filU
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.05.04 Nr102
Czas czytania: ok. 20 min.V\Iiclf&iegolicilwa p O ZNANSKIE GO.
Nakładem Drukami Nadwornej Jf; Dektra i Spółki. - Uedaktor: lI. MVannOtVIthi.
n? 1 0$. W Srodę dnia 4. Maja.
1849.
Jutro, w dzień Wniebowstąpienia Pańskiego, nie wyjdzie Gazeta.
Wiadomos'ci krajowe.
z Berlina, dnia 30. Kwietnia. N. Król raczył najmiłościwiej: Dotychczasowego Ministra Rezydenta przy Król. Greckim dworze, Szambelana i Radzcę poselskiego Brazier de St. Simon, mianować Swoim nadzwyczajnym Posłem i pełnomocnym Ministrem przy N. Królu Greckim 1 zawierzytelnić go w tym charakterze.
Wiadomos'ci zagrauiczue.
Rossya, , niT Pe*crsbujrga, dnia 22, Kwietnia. Ukaz N. Cesarza dany ttządzącemu Sena" , . f 2_ Kwietnia:
riach (1 - A"O> zawierają się prawidła, na mocy których obywatele mogą dozwalać wło ścianom swoim przechodu do sianu wolnych Rolników, ustępując im na własność grunta obywatelskie za postanowione podług wzajemhej umowy wynagrodzenie. W widokach ogólnego dobra Państwa, pragnąc, aby przy aayyieraoiu takich umów, grunta do obywateli należące, jako dziedziczna własność szła« chly, nie wychodziły z posiadania szlacheckich familii - Uznaliśmy za stosowne, objaśniając Ukł. Praw o stan. (T. IX.) art. 442 punkt 3., dozwolić obywalelom, którzy sami tego zechcą, zawierać z włościanami swoiem i, za wspólną zgodą, u m owy na te; zasadzie, izby, nie trzymając się granic zakreślonych postanowieniami o wolnych rolnikach, obywatele zatrzymywali służące im prawo zupełnej własności gruntów ich z całą ich przynależytością i bogactwami jak na powierzchni, tak i wewnątrz będącemi, a włościanie, aby brali od nici» części ziemi do użytkowania za umówione .powinności. Przy zawieraniu ta> kich u m ów, obywatele mogą stanowić z włościanami dalsze warunki, za wspólnem z niemi zgodzeni*m się, a to, podług następnych w Radzie Państwa przejrzanych i przez Nas potwierdzonych głównych prawideł: ,,1) Powinności włościan, na rzecz obywateli, mogą być w umowach ustanawiane w czynszu pieniężnym, w produktach, w obrabianiu ziemi obywatelskiej, lub w innych robotach. "»2) W razie niewypełnienia przez włościan mowy, znagla ich ku temu ziemska Policya, pod kierunkiem Szlacheckich powia towych Marszałków i pod wyższym dozorem Kządu gubernialnego. h>3) Włościanie po stósownem zatwierdzeniu umów zawartych między nimi i obywatelami biorą nazwisko włościan obowiązkowych. · 4) Powinność rekrulska we wsiach włościan obowiązkowych odbywa się podług kolei, wskazanej w rekrutskićj ustawie. »5) Zapasy żywności i wsparcia w razie pożarów opatrują się z własnych funduszów włościan obowiązkowych, pod dozorem 0« bywateli; jeśli obywatele podjąć się tego nie zechcą, to pod dozorem i przy pomocy Rządu, stosownie do przepisów Ustawy o opatrzeniu żywności (T. XIII.) i w dodatku do art. 22 dalszego ciągu Organizacji gubern. (T. II.). »6) Obywatele we wsiach włościan obo wiązkowych ustanawiają Rząd Włościan i mają wyższy dozór nad wiejską w nich policya i nad wykonaniem wiejskich porządkowych ustaw, do nich naleiy także prawo sądu i n«'zprawy w wykroczeniach i lżejszych przestępstwach włościan obowiązkowych, tudzież początkowe rozpatrzenie wzajemnych między niemi processów i sporów. i>7) Na zawarcie umów z włościanami w dobrach, zastawionych w kredytowych zakładach, obywatele, jeśli zechcą zostawić te dobra w zastawie, powinni mieć przyzwolenie tych zakładów. Dobra, mające obowiązkowych włościan, mogą być lakże na nowo zastawiane w zakładach kredytowych, w miarę stałych dochodów, wyliczonych podług obszerności i gatunku ziem* i podług możności jej uprawiania, stosownie do szczególnych O tern prawideł, mających być później ogłoszonemu ),8) Obywatele i obowiązkowi włościanie zac h o w uj naj ściślej zawarte między sobą umowy, maiąc wszakże prawo w osobnych częściowych kontraktach odmieniać rozkład ziemi i powinności na pewne terrnina, za obo» polną umową, a jeżeli dobra są w zastawie, to i za zgodą właściwych Kredytowych Zakładów; we wszelkim zaś razie nie inaczei, tylko za uprzednicm potwierdzeniem Kzą dowcip. »9) Zawierane na tej zasadzie, podług che.
ci obywateli, umowy, piszą się na prostym papierze stęplpwym 4go gatunku i podają się wskazaną w Ukł. Prawo Stan. (T. IX ) war. 444-449., drogą do Naszćj uwagi i potwierdzenia. * Rządzący Senat wyda o ogłoszeniu i wykonaniu tego stosowne rozrządzenie.«
Okólnik Ministra Spraw Wewnętrznych do Naczelników gubernii 3. Kwietnia b. r.: »JWWPan otrzymasz z Rządzącego Senatu Ukaz Monarszy dany 2. bieżącego Kwietnia, i tu w kopii załączony, o kontraktach, które, dozwala się obywatelom, podług ich chęci i uwagi, zawierać ze swojemi włościanami. · Ukaz ten, niezawierając w istocie nic w sobie nowego, jest tylko rozwinieniem i dopełnieniem prawideł, wyrażonych w U stawie 1803 r. 20. Lutego o wolnych rolnikach co do tych warunków, kiedy włościanie zostając przywiązanemi do gruntu, obowiązują się do odbywania pewnych na korzyść właściciela powinności (Ukł. Prawo Stan. T. IX. art. 442 p. 3). Teraz więcej szczegółowo wskazuje się porządek zawierania i skutki podobnych umów; lecz i teraz, iak przed tern, zawieranie ich z włościanami, lub zostawienie włościan w teraźniejsze»! położeniu, zaleiy zupełnie od woli i uwagi samych obywateli. Ukaz ma to jedynie na celu, aby i przy określaniu lakierni umowami powinności włościańskich podług chęci właścicieli, same grunta, na których włościanie są osiedleni, zostawały jak dawniej zupełną dziedziczną własnością szlachty, a stąd rzecz jasna, że stosunki względem obywateli tych włościan, z któremi umowy się nie zawrą, zgoła się nie zmieniają przez wydanie tego ukazu; stosunki zaś drugich, określają się samą mocą umów, po stósownem ich -zatwierdzeniu od Rządu. Wic. cej przeto nad to, co wyrażone jest w samych słowach ukazu, nie należy się w nim domyślać: inaczej, gdyby przy jego wydaniu był jeszcze jaki cel inny, to N. Cesarz, zawsze poczynając jawnie we wszystkich swoich ku dobru powszechnemu działaniach, niechybnieby i teraz z całą otwartością ogłosił i w o e Monarsze zamiary; lecz gdy to nie nastąpiło, wyszukiwać w Ukazie lub wrażać drugim ja» kies inne jego znaczenie, byłoby czynem przestępnym i przeciwnym samej Monarszej woli. »J. Cesarska Mość, rozkazawszy mi uwiadomić o tero wszystkiem'(»łownych Naczelników (-ubernii i Cywilnych Gubernatorów, raczył zarazem wskazać im jako ściśle mający się wypełnić obowiązekl: »1) Aby mipli baczny dozór, iżby, z powodu niniejszego nakazu nie roznoszono jakich fałszywych wieści o mniemanem wyAwoleniu włościan. J eźliby zaś między niemi lub osobami innych stanów, znaleźli się nadspodzianie, sżerzyciele fałszywych i opacznych · pieści winni takich W uwodzeniu ludu przestępstw, mają być imani i karani podłu surowości prawa. »2) Dalej ściśle przestrzegać, aby włością władzy evroich obywateli, a nie uległych, jeśliby »'C »darzyli, zwracać niezwłocznie na drogę obowiązku, jeili możn środkami .ł godności, a w razie potrzeby I prawneml sro. , . " dkaml surowoscI. Francya.
Izba Deputowanych. Posiedzenie dn. 25. Kwietnia. Porządkiem dziennym nastąpiły dziś ogólne obrady nad proj k!em do prawa o kolejach żelaznych. C OCI Z przy zagajeniu posiedzenia zgromadzenie nie było bardzo liczne, przecież w sali niejakie wzburzenie uczuć się dało, które wkrótce wyjaśnienie znalazło, gdy Prezes powstał i rzekł: »Mości Panowie! W tej chwili donoszą mi o nader smutnym wypadku: fan Minister finansów nagle umarł. Sądzę, ii izba słuszny swój żal nad tą strata przez odłożenie posiedzenia dzisiejszego na julro objawi.« - Wniosek ten przyicto i posiedzenie natychmiast zakońc no: Imputowani jednak jeszcze przez czas mejaI? w sali pozostali i naradzali się nad skutkamI, jakie śmierć ta za sobą pociąg ąć ?Ioże. ,-. Pa Teste dopiero się w Izbie dowiedział ? smler ! swego kolegi, którego zaraz po kawie paralIz miał ruszyć. Z Paryża, dnia 25. Kwietnia.
Naglą śmierć Pana Humanna sprawiła dzi wielki ruch w różnych Ministerstwach I w 'I uileryach. Wszyscy członkowie ga ine u zebrali się vv zamku, w celu naradzenia Się nad wyborem następcy Pana Humanna. Pan Humann miał 67 lat i był w pięciu rozmaitych Ministeryath Ministrem finansów. Jest. t.o trzeci Minister, który od czasu rewolucYI II ,ecowej w urzędow ni uma ł; d'Yai pierwsi li Kazimierz Perler I Admirał hlgny. Kuryer lugduński, dziennik ministeryalny zawiera co następuje: »Pismo jedno z Tu i! y \1 kreślące szczegóły uroczystości odbytej prry 3 sposobności zaślubienia Następcy tronu, Powiada między innerni: »»Poseł irancuzki, Margrabia Oalmacyi, wyjechał ni wja du · nowożeńców; chciał on w Imieniu Krola Jjraocusow urządzić ,uro.c ystość na cześć !ej dostojnej parY małzensklej, le zaprosze la me przyjęto, s u c h t e sardynska pochwaliła podobno to postępowanie, i mocno się z tego ciesiy. nn - Chociaż pismo, z któ ego wyj : tek ten umieściliśmy, od bardzo wlarogodncj pochodzi osoby, przecie o ypad u tym }e szcze nieco wątpimy. Dowiemy Się przeclez wkrótce, co o odjeździe Margrabiego Dalraaey\ sądzić wypada." Dziś pqchowaBO uroczyście «włoki Marszałka Monceja.
Pan Bertin de Veau*, Par Francyi, umarł onegdaj, przeżywszy 71 fat. Brat je o, erlin starszy, główny redaktor D z I e n n I k a S p o rów, zakończył życie w zeszłym roku.
Giełda z dn. 25. Kwietnia. - Smierć Pana Hum'anna wielkie zrobiła na giełdzie wrażenie i cena rent znacznemu uległa wahaniu się. Obawiano się, żeby wypadek ten zmiany ministeryalnej i odroczenia prawa o kolejach żelaznych za sobą. nie pociągną : Renta 3 prC., stojąca wczoraj na 81. 45, dZls rano, przed nadejściem wiadomości o śmierci Pana Humanna, podniosła się na 51. 65.
Anglia.
Z Londynu, dnia 23. Kwietnia.
Morning Post donosi: Wydany w Caraccasie d 1. Marca dodatek do Gazety dwór siej wspomina o nadejściu doniesienia z strony Pana Fortique, reprezentanta Vene: zueli w Anglii, obejmujące na powadze Hrabi Aberdeena oparte urzędowe oświadczenie, e rząd angielski granicę ozn czo ą przez Komml sarza P. Scłiomberga, w CiągU jego przenoszenl na papier ziemi w bliskości Orinoco, cofnąc postanowił. Wydano podobno w tym celu rozkazy do Gubernatora angielskiej Gujany, ale przy tern wyraźnie nadmieniają, że Angielski rząd od żadnej części dawniej przez Holendrów posiadanego kraju nie odstępuje. Takowe postępowanie naszego rządu, wnosząca tonu owej gazety, mocno się w Veuczueli podobało.« Zachodnio-indyjska poczta, która dziś nadeszła dochodzi zDemerary do d. 16. Lutego, z B rbadoesu do 8. Marca, z JamaiKi do d. 21. a z Hawanny do 27. Marca. Ponure pogłoski, rozsiewane przez północno ame.rykańskie gazety o buncie na wyspach angielskich, nie potwierdziły się. Na niektórych miejscach korzystali Negrowie z czasu sprzętu trzciny cukrowej, aby wyższą wymódz płacę, licząc na to, że osadnicy w tak krytycznej chwili łatwo się do ich żądania przychylą. Natomiast zaś oszczędność była jedynem ha* słem osadników, nie tylko w Jaroaice, ale także w angielskiej Gujanie, gdzie bogaci równie jak. f omniejsi osadnicy wszyscy razem oŚ'Yiadczyl , e bez zmniejszenia płacy i wydatkow puUi cznychposiedziciele gruntów ziemi nadal z korzyścią uprawiać nie mogą. Jeden dubliński dziennik wspomina o liście Biskupa Jerozolimskiego, Dr. Alexandra do Dr. Marsha z d. 27- Lutego. Biskup opisuje w nim trudności, jakie w podróży z Jałry do Jerozolimy pokonywać musiał, lecz oświadcza, że od czasu jego przybycia do ostatniego mia sta doznał z strony władzy uprzejmego przyjęcia, chociaż jeszcze nie nadszedł firma«, Nie wspomina on wcale, żeby go kamieniami rzucać, lub kazanie jego przerywać miano, dodaje owszem, źe kazania lego licj.nie zawsze zwiedzane bywają. G lob e zawiera wyjątki z gazet Kantonskich, w których między innemi donoszą, źe Cesarz chiński zawarł traktat zaczepny i odporny z Królem Birmanów , coby widok bliskiego pokoju zniweczyło, albowiem z tej strony nastąpiłaby dywersya, któraby wojsko angielskie w Indyach jeszcze bardziej zatrudniła. Bząd indyjski zamierzał zresztą, lak słychać, przedsięwziąść demonstracyą przeciw Królowi Awy. Cesarz chiński nie okazywał jeszcze najmniej szej ochoty do zawiązania układów. Z P o r t s m o u t h u donoszą, iż Admiralicyą.
(ma zamiar urządzenia kilka okrętów wojen nych do przewożenia wojska'" a to dla obejścia Się bez najmowania okrętów kupieckich, któ te zwykle tak źle są zbudowane, źe rzeczy i osoby na pokładzie ich będące, w oczywistem, flię znajdują niebezpieczeństwie. Hiszpania.
Z Madrytu, dnia 12- Kwietnia.
Wczorajsze posiedzenie Senatu przedstawia trafny obraz sposobu myślenia tych Hiszpanów, którzy, zasłonięci murami Pireneów i walami dwóch mórz, chcieliby całemu świa tu wojnę wypowiedzieć. Pan Marliani oświa dczył, ie będzie mówił o wypadku, niesłychanym w rocznikach Parlamentu; to jest o moWie Margr, Boissv w 1 'raneuzkiej Izbie Parów, która zawiera kilka pocisków wymierzonych na P.egentą Hiszpanii Żaden z tu tejszyrh dzienników nie śmiał tej mowy umie» ścić w przekładzie; 'dla tego Pah Marliani odczytał ją z Monitora francuzkiego, i za szczególny powód niechęci swojel podał tę okoliczność, źe ani Prezes Izby P arów, ani żaden Z trzech obecnych na tern posiedzeniu Mmi strów francuskich, nie Wezwal i'ana Boissy do porządku. ,,(id) bym ja był Ministrem (rzekł P. Marliani) , rozkazałby natychmiast naszemu Sprawującemu rnłeressa \v Paryżu, aby zaźcjdał swoich paszportów." P .orzóhi przedłożył następujący wniosek: Proszę Senat, ażeby oświadczył, że z naiwiększą 'niechęcią dowiedział się o 'mowie 1', Boissy, mia'nej w francuzkiej Izbie P arów, która zawie ra nader obrażające wyrażenia; i że chociaż trzech Ministrów korony było obecnych, żaden 2 nich nie zabrał głosu, aby rhu ha to óclp o w i e d z i e ć , i ź e P r e z e s ni « w e z w a ł g 6 d o porządku, jak tego wymaga prawo narodów względem przyjaznego nioćaTstwa." Gefterał Steoene mniemał, ie do wyrażeń Pana Boissy żadnej szczególnej nie trzeba przywięzywaćwagi, ponieważ «n imany jest fako człowiek excentryczny, zawsze tylko śmiech i pogardę wzbudzający. »Hrabia'boiety(rzekł Uenerał) jest nierozsądnym, któremu łfc.y szlachta, jalc prawodawcy hiszpańscy., t"'lko obrazą i po» gardą odpowiedzieć powinni." Albo ogłosić go trzeba za głupca, albo lako prawdziwi Kastyhjscy rycerze, pokazać mu ostrze miecza.« - Intendent dóbr królewskich, P. Heros, oświadczył, ie będący w mowie wypadek pogwałcił niepodległość hiszpańska -, jeżeli Hiszpania nie czuje się dosyć silną do jej utrzymania, to powinna się z innym łączyć narodem. P. Lasańa wspominał następnie pomiędzy innerni, że jeszcze teraz w Hiszpanii lemiesz napotyka w ziemi na kości pomordowanych zwycięzców pod Austerlitz; poczerń uchwalił isenat, aby wniosek Pana Marliani był jeszcze dziś powtórnie odczytany i rząd o tern zawiadomiony. Z dnia 18. Kwietnia.
Dziś rozpoczął Senat obrady nad sprawozdaniem Kommissyi o wniosku Pana Marlianiego. Obrady te toczyły się z wielkim zapałem i jutro będzie dalszy ciąg tychże. Wszyscy mówcy, którzy dziś głos zabierali, bronili Regenta przeciw niegodnym pociskom P arów francuzkich, a Pan.Marliani szczególniej wylał cały jad swej nienawiści przeciw Franryi. Twierdzi! on, że posłannictwo I'ana Pageota do Londynu i dworów północnych miało tylko na celu objawienie im woli Francyi pod względem zamęścia Królowej Izabelli. Tak więc, rzekł, Hiszpania nie może jpź teraz swej Królowe, za mąż wydać za Xiecia, któregoby sobie sama obrała, bez ściągnięcia na siebie wojny, W każdym także względzie olrzyniuie się między obiema narodami wielka nierówność; podczas bowiem, gdy Hiszpania ma w Paryżu rzeczywistego Sprawującego mteressa, Francy 51 W Madrycie ani nawet nie ma politycznego Agenta, tylko sprawującego interessa poselstwa w Madrycie, a między tymi jest, jak wiadomo, ogromna różnica. Prezes rad) minister) alftćj zapewniał wprawdzie, że Xi.jźę dl uiksberg j<\t istot«) m Sprawującym interessa, ale Pan Marliani przy swojero obstawał twierdzeniu. '. Jutro obrady dalej eię toczyć będą. Przy r'ozpoczeciu posiedzenia przedłożono Senatowi projekt do prawa o depulacych prowincyalnyeh. Btany Zjednoczone Ameryki północnej.
Z Filadelfii, dnia ..0. Marca.
Wkroczenie MeXyicarjo'w pod'wodza Generała Arista w granice TexaSu, zawdzięczającego niepodległość swoje osadnikom z Stanów Zjednoczonych, nastąpiło w'dwuch miemach i miasta San Antonio de Bejar, boliad i Vitfo» pierw»z<"gO b 'Y/,h miajit nieprzyjaciel znowu juź ustąpił. Texianie skoncentrowawszy swoje Wojsko przy stolicy Austin wyszli naprzeciw Mexykanom. Wojsko ich nailcpszem duchem było ożywione i w ca!)m kraiu takie pano wało uniesienie, źe nawet damy patryotyzm ten podzielały. W Calreston trudniły się one laniem kul i robieniem nabojów. Miasta Be jar i Goliad, nawet i )JqHorra, około 150 mil od tak nazwanej granicy Texy jańskiej odległe, po większej części przez Mexykanow są zamieszkałe, załogi tameczne Texyanskie były bardzo szczupłe; za nadejściem więc wojska Mexykańskiego rozpierzchły się. Zresztą dowiódł Santana wielkiej mądrości, zamierzoną tę inwazyą tak długo zataiwszy, aź wojsko MexYKarrqHe juź w Texas stanęło; wszakże czy wojsko to w posiadaniu tego» co znienacka zdobyło, utrzymać się potrafi, wielkiern jeszcze pytaniem, ile źe z jednego miasta po zlupieniu oripg" samo luź niezwłocznie ustąpiło. Mieszkańcy Stanów Zjednoczonych z swej strony także się ociągać nie będą w niesieniu pomocy Texyanom. Po wielu znakomitych 4 niiaslach odbywały się w tej mierze walne zgromadzenia, na których mnóstwo młodzieży jako ochotnicy się zgłosiło, aby w wyprawie przeciw Mexykanom udział mieć. Wszakże, jak się rzeczy dotychczas mają, to walka ta tocz>ć *ię będzie między Mexykiem liczącym 8 milionów mieszkańców i Texasem mającym ledwo 200,000 ludności anglosaskiego pochodzenia. '[aK więc Mexykanie przemoc na swolej mają stronie, ale Texyaqoro, spokre wnionym z Amerykanami, pomaga wielka sympatya Stanów Ziednorzonych i uczucie, źe pro uiis «f Joch walczą. Wiclkiem dla Texyanów nieszczęściem, źe:Q nich niewolnictwo jeszcze istnieje; z tego bowiem p owo d u wiele państw północnych Unii w zapale swym po· iłkowania ich bardzo ostyga. Jakoż Santana * okoliczności tćl w odezwach swoich bardzo dobrze korzystać umie, chociaż liczba niewól n'ków w Texas zbyt mała, jak ażeby z Mexy kanamj się połączyć mogła. Texas ledwo 5 6000 wojska wystawić potrafi, a to jeszcze na d w a korpusy dziełić i,kilka miast w załogi opatrzyć traeba. Maryuarka choć szczupła wszelako dobre mu usługi wyświadczyć może, przecinaiąc Mexykanom dowozy żywności. Armia Mexykanska stóeownie do ostatnich wiadomości z trzech się składa dywizyi pod rozkazami Ansty, Bravo i. Vasqucza. Towa« rzyszy jej wielkie mnóetwo dzikich Indyan, przeznaczonych podobrx» t ( b mieszkań' na p a y ców miast zdobytych, gdyby lasami do brzegów rzek albo przez Sawanny uchodzić chcielipochwytac-. Rz}d Stanów Zjednoczonych 60@ piechoty i 400 dragonu dla wzmocnienia kopdonu nadgranicznego w twierdzy Towson, wyprawiły którzy też Ihdyanom tamecznym *vviązki z Mexykiem zatamować, mają. Ńft< CżeJnyna wodzem Stanów Zjednoczonych nad granicą jest Generał Taylor» Teraźniejszą inwazyę Mexykanow poczęści nienawiści przypisać trzeba," którą Santana podczas niewoli swojej w Texas nie raz poi krzywdzony przeciw Texyanom ,powziąć " II . iLifmmu ui ROZlllaite 'WiadolllOŚci.
" li _ A .
Z Poznania - W;dniń ostatnim Kwie«.
tnia Wielmożny S t o c Michał, dofjchezasowy Dyrektor Gimnazyuna tutejszego ad St. Ma ria m, stosownie do własnego życzenia qd obowiązków tiraędu , swe#ó. uwolniony* z Kollegium nauczycielskiej i uczniami !&iftinazyum się pożegnał. , Spędził.on! w «chlubnym nauczyciela publicznego zawodzie lat blisko 40; w roku 18'25.. mianowany Dyrektorem tymczasowym Gimnazyum ówczesnego, wspólnie z Badzcą Konsysforza J Panem Jak o b e m , a później z Dyfektorem studiów J Panem Wen d t e m zaktado.wi temu .ribuiowemu praewodnicaył, a gdy w r» l&to.,nasta» pił podział, urząd dyrektorski przy- Giiunazyum ad St. Mariam wyłącznie miał sobie poleconym - Na uroczystość pożegnania >przybył do sali wielkiej, w Której wszyscy nauczyciele i uct> niowie byli zgromadzeni, 1 'rze.wiełrbny X. Ka * nonik, Dr. B u s ł a w, który w treściwej mowie odchodzącemu Dyrektorowi w imieniu rnąda winne złożył podzięki »a gorliwość, ! chlubny zapał, z którym od lat tylu kształceniu mW* dzieży się poświęcał, a, tak nazwisko sw*>je wdzięczności oby walelskiej przekazał Pó.tiim Wielmożny S t o c wstąpiwszy ]l a katedrA, najprzód w przemowie niemieckiej je Xi Kanonikiem i kollegami «wynii czuilte sic poasłeł, a p 0tern w języku pcHekim po raz osjtatni z miejsca tego do uczniów się odezwał, z klor-vjJa-przez tyle lat zbawienne im dawał nauki i sani »dcho* dzących z ojiowskiem napomnieniem.w świat wysełał, U czniowie go pojęli, zrozumieli;. głos mowy ojczystej trafił do serca ich i po niejednego licach potoczyła się łza rzewnego uczucia. Wystąpił potem z grona ueaniów uczeń 1. klassy, K o c z o r o w s ki, i z etdsowną przemową w imieniu studentów wysłużonemu Dyrektorowi kosztowny puhar ofiarował; ,po< C5IeT najstarszy nauczyciel, JPan Czwałi.nay imieniem współpracowników swoich uczucia wdzięcznego uznania i niezgaAłej przyjaźni Wielmożnemu S t ó c o w i wynurzył. - Tak się zakończył akt uroczysty, którego pamiątka - Tymczasowy dozór nad Instytutem aź do przybycia nowego Dyrektora obudwom starszym nauczycielom, JP. Czwalinie i Wanno wsk i emu por uczono. - - »Tygodnika literackiego« wyszedł J\ @ 12ty i zawiera: Ueber den gegenwiirtigen Zustand der bohmischen Litteratur und ihre Bedeutung, von Leo Grajen von Thun, przez Prof. Purkiniego. - Vittoria Accorombona, przez L. Tieka (ciąg dalszy). Żegluga (poezya).
Z poematu »Marzenia« przez P. Dahlmana ustęp trzeci, -v Fragment ze sprawozdania o prelekcjach poznańskich, przez Rymarkiewicza. - Rozbiór krytyczny historyi literatury polskiej Wiszniewskiego, przez A. Mosbacba (ciąg dalszy). - Doniesienia literackie. - Nowsze dzieła nakładem J. Zawadzkiego wydane, oraz mające wyjŚĆ" w bieżącera półroczu. Z Leszna. - Wydawanego tu »Przewodnika rolniczo - przemysłowego« wyszedł J\S 19. i zawiera: Sprawozdanie z czynności wydziału przemysłowego Kasyna w Gostyniu. - O drodze żelaznej. - O produkcyi pszenicy w Polsce. - Doniesienia. A( JYbdeslano.J Z Poznania. - W dniu 2. a odbyło się zapowiedziane zebranie Obywateli ziemskich i miejskich, w liczbie przeszło 60 osób, w miejscu posiedzeń Ziemstwa, w celu narady co do zaprowadzić się mających kolei żelaznych Wielkopolskich. - Po stosownej przemowie rzecz objaśniającej przez Prezydującego JW. Marszałka Ponińskiego i po oświadczeniu się jednomyślnem zgromadzenia o potrzebie zajęcia się czynnie tą sprawą, wybrano Radę przygotowawczą, złożone z 15 osób następujących, absolutną większością: . P P. Marszałka Ponirhkiego - Otto Treskowa Muc. Mieliyńskiego-Sędziego Ch ełmickiego, lir. DziedusZjJckiego - b. Kadzcę Twardo»vsftiego - b. Kadzcę Zuwadzkiego - Pułk.
Brezę -Alex. Brodowshiego, Członka Sejv m u - Jul. JaraczewsMego -. Nadburm, Naumanna, Członka Sejmu - GliszcZjJńskiego, kupca m. Poznania- Tregera kupca m. Poznania - Kramarkiewkza Radzcę luiejsk. - Powehkiego Radzcę Ziemstwa. Jest więc nadzieja, źe i nasza kraina używać będzie dobrodziejstw tych, co inne, - i że m y też mieć bedziemy nasze koleje żelazne. Sprostowanie. , W Numerze 100 Gazety W. Xiestwa Poznańskiego w urzędowym artykule na tam/m początku zaszła pomyłka w tłumaczeniu; zamiast i »i mu część bezpośrednich rozpraw w ogólnych sprawach sejmowych powierzyć» miało być: <<i mu część bezpośrednich p r z e d s t a w i e ń W ogólnych S}D1WdCh krajowych powierzyć.« JlllIf/1lI1lI1lIH6JlJlllIllI
U braci Borntraeger w Królewcu wy.
szedł i w Poznaniu u J. J. Heine jest do nabycia: Mrongowiusza dokładny słownik polsko-niemierki, krytycznie w racowany; cena 4 Tal. 15 sgr. Mrongowiusza dokładny niemiecko-polski słownik; drugie, pomnożone i poprawne wydanie; cena 4 Tal. II; sgr. 3 fen. Słowniki te celują nad wszystkie inne tego rodzaju zupełnością i trafnością, nastręczając ważne środki pomocnicze osobom, pragnącym nauczyć się gruntownie języka polskiego, lub niemieckiego.
O wypowiedzeniu, wypłacie i przeistoczeniu ukwylosowanychjeszcze obligów długu skarbowego. W następstwie Najwyższego rozkazu gabinetowego z dnia 27. z. m., tyczącego się przeistoczenia obligów długu skarbowego i zniżenia prowizyi od nich z 4 na 3]j od ata (Zbiór praw Nr. 2255.), wszystkie znajdujące się jeszcze w obiegu Pruskie obligi długu skar« bowego, o ile na odbytych dotąd celem umorzenia 19 losowaniach niezostały jeszcze wyciągnione, a tern samem nie są już wypowiedziane, od dnia 2. Stycznia 1843. począwszy, tylko jeszcze Z\ od sta rocznej prowizyi przynosić mają. Wszystkie tedy będące jeszcz* w obiegu, a w dotychczasowych 19 losowaniach niewyszłe obligi długu skarbowego, zostają celem spłacenia gotowizną zapisanych summ kapitalnych, d. 2. Stycznia 1843. tu w Berlinie w Kontroli papierów skarbowvcb, ulica Taubenstrasse Nr. 30., odebranemi być mających, posiedzicie!om ich niniejszera wypowiedziane, z wezwaniem: ażeby papiery te, z oświadczeniem na piśmie przyjęcia wypowiedzenia, najdalej do dnia l. Września r. b. za świadectwami depozytalnemi złożyli. Miejscowi interessenci powinni oświadczenie takowe wraz z obligami w Kontroli papierów skarbowych, zamiejscowi zaś w najbliższej im Głównej kassie regencyjnej złożyć. O nieczyniących zadość temu wezwaniu posiedzicielach obligów długu skarbowego uważać się będzie, iż ogłoszonego wypowiedzenia ich obligów ku spłaceniu gotowizną walutę nieprzyjmujA, ale raczej papiery te milczeniem bezwarunkowo powszechnemu poddają przeistoczeniu, i stosownie do tego poczynając od dnia 2 Stycznia 1843. tylko zniżoną prowizyą po 3'-j od sta rocznie pobierać mają zamiar. Tym posiedzicie10m obligów długu skarbowego, którzy podając takowe, oświadczą wyraźnie gotowość zaprzestania na zniżeniu prowizyi ze 4 na 3 A 2 od sta rocznie a to przed l. W rzeźnie r, b. «kladaJQc to oświadczenie: 30. Czerwca roku bież.: premia z dwóch talarowi i) oddaiąc zaś to oświadczenie w miesiącu Lipcu r. b.: premia z jednego i pól talara; c) czyniąc nakoniec takowe w miesiącu Sierpniu r. b.: premia z jednego talara, na każde sto talarów należącego do nich kapitału w obligach długu skarbowego zostaje riimVjszem przyznaną, która im niebavt nie gotowizną ma być wypłacona. Oprócz tego, stosownie do . 4. Najwyższego rozkazu gabinetowego z dnia 4'1. z. m., udziela się zapewnienie, iż nowe obligi długu skarbowego przynoszące o \ od sta w ciągu pierwszych lat 4, od dnia l. Stycznia 1843. poczynając, a zatem aż do ostatniego Grudnia 1846. nie mają podlegać losowaniu. Rzeczone oświadczenie powinni miejscowi interessenci w Kontroli papierów farbowych, ulica Taubenstrasse Nr. 30-, zamiejscowi zaś wnajbliiszei im kassie głównej Regencyjnej na piśmie oddać, albowiem ani my, ani rzeczona Kontrola, nie mo żem z posiedzicielarni obligów wdawać się w korrespondencyą rzeczy tej dolyczącą. Wedle tego: l) każdy posiedziciel obligów Długu skarbowego' winien będzie nasamprzód obligi w dotychczasowych 19 losowaniach na rzecz funduszu umorzenia wyciągnione oddzielić od innych - ile że względem spłacenia pierwszych pozostaje się przy przepisie, w obwieszczeniach naszych o tym przedmiocie zawartym. <>dyby wyciągnione w losowaniach takowe obligi zamieszczone zostały w listach obligów celem przeistoczenia podanemi być mających, a tego przy rewiayi list niedostrzezono, owszem okazującym takowe obligi wspomniona premia przez omyłkę wypłaconą została, takowa nieprawnie odebrana premia przy wypłacie kapitału z wylosowanych obligów pochodzącego napowrót odciągnioną zoranie. 2) Posiedziciele niewylosowanych obli* SA W , przystający na zapisy celem przeistoczen,> ich na nowe, 3£ od sta prowizyi przyno*z4ce, powinni ze swojem w tej mitrze oświauczeniem podać podpisaną przez siebie z wya-eniem swojego stanu, procederu, miejsca zamieszkania (t d iistC( której wszY $lltje na równą ilość kapitałową opiewające obligi pod o 9 o 5 n * m . oddziałem szczegółowo, wedle porządku liczb, z ich numerami i literami, posobme wypisane być m aj ą . Do tej deklaracyf i listy, do której drukowane formularze, tak tu w Berlinie, w Kontroli papierów skarbowych, jakotez w_ każdej głównej kasie bezpła* tnie wydawane będą, należy przyłączać obligi długu państwa W tym samym porządku, w jakim ich nuraera w liście posobnie następują,jednakże bez należących do nich kuponów prowizyjnych, ile że te ostatnie w czasie ich dojścia w zwyczajnym sposobie spłacone będą. 3) Ażeby obligi długu skarbowego w obrotach swoich przerwy niedoznały , papiery W c«hi przeistoczenia podawanemi być mające, będą niezwłocznie po wyciśnieniu na nich stępia z wyrazami: »zniżony na 3J od sta od dnia l, Stycznia 1843. poczynając,« tymczasowo oka« zicielom zwracane. Równocześnie będzie 0* statnim przyrzeczona pod a. b. c. resp. premia gotowizną wypłacona, z której oni na liście oznaczonych stępie m obligów kwitować będą. D stanowienie czasu, w którym zamiana oznaczonych stępie m redukcyjnym obligów długu skarbowego na nowe 3 A od sta prowi» zyi przynoszące i kuponami prowizyjnemi Se« rie IX. opatrzone mi być mające zapisy rozpo*> cząć się może, zastrzegamy sobie. 4) Posre* dziciele obligów długu skarbowego, mający zamiar odebrania swojej waluty kapitalnej w dniu 2, Stycznia 1843., pewinni takowe podo- . bnieź w dołączonej swej powyżej rzeczonej deklaracyi liście wedle obligów i bieżącego numeru wyrazić. Względem wypłacenia go» towizną kwot kapitalnych z takowych obli« gów diugu skarbowego dalsze rozporządzę * , nie w swoim czasie publicznie obwieszczonem będzie. 5) Potrzebnym w powyżej rzc« czonych celach przesyłaniom obligów długu skarbowego przez posiedzicieli do kas» głó« wnych Regencyjnych i tamtym napowrót, przymaną jest swoboda portoryjna, skoro na adresie przy odsćłaniu położona będzie rubry» ka: ».... Talarów w obligach długu skarbowego do przeistoczenia przemaczonych,«- przy! odsćłaniu napowrót rubryka: ».... Talarów przeistoczone obligi długu skarbowego.« Berlin, dnia 10. Kwietnia 1842, Główny Zarząd długów skarbowych Rothtr. Berger. Na tan, Tettenbom.
.........,,--.---.-1 II !.!..........lN -I I WIfIH .-UI ,,_ " _ A - "
OBWIESZCZENIE, Z polecenia Król. Sądu Głównego Ziemian, skirgo w Bydgoszczy wyznaczony został do wydzierżawienia położonej w Wągrowierkim powiecie wsi szlacheckie) Runowa wraz z przynależytością, na' sześć lat od Sgo Jana b, r., termin na dzień 30. Maja r. b. przed południem o godzinie IOtej przed Assessorem Dr, Gumpert w tutejszej Izbie instrukcyjnej, na który ochotę dzierżawienia mający i tćm nadmienieniem zapozywają się, iż warunki dzierżawne w terminie przedłożone będą. Wągrowiec, dnia 25. Kwietnia 1&42.
Królewski Sąd Ziemsko-miejski.
V\l K ról e s t w i e P o l a k i e m , o b w o d z i e W i e - luńskim, gubernii ,Kalii>kiej, 6 mil od Kalisza, 3itfh>Hi;od granicy "'zląskiei, 3 mile-od Wi X.
Poznańskiego położone dobra wolne szlacheckie W i e l g i e z przyleglościami i wsią D ym e k, ok<>!o 6000 .morgów miary magdęburr skiei rozległości mające, w której polowa boru i lasu w dobrym stanie na opal i budowlę zdatnego, grunta zaś orne do lwszćj i 2giej klassy policzonemi być mogą, są do sprzeda dania z, wolnej ręki za cenę 45,000 Talarów, s których 25,000 TaL" zaraz przy kupnie wyliczonemi, reszta zaś na gruncie pozostać może. - Chęć kupna mający zechce się udać dla przekonania na miejsce, do właściciela i posiadacza tychże Józefa Teodora Psar»kiego.
-mAm
Szanowni Obywatele ziemscy, którzy jako uczestnicy nowego- Stowarzyszenia Kredytowego Ziemskiego oczekuję w biegu następnej tfcersury zamieszczenia listów zastawnych na swoich dobrach, a którzy już teraz życzą sobie wypłacenia akordować się mającej prowizyi po 3j od sta pożyczki z listów zastawnych, zechcą się łaskawie do mnie udać. Umocowany jestem do zawierania podobnych układów kupnych w każdej upodobanej wysokości i udzielania najsłuszniejszych warunków., Poznań, dnia 2. Mai» lb42.
(iustaw Kuczyński..
D-la cl{qdowników owiec.
Używany z pomyślnym skutkiem środek prania wełny Fi,l ipa. Strasse r i flecksch W Peszcie którego skład znajduje' się tylko u nas w Departamencie tutejszym, jest w pra wdziwym utworze znów u nas do nabycia, płacąc za cetnar 25 Tal., a niżej ćwierci cetn. za funt lI1, sgr. Poznań, dnia 27. Kwietnia 1842.
J>. L. Lubenau wdowa i syn.
JIC@Ul@XmUl@JlCUl@JIC& & @Ul@JlCew towarów złotych i srebrnych'w znacznej IIl, ku upodobaniu ilości. MM 9
Mitttlolf Baumann, @ złotnik i jubiler, rynek N ro. YO. IIl,i '
.. \ . . . y
Mieszkam teraz przy ulicy Wilhelmowskiej pod liczbą 113. A. Kra u s e, złotnik i jubiler.
Znaczny mOJ skład win górnow"'gierekich z roku 1541., które sam na Węgrzech niedawno zakupiłem, a za któremi bardzo przemawia pomyślny sprzęt przeszłoroczny, zalecam po nader umiarkowanych i stałych cepach, to samo czerwone i białe winaBurdegalskie butelka trzyćwierćkwarty od 12'-,sgr. do l Tal.; dobre wina reń»kie po 10 sgr.
Karol Scho11z.
I&uurs giełdy Kcrlbisklćj.
Dnia 30: K wietnia 1812.
Sto- ftn [ii-, kurant pa papie- ;oto wiDiC . r inni. zną.
Obligi długu państwa Pr. ang. obligacje 1830.
Obligi preiniów handlu niorsk.
Obligi Kurińarchii fterlitiskie obligacje miejskie Elblągskie «lila.
Gdaqskie dilo w T.
Zachodnio - l>r. lisly zastań ne Listy zast. W. X. Poznańskiego Wschodnio-Pr. listy zast.
Pomorskie dita.
Kur- i iN oHouiurch. dito .
Szłąskie dita.
4lotu 103'* - 85V 102 104V 48
104V 102V lOTy ItoV
Bk % 4 31, 105V 102 V 102V 103V 102V
3'«
102V
A K e i e Kole '" Berlińsko -.Poczdamskiej B I2:7V dito dito akcje a prioris 4'r, 102V Kolei Magdebursko · Lipskiej 114V 113V dito - diio akeje n prioris . ..? ltraij - Kolei Berlińsko -AnhaUskiój 10. V dito dito akcje a prioi-is 102V Kolei Dusseldorf. - lilberfeld. &aV 84$r dilo dito akcj e a prioris 1,Q 1 woV Kolei nadreńsliiej MeXlf 96V dito dito akcje a prioris
Złoto a l nmreo . . . . . .
F ,_,di - .vcli.sdory Inne monety złote po 5 tal.
pi-icnnto. t«nj targOWe w mieściel 3 A 1.3
.1
Dnia 2. Majo 1842. r.
od do Tu, 1 . HJJi fel1 _ 'Pal, >gr. fen.
POZNANIU.
Pszerficy szejel. .7 2 20 Zyta dl. 1,12 6 Jęczmiepia d L 2 3 Owsa dl. - 2 2 6 Tatarki dl. - 23 Grochu · dl. II 7 6 Ziemiaków dl. - i 9 - Siana cetnar - 110 I - r Słomykopa .
Maslą garniec 25 Spirytusu beczką r -E'
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.05.04 Nr102 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.