GAZETA I s.

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.06.02 Nr125

I t\n

VVlelkiego X i c li i t w a;

. j i

POZNANSKIE G O.

Nakładem Drirkami Nadworaćj w.: De/tera i Spólki - Redaktor: A. W «f»t«€MeeJM.

JlCam.

t84# .

W Czwartek dnia 2. Czerwca.

SSSBB»

Wiadomości zagranIczne.

p o 1 SKa. Z nad granicy Polskiej, dn. 14. Ma;a.

Po powrocie Xiecia Paszkiewicza z Peters« burga gazety Warszawskie prawie codziennie donoszą o oznakach łaski Cesarskiej, wyjednanych dla Polaków za pośrednictwem Xcia Namiestnika podczas pobytu jego na dworze Cesarskim. Pogłoska, ze stojące w Królestwie Polskiem woj ko na stopę pokoju zredukowa*,e będzie, coraz bardziej się ustala, a mianow J ci e głoszę, ie cała kawalerya, której wyiy ::,nie tu zapewne nierównie kosztowniejsze, *nł. -eH vv Rossyi samej, wkrótce w granice ar&twa powróci. Bijoźe środek tcn z kon cen racYq yyieiA;A! armii w południowych próyr lnc y A I .. k k ki . qc w c e U; P O P ; e r a n l , vvoJny au as ej Y( ścisła j e s t styczności. -- Jeżeli ostatniemi cza y w'gazetach zagraniczn)ch często donos:r n . O,? f. *> budowie Wrarazawsko-Krakowr I * l a z n e / przerwa nastąpiła, to było to fałszem, owszem budowa ta skorym idzie postcp em ». pr»wie dwie trzecie części robót ziemnych luz skończone, i połowa wszystkich mostów, 1- Pfzeszło ICO, zupełnie gotowa, Dzieło to będzie iednem znajwspanialszych * największych, jaki lądzie sta ły m widzieć , e pa «nosna.

Z Warszawy, dnia 28. Maja.

Wyjątki ze Zdania Sprawy Banku Pohhiego 2a roh 1841.:

Przedsięwzięcia handlowe iprzemystowe. Papiernia w Jeziornej. - Fabry.ka ta spełniła i w roku upłynionym pokładane w niej nadzieje. Wyroby iój na wystawie płodów trzymały pierwszeństwo między wyrobami" z całego Państwa dostarczonemu Obok ulef szeń W. wyrobach, zmniejszyły się koszta abrykacYI. Celem Banku przy urządzeniu tego zakładu było, oprócz zaopatrzenia się wpaHe"r do biletów Bankowych, zastąpić wyroami jego papier dotąd z zagranicy sprowadzany. Z tego powodu wstrzymano się zupełnie od produfccyi gatunków zwyczajnych i ordynaryjnych, jakie w papierniach krajowych są wyrabiane. Pomimo tego, fabryk» wyrobiła papieru za summo. zł. 722,974 gr. 15. Nie była nawet w etanie wystarczyć wszystkim obstałunkom, czego przyczyna leży w tera, ie przy małej wodzie, często n» rzece Jeziornie wydarzającej się, holendry nie mogą nastarczyć mielenia szmat dia machiny ciągłego papieru, które drugie tyle jak dotąd wyrabiać byłaby w stanie. Zamierzono temu zaradzić przez urządzenie czterech nowych holendrów na machinie parowej» i powie odbyt znaleść można. Sprzedaż papieru w upłynionym roku przy staraniach P. Jana Ep · .tein, któremu powierzona została, szła nader pomyślnie; sprzedano papieru za summe ct. 886,000, a zatem ilość nietylko odpowiadającą przeszłorocznej p rod u kcyi, lecz obejmującą i częśd dawniejszych zapasów. Oddad także winien Bank sprawiedliwość usiłowaniom Dyrektora fabryki 1\ Planche, o pomyślność powiejzonego mu zakładu. Odbył on .własnym kosztem podróż do Niemiec, Francy» « An g I i i, dla powzięcia wiadomości o postępach w fabrykaayi papieru, i zaprowadzenia u nas potrzebnych ulepszeń. Na zaletę Dyrektora i to jeszcze przytoczyć należy, ii przy wyrabianiu papieru zatrudnia samych krajowców, tak, iż w całym zakładzie, oprócz niego samego, żadnego nie masz cudzoziemca. M aj r a z y n y» - Korzystne ceny zboża i Urodzaje daleko mniejsze niżeli »ię spodziewano, były powodem, ii nie korzystano wcale, albo bardzo nie wiele, B urządzonych przez Bank Magazynów na składy zboża w jNowym-dworze i Włocławku. Napełnienia ich. w tenczas tylko spodziewać się można, kiedy, przy dobrym urodzaju,' niskie ceny zboża radzić będą właścicielom raczej szukać pomocy w składach i zaliczeniach Banku, niżeli zboże bezcennie sprzedawać. Wówczas Magazyny Bankowe staną się rzetelnćm dla kraju dobrodziejstwem, i w tym też głownie celu urządzone zostały. Część Magazynu w Nowymdwórze zamówiła Intendentura czynnej' arniii rra skład żywności zapasowej dla wojska. Do] Magazynu W Włocławku »sypano w ciągu roku zboża: korcy 17,636 gar. 9 łącznie więc z pozostałością wynoszącą » 1.559 gar. 18 Było w magazynie zboża korcy 19,195 gar. dl Wydano w ciągu roku korrv 18.213 gar.27 Pozostało na składzie ku rcy 98'2 W składach Banku w Warszawie.urządzo.

nych na wełnę i mi.« towary suche, pozostawało z koncern roku 1840: wełny, . .. cet. 2.693, innych towarów c.2373. w r . 1841 złóż ,,11,2) 7 »531 7 . Razem cet. J3.9JO C 7690.

Z tego wydan04 wełny . , . c 10.907, pozostało z koń cern r. wolny c. 3,0'23 -,1 M c 3S03-. Buch ten w towarach na składach Warszawskich w r. 1841. był prawie o drugie tyle Większy jak w roku poprzedzającym (DalszY ciąg na«t<tj>i,)neya, Paryża, dnia 23. Maja.

Momteur Algerien z dn. 14. m. 6. po* twierdza wiadomość, już przed kilku dniami tu doszła, że Generał Bedeau znowu nad połączonymi pod dowództwem Abd-el-Kadera Marokańczykami i Kabylami zwycięstwo odniósł. Dnia '27. Kwietnia wyruszył Generał ten z dywizyą z Tremezen, aby spotkać siły zbrojne Abdel-Kadera, składaj'Ke się I 5-600 jazdy i 1500 piechoty. N Q iia"29.'Kwietnia etarł się z nieprzyjacielem i poraził go po krótkiej walce. Abfiel-Kader stracił przeszło 200 żołnierzy, wielką ilość broni i 70 ieńców. Stratę Francuzów podają na 5 zabitych i 6 ranionych. Dnia 10. Maja Generał Bedeau do Tremezen powrócił. Podług ostatnich doniesień z prowincyi Oran General Bugeaud d. 13. był jeszcze w Mostaganemie, ale wybierałsię już w pochód. W Montpellier uwięziono 5ciu hiszpańskich oficerów, gdyż werbowal i rekrutów dla kontrrewol ucjon istów hiszpańskich. Towarzystwo jeograficzne na odbytem wcao.

raj nadzwyczejnem posiedzeniu postanowiło otworzyć subskrypcyą na wystawienie pomnika dla Kontr-admirała Dumont d'Orville. Opera nowa Aubera i Scribego pod tytułem: "Jiiąźę Orlonna" , doznaje w teatrze ope* ry komicznej powodzenia równego, jeżeli nie większego, jakiego doznały opery »Posłowa« i »Czarne domino.« Muzyka i przedmiot mają być zajmujące. Z dnia 24. Maja.

< Przy końcu każdego posiedzenia uskaraają się naj nieprzyzwoity pospiech, z jakim Izba. Deputowanych budżet, ten najważniejszy praedmiot obrad, uchwala. Ale nigdy jeszcze w tym względzie nie postąpiono tak ogólnie, jak na wczorajszem posiedzeniu, gdzie w przeciągu pierwszej pół godziny budżet oświecenia publicznego, w następnej sodzmie hudJet Ministerstwa spraw wewnętrznych uchwale-.

no i zaraz się budżetem Ministerstwa handlu zajęto. Niektórzy członkowie opozycji staraią się niekiedy rzuconemu :tapyłaniami o małoznaczne przedmioty juz dla. samej przyzwoitości obrady te nieco przedłużyć, ale widać, źe spory względem traktatu o przetrząsaniu okrętów całkiem cierpliwość Jj.by wyczerpały i już teraz, o przedłużeniu obradani: myśleć nie można. 'fi" Król kazał zaliczyć Panu Rumpfowi, hamburskiemu M i n istrowi rcz>dentovvi przy dworze tuileryjskim, 20,000 fr, dla biednych pogorzelców. Podług Monitora paryskiego dwaj sy długo do Paryża praybędą. Stosownie do 1» r esse przejęto depesze D o n (Jarlosa ,do dow-ódzcjów krzątających się znowu w Katalaniiigneryjasów. Wykazuje się 3 nich, I. e «iię-Don-Carlos jeszcze ciągle ia Króla uważa:. VV jednej z tycH-depeszy «awiadomia S)' c »armia królewska," źe N. Pan przyjął prośbę Cabrery o uwolnienie go od «bo-mąjzków.Alinistra wojny, i urząd ten Generałowi Ąl£ai t&bwierzyl.' Ostatn6emi idniami wypuszczono znowu na wolność · wielką, część osób, uwięzionych w * kute 1» odkrytych niedawno temu składów broni i. · aniunicyi. Obecnie już tylko 4 do 5 osób badają jeszcze. Sądzo t i« ,w. Niemczech zapewne tylko za czysty żart poczytano list, umieszczony przed trzema lub. czterema dniami w K o n s t Y t ucjo»iście! podług któpego Łwyrzy się obecnie »K03bcYJI .kobiet-, ew celu zastąpienia starych dcpuf1,vvari>'»b-,mło ' dyjmi. 1 w istocie nie jest tez czera innem. iTr.einiś jeden padł na my*' wyprowadzenia w pole starożytnego K o n I I I ) I I li cytonis -ty, a dziennik ten wszy-» jko zaszczerą przyjąłprawdę i światu ogłosił. Nie można wprawdzie zaprzeczyć, źe. damy nasze, przed dwoma lub trzema laty li tylko O strojach i niekiedy tak'ze o klubach żokiejów rozprawiały, a teraz się niestety zanadto polityka zajmuje; zriam ja wiele tych dyplomatek en cotillo.n, kldre w ciągu upłynionej zimy regularnie co tydzień tak nazwany salon polityczny otwierały, w którym Ministerya jedne zwalano, drugie tworzono, parlamentarnym zapaśnikom korony obywatelskie rozdawano i deputowanych en he rb e wystawiano. Dawniejszy iViinisttr spraw wewnętrznych był duszą tych towarz.ystw kobiecych, a to niezawodnie dla rozweselenia się po uciążliwych obradach w ' Izbie dowcipna rozmową, panującą wszędzie we Francyi, gdzie tylko kobiety rej Wodzą. Ale nigdy u kobiet tych w myśli nie postało, aby zakres swego działania dalćj rozszerzać i nawet maklarstwęm obidrćów zajmować się miały, 1 Jedna 'z' ffch kobiet, którei tegoroczny salon polityczny b) ł nader świetny I, o b r a n y, powiedziała mi z wielką przenikliwosefA. A e j p A I "płyyy bIIIecy na sprany publiczne chce sobie pomyślny zapewnić skutek, g ' ó4vnym jego warunkiem zawsze być powinno tajne działanie, na wzór działania niewidzialnej czarodziejki. Tegoroczne- wyefcjgi konne. w Chantilly, odbyte w d. 20. i 21, bj ID; ID; ID o nader przyjaznego, poyńrtrzb '- mttiej niż> dawniej byfy świetne. ' Źieobe.c£pś6 Aiężnej Orleańskiej

N emiirskiej i Xiężnfćzki Klementyny wstrzy> mała wiele znakomitych dam od znajdowania się na tych wyścigach, przez co takowe wiele na »wym straciły blasku. .Xiężna Orleańska, która innemi razy w czasie wyścigów w Chantilly robiła honory w królewskim zamku myśliwskim, pozostała tą rażą w Paryżu, spodziewając się co chwila przybycia W. Xiecia Gustawa Mecklemburg-Sehwerinskiego, swego wuja, i pragnąc go po tak długiem niewidzeniu zaraz w Paryżu powitać. ,W. Xią£c przybył tu wczoraj i wysiadł w pałacu TuiIleryj»kim.

Ostatniemi czasy rozsiano tu wiele nienawiścią tchnących pogłosek o stanie umysłowym Wiktora Hugo, które całkiem są bezzasadne. Podobnie błędnem lest podanie, jakoby Wiktor Hugo przy następnych wyborach miał.jako kandydat w jednym okręgu paryskim; wystąpić. Ani w Paryżu, ani też w zadnero prow&icyonalnem zgromadzeniu obiorczćm ni@ ubiega się ten piewca.za zaszczytem deputowanego, bo wyniesienie jego na godność parowską zdaje się żadnej nie ulegać wątpliwaści. Pan Wiktor Hugo nie znajduje się także obecnie w Marsylii, w celu popłynienia ztamtąd na Wschód; owszem przebywa on w Paryżu i miasto to nie tak wcześnie opuści, gdy jeden z synów jego niebezpieczną, złożony chorobą. Oswoićj zaś podróży do wschodnich krain po raz pierwszy cfopiero z gazet się dowiedział; sam bowiem nawet jeszcze o tern nie pomyślał. N adeszłe tu wczoraj gazety haityjskie zawierają następujące »zrzegołowe doniesienia o wypadkach zaszłych przy zagajeniu posiedzenia Izby reprezentantów w Poi t au Prince. Stolica czarnej rzeczypospolitćj mieściła od 2 tygodni w murach swoich 400 'na załogę. Mocne oddziały woiska obozowały na głównych punktach miasta, a na placu przed salą posie* dzeń reprezentantów zatoczono działa. Do wzburzenia ludu i do chwycenia się przeciw temuż środków ostrożności, przyczyniło się szczególniej pytanie; czy czterei czlpnkowif Jzby reprezentantów, których na przeszlem posiedzeniu, z powodu ich gwałtownej opozycyi, oddalono, ale na nowo obrano"zasiędaznowu na swych miejscach w zgromadzeniu Ciała prawodawczego, lub nie. W mowie będący deputowani należeli do stronnictwa czarnych, a tak ich sprawa była zarazem spra» wą massy ludo przeciw arystokracyi mulackićj. Dnia 4. Kwietnja zebrali się reprezentanci, "jy liczbie. 37, i w. swojej zwyczajnej sah ' posiedzeń. Po mianowaniu tymczasowego Prezesa po starszeństwie i dwóch tymczasowych

Sekretarzy, chciała Izba, jak zwyczajnie, roz» Jurem, Kapitanami w wojsku austryaekiem.

I '" l , I Wysiedli oni w pałacu łtackińghamskinii ii udali się wieczorem do Claremontu, gdzie się PAy AAAAAAAAAAAAAAAAA Królowa i Xią«c> Albrecht znajdują. Podług Mo-rning Host spodziewa się takie Królowani mają mieć udział w obradach, lub-ni«. wa odwi« dżin z strony Królestwa. Jiełgijczy» Większość zgromadzenia zawyrokowała, ie ków, Xiąźąt Joiriville i Auraale i Arcyxiccia do tego pytania na teraz skłonić się nie maina, Fryderyka austryackiego. edy przed przejrzeniem pełnomocnictw nio stanowczego uchwalić nie maina. Prezes Korrespondent jeden gazety Times powiada, jednak nie mniej przy swoim obstawał wnios ie rząd niezwłocznie stojący teraz na wyspach ku, i przekonawszy się nakoniec, ie ten nie Jońskich pułk strzelców do Bombaju wyprą przejdzie, opuścił z dziesięciu innymi deputo wi i znajdujące się .w. każdej Jł trzecLi wschowanymi salę posiedzeń. Zgromadzenie kazało dnia-indyjskich prezydencji dwa pułki lekkiej spisać-protokół tego wypadku i przesłało go angielskiej piechoty na półki strzelców* zamieW kopii rządowi. ni, gdy na tym rodzaju broni wIndyach rtaj.

BIllfft 8: 8 i8a inie 4 z południa, obsadziło bardziej zbywa, a właśnie broń ta przeciw Wojsko wchody do domu reprezentantów. długim fuzyom Afghanów jest naj dogodniejsza.

JNazajutrz zebrała się reprezentacyjna mniej- ( Morning-Herald powiada, ie liszość rantuteńko w sali posiedzeń, a gdy się sty zgłębi Hossyi (?!) otrzymał, stosownie Członkowie większości u drzwi zgłaszali, ow do Ltórych wiadomy Ukaz cesarski, choć 2Jl-> świadczono im, ie ich nie wpuszczą, dopóki tychmiast po wickszejezęści loofnięty, wielkie ułożonego* przez mniejszość oświadczenia nie jednak sprawił wzburzenie równie między podpiszą. Wszyscy członkowie większości szlachtą jako i poddanymi. Dziennik ten doodmówili zażądanego od nich podpisu i co-, ł.jcza uwagę, że zadanie przez Ludwika XI. fnęli się do domu deputowanago Ponthieux. w Franryi rozwiązane, w państwie jakie*»! Ztąd jeszcze raz usiłowali wnijsć do'sali po jest Hossyjskie, w dwójnasób trudne i nieSiedzeń, ale stojący na straży oficer grzecznie bezpiecznej') »i«4 ich b ustąpienie poprosił. N astępnie zebrało H i S Z P a H i A. się na placu mnóstwo ludu, ale go iolni. rze Z M a d ry t u, dnia i 6. jMąja rozpędzili, przy czerń nie ob>lo się bez ra- Dzisiaj nadeszła tu wiadomość, ź« -kobiet ynienia i aresztowania kdkunastu osób. pracuj.ji-e sv wielkiej fabryce tytuniu w >ev Następnego A ania ieorałAoAstę AW części przy willi, w liczbie 3000;' dnia 10. się zbuntoWafjrHajmniej regulaminem przepisane zgromadzę- j d. 11. leszcze waporze swym trwały. Ce-» nie reprezentantów, na które jednak «wj cli I e m tego buntu damskiego było dostąpienie czterech deputowanych nie wpuszczono. Po wyższei piaty dziennej. Kilku mężczyzn od-' kilkudniowych burzliwych obradach i wielu śpiewując mars) liankę ,. z niemi *fę pokiczyło, bardzo gorszących »cenach, usunęło się jeszcze i »u'w szechne hy ły okrzyki: » Precz z I rieben- I kilkii'innych członków opozyryi dobrowolnie, t e i li! Niech zginie dozorca fabryki tytuniu! a stronnictwo rządowe ubchodziloi m posie-: Niech'żyje Hzeczposporita!" TI "b dzeńiu d. 13. uroczyście odniesione zAyrię 1» O r t n A l i a. '411JJ Stwo, wydając ustawę: że czterech w r.e- Ż iLiz -e--łT-Y', <1lilia 16.- M fa. szłym roku wykluczonych deputowanych i Hrabia Haczjński, nowy Poseł pruski przy jeszcze dwóch innych, <b Ij.by wpuszczać dworze Donny Mani, I przytnl już do tul ejnie na!eiy, i że już nigdy do ciała prawodaw- szej sto ty. czego należeć nie będą. Prócz lego ustanowiono jeszcze, ie nieobecni na posiedzeniu d. 13, członkowie wtedy tjlko znowu do obrad

· oku przychylą.

A n; I g l l I »e Z L» ń d Y n u, d n i a 24. M aj a.

Hrabia Mendsdorf, Generał w służbie au srrvackiei wuj Królowej VViktoryi i Xiccia »IEX"SRICI»_ w'" "._e.... \i .. i*, ?___\li_\ikrem; Alfonsem, Majorem

BelgI rJI.

'L H ru x e.llE j:, dniia cc 22 MMja-: I) T v\»z> s< y I i L c r3 1 n i U eputpwaru, b znacząc,

*\ itilf,,;. noia; w,,- można, ie fiancukkic i (ffijdg sUe'gizely wydańjw błogiu) obwili pizes Cesaizo Mi- j kohija Uka *. jfit po cAsci przez Alexandraogłoszony. jako niebezpieczny pnedrtrfrbcgfe pr«.t»)4' *bjr-I.o > de)rzerue wnićctf, - cłiociąi kardy iojtropnyc9J*» tychcz»* szczegółowo podać nie umiemy, twierdza i'7, na k powszechnie, źe stosunek liberalne) większości do mniejszości katolickiej jest jak H albo 4 do 1. Jutro wszystkie wy tory w kraju juz będą wiadome.

ROZlllaite wiadolllOŚci.

Z Poznania. - W r. 1841. w obwodzie Regencji" Kydgoskiej wydarzyło się ogólęin 168 pożarów, 55 po miastach, a 113 po wsiach, które pochłonęły 165 domów mieszkalnych, 5 fabryk, 2 spichrze, 46 stodół i 99 stąjen w miastach, a po wsiach 132 domów mieszkalnych, 7 fabryk, 5 spichrzów, 105 stodół i 184stajen. Jakkolwiek ilość tych pożarów znaczna, nie jest jednak w żadnym stosunku z nie szczęściem, w Kwietniu r. bież. zdarzonćm; W tym bowiem miesiącu był«» 31 pożarów 0snia a tak zgorzało 33 domów, 47 stodół, 41 łta-en, 2 spichrze A 2 młyny, 1 gorzelnia, 2 wozownie. l cegielnia, 1 kuźnia, 8 zagród wiei »kich, wszystkie zabudowania pańsŁie, i 240 Qvtriec w Rijehocinie, powiatu Gnieźnieńskiego, 3 zabudowania pańskie, 650 owiec, 300 jagniąt, 11 źrebiąt, w Ruchocinku (tegoż po wiatu), a 1 plebania i 1 kościół znaczne po> niosły uszkodzenia W samem miasteczku Powidz, pow Gnieźnieńsk- »paliło się 67 do m ó w i 44 rodzin cały swój straci( o dobytek. Pożarów tych sprawca lest, ;ak )ui, donieśliśmv, J ozel Kilniski, parobczak, - Ceny zboża zostały niezmienne , tylko pszenica nieco się -V cenie podniosła. Rękodzielnie nie bardzo zakwitają, wyj ą wszy butę żelazna w Thur-.« niiałde iJabrj k A s.zkła w Uściu.. Fabryki sukna niegdyś kwitnące coraz bardziej upadają, ro stąd pochodzi, ie one z olbrzymiemi postępami przemysłu w innych krajach konkurrencyi wytrzymać nie mogą. W r. 1841. o 519 poitawów sukna mniej tak w r. 1&40. wyrobiły. - Deputowany Stanów, dziedzic Heyne W JCruświcy, kościołowi cwan. Inowrocławskiemu, dla sporządzenia dzwonów 231 Tal. 20srgr. darował.

Z Leszna. - Wydawanego tu »Przewodnika rolniczo- przemysłowego«, wyszedlnAii 21. \ zawiera: Mowa Prezesa Towarzystwa, rolniczego w X. Poznańskiem w Gnieźnie. -. Statystyka powiatu Szrcmskiego. - O owcach.

- Rozprawa co do trzech-polowegq gospodarstwa.--O niektórych gatunkach zboia z. zagranicy «prowadzanych. - Doniesienia. Z Berlina, dnia 25. Maja. - Konwencya «żyli kartel z Rossyą względem wydawania »b i e g ów, który z Kwietniem r, b. upłynął,na pół roku jeszcze ma być przedłużony. Pod. czas tej przewłoki spodziewają się wzglę dem spornych punktów z Rossyą porozumieć. - - (i a zeta Królewiecka obejmuje obszerny arł)kuł na pochwałę teraźniejszego Naczelnego Prezesa Pruts, JW. S c h o n, któmy podobno wkrótce wyższe jeszcze stanowisko w Herlmie zajmie. Umieszczamy tu z tego panegiryku następujący u wag i g o d n y ustęp: »Mię dzy wszystkiemi czejściami monarchii aż ao r. 1812. najwięcej cierpiał *łmy między Rossyą a Wisła, i wszystkich umysły P. .'Y jAdzą zemsty. Za pierwszem więc doniesieniem o zawieszeniu broni przez (Jenerała York zawartćm, objawiało się natych« miast powszechne uniesienie i zapał, aby pójść na wroga. Z nadzwyczajną radością przyjęto wojsko rossyjskic i w tej radości z klęski Frańcuzów, w pierwszych tygodniach o riiczem innem nie myślano. Wszakże wkrótce wiadomość o zamiarach Rossy i pod względem Pruss Wschodnich radość tę w głębokie zamieniła rozmyślanie. Generał Pau- A łucci bowiem, gdy z pierwszym korpusem "» rossyjskim wszedł do Kłajpedy (Merael), głośno oświadczył mieszkańcom, że odtąd p o d berłem Rossyjakiem szczęśliwie l żyć będą; wiadomo oraz, ie dowódzcy wojsk rossyjskich już sobie robili nadzieję, że dobra królewskie w Wusierh Wschodnich i w Litwie Pruskiej lako dary i nagrody otrzymają. W - ięc tylko naj spręźystsze i rychle użyte środki grożące niebezpieczeństwo odwrócić mogły. W tern niespodzianie dn. 22 Stycznia r. 1813. były pruski Minister Baron Stein jako pełnomocnik Cesarza Alexandra do Królewca przybył. Przedłożył on ówczesnemu Naczelnemu Prezesów* Prusa, JW. Auerswald, plenipotencyą następującej treści: «Ponieważ prowineye pruskie aż do Wisły przez wojsko rossyjskie już są zajęte, stosunki wszelako między*Rossyą i Pru-sami nie są je«zcze ustalone, Ce* sarz Alexander upoważnił więc Pana Steina da udania się do Królewca i p r z e w o d n i * czenia lani władzom wszystkim aż do zawarcia ugody między Cesarzem Hóssyjskrm i Królem Pruskim, mianowicie w celu OJ'k ganizewania. wojska przeciw Napoleonowi. JW. Stein'obejmuie więc administracyr, prowincyi Prues \r imieniu Cesarze Roiisyj skiego .« Zamiary Rossyi nie były więc odtąd tajemnicą; w tel krytycznej chwili tylko Schon sarfk planom fej oprzeć się odważył; Z niezachwianą odwagą i z największą pewnością oświadczył Maronowi Stein: »że żadnego obcego wmieszania się nre ści.r pi, ie wszystko co w Prussach nastąpi, tylko Króla Pruskiego dziać siei nastąpićma: wprze» ciwnym razie sam ludność Pruss do oręża przeciw Rossyanom wezwie." Po tej energicznej protestacyi. cofnął gabinet rossyjski swój początkowy zamiar i rozkazał Generałowi Paulucci, żeby się z Schonem i Yorkiem połączył." Ze Lwowa. - Sędziwa i od wieków sczerniała włoska faciata z kamienia ciosowego przy tgtejszym kościele jezuickim, założonyna r. 1610. i skończonym r. 1630. kosztem Jana Zamojskiego, Arcybiskupa lwowskiego, Jerzego Mniszcha, wojewody sandomirskiego" Elźbiety z Gostoinskich Sieniawskiej marszałkowej w. kor. i innych, doczeka się w roku bieżącym swego odmłodnienia, O O. Jezuici zajmują się gorliwie tą restauracyą; już odnowiono wierzchołek i ozdobiono nowym dutym krzyżem z żelaza.

-- · - · 1 Mikroskopowe i mechaniczne osob l i w o ś c i . - Pewien Anglik, tyóry już przez lat kilka po świecie jeździ dla zebrania misternych dzieł, czyli raczej zabawek mechani * cznych, zwrócił swoje uwagę mianowicie na osobliwości następujące: 1) Na Iliadę pisaną na pergaminie, którą, chociaż 15,686 wierszy zawiera, podług świadectwa Cycerona w sko* rupce orzecha zmieszczono! 2) Papier wełinowy mający sześć cali szerokości, a ośm długości, będący własnością jednej z bibliotek niemieckich i zawieraiący pięć ksiąg Starego Testamentu, mianowicie księgę Rut w uiemieckim, przypowieści Salomona w hebrajskim,. pieśń nad pieśniami w łacińskim, księgę Ester W syryjskim, i drugą księgę Mojżesza w fran cuzkim języku-wszystko to pisane jest tak wyraźnie, iż do przeczytania mikroskopu nie potrzeba. 3) Portret jednej z Krółewien francuzkich bardzo tralnie odmalowany przez jednego z urzędników Kardynała Ranucci. Na rysach twarzy obrazu tego, napisał artysta kilka tysięcy wierszy, na pncliwałę tejże Królewnej. 4) Portret Hrabiego. Konigsmark, znajdujący się w uniwersyteckiej bibliotece w Upsalu, na którym malarz cały i-ywot Hrabie« go, przez niego samego w łacińskim języku napisany umieścił. 5) Portret Anny Królowej angielskiej, ułożony podobnież jak dwa po' przednie, ale z tak drobnych głosek, iżby tekst zawierający bij agrafią jej, pismem zwyczajinemr ledwie się na całym dużym"arkuszi.u dał zmieucić. .Obraz ten zna dui<e; się .w muzeum łondyńskiem. 6) Misternie prj ez Kailikratesa z słoniowej kości urobione ibrówki, których za ledwie mikroskopem dojrzeć można. 7) Okręt % tłoniowćj kości przez Miratpidesa, który siępod skrzydełkiem pszczoły wygodnie zmieścił. 8) Posąg przez rzeźbiarza Theodorusa ulany, który trzema palcami lewej ręki trzyma tak drobny powóz czworosprzęźny, ix takowy razen» z woźnicą i końmi, również na posągu ulana naturalnei wielkości mucha, swemi skrzydełkami pokrywa. 9) Muchę mechaniczną Jana Konigsberg, która jak naturalna lata. 10) Karetę Kalabryjozyka Girolamo Faba, która razem z-dwoma końmi, woźnicą i dwiema osobami w niej siedzącemi, nie większa jest jak ziarno lęczmienia. 11) Młyn Genueńczyka Giovani Torriani, który w kieszeń schować można, a jednak tyle zboża na dzień umiele, iż na wyżywienie. ośmiu osób wystarczy. 12) Zameczek zrobiony przez Marka Skalliotego, złożony z piętnastu stalowych, że? laznych i miedzianych części, przy którym jest oprócz tego klucz wierco 'ny, j łańcuszek o 45 ogniwkach, a przecież go mucha na grzbiecie udźwignąć może 13) Sprzęty sioło, we Beweryka, jako to: stół, dwanaście 'nożów, dwanaście widelców, dwanaście łyżek, prócz talerzy, półmisków, l'ana, Hani i słuźjjcego. Wszystko to w pestce czereszniowćj jest umieszczone. 14) Pestkę czereszniową znajdującą się w królewskiem muzeum w Kopenhadze, na które) 220 głów jest wyrżniętych, Podobno z trudnością przyjdzie synowi Al« bionu zebrać wszystkie te osobliwości, gdy» być może, ż'e pomimo wykazu paryzkiej jPographit universelle, niektóre z niflli są jeszcze problematyczne. Samobójstwo na kolei żelaznej. - W Koswig, stacyi na kolei żelaznej z Berlina do Kttlhen, Kampłwinkel, dozorca' kolei, zbiwszy i pokaleczywszy w szale zazdrości żonę, przez wyrzuty sumienia i obawę skutków, postanowił odrbrać sobie życie. Koło' 7mćj 'wieczorem, właśnie kiedy'powozy z Kdlhen do Rerlina na kolei prze< hocizic miały, wzią\yszy z sobą dziewięclo-letniego synka, udał się na kolej, i oddając mu zegarek, mówił d o ' n i e g o : » H e ź g o s o b i e ; m ni e już ni c - ni e trzeba, bo ja szukam śmierei i z'najdc'ją wneł pod kolami lokomotywu« - i to rzekłszy, położył się na szynach. Daremnie Aihagał i łzami się zalewał-ołYłopezyna, obawa jego rosla --'jaszcze kilka u inut, a ojciec będzie zgubiony! Kozparz podała mu myśl, pobiedz pędem -do najbliższego na k"lei dozorcy i o niebezpieczeństwie go uwiadomić, aby tele» »grafem ostrzegł i zatrzymał nadchodzące poiwozy. Ledwie prjybylzadyszony na miejsc*, lu» js-ły.sey łiuk zblizajA cv się. Ni< maiącchwłb' dQt «tracenia na. słowa, iprzyhńnme dziecię Jl szybkością, pioruna chwyta * sj,n'ur od tele- * cięcia, odtrąca go, - a w mgnieniu oka pędzą powozy, gruchoczą i rozgniatają ojca! Dyrek cy 3 ko'ei żelaznej wzięła sierotę na wychowanie i swoim kosztem kazała go uczyć mechaniki.

Systenj vrojakony w Chinach.

. CZ Oaz. Codz.J Cała Wojskowość państwa Chińskiego zosta · je pod kierunkiem ministerstwa wo;ny w Pekinie, jednak czynności jogo kontrolowane «4 zawistnie przez ministerstwo skarbu, które dostarcza potrzebnych summ na utrzymanie arm i i, oraz przez ministerstwo robót publicznych, które dostania materyały wojskowe. Niewątpliwi Tatarzy podzieleni są na czte ry chorągwie: żółtą, białą, czerwoną i niebieską, oraz na cztery inne z tych kolorów złożone; wojska zaś pochodzenia chińskiego walczą,' czyli właściwie uciekają tylko pod chorągwią zieloną. KJ\da z ośmiu tatarskich chorągwi repreze"t,Ji 8 10,000 ludzi, co daje stojącego wojsk* 80,000. Do tego policzyć jeszcze trzeba rozłożoną po wszystkich prowinrych milicyą, olidartą i niekarną chalastrę; to wszystko razem Wzięte stanowi etat wojską całego państwa Chińskiego na 700,000 ludzi. Większa część tego wojska ma stałą konsystencją w swych rodzinnych powiatach, gdzie alba ziemię u. prawią;;;, albo trudnią się jakiem rzemiosłem. Liczba lazdy jest bardzo szczupła i złożona prawie wyłącznie z Tatarówzłukami i strzałami. W żołdzie wojska tatarskiego i chińskiego jest wielka różnica. Najzwyt zainiejsj.ym mundurem jest niebieska kurtka z czerwonymi wyłogami, lub czerwora z bialemi wyłogami, obie noszone są na długiej niebieskiej sukni. Du Halde uważa, ża jakkolwiek znajomość prochu strzeleckiego jest w Chinach bardzo dawna, używanie jednak artyleryi jest tam stosunkowo ńowćrn. Najwyższym stopniem wojskowym jest Ceang-Keun, czyli (ierierał tatarski, której to godności nigdy żaden Chińczyk nie może piastować, tylko podrzędne stopnie dowódców. Jak ztyrn jest żołnierz chiński, wiadomo juz teraz powszechnie: Chińczyk jest z natury zniewieściałYro> a Tatar stał się już prawie Chińczykiem, do czego zapewne przyczynił się długi pokój. Chiński kodex wojenny nie uważa wcale śmiałej odwagi za zasługę; przeciwnie zaleca tę TaxYTc: ,» Śmiałków i zuchów pokonywają nieprzyjaciele.« Podstęp, zdrada, wiaroionistwó i kłamstwo, to więcej znaczy niż odwaga. Teraźniejsza dynastya zaprowadziła examina wojskowe, które dająprawo awansów; kandydaci podzieleni są na trzy stopnie, tak jak w służbie cywilnej.' Fundamentalną TaXYTa Chińczyków w ich stosunkach z cudzoziemcami, jest: "Barbarzyńcy (cudzoziemcy) są jak bydlęta, i nie można' nimi tak rządzić, jak Chińczykami. Gdyby niemi kierować chciano według wielkich praw mądrości, tedy najgorsze tylko pomiędzy nimi sprawionoby zamieszanie. Dawni Królowie wiedzieli to dobrze, i d'a te-o rządzili barbarzyńcami nierządem, i ten sposób okazał sicj na,lepszym.« Stosownie też do powyższej zasady,_ cudzoziemcom w Chinach odmawiają, wszelkiego dobrodziejstwa praw chińskich. Przed sądem kryminalnym w Londynie składał niedawno przysięgę majtek chiński jako świadek, którego dwaj inni majtkowie, JWalatczycy, poranili. Chhczyk złożył przysięgę wedłu g zwyczaj u swego kraj u: u ki ąkł przed kratką i rozbił czarę chińską, poczćm sędzia przez tłórnacza zadyktował mu następujące słowa: »Masz mówić prawdę, i to całą prawdę} czara jest stłuczona, a jeżeli prawdy nie powiesz, wtedy dusza twoja tak się rozbije jak ta czara." Takową rotę przysięgi uważają w Chinach za święcie obowięzującę. Jeden z napastników został uwolniony, drugi zaś na 2 tygodnie do więzienia skazanyas

OBWIESZCZANIE.

Z powodu podanych w interesach budowniczych wniosków aż nadto niedostatecznych popołrzebnyro się staje, zwrócić powtórnie uwagę publiczności na . 5. Regulaminu budowniczego z duia figo Maja 1838 w Dzienniku Urzędowym za rok 1838. Nr. 26. umieszczonego. Jeżeli zaś budowle w zakresie prawie nowym wyprowadzone być maią, natenczas.I. co do nowych budowli, wnioskowi rysunek w trzech exemplarzach przyłączony być musi, z którego okazuje się: 1) długość, szerokość i wysokość budynku; 2) kpnstrukcya ścian i fundamentów; 3) konstrukeya kominów; 4) sposób przykrycia. ; II. co do reparacyi, potrzeba tylko 1) opisu i rysunku starego budynku w sposobie powyższym; 2) szczególnego podania w jakie'? objętości, w którychApprzestworach i z jakiego materyału reparacya uskutecznioną być ma. Kto nie zastosuje się do powyższych postanowień sam sobie przypisze, kiedy dozwolenie wniosku przez zapytania zwrotne przedłużone zostauie. Poznać, dnia 25. Kwietnia 1842.

Król. Dyrektoryum Magistrat.

Pohcyi. o