GAZlelkiego

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.05.26 Nr119

TA

ViCNturt PO ZNAN SKI EGO.

Nakładem Drirkarni Nadwornej W, Ociera i Spółki, - Redaktor: A. lIannoteski.

J& 119.

W Czwartek dnia 26. Maja.

18419.

Wiadomości kraj owe.

z B e r l i n a, dnia 21. Maja. N - Król raczył naiłaskawiej nadać order Orla Czerwonego pierwszel klassy Król. Angielskiemu Generał-Porucznikowi Sir Hudson Lowe. N. Królowa powróciła dziś z podróży swej do Schwerinu odbytej do Poczdamu.

Wiadomo ści zag raniczne.

Polska.

z Warszawy, dnia 20. Maja. zebranie Właścicieli dóbr stowarzyszonych 'kil' Podlaskiej, odbyło się w Siedlcach dnia . ". ***-, na którem większością głosów wybra". «ostali: na Radcę do Komitetu T ow., Ign.

cW*> właściciel dóbr Chotycze; na Radcę «0, Uyrfkcyi Głównej, W ład. Gruszecki, właś.

dóbr Wor g ui J .. R d o D y rekc y i Szczena a o c o w gółowej: Kar. Kozłowski, właść. dóbr Koby łany, Sew er # ciagliński, właśc. dóbr Kamionka, <<lor. Brzeziński właśc. dóbr Cieiemęc, Ado'l SłęAka, właśc. dóbr Wólka Domaszewska; na Prezesa przyszłych Zebrań, Konet. Bykowski, właśc. dóbr Woskrzenie; na Zastępcę, Józel Leduchowaki, właśc. dóbr Konarzewszczyna.

TVyjathi ze Zdania Sprawy Banku Polskiego za rok 1841.: (Dłlny ci%g.) Pożyczki i zaliczenia. - Dawny dług Górnictwa powiększył się głównie procentami za rok upłyniony. Zaspokojony zostanie łącznie x zaliczeniami Banlcu, na wzniesienie nowych Górnicznych zakładów poczynionemi, których to zaliczeń ostateczne ustanowienie, przez od. dzielny Komitet zbliża się do końca. Pozostałość pożyczek udzielonych pojedynczym zakła» dom, jest prawie taż sama, co roku poprzedzającego. Wpływy z tego źródła obrócone zostały na pomoc przedsięwzięciom lub zakładom, które takowej wymagały. Jedna Fabryka sukienna i jedna wyrobów bawełnianych otrzymały nowe pożyczki, i ta ostatnia z polecenia Rzqdu i za poręczeniem Skarbu. N. Pan w łaskawej troskliwości o los fabrykantów wyrobów wełnianych, klęskami wojny r. 1831. dotkniętych, Ukazem z dria 16/28. Kwietnia r. z., dozwolił im zaciągnięte w Banku długi, zapłacić wprost Skarbowi dowodami Kommissyi Centralnej Likwidacyjnej w imiennej wartości. Z tego powodu Kommissya Rządowa Przychodów i Skarbu wniosła do Banku summe 400,000 rub. śr., przez co, jako też przez niektóre wpływy w prost od iabrykantó>t', dwie trzecie części dotychczasowei wysokości. Ogólny ruch w zastawach był prawie ten sam jak w roku poprzednim, wyjąwszy zastawy na płody, wyroby i towary, w których i ruch i pozostałość są mniejsze. Powodera tego jest, iż korzystne dosyć ceny zboża i wełny uwolniły właścicieli od potrzeby szukania pomocy w pożyczce Rankowćj. Zaliczenia domom handlowym krajowym i różnym osobom na depozyta w papierach publicznych, wexlach i towarach, stanowiły i w tym roku jedne z najobszerniejszych czynności Banku. Przy ruchu ogólnjm przeszło 11 milionów rubli srebrem, pozostałość z końcem roku wynosiła zł. 20,034,243 g. 25. Kapitały hypoteczne na uposażenie Banku przez Skarb odstąpione, powiększone zostały nowerni kapitałami i dobrami, w skutku Ukazu N. Pana z d. 16/28. Kwietnia roku zeszłego, uposażenie Banku o surom; 1,700,000 rub. sr. powiększającego, i układu w tej mierze z Komissyą Rządową Przycłiodów i bkarbu zawartego. Ogólna należytość Ranku na wartościach tych oparta, wynosiła z końcem roku zł. 19,2.42,324 gr. 8._ Pożyczki właścicielom ziemskim na machiny rolnicze lub innego dotyczące przemysłu, wynpsijy z końcem roku zł. 5,152,591 gr. 12. Regularne wpływy tego rodzaiu pożyczek, stosownie do przepisów za pośrednictwem Ka$s Skarbowych następujące, i skuteczna pomoc, jakie)' z nich przemysł krajowy doznaje, są powodem, iż Bank chętnie je udziela, jeżeli tylko przedstawiane bezpieczeństwo za dosta teczne uważa.. Zaliczenia władzom krajowym, głównie zaś Kommissyi Rządowej Przycłiodów i Skarbu, za wypłaty za granicą i z'różnych iunych stosunków wynikające, wynosiły z końcem roku złp. 1,542,510 gr. 27. W pozostałość tę wcho dzi summa zł. 740,000 czyli rub. sr. 111,000 należna Bankowi od Dyrtkcyi Głównej Towarzystwa Kredytowego za kupony i wylosowane Listy Zastawne, z końcem roku do zrealizowania na gotowiznę przesiana. N ależność od bkarbu za wypłatę za granicą za sól auslryacką i transport tejże, wynosiła z końcem r. 1841. zł. 2,825,634 gr. 4. Zawarty kon trakt na dalsze trzy lata i nastąpione w skutku tegoż wypłaty, były powodem powiększę» nia się tej pozostałości W stosunku roku po. przedzaj ;jcego. Nieruchomości własnością Banku będące, jako to: dom od ulicy Elektoralnej, oficyny, zakład drukarni i litografii, fabryka biletów bankowych, ze wszystkie mi ruchomoiciami,sprzętami, narzędziami, tudzież zapasem ró* żnych materyałów. zajmowały kapitał złotych 1,100,686 p. 11. Tu także policzyć należy place zakupione i inne ogólne wydatki magazynów Warszawskich, wynoszące summę zł. 799,168 gr. 8.

Kapitały po zniesieniu byłej Agencyi Banku w Berdyczewie pozostające z końcem r. 1840. do ściągnięcia, vv summie zł. 3,321,921 gID> i, zmniejszyły się przez ciąg rokn upłynionego do summy zł 2,896,426 gr. 2. Bank nie przestaje czuwać za pośrednictwem swego urzędnika nad zrealizowaniem reszty swej należności, w czem od władz miejscowych rossyjskich, a szczególniej Woiennego Generał-liubernatora Kijowskiego, Wołyńskiego i Podolskiego, skutecznej doznaje pomocy. Resztę pozostałości zaliczeń w summie zł.

4,318,218 gr. 16. stanowią rozmaite rachunki tymczasowe, tudzież z domami handlowemi zagranicziu-ini, z którerni bądź z p owo d u zakupywania srebra, bądź w celu skupowania papierów publicznych, Dank w stosunkach zostaje, i które dla wykonania zleceń Banku, w stosowne fundusze opatrywać wypada. Zaliczenia te nie przechodzą mienia, jakie wzajemnie domy handlowe zagraniczne w Banko, Polskim posiadają. (iA/szy ciąg nast.

)

Francya.

Z Paryża, dnia 16. Maja.

Liczne głosy, appellujące przeciw przyjętemu od Izby Deputowanych projektowi o kolejach żelaznych do Izby i arów, jasno dowodzą niepopularności lego projektu, o którym sąd/.ono, że wszystkich zadowolni. Życzenie, aby system w pałacu Bourbon pochwalony, w pałacu l.uxembourg potępiono, powoduje nawet systematycznych przeciwników Izby Parów, aby swe polityczne zasady i polityczny wstręt o tyle zapominać i na bok usuwać, ie Izbę P arów vv imieniu godności jej jako ciała prawodawczego wzywają, żeby się ślepo i niedołężnie do wyroku Izby Deputowanych nie przychylał*» ,e c z s «nia wszystko zbadawszy samoistny wyrok dała. Zabawną w istocie rzeczą widzieli jak gazety, które się zaprzysięgły, aby Izbę Parów za nic nieznaczącą podczytywać, albo każdy niezawisły wyrok tejże za uzurpacyę okrzykiwać, obecnie na różne się zdobywają pochlebstwa i dowo dy, aby zgromadzenie w pałacu Luxembourg przekonać, ie przyjcie wyroku Izby Deputowanych z godnością Izby P arów, jako ciała prawoda» wczego, wcale się nie zgadza. Oświadczają teraz na raz, - ze Izba P arów mądra » w tej swojej mądrości błędy i przywidzenia laby tya ta dla Parów potrwa naturalnie dopóty tylko, dopóki pytanie o kolejach nie będzie ostatecznie załalwioriem. _Między wielu ustępami smutnie;szemi jedne f>ad drn 6' e> które czytamy w różnych dziennikach, wiem o dwóch pocieszających okolicznościach, które nie były ogłoszone. Stary Margrabia St. Priest, ojciec Posła fancuzkiego w Kopenhadze tegoż nazwiska, znajdował się również W tym nieszczęśliwym pociąg". .gdy towarzysząca mu wnuczka nalegajacemi prośbami »kłoniła go, że wysiadł w Sevres, gdyż ta mała sześcioletnia dziewczynka chciała widzieć Króla, który w owej godzinie miał się znaidować w bevres. W ówczas pociąg odeehał był, nim Margrabia mógł znowu miejsce swoje zaiać. Czerstwy jeszcze starzec nie mogąc dostać pojazdu, postanowił pieszo povvrócić z wnuczk-} do Paryża. Była już tl godzina w wieczór, wystawmy sobie przerażenie Posła. Margr. aaint Priest, gdy po <a'ynn Taryżu rozeszła się wiadomość o strasznem na kolei nieszczęściu, jego dręczące oczekiwanie na ojca i swą córkę, i niewymowną radość z ujrzenia tak drogich sercu jego istot. N a pamiątkę tei;o cudownego uniknienia tak okropnej śmierci, zamówiony został złoty krzyżyk z wyrytem rokiem i dniem tego pamiętnego nieszczęścia, który ta wnuczka przez całe życie na szyi nosić będzie. - Pewien kupczyk 2 handlu łokciowego Au pauvrt diable, przy ulicy Montesquier, zamówił był o godzinie 5tćj miejsce numerowane w pierwszym wagoniei ale przybywszy do niego, zastał ie przez kogo innego zajęte. N adaremnie upomniał się o nie, zajmujący takowe, będąc silniejszym od niego, dał mu kułaka W piersi, że aź na ziemię upadł. Nim zdołał się podnieść, konduktor zamknął drzwi i pociąg jak strzała rus-zył naprzód, 'len wagon w całości się spalił i ani jedna, dusza z niego nie uciekła.

Izba Parów. Posiedzenie d. 17. Maja. - Na dzisiejsze posiedzenie zapowiedział Xiąźę Moskwy interpelhcyą względem nieszczęścia na kolei żelaznel. Powiedział on, >z zaleconego przez rząd śledztwa uprzedzać nie m y śli , l , . ż e si ę wstrz y mać od zroa e li e mo bienia kilku uwag nad niedostatecznością obowiązującego obecnie regulaminu dla kolei żelaznych. Nie ulega dotąd żadnej wątpliwości, rzekł, ie nieszczęście d. 8. Maja wydarzone pęknięcie osi u lokomotywy o czterech koła, będącej na czele pociągu» przypisać należy.

W zawartych zaś układach między rządem a Towarzystwami kolei żelaznych nic się takiego nie znajduje, coby trwałość lokomotywów , wewnętrzne urządzenia tychże i liczbę kól na celu miało. W regulaminach tych jest tylko mowa o trwałości kotłów i urządzeniu tychże a przecież znawcy dawno już wyrzekli, ze -v.zworokolne lokomotywy całkiem zakazać należy. Szanowny członek wymienił nastę» pnie kilka środków ostrożności, któreby, zda» nietn ji'go, podobnemu nieszczęściu zapobiedz mogły. _ 1 tak powozy z podróżnymi rnożnaby wozami z rzeczami od lokomotywy przegrodzić, wypada także używania kilku lokomotyw zakazać, przyzwoitą szybkość oznaczyć i t. d. N atomiast zganił mówca uczyniony ,z wielu stron wniosek, aby nadal podróżnych nie zamykano. Sądził on, że gdyby podróżni co chwila dowolnie z powozów wyskakiwać" mogli, jeszczeby się więcej wydarzyło nieszczęść. Minister budowli publicznych oświadczył, iż rząd oddawna już używał wszelkich środków ostrożności, dla zapobieżenia nieszczęściom na kolejach żelaznych. Ogólna obawa niestety aż do tej chwili fi tylko na jedno możliwe niebezpieczeństwo, t. j. na pęknięcie kotła, zwrócona była; wydarzenie zaś d. 8. Maja inne jeszcze wykryło niebezpieczeństwa. Wśród toczącego się w obecnej chwili śledztwa byłoby niestosownie, rzekł Minister, stanowcze objawić zdanie, któreby może Kommissya mniej więcei zmieniła. Trzeba nadto doczekać się zeznań świadków, i nic takiego nie powiedzieć, coby na wyrok Sądu wpływać mogło, a sąd właśnie niedługo się sprawą tą zajmie. Używania lokomotyw O czterech kołach tymczasowo zakazano, ale la jeszcze nie jest dowo dem, zęby te całkiem niezdatne do użycia być miały. Z Paryża, dnia 17. Maja.

Obrady nad budżetem, dziś rozpoczęte, ukończą się zapewne w ciągu dwóch tygodni. TaK więc izba Ufpatowanych, która się wtedy sama przez się rozwiąże, ukończy prace swoje vr pierwszych dniach Czerwca, (idy zaś Izba P arów zawsze tylko trzech tygodni do oprzątnienia- się z budżetem potrzebuje, przeto posiedzenia jej urzędownie d. 20. albo 25. Czerwca zamknięte 1.J A Ul{. Donoszą z Marsylii pod,dniem 13. Maja: "Xiąaę Montebello, Poseł franeuzki przy dworze sycylijskim, "spodziewany tu za kilka dtti z rodziną swoią 'z N eapolu, Opuścił on dnia U. b. m. Neapol za kilkomiesięcznym urlopem i wiezie z sobą podpisany przez rząd neapołitaiteki traktat pocztowy do Francji. Mówią,takie o Iralitacie handlowym między Francyą a Neapolem, i spodziewają sie, że przy dobrej woli stron obydwóch liczne w takich układach trudności usunąć się dadzą. Spodziewają sie nakoniec jeszcze, ie pobyt Xiccia Montebello w Paryżu posłuży także do załatwienia zachodzących zatargów z bankiera Tavoliere. Po wstalc z powodu banku tego nieporozumienia między rządem neapolitanskim a holenderskim, groźną przybrały postać i dzielnego wymagają pośrednictwa. Rząd neapolitański po czytał już za rzecz potrzebną, zalecić Izbom handlowym i sternikom mienie się na ostrożności na przypadek mogące) wybuchnąć wojny lub możliwego nałożenia embargo, a równocześnie wydał rozkazy do uzbrojenia i uzupełnienia floty. Przy tern pytaniu, podobnie jak dawniej przy pytaniu siarkowem, okazuje Król obojga Sycylii nieugiętość charakteru i Wielką sprężystość.« Hrabia Las Cases, który Napoleonowi na wyspę św. Heleny towarzyszył i sławny Memorial de Saint Helene napisał, umarł wczoraj W Passy, gdzie w zupełnćm żył od świata odosobnieniu. Przeżył on 80 lat i pozostawia dwóch synów, z których jeden jest członkiem Izby Deputowanych, a drugi oficerem marynarki,

Anglia.

z Londyn u, dnia 17-Maja. United Service Gazette twierdzi, ie padeszła depesza, adressowana do tajnego wydziału windyach, a to od Majora Eldreda Pottingera o kapitulacyi Kabulu, do Anglii i żąda mocno, aby ją jak najprędzej do wiadomości publicznej podano. Depesza ta uwcl nia wprawdzie, jak się wspomniało, Naczel. nego\ Vodza, Generała Elphinstone, od wszelkiej winy, gdy tenże podagrą dręczony, zmuszony był zaniechać wszelkiego czynnego wystąpienia, natomiast jednak oświadcza ona podobno, ie na odbytej w czasje nieobecności tego Generała radzie wojennej, wszyscy począwszy od Brygadyera Sheltona wielką słabość i wątpienie okazali, tak że Major Pottinger z jak największą odrazą zgromadzenie opuścił, nie widząc żadnej możności przeparcia swoich sprężystych środków. Sławny namiot TippVSaiba, który został zabrany w czasie szturmu miasta Seringapatara, posłano do pałacu Buckingham; był postawiony przy głównem wnijściu do pałacu W jednej linii z pryncypalniejstemi pokojami, w czasie balu w czwartek. Wszystko, co najwspanialszego pałac obejmuje, w złocie i srebrze, użytem było na tej nadzwyczaj świetnej uczcie.

1 Listy z Mghanistanu narzekają na sposób prowadzenia wojny w tym kraju. Nigdzie nie zachodzi wałka otwarta, ale zawsze tylko s zasadzek czujesz się ugodzonym przez nieprzyjaciela wcale niewidzialnego. Nigdy raniony nie może być uratowany; zaledwie się wywróci, posiekany zostaje w kawałki. Gdy oficer polegnie, niewidzialny nieprzyiaciet wydaje okrzyk radości i całe rnassy rzucają się aby go opanować. Głowa Indyanitia oceniona jest na 50 do 60 ruJj; *j za głowę Europejczyka daleko więcej Płacą. Hiszpania.

z Madrytu, dnia 10. Maja. Czynność, z jaką się za granicą ustaleniem pewnych warunków, mogących służyć za zasadę przy przy szlem zameściu Królowej, zajmować zdają, spowodovyala, jak się zdaje, rząd. tutejszy do powzięcia szybkiego postanowienia, aby ile możności zapobiedz wszelkim zagranicą układanym kombinbeyom. Pan Onis, który się dopiero niedawno temu z Ministrem Prezesem mocno poróżnił, ma, jak f»owiadają, wj jechać ztąd do Holandyi z poeceniem, aby dwóch najstarszych synów Infanta Don Francisco de Paula, którzy się tani majdują, wyszukać, i tu na łono ich rodziny Sprowadzić. Przed swym wyjazdem oświadczył Pan Onis niektórym osobom, że rodziną królewska i rząd postanowili zaślubić Królową z najstarszym synem Infanta Don Francisco, i że są z pewnością środki do uprzątnięcia mogących się w tej mierze nastręczyć trudności. lnfai:t Don Francisco zamyśa tu także na zawsze osieść, a przynajmniej zmienia swoje dotychczasowe mieszkanie, na nie równie obszerniejsze. Dnia 16. da Regent na cześć jego obiad na 60 osób, co tćm bardziej pod oczy podpada, gdy tenże dotąd nigdy je. szcze nic podobnego nie uczynił. Nieme y.

Z Franktortu n/M-, dnia 16. Ma;a.

W Ob erdeuts che n Zeitung wspomniano niedawno temu o amnes.lyi powszechnej, przez Związek Kzeszy Niemieckiej wydaną być mającej, której cale wolnomyślne Niemcy % wjelkićm upragnieniem wyglądają.

Ponieważ mniemanie czyli wspomnienie takowe tu i owdzie z pewnych przyczyn tylko za pium desiderium poczytuą, uwagi godnćm doniesienie, ie istotnie wniosek takowy przed niedawnym czasem na zgromadzeniu Rzeszy Niemieckiej nietylko uczyniono, lecz że nawet wnioskiem tym reprezentanci kralóyv niemie

.) Rupia wynosi 2 złote W-n grp.

-więc na sarnim życzeniu się nie skończy, lecz wkrótce już środek W wykonanie pójdzie, któ ry ducha publicznego w Niemczech zaspokoi, zaufanie między władzcami a poddanymi bar dziej jeszcze wzmocni, i niejednego syna ojczyzny, który teraz po obcych krajach się tuła, na ojczystą ziemię sprowadzi, aby ziomkom »worm znowu mógł być użytecznym.

Okropne nieszczęście, które się na kolei Paryzko- Wersalskiej wydarzyło, stało się i tu powodem do zastanowienia się nad pytaniem, azali istotnie p o w o z y na kolei żelaznej zamykać Wypada. Sadzę, ie przynajmniej przy ostatnim rzędzie wozów rzeczywiście potrzeba takowa zachodzi, aby zapobiegać nie szczę - ściom, sprawianym przez nieostrożność prostackiej klassy ludu. Czyż Pan uwierzysz, ie jwczoraj wieczorem, gdy pociąg kolei Taunus do Moguncyi odjeżdżał, piwowar jeden z Hochst się odważył w drodze z powozu wyskoczyć, ponieważ coś był zapomniał. Nieszczęśliwy śmiałek okropnie pokutować musiał. Uderzył o zaporę przechodu, wpadł jedne nogę na szynę i w okamgnieniu noga nad kostkę od re»zty ciała była oderwane. N aturaInie tylko głupowalość tego człowieka stała się przyczyna nieszczęścia.

Z Hamburga, dnia 20. Maja.

N. Cesarz Rossyjski, po odebraniu pierwszej wiadomości o nieszczęsnym pożarze, natychmiast 50,000 rubli sr. tu przysłać raczył. Pod względem obiegajęcych po niektórych miasta« h niemieckich pogłosek o sposobie, jakim tu nadsełane dary w żywnościach i odzieży przyjmuję, korrespondent Gaz. P o w n , L i p s k i ej donosi: "Zważmy tylko okoliczności. Massa interessów we wszystkich kierunkach była ogromna, żywności na teraz zewsząd w tak wielkiej ilości nagromadzono, źe istotnie nie wiedziano, co z nię począć, t.hleb suszę na suchary. Dla nadzwyczajnego mnóstwa przedmiotów odzieży, kołder, pościeli, zby, Avało w istocie na miejscu do pomieszczenia.

Trzeba było dwie wielkie sale za 300 i 350 "jarlc. miesięcznie najęć, aby zapasy te tam złożyć. Oprócz tego trzeba je jeszcze klassyhkować, kiedy w Berlinie bez najmniejszej różnicy wszystko tak upakowane ładowano, jak paki te otrzymywano. Na teraz moie i zapasy odzieży zdają się być zbyteczne, ale nadejdzie jesień i zima, znaczna liczba ubogich przy zwiększającej się w owej dobie liczbie potrzeb życia, odzieży zimowej sprawić sobio nie zdoła; wtenczas dopiero na dobrodziejstwie tern się poznaję. Zresztą owa obojętność przy przyjmowaniu tylko w pierwszych

dniach zachodziła; z czasem ustąpiła ona innym, wyrozumiałszym uczuciom, a Deputowani Berlina nie opuszczę nas zapewne be» przekonania, źe Ilamburczykowie za świadczone im dobrodziejstwa w istocie są wdzięczni. Wdzięczność takowa objawia się osobliwie przez sposób, w jaki tu pomocnicze roboty pionierów pruskich oceniaję. Wszędzie chwalę ich wytrwałość, gorliwość i oględność. l'racuję oni w tak nazwanych Fleeten około czyszczenia i przywracania śluz, często aż pod brzuch w wodzie stojąc. Śluzy dzisiaj albo jutro już będę naprawione; wtenczas kommunikacya na Fleetach będzie przywrócona, a tak gruz w ogromnych massach będzie można wywozić. Czynione wczoraj usiłowania rozsadzania pomyślnie wypadły; miały tylko służyć do przekonania się, azali mury wieży św. Piotra nie są juź tak wstrząśnięte, iżby dalsze próby niebezpieczne były, albo nawet rozebranie wieży potrzebnćm się stało. Teraz miny krzyżujące się zakładaję, aby mur jeden, który o stopę się pochylił i niebezpieczeństwem grozi, rozsadzić. Zresztę mury wszystkie mocne jak żelazo, a ww« e i yn a - "< wet na 5 stóp szerokie. Indye Wschodnio i Chiny.

(Times;. - Ostatnie indyjskie wiadomości są dosyć pomyślne. Pierwszy wielki wypadek dla Ałghanów rozdwoił -laczelników tychże. Z wszystkich między sobę sprzecznych doniesień, nie można -vprawdzie istotnego dojść wątku, ale tyle zdaje się być pewne rzecze, że nasz zacny przyiaciel bzach Sudscha, posiada w Kabulu gatunek zwierzchniej władzy, i ie o jeg" niczczęsnej zdradzie wętpić nie można. Wszystko świadczy przeciw niemu. Jego charakter, listy, których winę na swoich zwala Ministrów, a w których Sliir Singhowi wytępienie Feringhisów przyobiecał i lud w Kohistanie i Kandaharze przeciw Anglikom podbursyć się starał; nakoniec jego zabiegi, aby Generała sir R. Sale i teraz jeszcze obietnicami przyiaźni i żądaniem pomory z jego stanowiska w Dschellalabadj.ie wywabić. Z drugiej strony twierdzę, że naczelnicy Mghanów żądali od niego przy zawieraniu zwięeku, aby dwóch Anglików stracić rozkazał i tym sposobem się z Anglią poróżnił, ale bzach Schudscha tego uczynić nie chciał. Podczas -więc, gdy człowiek ten tak dwuznaczną gra rolę, Ukbar Chan nie może dla siebie mocnego pozyskać stronnictwa ani też nabyć popularności. Wszystko to pomyślną dla nas przyszłość rokuje. Może jeszcze, zanim Generał Pollock swój 50,000 korpus pód Dschomrudem zgromadzi, zdołamy dać Afghanom porządną juź zatrważające. Owszem bardzie) się oba wiamy, aby pomyślnego wypadku w przyszłej wyprawie nie nadużyto. Boimy się bowiem popierwsze, aby nasz rządjndyiski, ukarawszy przykładnie buntowników, nie zechciał owe go krajuna zawsze dla siebie zatrz)mać, coLy było bardzo niesprawiedliwem, kosztowndui i dotąd bardzo nieszczęśliwym przedsięwzięc i e m! - a powtóre obawiamy sic;, aby nasi żołnierze nie mścili się zanadto nad Afghonami, bo postępowanie takowe, *mimo wszelkich krzywd nam wyrządzonych, byłoby chrześcian niegodne i nasi żołnier/.e powinui zawsze tym barbarzyńskim nieprzyjaciołom za wzór w postępowaniu służyć, »kołnierze Generała ro łlocka, pisze nasz korre-spondent, pałam żądzą spotkania się z Afghanami. Wdowy po pozabijanych mężach zaUinały za przybyciem awojem do obozu trzeci pułk dragonów, aby się śmierci ich mężów pomścili, a ci zemstę poprzysięgli. Scena ta była okropna !« Straszliwą byłoby rzeczą, gdyby się nielylko nad żołnierzami na pobojowisku, ale także nad .kobietami i dziećmi pastwiono i wszystko ogniem i mieczem pustoszono. Mamy jednak nadziej ę, że karność naszej indyiskiej armii zdoła utrzymać na wodzy zemstę, która choć naturalna bardzo z ucznciami lud/.kości pogodzić się nie da. - Pocieszającą jest także rzeczą, że niechęć wojska w Madrasie przytłumiono. Korpus, który się występku dopuścił, już ochoczo do Chin odpłynął. Przyczyną zaś występku popełnionego było, jak wiadomo, postanowienie Gubernatora, zinniejszaiące pensye w d ó w i dzieci indyjskich żołnierzy - które to postanowienie znowu cofnięto. - Co się Birmy dotyczy, Król Tharawaddie Bangun opuścił i wyruszył ku Tharawie, gdzie jego d wór czas niejaki się zatrzyma. Sześćdziesięciu ludziom z wojska swego, towarzyszącego mu do Uanguna, kazał za popełnione łupiestwa łby pościnać. - W Chinach podobno kroki przez Sir Henry Pottingera rozpoczęte są najlepsze. Dopóki stolica zagrożona nie będzie, nieszczęśliwy Cesarz, przy właściwem urządzeniu tego niebiańskiego państwa, nigdy prawdziwej istoty naszych roszczeń i środków do ich popierania nie pozna, biedzi on w swym pałacu, jak bożyk jaki, nie wiedząc nic, co się za murami jego dzieje, i tą tylko ożywiony myślą, że gdy mu o jakim nowym postępie Anglików doniosą, należyte wybicie trzciną bambusową odpowiedzialnego Mandaryna, złemu temu zapobiegnie. Wśród takich stosunków, może jedno miasto po drukiem w ręce .nasze wpadać, żołnierze

tatarscy mogą wszyscy iść w rozsypkę, Mandaryni mogą się topić a dwór niebiański w zadumieniu i wściekłości głową potrząsać, my jednak na krok dalej nie postąpiemy. I w tedy dopiero, gdy N. Pan, owa sława rozumf z okien pałacu swego czerwone mundury angielskie pod murami Pekinu zobaczy, możemy się per fas i nefas spodziewać, że naszem roszczeniom zadosyć się stanie i wojna się ukończy.

Rozmaite wiadomości.

Z Poznania. - Tutejszy główny Lombard banku nastręczył (. łownej Kassie Kegencyjne'i spobobność do ofiarowania na korzyść obrotów handlowych w mcu Kwietniu pożyczki 21,150 Tal. Zapomóżka ta wynosiła %v Marcu 4.3,500 Tal. W ladomość, że drugi system kre« dytowy Ziemstwa dla prowincyi tuteis/.ej przez N. Pana potwierdzony został, między dziedzicami wielką sprawiła radość, kiedy na to juz od kilku miesięcy z upragnieniem oczekiwano. Oraz zniżenie stopy prowizyi od obligów długu państwa bardzo przyjemne w powszechności *) sprawiło wrażenie. W gminach miejskich w zadowalniających wypadkach objawia się coraz bardziej dążność zaprowadzenia o» szczędności i porządku w administracyi kom» munalnej. A tak bynajmniej niezamożna gmina w Sierakowie swój szczupły majątek kameralny uporządkowała i opędza, choć za pomocą pożyczki, przeszło 2000 Tal. wynoszące koszta potrzebnej naprawy mostu nad Wartą, którego budowa w tym roku się skończy. Kassa kamelarna miasteczka Szulmierzyc niedawno temu 1000Tal. przewyźki Prowincyalnej Instytutowei i Kommunałnej Kassie na procent oddała. Przeciwnie pod względem administracyi żydowskich spraw korporacyjnych wielu Radzców Ziemiańskich wynurzyło zdanie, (że prawo z d. 1. Czerwca 1833. podług uczynionych doświadczeń nic jest stóśownem i do'slatecznem, mianowicie c o d o zastosowania form reprezentacyjnych podług podobieństwa (rew>dowanej ordynacyi miejskiej, do mniejszych, czasem tylko z kilku rodzin składających się korporacyj. Wnioski te przy regulowaniu ogólnem spraw żydowskich zapewne uwzględnione będą. Ze Lwowa. - Wyszło właśnie zapowiedziane jeszcze roku zeszłego dzieło Ign. Jana H a n u s c h a , Dra filozofii i Professora przy

*) Zapewne tylko dla dziedziców dóbr, dla których teraz wiek Jłoty i bo niewierny zaiste coby w Urn dla innych ludzi było pocieszającego, kiedy dochody IWO]« O II; uszczuplone >YIdzą.

des slavischen Mythus im weitesten den \alt- ],reusaisch-lilhauischen Mythus mit umfassenden hlnn2. Lemberg 1842. Veilag von Johann A lillikuwshi, W 8ce str. 432, o którern powjedzied możemy, ii po'i względem swćj treściwej wartości, przewyższa wszystkie o tym przedmiocie w językach obcych i slawiańskich dotijd pisane dzieła- Autor sam Sławianin, obeznany gruntownie z narzeczami pojedynczemi i ich pi <<inienictwem, z troskliwą pilnością użył do swej pracy źródeł mniej może dostępnych cudzoziemcom i odchylił ciemną zasłonę, kryjącą dotąd poważne i urocze bogo-slowie da wnych Slawian. Nie poprzestając na samem tylko kronikarskiem wyliczaniu bóstw staro slawiańskich, starał się z ułamków ułożyć cały teozoficzny system wiary naszych pogańskich przodków, co mu się tez nader szczęśliwie udało, a postępując zarazem historycznie, rzucił nie małe światło na jedną i zawiłą część dziejów rozwinięcia się umysłu ludzkiego. Wyka *3? najprzód zarody indyjskie, dalej staro.perskie w bogo słowiu dawnych Slawian, Prusaków i Litwinów, oraz wyszczególnił zmiany, jakich pierwotne pojęcia luż tu w Europie za wpływem różnych okoliczności do2nałyli jakie na utworzenie właściwej oddzielnej mitologii działały. Życzymy -tylko ważnemu dziełu temu, pierwotnie w jeżyku nie»nieckiem pisanemu, aby przez przekład na którekolwiek z narzeczy slawiańskich stało się dostępniejsze dla ogółu owego ogromnego plemienia.

Lamartine. E. Briffault w swoich historiettescon temp ora in es nadmienia, że faM Lamartine jest wysokiego wzrostu, dobrze zbudowany, ale chudy; w postawie jego jest coś edznaczaAjfego s'C; porównano go z Byronem, jakoż widać w nim ze wszech miar podobną szlachetność, chociaż mniej poetycznej jeniałnośi i. Twarz jego jest podlugowata, regularna i przyjemna; ale nie widać w niej dobroci serca, owszem w całej fi/.iognomii, przebija się samolubstwo i duma; Zachowanie się jego test na sposób angielski arystokratyczne, wymuszone. Lamartine w ubiorze i chodzie swoim zakrawa na modnisia, jednakie bez przesady, owszem może z udaną skromnością. Giesta, postawa równie jak i sio · Wijewo tracą wiele z swojego wdzięku na mównicy. Lubi on przepj eh'i okazałość, słowe m ma wszystkie skłonności bogacza. Jak dalece jest samolubnem, dowodzi najdokładniej następujmy wypadek, za który zaręczyć można, Baz zalecono mu młodego utalentowanego człowieka. Lamartine Ujrzawszy go w swym domu, oświadczył stanowczo, ze nic dla niego uczynić nie może, pomimo że' go najusilnići 0* to proszono. - »TV jest zimny człowiek.,« odrzekł, »widziałem, jak stał naprzeciw mnie i wcale się nie zmieszał." Zeg-ar udoskonalony. ł\abiel w Chalonsotrzymał przywilej swobody na zegar, który wciąż idzie, a nigdy'się nie nakręca, gdyż narząd bijący nakręca drugi narząd, który skazówki posówa. Mechanizm jest równie prosty jak sztuczny, a co najważniejsza, fe podług tego nowego wynalazku zrobione zegary, któ-' re niezadługo w handel wejdą, mają być nierównie tańsze niź zwyczajne. Dachy papierowe. W Szwajcaryi i Norwegii już od lat 40 do nakrywania domów uiywają dachów papierowych. Szwedzki rząd rozporządzeniem z d. 18 Maja 1834. uznał, że dachy te nie podlegają niebezpieczeństwu spalenia się, a wskutek tego nietyfko, że pozwolił zaprowadzić je w mieście Karlskronie, sie nawet kazał takimźe samym dachem pokryć wszystkie znajdujące się tamże magazyny królewskie. - Podobnież w Finlandyi, a mianowicie w Helsingfors pokrywają teraz domy powickszej części dachem papierowym. Sposób ten pokrywania zaprowadzono niedawno także w mieście U ewa!. Tamtejsza papiernia Pana D o n a t, w ostatnich trzech latach sprzedała 410,000 tafli papieru. Tym sposobem oszczędza się znacznie drzewo, a prócz tego dach takowy trwa nierównie dluże), niż dach z dranic lub gont. Pies wybawca. Z Ibraiłowa pod dniem 15. (.3) Lutego 1842. donoszą: »Jednego dnia gdy wieika kra zaczęła iść na Dunaju, jeden z kapitanów norwegskich, którego okręt przy drugim brzegu kanału stał na kotwicy, pomimo idącej kry, puścił się w malćj barce na przeciwny brzeg rzeki, i odbył tę nadzwyczaj niebezpieczną żeglugę bez wszelkiego przypadku. Ale gdy Kapitan wysiadł na ląd, musiała barka powrócić do okrętu. Lecz skoro odbyła trzecią część drogi, już kra tak wokoło barkę otoczyła, że ani wprzód ani W tył płynąć niemogła. Tym sposobem sześć osób znajdujących się w barce, ujrzało się wystawionych na oczywistą zgubę. Grecki sternik będący na okręcie, który juź także kra otaczać zaczęła, przedsięwziął przedrzeć się do nich po lodzie; łecz skoro wysiadł z okrętu i kilka kroków postąpił, załamał się pod nim lód, a ten nieszczęśliwy znalazł grób w odmętach wzburzonego żywiołu. - Na widok tego wypadku jeszcze większa trwoga ogarnęła znajdujących się w barce. Z brzegu okrętów nie nieśmiał podać się na widoczne niebezpieczeństwo. Lecz w tej powszechnej trwodze będący na pokładziestalku norwegskiego drugi kapitan, przypomniał sobie, źe ma bardzo Wprawnego pudla. Bierze więc koniec liny, wkłada mu w pysk i każe płynąć do barki. "Wierny pudeł po wielkim trudzie przebija się · zczęiliwie pomiędzy bryły kry, i przypływa z końcem liny do barki. Można sobie wyo brazić, z jaką radością przyjęto tego wybaw* cę! Tu przywięzują linę do barki, a osada okrętu przyciąga ją po lodzie aż de samego lądu. Tym sposobem wybawił pudel sześciu ludzi z widocznego niebezpieczeństwa." Ł a k o t n i s i e . - Xiążę Talleyrand poszedł raz o zakład z Panem Saint- Foix i wygrał. Podług umówionych warunków, ten co przegra, obowiązany był swoim kosztem dla dwunastu osób dać śniadanie z samych ostrzyg złożone. Temu, co wygra, wolno było wybrać gości. Nie należy sądzić, że Xiąźę Talleyrand wybrał gości z wielkiego świata. 1 owszem, kazał on w całym Paryżu powyszukiwać największych żarłoków na ostrzyg", i przyszedł razem % nimi na ucztę do Pana Saint- Foix. Ten nie wiedział bynajmniej o zamierzonej psocie i patrzał tylko z zadziwieniem, jak szybko wypróżniały się półmiski. Każdy z zaproszonych zjadł ich pięćset, a nie jeden i sześćset; tednakże wszystkich przeszedł niejaki Pan Clojseau, który aż wtenczas położył widelec, gdy 7400strzygszczęsliwie połknął.

«ni ,

I - I

· OBWIESZCZENIE.

Z powodu podanych w interesach budowniczych wniosków aż nadto niedostatecznych popotrzebnym się staje, zwrócić powtórnie uwagę publiczności na . 5. Regulaminu budowniczego z dnia 6go Maj,a 1838. w Dzienniku Urzędowym za rok 1838. Nr. 26. umieszczonego. Jeżeli zaś budowle w zakresie prawie nowym wyprowadzone być maią, natenczas: I. co do nowych budowli, wnioskowi rysunek w trzech exemplarzach przyłączony być musi, z którego okazuje się: 1) długość, szerokość i wysokość budynku; 2) konstrukeya ścian i fundamentów; 3) konstrukeya kominów; 4) sposób przykrycia.; II. co do reparacyi, potrzeba tylko 1) opisu i rysunku starego budynku w sposobie powyższym; 2) szczególnego podania w jakie'j objętości, w których przestworach i z jakiego uiateryalu reparacya uskutecznioną być ma. Kto De zastosuje się do powyższych postanowień sam sobie przypisze, kiedy dozwolenie wniosku przez zapytauia zwrotne przedłużone zostanie. Poznań, dnia 25. Kwietnia 1842.

Król. Dyrektoryum M.. , , " , Pulicyi. magistrat.

z PARY2)J; odbiorę na nadchodzący jarmark wełniarski znaczne nadsylki towarów modnych i na celniejszych nowości, mianowicie li<»K»tjrh rob ślubnych, Indyjskichezalów(.liOłisS h i i ł i l * ) « C h u s t e k , w y r o b ó w z» a n ; e h @ardinal-Cotlers, burnusów, nowych matter?,) meblowy cli I Kardjuonjcli, nakryć stołowych i dywanów. Takie dla mężczyzn nowe kolorowe sukna, nowe materye na suknie, spodnie i wcslki, eleganckie chustki naszyjne i szlipsy. P. Ma n h e i n> e r jun.

w Wrocławiu, w ryn ku Nro. 48. * Przy drodze do dębiny prowadzącej, w tak nazwane m (Jolombia, są staneye z meblami w kamienicy bt. Domingo każdego czasu do wyna 4 .ja. Tn i K ow s Ki. A«rs giełdy Herllńskiej.

Obligi długu skarbowego. .

Obi. (fł. skarb, na 3'<j od sta protiizyi odst plowraue . . . Pr. ang. oblIgacje 1830. . .

Obligi premio w bandIn uiorsk.

Obligi Kiirinnrcbii .... , {Orlfńskie obligacje miejskie Gdańskie dito w T. . . . .

Zachodnio- Pr. listy zastawne Listy zast. W. X. Poznańskiego Wschodnio. Pr. lisly zast. .

Kur- i INOwoiiiarcli. dito , .

B* 4 5 41 4 4 5 5 6 4

K l · H A l . k e j p e d ki .

o el er lns 0- ocz ams ej dito dUo akcje a prioris . KoleI Magdebursko- Lipskiej dilo dito akcje a prioris . Kolei Be. lińsko - Aultaltskiej dito dUo akcje a prioris . Kolei Diisseldorf. - Islbeńeld.

dito dito akcje a prioris . Kolei oadreńskiej . . . . .

dito dito akcje a prioris . Złoto al marco.

Inne monety złote po 5 tal.

JI a pr. kurant paple- gOtOWIrami. mą. io i' T 104V 102V 102V lBJ »V 102 104V . «Y 48 lOlV 103V 10}V 103V i1 V 102V 102V 102V 115 ł? V.

1Ó6V 102V 86V 102V 96V 100V IOOV 13 V

*) Kupujący płaci ubiega prowitjrę po 4 od »ta i prórt tej» Y, od sta u (Ok »i do 31. dnia Giudnia 1842.