GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.07.15 Nr162

. i r.

"

VVielkiego

Xięst wa

POZNA ISKI EGO.

Nakła dem Drukarni Nadworeej W Dekera i Spółki. - Redaktor« lI. H a H M o M» * . .

tes.

W Piątek dnia 15. Lipca.

184«.

Wiadomości zagranIczne.

Francya.

z Paryża, dnia 6. Lipca. Królowa Krystyna wczoraj do zamku Malraaison się przeniosła, aby tam Jato przepędzić. Nie kjpiła ona lej rezydencyi, jak to dawniej głoszono, ale podpisany w imieniu jej kontrakt dzierżawy równie pomyślny miał skutek jak kontrakt kupna, ocalił on bowiem zamek ten, * którym tyle wzniosłych wspomnień się łąCZy, od zniszczenia. Przy wszelkich robotach P'Ckszeja ; naprawy, na rozkaz Królowej . e<*sicbranych, wszystkie godła przy potni najijce N a p O I e o n a j J ozelinę, nietylko zachoOl 'erz nawet starannie odnowiono. Sala O D 2 U P e} n ; e w (y fi stanie, jak za czasów Cesarza. Pokój bawialny w guście owcze« snym "meblowany, a na kominku stoi piękny, bromowy Posag Napoleona. b bv liel g ' J . k o o h C niezwłocznie na s le m a l q Y nadzwyczajna sessyę zwołane, aby względem pytania dotyczącego przędzy lnianej zawyrokować, ponieważ Ministeryum odpowiedzialności za postanowienie w tej mierze podjąć się nie chce-- Wszakże, zwołanie to - zdaniem nasze m - za późno następuje, niepodobieństwem bowiem w przeciągu 10 dni prawomocne uczynić postanowienie; w tak krótkim czasie Izby projektu do prawa zbadać uchwalać i ogłaszać nie mogą. Wiadomo, źe termin fatalny przez postanowienie Ministra handlu Belgijczykom wyznaczony, z dn. 20. m. b. upływa; od tej chwili nowe cła od prze.« dzy lnianej i płócien nad granicą naszą maja. być wybierane. - Pytanie dotyczące tego cIa jest w istocie wielkiej wagi, może ono na przyszłość w naszym zagranicznym handlu sprawić zawikłanie. Fabrykanci nasi tuszą sobie, że skoro postanowienie Królewskie w wykonanie wejdzie, większe jeszcze podwyższenie cła nastąpi, już bowiem twierdzą, że teraźniejsze cła nie są wystarczające i źe oni dzielniejszej potrzebują ochrony, aby prze« roysł tel gałęzi w Francyi należycie zakwitnąć mógł. Anglia.

(Gaz. Wrocł.)- Na posiedzeniu Izby nlZszej dnia 30. Czerwca wniósł Pan Knight, jakeśmy już wspomnieli, o przedłożenie niektórych administracyi Polski dotyczących się ukazów Cesarskich. Szanowny członek w bardzo cierpkich warazach wytknął postępowanie Rossyi z owym nieszczęśliwym krajem jako niesprawiedliwość i jawne pogwałcenie istniejących układów. Sir Er. B u r d e t t popierał ten wniosek. P. H u m e, inaczej wielki przeciwnik interwencyi, twierdził, fe Anglia rej czuwać sama się niegdyś zobowiązała, powinności swej ohydnie zaniedbała, Po niektórych uwagach PP. Mi I mes. Hewart i S i r H . J n g l i s, o Ś w i a d c z y ł Sir l\. P e e l: g dyb y wspomniane Ukazy administracyi p r o w i ncyi Kossyjskiej się tyczyły, źijdanie przedłożenia onych poczytywałby niestósownem, jest bowiem tego zdania, że parlamentowi angielskiemu nie służy prawo mieszania się do wewnętrznych spraw jakiegokolwiek bądź narodu. Dowiedzionemu przez Kossyę przyiaznc mu sposobowi myślenia ku Anglii w spiawach Perskich i Indyjskich zupełna oddaje sprawiedliwość, ale będąc mężem stanu czuje eię naglonym do oświadczenia, że polityka Rossyi pod względem Polski nie jest ani mądrą ani zadowalniającą. (As a public man I feel I have a right to say sa, tka policy oj Bossia toward Pol and lias not been lyise ar są tisfuctury. Słocha;cie! Słuchajcie!) Nie jest on w stanie uczynienia zbrojnej rernonstracyi, kłóraby też zapewne równie dla całej Europy jak i osobli wie dla Polski była szkodliwą; ale tuszy sobie ze dokładniejsze nad rzeczą zastanowienie się Cesarza samego do zmiany i złagodzenia polityki dotychczas względem Polski przestrzeganej spowoduje. W tyra duchu mówiło, też kilku innych mówców atak wniosek Pana Knight przyjęto.

Ska'zany razem z Francisem na śmierć zbójca Cooper, który polieyanta pełniącego służbę swoje zamordował, onegdaj w N ewg at e powieszony został. Nie zebrało się tym razeai tyle ciekawych, jak zwykle przy takich exekucyach-' W dniu przedtem duchowny w ka plicy więzienia miał zwyczajne kazanie przed traceniem, na którem Cooper, Francis i inni złoczyńcy obecni byli. Francis łzami się żale Vval i zdawał się być bardzo rozczulonym.

Przędzarze lnu w Leedt uchwalili memoryał do Lorda Izby skarbowej, w którym opisu);) złe skutki trancuzkiego postanowienia celnego na iih rzemiosło; proszą, aby rząd przez polef ający na obopólnych koncessyach traktat hanlo wy klęskę tę od nich odwrócił. Według urzędowego ogłoszenia, podatek od dochodów ma wejść w wykonanie między 5. i 13. Lipca.

Z Irlandyi nadeszła pocieszająca wiadomość, ie wysokie ceny kartofli, które dały powód do tylu niespokojuości, na wszystkich largach prowinryonałnycłi spadły. Według wiadomości z Rio Janeiro pod dn.

26. Kwietnia, miało tam panować wielkie wzburzenie z powodu kwestyi dotyczącej niewolników. Angielska korweta Rose przyprowadziła do Rio okręt niewolniczy z 300 Murzynami, który niebawem miajbyć do Jamajki odesłany. Miano nadzieję, że tegoroczny zbiór kawy wynosić będzie 1,200,000 worków więcej niż w roku zeszłym. Wszystkie tameczne magazyny przepełnione były europejskiemi towarami. Margr. yVatertord, przy okoliczności swoich zaślubin, uwolnił wszystkich swoich dzierżawców na rok leden od czynszu. W hiabstwie Lancaster dnia 21. z. m 4 dało się czuć trzęsienie ziemi, które wstrząsnęło kilka domów; przyczćm dał się słyszyd huk podziemny. To samo donoszą z VV'estmoreland. W bieżącym kwartale finansowym kończącym się z dniem 5. Lipca, dochód publiczny znowu jest mniejszy o 1 milion f. s1. niź wodpowiednim kwartale r. z. W czasie urlopu Posła francuzkiego, załatwiać będzie interessa Hr. Rołian Chabot, jako hprawuiący interessa. Okręt z Port Natal, który dnia 8. Marca opuścił zatokę N atal, przywiózł do Kapstadt ważną wiadomość, że hollenderskie chłopy w Natal, otrzymawszy odezwę Gubernatora N apier (którą uważają za wypowiedzenie wojny}, zaięli stanowisko nad granicą, -aby brcmic swych własności. Przysięgli jeszcze raz, że nigdy zostawać nie cluą pod władzą «ngi*iską i bronić się bodą do ostatniego. Rada ludu oświadczyła, że ich hasłem jest z w y c i ę z t w o lub śmierć. Według listów nadeszłych r Vera Cruz pod dniem 19. Maja, rozeszła się wieść w stolicy Mexyku, że w południowo) części tej Rzeczy pospolite) nastąpiło rewolucyine poruszenie pod dowództwem Generała Alvarez, . który się oświadczył za ustawą federacyjną.. - D głoszonej blokadzie portów- mexykańskich przez eskadrę, texask'a nic nie donoszą. VN'edlug dziennika JIM/i, koszta wyp r a wy an gielskiei do Chi» w ciągu roku 1642. wynosić będą przeszło 806,506 i', st. (blisko 34,000,000 złp.), a koszta w Jndyach wschodnich od Mg cznia 1!-40. d,o 1842. 1,427,558 t *1. (blisko 00 milionów zip.}. · Ił i S Z P a H i a.

z M a d ryt u, dnia 28. Czerwca. Niesie pogłoska, że w Portugalii dżuma wybuchła; rnatob\ć jakiś rodzaj zaraźliwej choroby gruczołowej. Junta zdrowia w bewili chwyciła się już śro dków ostrożności.

Belgia.

Z B r u x e 11 i , dnia 3 . Lip c a .

Z vvielu »tron rozchodzi się powtórnie Wlesc, że połieya odkryła poszlaki politycznych zabiegów, llzecz ta ma być jednak mniejszej wagi. Z Karlsruhe, dnia 2Y. Czerwca.

,: Nieporozumienia, lakie zaplysdzity względem budowania twierdzy Bastadt, jak się z wiaroAodne'g'o dowiadujemy źródła,4 są już załatwione, i Bastadt będzie, teraz główna twierdzą na wielką stopę. Niebawem 6000 ludzi ma być użytych do robót fortyfikacyjnych. , Z, Luxemburga, dnia 3. Lipca.

Oficerowie pruscy, których korpus oficerów francuskich na bal dany w Melz dla Kięcia Orleańskiego zaprosił, doznali tam jak najuprzejmiejszego przyjęcia; Xiąźę sam i wyżsi '«KceroWie francuscy ubiegali się vy okazywaniu im przyjaźni i względów swoich. Austrya.

Z G r a t zu, dnia 25. Czerwca.

Xiijze Bordeaux, który w podróży do K,irch berga wstąpił do naszego miasta, zdaje się mieć bardzo dobrze. Kilka dni przepędził u Xiężnćj Berry w zamku Erundsee. EgiptZ A I e x a n d r y i, dnia 21. C z e rw c a .

(Guz. Powsz.

) - Wiadomości z Syryi aź do d. 11. znoyvu są bardzo niepokojące. · Do wo dzą ene, ireJ\ciyniione dawniej forcie wyrzu ty, iż-niechęć tam podsyca, zupełnie są uzaua dnionfej .polityka turecka coraz bardz-ićj na jaw występuje. A tak Emira Abdallah, siostrzeńca starego Beschira, do fieiruiu vycŁwnn<', gdsie nań kontrybucyą nałożonoJ\ tak wysoką, iż jej zapłacić nie mógł. Przyobiecano mu wszelako równocześnie -wszystko darować, skoro jetycyą na korzyść U mera Baszy i,przeciw familii'bzachab podpisze. Tego jednak mimo jogróźek Seriaskera Mustafy Baszy uczynić nie chctółi i uzyskawszy sposobność, uszedlna pokład okrętu angielskiego «Inconstant«, gdzie go, podobuie tak 10, innych uszłyth naczelników Marónitów, dobrze przyjęto. Mustafa Basza żądał ich wydania, ale Anglicy odpowiedzieli z urąganiem: a Przyjdźcie sami po "ich, spróbujcie!" C h i.n y ,z Makao-, -dnia 4. Kwietnia.

· l: j > Lutego' okręt przewozowy "Esnad« 7. jednyn, oljccrjm i 11 Laskarami na pokładzie, przebił do wsi nie daleko Tschingai, aby tam wody św-feźći nabrać. Gdy się zmierzchło, dwaj Chińczycy i chłopiec jeden w czółnie _nadpłYncU j pokazywali osadzie na migi t że im kilka białogłów dostarczyć mogą. "V)ficer angielski b 2 Laskarami nierozmyślnie przyjęli wezwanie. Ale wkrótce potem jeden z tych Laskarów skrwawiony całkiem pędem na okręt powrócił. IV e wsi bowiem przeszło 50 Chińczyków na nich napadło. Nazajutrzznaleziono ciało oficera bez glow'y i okryte trzydziestu okrdpnemi ranami - między innemi wszystkie palce aż do' dłoni poodrzynane mu były - wstawię leżące; drugiego Laskara nie: można było znąleść. Majtkowie angielscy gniewem uniesieni następnie każdego Chińczyka, który im się nawinął, kolbami zabijali. 30 Chińczyków ujęto i na pokład okrętu liniowego «Blonde« sprowadzono; 11 z pomiędzy nit ti przyznać się miało do udziału w zamordowaniu oficera. Równocześnie wydal Generał odezwę, w której odgraża, że całą wieś spali, skoro uciętej głowy oficera ha miejscu nie dostawią. Co się dalej stało, o tern nie donoszą.

Indye Wschodnie.

Z Kaiku t ty, dnia 9. Maja.

Wiadomości z różnych stron Indyi' nie koniecznie są pomyślne. W północno-zachodniej części, gdzie ludność mahometańska jest przcmagająca, pokazuje się widoczna radość z klęski Anglików w Afghanistanie a po przytłumieniu buntów wojskowych w Sekunderabad iw innych miejscach, znowu na Ceylonie . wielka panowała obawa, żeby mieszkańcy ta-* nieczni się nie zbuntowali. Z wyspy Karak, w zatoce perskiej, która od r. 1b3b. była przedmiotem układów dyplomatycznych między dworami S1. Jamesk'm, Petersburskim i Teherańskhń, wojsko angielskie zupełnie teraz ustąpiło. Z Bombaju, dnia 23. Maja.

Gazeta B e n g a U H u r kor u opisuje połączenie się ciągnącego · pod wodzą Generała Pollocka wojska z waleczną załogą Dschellalabadu po obustronnie odniesionym zwycięstwie jako chwilę prawdziwie porywającą. Załoga stała z chorągwiami i huczną muzyką po poniszczonych wałach aołfieerowie, nariastępnie leż.i prości, ściskali i całowali się wśród wzajemnych okrzyków radości. Naczelnicy sąsiednich pokoleń okazywali wielką chęć poddania się, oświadczyli Anglikom przyjaźń swoje i dostarczali podoslalkum żywności. Akbar Chan sam uszedł ku północy, a z nim Mohammed S/.ach, stróż jeńców Z Lugman. Uprowadzili jeńców swych do i csinu i chcą ich podobno stamtąd dalej w góry do Hindukusch przenieść. Zęby Akbar Chan wśród obecnych okoliczności te tak drogie zadatki za tanią cenę wydać miał, o tćm bardzo wątpimy. Może Mohammed Szach z własnego natchnienia do tego prędzej się skłoni i z nim> też istotnie układy w tej mierze zawiązano. Usiłowanie, eby jeńców gwałtem uwolnić, byłoby zapewne zgubnćm. Gazeta wspomniona powiada: »Powszechnćm zdaje się być zdaniem na obydwóch brzegach In wszy się z nadciągającćm z Peschauer wzmocnieniem i dowozami żywności, nasaraprzód ku północy od Dśchellalabadu wyruszy i między tern miastem i Kabulem obozem stanie. Tam dopiero ułożą wspólny plan do uderzenia na stolicę, z południowo-wschodniej i południowo-zachodnićj strony. Po zdobyciu Kabulu przystąpimy do uspokojenia i stałego urządzenia Afghanistanu.ale na czem-to/\ono zasadzać się będzie, trudno powiedzieć. Żeby totylko nie była praca Sysyfusa! - »Taż gazęta wyrażą dalej, że Generał Gubernator Lord EUenborough pod względem swej polityki Mghanistariskiej w tern samem położeniu, jak Napoleon, kiedy po powstaniu w Madrycie wr. 1808. do Murata pisał: »Postępuj W Pan tak, żeby Hiszpanie nie pomiarkowali planu, l aki wykonać zamyślam. Nie będzie to trudno >0 sam go dotąd nie znam.«

ROZlllaite wiadolllOŚci.

Z Poznania. - Dziennik Urzędowy Król.

Regencyi w Poznaniu z dn. 12. Lipca r. b. obejmuje między innemi doniesienie o czynnościach naboru wojska; -- następującą pochwałę: »Przy gaszeniu ognia d. 7- z. m. w Puchorzu, odznaczyły się naj chlubniej następujące osoby i 1) sołtys Baum, 2), siewc Daniel Schmidt, 3) nauczyciel Hozakowski, wszyscy z Tuchorza, 4) sołtys Miiller i 5) nauczyciel Brauer z Starego Tuchorza«; - o darach dla kościoła ewanielickiego w Wrześni; - kroniki osobiste i t. p. Z B e rlina, dnia 5. Lipca. - Tutejszy uniwersytet liczy w bieżącćm latowćm półroczu 2069 słuchaczy.

Ze L w o w a . - W tych dniach opuścił prasę z e szyt sz ó s t y: Lwowianina, przeznaczo» nego krajowym i zagranicznym wiadomościom, wydawanego w połączeniu prac miłośników nauk. Zeszyt świeżo wydany, z ryciną, wyobrażającą Monaster Xięźy Bazylianów w Ławrowie, * zawiera następujące artykuły: O dd z i a ł Kraj o w y: 1) Siarościanka, opowiadka z podań ludu, przez K. S. (Dokończenie.) 2) Biografia, przez L. Zielińskiego. 3) Powszechny wykład starożytności polskich i t. d., nieznajomego autora. (Ciąg dalszy.) 4) Zakład Ochrończy dla małych dzieci we Lwowie otworzony staraniem pana Schiesslera; skreślił lekarz Fein. 5) List z Tarnowa, przez Z. W. nadesłany. - Oddział zagraniczny: 1) Z Byrona: (Chi/de Harold's PUgrimage - Canto IV.), przez Celestyna. 2) Ognista pieczara, powieść wenecka, przez M. Kańskiego. - Oddział literatury: 1) Artysta i krytyka. 2) Dvra listy dp Wilna, przez L. Zielińskiego, a) do J. J. Kraszewskiego; b) do Aleka. Kar. Grozy. 3) Tłumaczenie Oberona, (nadesłane) .

Honoraryum autorów angielskich._ W parlamencie angielskim wykazano niedawno, źe Walter Skott jako honoraryum za, /\ woje pisma otrzymał w ogóle 250,000 funtów śz,terl. (1,750,000 talarów), Lord Byron, chociaż tak wcześnie umarł, przeszło 200,000 talar., a Tomasz Moore li tylko za jeden poemat LaUa Rookh 20,000 talarów. Za taką nagrodę Warto być autorem! Fabrykacya cukru w Grecyi. - Dyrekcya królewskiej rafineryi cukru w włości Kajnurio-Chorio, która luż od niejakiego czasu zajmuje się wyrabianiem cukru z buraków, doświadczała niedawno uzyskiwać cukier także z korzenia aśfo de lii (asfodHU; złotogłów), to jest z pewnego gatunku lilii polnćj, która w Grecyi dziko rośnie. Próba ta powiodła się nad wszelkie oczekiwenie. Uzyskany z te'; rośliny cukier jest nietylko bardzo przedni, ale nawet przewyższa o szeic Vrazy ilość «sukru, jaką. się z takiejźe samej ilo.ści buraków uz/\« skuje. Król, któremu przełożono próbę tefio cukru, przyrzekł, ii tę nową gałąź przemysłu jak «ii»linocijićj wspierać będzie.

Uczeń, po polsku i po niemiecku umiejący, znajdzie pomieszczenie u J. Kro to fila» destylatora przy Wodnej ulicy pod Nr. 13.

Ceny targowe Diiia 13. Lipca 1842. r.

POZNANIU. od do Tal sgr. feą. Tal. igr.fe.i.

Pszenicy szełel 2 ID n!-, 2 20 - Zyta dt. 1 10 U 1 11 b - 26 - - 27 6 - 22 6 - 24 - 28 - - 29 - 1 6 - l! 7 6 - 7 6 - 8 6 25 - 2 7 - 9 5 - 9,10 - 1 12 6 1,15 - S pirytusu beczka . - y - -