.. &AZ

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.10.27 Nr251

VVielkiego

SicsiW"a

POZNAŃSKIEGO

1-: Nakładem Drukami Nadwornej W Deckera i Spółki- Redaktor: JI. WannotCShi.

1\3 «9 1 .

W Czwartek dnia 27. Października.

1849.

Wiadomości kraj owe.

Wydziały stanowe.

Memoryał względem bliiszego oznaczenia co do przyobiecanego przez N- Króla zniżenia podatków i ułatwienia obszernych ZWiqzków za pomocq kolei żelaznych między róinemi projvincyiimi Monarchii przy zasiłku z skarbu publicznego. Zgromadzonym w zeszłym roku na Sejmy prowincyalhe Stanom raczył Ni Król przyobiecać zniżenie podatków w ilości 1,500,000 do 1,600,000 Tal. z początkien roku 1843. i zażądać zdania tychże, który z istnacych podatków byłoby najstósownfej zniżyć. Przytćm ,. . . .

wyraził N. Pan zamIar przynIesIenIa przyobiecanej ulgi szczególniei uboższym klassom podatki opłacającym, i zostawił zarazem Stanom do bliższej rozwagi, czy do wzniesienia pomyślności krajowći nie byłoby stósoWniejszą rzeczą, rozdzielić i przekazać pojedyn - czym prowincyom równą summe stosunkowo do' dochodu t. podatku klassowego, ud miewa i rzezi, 1 w miejsce zniżenia podatków, aby takowej rnf dobro tychże, przy uwzględnieniu ile możności zamiaru przyniesienia ulgi ubóźszejklassie, użyć można. W czasie obrad nafl tą NejWyźszą propozycya, tylko się Stany W. X. Poznańskiego zaostatnim środkiem, Stany zaś pozostałych pro« wincyi - chociaż nie wszędzie jednogłośnie - za zapowiedzianem zniżeniem podatków oświadczyły. Co do sposobu, w jakiby takowe najstósowniej uskutecznić się dało, większa się różnica zdań wykazała. Stany bowiem nadrepske, szląskie i znaczna mniejszość, pomorskich głosowały za zniżeniem podatku klassowego z róźnemi modyfikacyami i za odpowiednićm niesieniem ulgi ulegającym podatkowi od miewa i rzezi miastom, podczas gdy większość Stanów pomorskich, podobnie jak Stany pruskie, brandenburskie, saskie i westfalskie najstosowniejszy sposób zapewnionej krajowi ulgi w zniżeniu prawem przepisanej ceny soli upatrywały. Prócz tego wyI\nurzyło kilka zgromadzeń stanowych życzenie, aby ustanowienie nowych solami z obowiązkiem cząstkowego przedawania soli za oznaczoną cenę zrównano ile możności cenę hurtową soli z ceną cząstkowej przedaży. Wczasie dalszych obrad nad objawionemi przez Stany zdaniami, poczytano zniżenie prawem przepisanej ceny soli za najstosowniejszy środek do użycia przyobiecanego zniżenia po» datków, odpowiednie ojcowskim zamiarom N. Króla, na przyniesienie ulgi szczególnie} biedniejszej klassie ludu. Nie spuszczono przytćm z uwagi, że wspomniany środek -

w swoJcm dalszym rozwijaniu doprowadzić stosownie do ordynaeyi szportlowej dla Namoie do powożenia kresu tak dla moralności czelnych Prezesów, Begencyi, Konsystorzy, ludu szkodliwemu przemycaniu soli do części - rowincyalnychttad szkolnych iKollegiów lekra u, graniczących z sąsiedniemi państwami arskich z d. 25. Kwietnia 1825. w sprawaeh związkowemi, i do uczynienia przez to pożą- administracyjnych za czynności zdziałane i wydanego końca wszystkim, w obrębie zwią- gotowanie tychże, która dotąd rocznie 20,000 zku celnego, dla zabezpieczenia nionopoliura Talarów przyniosła. Da sól, istnącyn» jeszcze uciążliwym Kon- 3) Powstająca po obliczeniu tych dwóch trolom. summ reszta zniżenia podatku, wynosząca Zważając na te powody i zwzględu na ob- 1,920,000 tal., ma być stosownie do Najwyżjawione przez przeważną większość Stanów szego postanowienia, przez zniżenie ceny soli życzenie kraju, raczył N. Król zawyrokować, krajowi darowana, i przy tćm w interesie że zapowiedziane z dnia l, Stycznia 1842. zni« biedniejszych klass ludu tak urządzona, ażeby zenie podatków, co do głównej treści, ma nie dosyć jeszcze uprzątnioną, niestósunkową być uskutecznione przez zniżenie prawem różnicę między ceną ryczałtową a ceną przy przepisanej ceny soli w połączeniu ze środka sprzedaży cząstkowej soli wszędzie ujednostajmi zdolnemi zniżyć tę cenę także przy czą- nić można.. Stkowej przedaźy. Co się zaś prawem przepisanej ceny «oli tyczy, Co się ilości opuszczoną być mającej sum- wynoszącej obecnie 15 tal. za beczkę (405 my tyrzy; poczytuje sobie ojcowskie Serce fun1.), chce N. Pan takową, o ile się to poN. Króla za prawdziwą rozkosz, ze okoliczno- dług istnących między państwami związku ści juz teraz przyobiecane przez N. Pana zni celnego umów da zrobić, na 12. Tal. za bezenie podatków na większą stopę, niż się da czkę, t. I. o 3 Tal. czyli o 20 prC. zniżyć. wnićj spodziewać można by \0, uskutecznić Gdy roczny rozchód soli, przedawanćj za zudozwalają. Rozporządzone w tym roku i już pełną cenę ustanowioną, w ostatnich latach zupełnie do skutku przywiedzione zniżenie około 580,000 beczek wy nosił, przeto ciężar stopy procentowej od Obligów długu krajo podatki opłacających zostanie przez to zniżewego pociągnie bowiem za sobą 500,000 Tał. nie ceny ogółem o 1,740,000 tal. zmniejszony. oszczędzonej rok rocznie prowjzyi, i chociaż Pozostałe jeszcze 180,000 tal. mają b*ć, stosotakowe z powodu przyznaczonej właścicielom wnie do woli N.-Pana, na to uź)te,-aby ceny Obligów długu krajowego premii po 2 prC. przy sprzedaży cząstkowej ile możności w od kapitału, dopiero po upływie 4 lat istotną pożądań) m stosunku z cenami ryczałtowerni ulgę skarbowi przyniesie, przecież gospodar- zostawać mogły. stwo krajowe, przy ścisłćm ograniczeniu wy- Funt soli bywa obecnie, gdzie cena ryczałdatków na istotne potrzeby, dozwala juz te- towa za beczkę 15 tal" t. j. 131 fen. za funt raz doliczenia oszczędzenia tego do zniżenia wynosi, przy sprzedaży ,cząstkowel po 15, 16 podatków. do 18 feniAów sprzedawany. Przy zniżeniu Odpowiednie temu, postanowił 'N. Król ceny ryczałtowel na 12 tal. za beczkę, albo f >rzyobiecane zniżenie podatków' na dwa mi- 10'1 fen. za funt, mieć się będzie wzgl.jd na to, iony talarów oznaczyć, w obliczenie' których aby cena Junta przy sprzedaży cząstkowej nie wchodzi jeszcze wzrastający od roku do wszędzie przyna mniej l sgr. wynosiła, co roku i na rok 1843. już na 60,000 Tal. ozna- wartości 13 tal. 15 sgr. za beczkę odpowiada, czony mniejszy dochód, wypływający z ogra- a tak jeszcze solarzowi pojedynczemu f tal. 15 niczenia loteryi krajowej" Najwyższym Be- Sgr. czyli 12j prC. zysku przynosi, a biedniejskryptem gabinetowym z dnia 21. Lipca z. T., sza klassa ludu istotnej i niezawodnie znacznej 9 to wskutek życzenia wielu Stanów prowin- ulgi dozna. , '.

cyalnych. Natomiast zaś doliczyć'się mają Jeżeli cel ten ma być. osiągnięty, potrzeba do zmniejszenia podatków, w skutek Naj- będzie, zdaniem adininistracyi poborowej, wyższego rozkazu, najpierw przeznaczone do sprzedawania soli za pra2) owe 60,000 Tal., wnie ustanowioną cenę, solarniCjp tyle poktórych skarb publiczny juz od d. 1. AStycznia mnożyć, ażeby mnjejszym handlarzom,i konb- r. pozbawiony został przez istnący aż do sumentom, którzy sól nie wv,małei kupują iloowego czasu podatek od furmanów l Wynaj- \ści, 'nigdzie nie zbywało rea aop3c)];T03.IJ; dO--łJmujących konie, a Najwyższym rozkazem ga- E atrzenia . ę bezpośrednio. ,w: só\ ,qiewie,b binetowym z dnia 10. Grudnia z. r. zniesiony. .em oddaleniu z samj?ch,solarrii, . Srodek ten Dalej naturalnie z powodu .połączonego z,niro zna2) zamierza N. Król znieść całkiem Z dniem cznego zwiększenia kosztów 1 .przjewp,zoWiych, l, Stycznia 1843. opłatę szportlówą., opłacaną administracyjnych i składowych ńiacźnycb cdaniem administracyi poborowej będzie mocna cząstkową przedaż soli zrobić przedmiotem Wolnego współubiegania eic i na tej drodze bezpieczniej zamierzone zniżenie ceny przy przedaży eząstkowej dsięgnąć', niż »ię to przez kontraktowe omowy z pojedynczymi uprzywilejowanymi małymi handlarzami zrobić dało, gdy tego rodzaj a do monapcdiów podobne przywileje łatwo w inny sposób pu Lliczności uszczerbek przynieść mogą.

N. Król pragnie dowiedzieć się o zdania Wydziałów stanowych o tyle przez adminiatracyą poborową za stosowne do otrzymania ile możności jak najniższej ceny soli przy sprzedawaniu w małych ilościach poczytanych; środkach i ai do tei chwili raczył sobie isajjTvyzsze zawyrokowanie zastrzedz.

Bliższe wyłuszczenie mających się tutai poczynić urządzeń dołączone jest wraz z obliczeniem wynikających ztąd wydatków w anricxie. Połączone wydziały stanowe m-ająwice' najpierw objawić zdanie swoje o pytaniu: czy się na przedłożone tu środki zgadzają* albo jakie inne rozporządzenia do osic. gnięcia umiarkowanej ceny soli przy sprzedaży cząstkowej zaprowadzonemiby widzieć pragnęły? Chociaż zaś N. Król postanowił udzielić od dn; 1, Stycznia p, r. Swoim wiernym podda« nym dobrodziejstwa ile możności obszernego i uczuć się dającego zniżenia podatków w podany tu sposób r stosownie do poczynić się jeszcze mającyeh zmian po wysłuchaniu Wydziałów stanowych, przecież nie chciał Naj. Pan także i tych głosów i życzeń pominąć, które na obradach stanowych o zniżeniu podatków i w skutek tegoż za zwiększeniem publicznych zakładów koramunikatyjnyeh, mianowicie przez zaprowadzenie większych związków za pomocą kolei żelaznych objawiono, i które wnosiły, aby przyrzeczone zniżenie podatków na takowe obrócone cele, Te.życzenia i prepozycie, które niezawodnie W. kraiu wiele, zwolenników znalazły, polegają na coraz'bardziej czuć się dająeel potrze.-.! bie rozwijania się przemysłowego, i handlowego, kłóreby z przemysłem większych państw europejskich krok w krok postępowało. Spo dziewają się * - słusznie - znaleść w ile możność doskonałych środkach kommunikacyj nych naj silniejszą podporę przemysłu i handlu, i wielokrotnie objawiło się- zdanie, że zaprowadzenie większych linii kolei żelaznych -j-- tych prowineyach monarchii, któreby się bez .silnej pomoey z strony, rządu posiadania takowych- zakładów zrzec musiały, na przemysł i handel zbawiennićjby działało i przezto dobry byt brdu SImIe; Wzmogło, nil mnIej dla pojedyncze) oaoby znaczące zniżenie po« datku, i ie w tern -właśnie biedniejsza klassa ludu znalazłaby obfite źródło »arobkowości, N. Król nie mógł się wprawdzie z jednej strony przez rozbiory tego rodzaju skłonić do cofnięcia przyjętego zapewnienia zniżenia po« datków, odpowiedniego finansowemu położeniu państwa, ale z drugiej' strony uznał N. Fan w bwojej mądrości Ważność powodów, na których owe życzenia i propozycye polega,;} i dla tego je bliżej rozważyć zalecił. (Ua/my ciąg- fiastyii. ')

Wiadomości zagrauiezne.

Polska.

z War s z a w y, dnia 20. Października. Postanowieniami Cesarskiemi z d. 29. Września (11 Paźdz.J r, b vy Warszawie wydanemi, Prezes Banku Polskiego, Radca Stanu Nadzwyczajny, Józef Lubowidzkf, i Radca Stanu Nadzvy., Hr, Henryk Łubieński, Wice{ »rezes tegoż Banku, uwolnieni zostali Najmiościwiejod swych obowiązków, a w miejsce ich mianowani; dotychczasowy Sekretarz Stanu przy Kadzie Administracyjnej, Radca Tajny, JózefTymowski, Prezesem; zaś Ueferendarz Stanu, Bened, Niepokojezycki, Wiceprezesem Banku Polskiego. ł F r a n c y a, z P a ryż a, dnia 17. Października. Stan zdrowia Xiężnćj Orleańskiej znacznie się poprawił. Wczoraj po raz pierwszy po śmierci małżonka swego ukazała się w ewangelickim kościele des billettes, i była na nabożeństwie. .Courrier de la Gi ronde, którego wiadomości z stolicy zawsze wielki wzniecają interes, gdy Korrespondenci jego zwykle dobrze zawiadomieni bywają, umieścił w jednym z swoich ostatnieh numerów list z Paryża z 3. 12. Października: "Od pięciu lub sześciu dni zbiera się radaministeryalna codziennie u Króla i naradza się nad traktatem belgijskim. Posiedzenia trwają zwyczajnie 4 do 5 godzin, z czego wnosić można, iż przedmiot ten za ważny i naglący poczytują. Ale niestety na tyle natrąfiaią trudności, iż się rychłego załatwienia tegoż spodziewać nie można. Projekt tego traktatu wypłynął z pióra Pana Rossi. Wiadomo W Pa nu, że się pod kilku Ministeryami, a szczególniej pod Ministerium z d. 15. Kwiet. związkiem celnym z Belgią zajmowano. Pan Rossi korzystał z rozpoczętych w różnych epokach prac do swego projektu. Składa on się z 39 artykułów i treść jego jest następujące: Zwia. czeriszy sposób ogłoszony i takowy tak uskuteczniony: W roku 1843 zostaną wszystkie nasze taryfy bez wyjątku o trzecią część zniżone, w 1844 o dwie trzecie, a w 1845 linia celna fraocuzka na granicę belgijską przeniesiona będzie. Te to są główne punkta tego projektu, który na radzie PP. Guizot, LacaveLaplagne i w części Duchatel popierali, a PP.

Cunin Gridaine, Martin du Nord i Marszałek Soult zbijali. Pan Guizot zapatruje eię, tylko na polityczną stronę tego pytania; zdaniem jego, idzie tu o moralne podbicie Belgii. Pan Cunin Gridaine nie zaprzecza politycznej korzyści połączenia się z Belgią, ale teź tylko na takich korzyściach zaprzestać należy. Tych E OlitycznYCh .korzyści zaś nie można osięgn ć ez naruszenIa aż do pewnego punktu pokoJu europejskiego; unia prócz tego wtedy tylko przynieść może Francyi polityczne i handlowe, korzyści, gdy komora celna francuzka na granicę belgijską przeniesiona zostanie," a wtedy musiałaby się Belgia nie tylko wszystkim naszym monopoliom, ale także i zwierzchnictwu naszego Ministra skarbu poddać. Jednym słowem, wypadałoby Beligią w handlowym względzie w Departament francuzki zamienić, albo teź związek celny szkodliwymby się dla Francyi okazał. Po skończeniu 0prąd nad póiedyńczemi artykułahii wniósł P. Cunin Gridaine, aby się gabinet na przegło sowanie u Prezesa rady' gabinetowej zgromadził, i aby w razie pomyślnego wypadku przegłosowania za związkiem celnym, jeszcze o stósowności czasu założono. P. Cunin Gridaine oznaimił swoim kolłegom, że wniesie' o uwolnienie siebie od urzędowania, jeżeli się gabinet za przełożeniem traktatu oświadczy. Marszałek Soult i Pan Martin du Nord pośliby wtedy zapewne za jego przykładem.» Donoszą Kuryerowi franfcuzkiemu z T u n i s u z dnia 20. Września: »Pan Rafio, Minister i Sekretarz Beja tuniskiego, odjechał zfąd r . udając się z waźnem poleceniem do Marsylii, a stamtąd do Paryża. Pan Raiło nrie jest nieznanym we Francyi; ijuż to albo wiem poraź trzeci udaje iiic tamże z szczegół-' nemi poleceniami. Jestto prawie jedynyzda - tny m;lź w regeneyi.. Chociaż chrześcianin, wywiera on potężny' wpływ na Beja, i,można powiedzieć, że go zawsze na korzyść w Tunisie .osiadłych Europejczyków nźywa.

Wszystkie. także niemal rządy europejskie, oceniając godnie wyświadczone przez niego . ich poddanym łaski, orderami go s w ćmi, obsypały; Król mianował go oficerem legii honorowej-. Tego to roęża ujrzysz WPan niezadługo w Paryżu. Bej chce się przez niego dowiedzieć, aż-do jakiego punktu może na rząd francuzki liczyć, i coby tenże} uczynił, gdyby flota turecka na Tunis uderzyła.« , i - - Przerwanie na politycznym widokręgu od niejakiego ezasu ciszy, daje się.z strony Tunisu spostrzegać. Zostającemu oddawna pod opieką Francyi Bejowi tuniskiemu nanowo Porta niebezpieczeństwem zagraża. Kilka miesięcy albowiem temu, zażądał Dywan od niego stanowczo, aby armią swoje, liczącą około 18,000 ludzil, zwinął i na najwyższą 800 ludzi na straż przyboczną zatrzymał, a natomiast osadę turecką do stolicy swojej przy-; jął. N adto żąda Porta, aby się Bej zrzekł swych głównych źródeł dochodów, monopoliów, i aby najwyższy zarząd finansów agentowi tureckiemu powierzył, a sam na wyznaczonej mu rocznie summie pieniędzy z skarbu publicznego zaprzestał. Względem tych tak nciyżliwych warunków zasięgnął najpierw Bej rady Konsula angielskiego, który go podobno wezwał, aby się na teraz pod rozporządzenie Sułtana poddał, zastrzegając sobie dalsze kroki za pośrednictwem Anglii do pozyskania złagodzenia tych warunków. Internistyczny Konsul francuzki natomiast nie chce żadnej Bejowi udzielić w tej mierze rady, któraby jakąkolwiek odpowiedzialność za sobą pociągnąć mogła, ponieważ na ten przypadek żadnych nieposiada instrukcyi, N astępnie od» prawił Bej posłannika. Porty z grzećznemi słówkami, ale Dywan na tych słówkach za« przestać nie chciał, ale owszem,żądania swoje w groźniejszy ponowił sposób. Z tego' to powodu przybywa tuniski Minister, Pan Ratio, w tej chwili po raz trzeci do Francyi, dla zażądania pomocy Frarrcyi przeciw Parciej która, jak wnoszą, w obecnej chwili działa tak, słuchając podszeptów cudzych. Anglia.

Z L o n d y n u, d. 15. Października.

W Nrze 213. «Gazety powszechnej augsburskiej« n ar. b. w korrespondencyi z Drezna czytamy': S p h o r, dzielny mistrz muzyki bawi 1 obecnie w naszej stołiey. Ze szkodą publiczności' nie grywa już wirtuoz publicznie. Warto było słyszeć go obok Lipińskiego w prywatnych towarzystwach; trudno bowiem znaleźć dwóch wirtuozów na tym samym instrumencie wraz tak samodzielnych i niezrównanych. Gra bpohra staje się przezto cudo» wnie zachwycającą; że 'przez jej nirprzymuszbność przegląda »awsze wielki kompozytor; Lipiński zaśi połączą w tle poetycanyro, «wojejt muzyki, w .sposób, prawdziwie narodowy,znamiona swojej uprzejmej przymiotowości. Powierzchowność Sphora żwawa i silną,! także imponująca budowa ciała znacznie przyczynia. Szkoda tylko, źe jego indywidualność jest racze'j odtrącająca i zimna, niż ujmująca, i gdyby nie ta mała okoliczność, powodzenie" jego gry, byłoby daleko większe. Według dz. Mor. Chronicie, missya P.

Elis do Rio-Janeiro ma nie tylko za przedmiot ponowienie wkr<5tce skończyć się mającego traktatu handlowego i kwestyą o niewolnikach ale i zaślubiny młodego Cesarza Don Pedro II. i je£O siostry.

Anglia posiada terax następującą siłę zbrojną W Indyach Wschodnich: Generał [Sott ma pod swem dowóditwem 7,000 ludzi w Dehra Ismall-Khan; Generał Polio ck 12,000 ludzi w Pesehauer; Sir C. INapier 7.000 ludzi Armia odwodowa w Ferezport wynosi 20,000 ludzi. Te wojska są rozłożone w następujący sposrfb: W Quettach stoi 1,500 ludzi; w Kandahar 41,000; w Killa-Abdulach 1,000; w Dschellalabad 11,000. w Sukkuw 2,000; w Peschawur 1,000; w Derah Ismalkham 7,000; w Ferezport 20,000; razem 46,000 łudzi. Hiszpanią.

Z Madrytu, dnia 10. Października.

Dziś rozpoczyna Królowa Izabella II. 43.

rok życia swego; tym sposobem więc, gdyby cywilne prawo krajowe także i do właścicielki korony zastosowane było, ustałaby dziś sprawowana przez P. Arguellesa epieka, a Królowa obrałaby sobie dowolnie Kuratora, któryby jej majątkiem rozrządzał. O ile się opi« nia publiczna przez prassę obiawia, nigdy jeszcze przeciw ważności tej zasady nie powstawała, ale tylko przeciw zastosowaniu tejże. Wszyslkie dzienniki tego są zdania, źe Kr610tva od dnia dzisiejszego w obywatelskim względzie pełnoletnią się staj e, i tylko jeden, w ścisłych z rządem zostający stosunkach, nadmienia, i zapewne słusznie, źe kraj i Królowa mają za nadto wielki interes W u trzymaniu się nadal opieki, aby tu zastosowania praw« prywatnego dopuścić. W zeszłym tygodniu odbyło się nadzwyczajne posiedzenie ministrów pod przewodnictwem samego Rejenta, na które też wezwano abdykowanych ministrów (lonzalego, Infante i t. d. Powiadają, ze pytanie dotyczące dalszej trwałości opieki stanowiło przedmiot obrad i że je tak rozstrzygnięto, jak najwyższe korzyści kram tego wymagają. Nie podpada więc wątpliwości, źe Pan Arguellee jak był, tak i bydzie opiekunem Krótow.ej, chociaż rząd jeszcze udaje, jakoby rzecz tę pod wyrok Stanów oddać chciał. Nadzieja, źe rząd W dnu *'tym amnestyję ogłosi, nie ziściła się.

Wyszedł tylko dekret, stosownie to którego

znajdujący się jeszcze W więzieniach i domach poprawy Karoliści amnestyją objęci być mają, wydaną przez rząd prowizoryjny dnia 30. Listopada 1840. na korzyść pewnej liczby dawniejszych obrońców Don Carlosa.. Zresztą festynów żadnych w dniu tym nie było. Podczas regencyi Maryi Krystyny w dzień urodzin Królowej zawsze bywało wieI» kie przedstawienie, na którem teź ciało dyplo matyczne się znajdowało. Ale i tego tą rażę nie było, jur i dla tego, ponieważ Królowa obecnie żadną służbą damską nie jest otoczona. Kejent albowiem wzbrania się mianować Ochmistrzynię i inne damy pałacowe, jak tego etykieta wymaga. Za to odśpiewano onegdaj w kaplicy pałacu królewskiego Te deum, aby dziękować Opatrzności za wybawienie Królowej i Infantki z niebezpieczeństwa nocy na dn, 7 - Paźdz. roku zeszłego. Rejent zasiadł w kaplicy na stojącem pod baldachinem krze* ' śle, zwanem la C o r t i n a, na którem stosownie do etykiety hiszpańi.kie''j tylko Król, nawet ani małżonka jego, zasiada. Dopis. - Tego wieczora donoszą mi, źe wdowa po Generale Mina, dotąd guwernantka Królowej, na godność Grandowć; wyniesiona i W. Ochmistrzynią N. Pani mianowana została. Belgia.

Z Bruxelli, dnia 6. Października.

Rząd belgijski zawarł już układ z Panem Bothschildem o nową pożyczkę 29,250,000 fI.

Jakkolwiek propozycye banku tut szego były , korzystniejsze dla skarbu, rząd jednak oddat pierwszeństwo domowi Rothschildów, dla nadania papierom belgijskim lepszego kursu za granIcą. Pi i e. m c y.

Z Hamburga, dnia 13. Października.

Do tutejszego kommitetu wsparcia wpłynęło do dnia 30. Września 4,200,000 mark banko (przeszło 13,600,000 zip.) Z Lip ska, dnia 2. Października.

W naszych' górach panuje miejscami tak wielka nędza, źe dla ubogich publicznego wsparcia żądać należy. W miejscu Untersachsenberg liczącem 1150 dusz, biedni raieezkańcy zaledwie mają gałgany na pokrycie swego nagiego ciała, a dla zaspokojenia głodu muszą się żywić nacią kartoflaną i inne mi niezdrowemi leśnemi roślinami. Do tego przyłączyła się jeszcze dysenterya, która okropną tam zrządza śmiertelność. Z, Monachium, dnia 12.. Października.

Slub Królewicza Następey tronu podług katolickiego obrzędu uskuteczniony został dziś przea tutejszego Arcybiskupa, Budowa związkowej twierdzy Rastadł m» teraz spiesznym posuwać się krokiem. Król pruski wyrzekł, źe ta twierdza, naprzeciw warownego Strasburga, w okolicach wysławionych bez obrony na pierwszy lepszy napad nieprzyjaciela, )est podwójnie potrzebna, t to mocna twierdza, któraby zdołała na tamtej strome wzbudzić poszanowanie. Dawniejsze nieporozumienia względem budowy tej »wierdzy, zostały już od kilku tygodni załatwione, Węgry, z P r e s b u r g a, duia 4. Paździeruika, Wielkie wrażenie i żal wzbud*a w KlauBenburgu pojedynek, który odbył się pomię-c1zy dwoma osobami z wyższego stanu, i iktóry niestety najnieszczęśliwsze za sobą podciągnął skutki. Wyzywający ugodzony został «od swego przeciwnika kulą w piersi; ale w - Walce śmiertelnej zbiera jeszcze ostatnie swoJje.siły i wymierzył z taką konwulsyjną, silą i l ewności ą w czoło swego przeciwnika, zna oniitego człowieka i ojca familii, źe ten śmiertelnie ugodzony, natychmiast skonał. Różne podc1ąją przyczyny tego nieszczęśliwego pojedynku. Turcya.

Z Konstantynopola, d. 27. Września.

Wydobyto % murza przy wejściu do portu iCzesme starą armatę turecką, która waży 209 «centn. angiel., i ma 13 stóp 2 cale długości, a 9 stóp średnicy, i która leżała na dnie morskim 72 lat, to jest od slawnćj bitwy Rossylan z Turkami, w dn. 8. Lipca 1770 r., kiedy cała .flota Mustafy III. z 22 liniowo okrętów złożona, została zatopiona, przeniesiono ją w skutek układu między Porlą a przedsiębiercami angielskiemi, do arsenału tutejszego. 2 nad granicy Tureckie'), dnia 2. Paźdz.

Donoszą z Ltaguzy, że pomiędzy tureckim Gubernatorem Hercegowiny i Władyką Czar 3iogórza zawarty został traktat, mocą którego I\rozstrzygnięcie tak długo trwającego sporu granicznego między temi dwoma krajami, powierzone zostanie sądowi polubownemu, złoconemu z trzech kommissarzy: tureckiego, rossyjskiego i aust ry ackiego. Tymczasem zawarto zawieszenie broni aż do Igo Stycznia 3844 roku.

Chiny Z Makao, dnia 10. Czerwca.

Pierwszy oddział flotty posiłkowej, składający się z l fregaty, 3 paropły wów i 7 statkó-r Srzewozowych, przebył'tu i przed kilkoma niarni odpłynął na północ. Później przybyło jeszcze kilka okrętów, które za taratemi udać MS mąją, O planie przyszłej wyprawy niemamy jeszcze nic pewnego; zdaje sfę jednafe, źe wojska angielskie uderzą najprzód na Nan« kin, a nie na Pekin. Siła zbrojna angielska, znajdująca sic 'teraz na wodach chińskich, składa się jak następuje: 3 liniowe okręty zupełnie uzbrojone, 11 fregat różnej wielkości, 18 korwet lub brygów, 2 kutry, 7 liniowych okrętów lub fregat, jakookręty przewozowe uzbrojone; 14 parowych okrętów nąleźąc>ch do kompanii indyjskiej; 5 parowych okrętów należących do marynarki' angielskiej i 50 przewozowych mniejszych 0« krętów; razem 110 żagli. Na tej flocie znajduje się 5 pułków lądowego wojska angielskiego (5300 ludzr), żołnierzy morskich 1100 ludzi; kompanij majtków do lądowania 2800łudzi; artyleryi królewskiej 170 ludzi; jeden' szwadron artyleryi konnej i 3 kompanie art yleryi pieszej 430 ludzi; iłiźenierów 340; strzeleów 180; i 7 pułków bipoysów (6000 ludzi krajowego wschodnio - indyjskiego wojska}. Razem 16,320 ludzi, przy tern iSOOsłuźącyclL O zdobyciu miasta Czapu donosi jeden oft« cer angielski co następuje: «Opuściliśmy wyspę Czusan d. 8. Maja; dnia 16. z okrętami »Hhłegeton" i "N emesis" rozpoznaliśmy okolicę Czapu, bez żadnej przeszkody, i środki obronne Chińczyków. Przestrzeń kraju około 3 mil angielskich od wschodu na zachód dochodząca do przedmieść, obejmowała trzy odosobione pagórki; doliny między niemi bronione były przez ibrtyfikacye polowe; a na ostatnim pagórku najbliżej miasta, znajdowały się dwie baterye, jedna z 7, druga z 5 dział złożona. Przed miastem wzdłuż wody stała baterya 14 czy 15 dział mocna; jeszcze dalej ku zacho< dowi stalą druga baterya; razem około 45 dział od strony morza. Pagórki pokryte były żołnierzami. Dnia 17- Maia wpłynęliśmy do zatoki, dnia 18. zarzuciły kotwice okręty »Cornwalis,« «Blonde,« »Modeste« i rozpoczęły o» gien, na który bardzo słabo odpowiadano. W tymże czasie na prawo ku wschodowi wy« lądowano i pod dowództwem walecznego Hugh ruszono naprzód przez pagórki; niebawem przybyło wojsko na groblę prowadząca, do miasta. Chińczycy uciekali na wszystkie strony. Zaraz gdy wojsko posunęło się naprzód od strony wschodniej, brygada marynarki wylądowała od strony zachodniej i połączyła się z woiskiem lądowćm między pagórkami i przedmieściami. Dotąd przy obronie nastąpiła iadna strata, ale teraz 300 Tatarów, widząc niepodobieństwo ucieczki, i sądząc, źe Anglicy nie dają pardonu, zamknęli się w pewnym gmachu i bronili się z rozpaczą. Dopiero gdy dom się zawalił, wzięto icb 40 Yf niewolę, a reszta zginęła. W lem Pułkownik Tomlinson z pułku 18go i 8ludzi poległo; (Jenerał Adjutant Pułkownik Mountain, Campbell z 55 pułku" Jodeł z 49. pułku i 45 ludzi b>li ciężko ranieni; z majtków 2<h zostało zabitych a 4 ranionych. Chińczycy li · czyli 10,000 ludzi, między któremi trzecia -część Tatarów. Mnóstwo wszelkiego rodzaju broni dostało się w nasze ręce. Ameryk a.

i z R i o - J a n e i r o, dnia 3 O . Lip ca. Rząd odniósł sam nad sobą zwycięztwo, i wygnanym do Portugalii przestępcom politycznym wyznaczył łaskawe roczne pensye p6 €flOrailreis. Ten postępek czyni wielki zaszczyt teraźniej szemu gabinetowi. Z Rio Grande nadeszła wiadomość, źe Jose Gonzales, brat dowódcy powstańców, Bento Gonsates, wraz z kilku inne mi naczelnikami został wzięty w niewolę. Niespokoiności W tćj prowincyi wkrótce zupełnie przytłumione «ostaną. - _ «_____

Rozmaite wiadomości.

Z P o z n a n i a. - Zmiana powietrza w pierwszej połowie Września bardzo korzystną była dla kraju. Chociaż upragniony desz.cz dla ziemiaków już za późno nastał, wzmógł jednak rośniecie trawy atak bydło jeszcze paść mo/\to; mianowicie przysłużył si/\ do lepszego zasiania pól. - Stan zdrowia między ludźmi, w ogólności przynajmniej, był zadowalniający. Ospa ludzka w niektórych wsiach"pow. Wrzesińskiego nie szerzyła sie. dalej. Smiercią nienaturalną umarło w obwodzie Regencyi Poznańskiej w przeszłym miesiącu osób 21. W.Słupi, pow. Ostrze>zowsk. umarł chłop jeden na czarną ospę (schwarze Blattem ''), który złupiwszy skórę z zdechłej krowy zarazić s;ę miał, chociaż tego nie dowiedziono. W Golinie, pow. Pleszewsk. na odpuście człowiek jeden podczas bijatyki w karczmie tak ciężko skaleczony zosta), źe w dwa dni potem umarł. Dnia 4. m. b. podczas bijatyki między parobkami Winiarskimi i huzarami stojącego łam 2 szwadronu 7. pułku, dwuch huzarów tak zostało zbitych, źe w skutek tego umarli. Sprawców czynu tego, 8 parobków, oddano lukwizytoriatowi- Zona szypra Ignacego Starkiewicza tu w Poznaniu dnia 8. w W «rcie się utopiła, ponieważ opuszczona od męża nie miała środków żadnych do wyżywienia dzieci swoich. Dnia 18. m. b.. wychodźca polski, introligator Chludzinski, powróciwszy cotylko z Francyi, W mieszkaniu swojem w Bazarze, się zastrzelił. Znaleziono oraz dwie nieznajome osoby laieźyw* nad Warta.,

Poznań, ano 19. Października 1841.

Przemysł stał się poniekąd życiem ludów; wszystkie życzenia, zdolności i talent», są dziś ku niemu skierowane. Z niego wypływa postęp, a tak wszędzie spostrzegamy współubieganie się zdolności wyższych W zaszczytnej pracy około naszego ulepszenia socialnego. Ileż to w krótkim czasie nowych wynalazków, których umysły zwyczajne spodziewać eię ni« dynie mogły za ścieśnionym swym widoręgiem, i gdzież się zatrzyma ta twórcza sił« ludzij? Rządy wciągnione w ruch ten prze* myślowy mass, którego nic wstrzymać nie zdoła, uderzone zostały tym samym popędem. Siła pary której cała rozciągłość długo może jeszcze zmierzoną nie będzie, stanęła pod względem użyteczności na szczycie wszystkich wynalazków. Za pomocą pary utworzono machiny, które zastąpiły kosztowną i mozelną pracę rąk ludzkich, ona to ułatwia wyroby jedwabiu, lnu, wełny i wiele innych, siła j£j przenosi nas tak na morzu jak i na lądzie z niepojętą szybkością w najodleglejsze krańce świata, ona zbliża ludy do ludów i ułatwia zamianę ich płodów w miarę wzajemnych potrzeb. Najjaśniejszy Pan w troskliwości swojej o byt i dobro ludów swoich, wezwał Komitety Sejmów Prowincyonalnych do narady nad rozpowszechnieniem dróg szynowych w kraju, a tak każdy umiejący ocenić ważność przedmiotu, z upragnieniem oczekuje postanowienia najwyższego, które błogie i tym rozciągłejsze mieć musi skutki, dla matęryalnego bytu mieszkańców Wielkiego Xię. etwa Poznańskiego, przez połączenie'za pomocą dróg szynowych wschodu z zachodem Państwa, im dotkliwszemi są dla nas zamknięcie granicy Rossyi i uciążliwość wszelka stosunków handlowych z tćmźe P?ństweru. Postanowienie to Najjaśniejszego Pana, zastało Komitet przygotowawczy ku zaprowadzeniu dróg szynowych w Wielkiem Xicstwie Poznańskiem wśród rozwijania »ię prac ku temu celowi zmierzających. Nikt zaprzeczeć nie zdoła rozlicznych trudności jakie zachodzą przy tak waźnćm przedsięwzięciu. Ileż to względów zachować należy aby drogi szynowe odpowiadały w całej rozciągłości potrzebom handlowym i przemysłowym kraju, ilei to nie trzeba przezorności, aby przez stosowny .wybór tiniów drogowych, zabezpieczyć trwałość zakładu a zarazem osiągnąć jak największą oszczędność kosztów. Komitet rozwijając prace swe'poświęcił je na sam przód badaniom, czyliby korzystniejszym było poprowadzić drogę szynową od Poznania do Głogowy dla połączenia się z takąźe drogą do Wrocławia, do Berlina i Drezna u

rządzić się maJącą lub teź pociągnąć ją z Poznania do Frankfortu njO. zawsze mając na względzie poprowadzenie następnie drogi szynowej W wschodnim kierunku ku Wiśle dla zawiązania stosunków handlowych z Prusami wschodniemi, przez co Wielkie Xiestwo Poznańskie stałoby się punktem środkowym Wszelkich komunikacji handlowych i przemysłowych pomiędzy wschodem i zachodem Państwa. W widoku połączenia się z Franktortem njO. .został ter już pierwszy tymczasowy projekt techniczny na miejscu sporządzony, który okazuję, źe lokalność między Po znanjem a tymże miastem bardzo sprzyja zakładowi drogi szynowej, albowiem cala ta przestrzeń jest płaszczyzną, przekopów i innych prac kosztownych i mozolnych nie wymaga jącą a nadto grunt wszędzie do trwałego fundamentu] sposobny. Rozbjerając zaś środki do uskutecznienia tego kosztownego zakładu, . SRaąląoowiono się nad tern, czyliby z większą i korzyścią było, takowe osiągnąć w drodze subskrypcyi na akcye lub teź przez obligi prowincyonalne wystawić · się mające za przyzwoleniem rządu i przy wyjednaniu gwarancyi procentu 4. od sta funduszem przypadającej, na Wielkie Xiestwo Poznańskie części o puszczonego przez Najjaśniejszego Pana podatku 1,600,000 Talarów. Wszakże cała rzecz tyczącą się dróg szynowych, ulegać musi po Stanowieniom i widokom Rządu, Komitet więc osądził być stósownem zawieszenie wszelkich swych czynności aź do postanowienia Najjaśniejszego Pana w skutek narad obecnie w Berlinie w przedmiocie tym odbywających się, udzielił jednak deputowanym z . Wielkiego Xicstwa Poznańskiego myśli i zdania swe, lakie w nim ctwbrzyły*'dołychczaso we badania i prace przedmiotowi temu poświęcone. , SJ?rosiowan"ie". "W Numerze w czorujszyui (25u) Gazety Poznańsko s(r. 1542, slup prawy, na końcu samym miało być: fiotilla jcgu Yucutan.... aajęla; .'.. zdaje się, ze się teraz prędko przeciw 3*cxasowi zwrócI. Tameczni roptiblikauIo teraz właśnie sa, w stanie "odrętwienia i t. d. · H - - - III - III Ił I I q Ił - Ił Ił IIza utrącającego prawo pierwszeństwa, jakieby miał uznany, i z pretensyą swoją li do tego odesłany, coby się po zaspokojeniu zgłoszonych wierzycieli pozostało. Poznań, dnia 12. Października 1842.

Królewski Pruski Sąd N adziemiariski.

Wydziału I.

OBWIESZCZENIE.

Cło brzegowe na czas od l. Stycznia 1843.

aź do ostatniego Grudnia 1845. roku najwięcej dającemu -wydzierżawione być ma; Tym końcem wyznaczyliśmy termin na ;i d z i e ń o l. m. L. przed południem o godzinie lltćj w sali sessyonalnej na ratuszu. Warunki w czasie godzin służbowych w Registraturze przejrzane być mogą.

Poznań, dnia li. Października 1842.

Magistrat.

Pierwszy transport prawdziwego świeżego Astrachańskiego kawiaru i wielką nadsylke.

prawdziwej Rossyjskićj perłowej i Pecco herM baty poleca w miernćj cenie handel Si ekieschina, ul. Wrocławska Nr. 7.

Kurs giełdy Ucrliiisblej* Dnia 24. Października 1842.

Sto- JNa pr. kurant pa papI - gOtOWlnrC. ramI. ZHa.

Obligi długu skarbowego . *) Pr. aiijr. obligacje 1830. . .

Obligi preniiów liandlu morsko Obligi Kurinnrcbii .... BerlIńskie oblig. miejskie *) Gdańskie dito w T. . . . .

Zachodnio - Pr. listy zastawne Listy zaśt. W. X. Poznańskiego "Wschodnio - Pr. listy zasL .

Pomorskie dito. . . .

Kur- i Nowornarch. dito Szląskie dito.

i k e j e Kolei Berlińsko - Poczdamskiej 5 dito dilo akcje a prioris. 4 Kolei Magdebursko - Lipskiej dilo clili> akcje a ,prioris ., Kolei Berlińsko- AiIhallskiej dito dito akcje a ---łJrioris , Kolei Diisseldorf. - Eiborfęld. 6i dito dito akcje a prioris . 98 Kolei uadreńskIej ..... 80'f dito dito .akcje · prioris . 99 F , Kolei Berlińsko - Praukfur1. 101 10Q 'Złoto atmareo. . i Prydrychsdory.. .. -ov 13 głi o nety złote po 5 tal. l{in V *) Kup1..Yący wynagrid« n» pbtny dnU i. Styctnu 1843. bu.

pan

103'1024 90V 102 Hfc!r, 48 103 106 103' - 104V 102 V

103V 102 89Ł101 'r I fImIs:

102V 103

III %

102V 103V

1U2V"6W

N ad pozostałością zmarłego na dniu 199o Sierpnia 1641. w Krotoszynie Majora Karola Wilhelma L e w i ń s k i e g o, został dziś prócess spadkowo-likwidacyiny otworzony. Termin do podania wszystkich preteneyi wyznaczony, przypada na dzień 6. Lutego r. 1843. o godzinie IOtćj przed południem w Izbie stron tutejszego Sądu przed Ur. Trąpczyńskim, Referendaryuszem Sądu Ziemiańskiego.' Kto się yy terminie tym nie zgłosi, zostacie