GAZ

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.11.02 Nr256

.RH.

Wielkiego

Xic twa

POZNAŃSKIEGO

Nakładem Drnkarni Nadworaćj Tf. Deckera i Spółki. - Redaktor: lI. WannowaHi.

JW%N!!ą W Srodę dnia 2. Listopada.

184£<

Wiadomości kraj owe.

z B e r l i n a, dnia 29. Października. Wydziały Stanowe.

Posiedzenie dnia 22. Października.

Na posiedzeniu dzisiejszem rozbierano pytanie dotyczące popierania rozciągłego związku kolei żelaznych między róznemi prowin - cyjami monarchii za pomocą zasobów rządowych. Mianowany przez ministra skarbu Referent skreśtił ogólny obraz tej sprawy, jak ją w mcmoryjale rządowym przedstawiono. Jako pytanie nasamprzód pod rozbiór iść mające wymieniono: a*ali członkowie zgromadzenia wykonanie tak rozciągłego systemu kolef żelaznych, jak go w zarysach w memoryjale rządowym przedstawiono, za istotną potrzebę kraju poczytują. Minister skarbu zwrócił następnie uwagę na ważność kolei żelaznych dla państwa Pruskiego pod względem wojskowym, politycznym i handlowym. "Większa część mówców, qp po nim głos zabrali, oświadczyła się stanowcz.O za "'przyścią " ważnością kolei żelaznych. 'PrzecieA <i niekorzyści nie pominiętą rpilczeniem.; Zwracano wagę, fe miąCOWICle przemy- raalych mIasteczek przez

koleje żelazne ostatecznyby poniósł cios; jeden członek zgromadzenia nad tern się obszernie rozwodził, że mianowicie dla W, Xicstwa Poznańskiego koleje żelazne na teraz nie są pożądane, ponieważ tam w ogólności nie wi elką przyniosą korzyść, zaś mieszkance miasteczek przez zniszczenie przemysłu swego zupełnie zginą, nierównie bardziej naglące) potrzebie przez budowę dróg żwirowych nasamprzód zadość uczynić trzeba. Wszakże zdanie takowe reszta zgromadzenia zbijała, sądząc, że przytoczone powody w porównaniu z ogólnem znaczeniem i wielkością projektu za nadto są maloznaczne, a nawet same przez się nie uzasadnione. Prawie wszyscy członkowie, co zdanie swe obiawili, w tern się zgadzali, że na pytanie podane \v ogólności twierdzącą odpowiedź dać wypada i że wykonanie kolei żelaznych ile możności przyspieszyć należy. Co do pojedynczych kierunków kolei, wielu członków rozwijanie zdania swego sobie jeszcze zastrzegło, innni sądzili, ,iżby w tej sprawie zdania Sfanow prowincyalnych zasięgać Wypadało, inni, że o kierunkach, które koleje żelazne otrzymać mają, publicznie donieść trzeba, .aby przy zakładaniu'" dróg żwirowych stosowny na to wzgląd miany być mógł. Oraz wynurzyło wielu członków'źyczenie, aby przy na« może urządzoną być mającą kolej wzgląd miano, leden członek zaś oświadczył, iżby było najlepiej, gdyby rząd sam wykonania wszystkie}) kolei żelaznych podjąć się chciał. Że wykonanie kolei żelaznych podług podanych objaśnień zapewne bez dalszego obciążenia kraju uskutecznić się da, wszyscy członkowie z radością przyjęli, podczas kiedy kilku to ja ko warunek wymieniło, pod którym tylko do całego projektu przychylić się można.

Wiadomo ści za graniczne.

Polska.

Z Warszawy, dnia 26. Października.

N. Pan, ua przedstawienie Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego, postanowić raczył: Art. Ij Dotychczasowe Obwody w Królestwie Polskiem, mają eię odtAd nazywać Powiatami; istniejące zaś dotąd, właściwie pod względem sądowym Powiaty, zamieniają się ną Okręgi. Art. 2) Kommissarze Ob wodowi, mają się odtąd nazywać Naczelni karni Powiało wemi; Adjunkci zaś Dozorcy miast, Pomocnikami naczelników powiatowych; tam zaś.gdzie jest dwóch Pomocników, pierwszy starszym, drugi młodszym nazywać się będzie.. Art. 3.) Wszelkie posady, tirzędy i nakłady w dawnych Obwodach, a W Ważniejszych powiatach istniejące, które dotychczas Obwodówemi zwano, Powiatoweroi odtąd zwać się będą. Art. 4.) Tytuły teraźniejszych U rzędów Municypalnych tak w Warszawie, jako też we wszystkich miastach Królestwa Polskiego, zamieniają się odtąd na nazwiskoMagistratów, przy zachowaniu wszakże wszelkich attrybucyj i prerogatyw U rzędów dotychczasowych. Z dnia 27. Października.

Ogłoszony został Ukaz Najwyższy, dat owa ny w Warszawie 29. Września (11. Pażdź.) r. b., obejmujący organizacyą Zarządu Komu nikacyj lądowych i wodnych w Królestwie PÓlskićm. Dotychczasowa Dyrekcya tychże Komunikacyj zostaje rozwiązaną. Zarząd Komunikacyj ma sobie p6ruezony kierunek wszelkich robót, dotyczących tychże Komunikacyj i Inzenieryi w Królestwie. -Zarząd składa się: z Zarządza ącego Komunikacjami; z Dyrektora Zarządu, który używać ma wszelkich prerogatyw, srnżą-cych Dyrektorom Wydziałów w Koniissyach Rządowych; z Inspektorów GeneralnyVh Komunikacyj; Z KaticeHeryi, fetórej etat oddzielnie oznaczónyAbetfiie. v Zarząd Komunikacyj stanowi Władzę niezależną od żadnej Komissyi Rządowej, lecz'zostającą

! 1578*

pod bezpośrednim nadzorem Dyrektora Gł<5wnego Spraw W ew. i Duchowa, i t. d. t (Dalszy dag wylegitymowanej szlachty.) Jabłoński An t, h. J asieńczyk; Jankowski Nikod., h. N owina: Jankowski Franc. Bukasz, t. h. ; Jankowski Jan (po Pawle), t. h.; Jasieński Lalt, h. Rawicz; J aślikowski Józef Karol, h. Jastrzębiec; Jastrzębski Jan, h. Sie.

powron; Jastrzębski Leop, Stan., t.h.; Jastrzębski Jakób po Wawrz., t. h ,. Jastrzębski Tomasz po Adamie, t. h.; Jastrzębski Piotr, t. h.J Jastrzębski Jan Nep., t. h.; Jaworski Jan Barth, b. Sas; Kargowski Stan. Dom-, h. Bończa; Kawiecki Kar., h. Wyszogota; Kiewlicz Stan., h. Leliwa; Kiwerski And., h. Jastrzębiec; Kleczkowski Ant., h. Trzaska; Kłodnicki Leop., h. Łada; Kłodnicki Stan., t h.; Kłodnicki Marcel., t. h; Kobyliński Jan Felix, h. Pruss2; Kobyliński, Felix Michał, t. h.; Kobyłecki Felix, h. Gpdziemba; Kołaczkowski Alex., b. Habdank; Komorowski Tom., h. Ostoja; Kosiński Felix, h. Rawicz; Kosiński Józef, t. h., Kositulski Jan, h Kruszyna; Kowalski Jul., h.

Wieruszowa; Kowalski Waler., t.h.; Kowalski Józ., t. h.j Kowalska Zofia, t. h.; Kowalski Teofil VVinc. Józef, t. h. ; Kowalska z Chroniewskich Monika, iako Chroniewska, h.

Gryffi Kowalski Felix Ant., b. Wjgruszowa; Koźuchowski Woje, h. Doliwa; Koźuchowski Kaź., t. h.; Kraśniewski V\ ikt., h. Gozdawa; Krynirki Frań. Ant., h. Korab; Krzesiński Ant., h. Nieczuja; Kizyiszkowski Kajet., h. Odrowąż; Kudelski Łuk, h. Ślepowron; Kulesza Jan Felix, h. Slepowron; Kulikowski Jan Ludwik, h. Drogomir; Kurowski Dom" b. Wąż; Kwasieborski Ant, h. Cholewa; Lewiecki Piotr Konst., h. Lewiecki; Lipski J acek h. Grabie; Lipski Jan Nep., t. h.; Lisicjcl Maciej, h. PrussI; Lisicki Michał, t. h.; Lniski Jan, h. Ostoja; Lut oborski Win. Ign. h. Lubicz; Łaszewski Michał, h. Szeliga; Łętowski Marcin, h. Bawicz; Łętowski Adam, t. h.; Łętoweki Andrzej, tegoż herbu.

: i. .

, Z dnia 28. Października.-' Ogłoszony został następujący Ukaz N. Pana ż dnia'29, Września (11. Paźdz.) r. b,', datowany w Warszawie: «Chcąc dowodem szczególnym Naszego zadowolenia wynagrodzić długoletnią, wierną' i ciągle gorliwą służbę zmarłego Generała Adjutanta N aszego, 'Generał Lcjtnanta A Ratite 'nstrauch, i użrtać znakomite zasługi jegoY W wtelplicznjjch obowią*kUćh okazaW na' przedstawienie 'NamiestniitfftaśzegoKVWtvVaPó!sJ\go\ Stanowimy: Pehsya. emerytalna W tfóScj riib;. sr.'GTOO KOC.

ej)j którij; pdftiińiióriy G6heral-Adjulant póftw» z Xiążąt Gedrojciów Łucyą Rautenstrauchoypą, pod zwykłemi warunkami; w polowie zaś na córkę zmarłego, Laurę z Rautenstrauchów Bujno, aż do jej śmierci.« N. Pan nadać raczył P. Michałowi Lewin« ekiemu, Dyrektorowi w Zarządzie Naczelnym Kommunik-icyj lądowych i wodnych W Królestwie, tytuł Radcy Manu. D. 25 t. ni. przeniół się do wieczności J W, Karol Kichter, General- Mojor Sztabu Generalnego, Naczelnik pomiaru topograficznego Pobkiego.

G a 1 i c y a.

Ze Lwowa dnia 15. Października.- Przepisana ustawami Instytutu naukowego imienia Ossolińskich, doroczna uroczystość na uczczenie pamiątki Cesarza Franciszka I" odbyła się na dniu 12. b. m. w nowej sali Instytutu w obec licznego i poważnego zgromadzenia. Zastępca naukowego Kuratora Wny Gwalbert Pawlikowski wymownym głosem oddał hołd cnotom zgasłego Monarchy, pierwszego opiekuna Instytutu i cieniom szanownego fundatora tego zakładu, Poczein Kustosz Instytutu, doktor W. Szlachtowski wyręczając dla słabości zdrowia nieobecnego Dyrektora, odczytał zdanie sprawy z dwuletnich czynności i stanu Instytutu. Z tego zdania sprawy okazuje się, iź odpowiedne celowi przeistoczenie i dokończenie gmachu instytutowego zostało w dwóch ostatnich latach do skutku przywiedzione. Pozostaje jeszcze do całości tego gmachu, wystawienie południowego skrzydła, które, także jest nadzieja, że stanie w kilku latach. Tymczasowie skrzydło północne zostało najęte i urządzone na umieszczenie Wydziału Stanowego i Dyrekcyi towarzystwa kredytowego. Bogaty zbiór medalów i monet układa w systematyczny porządek p. Melli, pisarz Instytutu i już greckie i rzymskie ułożył i spisał; polskie jeszcze dawniej Ignacy hI. Krasicki spisał i niedostające ze swoich dołożył. Zbiór minerałów początkowie przez założyciela zaczęty, były- professor krakowski, znany zaBzczytnie geolog i mineralog Zeiszner, kosztem J ózela lir. Dzicduszyckicgo, systematycznym doborem wszystkich materyałów Ha ziemi polskiej znajdujących się, wzbogacił. Teraz cały ten zbiór t staraniem c, k. Radzcy gubern., Dyrektora Policyi Sacher- Masoch i profesora Dr. G-loisnera układa się systematycznie, Podobnie spisuje się bibliograficzny katalog książek, których liczba już przeszła dzieł 56,000. Mię» dzy nbwemi darami, które Instytut w książkach otrzymał, odznaczają się dostarczane ciągle przez P. Adama" Rościszewskiego książki

w różnych narzeczach słowiańskich; zapis ewentualny biblijoteki lekarskiej przez. Dra profesora Krausneckera i dar dziewięciuset kilkudziesiąt książek i manuskryptów P. Euge-r niusza Grodzkiego, który prócz tego 2 A O czer. złot. Instytutowi zapisał, j pobieranie rocznego procentu na dokupno książek, na dobrach swoich, Borkach zabezpieczył W końcu posiedzenia odczytał wspomniony Kustosz swoje rozprawę: O przysłowiach, przypowieściach i ich stosunku do filozofii. Z radością witamy na polu filozofii, nie wiele jeszcze przez nasz naród uprawianćm, nowego pisarza, którego jasność pojęć i wysłowienia, odkrywa nam w nim te właśnie przymioty, które do zaszczepienia i wzrostu filozofii w narodzie uaszym są przedewszystkiem" potrzebne.

Z dnia 25. Października.

Jego Exelencyja hrabia Alfre d P o t o c ki, Jego C. K. Mości rzeczywisty tajny Radca i Podkomorzy, Królestw Galicyi i Lodomeryi Wielki Marszałek koronny, oświadczył tym«zasowej Dyrekcji galicyjskiego stanowego Instylu'u kredytowego, iz chcąc ze swej strony przyczynić się do ustalenia kursu listów zastawnych, postanowił zakupić od Dyrekcji listy zastawne aż włącznie do summy 160,000 zł. reń., mówię sto sześćdziesiąt tysięcy zło« tych reńskich monetą konw. z obowiązkiem wypłacania za takowe gotowizną w Wiedniu w dniu 1. Stycznia 1843 roku po 95 złI. mon. konw. za 100 zlI. w listach zastawnych. W razie zażądanego przesłania gotowych pieniędzy z Wiednia do Lwowa, koszta przesyłki żądający ponosić, tudzież za wcześniejszą wypłatę pięć od sta opłacić byłby obowiązany. Co niniejszćm do powszechne I podaje się wiadomości. Z Rady Dyrekcyi tymczasowej galicyjskiego stanowego Instytutu kredytowego. Anglia.

Z L o n d y n u, d. 20. Października.

Urzędnicy menniczni są codzieu zajęci biciem złotej i srebrnej monety, aby postawić bank w stanie zadosyć czynienia żądaniom gotówki, objawionym mu z powodu rozpoczętych wczoraj wypłat dywjdend październikowych. Od czasu panicznego przestrachu, z · powodu zbyt lekkiego złota w obiegu będącego, massa wybijanych pieniędzy wynosiła w przecięciu co tydzień 300,000 f. st. Do banku wpłynęło w lekkich całych i pół sowerenach do pół siódma miliona f, szt., które wszystkie przebite zostały, tak, że teraz Dyrektorowie dostarczać mogą publiczności nową ważna, monetę. W ostatnich dniach posłano do do bicia na rachunek rządu, dla wysłania do lndyj wschodnich. Teraźniejszy zapas sztab w banku angielskim przechodzi 10 milionów f. sxt. i od wielu lat nie był nigdy tak wielki. Z powodu żądań złotej i srebrnej monety, mennica dopiero w początku następnego roku będzie w stanie bić nową miedzianą monetę (pół farthyngi).

fJVadesfano.J W roku zeszłym, w miesiącu Lipcu roz{ wiązało się towarzystwo pod tytułem: »Erhoiungs- Resurse.« Z gruzów rzeczonej Resursy utworzyło się towarzystwo, które złożywszy pewną składkę, dało trzy bale tak nazwane kupieckie, czyli raczej kupczące, gdyż entreprenerowie nie troszcząc się o zabawę, i niezwaźając na porządek, zajęli się gorliwie pozbyciem swoich towarów, których każdy ze sobą zabrać nie omieszkał. Obecnie fundusze złożone, już się rozeszły. Szanowni entreprenerowie chcąc przeto i nadal sobie tak miłą i zyskowną zabawę sprawiać, postanowili u« tworzyć formalną Resursę. Wzięto się do dzieła - wszystko poszło lotem błyskawicy, i już nawet statuta towarzystwa skreślono a skreślono prawdziwie genialnie. Pewien . statutów rzeczonych opiewa, iź »zabroniony jest przystęp wszelkim golds c h m i d t o m « ( S i c? . ') . Z tego wymika, iż towarzystwo to, zamierza przybrać tendencyą arystokratyczną. Entreprenerowie przecież są tylko plebejuszarnr, wahalibyśmy się nawet kiedyś ... nazwać ich patrycjuszami. Zdaje się jednak, że się ta generacya wielce uszlachetni, gdyż zabawy te mają się odbywać w Dazarze. - W towarzystwie tćm znajdli się ludzie, którzy pozwolili sobie wykluczyć Pana W. . . . . " uważając Go za niegodnego, czyli za nieusposobionego do podobnych maxym. Pan W. nigdy niezbaczał z drogi prawej, wypłacił dłu A przeszłości, czyniąc to co Mu honor i obowiązki względem ziemi rodzinnej nakazywał., a W obecnym czasie postępowaniem swojem okazuje, źe jest prawdziwym obywatelem. Nie ma też fizyognomii żydowskiej .. coby towarzystwo od Niego odstręczać miało; jedyną Jego wadą jest, że lubi zawsze prawdę powiedzieć, i źe się nie zna na procentach i spekulatyacb... Balotowanie uważamy ze rzecz bardzo nikczemną, gdyż nieraz się zdarzyło, źe ludzie, o których opinia, publiczna najlepszy sąd wydała, najwięcej czarnych gałek w udzielę odebrali, i do towarzystwa przyjętemi być nie mogli. Skreślić statuta jakiego towarzystwanie jest to samo, co napisać protokół, dlatego radzę Panom T. . . . .i 1. . . . " mieć się więcej na ostrożności, i niech Ich bynajmniej nie zaślepia ich -stanowisko, źe na każdego zgóry spoglądać mogą - gdyż dolne piętro inny nam widok przedstawia, a nie wszędzie jedne i te same instytucye dadzą się zastosować. W końcu dajemy braterską naukę szanownym entrepreneroro, aby zatrzymali dawne godło »Erholungs-Resurse," a tymczasem sobie rawdziwie wypoczęli, aż wystąpią ludzie, tórymi osobisty zysk powodować nie będzie, i którzy obok piekielnej galopady i walców Strausa, rozrywkę umysłowe wprowadzą.

Dziubiński.

Sprostowanie. - W Numerze wczorajszym (255) str. 1573, slup lewy, wiersz 16 zamiast: »Szef depurtamentów« nnało być »Szef departamentowy" j a str. 1574, slup lewy, w. 8. - zamiast - szefa QCpepartanientów - - -szefa departamentowego.«

Zmiana mieś zlania.

Mój znaczny skład rozmaitych wyrobów blacharskich przeniosłem z ulicy Wrocławskiej na u I i c e W o I i n .» 1>0< 1 o-VrCUl A8» Polecam się łaskawym względom wysokiej szlachty i szanownej publiczności i przyrzekając najumiarkowansze ceny i skorą usługę, spodziewam się, że udzielane m mi dotąd zaufaniem i na dal zaszczycanym będę. Ludwik Pawłowski, blacharz wPoznaniu, ulica Wodna Nr.28. W litografii i składzie podpisanego znaj.

duj $ się: P o ID n i k i b r o n z o wek r ó - I ów f t o I s k i c II. przedstawiające ich nagrobki w Krakowie. Łaricucliy żeI a z fi e * rozmaitej grubości do gospodarstwa potrzebne. - Prawdziwe I.awaiiSliie cygara. W. Kurnatowski.

Po uprzątnieniu pierwszej nasyłki hollst.

ostrzyg, oirzymał handel .bypnjew.sk'ego w Poznaniu nowy transport tychże wybornego gatunku. dnia 31. Października 1832. Uwiadamiając Szanowną fublicznosć ó przeniesieniu mojej restauracyi i handlu win - z dotychczasowego mieszkania do domu Wgo Mioduszewskiego - dawniej Łaszczewskiej N o. 14. przy ulicy Wodnej - proszę o łaskawe jak dotąd względy - zapewniając, ii różne wina jako i inne' trunki - tudzież araki w dobrych gatunkach ryczałtem lub cząstkowo w cenie pomiernej sprzedaję. Jerzy Zupański.