.. .. &AZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.03.08 Nr56

W"ielkiego

Xic twa p o Z N A N S K I E G O.

> G ladem DrnkaIj.i Nadwornej \K Dekera i Spółki. - ttedaktor: lI. Bf aUlmou>ahI.

Jl?S6.

We Wtorek dnia 8. Marca.

1849.

Wiadomości kraj owe.

Z B e r l i n a , dnia 3. Marca.

<t. Król raczył najmilościwiejt Król. hanowerskiemu Prezesowi Rady Stanu, (ienerał-Ma)orowi, Xicciu Bernardowi S o l m s o w i, i Król. niderlandzkiemu Minio w i spraw zagranicznych, Kattendyckoyl, order Orla Czerwonego pierwszej klassy, jako tez swemu Genejalnerau Konsulowi H eb e l e r o w i w Londynie order Orla Czerwonego drugiej klassy z liściem dębowem nadać; także zawierzytelnionego dotąd przy Związku Szwajcarskun Swego nadzwyczajnego Posła i pełnomocnego Ministra Tamego Badzcę legacyjnego Hun »en a z tego urzędu odwołać i w równym charakterze pray IS. Królowej Angielskie) zawierzytelnić, w miejsce zaś jego Szambelana, Barona VVerthera, jako swego nadzwyczajnego Posła i pełnomocnego Ministra przy wspomnianym Związku zawierzytelnić; dalej Radzcę Sądu Ziemskiego Bonsted ta w Poznaniu, Radzcą przy Są,dzie Nadziemiariskim rr BydgOSZCZY ll11anowac.

Wiadomości zagraniczne.

Francya.

Z P ary ż a, dnia 26. Lutego.

O sprawach hiszpańskich tak dziś Kury er francuzki rozprawia: »Cóż się dzieje mię* dzy gabinetem paryskim a madryckim? Czyliz po dąsach dyplomatycznych kroki nieprzyjacielskie nastąpią i czyliż branie się Pana Salvandego wojnę z rządem hiszpańskim wywoła? Uzbrajają ban Sebastian i Port des Passa« ges; wzmacniają Irun i brzegi Bidassoy. Kilka okrętów hiszpańskich krąży po odnodze biskajskiej. I nakoniec, jak gdyby przeciwwagi przeciw przychylności gabinetu irancuzkiego dla Maryi Krystyny potrzeba było, oświadcza się Sir Uobejt Peel, przyjmując politykę Whigów, w parlamencie za Esparterą i zobowięzuje się wstawić u mocarstw lądu stałego za uznaniem nowego rządu. Z drugiej strony głoszą o zabiegach z strony rządu irancuzkiego w celu połączenia sprawy Don Carlosa z spra. wą Maryi Krystyny i przedsięwzięcia raz jeszcze wycrawy krzyżowej jak w 1823. roku. Włemy, źe Pan fiuizot zapiera się tego, i że na reklamacye gabinetu, madryckiego, odsunął od granicy wychodźców, rząd hiszpański niepokojących. Ale Minister nie jest jedynowładica" i musi eie, wystIZegaĆ kotety!, która resom narodowym wystawia. Nie przesadzajmy nic. Budą intrygowali, przywiodą do skutku zbliżenie się Krystynistów do Karolistów i nawet rokosz w prowincyarh biskajskich wywołać potrafią; ale dalej się nie posuną. Dopóki się rząd hiszpański nie dopuści naruszenia interesów francuzkich, dopóty wojna z owym krateru na nieprzelamane natrafiałaby przeszkody Zwalonoby natychmiast Mi tiibteryum, któreby wojnę takowę przedsiębrało. W tym więc względzie niczego się nie obawiamy. Ale za daleko ważniejsze po czytujemy postępy wpływu angielskiego, który przez bezzasadną rewolucyą władzę swoje w Portugalii utwierdził i teraz pod pozorem posiłkowania gabinetu madryckiego o zdobyciu całego półwyspu zamyśla. Anglia zajmuje obecnie to samo stanowisko względem Hiszpanii, co Rossya względem Turcy i. Jeżeli się Francya nie spostrzeże i z swoiem "Niepozwalam« nie wystąpi, Hiszpania wk ótce, podo bnie jak Portugalia, zostanie prowincyą angielską. « J ournal du Ila vre z d. 25. b. m. zawiera co następuje: »1 'rzyporninamy sobie, źe w chwili, gdy Pan Levasseur, łrancuzki generalny Konsul na s>t. Domingo, banderę swoje zwinąć i na pokład jednego, na kotw icy stojącego okrętu woiennego udać się postanowił, wiadomość o tern poróżnieniu się z rządem riaityjskim do Martyniki posłał i o instrukcye, jako tez o nadesłanie dostatecznej siły zbrojnej do popierania kroków swoich prosił. Z listu 2 St. Tomasza dowiadujemy się, źe się d. 23.

Stycznia cztery okręty wojenne, a między temi fregata "Armire" z Wiceadmirałem Arnous ri» pokładzie, do Port - au - l 'rince puściły. Tenże sam list dodaje, źe po przybyciu tych okrętów, dywizya francuzka przed owym portom tworzy flotyllę złożoną z ośmiu okrętów woj ennych " Wdowa -po AleXandrze Duval uzyskała od teatru IYancuzkiego jedno przedstawienie na swój benefis, W tym celu prosiła także pannę Mars, ażeby przy tej okoliczności jeszcze raz wystąpiła publicznie i tym sposobem przy» łożyła się do świetnego rezultatu tego przedstawienia. Ale sławna ta artystka przesłałajej w odpowiedzi następujący bilet: «Zmarły mąż Pani wiele dla mnie uczynił; wdzięczność mo> ja jest wielka, i nie pragnęłabym niczego bardziej, jak okazać ją pani przy tej sposobności: ale przysięgłam, że luf kroku nie zrobię na żadnym teatrze i przysięgi tej dotrzymam. Zamiast wystąpić na przedstawieniu benensowem wolałabym raczei zapewnić Pani -wsparcie, i e całego serca ofiaruję pani 30,000 fr" jeżeliprzedstawienie przezemnie wspierane, mo gło. by pani te summę zapewnić.« Broszurka w językach angielskim i francuzkim, jak mówią, napisana przez Posła amerykańskiego P. Cass pisze; źe Stany Zjednoczone nigdy się uie poddadzą przeglądaniu okrętów przez Anglików, nie z powodu iżby były przychylne handlowi niewolnikami, ale że Stany Zjednoczone nie chcą nigdy uznać żadnego panowania nad morzami. Amerykanie opierali się długo żądaniom Anglików, i teraz, gdy Anglia opierając się na traktacie z inne mi mocarstwami chce nową zasadę w prawa narodów wprowadzić i gwałtem uskutecznić to, czego układami nie mogła osiągnąć, Ameryka północna utraciłaby poważanie świata, gdyby tego rodzaju zamachom silnie się nie sprzeciwiła.

Anglia.

Z Londynu, dnia 26 Lutego.

Podług doniesień z Portśmuthu odwiedzi Królowa z Brigthpau d. 28. b. m. Portsmuth i naza,ulrz wsiędzie na okręt parowy »Blach Eagle« dla obejrzenia pod Spitheadem stojącego okrętu »Pueen« o 120 działach, na którym Wiceadmirał ęir Edward Owen, przeznaczony na morze Sródziemne, banderę swoją zawiesił. Równocześnie zamierza Królowa odprawić małą podróż jachtem królewskim "Royal George«, którym syn zmarłego Króla, Lord Adolf Fitzclarence, dowodzi, W Portsmucie czyni już Admirał Codrington i Gubernator fokenham przygotowania do godnego przyjęcia W. Pani. Za jej przybyciem powita ją huk dział na wszystkich okrętach, a w po« niedziałek wieczorem oświetlą wszystkie okręty wojenne w Portsmucie i Spitheadzie. Xiążę Albrecht zwiedzi przy tej sposobności po raz pierwszy port w l 'ortsmouth. Artykuł w Kur y e r z e, twierdzący, źe ani Xiążę Palmella, ani tez tutejszy Poseł portugalski, Baron Moncorw, nie jest koritent z najnowszej rewolucyi portugalskiej, przyczem napomknięto, że tę za wpływem irancuzkim i przeciw interessowi angielskiemu uskuteczniono, spowodował ostatniego dyplomatyka', do wyparcia się w następnym numerze tego pisma przypisywanego mu sposobu myślenia. ISadmienia on przy tein, iż także Xią£ę Terceira zamyśla tylolejnie przymierze między Portngalią i Anplią i nadal w całości utrzymać. Wice-AAmirał Owen zatknął dnia 13. m. b.

w Portsmouth. swoją banderę na trzypokładowym okręcie "C>" ee n ", na którym uda się na morze Śródziemne dla objęcia dowództwa nad tameczną flotą. N owy Wielki Pieczętąrz, Xiążę Bouckleug i Queensberry, ma dopiero 35 lat i zasiada jednym z najbogatszej szlachty Królestwa, i posiada tak w bzkocyi, zkąd jest rodem, jak i w Anglii wielkie dobra. W jak najkrótszym czasie ma być wysłanych 5000 wojska do Indyi. Ale według zdania doświadczonych wojskowych, trzy razy taka liczba jest potrzebna do przywrócenia spokojności w Afghanistanie. Z drugiej strony Admirał l'arker w Chinach miał oświadczyć, źe podobnaj, siła potrzebna jest koniecznie dla wyprawy chińskiej. W tutejszym głównym urzędzie pocztowym w ciąg« ostatnich czterech tygodni wyexpedyowano 5,4'29,071 listów, podczas gdy w odpowiednim przeciągu czasu 1839. r., t. j. przed umniejszeniem porto, liczba listów wynosiła tylko 1,543,375. Szwajcarya.

Z Genewy, dnia 20. Lutego.

· (Gaz. Powsz.) - Obok reformy politycznej, takie się teraz, jak to łatwo przewidzieć można było, i reforma kościelna obiawia. Podczas gdy dzieło konstytucyjne na łonie Konstytuanty ostrożnym postępuje krokiem, publiczność za mu e się jak najiywiej nowe m ustaleniem reformowanego kościoła. Rada ustawodawcza wzdrygała się do tei chwili na to pytanie, ale obemie naglą ją do tego nadse łane zewsząd pelycye i adressy. Domagają się zupełnego odłączenia kościoła od rządu i obok tego zupełnego i samoistnego uporządkowania i zarządu jego wewnętrznych i zewnętrznych stosunków. Odwołują się przy tern do tego, źe, w razie gdyby się kościół nie usarnowolnił, poddawałby nową posiać rzeczy pod wpływ katolików, a polityczne zrównanie tychże z reformowanemi powoływa «oby ifu < o wszystkich urzędów. Wyszłe 'nedawno pismo "liberie des cultes" dokładnie przedmiot ten rozbiera, mimo to £P'nia publiczna jest przeciw rozłączeniu, obawiają się bowiem, ieby przez to odlączer . ' e kościoła od rządu kościół nie rozchwiał Się na rozliczne kongregacye, któreby potem zupełnie pod panowanie Metodystów się dostały; do tych bowiem naleią najmajętniejsi obywatele. Z drugiej slrony przytaczają na "owód konieczności samoistnego stanowiska kościoła okoliczność, źe tym sposobem kościół protestancki na przeciw katolickiemu się, wzmocni; katolicki bowiem obecnie coraz bardziej się wzmaga i grozi, ie starodawną «Jenewę całkiem zaleje.

j W i O C by. Gazety memie-cTtie donoszą z Rzymu: Podczas bytnoścMu młodego Paganiniegozabronienie pogrzebu kościelnego ojcu jego znowu się stało przedmiotem uwagi powstechności. Paganini umarł w Nizziej odznaczał się nagannym sposobem życia i zupełnćra niedowiarstwem; o spełnieniu powinności wielkanocnej nigdy u niego mowy nie było, a.>nawet na łożu śmiertelnem odpychał pomoc przez kościół mu ofiarowaną. To udowodniono w skutek indagacyi, przedsięwziętej przez Biskupa Nizzej»kiego na wniosek exekutora testamentu; nastąpił więc formalny d. 28. Lipca 1840. r, wyrok, przez Arcybiskupa Genueńskiego, d. 19. Merpn. r. 1841. potwierdzony. . Uważamy, że Paganini wpisany był jako conjreie. et piotecteur u confriru charitable de Saint Jacques dans la reunione du Vendredisaint; był on w takiej reputacyi, że ksiądz Gar« raccio nigdy się nie odważył pójść do syna, obawiając się, żeby go ojciec nie zelżył. -. Ciało, które aź do potwierdzenia wyroku nad ziemią stało, teraz zewnątrz cmentarza zagrzebane, a nazwisko Paganiniego z rejestru parochialnego wykreślone zostało.

Niemcy.

Z Ki e l u, dnia 22. Lutego.

Do pogłosek, niepokojących publiczność tutejszą, chociaż zkąd inąd nie potwierdzonych, należy też obiegająca od dni kilku wiadomość, że Xicstwo Aichleswig do Królestwa Duńskiego ma być wcielone. Gazeta tutejsza Kor r e s p o n d e n z - B l a t t zadała sobie pracę, aby dowieść, ie zamiar podobny dla Danii byłby zagubny i prawie niepodobny do wykonania. Zaiste wieść ta należy do rzędu marzeń! Ze stronnictwo patryotów Duńskich, pragną» cych gorąco Niemców bleswickich wy narodowi ć i obyczaje i język duński im narzucić, wcielenia Szleswigu z serca sobie życzy" jest zaiste niezawodną, ale równie pewną, źe z tój strony Bellu ani jednego rozsądnego, spokojnie myślącego człeka nie ma, któryby istotnie mógł sądzić, że Szleswig od Holsztynu da się oderwać i do Danii wcielić bez ogólnego i spraw i e d l i we g o powstania ludności. N a czyn takowy rząd Duński się nie ośmieli. Dziwi nas tylko, że wieść podobna wiarę znaleść i łatwowierne Niemców umysły niespokojności nabawić mogła. T u r c y a.

Z Konstantynopola, dnia 9. Lutego.

(Dostrz. austr.) - Podług przeczytanego dziś we wszystkich meczetach stolicy rozkazu Sultańskiego, ma lud znowu stary turecki ubiór przywdziać i tylko urzędnikom rządowym i ich służbie dozwolono zatrzymać nowy» na sposób europejski zrobiony ubiór. Środek ten uzupełnia w pewnym względzie ogloszo* ciu, podiug której sami tylko urzędnicy rządowi mogą przy swych- sukniach jedwabne borty i eznurki nosić, która to moda powoli i między ubozszemi klassami zagęszczać się zaczęła. I N cdzib, Hasza Damaszku, został usunięty, a w mieisce jego mianowany IlaHsz Basza, znany z klęski doznanej pod Nisib. W mennicy panuje nadzwyczajna czynność; leży tam juź wybitej monety jakie 30 milionów piastrów. Ponieważ urzędnicy menniczni u trzym uj ą, że za tydzień mają być Anglii wypłacone 9 milionów piastrów, z tego więc domyślają się, źe Porta zamyśla ratami płacić Anglii koszta wojenne, i uważałaby to za ubliżenie godności swojei, gdyby pozwoliła z tego potrącić milion drachmów należący się jej od Gfrecyi. Chce ona sama odebrać od (»recyi tę Summe, i nieporozumienia wzajemne bez wmieszania się obcego mocarstwa z nią załatwić.

Rozmaite wiadomości.

z P o z n a n i a. - »Tygodnika literackiego« wyszedł J\'s' 6ty i zawiera: Wyjątki z tłumaczenia Szekspira, przez Ulrycha. - Alpeiski łowiec, przez F. Zyglińskiego. - List Godebskiego do Gen. Kniaziewicza. - Kilka słów 6 uprzywilejowaniu miasta Krakowa i stanie mieszczan we względzie politycznym, przez K. Mecherzyńskiego. - Krytyka dzieła: Zasady botaniki, ułożone podług ł\icharda, przez Pisulewskiego.

Z Warsza wy. - Wydział lekarski w uniwersytecie Jagielońskim, składając przez Gazetę Krakowską podziękowanie rozmaitym 0« sobom za dary w r. 1841. dla gabinetu historyi naturalnej przesłane, udziela między inne mi tej wiadomości, że Hrabina Arturowa Potocka wyjednała dla tegoż gabinetu u Hrabi Branickiego dwa wzorowe ezemplarze łosia (samca i samicy), bardzo rzadkiego dziś w E uropie zwierza; prócz tego Hrabina ta ofiarowała łabędzia dzikiego.

Prześladowanie Chrześcian w Chin a c h . - Podług dziennika I) i a r i o di R o m a pod dniem 5. Grudnia, zaczęto znowu prze« śladować katolickich missyonarzy w Chinach, i tak, stracono tamże męczeńską śmiercią apostolskiego wikaryusza Ignacego Delgado.

* Z P o z n a n i a. Pospieszamy donieść szanownej publiczności, źe P. E r n s t zachęcony nader póchlebnćm ze strony obywatelstwa naszego przyicciem, dwa jeszcze koncerta dać postanowił. Dnia dzisiejszego we wtorek chcąc się dać słyszeć przed większa publicznosclą, w teatrze tutejszym grać Jbędzie, z a Ś w ś r ó * d ę , dn. 9. m. b. w sali B a z a r u n a korzyść towarzystwa pomocy naukowe j koncert dać raczy. Cel szlachetny, jaki sobie znakomity ten artysta przy tern zamierza, zapewnia mu wdzięczność członków towarzystwa a publiczność nasza nie omieszka zapewne licznem zebraniem się uczcić szlachetnych che ci żegnaiacego sie z nami artysty. --Teatr miejekE Dziś we w t o rek dnia 8. Marca: Wielki koncert na skrzypcach wirtuoza Pana H. W. E r n s t a, i koncert instrumentalny i wokalny w 2ch oddziałach. Wystawienie robót ręcznych na dobro Instytutu dla ubogich położnic w dniach 11, 12. i 13. m. b. przed południem od IOtej dotwszej godziny, nie ma być odbyte w oberży Drezdeńskiej, lecz w sali ogrodowej Zamku Król. na dole po lewej stronie; zaś publiczne wylosowanie dnia 14. m. b. także w miejscu przeznaczonem przed południem o godzinie IOtej nastąpi. - Poznań, dnia 7. Marca 1842. Dyrektory um Towarzystwa.

Przy ulicy Śto-Marcińskićj pod liczbą 78.

na pierwszćm piętrze, jest od 1. Kwietnia, za 190 Tal. na rok leden do najęcia pomieszkanie składające się z 4 pokoi, alkierza, kuchni, góry, piwnicy, drwalni i wspólnej góry do su* s zenia bieliznyf AT "A świeżo wędzonego łososia i AfcafcX najprzedniejszą o l i w ę P r o w a n - cką otrzymał i przedaje w najpomierniejszych cenach J'. J. Meyer, J\sa 70. N owe i ulicy i ulicy sierót narożnik.

jjMJ I1?A_»_ Cotylko otrzymałem świeżego Poqp» q A morskiego wędzonego łososia, funt po 15 sgr., a marynowanego iunt po 10 sgr., jako też marynowane mareny i prawdziwy serSzestersk J ó z e f' E p h r a i m , przy Wodnei ulicy I narożniku rynku.

Ceny targowe w mieście POZMANIU.

Dnia 7. Marce RWE 1842. r.

"do

Pszenicy szeiel Zyta dt.

Jęczmienia dt Owsa . dt.

Tatarki dt.

Grochu dt.

Ziemiaków dt Siana cetnar Słomy kopa .

Masła garniec Spirytusu beczka.