fi

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.06.14 Nr135

ETA P OZNANSKIE G O.

Nakładem Drukarni Nadworaej W, Dektra i Spółki. - Redaktors lI. WannOWMhi.

A ł f t 3 5 «

W e Wtorek dnia 14. CzelWca.

184$»

Wiado mości k rajowe.

z B e r l i n a , dnia 11. C z e rw c a. N. Pan Naczelnego Prezesa prowincyi Pruss, Tajnego Ministra Stanu, von Schoen, na żądanie jego od obowiązków służby uwolnić, i w miejsce jego dytychczas owego rzeczywistego Tajnego N adradzcę sprawiedliwości B o tt i c h e r Naczelnym Prezesem prowincyi Prua mianować raczył.

Wiadomości zagraniczne.

Francya.

z Paryża, dnia 4. Czerwca. Jedna z gazet tutejszych twierdzi, że ostatnie konfereneye między Lordem Cowley i Panem Guizot bardzo były gwałtowne. Lord Cowley miał między innem» powiedzieć, iż się coraz bardziej przekonywa, ie Francya tylko pozoru szuka, aby z Anglią przyjaźń zerwać. Powodem tego przemówienia się jest podobno postanowienie rządu Francuzkiego, aby cło wchodowe od przędzy lnianej pod. , " wyzszyc . P. Skribe ożeni się według pogłoski z bogata wdową» Panią Violet, > b i e ł d a, d. 4. Czerwca. - Renty fracuskie >v skutek pogłoski o, zupełńćm poróżnieniu się

Anglii z Arancyą. i wzajemnem odwołaniu posłów bardzo na sprzedaż ofiarowano. Wazakie wieści te nie wiele jednak znajdowały wiary, bo inaczej kurs papierów publicznych nie równie bardziej byłby się zniżył. Z P a ryż a, dnia 5. C z e rw c a.

Na posiedzeniu wczorajszćm Izby Deputowanych oświadczył Prezes, ie interesa wsze!. kie już ukończone, i źe członkowie na najbliższe posiedzenie szczegółowo wezwani zostań«j. Deputowani więc pożegnali się między sobą, a lutro zapewne juź większa część icb stolicę opuści- Izba Parów niezawodnie za tydzień czynności swe pokończy. Postanowienie królewskie względem zamknięcia sessyi podobno d. 13., postanowienie rozwiązania d. 14. ogłoszone, a pqwszechne wybory na d. 9- Lipca wyznaczone będą. Wiadomo, źe artykuł 42. Karty opiewa, ii na przypadek rozwiązania, nowa Izba w przeciągu 3 miesięcy zwołan.j być" powinna. J eieli więc rozwiązanie d. 14. nastąpi, nowa Izba najpóźniej dnia 14. Września zgromadzić się musi. Po weryfikacyi pełnomocnictw izba wówczas zapewne ai do Grudnia zostanie odroczoną.

Lord Cowley, jak powiadają, za dni kilka do Baden-Baden albc Spaa się uda, aby tam kilka miesięcy dta poratowania zdrowia przepędaić. Równocaeśnie według pogłoski, Hrpwwflfeali?« W tej chwili nadjechał pojazd królewski; widziała, :ak John Francis dobył pistoletu i wystrzelił, ale tak była wystraszona, ze łiuku nie słyszała. Je same zeznania powtórzyła owa kobieta nazajutrz przed U adą tajną. W środę rano udał się ojciec Johi-i Francisa do S>r J. Grahama, dla otrzymania rozkazu, aby W Newgate do więzienia mógł być wpuszczony dla rozmówienia sia z swym synem. Odpowiedziano mu, żeby się w tej mierze do Aldermanów Cytyi udał. Stary Francis zeznał, z« syn jego dopiero w Listopadzie mieć będzie lat 20, i źe pojąć nie może co go do tej zbrodni skłoniło. Oddalił się on od niego dopiero od 6 tygodni, ale w niedzielę zwykle u niego bywał na obiedzie, i nigdy ani postępowanie, ani rozmowy jego szczególniejszej na siebie nie zwracały uwagi. Robo« ty dopiero od dni kiiku nie miał. starszy Pearson oświadczył w pismach publicznych, źe nie on, ale jego 16 letni brat w niedzielę o godzinie 2 po południu widział, jak człowiek jeden pistoletu z kieszeni dobył i do Królowej wymierzył . Nadaremno usiłował on zawiadomić władze jeszcze w niedzielę o słyszanym od brata wypadku; dla tego to dopiero w poniedziałek rano nastąpiło, poczem brata jego -w biórre -spraw wein nęirznych słuchano.

Gubernator więzienia Toihill-tields, dokąd Francisa w poniedziałek wieczorem odwieziono, zeznał, że na podane mu tamże z urzędu zapytania o nazwisku, »tanie i mieszkaniu wyraźnie y z pozoru bardzo obojętnie odpowiadał. j»a zapytanie, czy ojciec jego nie jest poruszaczem kulisów w teatrze Convenrgarden, odrzekł oburzonym nieco tonem: »poruszaczem kulisów? Nie! Jest on cieślą teatralnym« Gdy go się później zapytano, czy ma pieniądze na kupienie sobie żywności, odpowiedział dość tworzliwie, że jest bez pieniędzy. Gubernator sądzi, iż go już dawruźj miał pod zamknięciem, ale sobie przyczyny uwięPOsiychas<Tie Pan Armand Bertin naczelną re- zienia jego j-rzypomnieć nie może. Dano Francisowi pokój osobny, gdzie przez noc dakcyę Dziennika Sp oró w składa. A fi g l i a . czuwał przy nim jeden odźwierny. Z rana otrzymał zwyczajny posiłek więzniowy, który Z Londynu, dnia 4. Czerwca. bez ceremonii z dobrym apetytem spożył.

Ni-mil zaraz po spełnieniu zbrodniczego W czasie modlitwy przed południowej pozwozamaehu w poniedziałek wieczorem kazała lono mu chodzić po dziedzińcu. Za przybysie jedna kobieta, przystojne; powierzchowno - ciem nazajutrz Francisa z Tothill -fields do ści, do najbliższego stanowiska policji zapro- NewgAte, pozostał po zdjęciu mu z rąk kajdan wadzić i zeznała, iż sie przy Cor.si.tut.one- przez kwadrans w przedpokoju, gdzie się całHill przechadzała, w celu zobaczenia przeje- kiem obojętni« na wszystkie oglądał strony i z żdżające! Królowej, gdy Aobna Francisa i je- pilnowaczaroi całkiem obojętnie rozmawiał. szcze ,edneso człowieka w aaneJowćj kurtce Powierzchowność jego żadnego nie zdradzała spostrzegła i pierwszego mówiącego usłyszała: 1 wzruszenia i zupełnie zimną krew okazywał. "Królowa! Dla czego ma ona być takim wy- W ogóle nic w nim pomieszania zmysłów nie datkiem dła narodu? Czyliż ona musi zyć na okazywało. I wNewgate otrzymał-osobny potak wielką stopę, abyśmy biedacy tak krwawo

St Aulaire, poseł franruzki w Londynie nrlOp otrzyma, aby kilka miękcy zabawić w Frań. ryi Ponieważ M o r n m g - P o s t przed kilku dniami wyrztkla. Ae wśród obecny, h okoli rzności nie ma innego sposobu proca odwołania posłów, wnioskuio stąd, ze się do urlopowania Lorda Cowleya i Hrabi St. Aulaire, la kodo ID e fi e tertnine, ucieczono. Com me r e e wyraża w tej miarze: »J eżeli to prawda, co M orni ag - P o s t głosi, że oziembłosc miedzy obydwoma rządami do tego doszła stopnia, ie obopulnie posłów swoich chcą od wołać lakkolwiek ważności i znaczenia tego kroku nie zapoznawarny , jednak w tern z zdaniem M o r n i n g - P o s t się zgadzamy, te dla tego jeszcze woina nie stale się koniecznością. Torysowie w własnym kraju z wielkiemi wałczyć muszą trudnościami. Powrócą niezawodnie do dawnej polityki »woje, i cierpiącą przez złą organixaeye socjalną j ą t r z o n ą ludność zewnątrz zatrudniać zechcą. Będąc ludźmi mądremi poznsli się ." * »eT,' £.? £ * napastowania Francy, przeminął, -. ze ich systematyczna nieprzY7aźn pod pozorem »przymierza ukrywać się Więcej nie może. Za to zatrudnia obecnie Anglią dostatecznie W r y . La Chiny. Afganistan, obrona Stambułu i dotorowarJ; Bossyi. Nie może więc na, teraz o wojnie z nami serie pomyśleć. M>ToHo u.a ona ułomności rządu naszego. I en bowiem cały swój sjstem na programac.e pokoju, wszędzie i pod każdym warunkiem opiera. Anglia więc naprzeciw gabinetowi -.aszemu ferasz ak po traktacie z JI. 15. Lipca, zatrwożenia użyje i wykluczeniem nas z rady Europe)ikiej odgrażać będzie. Cieszy się nadzieją, ie na tej drodze nowe koncessye, nowe korzyść, osiągnie. Ale tą rażą gaL.net ulegać me może, pomny, że wybory nadchodzą. Pan Guizot swój* przychylność ku zagranicznym 2 o bawy przed własnym krajem będzie musiał vraczy x oka go nie spuszcza. Spi dobrze i stosownie do przepisów budzę go rano o godzinie 0- AV południe wolno mu się przez półtory godziny po dziedzińcu więzienia przechadzać, poczent go do jego pokoiku odprowadzają. Nikomu nie wolno z nim rozmawiać!. Matka i siostra jego chciały się z nim w środę w Newgate widzieć, ale. ich nie wpuszczono. Depesza Sir Stratforda Canninga do Hrabi Aberdeena z Konstantynopola z d. 2. M*ja jest takiej osnowy.: "Porta wydała do różnych tutejszych poselstw okólnik, z zawiadomieniem ich o wydanym rozkazie nad Dardanellem i Bosforem, aby kupieckim okrętom parowym po zachodzie słońca tamtędy płynąć nie pozwoleno. Mam honor załączyć: tu kopią lego okólnika.

Rozporządzenie to jest może połączone z niejedna niedogodnością dla interessowanych w tern osób, a w braku jakiej naglącei przyczyny takowego środka, można je uwaiać za jeden II wypadków reakcyjnej polityki, jakiej się obecna administracya chwyciła. Ale bądź jak bądź, nie widzę przecież, na mocy jakiego powodu mógłbym się słusznie środkowi temu Opierać; a mianowicie, że ja zapewne jedynym byłbym oponentem, a miałbym mniej powodu do tego niż np. Poseł francuzki i ausiryacki, którzy liczne parostatki pr/,ev> ozowe, pod icii banderą płynące, zasłaniać powinni. Wniosłem przecież, aby wyjątek stanowiły okręty, przybywające w czasie burzy i szukające przy tulku wewnątrz tych cieśnin, a Reis Elendi sapewnił mię, iż l'orta na prośbę moja, wzgląd mieć\będzie. " Hiszpania.

z Paryża, dnia ,5. Czerwca. Drogą telegraficzną donoszą z B aj o n n e z d .

4. ni. b.: ,,(ienerał Hodil po otrzymaniu sztafety rządowe) niezwłocznie z Tolozy do Madrytu odjechał. Rejent polecił obudwom prezesom Izb utworzenie nowego gabinetu. Dn. 31. m. z. o przesileniu ministeryalnem nie wi e dziano nic nowego. N i e ni c y.

Z S c h l e i t z (W Xiestwic Reusb) dnia 6go Czerwca. --- Wielkie nieszczęście dnia wczorajszego miasto nasze spotkało: w nowo wysławionej, tymczasowo na teatr służącej xiąięcej ujeżdżalni podczas licznie odwiedzanej reprezentacyi opery »Car i cieśla" sufit budynku częściowo się zawalił; szczątki muru zraniły wielkie mnóstwo widzów, a, w powstałym stąd natłoku dwadzieścia i jedna osób śmierć znalazło. Nieszczęśliwe ofiary tego

okropnego wypadku, którego powód pierwiastkowy jest obecnie przedmiotem śledztwa sądowego, są po większej czyści członkowie rodzin mieszczan w kwiecie «alodości. J O . Xiążę panujący i Xiąźę Henryk LXVH. Reuss ile możności przyczyniali się do ratowania nie szczęśliwych; matka ich Xiezna tylko łaską, Opatrzności Boskie) ocalała.

Gazeta Lipska obejmuje o tern straszliwem zdarzeniu następujące -doniesienie prywatne: «Wielkie nieszczęście pogrążyło miasto nasze w głębokim smutku. IVczofaj towarzysto aktorów Weissenborna w nowej ujeżdżalni urządzone) do przedstawień teatralnych, przedstawiało operę »Lar i cieśla.« Gmach mieszczący 700 osób, był pełen do natłoku. Ledwo pierwszy akt sic zaczął, a usłyszałem nadrmną huk przeraźliwy; spostrzegłem, źe sufit pęka i spada. Wszyscy pod belkami i wapnem wyłamywać «tę i ucho. dzić zaczęli. Ja z zamieszania tego i kurzawy szczęśliwie się wydobyłem. Wielu chcąc się tym sposobem ratować, zostali na ziemię powaleni i przygnieceni, inni znowu się udusili." Przeszło 20 osób na miejscu zginęło, trupy ich tak były oszpecone,' że ich ledwo można było rozpoznać. Oprócz tego wielu ciężkie poniosło uszkodzenia. Do rzędu zabitych należą między, innerni: jedna z naipięknieszych panien miasta, kupiec z Saalfeld. który li tylko dla sztuki tej tu MI; był został, inny młody ku« piec, który pi'zea kilkoma dniami się ożenił. Xiezna matka lat 81 mająca i Xiąźęla cudem tylko ocalali; Xięźnę ledwo z pod gruzów wyciągnięto. Xiążę panujący i inni członkowi e rodziny dostojnej siedzieli na przodzie loży i zostali nietknięci, równie jak ci, co na galeryi byli.« lncłye Wschodnie. z Bombaju, dnia 3. Maja. Wielką tu wznieciło radość doniesienie, że Generał l'ollock w 8000 ludzi szczęśliwie i zręcznie d. 5. Kwietnia wąwozy keiberskie, najstraszliwsze w całej Azyi środkowej, prawie bez straty zdobył, i że niezawodnie załodze w Oschęllalabadzie na odsiecz pospieszył. Sir Robert Sale, który od d. 12. Listopada 1841.

w Uscht llalabadzie stoi, odniósł niemal równocześnie zwycięstwo, nad Afghanami w stanowczej utarczce. Generał ten obawiał się początkowo, że Generał Pollock nie zdoła 0wvch wąwozów przebyć. Zrobił więc wycieczkę i pobił 6000 miasto oblegających Mghanów na głowę, choć tylko miał 1400 ludzi przy sobie! Odebrał im także 4 działa. Dnia 15. Kwietnia (ienerał POIłOC'K niezawodnie w Dschellalabadzie stanął. Wąwozów keiberskich poprzednio nikt jeszcze nieprze zabitych i 104 ranionych. U rzędowe doniesienie Generała Sale jest z dnia 7 . Kwietnia i potwierdza odniesione pod Dschellalabadem zwycięstwo. Upadek Gisni przyciemnia najnowsze wiadomości z Afghanistanu. Po wybuchnięciu w tej twierdzy podobnego jak dawniej w Kabulu rokoszu, musiała załoga angielska dnia 6. Marca kapitulować* i częścią ją w pień wycięto, częścią w niewolą zabrano. Stratę Anglików* podają tamże na 1000 ludzi, obawiają się także o osadę w Kandaharu i Kelat-y-Gildschu, która licząc 8000 ludzi, pozbawiona dowozu i.pomocy, do Quethau cofnąć się będzie musiała. Generała Englanda, spieszącego jćj na odsiecz, pobito, i musiał się pod Quettahera okopać.

Szach Szudsza, który się w liście do Generalnego Gubernatora usprawiedliwia z zarzutu, jakoby do zdrady należał, miał zginąć w czasie wybuchu rewolucyi, jak list z Kabulu z dnia 8 . Kwietnia donosi.

Chiny Z Makao, dnia 19. Marca.

Sir Henry Pottinger wydał kilka proklamacji, w których Tinghai i Hong-Kong wolnemi portami ogłasza i handel w Kolangsu pod Emoy ożywić pragnie, zapewniając, że gdyby Anglicy później to miejsce opuścili, kupcy będą mieli dosyć czasu do uprzątnienia swych towarów. Takie Chińczyków na Tschusanie starał się uspokoić, obiecując im, że je» żęliby wyspę tę Anglicy kiedy oddać mieli, Wyrobi u Cesarza ułaskawienie dla wszystkich Z Anglikami w związkach zostających osób.

W Kantonie wszystko spokojne; ale niższe klassy ludu okazały się oslatniemi czasy bardzo nieprzyjaznemi dla wszystkich cudzoziemców.

Teatr miejski.

We wtorek d. 14. Czerwca: »OTHELLO, murzyn Wenecyi.« Wielka tragiczna opera W 3ch aktach, z włoskiego przez Grunbauma ułożona, z muzyką korapoz. J. Rossiniego. - (Rolagościnna: Desdeinona, JPannąbabina Heinefetter .)

OBWIESZCZENIE.

Podpisana Dyrekcya zaprasza WWnych akcyonaryuszów na walne zgromadzenie, w dni u2 8. Czerwca r. b. o godzinie lOtej zrana w sali domu Ziemstwa odbyć się mające. W Poznaniu, dnia 11. Czerwca 1842.

Dyrekcya zarodowej owczarni

Dobra O r c h o w o z przyleglościami, w powiecie Mogilińskim położone, mające dominialnej przestrzeni 5655 mórg, pomiędzy temi 1) gruntu ornego a) II. klassy 708 mórg, b) I I I . d t o . 1693 » c) lVa. dto A 210 »

3) czystego pastwiska . 527» 4) borowego pastwiska 1722 >.

5) jezior i stawów . . .. 145 » 6) dochodów gotowych. 880 Tal., są od Sgo Jana r. 184*2. z wezelkiemi inwentarzami z wolnej ręki na 9 lat do wydzierżawienia. O warunkach dowiedzieć się można u P. v Słupeckies;o w Poznaniu na Wrocławskiej ulicy pod N re m 1. Ignacy Radzimiński.

Dnia 20.-Czerwca r. b. sprzedawane będą w C h o c i c z y powiatu Wrzesińskiego, 1000 owiec zupełnie zdrowych i dobrze poprą* wnych - 30 wołów - -16 krów - 20 kon» - 20 sztuk mlodocianncgo byd\a - 10 źrebaków i wszelkie porządki gospodarcze. Chęć kupna mających wzywa się niniejsze'm, aby na powyższy termin do Chociczy przybyć raczyli . C ¥ 11 K.

Od Najjaśniejszego Króla Pruskiego generalnie honcessyonofvuna kompania kunszt}eidźców. Prześwietnej kunszta miłującej Publiczności donoszę najuniieniej: ii dnia 18. ,m. b. przy. będę do Poznania z kompanią moją kunsztjeźdźców z 40 osób złożoną i posiadającą 60 dobrze usposobionych koni, dla dawania tamie widowisk, o których rozpoczęciu za kilka dni doniosę.- Znaczne, po 3letniej niebytności w Poznaniu, powiękzenie się mojej Kompanii, rokuie mi tem bardziej liczne zgromadzania się prześwietnej Publiczności na widowiska. - Elbląg, dnia 10. Czerwa 1842. Rudolf Brilloff. llyr. kunsztieźdźców.

0 5 * WYPRZE»AX.. AO> Dla uzyskania miejsca mam zamiar znaczny mój zapas lioleslawikith tak bardzo wziętych naczyń garncarskich wszelkiego gatunku w cenach nabycia wyprzedać. Gdy mi zależy na naiprędszem ile można pozbyciu się tych towarów, upraszam Szanowną Publiczność o zaszczycenie mnie najliczniejszemu odwiedzinami, J. J. Meyer, <M 70. Nowej ulicy i ulicy Sierót narożnik.