.. Gh JSL IVIn £B JL A . ' . (i Aia _ i I" ,... b> hol) 161 · EJI WeĄ A rOJIO -; ,; bo i-ii.«« >i;

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.08.09 Nr183

«bI B! i K- - loł1

>{U

VVielkiego

Xicstwa

SI os o;asi>i<

.. .b

POo.

H i.

,0 i.V -»-». i. I . ' nu -bH' TVakladcm Drukarni Nadwornej lr. 8eeAero · Spółki. -'Redaktori A IfVfti«otre4cj.

JN2 in&F

We Wtorekłn

Bt=

) N2stesa----:

Wiadom ości> k raj owe.

JI B e r I i n a, dnia 6 Sierpoia.

'J. K. W. X'iąię Następca tronu Duń»ki, w podróży z Drezna tedy do Ń eusłrelitz przejeżdżał. ,- fi t«3( rjJY.saqqo - nr. 'j - - - r . JjfsItOS »iv7031 -Cq-. Wiaflopio sci zag rapiczpe, '6Q i Polska.

J p 4 IHosc Najmiiosciwiei mianować raCZyta: małżonkę Wielkiego Mistrza obrzędów' Dworu . M ,. H b . W ' woru J% c_ OSCI, ra Inę oroncow, Daszków, małżonkę Rzeczywistego <Radzcv tajneso, Członka Rady Państwa,' Xfcżnę Drucke L u b e c e j małżonkę Radzcy tajnego, Członka Rady p a fi s t w a i P a fi i a Buturlin, I?ą.

* A I _ «J 4 kI, e m i o r d ? ruś w i « A i Katarzyny,fi

, V « O S S Y a.

G a Z e t a t Y r - , . o l <. . k iś c i ł a z PoWlec a zam e w s A e c h n e) I i p s k i e j następujący artykuł z dnia IC-M-cą; .. Oto wykaz tych krzyiwd, których rZ;td nasz pnecrtr autonomii Tcpścjoła , katolickiego w.»wqich., Juźto.dawniej" wita-, później zdobytych prowincyach polskich siq dopuszcza. KcścióŁiątoIirAi, A iu zupełnie odosobniony. Jest wprawdzie w Rossyi władzasduchowria A imająca czuwać nad »prawami kościoła katolickiego, t.j. Kollegium duchowne. Wszakże Kollegium to pocz-ęści potwierdeewia' od Katedry apostolskiej nie uzyskało, poczęści przejęło się ono duchem państw absolutnych; nie odważa się ani nejpokorniejszych rządowi czynić przedstawień względem postanowieni onego. A tak zezwoliło ono* na to, żeby stosownie do rozkazu Ministeryum żaden xiadz, katolicki do spowiedzi nie przypuszczał nieznajomćjsobie osoby.co, jak wiadomo, wbrew jest przeciwnem ustawom kościoła katolickie» go. Po/dobnie nie sprzeciwiało się ono Wcale zabraniu przez ukaz Cesarski dóbr i dochodów kościelnych na rzecz skarbu. Już dawniej wieje klasztorów .po;ono»aono. - Teraz liezbę-l ich ograniczono na 5 O, « i dobra tych skarb zagarnął, biskupów polskich zapraszają do Petersburga, gdzie ich orderamri innemi oznakami honoru obsypują- Dzieje się' to w zamiarze uczynienia ich uległymi, by na wdzieranie się! rządu w. sprawy kościoła ocfcy zarorużali. Jakoż obawiają eię, żeby duchowieńetwo polskip t#m sposobem 2 btewskierń po-' łączone i ipodnzarzgd Metropolity Mołtiłewskiego oddane, coraz bardziej się ofr Rzymu niftioddalało, ,a* nawet n*resaeie zupełnie od niego odpadło. Nawet kalendarz gregoriański teraz >v Królestwie Polakiem zniesiony i-katolicy musieli go, chociaż Papież sam go za- od Cesarza marokańskiego ma i Aj W Y S P Y Berę prowadził, na korzyść greckWossyjskłego od- gil przy pobrzeżu Berberyf Wyspa ta leży etąpić. Nawet nazwę Biskupstwa Krakow- o milę na zachód od Ceuty i podczas wojny »kiego rząd rossyjski zmienił i siedlisko Biskupa o niepodległość na półwyspie Pyrenejskim, z Krakowa na ziemię Rossyjskę przeniósł, nie była zajęta przez Anglików. Według innych, pytając się ani Papieża, ani wygnanego Bisku- Amerykanie, także mają ochotę nabycia tej pa, któremu bez dalszych korowodów Koad- wyspy, chociażby tylko dla tego, aby na niej jutora przydano. Nareszcie przez mieszane mieć stanowisko dla okrętów swoich udająmałżeństwa, w których grecki kościół Papie- cych sję na morze Śródziemne i do Lewantu. ża tąż samą miarą mierzy, jaką on Ewanielików Lecz bezzasadność tych jtwie.rdz«ń okazuje mierzy, i przez inne zabiegi Wielkie mnóstwo się już z tego samego, że wyepa, ta r:o;oca baraniej'żarliwych katolików na łono kościoła ktatów została Hiszpanii odstąpioną. Najwięgreckiego przeciągane bywa. Okoliczności tu cćj prAwdopodobnem jest to, że poselstwo całkiem te same, jak w Hiszpanii, owszem Hi- angielskie do Mekinez ma na celu wyjednanie szpania jednym zamachem kilka milionów u Cesarza marokańskiego zniesienia niewolni.wiernych nie oderwała od jedności kościoła, etwa we wszystkich jego krajach.

jak się to w Rossyi działo; dość, kościół gre- 5IP Z dnia 31. Lipca, cki tryumluje i t. d.« Gazety tutejsze prawie całe swe kolumny F f a II C y* a. opisywaniami wczorajszej uroczystości żaloZAParyża, dnia 30. Lipca.. bIjĆj zapełniły.-Dnia dzisiejszego iw dwech Po odroczeniu Izb uda się Król do Eu, następnychlkośrióŁjkatedralny N otre- Dame, a zlamtąd powróci do NeuiJly, gdzie resztę gdzie truinłu; Xięeła_bstawiono, od-II. godz; przyjemnej pory przepędzi. Królestwo Bel- przed południem do 4. z południa dla publiS .jCZykóW J?owrócą po skończonym pogrzebie cznoścj będzie otworzony,.-- Dzisiai-wielkie o Bruxelh. , - - . - . mnóstwo ludzi tam się cisnęło. N aplacuprzed W skutek postanowieńiaAlifóTewśkTego z "di TćoścTolem mocny oddział gwardyamunicypftl24; b. m: radzie familijnej wnuków króltów. -'rrej ustawiono. - ' 4III9* SIII J 4» skieb, .Hrabi Paryża j Xiccja Chartres* Jkażdy ... CzlaiikewiaAwick-SMłśei- w-izbie- HepUtOczasowy Kanclerz Francyi ma przewodniczyć, wanych zgromadzili się wczoraj, aby wzglęa Marszalkowie Soult i lierard, Pan Portalis, dem kandy< eta do.kresła >rei>esowtfiego pepierwszy Prezes, Sądu Kassacyjnego, Pan-i wne poczynić postanowjenje. W lakiem głoDupin' , (Generalny Prokurator -przy Sądzie' sowaniu Pan Sauzetnajwięcej głosów otrayleaseacyjnym i Pan Barthe, pierwszy Prezea* mał 1 na nim się wic,c glosy stronnictwa konIzby obrachunkowej, składać ją będą. serwafysto V"w l Izbie połączą. Kandydatem rj&ti:eł.da z d, 30> Lipp*.< Aż do godziny 2 oppozycyi jest Pan OdiJon-Iłarrot, zas człon-' tiiHrt-ł»»«. prawie dziś na giełdzie niepokazał. kowie zostający pod wpływem PP. - Dufaure "Weayfctyagenci, wexlowi należelifjatfo gwar-, i Passy, glosy Vvvoje,4 jakAsię zdajp P. "Dupin dyści narodowi do ors'Zaku. pogrzebowego, dawać będą. - Dzisiejszy Dziennik Spo6 godzinie 1\ jednak ruch się zwiększać'z*.! rów upatruje w mianowaniu Pana Sauzet c«Vł «dPenty. francuskie'znacznie podskoczyły*, najlepszy' BbWSd, że Izba teraźniejsza zupełWedług wiadomości z Tangeru, z dn. 23- nit 'Yj duchu dawniejszej działać będzie.

Czerwca zawinęła tam niespodzianie eskadra , .

francuzka, złożona z 1 okrętu lin., i fregaty. A n g l i a . 1 parałUtku« i 1 brygu. Ukazanie się IIi siły '\>/1 Londynu, dwa 30. Lipca, morskie) »prawiło teru większewrażenie, gdy Z wykazów statystycznych wynika, ze Zwiawedług. Hstów, z Gibraltaru etd. A26. Czerwca, zek.pBinoc niosący w Manehestrze( 10,123.rowlaśoJ e W[e>YC»a» ipiołwierdzad-#ę zftawdy dżiri czyfi 45,591 osób wspiera! i że .2000 ropoglotki o ssałatwicniu w zgodny sposób nie- dzln'leszfcze tamże beż "wsparcia "pozostaje. porozumień Francyi z Sułtanem Abaerrbarrra&JI Z tych żyje 2040 rodzin czyli 9JJ9 ośob po Wienern., Ponieważ Abdel - Kader w ostatnich kszćj części w zatęcKjychsklejrtch, pozbawioczasach obrał wschodnia część prowiocyi al- nycfi przewiewu powietrza. Inne śledztwo gięrskićj.za widownią działań »weich, a więc - wykryto, że 2000 rodzin, cżyii -8866 olób ma oddalił-*ic. od granicjeina»Qkań»k!ie)4 A tąd"i«-" jajły**<<' po 5{śzyk 3J pePtia tydzień na życie,' anQ,Ue on teraz nie,dajejuż.pow-odu do no- a nadto posiadająl 22,197 Wetów zastawnych, VRy«h-re14amatyi. Ukazanie *ię zatem doty! na 'które 2780 funt- szterli, 14 szył. 4 pee diufr a n c u z ów .ciaśrułiie pod ilAngeWm,. żnie Ąobiejłómaezą.: Jedni sądzą, że je 1 wodowało usiłowanie Anglików w nabyci dziły i które »prowadzanie cukru na okręty mocno utrudzają. Gdy» Twed« d. 14. Czer. wca koło' Cap Haytien płynął, wystawiało miasto to nader okropny widok, a pozostali tamże mieszkańcy w ciągle} jeszcze byli obawie z ponawiających się wciąż wstrząśnień ziemi, choć te od pierwszych nierównie są mnIej sze;

i owdzie łupiestwa, grabieże i inne okrucieństwa] popełniali. Takiemu nadużyciu zatem, stosownie do woli Porty trzeba było tamę położyć. Wspomniany Gubernator zebrał zatem oddział wojska, i gdy wszystkie wezwania na drodze pojednawczej żadnego niewydały owocu. Asprężysto z nimi bój zwodzić kazał. Sk.itkfem boju tego było: zabicie Abd elDschelita i jego brata Seifa en Nasser, jako też jeszcze wielu z ich l udii, z których prócz tego znaczną Jiczbę w niewolą zabrano; - i tak zdołał wspomniany Wielkorządzca mieszkańców owej' okolicy od wszelkiego ucisku uwolnić.« Stany Zjednoczone Ameryki północnej.

Z Nowego-Yorku, dnia 16. Lipca.

Przy ujściu rzeki Missouri wydarzyła się explozya parostatku, której straszliwe towarzyszyły skutki. Na parostatku «Edna.« wiozącym wychodźców z M. Louis w zdłuż Missouri, pękł bowiem, wkrótce po odpłynięciu zapewne w skutek uszkodzonych rur do ogrzewania, kocieł i cała massa wody wrzącej rozlała się z taką gwałtownością po całym pokładzie, że 63 podróżnych, prawie samych Niemców, okropnie poparzyła. Większaczęść" z nich wyglądała jakby b }ła ze skóry obdarta, i trzech już 'umarło i lękają się także jeszcze o życie kilkunastu innych osób. O in« nej jeszeze wskutkach swoich szkodliwszej explozyi d o n o si M o n t r e a l C o u r i er: »Zburzonym okrętem był »Shamrock.« Miał on na swym pokładzie 120 angielskich, irlandzkich i szkockich wychodźców, z których 48 pozostało nieuszkodzonych, 18 ranionych do śpitala w Montrealu sprowadzono, a 54 żAcie T li r C y a. utraciło.« Z Konstantynopola, dnia 13. Lipca. Nowe trudności, które w układach między (,£>ostrz. austr.) - O wspomnianych juź w Lordem Ashburłonem, a rządem Stanów Zje, r y p o l i s i e wypadkach nadeszły jeszcze na« dnoczonych o północno-zachodnią granicę postcpujące wiadomości: wstały, wywołane zostały, podług gazet tu» «Jak wiarogodne cjohiesienia z Trypolisu 0- tejszych przez udzielenie niedostatecznych P'?'5 ra ia, znany z gazet Szeik Kassanu, Abd- instrukcyi Posłowi angielskiemu i przez uczy« el-Dschelit, ; brat jego, Seifen Nasser, juz nione w skutek tychże z strony jego przyzwoprated 10 lub 12 lały z toru poddaństwa'zbo lenia. Przyzwolenia te bowiem tylko tyle w czyli- \y zajgoiarze opanowania Trypolisu, istocie zawierają, źe Anglia chce ustąpić za wkroczyli na vvspomniartQ ziemię, i dostali wynagrodzeniem pieniężnera przywłaszczanej się az do Urkule, gdzie sobie mieszkańców sobie części ziemi, do czego się tu przychylić pozyskać usiłowali, i przez kilk-a lat okolicę nie myślą.' Podług N e w - Y o r k H e r a l d tę przebiegała wszędzie się niecnych dopu- tok tych układów był następujący: Lord Ashszczając czynów. Mimo dawniejszych już burton wniósł o poprowadzenie nowei linii usiłowań, aby tych buntowników do postu" granicznei, z uwzględnieniem życzenia Anglii szeflstwa zwrócić, - i m i r o o cM6sty. *jaka ód" co db bezpośrednich związków między objewojska Gubernatora Trypolitańskiego'. do- ma Kanadami, a yinemi osadami w Ameryce znąh, nie siedzieli ooi spokojnie w. po- północn., i aby za to nie przychylono się wpraśród granic Kassau, dokąd się w skutek tej wdzie z strony Anglii do ustąpienia jakiej częwyprawy woiskowej sclronić musieli, ow- ści kraju łub do nadania jakich swobód hanszem łącznie między towarzyszami swymi tu dlowych, ale żeby wszystkie inne ztąd wy«

Włochy.

W tłómaczeniu naszćm allokucyi Papieskiej, W wczorajszem numerze Gaz. Poznansk.

str. 1421. po zdaniu: »Jakie za» owoce starania nasze wydały, najnowsze wypadki jawnie dowodzą.« - w texcie pierwiastkowym łacińskim umieszczonym w Gaz. P o w s z e c h n. Auszb. jest jeszcze ustęp następujący uwagi godny: Quantum inde assiduus nostęr dolor ex crtverit, magis Vos cogitatione praecipitis, quam nobis licet verbis explicare, t. j. O ile żal nasz bezustanny przez to się powiększył, Wy bardziej myślą pojmujecie aniżeli nam słowy wyrazić wolno. (?)« A li S t r y a.

, Z W i e d n i a, dnia 30. Lipca.

Od frzech dni u wszystkich pddwojdw kościelny eh ogłoszenie Arcybiskupa Wiedeńskiego przybite, opiewające że od d. 31. Lipca do l4! Sierpnia Papież powszechny jubileusz z zupełnym odpustem w całej dyecezyi Wiedeńskiej rozpisał, aby za uciśniony kościół w Hiszpanii, się modlono. Stosownie do tego uroczyste processye we wszystkich kościołach odbywać" się będą i Sanrtissimum dzień i noc dla wszystkich wiernych będzie .wystawione. ten przecież Kommisarze amerykańscy, nie Wziąwszy go nawet pod rozwagę, odrzucili, poczem Kommissarz państwa Maine, w brew jednemu z swoich Kollegów, Panu Preble, r winy którego także pośrednictwa Króla ho» lenderskiego nie 'przyj ęto, uczynił wniosek, aby całći przestrzeni ziemi w północnej stroni« od rzeki S1. John, do której sobie Stany Zjednoczone prawo roszczą, Anglii odstąpiono, skoro ta wolną żeglugę na tej rzece Stanom Zjednoczonym zapewni i na ustąpienie Amerykanom części ziemi między teraźniejszą granicą Maine, a rzeką S1. John zezwoli. Na tej ziemi leży miasto Frederyckston. Instrukcye zaś Lorda Ashburtona nic pozwalają mu ani piędzi ziemi na północ linii granicznej odstąpić. Z doniesieniem tego dziennika zgadzają się takie doniesienia- N e w - York Amerykan a i N e w - Yo r k Exp re s sa. Sądzą o n e, £e czas załatwienia sporu tego jeszcze daleki, ale do wojny z tego powodu lednak nie przyjdzie; ponieważ slósowie do zawartej Konwencyi ostateczne ustanowienie granicy ma być jakiemu zaprzyjaźnionemu monarsze poruczone, jeżeli się obustronni pełnomocnicy w zgodny sposób w tej mierze nie porozumIeJą. ·

ROZlllaite wiadolllOŚci.

Z P o z n a n i a. - »Tygodnika literackiego« wyszedł JW 26ty i zawiera: Ueber den gegenwiirtigen Zustand der bohmischen Litteratur.und ihre Bedeutung, von Leo Grajen von Thun, przez Prof. Purkinjego (ciąg dalszy). - Le cornpagnon du tour de France par Georges band (dokończenie). - Wiersz pisany nad brzegiem Kaspiiskiego morza, przez A. P. - Wyjątek ósmy z Pieśni ludu wiejskiego, przez Julią \V. -- Karrykatury historyczne, udzielone redakcvi przez J. J. Kraszewskiego (ciąg dalszy). - Rozbiór krytyczny histor. liter. pohk. Wiszniewskiego (ciąg dalszy). -».Doniesienie. «Orędownika Naukowego" wyszedł Nr. 31. i zawiera: Komedya Kybaltowska, przez J. J. Kraszewskiego. - Wyjątek z 3go działu Przeglądu powszechnego Arcytworów Poezyi, przez Wł Wężyka z Krakowa..- O iyciu i pismach Mickiewicza. - N owiny lit. % Poznania i Krakowa.

(Jeszcze kilka slow o artykułach Pana Eu Br.) (Nadt.-st.mo.) * * Pasmo uderzających twierdzeń, które Pan Eu. Br. Zebrał i jakd artykuł W N rze l/'S.

Gaz. Pozn. zaniieścił, jest tego rodzaju, jź .wszelką odpowiedź można uważać za zbytecznaj, choćby ta tylko z trzech wyrazów się składała. Gdy jednakże Pan Eu. Br, tak stanowczo zasady i dążności swoje objawił, to więc jemu, nie zaś naprzeciw jego artykułowi przytoczyć musimy: iż potrzeba zdatności, aby nowy system i zasady rozpowszechnić, lecz kto zasady przestarzałe i zużyte stara się nanowo w życie wprowadzić, ten się naraża; nie na pociski zdań przeciwnych, lecz na ogólne pośmiewisko. W ten sposób upadł ów osławiony królorob Janusz Woronicz wraz zswera pismem: »0 monarchii i dynastyi dla Polski«, a pomimo tego, jak widzimy, stał się nauczycielem Pana Eu Br., \ tenże Pan występuje teraz; aby nas nawracać do nauki, której nikt nie uznał za godną, nietylko aby jej uwierzyć, ale nawet zbijać. My więc także kończymy na tćm zdaniu: "iż kto dojdzie do pełnoletności swego wieku, a jeszcze wtenczas nawet nie chce lub nie jest w stanie sam sobą rządzić, tego oddają w kuratelę. Tak się dzieje Z ludźmi poiedynczymi. lak i z całerni narodami H OBWlESZCZEINlE.

W skutek uchwały, wyższej władzy, mają być wszystkie inkwizycye kryminalne z powiatu Obornickiego, które podług ustawy z d. 16. Czerwca 1834- przed tutejszy J nkwizytoryat należały, na przyszłość przez Sąd Zierasl:o-miejski w Rogoźnie prowadzone. . Urządzenie to pocznie się z dniem 1. Wrze» śnią r. b., wzgU'detp za!* wydawania wyroków w sprawach karnych, pozostaje się przy dotychczasowym porządku. To podajemy niniejszem do wiadomości' publicznej. Poznań, dnia 3. Sierpnia 1842.

Kr ó l e w s ki Sad N a d z i e m i a ri s Ki.

Umiejący dokładnie mówić,i pisać po polsku, nieżonaty pisarz, może u Dominium w I * » m i s * < k o w i e pod Szamotułami, za zgłoszeniem się tamże o s o b i ś c i e, zaraz pomieszczenie znaleść.' Szuka się takiej tylko osoby, która wiarogodne świadectwa o kilkolet niem dobrem zachowaniu się na jednem i tern samem miejscu okazać może - bez tako wy cli nadaremne byłyby trmly. ' . . . . . . .

Stan Termometru i Barometru, oras kierunek wiatru te Poznaniu.

Dzień. n ąj wy ższ Wiatr.

najniższy 31. Lipca. + 8,1« :t 18,2° 27 c. 10,41 Pulu.-Z.

1. Sierpn. + 11,3° J+_ 17,80 27 --'11,9- dio.

2' · . + 8,9° +. 19,2° 28 » 0,8 i PółWz.

3. -. + 9,1° . + 21,4° 28 - 0,8 - Póln.W.

4. * 1 '+ 8,6? + 21,8° 27 - 11,3 * · lito.

5. + 9,8° + 24,0° 28 - 0,0« Póln.-Z.

6, + 10,4° +. 25,1* 27 -. 11,8 'l PQIU(l,-Z,