GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.02.16 Nr39

Wielkiego

Xicst wa PO ZNA N SKI EGO.

YaKbIcT Drukarni Nadwornej W, Dekera i Spółki. - Ucdaktor: lI. IIVmw@»»»/M.

MIlI 9.

W Srodę dnia 16. Lutego.

Francya.

z Paryża, dnia 6. Lutego. Gazety tutejsze w mowie od tronu Królowej angielskiej jeden tylko upatruię artykuł, t, j. dotyczący się traktatu przeszukiwania; z wyrazów przez Królową użytych wnioskuję, że gabinet angielski o zratyfikowaniu traktatu tego ze strony Francyi ani wętpi, chociai Izba Deputowanych przez poprawkę Pana Jacques Lefebvre przeciw ratyfikacyi tej niejako protestowała. Dziennik sporów przeciwnie wyraża: «Mowa Królowej angielskiej tylko dla prostoty swej uwagi godna; jest ona lakę, jak się po dyskrecyi i ostrożności bir, R. Peela można było spodziewać. Sprawy zagraniczne tylko podrzędne w niej maję miejsce, zaś środki. do przywrócenia spokojności wewnętrznej głównym jej przedmiotem. - Królowa obwieściła zawarcie traktatu względem przytłumienia handlu niewolnikami. N asze dla niezawisłości narodowej i wszechwładności parlamentarnej piorunujęce dzienniki w owym paragrafie nieprzebrane znajduję źró* dło do rekłamacyi. Nie czekajęc nawet na to, twierdziły już przed kilku dniami, że traktat przeszukiwania już podpisany. Co do na» Tan C.* -« H M H U U ID i i i. q H H .li. H q" wyznaiemy, żeśmy w obradach Izby kilka fkiego,. A _aaJAs"'uneki f i Inspektor fabryki ta- "wybornych dowodów przeciw układom 2 r. 1831. i 1833. t, j. przeciw temu, co ju« jest

Wiadomości krajowe.

Z B e rlina, dnia 12. Lutego.

N. Król raczył naj miłościwiej nadać ord..Orła Czerwonego drugiej klassy z gwiazdę t.esarsko-Austryackiemu, Kontr-Admirałowi Ba nd ie r ze. ..

Wiadomo ści zag raniczne.

Polska.

z Warszawy, dnia 10. Lutego. W skutku przedstawionego Jego Cesarskiej Mośj raportu przez Radę orderu Świętego Późnego z Apostołami Xiccia Włodzimierza, Najmjlościwiej mianowani zostali, w dniu 8.

bistopada 1841. r., za 35 letnie w klassowych urzędach sluźbę, Kawalerami św. WłodzimiejA. a 4tej klassy, między, innerni: Kommissnz *lnomocny w Krakowie, Referendarz btanu Polf I Atan" Jas'e'sk'; Kommisarz Wydziału *, · CI3Vojskowego w Rzędzie Gubern. Płoc*lrR *d*caStanu. Jg. Druźyłowski; PornotOI. *, c* Najwyższej Izby Obrachunkokasi ale żadnego argumentu przeciw konwencji z r. 1841. nie slyszelim. Słyszeliśmy wprawdzie, jak P. Thiers, szei opozycyi w r. 1842. przeciw tym traktatom powstawał, do zawarcia których będąc Ministrem w r. 1833. najwięcej sam się przyłożył, ale nie słyszeliśmy nic, coby traktat poniżyć mogło, czyniący li tylko z konwencyi między dwoma narodami ogólną, europejską konwencyc. Mimo to oświadczamy bez namyślenia, że duch systemu parlamentarnego wymaga, aby zdanie większości szanowano; a ponieważ taić tego nie można, że Izba wyraźnie przeciw ratyfikacji traktatu w dotychczasowym onego układzie, się oświadczyła, mamy ważne powody mniemać, że rząd Króla uzna rzeczą stosowną, przy tej sposobności n i e użyć prerogatywy, stosownie do Karty władzy królewskiej wyłącznie służącej. Cherubini, dotychczasowy Dyrektor Conservatorium, wziął dymissyę. Sławny ten komponista skończywszy lat 82, po 48 letnim zawodzie służbowym, usuwa się. Był on jednym z założycieli Conservatoire i od lat 20 dyrektorem onego. Zapowiedziano na przyszły miesiąc przybycie do Paryża młodego skrzypka, JPana Rob.-. b i o , ucznia Paganiniego, który wszj stkich artystów na instrumencie swoim nieskoiłtzenie przewyższa. . Paryżanie cieszą się, że choć raz znowu dziw jaki ujrzą, bo teraźniejsze talenta już się podstarzały i ciekawości więcej . k ., nIe zaspa aJa;,.. Niderlandy.

Z I H a g i , dnia 7. L u t e g o .

N. Król Pruski-zostaje tu w ścisłem incogni to, i całkiem czas tylko w towarzystwie swo» ićh" dostpinych krewnych przepędza. Przed pałacem Xiecia Fryderyka, gdzie Monarcha ten mieszka, nawet straży honorowej nie ma, gdy tego wyraźnie zabronił. W podróży do prowincyj Nadreńskich uda się zapewne N. Pan drogą przez Utrecht i Nyrnwegen;

· B . e 1 g i a., z> 13 ru xc i li, dnia 5. Lutego. Dzisiaj:po południu wydarzył się tu zasmu? cający wypadek; ' nasz Minister wojny Buzen zastrzelił się. Dziennik jeden radykalny, P at r i o t ę b e l g e, przed tygodniem skreślił obraz zasług. wojskowych Mirhstra wojny, z.którego się pokazało, że Pan Minis,ter w r. 1809. był zbneciem liąnctjzkim.» 'a;p'ołem krzyż legii honorowej , nosił, nie mając żadnego prawa de tęga Wszystkie te podania.były z.najdrobniejszemu ' , szczegółami ogłoszone. Nalegano wic« zewsząd na Ministra, żeby się usprawiedliwił»nawet Król żądał tego; Minister przyobiecał też owo usprawiedliwienie, ale dzisiaj sam życiu swemu koniec położył. Zdaje się więc, że wspomniany dziennik pewne tą rażą miał wiadomości. Z dnia 7. Lutego.

W Observateur czytamy: "Pomiędzy papierami, wręczonemi niedawno temu przez Generała Buzena jednej zaufanie jego posiadającej osobie, znajdują się, jak zapewniają, jego etaty służbowe i rozmaite dokumenta, mogące służyć" za odpowiedź na publiczne ogłoszenie, wystawiające część jego zawodu wojskowego w mniej korzystnem świetle, i którego znaczną część exemplarzy pomiędzy wojsko rozdano." C o u r r i e r b e l g e powiada : "Kró l Leopold siedział z Królem Pruskim i wszystkimi swymi Ministrami u stołu, gdy list Generała Buzena odebrał. Nie zdołał on swego wzruszenia ukryć, ale w tej chwili nikomu ani słówka nie powiedział; wysłał czeinprędzej Generała d'flanc z pocieszeniem do wdowy swego nieszczęśliwego Ministra i wieczorem napisał do niej list własnoręczny." Polak Roczyński, uwikłany w spisku przeciw bezpieczeństwu państwa i za niewinnego uznany, zastał teraz z kraju oddalony i udał się do Anglii. Niemcy.

Z Stutgardu, dnia 29. Stycznia.

Liczne awanse nastąpiły warmii. Liczna załoga stolicy ma być powiększona dwoma pułkami, jednym piechoty, drugim jazdy. Stany generalne zgromadzą się znowu d.i.Lutego. Z Kar l s r u h e, dnia 30. Stycznia.Dnia 28. b. rn. odbyły się zaręczyny JKW.

Xiezniczkj Alexandry z Xieciem dziedzicznjm Sasko-Koburskim. Wiadomość ta napełniła miasto Tadością. Szwecya i Norwegia.

Z Sztokholmu, dnia 25. Stycznia.

Dnia 22. b. mea wybuchnął ogień w ' prze dzalni bawełniarjej'Partów Bohnstedt i Hergmann, IW skutek którego spalił'się cały ten zakład, 1000 sążni'drzewa i't. p. Xiążę Następca tronu, znajdując się właśnie w teatrze, pospieszył o godz. 9tej Wieczorem na-miejsce pożaru, i b'awił tarn do godziny 9tćj zrana. Przeszło 200 robotników straciło przez to nieszczęście sposób do życia. Król zwołał wczoraj liadę Stanu, w celu udzielenie stosownego wsparcia tym nieszczęśliwym.

T li r ę y a. · Z Konstantynopola" drtia 16. Stycznia.

· Pierwszy rapport Mustafy Nuri Baszy, który przez Porte do Syryi wysłany »ostał, dla w Libanie, nad:zedł tu z Bejrutu ostatnim pa rostatkiern. Wspomniony Basza przybył do tego miasta d. 24. Grudnia. Zaraz z początku a a)K się powzięciem dokładnych wiadomości o stanie rzeczy, poczem wezwał znakomitszych naczelników, tak Druzów i Maronitów, aby IIl, udali do Bejrutu, dla naradzenia się z nim fiad zachodz;jcemi nieporozumieniami i nad Wynalezieniem środków do trwałego uspokojenia kraju. Temu wezwaniu uczyniła zado syć większa liczba naczelników z obu stron; Według zeznania ich, bardzo czuć się daje potrzeba przywrócenia w górach przeszłego Emira Beszir, gdyż EI-Kassim żadnego nie posiada zaufania, a jego powolność pozbawia go win I nego mu poważania. Z tern wszystkiem trudno, aby Porta zezwoliła na przywrócenie tego Emira, ponieważ o uległości jego jeszcze się dostatecznie nie przekonała. - W Damaszku polepszyło się położenie chrześcian, usrała niechęć Turków. Przyszłym parostatkiem o trzymamy bez wątpienia z Syryi ważniejsze · wiadomości. To tylko jeszcze dodać można, ie według wiadomości zasięgniętych przez Mustafę, nie można już wątpić o przebywaniu tamże emissaryuszów egipskich, tak że teraz, według. upowszechnionego, .mniemania. Anglicy, Francuzi i Egipcyanie wspólubiegają się o wp ływ i panowanie w Syryi. Tahir Basza, W. Admirał, połączył się ze stronnictwem w. Wezyra, i teraz Izzet Mehined i Tahir tworzą d u u m v i r a t, który przez swoją czynność i energiczną siłę może się zmie · rzyć ze wszystkie mi inne mi stronnictwami. Nazywają oni swój system no wy m, zapewne dla tego, że ze względu na uplynione lata zu« pełnie jest nowym, gdyż ci dwaj mężowie z wielką zajadłością usiłują wszystko dawne i już zaniedbane odnowić. Inni politycy tureccy zgadzają się oddawna na to, że przy obecnem dążeniu chrześciańskich poddanych, utrzymanie panowania ottomańskiego w Europie sta ło się nicpodobnenl. Tahir i Izzet Mehmed Basza uwiedzeni zostali zapewne oznakami obawy, jaką nowy system nabawił chrześciańskich poddanych Wysokiej Porty, kiedy są A*ą, że dawniejsza barbarzyńska surowość lest £ A. Slateczną do przytłumienia powstania chrzełovl n na Wschodzie i do zniweczenia ich usi. N ao . Oddziałanie tego wkrótce się okaże.

dy raNYf Pos ł francuzki miewa ciągłe naraW.t] ywąnle.

Porta urządziła nowy nabór rekrutów w tych pow ach, które dotychczas przypadkowo wiece) vty oszczędzane. Z tern wszystkiem tak znaczne siły bO.owe, jakie Porta utrzymuło teraz pod bronią,' trudno, aby się długo ostaćroogły, bo fundusze Porty sa, zbyt szczupłe, aby nadal taką massę wojsk wyżywić i odzie« wać można. W Łych dniach ponowiono zakazanie gier W karty i w ogóle wszystkich hazardownych.

Indye Wschodnie.

Z Kalkutty, dnia 22. Grudnia.

Afghanistan jest w posiadaniu pow s t a ń c ó w i wszelkie związki między tym krajem a Indyami Wschodniemi są przecięte. Wiadomo, że Afganistan mnóstwo niezawisłych' pokoleń zamieszkuje, które rządowi centralnemu o tyle są posłuszne, ile im się podoba. Jakoż rządu centralnego właściwie nigdy tam nie było. Tak tedy po wstąpieniu na tron Szacha Sudsza powstało pokolenie Gildschics, aby poniesione przez Anglików szkody powetować. Złoto angielskie dotychczas pokój pozorny utrzymywało; przyrzeczono im pewną summę rupii, jeżeliby karawany łupić przestali. - Wszakże ponieważ haracz takowy z czasem dla skarbu stał się uciążliwym, zaczęto go nieco zmniejszać; ale skoro się o tern Gildschiesowie w wąwozach Cheiber dowiedzieli, zbuntowali się wszyscy i przecięli kommunikacye z Indyami. Zaszły liczne utarczki w wąwozach Churd, na trakcie od Pendszabu do Kabulu, w których fienerał Major Sir Robert Sale wielkie poniósł straty i z trudnością tylko dostał się do Dschellalabad. Równocześnie drugie wybuchło powstanie w stolicy Szacha Szudsza, w Kabulu, gdzie mieszkańcy z hersztami, którym dochodów ujęto, się połączyli. Ponieważ depesze przejęte zostały, niewiadomo dotychczas, co się dalej stało. Niesie wieść, że Kabul w powstaniu i że część siły zbrojnej angielskiej w Bala Hissar, cytadelli Kabulu, r Sir Wra. Mac Naghten (Gubernatorem Bombaju) i z Szachem Szudsza zamknięta. Bunt ten wybuchnął d 2. Listopada gdy właśnie Mac Naghten do Bombaju odjechać chciał; od tego dnia aż do 18. Listopada co dzień się ścierano i wielu znakomitych oficerów angielskich poległo, między nimi Sir Alexander Burnes, \ członek: poselstwa i autor dzielą o Afghańistanie, Kapitan Codrington i wielu innych. Korpus Gurhasów w Kolistanie w pień wycięto a należący doń Major angielski Pottinger ledwo do Kabulu uszedł; Porucznikowi Uaugton rękę odcięto. Kapitan Woodburn z oddziałem swoim zginął w pochodzie z Kandaharu do Gisni. - Wśród takowych okoliczności, Rząd Wschodnio - indyjski natychmiast wojsko do granicy wyprawił a wracające już do Bombaju otrzymało rozkaz, aby się natychmiast zatrzymałO. nowym pomyślnym skutkiem zostały uwieńczone. Rozkaz dzienny pełnomocnika Sir H. Pottinger z d. 2. Paźdz. oznajmia, źe wojsko angielskie dn. 1. Października miasto Tinghae, stolicę wyspy Tschusan, znowu zajęło. Dnia 10. Październ. zdobyli Anglicy miasto Tschinhai nad ujściem rzeki Tahea czyli Ningpo; Kommissarz cesarski sam się tam utopił. On.

13. Paźdz. miasto N ingpo bez oporu opanowali.

Słychać, źe Kischin teraz zostanie straconym. Do Kantonu przybędzie inny Komisarz cesarski, W angting, który przez długi czas był członkiem gabinetu cesarskiego.

Rozmaite wiadomości.

z Berlina, dn. 11. Lutego. - Kilka krajowych gazet objawiło niedawno temu o zamierzonem urządzeniu warowni na prawym brzegu Wisły zdanie, mogące naprowadzić na myśl, bez względu na historyczny wątek całej tej rzeczy, źe przedsięwzięcie takowe w nowszym dopiero wznowiono czasie, podczas gdy ono rzeczywiście est tylko ostatecznem ogniwem dawno już ułożonego i obszernego planu. - Zaraz po pokoju paryzkim i po ustaleniu granic państwa przez Kongres wiedeński, postanowiono zwrócić uwagę na zaprowadzenie w związku zostającego, wszystkie prowincye obejmującego systematu obronnego, i przywieść to powoli, stosownie do nastręczających się zasobów, do skutku. Tym końcem rozpoczęto jui na rozkaz ś. p.

zmarłego Króla w 1816. roku potrzebne obeznanie się z położeniem miej sc, i ciągle się temźe zajmowano. Po ukończeniu obecnie systematu obronnego nad Renem i w Poznańskiem w głównych zarysach, zalecił N. Król, jak to w ostatniej odprawie sejmowej dla pro wincyi Pruskiej wyrzeczono, także dla wscho dnich prowincyj odpowiednie środki obronne i wydał potrzebne rozkazy do całkowitego ukończenia systematu obronnego dla Monarchii Pruskiej. - Tak się to istotnie ma cała ta rzecz. Z dnia 12. Lutego. - Gazeta Elberfe Id ska, która podaną wczoraj w Gazecie R z ą d o we j wiadomość o zasłabnięciu Króla Jmci i zmienionej w skutek tego podróży J. K.

Mci podobnie umieściła, dodaje koricowo : "Tern przyjemniejszą dla nas było niespodzianką, gdy dzisiaj (dn. 9. Lut.) tu nadeszła wiadomość, źe J. K. M. wprawdzie nie czuje się jeszcze zupełnie zdrowym, ale jednak dawniej oznaczoną drogą się udać, i dnia 12. po południu przez Kolonią i Deutz tu przybyć

raczy. Wprawdzie wymówił się N. Pan z przyjęcia festynów i Uroczystości, ale zobaczymy go jednak w pośród nas i przekonamy się o stanie zdrowia jego. Król i tą rażą do domu kupca Wiilfing zajechać i tam obiadować zamyśla. Cały orszak królewski, wyjąwszy tylko JW. Alexandra Humboldta,/ podobnie tu przybędzie. N. Pan dnia i3. będzie na nabożeństwie w kościele ewanielickim w U nterbarmen, a po skończeniu tegoż życzeniami błogosławieństwa przeprowadzany do Bieleieldu się uda, gdzie przenocuje." Stosownie do nadeszłych tu wprost wiadomości możem pocieszającą zwiastować nowinę, źe N. Pan już znowu zdrowie zupełnie odzyskał, i źe podane równocześnie wiadomości o zmianie, kierunku podróży J. K. M. uważać należy za za wczesne. Z Leszna. - Wydawanego tu »Przewodnika rolniczo-przemysłowego« wyszedł JYŚ 15. i zawiera: Jeszcze o Obrze. - O użyciu nawozu pod Oziminę (ciąg dalszy). - Opis szkoły centralnej sztuk i rękodzielni w Paryżu (dokończenie) .

OBWIESZCZENIE.

W księdze'hypotecznej przy Obrzycku w powiecie Szamotulskim położonego, do Dominium Ordzina przynależącego się młyna li o - rownik zwanego, stoją w moc obligacyi przez Sędziego l ' okoju powiatu Obornickiego Ur. Ignacego Lubomęskiego pod dniem 26.

Października 1815. r. od Michała Briese i małżonki jego Maryanny z Krauzów przyjętej, Rubr. III. No. 1. 600 Tal. z prowizyami po 5 od sta w interesie opieki Jana Busse przez dekret z dnia 31. Maja 1824. r. zahypotekowane. Podług twierdzenia właściciela młyna Hrabiego Atanazego Raczyńskiego, już ta pretensya dawno zapłaconą została, jednakowoż kwit stosowny do wymazania dostawiony być nie może. Wzywają się zatćm sukcessorowie Jana Busse i ich potomkowie, cessyonaryusze, tudzież takowi, którzy w ich prawa wstąpilf, aby się w przeciągu trzech miesięcy, a naj da - lej w terminie dnia 11. Czerwca 1842. o godzinie 9tćj przed Wnym Sędzią Kuehl w Izbie posiedzeń podpisanego Sądu zgłosili, swoje pretensye do pomienionej summy udowodnili, w przeciwnym bowiem razie z takowemi prekludowani zostaną i im wieczne milczenie nakazane będzie, tudzież wymazanie tej pretensyi nastąpi. Szamotuły, dnia 13. Grudnia 1841.

Król. Pruski Sąd Ziemsko-miejeki.