.1:
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.12.19 Nr296
Czas czytania: ok. 22 min.'Vlelklea;o
'Xłęs1'VRp O Z N A Ń .8 I{ I E G O.
Nakladem Drukarni Nad'fl'oraeJ ,re Decker" i Spółki. - Red.ktor! A. ."u""o",.Ic'.
.j}i 96.
\V Poniedziałe k dnia 19. Grudnia.
Wiadomo ści za aDicnę, Polska.
z Warszawy, dnia 13. Grudnia. N. Pan uznawszy. że. ulywane dotąd '\'V Kr61estwie Polskiem tytuly: Radzc6w Stanu ł"iadzwyczajnych i Reft'rendarł:Y SIanu Nadzwycz., od czasu zniesienia osobnej Rady StaI'IU Króleatwa, nie odpowiad..jił obecnemu położeniu rzeczy W kraju; Rozkaat raczył. aby osoby, ":1ające I'I3dane sobie powyisze tytuły. odtąd mlanoW"aly sił.: prosto Rarlcami Stanu i Referl'ndarzami Stanu. .
Ukazl'm N Pana z d. 10:112. Listop. r. b., Pan Mikolaj Wioro Q 6rski, Starszy Radca Nalwyisze; Izby Obracłl., mianowany został \'ice Prezecm K6mmiss y i umorzenia długu krajowego, przy zachowaniu wszakże obowi'J k6w teraźniejszego urz,.du. R O S S Y a.
Z. nad granicy polskiej. d.3. Grudnia.
(G. Wrocl) - Najnowszą rzeczij, o której W Panu donoszę, ie całe woisko liniowe rossyjakie, ustawione dopiero oiedawno temu naCi granicą, W" celu strzeienia tejże, nagle znowu W głijb kraju cofnic;to, a trłź granic na nOWo kozkom pwierzono i liczb.. tychźe przy ro. alkah .zwlł.:kszono. Nie wiadomo. co. rJ:ijd I:O$sy)&kl do tego nOwego irodka 'poTf'odQWat I mogło, upowszedmilo się przecie 1 mniemanie.
ł i.e od wolane pułki mają poslużyć do ,,"zmo) cnienia armii poludniowej.
Z Petersburga. dnia 8. Grudnia.
Przez Reskrypł:ł Cesarllkie mianowani kawalerami orrleru Św. Stanislawa 1. k'assy: 7. IJiłltopada, człont'k kommissyi budowniczj Bachtińkiego korpullu kadet6w W Orle. Ge.- ' nerał-major Prietwitz i Rzeczyw. Radzca Stanu TitO\.v, ten ostatni w nagrodę f;orliwością odznaczont'go i skutecznego pelnienia obowi:}e zku SprawuJącego interesa przy Porcie OUomań&kiej. N. Cesarzd. 18. Pazdz.. pot'ł\'il'rdzial etat dodatkowy Dorpackiego Uniwerll)"tdu. Przeznaczona na to summa 23,570 r. ar. ma b}'ł wypłacona z ostatków summy etatowe; kt6rą pobierała Wile/Jlika M edyczno....<.;hicurgiczna Akademija.
N. Cesarz dnia 23. Paźdz. potwierdził etat "nowo ma;ijl"Fj się urządzić expedycli cenzury -w 111. Oddziale przybocznej J. Ces. Mośći Kancellar)'i. .. Na przełolenic Ministra Skarbu j Komitetu Ministr6w N. Cesarz zezwoli t na zWi"kszcnie działan Kantoru Handlowego Banku w Kijowie. Na lDocy tego Kantor Kijowski będzie m6gł nabywać wex,le trallowanll na Petera życzających opisania dóbr "astawianych w Radach Opieku(u:zych,: ola odsyłania ich do Rady Opiekuńczej, lecz nie bdzie m6gł cZlnić" a,.
'Wans6w na rachunck dodatkowych pozyczek, podług tał<iel5o opisania przypadających. - Ukaz RZ1dząct'0 8enalu. 1) 29. Paździer.
Z ogłoszeniem dcldaracyi wymicnionych przez posła RossYIskiego przy związku Niemil'eki,n l\z. T. Rp Oubril i posla J. W. Xiecia \iValdek przy związku Nicmieckim Rz. T. R. baronjl Holzhausen, o zniesil'niu nawzajem poboru od wywołonych za granicę dóbr spadkowych, bdących wasnośeią podanych Ros'yjlkich i Polskich poddanych Xic;stwa Waldeck. (Deklaracya podpisana we Frankfurcie nad Mel'Iam 6. Sierl?OIa b! r.) Francya.
Z p iiI ryża, dnia 6. G.rudnia.
N a t i o n a I, który po długiem namyślaniu si.. nie m6gł dłużej milczeć o pomyślnym skutIw oręią aniełskiego w Afghani:;tanie, korzy6ta z z'apowledzianego odwrotu woiaka za In.
rlus j r6wnie w polityunym iak wojskowym 'Wzgłc;dzie ostatnii) V\:ypr3wę w nader nieko.
rzystnem W}''!lwia świetle. "\V Izystkie niebezpie,:zeństwa powiada on, kt6re wyprawa .ta uprzlltnąć mijlł;t, "8roilliejszą tt'raz ni dawniej przybiorlJ postać.. Ni .tylko f,:prz)'stanie haudlowe z zacłlOdniego brzegu Indu,a Jest strl)f;pnę dlil przemysIu anp;ielskiego i 5 do 600 milion6w napr6źno zmarnotrll-wiono, ale takl.e opuszczenie kraju bez 1.ur.ełncgo zdobycia go n. no\'Vo. bez przytłuluienia powstma i bez zmu$zJmijl Jlieprzyjaciela do złożenia broni, tylko za wypadek poniźający poczytać l'Iall'iy. a tl'n mamidło potl;gi aniclskiej w Azyi na dlu;i ca5 zniwl=zy. RossJ' przez zas niejaki na nieczynność skazana, lem iyw-iei tnaz raość swoj,. objawiać zacznij:!. Obludna mowa Lorda Ellenborougha nie zlqdzi nikogo, bo dqkumenta publicn jf'go poprzednika, kt6ry nabycie nowego przedmurza l'Ia zachodzie Indyi y.ą oieodbilą potrzeb,. po czytał, za nadto ITIOJ:no jij zpijają. B}'ć mpi.ę, ie hngliJa zeche zJ-:ody swpje powetować pru wkroczenie do Pendszabu albo clp N epalu, łe Afghanom przez ppdieganic bezrziJdu lub PQdburzenie 1ch E:lównych Iliprzyjiłjacił zeikQw 'ił ich patryolyzm odpokutowat kaźe, albo jeżeli CI nowego władzcę 50' bie oLIPrl) , tegot rpąr'} pretendenta ;strjłszyć bl:1zie, 7,8chpwu;ijc w J.)In względzie Dosl. Mohammdll jako kosztowny zaklad, ale wSHItko to JlIe ,doła zgoil ran w polityczoYJD i mpraln}'m wzh:die prcz opuszczenie krllju łccO zadanych. - J)ru83 czic liberalnejpralI,. zajmuje się bardzie; oczekiwaniami. WZOleconćmi przez pok6i nankinski. Kur y er dowodzi historycznie, źe Francya W traktatach swoich z Turcfij i Barbar)'ij nic;dy innych mocarstw od um6wionych korzyści nie wyłączała, że więc ,,1U6Znlł iest rzeczą, aby i Anglia '\v Chinach żarlnego monopolu nie zaprowadziła.
Z d n i a 10. G r u d n i a.
. ?,ułeilly Sąd policyi popawczej wydał dzi.
61al sw6J w)'rok "W sprawie z powoóu kata6łrofy z dnia 8., Maja {Jrzeciw administracyi kolei pansko-Weralsku!i (leV\'. brz.) wy to- . czonei, W 8Z Y s t k i c 11 o b ź a ł o w a n y c h z a z u p e I n i e n i e w i n n y c h u z n a n o, a 6trony c)"wilne na pOJloszenie koszt6w skazano. Do zja",'isk uwagi godnych, poprzedzają.
eyeh z"n.)'kle prze&ilenia polilyczne, policzyć teź można znaczną liczb.. rossyjskich znakomitych rodzin, kt6re obecnie w P:!ryzu przebyV\'ajij' PrZl'Sd8 trzydieści najma,ętniejszych familii rossYl6kich zimł,; tegoroczn-q w raryłu przepc;dzić zamyśla, 'midz}' nit'mi jl'st też najbogatsza Pani w całej Rossyi, Hrabina Szeremetiew. To bard£o coś trąci ministeryum Mole, kt6ry, jak wiadomo, głowę soliie Jem nabil, że t:hce byt Ludwika ł'ilipa Coulaincourt i ulubioną myśl swoję przJfiljerza rOllsyjako -francu:r.kit'go do sku!ku doprowadzL - Reklamac}e pewnl'go posel5twa przeciw nabożeń5twc Polak6w w ich jl;z)'ku ojczystym odprawiantmu, nie wydaly dotJchczas kutklJ j poseł fłr. Arn.., o owej noly się Jl i t: pryłączyr. To,,"\"iański stą.a ""ywołapy, iyie teraz w Hruxclli i stara si.... jak za1nze robił prpZt'lytóvv; do jego tUlejaz)" h naj.
gprliwsz)'rh wielLideli ną't'iy Eclgard Quinet. M)lnern jest mnien1a,lie niellórych d;lirnni6w, jaobJ r6lowa Kr)styrl ,na powsIaniu Bflrcelonsklfil" pud9walą nadzle;ę 6WC O O powrotu do Hiszpanii. Przciwl1if, w)'padki te "nabawiają ią trwogą. Z jednej bowiem stroI)Y lęka $ię, aby ij córka, J(rólowa JzaLclta.
nie dostała siC; w' rce po",'stańc6w, kl6ryeh ele u'YYaża za CZ) lito repuł;>l.kalikie i z orugi€; aś. iest onp l'go zdania. ie leieli ReJent po. kona powsłani, ""vtedy korzystaj_lc z st-j 6pOsobności, rozsZt'rzy swią ""ład Z!;, przedłuży swoją rejeri(')'ą i moif' si.. ogłosi \-Vicekrólcm Kuby. (Dav:vrlieJ IJll\Viono p w}'Spl)ch Filipińskich.) Zresztą Królowa K r)'Slyna udaje się codlień do St. CIQd, prosz'!c Króla, jeidi nie o zbrojnł) inter'wencyo), to prz}'najmniej o formlne pośrednictwo na kbrzsć jej c6rki. A n g l i 8. .
Z Lon!3ynu, dnia 9. Grudnią, E x a m i"n er po40bnie jak wi«;ksza czt;l innych 8azet poczytuje rzeczą zupełnie 81650. weJ!lc w 5typulac;ye względe1I zakazu. handlu opium, poniewaz to zupme do woli TZąO:wi chińskiemu pozostawIĆ wJpada, chocln rzą4 angielski w włanym itere.sie o ł: nlU handlowi ile moźnoścl zlrpoble8at. pOWinien, W spomniana gazeta te";" ty.lko .traktat p.
koju nagania, .źe Anglia. me za)c;ła Jeszcze kilka slacyi dalej na północ nad Hong Kong, = wyspy Kolongsu' w zatoce Emoy albo JakieJ Wyspy lJa bardzo wainej. rzece .JangtyiDg.
Stacj'a lakowa b}'łaby mer6wme. wazmelszą od stypulacyi tyc,zcej przebywama p,?sła a t;iellikicgo w Pekinie, któr gazety, laoWl. de .Morning Herald, Jko w naJwyzlizym stopniu pożądane wystawIalą: Taowa bowiem posiadłosć I do .zabeplezema. handlu anoiełskie"o nie rÓwme wlI.ceJ by 811; PrzYd c7yniła. aOniieli pobyt posła przy dworze chiń: skim , któreGo depesze n drodze. lądoe) przez Chiny na przestr.zem 1200 mil ar:g 'e1 - skich Chińczykom całkiem byłyby I?OWII';CO1'1 e , posel ten 1I1Uałby ooło 8 mlsIC;C>: na odpowiedź z AnglII oczekiwać, mlssya )('go przynajmniej 20,000 f. szt. roczrue by koszto. wała. Zresztą ostrzega teź Examiner po. dobnie lak inne gazety przed nim, ażcby po otworzonych teraz 7.,:"izkach. ładlo)'ch z l.hinami za nadto LUJneJ nadziei SIf. me od dawano ani w nieostroźne spekulacye ai,. nie zaplL5zczano. Z dnia 10. Grudnia.
'\IV czoraj rano na lonyńsko-bircning,&ń6kiej kolei źe\azn6, wydarzyło się okropne rueszczc;bcie; jedna 70 letnia kobieta zo.tała przy tern zabita, 'a 3 osoby ci..żko raniom:_ Oś loko: motywy w. ()kolicy A)'Iburg SIł,;. zamała I wszelkie uSiłowania stróza, aby oglen Jeszcze dosć wcześnie prz}'gasić, były nadaremne. Jeden w6z został wyparowany f. a Qwa inne po za szynami się wywró.:iły. Sledztwo pokazało, ie po wzgl.ędern zelaza .oszukań$lWO :zachodziło, os bowiem co by miał. b)'t mas.
5iw żelazn<t. wewnątrz b)ła wydrążoną.
Podług gazety S t a n d a. r d, w u5tatnich ('Za.
lach ludność kólonij &łlgl,elski6:b przechooziła ludnoś£ całći Europy. . Hiszpania.
Perpi6nan, dnia 6. Grudnia.
Doniesienia z Perłhuis z dnia dzisiejszego rano Słoszą, że Barct;lona wczoraj kapitulo wała. MieszkallcY Glrony, co si.; d(), Barcelony byli wybrati, P1? odebraniu tej \'\'iaor!IO" ci znoWu powrócIlt. Z Bareelony am hiły ani podr6łni nie przybyli. Toulouse,. dnia 7. Grudnia. · Barcelona dnia 4. wieczorem po:.ddala się i w o i 6ko Espal tery dnia 5. ra. do miasta Weszło. Bombardowanie zaczc;ło si.. dnia 3. o 1 ttj rahO, i ai do godziny 1 Ue; wiec:i(.Ór jui 523 bomb do iuiasta rzucono. CZł,;ŚĆ do.
mów na przedUJieściach dziale twierdzy Monjujch zburzyły. Konsul angitolski Generał-Kapitanowi van lIalcn oznaJmił, i okrętom angielskim na przysłani zalecił f aby bander narodową wywieliiły i szystkich £udzoziem-c6wjłlkiegokolwick biJdź OiJrodu, wyjąwszy tylko poddanych hiszpa(.skich, na poklad awój przyjmowały. Z Paryia, dui:\ 9 Grudni.a. .
Wiadomości z Perpignan nadeszłe tu draB'! 2w)'cLajną i tei do dnia 5, m. b. siC;gające, o zwiastowanych przez tele8raf perpignaliki nowinach. nic zgoła nie donoszą. Zdaje su;, ie M o n i I o F dla tego też ich nie umieścił, po.. niewal lą rząd leleli nie za zupełnie fałszywe. to przynajmniej za bardzo przesadzone poczytuje. A. tak mianowicie nowina o powstaaiu całej ludności katalońskićj po dawnitzyc.h dowodach 6pokojnego unej ducha, zdaje 81f nosić na lobie widoczną cecbę przesady. Nie przypisujemy tći wielkiej wagi doniesieniu o zamiarze .llarcelończykow zal\..ni't£ia raczej chorągwi {rancuzkići auiżeli poddania się Eaparterze. \iViadomo bowiem. jak daleko ł'ran: cuzi w łudzeniu narodowej swej próinoścł często sit; posuwają. Że zrr8zlą bombrdowanie miasta sił,; zaczl;ło, nie ult'ga wątpliwo. ści; jaki ono wydało skutek. o tóm wkrólce tilit; dowiemy. Don ALdon '}'erradas przyby. ciem swojem naJ\'vilicej sN; zapewne prLYczy. nił do ozyn'ienia rru:slwa ob)"'Vstclstwa a1"'" cełońskiego, które przed tern ;ur. zupełnlc D oułeniu 5wem zWiJlpilo. ł Z dnia 10. Grudnia.
Poniewai poczta z Ean-elo-ny ocl dni kilkb 'wcale nie nadestła, zbywa Wi4;C na dokła-.
dniejszych wiadomościcłl o wypad1...ach :e e], 3.r 4., Q którydl moglibysmy Lyli dzisiai szczeBuły drogą zwyczainą olrzymać. Gauty nad.
ę,raniczne fran..czlvie' udzielai. tei tylko bardzo niedokładnych nowin, chociai \'V tem si' zgadzaj.), że kapiłulac} a nasló/piła. llomardowanie miasta 30 - JG godzin 11'Wać miaro. i twierdzą, źe dnia 3. od godziny 11tj prze-d poludniem o Ulćj wieczorem, przeszło ąO bOfilb do miasta rzucono. JutFO z pewnos pewniejize fi;)S dojdą donjeeienia. Scr'hia.
, Z Semlina, dnia 1. GTudnia.
Dnia 2980 Listopa.oa prz)b}'ł Pan Liven do Eelgradu. A ni X iąił,;, ani Kiamir Basza. ani też i"adt'n inny c-złonek noweGo rZ<Jdu nie S'ldzit być swoim obowiqzkiew powitać go. Katdy. czeka jego odwiedzin. 8Ii)' z nim W
.. odwiedził Kiamila Baszę, Xięria, Wutlcza i Petroniewicza. Zdaje on .ię być męźem rzadkiego umiarkowania i rzadkiej spokojno'ci, i pochlebiaj Q sobie. źe sję da z obecnie panującym atr0!lnichve pojednć. Przybycie jego było OIezawodme dla ""'Ielu 01l6b nader pożąi1ane, a to tern bardziej, źe Pan Watschenko ,wojem postępowaniem i sposobem załatwienia interess6w nikogo sobie ująć (lie potrafił. - Xiążę Michał nie zrzekł lię jeszcze calkiem nadziei odzyskania utraconego tronu serbskił'go i ciągle jeszcze wszelkich używa 6posobów. aby 6tanowisko swoje w Serbii i u Porty naprawit. Na teraz ,tara.sic: e r'ikę c6rki Xięcia sami;skiego t Hogoridesa, w nadziei, że w m..iu tjm. wielki wpływ majijcym, silni) znajdzie podporę; W Serbii liczni emissaryusze 6tarają si.. serca ludu dla l'Iiego pozyskać. Tych emi5saryuszów wY6łał on na wszY6tkie strony i naWet w Bulgaryi kusi się podobno dw6ch z nich o podburze(lie tamecznych chrzelician, dla rozerwania uwagi swoich prz('ciwnikw i rozdrobnienia icb czynności Da ",:szystkich punkt:łc. W: bwodzie belgradzkim. kruszewacklll1 I w nałm azabackiej w)darz} ły aic; W skutek tf'go podburzania znaczne rucł.y, a władze dowiedzia Iy sil,; przez uwięzienie kilku os6b o doś Imacznie rozgałljjzion)'m 'pisku. W kt6rym azczeg61niej były Minister Xięcia (Rajewicza) jeat uwikłany. Dla tf'go Kiarujl Basza wniósł do Porty. aby zalog.. w Belgradzie 4000 ludzi wzmocniła. Odkąd się tu dowiedziano o kry. tycznycb at6sunkach. zachodzQcych na rossyi. ako-pruskie; granicy, jako też o zawartym przez Anglików w- Nankinie vokoju, olrzQśnięto się z wielkiej obawy przed Rossyą. która wszystkie umysły Dpanow-ała, i po!,,2.ito nadzieję. źe inne mocarstwa o 1011 X1ł.atw trolzczyć się bc;d. G r e c y :t.
Gazety ateńskie zawierają kr61ewski eoykt z dnia n. Września, na mocy kt6re p o ma b)"ć wzniesioną powszechna Izba obrachunkowa. Ta b..dzie tw-orzyć Senat w mini5tt'ryum finansów, wypracowywać projekta budźetu, ona fe sobie przekładać rachunki, będzje czuwać nad poborem dochod6'W skarbowych i rozr1.ądzać summą, kt6ra & aJminiatracyi pozoatanie. Turcya.
-ł Z Ko 11 stan tynopo I a, dnia 23. Listopada.
, (Gaz. Powsz.) - .Nadeszle tu z nad granicy Pel"skiei doniesienia zbijają dawniejsze pasłoski o nowem wlargnił,;ciu rers6w do Kurdi.. stanu, czemu zreszt'J tem bardziej trzebabyf820było się dziwił. poniewd Szach ju! dawno ofiarowane mu pośrednictwo Anslii i R058yi przyjął. Stósownie do owych doniesień nad 6ranie, Perski) i w Kurdi'lanie aupelna panuje apokojność. Próca 'go o.tatni parostatek Trebizondski przywieść miał wiadomość. te Szach do przyięcia przedłoionych mu od Porty w. run"ów pokoju 5kłonr.y, wic rzecz cała załatwiona. Bliższych w łtj mierze doniesień jeszcze wyglljdi.'my. (Gaz. pow. lip:) - Kilku post6w wielkich mocarstw odbyło narady z Ministrem spraw zagranianych, Sarim liey, pod wzglc;dem spraw Syryjskich, t. j. Sir Stratford Caning i PP. de Bourqueney i KlezJ. :Nalegali atósownie do odebranych od rządów swoich instrukcyi o mianowa!1ie cbreściańskil'go Kaimakana dla Maromtóvv. Porta dotychczas nie dała żadne; odpowiedzi. l P. Dutcniew długą miał konfl'rencyę z Sarim Hey. Miała sic; ona jednak nie tak :Syryi, jak raczej Serbii dotyczeć. P. Buteniew przyjął bowiem 0znalrnio!1e mu za Itrony Porty potwierdzenie wyboru Kięcia Alcxandra li tyll!o jako akt uUł:dovv.y o d r e f e r e n d 1J m do r&ądu ,we go.
Teraz podoLno otrzymał instrukcye z Peters.
burga, opiewające,. Że r.ząd cesarski teRo po. atc;povvania Porty me pochw-al., i koniecznie złożenia obydwóch Ministrów Wucsicza i Pe. tronewkha 8it; domaa. (abinet pt'tersburski gniewa się też pOdobno bardzo na Kiamila Basz,. i stara się o oddalenie tcgo inleressom Ros.yi nieprzyjaznego mC;la z ndradu.
Z Smyrny. dnia 7. Lisłopada.
Według ",'iarogodnYf'h wiad..mości z Syryi, . usiłowania rządu francuzkil'go w podburzaniu tego kra,u trwaią jeszcze ciągle. Duchowni i wojskowi przt'biegaiiJ z polecenia ministerstwa francuzkiego. kraj we wszystkich kierunkach, i Itarają sic; podkopać wpływ- Anglii, a przez wzniecenie niespokojności u6prawiedliwić nie.. jako post..powanie rZi)du franclJzłcił'j!;o, że wca. fe nie (.hciBł wypędzić Baszy EgiJ>skiego z Syryj. Ukazanie się floty Admirała Lasussl' przy brzegach Syryi, musiało mieć z tem związek. Flota ta odpłync;la dn. 3. b. m. do Aten.
Bawiący tli pewien Szwajcar powziął myśl zaloienia w tutejsleJ stolicy bIblioteki, dła nie. Jlliecki,h i CraDcuzkich protestantów.
Eg-ipt.
Z Alexandryi. d. 22. Listopada.
(Gaz. powsz.) .- titósownie do otiltnich do.
niesień z Syryi. górale obecnie wszdzie orę' ia przeciw władzoJD tureckim jąć si.. zdawają; oobliwie pru.zowie postanowili .albo wy 'Walczyć sWOJę niepodległość albo przl'pr.e dwa Ass3adowi Baszy podane roszczt'nia, t. J. 1;0 przez Emira lle5chlra; 2) uwolnae.rue od podatków i niezwłoczne oswobodzenae atC'aztowanych dotąd szejkóW Druzów. W Beachmay. przyszło podobno do rozruchów. Jeden w służbie Baszy Damaazku bt;d'Jcy szejk Druzyjski powróci! był przed kilkof!la niami do g6r i zl;romadzlwszy w okolo siebie t5(IO Druz6w zamyślał uderzy t na Turk6w, gdyby rząd Osmański do powyższych pretensyi prz>:chylić. sir; nie chciał. Szej ten wyprawił wielu po!iłańc6w do Marc;'OIt6w z' w.ezwalIiem, ieby dopóty sp6lrue a Druzml prze,: ciw rZQdowi tureckiemu powstawah, dopóki roszczenia ich nie b",dą zaspokojone; wszakże M a r o n i c i nie zdaji} się być skłonni do tego i ,,'ielu z pomi.c;dzy nich imo kr,:ywd doznanych, jaW"nJe ł:ządowl turec:klemu .sprz)'ia. - Inoy oddział Duz6w-, 1000 wojska liczący. pod rozkazami Szejka lusseff Abdel Molek. obozuje w Chanel Hassein!la gościńcu do Damaszku,. aLy wojsku t';-lreckJemu drogę przeciąć. Oma 10. kompami} z 40 JilJzi z Saidy do Omera Baszy do HeleddJa w)'słano; w drdze napadli na riię DrJJowi" i położyszy ,;,elką. ł:,ZI,;ŚĆ tr.upl'm do onwro tu do aldy zmewollla. Emir Abdallach, sy. l'Iowiec starego Emira neschir, kt6ry nit'gdyś przez Turk?,,,: wygnany w.prowincyi Bharrim schronlema szukał, 101100 powstallla na korzyść jeo całei luaoo,.i, jednak na pokład okrc;tu francuzkiego stojące60 nad brze6im 'l'ripolisu lJśt musiał.
_ _ Z Syryi donoszą: !'ła","}' ScłaiLIeel- Arian, dotychczasowy zwolennik rz.,du rozgil'wany o t, ie Moamed Rahi el-Sel"Iis, Szach BedulOów Am!lkll:h, zoslał przez Achmeda nas7. do Damaszku powołany, flidzie dnia 2C. Października w 200 łudzi Itanąl, udał aię z rodzin", sWOJą do.Ha6rji, dzie w porzumil'niu z bunłown.kann, Wlł-Jką rozwIJa czvnnośt, aŹl'by rządowi długi i silny stawit o p'ó r. Zalożył on w Hasbei nil'jakQś l6wn'ł kwaterę pow I:ila,ir6w, odbY'Ta tam publiczne z..romadzenia, naklada na pobliisze obwody pdatki, pozakład.al magazyny amunicyi i iy",'uości w tej WSI, wyseł. posłańców, zgromadza mHicy", - dośt ulituje wazelkiemi 'pobami Druz6w :I Chrze'c:ianami poirdraat; z ostatnimi bardzo łagodnie sic; obchodzi, aby ich tylko dla siebie pozyskać. Równocześnie 8tara sit; koczujących Arabów w bliskoścS Hauranu i Ledschij namówić, ażrby się z nin) polączvli i aiły jego wzmocnili. Oprócz tego ałychać,. ie lud w NapłuI wzbrania iiię płacl podatki, co zawsze lest przepowiednii) bli. .kieso p'owstania.
....
Rozmaite wiadomości.
z Bydgoszczy. - Nie dawno garncarzowi A. R. z Warszawy policy ja tutei_za 1070 czerwonych złotych odebrała. poniewal nań spadło podejrzenie. że w kradzieźy szkatuły popełnionej tamźe podczas bytności Impl'ratora udział miał. R. twierdzi, że pieJliQdze fe w War6zawie przy przedstawianiu pieca Znalazł. zaw.ii}zano wic;c w tej mierze korrespondencyję z władzą policyiną w Warzawie. - R, za! zoslał tymczasem uwił.ziony.
Najnowua statystyka Londynu,.W ostatnim numerze pisma K n i g" t, zawarte Si} pod wzgl",dem statyslyki Londynu nastl,(pUIce &zczei:)óly, które wielki ruch j bogactwo tego miasla najlepiej charakteq'zują. ),Londyn", mówi toi pismo, "jest największe i ilaJbogatsze miasto w świecie; zajmuje przesirzeń .:zterdziestu dw6ch angiellikich mil kwadratowych i zapelnione iest domami o trzech, ('ZteJ'eeh a nawet pięciu piętrach. Składa się z JondyńskieJ i westminslerskiej City, na:.h,pnie :I okrcroów Finabury , M<lrylebonc. Towt'ru RamIela, Southwar&Cu i Lambetha. Cala stołica liczy 300 kościolów i apljc fligii krajowej, 3M kaplic diS6Jda.nckich a 2! obcych; 250 szkół publicznych a 1500 pr)'w'atnych; 136 &zpital.ów, 156 domów jałmuzny, nie IiczQc w to 205 innych domów dla ub6stwa przezna . .:zon)'ch.; 550 publicznych urzłtdów; 14 wię:tień. 22 teatrów, .a 24 targowic. - W Londynie spożywają corocznie 120.000 Wołów, 776,000 o_ie!:, 250,000 baran6w, 230,000 cieląt a 270,000 prosiąt, nast",poie 2.20,000 cetna. r6w sm<rłcu, 260,000 {"ein. sera, 10 mir. gało. mlka, milijon kwarler6w zboia, czyli 64. milijony kwarler6w chleba. 65,000 bccze.k wina, 2 miliony galonów wódki, a 2 miliony beczt'k porleru i ale (piwa angieJskit'J;o). _ J.est Jam 16,' 02 szewców-, 14.552 krawc6w, 2.391 kowali, 2.013 lilusarzy, 5,030 malarzy pokoJowych. 1,076 handJarzy rybaJDj, 2,662 kapeluszników i pońrzosznik6w.13,208 cieśli, 6,822 mularzy. 5,416 dolarzy. 1)005 stelmachów.. ,180 ręba.
czy drew, 2,807 jubilijer6w, 1,172 tandeciarzy (naiczc;ście; i)'d6w), 3,-628 składaesy czcionl'k, 700 druJarz.r, S,393 handlarzy papierem, 2,633 zegarmistrzów, 4,227 ,kupc6w trud.ni.ących sfe; }!andlem )corzenn}'m, 1,430 handlarzy mlekim, S,65 piekarzy, 2.091 balwierzy. 1,040 ,krama,.zs;, 4322 rzetników. 1,586 handlarzy aerem.
1,082 chemików. 4,199 bandlarzy suł-nem i płótnem, ,167 siodlarzy. 1,367 handlarzy Wlislami. 2,135 kotlarz)', 1381 farbiarzy, 2,319 robotnik6w ołowiu. 907 paszłetoików, 866 ryJDarzy, 1,24{j kol'lwisarzy, 803 handlarzy tytoniem. ł,470 tokarzy i 6 os&b zajmujących .i wywoienieJn trup6w na cmentarz. Prócz tego jest w Ląndjnie 10,000 prywatnych familii, zajmujących się robieniem damsk.ich strojów, przeszlo 77 ,00p zakład6w handlu! pr!,emY8łowości, 4.400 szynkowni. 330 wielkich dom6w zajezdnych domów (hotelów), 470 domów szynkujących piwo, a 960 szynk.ujących wódk.. i wino. Na Tamizie wznosi się tylko 6 lllostóW. Docks, to jest różne zakłady llad Tamizą, zajmują. 20 morgów pola, a ,H magazynów tytoniu i piwnice na 22,000 beazek wina, zajmują 3 morgi gruntu. Dwa docka zachodmo indyjskie zajmują 51, a docks St. Katarzyny 24 morg6w ziemi. - Docks Surrey b«;dące na brzegu przeciwnym są takiegoż samego obwodu. Na Tamizie i około Londynu jest zw)"kle 5,000 okrętów a 3,090 l/Idzi, w których 8,000 maryn3rBY a 40IJO robotników jł'st zatrudnionych. Londyn opłaca niemal trzeci,! czść całego angielskiego podalku od okien, gdyi na 120,000 dom6w jcgo nałożono wic;cej niź 5 milijonów funt6w szterling6w <niemal 50 milijonów zr. mon. konw. podalku). Z podatku gruntowego w Londynie wpływa rocznie do kassy 7 do 8 milijonów f. szt.
(Z T!j!;. Pet.) List do wydawcy Tygodnika Peter.. $burskigo. - (Dokończenie.) .
Pomiiamy Gereike fantazyą P. M, norcha I poezye PP. rzymałow&kich. Ni moicmy Ich zbyleczme wychwalać, ;\Ie niepodobna ł-nowu odmówić im wszelkiej wartosci. Z poezyj trzcch braci, wiersz'W aleryaoa pod tytu, lem Ja c'zc kam, najwi..cej nas ująl swoi:, prostotą i jakimś naiwnym wdzikiem. SZC7.eg61ną uwagę zwraca Maryna A. K. Grozy, powiaslka bialoruska, a raczej poemat skazka, W klórej Aulor wiedzie nas po fantazyjnym świcie w-ymarzoJl)"m od ludu. Proste obro bienie podania w duchu ludu, nie nadwer. zaląc uczyniło go powabniejszym je&zcz.e, znać tu c:r.łowit'ka, co .się pnejął pieśni'). i &kazką, pojmując, że inaczej z nier rzystać nie moina, tylko zachowuNc cały JeJ charakter, od twarzaiiJ c ją, tłumacząc ze tak powiem. TłuI maczenie kilku scen z Don Karlosa Schillera przez wydawcę, nic nie zostawuje do życzenia; ale n_jobszerniejszy jego artykuł, pod Iytułem Pami..tniki X. Jordana Soc. Jezu z Ma, rynój Grozy, slanowią gl6wne oz.doby R u b o' l'Ia. Pamiętniki X. Jordana obiecują nam w dalszym ciągu, wi..cej obraz6 w z iycia dawnych mieszkaóców łlialćj Rusi i jez.eli się nie mylim, w-pl'owadzene. Roazy, do tego wieść powinno. W pierwszJch kilku fragmentach, awracaj'} uWa6c.: charaktery a racz-ej
182:3obrazy osób otaczających mlodoć Joroan3, wybornie narysowane, opis bitwy (lod Chocimem, przyjc;cle wojewody Gąsiewskit'go i t. d. Zamyka l\ubona. arlykuł zajmując)' o źródłach artezyjskich. Łączym się dusznie z i\I. torem jego w iyczeniach, aby one kiedykol. wiek w kraju naszym upowszechnić się mogły; ale ootąd są to tylko marzenia, bo przesadzone wyobraźenia o drogości studni artezYJskich, niczmiernie odstr..czają. Lczt'óly naj drobniejsze i wyliczenie koszt6,v ścisłe, .może ku tak poż)'lecznt'mu wynalazkowi o.
choly dodadz.! ; zamożniejsi dobryby przykład dać powjnni. - Taki, jakeśmy widzieli, icst &kład Rubo.nai za którego myśl i wykonanie dzi",kujemy Sza. ownemu wydawcy, prosząc go, aby ,'V dalsz;ym ciągu swoJego zbioru, odkrył przed nami tę terra incognila, klórćj organem ma być Rubon, a. co ją dotąd tak mało znamy, że moina powicdzieć nicznamy je; prawie. Ruch umysłowy na Białćj Husi objawił się większą w lei prowincyj niź gdzieindziei lic.zbą czytelników, jak świadczy pokup ksiąiek polskich. rozchodzących się w najwit;kszej podobno ilości nad Dźwiną, czas wic, aby się i W inny sposób dał nam uczuć. Od Bed"cył.
Szanowny Nadsełacz P o p ra wek, doty.
czących uruieszczonl'go w Gazecie nasz.ej z d. B. Grudnia opisu pogrzebu Najprzewielebniejs:r.ej zakonnicy Panny Moniki Nogajskiei, wybaczyc raczy, źe listu jego w piśmie naszem nic umieszczamy, poniewai podania tako,"Y8 dla nasze; publiczności ni m'og,! by£ i:.totnie eiekawe. ..
Z odwalaniem s;ę do obwieszczenia z d, 6.
m. b. w gazecie W. X. Poznańskigo wzgl.... dcm teatru polskiego, poapisana dyrekcya podaje do wiadomości publicznej, źe wielu obywateli miasta Poznania raczyli przyjąć na :.ieLie obowiLJzek zbierania s.ubskrypc)'j i pie ni..dzy za bilely na reprezentacYI! polskie t i oddawania onych w miarę potrz.eL dyrekc}'i. O naz..wi5kacb obywateli rzeczonych, dowiedzieć si moina u kupca Kuimierza Sz.y. ulańskiego w bazarze. . Dyrek eya tea tru Paz naóski ego.
P R Z E S l' R O G A.
Ekonom Kar61 Lukas, rodem z GrundorIT Jlod Cylichowit, majLjcy lat 22. za zrabowanie Ich nergstcill, kupca iydowskiego w Murowaa:uj Goślinic, i zahicle SO. dwom,a wy'Cokarni równo brzmi'Jcemi prawomocnie na śmierć przez topor został wskaz.an} m. binetowym z dnia 22. Listopada r. b. rozrządzić raczył, te sprawiedliwości wolny bieg ma być zostawionym, zatem wyrok W dni LI dzisiejszym w'ykonanym zstał. '''4 Pożnan, dOla 15. Grudma 1842.
. K ról e w s k i I n k w i z y t o r vat.
.1 O li W ł .E oS .l C Z E fIj ł E.
'\" ktrdze hypotecznej nieruchomości w KargowIe pod Nrem 214. połoionej, zapisany jut pod Rubr. lU. Nr. 2. dla kupca Abraama Stern w Kargowie kapitał 250 Tal. wraz z pro.
wizYQ po 5 od sta, na mocy obligi notarvacIdei II: dnia 26. Paźclz. 1825. r., kt6ry według podania wypłacony ostał i wymazanym być mial. Dokument nali wystawiony miał w czaeie wybuchlego onia w Karowie w nocy z dnia 21. na 22. Września 1841. zaginójć resp. zarzuconym zostać. Wszy scy wit;c ci, którzy do wymazać sic; mai'lcełs0 kapilllłu lub do wystawionl'go nań dokumentu jako właściciel., cessyonaryusze, zaslawnicy, lub leź inne pisma f'osiadaiący, pretensye nlieć mniemają, wzywaią sit; niniej6Zem. aby takowe naipó.iniei W terminie na dziel\ 23. tycznia 1843. zrana Q godzinie 10tej przed depulOWan}'m, Wnym Rohr, Radzcą Sądu Ziem&ko-miejskiego.
w lokalu 'f-ąclu tutejszego wyznaczonym podali, inaczej zaś z sw-emi realnemi pretensya. mi do rzec:r.onei nieruchomości prekludowani, i dokument W mowie bc;dącyamorlyzowanym zostanie. \IVolsztyn, dnia 14. Września 1842.
K ról. p r II s k i S ą d Z i e m s k o - m i e i ski .
D1.Um()Y.\ 'l'UW AUZ'i.S'J'\\ A l\".U;K O \VEJ lJOJlOCY Wzywa ninieiszem uprzejmie w5z}stkich SzarJ?wn},c rzłollkó,v Towazystwa, aby dla IIIcoc:Jblcle potrzebnego zasilenia fundusz6w 1'owauptwa, zaległości Swych .kładekdobrowolnp'h niezwłocznie do Komitetów Swoich powiat6w, lub franku na rt;ce Podskal.biego 'l'owanystwa, W.go SyndJka M i o cl u s z e wskiego, zamieszkałego przy Turuie pod Nrem 5., nads} łać racz)/i.
w p o7.naniu cJnia 3. (:;ruc1nia 1842. ll1UJ::J...U1.A 'J'U\VAłłZl S'l'''' A l\AU.h.U\\'EJ l'UJlOCY pOVl'odo'wana .zapylanlami z r6żnych stron naclchoclzcenll, a. do,:odzi)cemi, ie myśl ....owarz} s!wa wsplerama uboiel uczi}cej się młodzieży przez dobowoln.e składki, jeszcze o tylc r7pow&zehnlon.ą me jst, jakby dla ta błog'et;o celu zyczyc wypadało, zawiadomla wseJk" cł:lowi życzliwą PublicznoŚĆ. iź do p,rzYJm/)wan!3 skłaclk potwrz}'ły si.. po powIatach Komlteta. i ...e okładki te odda",'ane być mogi):
.ł...
) w powiecie Babimostskim na ręce JW.
Macieja Hr. MieJżyńskiego w Chobienicach.
2) w pow.Bukowskim na ręce W. Konstant.
Szczanieckiego w Broclach pod Pniewami.
) 'W pow. Bydgoskim na ręce W. Maxym.
MOllzczeńskiego w Bydgoszczy, 4) w pow. Chodzieskim na ręce JW. Heliod.
Hr. Skrze\'Vakiego w Próchnowie pod Margomnem, 5) pClW. Czarnkowskim na ręce W. Emila Swin.arskieo w Dębem pod Czarnkowem J 6) w pow. (;meźniel\skim nil ręce W.l\.adzcy 1'wardowskiel)0 wZdziechowej pod Gnieznem, 7) w powiecie Inowrocławskim na ręce W.
Adolfa Łączyńskiel)o w Kościelcu pod Inowraclawiem, 6) w pow. Kościańakim na ręce W. Dra.
Palirkiego w KościanieJ 9) w pow. Krobkim na rf,ice W. Teo6laWiłkońskil'go W Grabonogu pod Gostynił'm, 10) w pow. Krotoszyńskim na ręce W JXdza Proboszcza W vsockiego w Krotaszynie, ft) w powiatach Mit;dzychodzkim i Mit;dzvrzeckim na ręce WJXa Proboszcza Weśtfaja 'W Kamionnie, 12) w pow. Mogilnickim na rf,ice WJXa Pro.
fl'ssora Kaliskiego w Trzcmelznie, 13) W pow. OrDickim na ręce W. Łubieó.
skiego w Budzilzewie pod Rogoźnem, 14) w pow. Odo/anowskirn na ręce W. Kan.. stantego Śmidowskiego w Olitrowie, ł5) w powiecie Ostrzeszow6kim na rce W. Konieckit'''o w Kempnie J 16) w pow. Pe8zewskim na ręce W. Zychlińskiego w TW3rdowie pod Jarocinem, 17) w pow. Poznańskim n:J rt;ce W. Węsierskiego w Napachaniu pod Szamotułami, ' 18) w pow. Średzkim na ręce W. Władzi.
mierza ołniewic&a w OC;bic:r.u p. Środą, 19) w- pow. Sremskim na rt;ce 'V. Romana Miełęckiego w ZaborQwie pod Xiijim, 20) w pow. SzamotulsJcim na ręce W. Swi.
cickiego w Szczepankowie pod Szamotujami, 21) w pow. Szubińskim na r..ce JW. Arnolda Hr. k6rzew6kieDo W Lubo&troniu pod ł'.abiszynem, · 22) w powiec.ie '\VągroV\'iedlim na ręce W.
Radzcy Schumana w Kujawkach pod Gołańczą J 23) w pow. vy rzesińskim na ,ręce '\V. Gorzenski ego w Sm i łowi e pod Zerkowem. 24) w powiecie W schowskim lIa ręce W.
Alcx. nrodow&kicgo w Df,;bowej łl,jce pod \Vscbową, 25) w pow. W)'rzyskim na ręce W. Modeala (;rabowsklego W llondeczu pod Wyrzy.kiem J "
26) w mieście Pożn8niu: a. IW okrc;gu Parafii kościoła św. Maryi Magdaleny na r..ce "'. Dr. Małfckiego.
. b. w olm;1J lłarafii kaś,.ioła b. Marcina na ręce WJK. Proboucza Kamieńslcit'go, c. w olcrglJ Parafii kocioła ś. WOjciecha na ręce W J. Prob. Urbanowicza. tl. w okręgu Paratii kocioła ś. Małgorzaty i ś. Jana Jerozolymskiego na ręce W J Xa. W ikar) usza AI'cłlikatedrall1eEjo Pawłowskiego. .
W Poznaniu dnia 3. (;rudnia 1842. I ł W majtRości B a I b e n d o r f pod Opolem zacznie się przedaz tryków d n i a t O. S t Y c z n i a. Jest do wJboru 308 try1<6w z roku 1840. i 1841. rozgatunkowanyrh na . > Iclasay. Jednocześnie b:dzie takie 200 > maciór do przedania.
l'iieznając) m jeszcze moj; traody , niech pOiłuży za wiadolllOść, ji takowa wyszczególnia się delikalnością, siłą i nabitości., wełny, a (,owce celują wzro, stem i regularnymciałotworeru. Trioda moja, bez ws:r.elkich mięsza.nin, po trza, dzie Xi..ria Lichnowskiega przez mo > jego najslynniej znanego poprzednika, > Pana Amłsrała lleller W Chrzelicach, > odchowana.
> Ze wszelkie przywary dziedziczne I ofiarujlj r4i ko jmię.
L e o p o I d B o e h m.
ĄĄĄĄAĄĄĄAA .., 6,,,, II> '-'-'" t '" a,\'- a"a"""".a' a ""-.a.£.' .a=- ,.. ""Ii\. WIm"\ 'II"....;.v ,""'WI n..., ...:....;f:. r7?- .,1r.<:jWl.""':"';7.r.. \V rynku Nr. 90. \v domu Pani Radeckiej. fi t = Bllrld = błll..III"-"" bll'.- fW = d=o ,JfrlułfłJ I'oboly, ró i - wniei znaczny dobor."."tCI.uJ " = iłU IlIJo#llł;e,. IIlu'el-uJ % = '''6 hlllldze'''' Ii.llŹ".lI'-.ł i - l.ołlJych, ali.s"".II,.ych; = ł jc,f,r"bllycl., Ilztllfh.., ;; = 811psów, cl.łlsI!,., do _ lIosa i Ilz1a(I.oho,,,, jako - tcż w-szyslkie do leo wydzialu na = lezące arłyky'y poleca o:w: i. -- lhvel'ant llad,vorny -- .; i __ 'ł'. Levlutltal Z Berlina.
()łt:
Tak bardzo uływaJlycll Ruskicb damskich trzewik6w rannycł., a prawdziwego kordyb'anu, dostać moina W magazynie trze,,,Ików przy Jezuickiej ulicy Nr. .0. u G. F. Bebra.
W Złotnikach pod Poznaniem jest pewna ilość drzewa brzozowego w .ą:iniach. tak łupane kneblow-e. pinkowe i gał«tziowe, niemniej drzew. .osnowegu, takie łupane kne. blowe gałęziowe i drągowe, do aprzedania. Cena sążnia borowego włącznie z zwózką do Poznania wynosi tyle, ile na tutejszycb plat'ach bez r.Wółki od IiCjioia zwyczaynego si«; płaci. Obstalowania w łym celu przyjmuje w Zlołoikach Inspektor gospodarczy, a w Poznaniu Seitretarz Heyer W biurioe policyjnem.
Kurs gleJtly Bcrlhi.skleJ.
Dnia IS. Grqdnin 1842.
I :Sto- .Nu pr, kUl"illlt pa palII c- gotoWIi prC. rAmi, 1"11.
Obligi dluu IIknrbo"'co . ') 3 1O.s!a. Itl1\; I'r. ang. obligacje 1830. .. 4 102;' 102!u Ubligi I'remiów haodlu morsko 93 Obligi Kurmarchii . . .. 3 102 Uerlińllkie oblig. miejskie.) 3 102 GdoiJtlkie dito w 'I'.. . . . 48 Zacbudnio - Pr. lillty zalIta" ne 3\ 102!.r- 102 Listy znllt. 'V. X. PIiI:JJRliskiego 4 10:; 105 dito dito dilo 3 101 'V schodnio - Pr. isty ZBst. 3. )t/3 Pomorskip dito. . . . .. 3\ 103\- 101!.gKur- i Nowomnrch. dilo. 3'i 104 Sdlłlikie dito . . . ., 3 K I . n A l ' .k k e e d k . .. 5 o el er fUS 0- ...ocz ams .leJ dilo dito akcje a prioriII. 4 Kolei 1\1lIKdpburllko. Lipskiej dito dito akcje a prioris. 4 Kolei Berlińllko - An haUlikiej dito diw ak("je a priorill . Kolei DiiliseldOl'f. - Elberfcld.
dito dito akcje a priorill . Kolei lIadrcuskićj. . . . .
dito dilo ak('je a prioris . Kolei Hcrlińsko - Frankfurt.
dito dito akcje a priorill . Zloto ni marco. . . . . .
ł'r'drychsdory . . . . . . 13'-.- 13 Innc monety dotc po l) tal. 10!s 9!.;Disconto . - . . . . . . . 3 4 .) Kupuj'łcy wynasrad". na ł'łatny dnla 2. St)'c"nia 1843.
kupon 1(. ptoctntu.
101'2" IOI
IOI /; 4 l) 4 l) 4.
I03!.- I IOt _ 8 1</4'';- lU2'-;I08 - 103 1)9 58'2" 94!s" 83!r 82!.o 96'-&
100'2""
IOI!.;;
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.12.19 Nr296 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.