OAZ

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.06.21 Nr141

Wielkiego

TA

Xlcetwa ' >,.<łt$z-- . , POZNANSKIEOO.

Nakładem Drukami Nadwornej JV.: Dekeral Spólki. - Redaktors JI. IfruttsotraM.

r141.

We Wtorek dnia 21. Czerwca.

1849.

Wiado ll1ości kr ajowe» z Berlina, dnia 18. Czerwca. J. K. w. Xiaic Pruaki udał eie styd do Petersburga. A A A A A

Wiadoll1o ści zag raniczne.

Polska.

z nad granicy Polskiej, d. 2. Czerwca. (Ga*. POHTa.) - Com Panu jui przed kil tygodniami % dobrych źródeł prywatnych doniósł, potwierdziło tię teraz; rzeczą powszechnie wiadomą, ze Xiąźc Czerniszew <<aro objął dowództwo na Kaukazie, aby zrokoszowanyeh Czerkiesów i Abchazów mocą otcia pokonać. Walka dotychczasowym spoaobem prowadzona, oczewiście za nadto się przedłużała i kosztowała Rossyan wiele krwi bez istotnej korzyści. Wprawdzie wychodzili au CO rok lako zycięzcy a tej morderczej wojny guerylesów, ale zimową porą zwykłe znowu wystawione l a t fm nad samym końcem linii operacyjnej twierdze w skutek napadów znienacka W ręce nieprzyjaciół wpadały, a przy rozpoczęciu każdej nowej wyprawy wielką cześć czasu i sił ca odzyskanie tego, co juz dawniej posiadano, trzeba było obracać. Roseyanie zaiste góry coraz bardziej opasy*wali i widownią Wojny ścieśniali, ale mimo to zdaniem ludzi świadomych'wojna dotychczasowym sposobem prowadzona jeszcze kilka dziesiątków lat trwać by mogła. Dwie przedewszystkiem okoliczności miały do po# stanowienia prowadzenia wojny z przemagającćmi eiłami spowodować, t. j. położenie spraw w Azyi południowej i śmierć walecznego herszta Czerkiesów, Guz-Beg. Zaiste Bossy a przy wypadkach, na które podług kon»teBacyi politycznych w Azyi środkowej - -sie; zanosi, obojętnym widzem być nie może, anie jest jednak w stanie przedsiębrać co ważnego w Azyi, dopóki w pokoleniach nadkaukaskieb zawsze do walki gotowego nieprzyjaciela w tyle raa. Stary Guz-Beg, duchem przedsiębierczym i śmiałością wszyikich naczelników gór nierówie przewyższający, umarł, a teraźniejsi główni wedzowie, Beg Manor i Tscha« may», mieli się miedzy sobą poróżnić, przeto chwila przygnębienia ich dobrze obrana, kiedy prócz tego jeszcze nienawiść religijna między chrześcianskiemi i muhamedanskiemi pokoleniami coraz bardzie; się wzmaga. Moie »ic łą rażą owo: divide etfmpera Rossyanom oda. Podług opowiadań podróżnych z Rossyi południowe) spostrzegają tam wielki ruch w wojaku i wszyscy pełni otuchy pod względem wypadku wyprawy, ile ie Czerniszew» Boi

· )jskt Bliicher, «a czełe stoi i <3Tabbe, inający dokładnie miejscowość pod nim dowodzi. . ' mImo to wypadek wojny tej zawsze problematyczny, bo w walce takiego rodzaju wszelkie obrachowania przez lada nieprzewidziane Da pozór błahe zdarzenie wniwecz pójść mogą, jak n. p. w nieszczęsnej expedycyi Perowskiego. Aby jednakże góralom wszelkie przeciąć dowozy broni i amunioyi okręty Kossyjskie cały brzeg Pontu zaczą szy od Sinope, siedziby ajenta angielskiego, aż do Anapy ściśle blokują. Miejscami gdzie się cała armia expedycyjna zgromadzi, są podobno J ekatesinedar, Kawkaskaja i Stawropol na prawym brzegu Kubanu. Lesgiów nad prawy,m brzegi m Tcreku teraz się nie obawisją, zas Abazowle pod Sochum-kaleh zgromadzić · ię mieli. - Może się Bossyanom uda za pomocą zręcznych manewrów pojedyncze pokolenia rozłączyć, a wtenczas wygnana rią ich będzie stronie. - Co gazety zagraniczne o zaburzeniach w głębi państw'* z powodu Ukazu Cesarskiego, dotyczącego stosunków Włościańs ich, ciągle prawią, w tern ani joty prawdy nIe ma. Może że są tu i owdzie zniechęceni ho gdzież duch reakcyjny czoła swego nie pod nosi'. Wszakże wszyscy rozsądni wielkość i szlachetność*po"stanowienia ACesarskiego należycie oceniają i chwalą mądre postępowanie C sarza, który nie robi drugiegp kroku, nim p l e rw s z e g o nie uczynił, lecz który roalo d?tychczas oświecony lud stopniowo dp użyCIa dobra, którego dotąd jeszcze cenić nie umie, doprowadzić i uzdatnić chce. Może Cesarz Mikołaj najpiękniejszą osiągnie sławę, sławę utworzenia i kształcenia dzielnego *(aJI:Q.średniego, którego w Rossy i dotychczas nie ma a w którym jednak najwyższa umysłowa i fi zyczna silą narodu się mieści.

I lC

Li i <

Francya.

Z P aryż a, dnia 11. Czerwca.

..»/D iś o.drocz.ono Izby; rozkaz gabinetowy, rozw ęzuJący Je, jutFO lub poju'rze wydany będzIe, a nowe wybory r.ozpoczuq się d. 9. przyszłego miesiąca. Gabjnęt i opozycya gotują się na wielką walkę o wybory, a wypadek te )źe stanowić będzie.o sp.okojności wewnętrznej Francyi i a utrzymaniu poko u jsowszedinego. Kilka razy miałem sposobność oIj.a-y\jenia W Panu. zdaoia mojego o ostateczn)m wypadku tych wyborów, i im bardziej przypatruję się występującym przeciw sobie stronnictwom, tym bardzie i, jestem przekonany te następne wybory zasadzie konserwatys.tycznej we Franeyi .stanowczą i trwałą zapewnią przewagę, ponfewajs opozycya za czasu Ministeryum z d, 1. Marca przez -własną swojewinę w takie wpadła odrętwienie, że się nie tak za.raz. z niego wydobyć potrafi. Opozycya obecnIe Jest tak słaba, iż wielkiby jej zaszczyt ten yrządził, ktoby śmiał utrzymywać, iż w czaSIe wyborów może się stać niebezpieczną dla rządu. Powtarzam raz na zawsze: Przyszłe wybory więcej niż kiedykolwiek W duchu konserwaty stycznym wypadną. Nic chciałem ja przez tor: wyrazić, że będą cał iem r,oinisteryafnemi, jestto podrzęante pytanIe, ktore Europy na tera« wprosi zajmować nie może. Nie stanowi to istoty rzeczy, czyli po upływie kilku miesięcy Pan Guizot lub Hr. Mole Ministrem będzie, bo obydwaj eq rzec.zy iści zwolennikami jednej t tej samej polItykI, ktora zagranicznym państwom oddawna znana, spokojnemi je czyni. O utworzeniu gabi etu Thiersowskiego, któryby jam jeden zrobIł na Europie nie najlepsze wrażenie, mowy tu nawet bye nie może. Ktokolwiek zdolny jest choć w części 'przynajmniej ocenić opinią publiczną we Francyi, ten się przekona że gabinet Thiersowski równie byłby niepo pularny, jak tenże popularnym być się zdawał w .chw i. podpisania traktatu, z d. 15. Lipca. NIe mlnlsteryalne to więc pytanie zwraca na siebie uwagę całej Europy tui przed 'żart/Stilrac h skorzysta. , ,.. l Zbliżające się teraz wybory to właśnie odznacza piętno, że stronnictwo iegitymistów zamyślą w nich mieć oczywisty, udział. Aj do tel chwili legitymiści niejako się tylko do izby w radali, i stronnictwo ich nigdy, święcone nIe tyło W tym roku zaś po raz p»*rw«y leRitymiici występuj* ja»*», stronnictwo »nie S K * P A S v ń c y A b x . Z tego bedzte ' moźAa wn?sić jaki jeszcze i teraz wpływ w kraju mają! . Weksla część l.gi.ymistów, "bielących SIC o zaszczyt deputowanego, *o&ta!a as ?otąd wybrana, i każde rozwiązanie Izby l.czbc Ich zraszało.' t tego możnaby wnosić. g przy następnych wyborach nad wielu kandy Jatami opozycyi,zwycęsywo o Il.I, » I k o n .

W stosunku, w jak-m sic s t r o n n i A W t t * serwatysty czne P TM« . P . » Il.I, J J fi S mi stów zw!ększać będzie rrllIM «« KOTMe P , p tak nazwane Tiers- par L, na czele k t ó re -. r Dufaure i Passy stoją, *«nn,e,«ąt. Pokor,an Tiers- parti należy się szczególniej v u M hplero istotnie rolę swoją odegra. z Londynu, dnia 11. Czerwca. Niedawno *emu uporządkowano z archiwów- wydziału Ministerstw* spraw- zagranicznych dla użytku rządu rozmaite akta;, wyfatsę i. zawierane przez Parlament i władzę wykonawczą angielską pod względem handlu niewolnikami, a mianowicie nowsze układy, mające na celu przytłumienie tegoż, i ułożono · pi* tychże. Pan Bandinel, podjął sie. tej pracy, i dzieł» jego na rozkaz LordaĄberdeena t urzędu rozdano. W zbiorze tym liczne znajdują się dowody, źe, skoro układów takowych sumiennie przestrzegano, - nie pozostały one bezskutecznemi, ani też do niebezpiecznych zatargów układających się stron nie doprowadziły. Holandy a IIp., kraj, którego handel morski i osadniczy jest nader wielkiej wagi dla niej aa«H?j, zawarła < już w 1818. r. traktat z Anglią względem wzajemnego przetrząsania okrętów, i w latach 1802. i 1823. dołączono do niego kilka artykułów dodatkowych, a od fegó czasu niema najmniejszego śladu handlu niewolnikami pod banderą holenderską. Z książki P. Bandinela wykazuje sie między innerni, le podpisana w 1824, r. rojędzy Anglią a Etanami Zjednocz, konwencja względem praw« przetrząsania ókrct'ów, i"która prawo o grabieży morskiej do handlu niewolnikami zastosowała, nie dla tego ratyfikacyi nie otrzymała, ieby Canning miał się wzbraniać", lecz dla tego, że Stany Zjednoczone wątpliwość przeciw niej wznieciły. Jako zaś bardzo zachęcający i ważny wypadek, wynikający z BandineUkićgo porównania, ten podają, źe środki do przytłumienia handlu niewolnikami są bardzo skuteczne, jeżeli je tylko ściśle i'sumiennie uskuteczniać będą. Pan Bandinel wykazuj e, że się teraz handel niewolnikami tylko jeszcze pod banderami Hiszpanii, Portugalii, Stanów Zjednoczonych i Brazylii i w niewielu razach takie pod banderą Francuzką odbywa; wykrywa on, źe od rzasu zawarcia łrau A 1* Hiszpanią w 1835. roku, hiszpański handel niewolnikami prawie' zupełnie ustał, ile w skutek aktu z4839:, upoważniającego J corsarzy angielskich do zabierania wszystkich okrętów portugalskich, trudniący cb.sic, handlem niewolnikami, robrze'także'z handlarzy niejyolników pod banderą' portugalską prawie doszczctu oczyszczono. ' Po zratyfikowani A nowych układów z Portugalią, ów akt wprawdzie zniesiony zpsbnie, 'ale właśnie przez te trakłat y osi ąg nie 4 , A t , k ł l [ · t . , enze sam s li e aJe jjzcze w prawniejszy sposób. , Od chwili Awycenia się tych środków zmniejszył aU{ znacznie dowóz niewolników do Kuby i Brazylii. Przed traktatem z 1835. roku rok rocznie przywożono na wyspę Kubę najmnIeJ 40,000 niewolników; w roku 1838. zniżyła się ta summa ha 28,000, 1839. ha 25,000 a w 1840. roku na 14,470; tak więc w 1840. roku już' tylko połowę tych niewolników na wyspę Kubę sprowadzono, co w 1838. roku, i prawie tylko trzecia część tyle, co przed zawarciem traktatu «Hiszpanią. W Brazylii ubytek ten jeszcze był znaczniejszy niż na Wyspie Kubie. W 1838. roku dowóz Negrów, w samem Rio Janeiro, podług Wykazu sprawozdania KOllImissyi angielskiej, wynosił 47,000 a w innych portach'na ,wybrzeżu brazylijskićm również tyle, ogółem zatem 94.000. W 1839. roka dowóz ten podawano tylko na 56,000. W 1840. roku sprowadzono do Rio Janeiro tylko 7122, a nanićj jeszcze do innych portów, a tak dowóz W tym roku juź tylko-szóstą część dowozu z roku 1838 wynosił, W skutek takowego zmniejszania się dowozu N egrów z Afryki podniosła słę cena tychże na Wyspie Kubie i w Brazylii w czwórnasób, a w Porto Rico w", dwójnasób. Ałe te jeszcze nie wszystko, powiada Pan Bandinel, nawet na wyspie Kubie zaczynają się odzywać głosy przeciw używaniu do robót niewolników i przeciw handlowi niewolnikami a za używaniem do tejże pracy wolnych Judzi i obchodzenia się z nimi po ludzku. Gubernator angielskiej Guiany załatwił w dobry sposób Z Venezuela spór graniczny. W N owej Granadzie spokojność przywrócona została; wszyscy naczelnicy powstania poddali się rządowi konstytucyjnemu. Wczorajsza Gazeta D worska ogłasza zawiadomienie Ministra spraw zagranicznych,. w którem udzielona jest proklamacya Prezydenta Rzeczypospolitej T exas, ogłaszająca wszystkie porty mexykanskie na zachodniera pobrzeżu Mezyku za będące w stanie blokady. fan Waghorn, znany przez swoje urządzę« nie i wspieranie kommunikacyi z lndyami Wschodrnemi przez międzymorze Suez, uda się wkrótce przez Paryż do Egiptu, d/a ukończenia dzieła swego. Zakupił on dwa parostatki i posiał je do Egiptu, gdzie mają być użyte do przewożenia podróżnych przez Nil. Pan Waghorn nabył nadto namioty, których przed dwoma laty użyto przy świetnych turniejach Hrabiego Eglihton, dla rozłożenia ich na pustyni Suez, gdzie licznym podróżnym za Wygodne schronienie służyć będą.

N i d e r 1 a 11 d y.

. Z Amsterdamu, dnia 3- Czerwca.

O stanie nieporozumień z Neapolem donieść możemy co następuje: »Hoiłehdersjby posiadacze alecyi banku ńeapolitanskiego Tavogliere, udawali się od dawna do rządu naszego do tegoż banku, a tein samem i do rz;jdn neapolitańskiego, oraz O wyjednanie im wynagrodzenia za ogromne straty, jakie na tych akcyach ponieśli. Ale rząd nasz nie chciał się wdawać w tę sprawę prywatną, aż nareszcie ulegając powtórnym prośbom, oświadczy), że będzie popierał pretensye posiadaczy akcyi banku neapolitaóskiego, jeżeli i rząd belgijski upomni się drogą dyplomatyczną za swymi poddanemi, którzy 'wraz z llollendrami są jedynemi właścicielami wspomnionych akcyi. Obadwa więc rządy mianowały w tym celu oddzielnych Posłów do Neapolu; lecz ani nasz rząd, ani nasz Poseł, Baron Heeckern nie myślał zrobić z tego kwestyi politycznej, ani teź przypuszczał możności wybuchnięcia ztąd wojny. Ze zresztą rząd hoilenderski zerwał Wszelkie dyplomatyczne stosunki z neapolitańskim, to powodem tego jest przykry ton, jakim rząd neapolitański na wszelkie przedstawienia odpowiadał. Szwajcarya.

Z licrny, dnia 26. Maja.

Francya zachowywała dotychczas mnIeJ więcej neutralne stanowisko pod względem zniesienia klasztorów w Argowii; ale teraz nadeszła tu depesza, przez którą Francya zbliża się do Austryi, i czyni kroki aa korzyść klasztorów, jakkolwiek w duchu pośrednictwa. Wydane w tej »prawie breve paŁiezkie będzie miało ten pierwszy skutek, ie iskupi szwajcarscy oraz przełożeni wszystkich klasztorów szwajcarskich, wystąpią w obronie praw kościelnych tak przed sejmem jak i przed narodem. Dla dobra Szwajcaryi iyczyćby należało, aby sprawa klasztorów na przyszłym lipcowym sejmie w zaspokajający »posób załatwioną została.

Teatr niemiecki.

W* w t o rek, d. 21. Czerwca: »ZydówSe.« Wielka opera w 5 oddziałach przez Scribego, s muzyką P. Halevi. Z trancuzkiego przełożyła Fryderyka Elmenreieh.

Guwernantka Francuzka i jej ragi Polak życzą sobie umieścić się w jednym domu; mąż posiada wszystkie jeżyki prócz angielskiego, i może uczyć początków muzyki. Bliższą informacyą powziąść można przy ulicy Wrocławskiej Nr. 3. u M e y s s n e r a cukiernika.

Świeżo palone Riidersdoriskie wapno kamienne, czarne klinkry, twarde palone cegły i dachówki przedaje, ile można najtaniej.

N a zamówienia postronne, uskuteczniam przesćłki pod taniemi warunkami frachtowemi. Edward Ephraim.

Tylne Walisz ewo 114.

Handel towarów modnych <ł-. M. Mi. Witkowski wdowy pod Nr. 43. nu i. piętrze w rynka poleca na nadchodzące festyny »woje ostatnią) pocztą z Paryża i Lugdunu odebrane nowości, jako to: balowe i prezentacyjne roby a la Pompadour, Sylphide, Cmepe canelle, Tarlatan złotem i srebrem haftowane, w cenie od 20 do 100 Talarów, duże chustki z wyrobów" wełnianych i jedwabnych, broszurowane ja» ko też w paski, podobnież wełniane i jedwabne szale, mantylłe, polonezy, płaszcze kardynalskie i burnusy podług naj nowszych wzo«r rów, niemniej w rozliczne gatunki zaopatrzony skład towarów modnych i kobierców ku łaskawemu użyciu. i - - . -

Zaopatrzony zuI tełnie we wszelkie artykuy mody dla mężczyzn magazyn <4*- WJ. Meyera, w rynku pod JIrr. 93. 9 poleca wszelkie szczegóły na bale i uczty potrzebne, tudzież eleganckie trzewiki balowe.

Ceny targowe w mieście POX5IAI1IV.

Dnia 17. CzelWce» 1 84Łr.

f*.

Pszenicy szełel Zyta at.

Jęczmienia dŁ .

Owsa . dt Tatarki dt Grochu . dt.

Ziemiaków d t .

Siana cetnar .

Słomy kopa . * Masła garniec .

Spirytusu beczkałT»t. tA ten 10 26 22! 28 6 7 25i» Tri . u. fen.

20] 11 27 23 29 7 8 -'27 9 5 122