względem mniemanych przepowiedni, dotyczących roku 1840: »Od dawna już, niewiadomo dla czego, rok 1840. mają za rok krytyczny w historyi nowożytnej. Zdanie to po wszystkiej Francyi obiega od lat pięćdziesięciu. - »Pewien znakomity mąż pisał niedawno z Ameryki, źe znaczenie przywiązane do r. 1840. nietylko jest upowszechnione w Ameryce, ale nadto i w Azyi. - »Były w historyi starożytnej i nowożytnej, wypadki nadzwyczajne, które możnaby nazwać przeczuciami ludów. »Mamy przed oczyma książkę, wydrukowaną na początku 17go wieku, w której Pavillon wyśmiewa ważność, jaką chciano nadać wówczas 1789. rokowi. - «Z resztą wszystkie pogłoski, które obiegają względem 1840. roku, okazują i tak już rzecz zffdziwrająca, a tą jest, iż powszechną na ten rok zwrócono uwagę.« G i e ł d a z d, 21. L i s t o p a d a . Na początku dzisiejszej giełdy krążyła wieść, źe w Madrycie lud się zbuntował i ie Hrabiego Torenę zamordowano. Chociaż się pogłoska ta nie potwierdziła, jednakże sprzedawano bardzo, papiery hiszpańskie i dług czynny spadłna 26. Papiery J?ortugalskie 3procenlowe sprzedawano po 211. Z T u lon a, dnia 17. Listopada.

Rozeszła się tu pogłoska, źe flolta nasza, będąca na Wschodzie, w Tulonie zimę przepędzi. Lubo ta pogłoska wielką tu radość sprawiła, nikt jej przecie wiród obecnych okoliczności nie wierzy.

Anglia.

Z Londynu, d. 20. Listopada.

W s z y s t k i c h członków Bady Tajnej wezwano aby w przyszłą sobotę przed Królową stan'ęli i p ewne od niej odebrali oświadczenie. Gazety ministeryalne wspominają, ii im oświadczenia tego wyjawiać nie wolno, ale każdy z łatwością jego się domyśli. Idzie zapewne o zaślubienie N. Pani. Xiąźę Wellington, jak się zdaje, niebezpiecznie zachorował; onegdaj albowiem wieczorem nagle trzech doktorów do Walmer Castle wezv. ano, którzy pacyentowi, już zmysłów pozbawionemu, naty< hmiast piiawki przyst wili; czwarty (lekarz przyboczny J. DostoJności,), Dr. Hume, przepędził noc u łoża chorego. Słychać, źe po utracie krwi Xiąźc wielkiej doznał ulgi. O teraźniejszym stanie układów pod względem pytania wschodniego, który iSc/śle biorąc, o b e c n y m się już nazywać nie moie, odebrał podług zapewnienia najnowszych dzienników francuzkich, tutejszy KLuryer, niektóre wiadomości, mające, jak lenie Kuryer zapewnia, pochodzić z zupełnie wiarogodnego źródła. «N adeszle ostatnim statki m przewozowym z Alexandryi depesze, pOWIada co tylko wspomniany dziennik, Zwiastują, że Mehmed Ali zupełnie jest skłonny przyjąć podane mu za całkowitćm przychyleniem się Austryi z strony Francyi warunki. W arunkarni terni jest uznanie jego zwierzchnictwa nad Egiptem i całą Syryą, z wyłączeniem obwo d u Adany, dożywotnie dzierżenie Kandyi i dwóch baszostw dla jego, synów w Arabii. Zapewniają także, źe Kossya ostalniemi czasy okazała się być skłonną do popierania sprawy Mehmeda Alego, i ie Poseł rossyjski miał w Paryżu oświadczyć, iż podane przez Mehmeda Alego warunki są całkiem rozumne i on je gotów wspólnie z Francyą i Ausfryą popierać." Układy te, których punktów zresztą dzienniki franeuzkie dokładnie nie oznaczają, miały podług zapewnienia T e m p s spełznąć na niczem» a to z powodu niespodzianego oporu Sułtana, działającego podług natchnienia Anglii. Całkiem injpzćj opisuje rzecz tę M orning- Chronicie, nie wiedząca nIc O przychyleniu się Austryi i Rossyi do wniosków Francyi, i ciągle jeBzeze twierdząca, ie rębną gra rolę. "Wiadomości nasze z Konstantynopola i Alexandryi, powiada ta gazeta, fiotwierdzaią, źe o>tateczri)m wypadkiem poityki Marszalka Soulta jest zupełne odłączenie się Francyi. Marszalek tak zręcznie i dowcipnie obracać się umiał, źe szcśćmiesięczne usiłowania z jego strony An g l i a, Ro s s y ą i A u s t r y ą w-istocie do rów n e g o z d a n i a znaglily, a nawet je zmusiły do pomyślenia o w s p ó l n y c h środkach, dla w y j e d n a n i a p o wag i swojemu zdaniu. Marszalek i kołlega jego, Admirał Duperre, mogą się bezpiecznie starać zastraszyć Europę zapowiedzcniem drugiej flotty; Marszałek przecież z pewnością nie zechce się porwać na całą Europę. Nie dla tego, aby Francuzom na sile i odwadze do walki schodziło - tych dwóch rzeczy odmawiać im nie myślimy; lecz w takim razie potrzebowaliby sami Francuzi nieco mniej niezgrabnego Ministra od Marszałka Soulta i nieco zwinniejszego Admirała, od Rosamela. Tymczasem obwieszcza nam Kur y er fr a n c u z ki, źe 12,000 liossyan od armii kaukazkiej wyruszyło w południowe strony. Dziennik francuzki prowadzi je w kierunku ku Kabulowi i Heratowi. Mybyśmy ledriak uwagę jego radzi zwrócili, źe przecie bliźtjby mieli do Malatii, którą Ibrahim basza, pędzący przed sobą Turków i Osmana Baszę, obsadził. Pogłoski o tern posuwaniu się Ibrahima JBaszy spowodowały Dywan turecki do przypomnienia raz jeszcze mocarstwom europejskim, źe się podjęły załatwienia zatargów z Egiptem, i źe Mehmed Ali niezawodnie sobie pochlebia, źe po opuszczeniu rąk przez Jego przeciwników, wszystkich swoich zamiarów dopnie. Zobaczymy, czyich znużenie, czyli tćź durna zwycięztwo odniosą." O stanie rzeczy w Hiszpanii tak się znowu Morning- Chron i cle odzywa: «Listy nasze z Madrytu opiewają, źe stronnictwa tameczne mocno są na siebie zawzięte, ale w nieczynności zostają. Przed kilku tygodniami postanowili Moderadosowie poradzić sobie bez Espartery . Wzgardzili oni Alaixem, uwolnili się od niego i postanowili wdać się natychmiast i pod ich własne m przewodnictwem w walkę z liberalistami. Pułk Królowej Regentki, mający straż w pałacu, przekonał dworskich Ministrów swemi krzykami, że wojsku w Madrycie zaufać nie można. Ledwo się to rozgłosiło, 'udali się Panowie Arrazole i spółka i całe stronnictwo dworskie do Espartery i błagali go, jako jedynego męża, który ich jeszcze ocalić może, o pomoc, chociaż przed godziną jeszcze nim gardzili.

Wyprawiano gońca po gońcu do armii z straszliwemi i przesad/ .onemi opisami bliskiego tryumfu Jakobinów w stolicy, którzy ulice tejże krwią zarumienia, albo przynajmniej wypadki w La Granji ponowią. Co się zaś wojny aragońskiej dotyczy, sądzi Espartero , źe na ten rok dosyć się stało. Cabrera nie da się przez nikogo w niewolą wziąść a żeby który z jego oficerów go zdradzić miał, o tern też ani myśleć. Ponieważ zaś Espartero radby się cofnął, skorzysta więc chętnie z sposobności przez Stany mu do tego podanej i do Madrytu powróci. Nie chcemy go wcale posądzać, ponieważ w Październiku Cabrery pokonać nie mógł a później powietrze samo wszelkie działania niweczy. Tyle jednak Espartero dowiódł, źe w okolice owe wtargnąć i z pojedyriczemi hufcami Cabrerze opór stawić zdoła; ale oblężenia rozpoczynać, jestto inną sprawą i innej wymaga pory roku, zaufanie wszelako nasze, że Espartero na przyszłą wiosnę nieprzyjaciela swego pokona, nie zmniejszyło się, chociaż obecna wyprawa na samych rozpoznawaniach się skończyła. Podobnie i w politycznym względzie męża tego się nie lękamy, unika on bowiem ostateczności i trzyma się zawsze średniej, zbawiennej drogi. « Hiszpania.

Piszą z Girony (w Katalonii) z dnia 10. Listopada: "Nadeszło tu 5000 posiłków z Leridy dla Katalonii, ale ilość wojska jeszcze nie dostateczna, aby podwójnego celu przedsiębranych operacyi dostąpić, t. j. aby karolistów katalońskich zewsząd opasać i ich do ucieczki do Francyi przymusić. Potrzeba na to 10,000 żołnierza, a przedewszystkićm powinienby rząd w miejsce katalońskich żołnierzy innych przysłać, bo ponieważ każdy katalończyk, w milicyi służący, po 4 realów codziennie pobiera, przekłada wojnę nad pokój, który go zysku tego pozbawia. Prócz tego wojna, nadając handlowi katalońskiemu nowy popęd, dla kraju tego źródłem bogactwa się staje.« Z nad granicy hiszpańskiej.

B aj o n n e, dnia 17. Listopada. Polityczny szef w Nawarze rozkazał, aby w pewnym terminie wszelką broń władzy wojskowej wydano. Kto tego nie uczyni, śmiercią ukarany zostanie.

Niemcy.

Ciąg dalszy wyimków z Wykazu władzy centralnej Zwiąku niemieckiego. Układ ten był niewyraźny; niedostawało mu dokładniejszego określenia co pod "wolnym i sprawiedliwym« porządkiem, a co pod »jednością ludu«, idealną czy polityczną, było wreszcie tak ułożone, iżby użycie wszelkich innych wyraźnie wyłączało, a w na;dalszem rozumieniu rzeczy nawet rewolucyjne środki za takie uchodzić mogły, które przygotowywały tylko do przywiedzenia ku pożądanemu celowi. Niepewność ta nastręczała możność wykładu na obie strony i z tądto wyjaśnia się, jak Gtrmanowie i Arminowie mogli pod tą samą formułę dążności, swe tak bardzo różniące się zasady podawać za zasady powszechnego stowarzyszenia; z tnd wyjaśnia się dalej, jak po tern, co się stało, mogły pojedyncze burszostwa w swej oddzielnej konstytucyi układać paragrafy dążności i przyjmowania członków w duchu od dawna już rewolucyjnym, nie odłączając się przez to od powszechnego stowarzyszenia; a w końcu wyjaśnia się z tego; jak pojedynczy burszowie co mianowicie kandydat August Teodor Ott'o z Zerbst sam o sobie zeznaje, mogli dążność powszechnego stowarzyszenia W ten sposób sobie tłumaczyć: źe zamiarem onegoż jest przygotowanie Judu do rewolucyi. Podobny wykład rzeczy tćm bardziej dawał się przypuścić, iłeże, jak wielu zapewniało, sama powszechna konstytucyja w ten sposób dążność wyjaśniała, źe: »do zrealizowania tego zamiaru słowem i u c z y n k i e m każdy członek także po skończeniu szkół był obowiązanym." W dniu frankfortskim burszów, jak na zasadzie wielorakich zeznań za rzecz udowodnioną uważać należy, na pytanie: co w przypadku gdyby powstanie wybuchło czynić -wypada, uchwalono po długich naradach: »Każdy bursz stosownie do okoliczności jest obowiązany, starać się choćby przemocą o osiągnienie zamiaru stowarzyszenia; przeto f >owinien także mieć udział w powstaniach udu, mogących do osiągnienia zamiarów stowarzyszenia doprowadzić.« Przemoc bynajmniej ze środków nie wyłączano, lecz i owszem wystawiano ją za środek, mogący być i przez burszostwa użytym. Zdanie to w ten sposób wyłożono, źe burszowie nie powinni wprawdzie knować rewolucyi, lecz do tej, któraby wybuchła zgodnie z burszowskie mi zamiarami, należeć mają. U chwałą tą, którą stowarzyszenie, według brzmienia sądowych wyroków, charakter zdrady stanu przybrało, na formułę dążności zgodzono się w ten sposó b, źe z opuszczeniem wyrazu «przygotowanie« wystawiono jako zamiar: »Przywiedzenie do skutku -wołnego i sprawiedliwie uporządkowanego, w jedności ludu zabezpieczonego życia politycznego.« Dalej nazwy burszostwa jako »chrześciańsko-niemieckiej« zaniechano i Żydom także pozwolono wstępu,a nareszcie przyjęto dwa wnioski, podane przez stowarzyszenie uniwersytetu Jeny: jeden zmierzał ku temu, ażeby pod pewnemi znakami ze strony burszostw dostarczać popierających zamiar artykułów do dzienników,mianowicie Teutsche Tribiine, Hoch Wachter i do kaseiskiego Ve rfass.ungsfreu nd; według drugiego wniosku miano wydać wezwanie do opuszczających uniwersytet, iżby zakładali tak zwane filistyńskie związki, łącząc takowe z burszostwami, które w tym celu ściślejsze zjednoczenie 'zatrzymać miały, a gdzieby tęgo jeszcze nie było, takowe utworzyć. Zaraz pófem i leszcze przed sztutgardzkim dniem burszów, odprawionym w grudniu r. 1832, przypada wystąpienie zpowszechnego związku burszostw: Lipska, Giessen, Marburga i Bony, a wejście Heidelberga. Aż do tych stanowczych postanowień, aż do wyrzeczonćj gotowości należenia do wszelkiej wybuchnąć mogącej rewolucyi, doszło stowarzyszenie w jesieni r. 1831., wprawdzie pod wpływem gorliwie ze wszech stron podżeganego wzburzenia, atoli na własny ograniczone zakres. Rok następny okazuje takowe w związku ze spiskiem po części juz do buntu dojrzałym. Krok ten ostatni i ściśle z nim połączony stutgardzki dzień burszów, znajdą poniżej stosowne miejsce. Pierwszym wypadkiem po frankfortskich uchwałach, w którym występuje żywy i dobrze pomyślany udział burszów, jestto festyn hambachski, o którym następnie powiemy.« - »Dr. W i r t h nie taił bynajmniej zamiaru, w jakim festyn ten w ruinie zamku Hambach koło N eustadt nad Hardtem w Bavvaryi reńskiej przygotowywano. Ułożone przez niego a licznie rozszerzone opisanie tego festynu, zawiera dosłownie co następuje: »Wkrótce stały związek różnych dzienników milcząco zawarto; cel połączonego dążenia - o s w o b o - dzenie i odrodzenie Niemiec - wolno i śmiało wyrzeczono. Jedna idea, jedno współczucie, ożywiało wszystkich; to jest: odrodzenie ojczyzny. W kro t c e p o s u n i ę t o się o jeden krok dalej, i urządzano festyny polityczne.« Że niesłychany wypadek ten, jaki się w czasach wewnętrznego pokoju wydarzył, był igrzyskiem przypadkowych okoliczności trudno to po takiem oświadczeniu się utrzymywać. Mniemany festyn przedsiębrano jako środek, któryoswobodzeniem ojczyzny nazywano, a zwłaszcza jako środek uznany za dzielniejszy, niźli wzburzenie za pomocą druku. S i e b e np fe iffe r dał pierwszą myśł do tej uroczystości. Na pięć tygodni wprzódy rozesłane na · wszystkie strony, przez niego ułożone, a przez sane zaproszenie, wyraźnie zdaniu temu zaprzeczało, źe pomieniony festyn tyczył się li bawarskiej koristytucyi, z której rocznica, przypadająca dn. 26 maja, blizko się stykał. »Nie szło tara (powiedziano między innerni) o t o, co juz osiągnięto, lecz co osiągniętem być miało; nie o pełne sławy zwycięztwo, lecz o walkę męzką, walkę dla otrząśnienia się z wewnętrznej i zewnętrznej przemocy.« Urządzenia wydane przeciw temu tak groźnie zapowiedzianemu festynowi, usunięto wezwaniem, ażeby na nie nie zważano, obroną w pisemku wydanćm przez związek ku poparciu druku, wielokrotnemi protestacyami, a nakoniec wdaniem się Stanów prowincyjonalnych. Gościńce w dniach przed rozpoczęciem festynu (27. niaja 1832.) okryte były ciągnącem ludem; przybywał on nie tylko z Bawaryi, lecz także z Wirtembergu, Badenu, Obojga Hessyi, z N assau, Frankfortu i łrancuzkićj Alzacyi. Z wielu miejsc, a nawet z Saxonii i Hanoweru, stawiły się wybrane w części deputacyje; z Heidelbergu było obecnych 300 studentów i znajdowali się burszowie tak z tamtąd jakoteź z Wiirzburga i Jeny. Wszyscy mieli trójkolorowe kokardy, czarne, czerwone i złote, co było dawniej barwą burszostw, teraz zaś stało się znakiem tych wszystkich, którzy po obaleniu istnącego rzeczy porządku zapragnęli Niemieckiego Państwa. Śpiewano pieśni rewolucyjne. Jeden z heidelberskich studentów pisał we trzy tygodnie później do adwokata Ruder w Kutynie: »Idąc do Hambach, większą część naszych ożywiała ta mocna wiara, że teraz życie nasze poświęcić nam przyjdzie za świętą sprawę ojczyzny.« W wigiliją iestynu na zgromadzeniu, na którćm między innemi W i r t h i L o b h a u e r byli ob ec ni, g los o w an o formalnie, o tern przez studenta Henryka K a lii e r z Itzehoe wytoczonem pytaniu; »czy znowu dla pogadanki ześliśmy się, lub czy uderzyć mamy?" W glosowaniu jednak oświadczono się przeciw uderzeniu. Liczbę uczestników na samych dniach festynu S i eb e np fe i ffe r na 60,000, zaś naczelnik gwardyi bezpieczeństwa na 25 do 30,000 podaje. (Dalszy ciąg n ust,) Austrya.

Z W i e d n i a, dnia 20. Listopada.

Zmarły onegdaj XiąźęBJacas zostawia wdowę i czworgo synów; starezy służy w pułku strzelców konnych; drugi wstąpił przed kilku laty do zakonu O O. J ezui tów a trzeci niedawno temuż Hiszpanii powrócił, gdzie wszeregach karolistów walczył, dla sprawy których ojciec jego znaczne ponosił ofiary. Majatek, który zmarły Xiążę zostawił II M , & na 12 milionów fr/ Należał on do"'ławn ? starodawnej, ale me bogatej rodziny w Pro vence i zawdzięcza swój wielki majątek szczodrobhwosci Ludwika XVIII Dar którym monarcha ten zasługi Blacasa po restaul racyi wynagrodził, był tak ogromny, ze ten wierny sługa starszych Burbonów g« pod tym tylko przyjąć chciał warunkiem, aby dar ten uważano za poruczoną pieczy jego własność królewską. Summa ta wynosił? 15 mil f r X.ązę słowa swego sumiennie dotrzymał' W testamencie bowiem jego znajduje się klauzula stosownie do której wielkie dobra Frohsdorf w Nuszej Austryi na Xicźnę Angouleme przechodzą "aby przynajmniej z cześć, długu się wywiązać.« _ Wczoraj po południu zwłok, zmarłego z wielką okazałością W kościele A u g u s t y a n złożono, skąd do borycyi przeprowadzone zostaną, aby tam u stop królewskiego dobrodzieja (Karola X-> wieczny znaleść odpoczynek. Xiąię Blacas dAulps Markiz d'Aulps et de Rolands, Xiąźe Baux, Baron d'Aiguines et Verignon, Pan na Crecy Bourbon, Vaux, Kirchberg, Erlau L-ohsdorf, Canale (te to są bowfem Tytuły zmarłego) był Xieciem i Parem Francyi a podczas restauracyi pierwszym Szambelanem, Generał- Porucznikiem i Ministrem; zawód ie-o polityczny przed i podczas restauracyi był znajomszy od życia jego w wygnani u, ale T f tk w mc svvlelnie J 8z 3 III II b .

ra za ezpIeczy Z dnia 21. Listopada.

Wiadomości z Konstantynopola z dnia 6zo m. b są ważne Dnia 2. Król. Pruski Poseł, Hr. Konigsmark, celem wręczenia pisma eó zawierzytelniającego i nowy Poseł francuzki, Hr. Ponto.s posuchanie mieli u Sułtana dn 4. X.ązę J omvdle, który tam dłużej chce zabawie, oddał wizytę Sułtanowi. Nuri Ltendi, Poseł przy dworze francuzkim, do Marsylii się puści: Dnia 3. w przytomności X.ec.a Jomv.lle , całego cała dyplomatycznego w Seraju wielka się odbyła uroczystość, mnóstwo ludu, a m.ędzy tymi trzej chrzescianscy Pa tryarchowie, naczelnicy wszystkich korporacyi, Nad-Rabin, Szeikowie zakonu Derwiszów, zgromadzili się około wspaniałej ambony, przed którą też wszyscy wyzsi urzędnicy Porty stanęli. O godzin l1 ukazał się bułtan a, W Wezir otrzymał hatt'" szenf, który Reseh.d Basza, w chwili przez astrologów za pomyślną uznanej, przeczytał. Potwierdzono w nim wsz y stkie / p z v wileje, prawa i gwaraneye poddanych, przyrzeczono zaprowadzenie lepszego sądownictwa i nowy sy SofIi przemówił modlitwę, 120 wystrzał w działowych zwiastowało stolicy to zdarzenIe, Sułtan a po nim urzędnicy wykonali tej nowej ustawie przysięgę wierności a tłumaczenia tejże w języku Irańcuzkim Posłom zakomunikowano. - Spodziewają się wkrótce zawarcia pokoju z Mehmedem Ali, któiy gotów Chosrewa Baszę w jego urzędowaniu zostawić, a flottę i Kandyę wydać, tylko pod względem Syryi, gdzie spokojność j s c e n e przywrócona, dotychczas porozumIe c SIę nIe mogli. Mocarstwa są po części za interwencyą, po części tez za te'm, aby Porta sama sprawy swe załatwiła. Włochy.

Z Rzym u, dn. 13. Listopada.

(Gaz. Powsz.) - Wspomniano przed niejakim czasem o układzie zawartym między Królem obojga Sycylii a stolica apostolską. Tyle jednak sprostować wypad , zenie, jak do i sienia owe z Neapolu opIewa ą, duchowIenstwo w owćm Królestwie wyjęte jest z pod władzy sądów świeckich, i zostaje całkiem pod wyrokiem Papieża. W u ła zie t m, złożonym tylko z kilku paragrafow I podpIsanym przez Kardynała Bernettego i Hrabiego Ludolfa ustanowiono: ze duchownych na , .

przyszłość tylko w nocy, albo w pOWOZIe zakrytym prowadzić albo do więzienia odprowadzać można; że osoby duchowne, leżeli miejscowość tego dozwala, odosobnione od innych zbrodniarzy i w oddzielnych więzieniach zamykane będą. W kościele w czasie nabożeństwa nikogo aresztować nie wolno; proboszcz także albo przeor kościoła, w. kt?rym się sądownie śledzona osoba znajduj , powinien być poprzednio o odpro adzenI tejże zawiadomiony. Każdemu BISkupOWI wolno mieć w swej dyecezyi więzienie lub dom poprawy dla księży, którzy zdanit m jego uwięzieniu lub ukaraniu uledz powinni. Bez przełożenia Biskupowi wszystkich potrzebnych piśmiennych dowodów żaden Sąd nie zażąda od niego zdjęcia święcenia z księdza. W takim zaś tylko razie, gdy Biskup nic przeciw temu nie będzie miał do nadmienienia, zdejmie święcenie z osoby duchownej i odwoła się do łaski królewskiej na korzyść potępion go. Jeżeli zaś w aktach processowych . z!lajdzie ważne i za obżałowanym przemaWIające dowody, przełoży cały proces osobno na ten cel ustanowionej Kommissyi. Kommissya ta składać się będzie z trzech Biskupów, opatrzonych w pełnomocnictwo papieskie;, na wniosek zaś rządu składać się może z sześciu Biskupów i dwóch prawo głosowania mających świeckich doradzców« Kommissya tawyrokuje ostatecznie względem czynionych obżałowanemu zarzutów; jeżeli się zaś przekona o źle uzasadnionych wnioskach z strony Biskupa przeciw uczynionym obżałowanemu zarzutom, powinna go niezwłocznie bez dalszego odwoływania się do zdjęcia święceń skłonić. Równocześnie zawiadomi rząd o całym wypadku. Jeżeli się zaś kommissya przekona o słuszności wniosków Biskupa, prześle sprawę tę uzasadnioną Królowi i o ułaskawienie obźałowanego upraszać będzie. Układ takowy już dn. 29. Września Król podpisał i jako prawo obowięzujące dla Królestwa obojga Sycylii do wiadomości publiczne) podał. G r e c y a.

Według doniesień w angielskiem piśmie czasowem A t h e n a e u m , uniwersytet ateński mimo swych wielu profesorów, między którymi ośmiu Niemców się znajduje, obecnie mało jeszcze wpływu wywiera, ponieważ brek słuchaczów, mających dostatecznie przygotowawcze nauki. Atoli ważnem jest gimnazyjum tamtejsze, odwiedzane przez 800 uczniów, w kfórem w trzech klasach uczy 8 profesorów. Uczą tam w klasie pierwszej języków: staro-greckiego, łaciń kiego,. jeo etryj, nauki moralności, algIebry. I 10g kI; w klasie drugiej: języka staro-greckIego, jeometryi, algiebry, psychologii i historyi; w trzeciej: staro greckiego, łacińskiego, algiebry, jeografii, hist ryi, franc zkirgo i ang,ielski.ego języka. Oprocz zwyczajnych studentow wIelu innych także bierze udział w niektórych gałęziach nauk, zwłaszcza iż wszelkie nauki tak w gimnazyjum jakoteź na uniwersytecie są bezpłatnie udzielane. Oprócz gimnazyjum jest jeszcze w Atenach szkoła 1?rzygotowawcz ze czterech klas złożona, ktora ze szkołamI elementarnemi jest połączoną. W ogóle w calem Królestwie jest 4. gimnazyj, 12. szkół elementarnych, jedna normalna dla kształcenia elementarnych nauczycielu 189 szkół według metody Lancastra K u ryj er gre cki donosi z Aten szczególny przykład prostoty apostolskiej, że u biskupa Gortyry znaleziono po jego śmierci całego majątku w pieniędzach tylko 33 drachI?- około 30 franków - ale za to zostawIł bibliotekę złożoną z wyboru książek. T li r C y a.

Z Konstantynopola, d 30. Października.

(Lloyd austryachi.) Dywan bardzo wesoły, powiadają bowiem za rzecz zupełnie pewną, ze wielkie pytanie yvschodnie niezadługo da się bez obcego wmieszania się załatwić. Poseł perski, który był przy dworach w Wiedniu, Paryżu i Londynie, przybył tutaj.

kiego w ogólności w Europie doznał, ale się mocno użala na Lorda Palmerstona. Opowiada on o rozmowie, mianćj z angielskim Sekretarzem państwa, i w której mu 4enźe miał czynić wyrzuty, jakoby Pan Mac Neil nie doznał przyjęcia, winnego reprezentantowi Anglii, na co ślachetny Lord musiał przyjąć takową odpowiedź: Wszelka potęga Szacha nie byłaby w stanie zaspokoić żądań Pana Mac Ńeiła. Pan Mac Neil uważany był w Persyi nie tak za dyplomatycznego, jak raczej za całkiem innego rodzaju agenta i dla tego musiał przestać na obejściu się takićm, jakie mu się w istocie należało. Gdyby się był choć najmniej szanował, byłby swego odwołania zażądał; ale koniecznie chciał utrzymać się na posadzie, do której właściwie nie należałoby go powoływać. Podstępne zabiegi jego jedynie były przyczyną nienajpomyślniejszego ustalenia się stosunków między Anglią, Persyą a Rossyą: Będąc lekarzem z urzędu wypadałoby mu raczej było zapisywać recepty, nie zaś noty dyplomatyczne układać. Odpowiedź takowa do żywego ubodłaLorda Palmerstona; ten jednak wydała skutek, że inny agent miejsce Pana Mac Neila obejmie.

Z dnia 1. Listopada.

(Gaz. powsz.) Spodziewają się tu Rifaata Beja, który w tej chwili zapewne już Wiedeń opuścił. Wtedy zobaczą, czy trzeba będzie spokojnie oczekiwać, dopóki się MehmedĄli do życzeń mocarstw nie przychyli, albo czyliby nie lepiej było wprost się z nim porozumieć i ułożyć. Wnoszą, że RifaatBej, znajdujący się istotnie w samem ognisku ruchów politycznych, najlepiej zna stosunki mocarstw i ich dążność, i ze najzdrowszej rady udzielić potrafi. Przed czterema tygodniami jeszcze ciągle Kifaat Bej pisywał, aby nic bez mocarstw nie przedsiębrano. Ale od tego czasu zmienił swoje zdanie i w listach swoich dał dość wyraźnie do zrozumienia, że najlepiejby było uważać nieporozumienia z Mehmedem Alim jako nieporozumienia familijne, i z nim samym wprost je załatwić. Przy ciągle przychylnych oświadczeniach Porcie z strony Pełnomocników mocarstw zagranicznych, trudno eobie zmianę takowe wytłumaczyć i dla tego powrotu Rifaata Beja z niecierpliwością wyglądają. Tymczasowo Reszyd Basza ciągle się trzyma drogi, na której postęuujjąc będzie mógł albo pod opieką wielkich mocarstw, albo tez'" b_ez nich wielkie dzieło przywrócenia pokoju uskutecznić. Jest on bowiem niezmiernie grzeczny względem reprezentantów wszystkich mocarstw, ale także i o agencie Meh

meda Alego nie przepomina, który, aczkolwiek polajemnie nader skutecznie jednak i zręcznie działa, i wielkie przysługi panu swemu wyświadcza. Hrabiego Pontois pragnie Reszyd Basza na wszelki sposób dla siebie pozyskać co znowu naocznie udowodnią, że Turek aczkolwiek nieco oświecenia mający, jedynie tylko postrachem da się powodować, i że Agent francuzki, mimo ślepego przywiązania Francyi do Mehmeda Alego, równie wielki, a może nawet i.większy wpływ na Porte wywierać będzie, aniżeli klórykotwiek inny agent jakiego zagranicznego mocarstwa.

SPRZEDAŻ KONIECZNA.

Główny Sąd Ziemiański w Poznania.

Wydział 1.

Dobra szlacheckie Linie z przyległościami w powiecie Bukowskim, przez Dyrekcyą Ziemstwa oszacowane na 25,996 Tal. 24 sgr.

2 fen. we dle taxy, mogącej być przejrzanej wraz z wykazem hypotecznym i -warunkami W Registraturze, mają być d n i a 7. M aj a 1840. przed południem o godzinie IOtćj w mIeJSCU zwykłem posiedzeń sądowych sprzedane. Poznań, dnia 18. Października 1839.

PUBLICZNE OBWIESZCZENIE.

Toczą się tu regulacye stosunków dominialnych i włościańskich we wsiach wielkie i małe G linno do majętności Kaczkowskiej należących i we wsi szlacheckiej Mirosławicach, dalej separacye pól W 7 ielowsi pod Gniewkowem, Siedlimowa i wsi Kielska, jako też abluicya pańszczyzny w Ciencisku. Także obrabia się tutaj podział wspólności pól miasta Inowraclawia i ról z temiź w pomieszaniu położonych i obustronnemu pastwisku ulegających. Takiemi są grunta przedmieszczanów J nowracławskich, kilka płósek roli wsi szlacheckich Rombina i Komaszyc, pola gospodarzy w Ro.nbinie, Szymborzu, Batkowie i J acewie, role folwarków J acewa, Friedrichsfelde inaczej Marolewo zwanego, Kruśliwca i Borusławczyzny, grunta do kolonii Thomaberg należące i niektóre płósy folwarku Popowice jako też tamecznego gospodarza. Przy tej okazyi mają także dziesięciny naturalne, pojedyncze części gruntów wspomnionych ciążące, resp. plebanii katolickiej w Pieraniu i szpitalowi Świętego Ducha w Inowracławiu należące się, bydź abluowane, a pojedyncze miejsca pomiędzy sobą rozseparowane. Wszystkie miejsca już rzeczone położone sa, W powiecie Inowraclawskim, pomienionych wzywają się, ażeby się albo do terminu, lub w terminie i) dla sprawy Inowracławskiej na dzień 27. i 28. Grudnia r. b. w biórze tutejszego Magistratu; 2) dla reszty spraw na wstępie tegoż obwieszczenia wyłuszczonyeh na dzień 30. Grudnia r. b. W biórze tutejszej Kommissyi specyalnej, wyznaczonym, celem dopilnowania swych praw zgłosili, inaczej nawet w razie nadwerężenia, sprawy przeciw sobie istnieć dać muszą i z żadnemi wnioskami przeciw takowym nadal słuchani być nie mogą. Inowracław, dnia 26. Października 1839.

Królewska Kommissya "specyal na.

Handel sukna Joachima 9£aIIIroth w domu Komissarza sprawiedliwości Pana Ogrodowicz, ulica Szeroka Nr. 20., poleca swój przez towary z, walnego Jarmarku frankfortskiego > 'S i \J'fz z nd ki 'fetlnl Jak n j- m -€ dostateczniej opatrzony skład sukien C wszelkiego rodzaju, H u S S a i l - B e Y ; A Herkules, Imperial. Kord J i I S u k s k i fi g II3 spodnie w najpiękniejszych i najnowszych deseniach, CJralnt, IEunting-Cloth na surduty zimowe, k a ID i z e l ki k a - zimirkowe, kołnierze do płaszczy, materje na podb i t k i i t. d. po cenach jaknajtańszych i uprasza o łaskawe siebie zwiedzanie

Powtórną nadsełkę pięknych słodkich apefzyn, prawdziwych włoskich maronów, śliwek królewskich i katarzynek, tudzież prawdziwych sardeli brabantskich, otrzymał Jan Ign. Meyer, w rynku Nr. 66.

Swieżych @strzyg drugą nadsełkę otrzymał handel Sypniewskiego w Poznaniu,

Kurs papierów i pieniędzy giełdy Berlińskiei.

Dnia 26. Listopada 1839.

Sto

Napr. kurant

papie- gotoprC. rami wizną

Obligi długu państwa . . . .

Pr. ang, obligacje 1830.. . , Obligi premiow handlu morsko &M KulmaTMhll e biei kop, Obligi t ymca. N owej Marchii at.

BerlińskIe obligacye miejskie Królewieckie dito Etbtągskie dito Gdańskie diu» w T. .

Zachodnio - Pr, list/ zastawne Listy zast. W. X, Poznańskiego Wschodnio- Pr. listy zastawne , Pomorskie dito Kur- i Nowomarch. dito Szląskie dito Obi. zaległ, kap, iprC. Kur-iNowej - Marchii Złoto al marco. . . . .

N owe dukaty.

Frydrychsdory. . « Inne monety złote po 5 talarów Disconlo ....... 4 1025 701

103" 1021 70 { 31 1011 IIl, 1011 4 1031 4 3'

102?

100ł 47£ If £fl U ?Ą IJ 31, IJ 102£ 103 -.

1021 215 m m f

'214 V

II '"t W niedzielę dnia l. Grudnia 1839, r. W ciągu tygodnia od d. 22. a2 do 28.

będą mieli kazanie Listopada 1839. N azwy kościołów. urodziło się umarło ślub przed południem. po południu. chło- dzie- płci płci wzięło pców. wcząt. rnęsfc. zeńsk. par. W kościele katedralnym X. W 7 . M ultyszewski 2 l 11 1 .

W koś.' farno S.Maryi Magd. - Mans. Grandke 2 3 l l s. Wojciecha. . . . - M ans. Duliriski "2 i l , W kościele Sw. Marcina - Prob. Kamieński 2 3 4 Gmina niemiecko- katolicka w kościele pofranciszkańsk - Pawelke X, Regens Pohl \ Dominikanów - Kapłan Scholtz z - .

Wklaszt. sióstr miłosierdzia Kler. W olff .1 W ewanielickim S. Krzyża Pastor Friedrich Superint, Fischer 6 5 2 W ewanielickim S. Piotra Rad. Kons. Diitschke l - W kościele garnizonowym Pastor dyw, Hoyei- l 1 i Ogółem ł 16 I 13 J I 7 I 12 I 23