G

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.10.01 Nr229

Czas czytania: ok. 20 min.

Wielkiego

ETAliest

. .

W II

POZJVAN8KIEGO.

Nakładem Drukarni Nadwornej IIi Dec/tera i Spółki. - Redaktor: A. IF«mMOtee*#.

JI# 999.

W Sobotę dnia l. Października.

Wiadolllości zagraniczne.

Polska.

Z Warszawy, dnia 26. Września.

W Radomiu, na pamiątkę przejazdu przez to miasto w dn. 19. b. m. J ch C. Wys. W. X. Maryi Mikołajewnej z małżonkiem swym Xjęciem Leuchtenbergskim, zrobiono składkę na powiększenie funduszów do budowy projektowanego szpitala. Dnia wczorajszego zszedł z tego świata śp.

Bogumił Krethlow, Professor em<*-yt b. Ale» *androwskiego uniwersytetu, w 75tym roku życia swego.

R O s s y a.

, Z Kijowa, dnia 4. Września.

(Gaz. Potvsz.) - W naszym mieście guberniabeTO i okolicy tegoż wielki był ruch w ostatnich miesiącach. Od początku Lipca sgroiriadzrła się to massa wojska, która pod nas-zem mrastem obóz rozbiła. Kijów sam jest przepełniony wojskowymi różnych stopni którzy całe ożywiają miasto i w pieniężnym · Względzie znaczne mieszkańcom nastręczoją koriySci: (Jo tydzień odbywają się parady i raahbwra W obozie, które mnóstwo widzów Z miasta naszego ściągają. Za przybyciem Cesam, który tu wkrótce ma zawitać, spodziewamy się większych i świetniej szych 0« brotów wojskowych; równocześnie ma tu przybyć Feldmarszałek Xiąźę Paszkiewicz, N aczelny Wódz całej czynnej armii.

Istnący tu Komitet centralny, mający ro*» Doznawać postępowanie ustanowionych w gu» I.Jerniach kijowskiej, wołyńskiej i podolskiej deputacyi ślacheckich do legalizowania legityroacyi dowodów ślachectwa, postępuie z nieugiętą surowością, i mnóstwo osób, którym juź owe deputacye prawo ślachectwa przyznały, wyklucza, dołączając kh do płaceniu podatków ulegających stanów mieszczan i jednodworców. Przed niewielu dopiero dniami uległo takiemu wykluczeniu jakie50rodzin z gubernii wołyńskiej, które tameczna deputacya szlachecka na mocy zasady, złożonych przez nie świadectw wiarogodnych osób prywatnych, albo też wyciągów z ksiąg kościelnych i tabel rewizyjnych, już członkami rodzin szlacheckich osądziła. Przyjmują, że od roku 1832., w którym postępowanie takowe po raz pierwszy zaprowadzono, aż do początku b. r. liczba osób w zaehodmch, od Królestwa polskiego niegdyś do cesarstwa wcielonych guberniach, których z stanu ślacheckiego do podatki opłacających stanów przeniesiono, około 48,000 wyrtoei.

W tych dniach ogłosił nas* rząd gubemialII v II r tutejszą gazet,; następujący akt łaski, AWi N Cesara w czasie uroczystości srebrne-, , wesela na korzyść dawniejszych litewrb;JI. i 00 Ukirh wichrzycieli wydać raczył, 3Men l r » · 1JI/vrazono tamże.

"7waźaiuc na pamiętny i błogi dzień «rehrne»o wesela N. Cesarstwa, raczył N. Ce, . . . " uczynione mu przedstawienie rożka«ać- Następnie wyrażonym osobom, wysla ! fi W sprawie emmissaryusza Konarskiego t Svberva a to Lucyanowi Michalskiemu, T .1 A w i i lińskiemu Waleryanowi Kossako ATAMiAiite A Z KkoIskiemu , Maryanowi PodgorodeńIkemu i Julianowi Sabinskiemu skrócić ich orace P! 4Y J Rłusow a o 5 lat. dk Za rÓt,.żne j)olit ; pracę Pll. . Jł lro OWYCH euoernll cr V i A S A - A A S & S S S A S ? Pruszynskiemu, Gustawowi B u Skfemu Władysławowi Szurainskiemu, Tc o Iowi Januszewskiemu. Teofilowi Jacków?kiemu Tadeuszowi s. ednickiemu, Mikołajow DobrowIkiemu, Antoniemu Kuleszy, SewiiJ oprow A Feiixowi OborskieWCr): Z. A o i m A b k woloo jeżeli tego A b U P o w S na m.e,sce S U A l JW: ru; jS teStSUl* S A * 2 S J A i S b £ Ł p U nowi S S I A S A A S sztabowemu »'.< ",. ; e dl ar eubernii kiiowI? "0 fi,U .P[!!I'foodo H2 ani5uk-d add l o6rc/Ar". y c" l A na a, li l , b Y U W l C l e - t . W kt I r " li l 6 1D > li w * , pe YCYI, orym o g -« i" u na całe życie w . twierdzy. tf r a II C V a i P r v i a dnia 25C Września. a Król dał vvEu'po- chanie Badowi Ale· u L u, I , ,,; i nryvi. t z rak ieeo «androw. HumboldJow. g A j £ » g własnoręczny l..t Itioa P r li s A S o . powiedź na dprwes.eme o sm.erc. Xiccia ur feańskiego. U; A A A A H II " «pogleda « » . " . » J " o A * ługeauda o A A

JIb;pT ! ! H A , P" Ttor pary A S S J

ny, jakie do fizycznego I moralnego ulepsz«nia osady układają, zostaw.a,ą się zwycza,nie rządowi, aby takowy porównał le z będąc«In\ )la lego rpz.kazy zasobami i .zastrzegł sobie tym sposobem wszelkie korzyści Inrcyatywy -w obliczu Izb j kraju. Postępowanie takowe . , >. ,Tr ... , odpowiada zasadom hierarrhn, która, zdaniem naszem w wo skowej admm.s.racyi, więcej n.z w każde) inne) czyny pojedynczych osób oceniać powinna Nikt me rnogł zapomnieć, ze Generał Bugeaua sam niedawno temu wydał rozkaz dzienny do rożnych oddziałów wojska w Algterze, w którym gani piamienn* donoszeni d o dzienników.. C o jest obow.ęzu.ącem dla niższych stopni warmii, o tern -\;k my sądzimy, i Wódz naczelny zapominaj y nIe pow£118Ria 23. W r z e s nia. Powrót rodziny królewskići z zamku E, ubolewaniem z e stan zdrowia N.ęzny Orjeaóskiej ciągle obawę wzbudź? Learze dor,dzają ,e, na.wicksze, spokoinoac. Arcyx.azc Ferdynand Austryack. d. 1. Pa*dz.ern.ka w Paryżu oczekiwany, gdzie przez dwa tygodnie bawić zamyśla. \jązę J oioville uda się z Arcyxicciera do Cherbourga, aby mu tam na pokładzie Belle Rp"le )]; daCoupe.yniemieckieokłopociefi n a n s o wy m Pana <ThieAsa donoszą, nie zdaje się b y d b e * « · - q"y?. J ego i małżonki jego podró e, mianowicie ostatnia podróż jego przez Wło.chy, potrzeby teścia" okazałość dworu jego datki, wyjechał przecież tą rażą z Paryża pojednawszy się zupełnie z Królem. Najlep.e, charakteryzuje Thiersa następujące wysłowienie pb mowie jego o prawie rejencyinem, «r które, gwałtownie przeciw reatauracy» Mlą£ «ej lim, , -rbonów powstawał. * Al- ,akzei (zapytał się go leden z deputowanych) może A J) v 6 T ., * li k z e II l k l i we 8 O " U m u UnOSIC s u - ką passyą i każdy odwrót sam sobie przeciąć, JP JA A A A A I . A ( 1 . . 2IIpe II' ]I ep04 O.

.... bnem do orawdv - starsza linia Burb.qeow IImiaUbTć przywróconą?« -Ah bahApftwiedział Thiels kolysajac się jak z«*ffr»*tf> _ ah bah, Fouclte a We» vp/e 1* IIIĘ * iwuchslr-on-poznamy. W G a z «t »#' d e » ' T r i J » u n a u x c zyt am y: Osławiony. Deutz, który, jak -wradomo', W Listb-padzie lfe33 roku Xicine Berry «fdradził! i aje&ztowanie jej'spowodował, pogrążył się: W" takim sianie nędj.y i moralnego upodlenia, ie go niedawno temu dla żebractwa i tułania się o mato nie aresztowano. Zmarnotrawiwszy siimmc 500,000 fr., która mu w nagrodę «dredy jeTMn wypłacono, 'oddał sie ra4feien»--p**' jl*>*twu i .iagłe używanie gorących napojów przypraw. lo go' prawie o utratę, zmysłów.' Deuiz; który odstąpił wiary żydowskie), aby pod opieką. Xiezny Berry przejść na łono katolicyzmti, w ciągu roku 1833 znowu się nawrócić dał i został powtórnie żydem. Aż dO> imićrci ojca swego pobierał on od tegoż male' wsparcie; po zgonie'ojca uciekł się'do dobroczynności współwierców swoich, gdy źródło* to dlań wyschłe, żebrze lerae o miejsce w' szpitalu Paryskim. O ezlowiekutym powiedziała Xi'i;żna berry w chwili aresztowania' «wrgo: "Zdradził mię i zaprzedał człowiek, któregorrr-.dobrodziejstwy obsypywała, którymi więcej aniżeli życie swoie zawdzięcza i któremu bezwarunkowo ufałam. Nędzarz'. Lies«y mię przynajmniej, * ie nie jest Francuzem.«

Anglia.

Z L o n d y n u, drtia 23. Września.

G a z e t a d\ V orska z dniadzisiejszego urzędowe zawieja uwiadomienie, że rząd angielski ogłoszona, przez l'rezydenta Texasu pod dn, 26. Marca r. b. blokadę portów Mexykanskich ra zupełnie* błahą i nieważrrąl uznaje, kiedy pbdług doVu'esieii Posła angielskiego w MexyLu aż do d, . Lipca ani przed lampńo, ani przed V cracriiz żaden okręt texianski dla usku teczniertla blokady się nie poka'zał. Od czasu zaprowadzenia permowego porto, liczba listów podniosła się -/. 80 milionów 11<» 2' O milionów, i ciągle się pomnaża, co na *orarme powiększa i dochody pocztowe, któ .

re w c*asie pierwszych 74 miesięcy bieżącego' roku wynosiły .381,00*0 C st. (przeszło 1,500,000 · lp.>, to j e s ł 102,000 f. si. (4,284,000 złp.) wic-, Cef Dta w takirnie przeciągu czasu roku 1841.

Co do zniżenia opłaty od forszusów, które poczt» udziela do wysokości 5 i st. (210 *lp.), fcczb* ich od 4 lat, ądy nastąpiło zniżenie opłat, podniosła się do 18 razy więcei. Obliczono, że podróż Królowe- do Szkocyi »prowadziła' wydatki, które, około pół mili, one £ sf, (przeszło 20,000,000 złp) w> noszą. Panowie l szkocejr nie saczcdxili niczego, aby tylko Królowa j«knajświetnje> była przyjęta

UH

Jako pomyślny skutek niezmordowanych usiłować O ca Mathcw, w Zaprowadzeniu wsffaemfęaliwośdi .co do trunków A , przywodzą, ie liczba winowajców W więzieniach? hrabstwa Cork, zmniejszyła <<ię o jedne trze-« aią III porównaniu do innych lat. Ten »amstosunek zachodzi w, Dublinie i w południowej Irlandyi, Hiszpania.

Z Madrytu, dnia 15. Września.

Gazety katalońskie zawierają niespodzianą nowinę. ;Zurbano nagle d. 13; do Barcelony b y ł. Constitucional W y raża: »Donoprzy s ż q fi a r o > ze przez dnł kilka W Barcelonie * 0sta T lj e) a D Y później wrócić do Ibli\V\\\ yi która; mu swoje uspokojenie zawdzięcza. Ludzie trudniący się plotkami, rozsiali pogłoskę, że rząd ustępując gazetom wstecznego stronnictwa, jemu jakieś miasto przeznaczy na miejsce pobytu. Ale wszystkie te pogłoski O jego wygnaniu albo oddaleniu mylne są,« Niderlandy.

Z Hagi, dnia 17. Września.

Król Jmć powrócił wczoraj z- podróży' sWej nad Herr. Ogłoszone zostało sprawozdanie o wychowaniu publicznem. Wykazuje się z niego, że w rok« 1-840. było szkół w całym kraju 2175, z 290,7i8 uczniami.

Rzeczpospolita Texas ostatecznie uznana jest przez Hollandyą; a przynajmniej wydany został ex e qua fur dla Konsula tej rzeczypospoliłej.

Belgia.

Z Bruxelli, dnia 16. Września.

J eden z tutejszych dzienników pisze «zmarłym dnia 6. m. bież. Frofessorze Van Mon»: "Gdy Van Mons zapowiedział, że potrafi wyborne gatunki owoców według upodobani» tworzyć, powszechnie się z tego śmiano. Tym czasem starzec ten wziąwszy się do dzieła, zaopatrzył nas w setne gatunki wybornych gruszek i śliwek, które się rozszerzyły aż do Ziednoczonych >tanów Ameryki, gdzie na pierwszych stołach dają tylko owoce Monsa.« Włochy.

Z Rzymu, dnia 13. Września.

Xiąźę I euihlenberg, który z małżonką sw o - ją posiadłości swe w Ankońskiero zwiedzić chce, w Arikonie zaproszony zostanie, aby podróż swoje aż doltzymu kontynuować raczył. (?) r- Obecnie śledzą tu drukowaną w Lon.

dynie książkę włoską, którą po całych Włoszech- rozpowszechnić umiano, a która najszkaradriiejsze oszczerstwa przeciw" kościoto * wi i rządowi naszemu zawiera. Z W i e d n i a, dnia 15. Września«! · < N a przedmieściu Leopoldstadt przy ulicy Prateru, budują tu nowy kościół św. Jana N epomucena. Z rozkazu Cesarza, świątynia ta ozdobiona będzie wewnątrz malowaniami al fresco, zewnątrz zaś rzeźbami. ftestauracya wieży kościoła św. Szczepana wkrótce będzie ukończona; wieża ta będzie miała kształt zupełnie ta jak dawniej. erbla. Z S e mI in a , dnia 9. Września.

(Gaz. Powsz. - Nie tylko w »Wojej proklamacyi, ale także w liście prywatnym z d, 6- b. m. wezwał Wutschitsch Pereschie Xcia Michała, aby do Belgradu powrócił, dodając że jeżeli Xiążę jeszcze 48 godzin na obcej za bawi ziemi, wszystko dla niego* strat onem b dzie. Nazajutrz, d. 7-i wydał Xiąźę przeCIW gwałtownym krokom rokoszan protestacyą, odwołując 6ię do uchwały Forty z dn. 7. Lutego 1832., mianującej; Miłosza Obrenowicza dziedzicznym Xicciem Serb" i do hałyszeryfów z 1831. i 1834 roku. Przesłał on takie tę protestacyą rezydu ącyro w Serbii Konsulom: rossyjskiemu, austryackiemu angielskiemu i francuzkiemu. W odpo iedzi na nię oświacayli rj reprezentanci, źe tylko rząd Xiccia Michała Obrenowicza za prawny w Serbii uważają, i że sprawców ostatniego rozruchu tylko za b u n t o w n i k ó w poczytują. Oświadczenie to przesiano zaraz Scbekibowi' Efendemu i Kiamilowi Baszy belgradzkiemu Obydwaj Baszowie odpisali niezwłocznie' wynurzając swój żal z powodu zaszłych wy padków i powiadając, że Xiccia nieustannie ostrzegali, aby, słuchając głosu narodu serbskiego, niezdatnych i antinarodowych Ministrów oddalił i ich mężami doświadczonymi eastąpił; lecz, że Xiąźę był głuchy na ich przestrogi, a nawet na rozkazy Porty, i tym sposobem nie tylko naród Serbski do kroku rozpaczą natchniętego doprowadził ale nadto . ' l naganę w Konstantynopolu na siebie ściągnął. Zresztą sądzili Baszowie, źe na oświadcz.e ie pełnomocn ków . europejskich względu mlec nIe są ObowIązanI, gdy im się jedynie od Porty otrzymanych insłrukcy itrzymać -wypada. * Kłamil dowiódł zaraz czynem że bez . .. ' !lajm.nlejSzego względu działać zamyśla, udając SIę do obozu rokoszan, gdzie Wutschitscha W tryumfie przyjął i rząd tymczasowy, złożony z Wutschitscha, Petroniewicza i Simi-. c';:a wśród okrzyku rokoszan przez Belgrad ?O c.ytadel wprowadził. Tam więc reaydu]V CI rj.fjnzcy pod zasłoną bagnetów aibeń -.

»kich, będących niegdyś tylko postrachom dla każdego, prawego Serba, Rządzcy ci usuwają.

Uta

Xiccia 3)];I..I,bIa <11i tran« i nyśłą. gidnoie "t * nowej powierzyli rodzinie, bo iego i otyij B* szowie sobie i życzą. Przekona U, się przecież · wkrótce, że się tu bez uświęconej zwyczajem* formy wyboru nie obejdzie, i że dep«*.co.va-; nych 17 obwodów, jako też najznakomitszych "Serbów i. duchownych serbskich wezwać trze?a bę zie. .Baszowie przychylają się do tegyL l za k lka dnI odbędzie się farsa obiorcza, g dj lS!etnl :vnuk Czarnego Jerzego już jest prze.« ztlaczonlU na przyszłego Xiccia. Wyborca,? k?wy, choćby go nawet Porta, potwierdziła, nIe może pozyskać uznania mocarstw eu.ro,. f > ej skich. 1 cóż można istotnie Xieciu Michaowi zarzucić, coby ostateczność tę usprawiedliwiało? Ze niewzruszenie, obstawał przy zatrzymaniu raz przez siebie mianowanych radzców, że się z energią Arzyięciu narzucanych mu ministrów opierał! Ale do tegp miał,nieza'prz czone prawo, przyznane mu nawet pubhc nle przy udzieleniu prawa lenniczego. Z nieprawego postępowania urzędników.ojttoańskich żadna korzyść dla Turcyi wyniknąć nl.e . o e; ows«em można już teraz prze.pa* wIedzlec, że Porta tym sposobem sama wywołała szeroko, rozgałężone powitanie, która jedY ,ie opiekuńc e mocarstwa «europejskie ID>,. kruCIC. zdołają, Smialkowatość.bowiem muułmanów jest w istocie tajemnicą, podobnie ja.k wypadki w .Xicslwath naddunajskich, i nIkt całego związku, tego wytłumaczyć sobie n e. umie. I . Konsul angielski gotuje się do prędkIej podrozy do Konstantynopola. Spodziewamy się, źe dyplomacya tą rażą sprężysto wystąpi, bo Serbia stoi przy bramie oświeconej Europy; weto tejże i wyrzeczqne stanowczo, przeraziłoby uszy Turków, a to co się dla uspokojenia Serbji i dla przywrócenia prawnego) stanu rzeczy tamże stanie niezawodnie nie małą korzyść, Porcie przyniesie. , Znad granicy serbskiej, d. 15. Wrześn.

. Spraw serbskie wzięły niespodziany Aal« klen obrot. Na odbytem wczoraj w obozie niedaleko Belgradu zgromadzeniu łudu na kłórem się metropolita wraz z członkami rządu tymczasowego zriejdował,' uchwalono po przytoczeniu zażaleń przeciw Xieciu Michałowi i w ogólności przeciw rodzinie Obrenowiczów, żeby Xiecia tego godności jogo pozbawić i rodzinę Obrermwiraów od tronu serbskiego wy łączyć. - Następnie Z«, zezwoleniem Kiamila Baszy -i S<ehekiba Ełendego. przyst piono do wyboru nowego Xcia,-który' padł llakonJec jednomyślnie na "Alexandra P e t r o v i c b a , naj starszego lolctoiego syn * znanego Czarnego Jerzego, ii uchwałę-tę zaTĄt goneprrido Konstantynopola du poiwierdzenia je) przez Wysoką Porte, posłano, Z Alexandryi, dnia 7-Września.

Ta' .krąiv ogłoska, le Sui'an M'ehmeda Ale« gt> A (ielkim VVeeyrem państwa mianował. - (Poniesienia wprost z Konstantynopola pochodzące nic o tćm nie wspominają.)

Rozmaite wiadomości.

z P o z n a n i a, - Żegluga ispławianiedrzewa Wielkiego w miesiącach sierpniu i Wrześniu doznały uszczerbku z powodu-nader miałkiej .wody w Warcie. Miara wody przy moście na Warcie w tutejszem mieście juz całkiem znaczenie swoje straciła, gdy woda już o 9 cali niżej stoi, niź najniższy stan wody na niej oinaczono. W ciągu przeszłego miesiąca przybyły tu tylko 22 statki, lecz i le ledwo szóstą część średniego ładunku miały, i z wielka tylko przedzierały się bjedą, aby ludziom na nich choć biedne zapewnić wyżywienie. Zboża na .statki ładować nie można, a i drzewo przywozić się nie da; w skutek tego więc ostatni ten artykuł, mimo małego w tej porze odbytu poskoczył na 15 do 20 nCt. - Nie-( naturalna, śmiercią umarło w zeszłym miesiącu w departamencie poznańskim 35 ludzi, a z tych utpnęło 23 przy kąpaniu się i pławieniu koni. Unia II. z.ni. znalazł mieszczanin I\lacićj Bogacki w Wagowie śmierć w płomieniach, ratując chudobę swoje z palącego się domu. - Dnia 14. zapalił się w sklepie korzennym kupca Iz a kie wicza w Wolsztynie prochj a to pi zez nieostrożność lólelniego ucznia, chcącego drugiemu llletnicmu chłopcu sztuczkę z palącego się prochu pokazać Obaj chłopcy tak dalece przez to pokaleczeni zostali po twarzy i ciele, że mimo szybkiej pomocy lekarskiej jeden z nich R 7, a .drugi po IOedniach umarł. - Dnia 5.

.pca ' pogryzł wściekły pies gospodarza J ozefa C y n aj e k a w Płaczkowie, ptu Wschowskiego, i tenże zapamiętał się d. 29. z. mieś., nicchcąc słuchać rady lekarza, żeby wypaloną ranę przez 6 tygodni ciągle wtopieniu się ulizyinywał.

(Także w Starej Obrze i Jabłonnie, w pow.

Babimostskim, zjawiły się psy wściekłe, ale je.

pozabijano; podobnież postąpiono sobie z dwoma sztukami rogacizny w jabłonnie, które także »a wściekliznę zachorowały.

W\zeszłym miesiącu wydarzyło się.w tulejszy,łl dopartnmencie lS pożarów, które 37 budynków, a między temi jeden wiatrak, w perzynę obróciły. Przyczyny powstania tychże nje docieczone. W kilku fazach zdaje się złai często jeszcze niestety znachodzóna tu budowa kominów być przyczyna .nieszczęściaj W kilku lakźe mocne, jest podejrzenie, że ogień z umysłu, podłożono, ale śledztwo spraw-;ców nie wykfjło. - Dnia 11. z. a, uderzył, piorun we wsi Tarnowie, ptu babimostskiego, i przy tej sposobności spaliły się 3 domy, 1 stodoła i 3 chlewy.

Z B e r l i n a, d. 28. Września, - Drogą nadzwyczajną nadeszła tu z Bazylei wiadomość, fe J. K. M. d- 24. m. b wskutek złamania się pojazdu tamże przez kilka, godzin zatrzymać się musiał, ale jeszcze tegoż samego dnia w po - , żądanem zdrowiu w dalszą podróż do Neuchetel się puścił. Z Berlina. (Ca2. Reńska.) - Gazeta Spe- · nera (Berlińska) powiada: "u nas za wmle piszą, a za mało działają." Chociaż zdania takowego raczej u B o r n e g o aniżeli w gazeci« Berlińskiej spodziewalibyśmy się, prawda je»;o jednak w oczy bije. Zaiste, wiele u nas piszą; część prassy dziennej w ustawicznym ruch u, a podczas kiedy niedawno temu G azeta Rządowa przychylną objawiła obawę, źe gazetom wkrótce na materyi zabraknie, moglibyśmy cały szereg pytań wymienić, do wyświecenia których prassa przystąpiła, a rejestr ten Zapewne się pomnoży, kiedy codziennie nowe przystępują pytania, a dawniejsze - czy nem nie są uchylone. Prawda, u nas wiele teraz piszą, ale - o działaniu juź nawet ani wspominamy - na nic nie zważają. Tak rip. powszechne nastąpiło zadziwienie, gdy BufóWCummerow w pierwszćm wydaniu znajomego'pisma swego dowiódł, że urzędowe wykazy o dochodach i rozchodach państwa są fałszywe, i. j. że dochody są więksie, a rozchody mniejsze. J eden z urzędników skarbu podówczas podania iego zbijać usiłował. Wszakże Biilow-Cummerow w drugiśm wydaniu wykazy swoje sprawdził i potwierdził. N a tern się rzecz skończyła; nikt mu więcej nie odpowiedział. To pominięcie milczeniem ni c tylko jesl lekceważeniem opinii publicznej, której przecież pras sa jest organem, lecz musi ono też stać się szkodłiwćm dla rządu. Chybia on przez'to celu, który sobie przy nadaniu większej wolności druku zamierzył był; chciał on pracz nic nielylko dać dowód zauia nia swego ku ludowi, lecz też jednostronną mądrość, urzędników niejako kontroli! pewnej poddać. Rz-jd w rozbieraniu spraw publi I czriych przez gazety, uczestniczyć powinien, jeżeli prawdziwą jawność mieć mamy; wol ność druku wtenczas tylko uzyszcze pewny cel. Prawda, że tu nie wyslarcza, iż w gazetach zagranicznych niekiedy cienkie głosy sic odzywają, które małoznacząee wieści prostują albo zbijają. Nie wystarcza też G a z e t a H z ą d o w a, która tak sie. zatapia w wiadomościach zagranicznych, że dla krajowych miejsca znaleźć n\ę może. Rząd powinien owszem tfasad i sprawy. Takim sposobem osiągnęłoby jeszcze inną korzyść: rząd mógłby tu bd-' wiem udzielać projektów do nowyeh' praw,a tak zapobicuV, awanturniczym pogłoskom, tV tej mierze ciągle rozsiewanym. Prassa zaś tę przez to odniosłaby korzyść, iżby nie prawiła na oślep, co się teraz mimo jej winy nie raz zdarza.

Angielskie sikawki, - Z Anglii poszło l S i w dr'ogc kilka wzorowych sikawek do amburga. Jedna z tych, którą z Livcrpola posłano pędzić ma w jednym promieniu aź po szczyt hamburskiej giełdy kupieckiej 4000 fun- r tów wody. W porównaniu tak wielkiej mechaniki, nasze narzędzia do gaszenia ognia,zdają się być tylko dziecinne zabawki. Powtórny pogrzeb Cyda i jego.małżonki. - Dnia 20. Czerwca r. b, udały sięwszystkie cywilne i wojskowe władze miasta Burgos w uroczystym orszaku do położonego niedaleko Burgos klasztoru Cerdaua, dla sprowadzenia z tamtąd śmiertelnych zwłoków Cyda i małżonki jego Ximeny, gdzie je deputacya Aj u n t a m i en to przyjmowała. Za otworzeniem grobu, znaleziono kości obojga małżonków jak najdoskonalej zachowane, ale nic było ołowianych trunien, w które je r. 1826. złożono. - Są tu powszechnie tego zdania, źe t e później podczas zaburzeń domowych, na Lule przelano. Po południu schowano Zwłoki w trunnę i przykrywszy purpurowym całunem na karawan włożono. Hoczćin śród szpaleru, który formowała załoga i gwardya narodowa, ruszył orszak do Burgos, a gdy tam przybył, powitano go wystrzałami z dział. Trutnie te złożył ajuutainient tymcZasowie w kaplicy pałacu konsyslorza, gdzie jeden z gwardzistów narodowych w cześć zmarłych małżonków ciągle stoi na straży, pokąd nie postanowią, w którem miejscu zwłoki tego bohatera godnie spoczywać mają. 'W Ulmje na początku wieku XVTL była szczególna kara za zabójstwo.Zabójca' musiał zapłacić czterdziestu kapłanom, którzy w starym, prz d miastem położonym kościele Wszystkich Swiętych za dusZę nieboszczyka M i s e re r e śpiewali, przy teuf odCrawrouo trzy msze święte, jedne do Świętej rójcy, drugą na cześć królowej nieba, a trzecią za duszę wszystkich prawowiernych, musiał także kupić świece, Z których każda zawierała %> funtów wosku, a sam z zarzuconą Da twarz kapicą i z nadłamaną świecą w ręku, modlił się podczas pomieniouych trzech mszy za duszę zabitego. Vo odprawione'm nabożeństwie szedł razem z księżami na grób przez wdowę po nieboszczyka! wskazany, na któryrrf tak, długo krzyżem leżał, aż połtąd triat kapłan wstać nie rozkazał, poczerń musiał wdowę r -wszystkich jef powinowatych l prosić Ol przeAi baczenie. Oprócz tego w następnyiw łoku musiał zabójca odbyć trzy pielgrzymki' do miejsc cudami słynących, to jest;: jedne do Einsideln, drugą- do Akwisgranu A t-tzecią do St J oannis Stern, a nakoniek na miejscu, gdzie zabójstwo popełnił, musiał wznieść krzyimający pięć stóp wysokości*

PAWliOKODSKI.

(S Itoznt. Lw.J

'UiUzy cIąg.! Pan Leon, gdy czytano l dekret, pobladła wargi mu się trzęsły, i niepodziękowawszy. Xicciu, w niepohamowanym 4 gniewie natychniiest wyjechał z Nieświeża. Przybywszy do Pśiehoryły , dóbr, które z łaski Xiccia za bezcen trzymał, napisał list dol Xiccia pełen wymówek, wyrzucając mu' niesprawiedliwość, i odsełając mundur albeńskr t oświadczeniem, że już do tego towarzystwa należeć przestaje, nic chcąc mieć dłuże). nad sobą naczelnika, tak parcyalhego' w sądzeniu. Dodał, przyleli),że nieprawemu? wyrokowi nigdy nie ulegnie, źe iako wojny szlachcic, będzie szukał sprawiedliwości po sądach, szlacheckich, ńieznajdując jej w kaprysach pańskich - i inne dotkliwe rzeczy. Xiążę gdy odebrał list, głośno kazał go odczytać. Myśmy potruclileli na taką zapamiętałość Pana Leona względem swojego dobroczyńcy. Ale Xiąźę zamiast coby się liiiał obruszyć, zaczął się śmiać do rozpuku A mówiąc: »Panie kochanku, coś Pan Leon bardzo się rozefiy mero wał, jednak jakoś się da prze., A prosIc, « Tu nie koniec. Pan Leon wyraźnie jakby do niego cos przystąpiło, zaczął ciągać Xiccia po sądach, usiłując wszędzie zwalić kouiprolnisarski dekret, a wszędzie przegra \ vszy, podal na Xiecia prośbę do rady nieustającej. Dopiero Xiąźę się obraził, bo tej jurysdykcyi nienawidził, i opierał się co miał siły, jej ustanowieniu, był albowiem przekonany, źe ona jest niezgodną z wolnością obywatelską, Z niezawisłością władz sądowniczych, i z powagą sejmów. Istotnie, jakaż może być udzielność sejmowa w tworzeniu praw, skoro jest lnagistrafura tłumacząca też same prawaf Pan Leorr nic zgbła nie wskórał, bo rada nieustająca odmówiła mu uchylenia dekretu, tern więcej, źe wówczas jej marszałkiem był JW. Jelski, podkomprzy smoleński, mąż światły i'znający, źe W narodzie żadna rada nie jest Xi&zsA o najwyższego stopnia obrażony, zaawizpwał Pana, Leona o . wyku.pno INiehorcły, i złożywszy sumę przed aktami, , odebrał na sicbhr tnajqrtek, więcej rocznego dochodu przynoszący, niżeli wynosiła cała kwota zastawą na nim oparła. N adto jeszcze się odgrażał, ie na tern nie poprzestanie i kilkakrotnie prawie codzień przed nami powtarzał: »Panie kochanku, nie mam ani przyjaciół Ani sług wiernych. Pan Leon mnie ukrzywdził, a nikt'się za mną nie ujmuje. Biada temu, kto przyjaciół przeżyje! Gdyby byt 'Zawisza, "łub Wazgird, lub Bohuszowicz, da.wnoby pan Borowski poznał, co to jest Radziwiłła krzywdzić; a cóż dopiero, gdyby Ignacy "Wolodkowicz z martwych powstał.

Wszyscy AJbeńćzycy moje folwarki za bezcen trzymają, słudzy się panoszą, i to całe ich przywiązanie « Te stówa' wnętrzności.nam przeszywały jakby nożem, bośmy i Pana Leona szczerze kochali pomimo jego dziwactw. On będąc w największych względach u Xiecia, nie tylko że ładnemu z nas nie był na przeszkodzie, ale Owszem.każdemu ppmagał, za każdym mówił ji prosił, tylko za sobą nigdy. Z drugiej stroJ)y<ł nasze obowiązki dla gięcia były święte, my chleb jego jedli i smaczny, i gdyby Pan Leon uie przeprosił Xiecia, radzi nie radzi, musielibyśmi ,Bie z nim rozprawić, bo .sławy swego pana od napaści bronić trzeba. Przyjaciele tedy i słudzy Xiecia A zrobiliśmy mię,dzy spbą jakby jaki sejm» ,aby jakoś tak rzeczy pogodzić, "żeby nic mieć sobie nic do wyrzucenia, ani względem przywiązania i wdzię.czuości dla naszego Xiecia, ani względem przyjaźni .którąś.my dochowali Panu Leonowi. A że Pan Jerzy Płaskowicki był między nami mężem wielkiego zdania, jedynym do rady, szanowanym przez wszystkich, i mającym wielką wziętość u samego Pana Leona, uprosiliśmy go, by się do niego udał i wmówił mu, aby Mi np.o korzył przed Xieciem, jak sama słuszność tego "wymagała po nim, a nie czekał, ,az niy pomimo że go kochamy, zmuszeni zofitanieiB, chociaż z boleścią serca., zadośćuczynić, naszfej powinności, jak tego bywały przykłady; po Xigżc lubo z uniesieniem -wyrzucał nam, żeśmy na jego sławę byli obojętni, w duchu dobrze .wiedział, żc nie tak rzeczy 6ię miały, i niedawno był odebrał dowód, ile j e I o przyjaciele i sludzv byli do niego przywiązani. Kiedy Xiążę Michał Radziwiłł, wówczas Kasztelan wileński, mając sprawę 2 Xicciem "Wojewodą, sprowadził byt na niego aż z Poznania sławnego Mecenasa Raczyńskiego, co go dobrze w Wiluie pamiętają, bo

chodził po, niemiecku z ogromna «pudrowaną fryzurą i z kolczykiem przy lewem uchu to gdy on Mecenas przeciw nasz, emu Xieciu w indukcie wystąpił z lezyami w przytomności kilku Albeńczyków, ci to na pozór obojętnie przyjęli, ale dwóch dni nie upłynęło, kiedy książę Kasztelan z panem Raczyńskim wyjechali na kawę do Pohulanki, gdzie- już trybunalska jurysdykeya nie dochodziła. Pan Paweł Uzłowski i Pąn Bazyli Czeczot, oba Albenczyki i Nowogrodzianie z kilku sługami Xiecia, Woj ewody tam wpadji, i w obliczu Xiecia Kasztelana, jego umocowanpmu po kur sych pludrach porządną mu dali pamiątkę. Xiążę Kasztelan tak się przeląkł, by i jemu samemu się niedostało, ie w Wiluie parę niedziel obłożnie chorował, a Pan Raczyński vyJizawszy się po cicbu, źc go świat niewidział , wrócił do Wielkopolski ze swojem)J; III KP o - dziewanem honoraryum. Xiąźę Wojewoda umiał ocenić dowód poświęcenia, ale byl nieco markotny, jż z lego powodu chybiło się gościnności na Litwie względem brata Wielkopolanina i to wymawiał, a Pan Bazyli Czeczot jeszcze nas wszystkich i samego Xiecia rozśmieszył, tłumacząc się, ie wedle praw naszych in lo c o d e l i c t i każdy powinien być karany. Kiedy więc nie oglądano się na J O . Xiecia Kasztelana, wysokiego senatora i imiennika naszego Xiecia, czegozby się na dal mógł spodziewać Pan Leon? Jednakże widać było t o księciu, że w duchu taki tęsknił za panem eonem, bo choć się na niego odgraża bywało póki trzeźwy jak się podochoci, przez zapomnienie często go wspomina w dobry sposób, a wyspawszy się, .znowu się odgraża. .( Dafuzy ciag naałtipi. ) \A/ księgarni Zupańskiego jest do nabycia dziełko, cotylko wyszłe, opatrzone appro. bata Prześw. Konsystorza Jeneralnego Arcy. Biskupiego: Zdań religijny eh, na zasadzie doktorów kościoła BOżego opartych, trzysta sześćdziesiąt sześć; z g o d ł e m : VV każdy dzień roku jedno spamiętać proszę i 2a mnie naciera zmówić. Zebra,! E- Breją. - €ena «xempl. 1 zltp.

Przy wzięciu 50*xpl. razem po 24 gr. pol, W lćlże księgarni można dostać: Quelques reflcxions sur la lettre adresseśe par Mr. Breza a M. Mikorski, par Bernard Potocki. - Cena 1 * łt. ; jako odpis na Lettre sur le celibat, par E. Breza. - Cena 15 gr. pol OB W IŁSZ- LZbiNlb.

Dostawa meteryałdw piśmiennych i innych potrzeb bióra Sądu Nadziemiańskiego ma być hnl.t mieli kazanie do'29. Września 1842. urodź, bię umarto ślub -a wz i ijło par

W kościele katedralnym . . X. Kau. Jnhezyiiski.

W koić. fam. S. Maryi Magd. - Mass. Fabiscli.

W kościele S,. Wojcieeka. - Maus. CeBer.

W kościele Ś. Marcina . .. - Prob. Kamieński Frauciszk. (gmina uiem.-k.atol.) - Pracb. Grandke. X. Praeb. Grandke.

W" klasztorze' Dominikanów - Dzick. Zeyland. Kleryk Uażyński.

W klaszt. .Sióstr miłosierdzia Kleryk Prokop.

W kość. cwanicl. S. Krzyża SiiBeriolcad. Fischer. 'Pastor Friedrich.

W kość. enanicl.- S. piotra U. Kons. Du. Siedler, s, -p,W kościele garnizonowym . Nad-Kazn. w. Cranz j

za rok 1843. najmniej żądającemu wypuszczoną. Do'przyjęcia w tej mierze podań osób mających chce podjęcia się tejże dostawy, wyznacza się termin na dzień 28. Października r. b. Lb południu o godzinie Stej przed Dyrektorem Dancellaryi, Radzcą sprawiedliwości Wa n - delt, w biurze Sądu Nadziemiariskiego, na który ochotę mających zapozywamy z nadmienieniem, iź warunki licytacyi ogłoszone będą. w terminie, i że prócz tego będą objawionę osobom o to zgłaszającym się w biórze Dyrektora Kancellaryi Sądu naszego.

Każdy licytant winien złożyć tamie przed terminem próby materyałów i prócz tego stawić Tia terminie kaucyą w gotowiznie 150 Tal. Poznań, dnia 26. Września 1842.

Królewski Sąd Na dziemiański.

Opłata szkolna w 5tej i 6tćj klasie Król.

szkoły Ludwiki od 1. Października r. bież. nie 16 lecz 12 Tal. rocznie wynosić będzie.

Poznań, d. 24. Września 1842.

Dozór Król. szkoły Ludwiki.

. i

Życzymy sobie wypożyczyć kapitał z 2500 Tal. za bezpieczeństwem pupilarnem i prowizyami po 5 od sta. Bliższej wiadomości udzieli llyrektor instytutu. Poznań, d. 24. WTrześnia 1842.

Dozór Król. szkoły Ludwiki.. Przy rozpoczęciu nowego biegu nauk podpisany upoważniony jest do przyjęcia nowych uczniów do wyższej szkoły miejskiej, tu przy ulicy Szkolnej położonej. Poznań, dnia 24. Września 1842.

J. Liszkowski.

Nazwy koNrlolovr.

przed poludniem.

Doniesienie o ńaucż tańców.

Mam honor najuniźeniej donieść, iż nauka tańców z dniem 10. Października r. b. 'sie'roa» pocznie. S i m o n , nauczyciel. tańcówi II

Separowana żona moja Kordula Kryn» kowska z domu Skarżyńska, zamierza wieś We s z k o w ę , położoną w Krobskim powiecie, sprzedać. Przestrzegam każdego, chcącego wnijść z nią w układy, z powodu Wspólności maiątku, który dotąd między nami nierozłaczony. E. Krynkowski. . Powróciwszy z jarmarku Lipskiego i zao.

patrzywszy swój skład w najnowsze artykuły mody obecnej pory roku, polecam go niniejszem wysokiej Szlachcie i szanownej Publi. czności zarumiarkowane ceny. , Poznań, dnia 29. Września 1842,

- - A _ _ A P ID * - - I I -::- i. i«-mmmmmmmw,

Tania sprzedaż mebli.

Donoszę wysoktej Publiczności, że teras ciągle odbieram znaczne transporta H i e b l i )K I t e r l i fi a i innych znacznych miast, W najnowszym guście i trwale robione. - Przez powiększenie mego składu i znaczny odbyt doprowadziłem do tego stopnia, iż dotychczaso* we moje ceny o 20 procent zniżyłem. Polecam się również z znacznym zapasem Wynajmowanych, tęcz dobrze utrzymywanych mebli, zwierciadeł, lortepianów i t. d., w celu ich pozbycia się, za bardzo umiarkowaną cenę. Wynajmuję także nowe meble za mierna, oplalą. Ceny kupna przyjmuję W cząstkowych upłatach, skoro są p«wne. Mejer Kantorowicz w rynku.

pa poludniuc s ł 1

Ogółem

1 i, 5 j 1 4 Hi I 14 11 I 17 I 10

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.10.01 Nr229 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry