. · · łł .'... . t ' , ",,,\" -ł' ..- ł , . " ), " ' 'II'':? :'" ' ! "' i I.". ' j "" J , . -0 ( I ł II r.J ..Ił . 't -. .:.1 , - łi I y '\\- .

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1842.12.28 Nr303

.... . ,;.;.. \"'.....' .., .It;h...., '

..,

'Vlelkłel;O ,.

'i

!J

Xłęs.wlł

1",)1

po

N A Ń S K I E G O.

.]t,! 303.

Nakładem Drukarni Nadw01'1Iej Declter8 i Spółki. - Redaktol"; A. WfJnnow."'.

.SłI:..

\V Środę dnia 28. Grudnia.

Wiadom ości krajowe.

z n e rl i n a, dnia 23. Grudnia. N. Pan l'oI.Csarzowi braaylijskiemu order orła czar-nt'go dać raczył. - 4...

OH

Wiadom ości za graniczne.

Polska.

Z Waruawy, dnia 21. Grudnia.

Ogloszony został Ukaz N. Pana z dnia 21.

Listop. (3.. Grudnia) r. b. moc.ił kt6rego z dn.

19. Grudma 1842. (1. Styc:tma 1843:) roku.

Górni. two krajowe od Danku Pohklt'gQ ma był odłączone i pod zarząd owbnego wydzią. łu przy .Kommisyi Hząd. Przychod6w i kar. bu oddane. W ydział Górniczy składać siQ b",dzie: a) Z Dyrektora wydział, kt6.reu nadane są te same attrybucye. jakle sluzą 10nym Dyrektorom ",,'ydziałowym w KO!lJmis syach Rządowych; b) z czterech Członków lIaleŻących do kollegium tego vrrdziałl), amia. nowicie z Naczelnik6w: admimstraeyi, cz,"ści łechniczlIj. buo-owniczne, i rachunkowości. Do Koliegium lego należeć będzie i Kontro, ler Generalny Banku. W interssach zestosunk6w- z tymże Bankiem wyniJ...ai'Jcych. a nadto wydział ten c) mieć b",dzie kancellaryą, kt6rą mu etat oznacay. W)'dział Górniczy &Ollt...

....

ac b..daie pod bezporednieDl zawiadywaIliem Dyrektora Głównego. Prezydującego W Kommissyi Rządowe; Przycl,odów i Skarbu.

Ukazem N. Pana z d. 21. Lialopada (3. rudoia). Pułkownik artyleryi Saenszyn, mIanowany został Dyrek.torem Wyd'&iału G6rnictwa przy Kommissyi Rządowe; Przychodó" i Skarbu. Francya.

Z Paryża. dnia 17. Grudnia.

Do puesłanych WPanu wczonj przezemnie doniesień o wyprawie Generalnego Gu. bernatora Bugeauda dołączy t jeszcze trzeba następującą wiadomośt dziennika l' o ul 0!lnais, którą tu dosłownie umieszczam, pomewał allf'piej oazuje. jak &i no!"u operacyaml wojenneml Francuzów zaJmuJą. W.po. mniany DOWiem dziennik otrzymał z Algieru z d. 5. nast'Wpujące donie&ienie »Dowiadujemy . si", przez bardzo wiarogodnt'go m..ia. który wczoraj wieczorem Miłianahu przybył, .co nasil.puje: Obóz nasZ na hm samm rozbIło wzgórzu. gdzie Generał Changarnier b6j stoc..ył, o 11 dni drogi od Miliariahu. Aż dotild nie przyszło do żadne; ułarczki i wojnf} pro. wadzący Arabowie przybyli, aby sit; f ddać; lecz Genera(ny Gubernatof' odepchną .Jcb od .iebie i nie chcial ich na łask lub melaskfa2 przyjqt i zdaje OD siQ lI.!.,kat na inne sprawo. dawniejszego' Kalif y . EL.. I) arka m I ZIllzczema go. OgJaoiczamy .SIC; na pustszemu wszy stkiegQ, co nam Sił; .lako tako waznem P}' zda. je, i na /.Jtwit'l"d/cma nasz,g,? panowania. na.d podbitymi od kilku nasIl;' lIJlesll;cy ArabIUI. Ie mającpni żadnego udZiału \V pow&J.mu,.« ,. \\1 Algierze samym t.rI)czasem mlJ.cya cał 7.aimuj si!; 5lużLij; ;\hhc a ta ma o.tn} a.c J10wy ("f' su lamin, prze.d I ozon,)' obecrue MUIIstrowi wojny do ptwlerdLellla. Podl':lg tego maią być wzptkle.. osoby, pr.zebp'Va!"c,e 'IV Aloierze lub okolicy jego do te) ln/hc)'1 wClelo::e. z7-,upła tylo garstka młodyh ilnirz)' znajduje'i.. W midci, dla ĆWlczeJlla lilę codziennie w obrotach wOlbkoy')'ch. Pod.czas c1y jeszcze w)'pr-awa ojenna jest w bleu, już sil; w,szl;dl.le uzbraja ą na ,:ypraw., WIO,ennI), która lIa wilk'l wypa!1I stop...," Onegdaj odbyla i.. Fall,a 11.lIstry'aJa, W celu o&t,ateczne80 ro&str,zYhflu;.cla P} tania, ,zy ter-aźniejsze posiedzeł:'ie lb mO',"ą od tronh zagait W) pada, lub me. ł o dl..glc nar.aach zgodzono si.. na potrzeb.. teJ,' I MlOlst.er spraw zagraniczny'h Z[z.t'gólme" la, pQv",adają, wykaz,al waznQli.C1 st?8WnOSć .1D0y od tronu przy tej sp,oso,bnoścl, l.nareszCl WII;kszą czść olI('gó na sWO,ą przlągn'łł :)lronc;, -, . '. k . ł . G i e ł d a z dn. 1j. Grudnia. - DZls rJ, a na gidLie ,vieU, o przesłlJIiu strt)y l<:s parley nowe l ' f,'0I,Y ri'ldo.w1 francuzkiemu. w klóreJ forma Ole obwHlla Król.>wą l\1a.ry Krystynf; o w)'wołani., buntu' w arcelome, I iojda. ay jf'j w skutek h't;0 dalsze.go. pobytu Par) iu "Hbr-oniono. - Przcm}s,lrllcy oba, wiają sic; wjelki. h zawiklań 6pl'W JplolUatycznyh. Po wi"lk,im ",..ha.rllu SIt; ledwo IIQ reot M wcol'a;szem tano\\I ulrz}'lJlaa.

Z d n i a 18, ta-r u d n la.

Sl6so""ni do M o II i t o r- a' l\ada ministrów za mowa la si., od kilku dni wainemi p)taniami. mającemi ):Jp pnedloiollemi Izb',e. W p)'lani,,? clJk.n"" "it, r!as!;,pila d01J'łlł'zas dec;yzy. l yl'e led}1ak nlezawoII'J: ze tr? pro!ekt do prąwa zaraz po 7:aga)enlu sessYI. moze je$zcza przed .0bra<Jaml nad (1dpoi dzi na CJdres. yvn'.os.J. - Z !ł'go dO)J"s',enla Monitora paryskie'g.'o w}'nikać SIt; ,zale.

że se6)3 przyszla mowi) od tronu ,ugaJon będzie. Przeciwnie wyraź,a Konstylucy'onista: HMinilit.eryum sam'o j,es'zcze'niewit', czy sessy'W 1llowq o.d tronu, ,czyliteż t),lko mo:' w P. (;uizota zaGaić pia, ,ielu mmis!r-ó'W, nawet P. Guizot, przt'kładal,by mow.,. ró. lewskiJ; ale nierów1Jic atwiej w lI)pwie mi. niliteryalnej nic nie powi,e,dzie..ć, anii.eli w urzędowym dokumencie, któr,y Król od(z)tu.e,

.ł obecnie' wla'nie O to chodzi t aby przemcSwić do hb, a jednak nic nie J>owiedzieć... W pobliskości Boulogne odbyła sir,; w prze.

ułv piątek :wielka licytacya. Z Hawru, L;Ue, I}aryża" Amiens" bbevilł, B,oul.ognł', Calais, [)unkierki"i przyb}ło ,na nią jakie 5.00 kupc6w.

Pewien HoIlendcrczy/i; wyjechał z zamiarem.

zakupienia wszystkieso, ale sp6źnil sjQ D j. den dzif'li. Szlo tu o spieni.,żeni,e całej wynucc.nel wrtości z rozbitoo przy bnegach frall(uzkich ,okrętu ind)'jsietlo. "H,eliance.'1 Okręt ten, obj..tOś,ci 1500 peczeJc. mial łdun1,ł 27,000 funtńw h,erb a ty,. Z tł'go ogromnego zapJou. klóry wyno,si blisko 17tą albo l(iłą część ogólnej ilości herbaty, jaka corocznie wypr-owadzona jest z Chin' do Ą-nglii. wyply1,..10 na ląd okolo 1500 skrzyń, i wsystkie mniej lub więc,e; były prz,ez wod.. morską u szkodzone. Z calej tej lI)assy zebrano tylko 86,762 fr. Daleko od brzeQw nie masz ani je.dn,ćj chały. t6raby ,i.. nie zaopatrzy!a W' znaczny zapas herbaty. Za H .fr.. IIIQi,a bylo kupić funt najlepszego alunku. Osada Ińo okręlu -sXdadała się 116 Judzi. p()międz)' Imi ylo (% :£u,ropej,czyk6w. 22 chińsicn majlJ<ów. re$zta Laskarów ; do tego 5 pasaierów. inwa, Jidó'\V z w}'prawy .chińsl:cicj i Kapitan Jur-ker.

Z Iych 12 osób. 7 tJlko 9ralilo si,f;. Oprócz nłcł} wyrzu,cjło more na "Jd 'tylko 2 trupów, pomiędzy tCli j Kapitana, b,tórepo zegar. k sZt'dł jeszcze. Zapewniaią, ie rzą4 francuz"i ma zamiar w}'pFavi,ć Q (;in poselslwo, .któremu tuwarz}'Sl.yć mają 3 wojenne Qkrr;ty. Celem t{'go pOieistwa m być wyje,dnanie u ,rzil'łu chinskit'go pozwolenia na prowadu.nie handlu w tych portach ciliakich, tóre dla Anglij olwo, rzo,ne ZO!.ił'Y. ' Anglia.

Z Lond¥nu, dnia 17. Grudnia a obelgi gazct fran,cuz,kid) pru..iw Konsulowi al1gielskicmu w Barcelonie odpowiada S Li n, iżby pokój w Europie ani r6l, oku Iii.. nie o-lal, gd)'by Yo"uplkie ludy h'laroc;ly au' cł}em 'awiś(i, i;lkim niby ló liberalne' gazCly frJnl"uzkic sóJ oi}wione: które wcik:tjóJc si ze zloci. ie Anglia t.akie odniosla tr} uml}', konił..czni,. . do' woj,n)' zach,.,cai,', nie pomne, i,a to, że FranC)' w obe,cnpj ('hili zaiste nie wi,cf.j zdiala, jak pod Napoleollen.,. Anglia moc;lduy, njer-acbując 1000 paroslalków, saJlI.e,mi o,kr,tami liniowemi raI)' ':Inal .zaiiJć, ulą Franryę i {lawet Algier bl'tkować } )Ian. ,dcl fr-ancu};;i zniszczyć, "'rancya zaś nigrbie p'rz)'lIli.erzeńn "lie znajdzie, ani n,ayvt W Ameryce. ie)' Stany zjednoczone. nie mające :wide okrt6w ani wiele pienit;.d,zy, "£ An;:)łi'l bezpOlr!bnie prz) jaini zrywać nie L..d.,. Rady Gminnej, na kt6rem postanowIOno upraszal Pana Peel o usunit;cie wszelkich ograni. czeń handlu i przempłu, a mianowicie tych. J-6re cic;.ii) na Pł-Zy,\yozie zboia. .

Korrespondenł d:(.iennika !\Iorniog Cłlro II i c I e z K onstant)'fiopola. m6wi o zabif'ach pomi.;dzy teiem TUf)eła!lskim a z.!dem fra cuzkim, pierwszy boWiem zamierza uczynić #jię niezawlslym od Porty, licząc przy tern na pomoc FrancJi. ,.Tymczasem (mówi 6w kor respondt'nt) Porta slale posiano wiła utnymać ,"wierzchnictwo f>'\voje nad beJlikiem Turntań akim, wykOiI)''Vane od nas6w Selima II.; a pomoc tych mocartw, kt6re przed dwoma Jaty :upokorz),ly podsycaną pr,zez ł'raYlc)'i) du JDI1 NJehmeda Ale:.;o, nie b.;dzie jej odmów:oJli;! taHe przeciwko Bejowi Tunetailskiemu..

Belgia.

Z BruxeUi, dnia 13. Grudnia.

id,; Cbin,ay, .dawni.i oseł w Hadze, w łcoń('u (;uL.emator belg 1 1sklego l..JJxemburga, JDianowany ;es,t posh:m J'rzy Rzebzy NieJDi.e,cltiei.. " .

.N i fa Dl C y.

Z JJawarfi. dnia 1. Grudni2. - Wnio.

f'k d.epl,JtuvaJII'go SdJ\vi'ldd \IV drugiej hLie lanów n,,z)'ch ° pn)'wr6cenie prawnt'f,o ta,n\) prassy. ",,'ieli powszechnie obudza udziiJt. UlOciai mała je,t nadziea. ieby obecny stan tćj,ie pod t,t'l'8zniejszem ministeryjuln, k t6 r e g o 1<asadf pod wgł..dern wolności dr-uku aź zęnadto si) ,znane. zmiany i,stotnei doznać miał, wi7.imy jednak z zad..-,yolcnie,n. źe pnynajmniei kilku mi6w 'V hbip. i w obro nie urnyslovyy,"h praw 'udu sława. Baron ThoJ:]' L>itlmer istną o pr-aasie naszej powiedzial prawilI;. ie stan jej nigd)' jf>szcze nie był tak oplakanym jak obecnie. Pod :wzgl.,;dem spraw rajowych r-pb.o'Va pan,;,i e .islo, bq.dź że wszptko przyt umlalą.. bi,dz t,C", , ze mkt nie ma t)'le Qdwag'. aby fil" o,de7.wać. Zda ,e IIi... ie' jui do teg.o przyszło, ii rlawet naj umiarkowańszych opisów, objaśnień i zdań ścicr-pieć nie ch.cą. .skoro ?-danie to albo objaślli('lIie z tem sit; nie zgadza, ,Co rząd chwilowo za or-zYfltne POczyule, ,Nie chcQ w MolIachium ani sloyva DleprY:lDnego słysze,ł, hdają lam tylko albo bezwarunkowego mil. czenia albo pocwa'y. Z jaką arpitralnościóJ cenzura sobie postępuie. moiesz Pan stąd wniosowa, ze wniekt6ry.ch gazetac artykuły cen"orowie puekreślaióJ. które w mnych t;azetach Ba'\Yarskich imprimatur uzy.ka'y,. - (Tour comme elle% noui.) (Gaz. Reńska.)

\V ł O C h y." Z P a I e r m o, dnia 28. Listopada.

Po długoletniej spokojności. Etna wyrzuca znoWu od Inecb dni ogromne massy ognia. Wielkl strumienie lawy zdaji) si.. brać kierunek k. Bronte. Zrządzone właśnie spustoszenia mają być bardz()owielkie. przy pi.;knej wiosennej pogodzie możemy cal., noc przypatrywać si.. ternu rzadkiemu widowisku. Mnó. siwO cudzoziemc6w, przybywa, aby widzie'; t.. osobliwość. . Serbia.

Z nad granicy Serbskiej, dn. 8. Grudnia.

(Gaz. niem.) - Ceflarsko-rossyjski General Lit'ven, przestrZf'gający dołqd dość biernego stanowiska, przybrai - zapewne w skutek nadeszlych wczor-aj do niego przez Buchart'st Jlow)'ch instrukcyi z Petersburga - naraz po, waLII., postaw.. i wprost oświadczy', ze ( e sarz jt'go ostatnią rewoluc)'<i jako calkiem tylko za pomoC'<) obcych środk6w uskułecznione dzieło w najw)iszym stopniu pohipia i nigdy nowego rz'lclu Ser-bskjt'o nie uzna. Poloźenie więc rzeczy nacłe puez to doznało zmiaIIY, Wychódzcy erbscy wSern'inif', których liczba codziennie sit; zwiększa z powodu ci.,glego, lakże pr;£ez Uat'ona Lievena mocno ga. nionego terroryzmu w Serbii, nOWJ znowu nabieraj.) otuchy. Ameryka południowa.

Z I) a ry ża, dnia 16. Gn.ldnia.

Dzienniki z Houstonu i GalvestoDu t obydwóch stolic Texasu, dorhodzóJ do dnia 2I.istopada. Za",rierają one dość interes5"rae szczegóły o tamecznych sł6sunkach. W pierwszych dniach Października usadowił się Genera' Woli .nad rzek;J Nueces; dnia 8. otrzy' lIIał 500 ludzi posiłki. prowad7.onych przez Generała Ampudii). a w cjiJgu 10 dni mialy ta,kie do niego m,licye wschodniego Mexyku pr-I.ybyć. 'W kt6rymlo czaśie armia jego 5 do 600U ludzi licz)"ć bC;dzie. Sądzono. ie nanowo na San Antonio uderzy i regularny napad rozppcznie. Ale inne donil)sit'nia sprzeciwiajóJ sic; takiemu twierdzeniu. Telcgr-af housloń. ski powiada: Ol Dowiaujemy sit; od jed,:ćj osoby. ktMa San Antonio dn. 19. Paźdzlermka oplJścila, ze partyzanci, którym na odwrot (.enerała Wolla baczność mieć polecono, po.

sunt;li siO; za ar-mią jeO'o al na 30 mil za rzek Nueces, i że na tćj caf ej przcstr7.eni dr-ogi. zna," dowali zostawione wózki j bryki, właśnie takt jak gdyby ich i .Mexyanie z umysłu po.zbywali dla ula1'W1£11la sobie odwr-otu. Wszystko dowodzilo. że go z najwi.;kszym popiechem wykonano.- Armia texyjaóska glówna kwaterę miała w Gonzalez nad 1\.io Guadehere, ie milicyja tłumnie do zachodnich granic po 'pieszy, skoro poweźmie wiadomośt o ruchach Generała Woli. - Szkoda tylko, iż w tych wszystkich operacyjach nie było pewnego zwiiJzku ani planu. .

Rozmait e \via domości1O z Pozna n i a: - T.rgodnik a I i terac ki ego wyszedl Jł 49 J 50 zawiera: L'AntiCopernik etc. par IAbbć M atąlene przez pr.

Braun. V\'yimek z poematu Zamt,;t przez Oli.

zarowskiego. Uwagi ogólne nad literaturą w Galic}'i (ar-ł}"kuł trzeci). Przesl'ld dzieła Do.

chwica a Zasady myśli i uczuć moich przez; Libelta. W t'jście do Krakowa poezya prz,ez "H. Szumana. prze,;lqd pism peryod)'czo)'ch wychodzących w Wielko-polsce przez Julią Woykowską.(l ł'rz,)"jacielludu.) - Doniesienia literackie. W czasopiśmie' w L u g d II n i e pod nazw: -Instilut calholique.. wychodz'lcem, czytamy o pewnej napit;tnowanej ranami Chrystuso. wemi naslt,;pujące sprawozdanie przez Dok. tora Lauvf!rgnF podpisane: \/V Departamencie War', blisko miasla Brignolles, w Dyecez)'i Frejus, znajduje si obecnie niewiasta w za;maniu. Ona jut prosta, dobra i miła, pobo:1na bez próżnośł;i, a w towarz}'stwie bardzo uprzjma. Jui w najpierwszej. swo:ej młodoścI pokazywała zawsze gorliwi) wJart,; w Jezusa Chr)'stusa, i gorzką jego mł:krr obrała sobie za przedmiot wsz}'Stkich swoich m}'śli j uczuć. a tak zwolna całe jej życie na nad. ..iemskie si" przekształcilo. Prawie ustawi.

cznie w modlitwie i rozmyślaniu zatopiona, mole już miala wizye i innym ich udzieliła, przeciei Z tego nic nie doszlo do ""iadomości publiczne;. Ale na nif.j pokazuie sit,; inne zja ""jenie. kt6re kaide oko widzieć i każdy u mysł l)łt,;hoko myślqcy. śledz.ić może. to jest: kiedy w modlitwie jest najmocniPj zatopiona, jak np. w kościele lub przy łóiku konaJ'lcl'l)o, nalenczas na okolo jej głi>wy korona z ran widit't sirr daje. z któr-e; krew czysla wytryska, na rł:kach i noguh widać blizny od gwo ździ. a na piersiacl} jej, kr-zyź hw.n,..y. 00 którejkolwiek z tJch czśfi -krwi., ciekących połoźone bawelniane chustki. 'znaki krwawe dziwnym zupełnie sposobem niszczą. Uderza zaś naJbardziej, że zjawienie to następuje nłlg le w wielki piątek w kilka minut po tr&ecj; godziQie popołudniu.... W rzeczy sam to ziawienie jest nadwyczaj_ 11«:, ale 'prawdzł'Y!!; poświadzyć je mOBil całJ okohcy uczeni I nIe Uczenr.

Wykradzenie. które u Bas - bądź, ie my o ma/żeJłstwie filozoficniej myślimy, bądź zo romantyce wiele przeszkód u nas na zawadzie stoi - tak rzadkićm sili: stało, iż jeszcze tylko w komedyi występuje, przeciwnie yp Anglii wydarza się dotychczas bardzo CZt;sto.

JesUo zwykle młoda dziedziczka, któr-iI si a wesołym Lotario w drog", do Greelnagreen udaje. albo też si.. zaraz w jakim oddalonym . kościołku stolicJ', za opłatą zwyczaio)'ch zapo_ wiedzi zaślubić kaie. I tak niedawno uszla niejaka Miss C., pełnoletnia c6rka bardz.o ma. jęlnego kupca z star-eo:mias&a City z młodym lekarzem, lubo syn lorda o iej rt,;k\: si.; s-ta'rał. Można sobie wyobr-azi£. jak siC; tym wypadkiem zmartwil ojciec. kt6remu znakomite pokrewieristVl'o z rł,;ki si" w)'śliznt;ło. Cćrunia zostawila w domu 'bilecik, W kt6rym uprasz.. rodziców, aby byli spokojni. ..gdyż ona tylko za mąż idzie." (1 hafiE oniy Bone lo t maried.)

Od Beduhcy'.

Redalccy;a wzywa powt6rnie X. Z........ ." aby przynajmniej p eni'l<ue woje odr.brać czył.

Donr-a DąLro'Wy Ruaieckie wpowiecie Sieradzkim. gubernii Kaliskie;. kr-ółelIwie Polskiem. mil.; oJ miasta Widawy. pięć mil od gr-anicy Szlijskiej połoione. mające rozleglości wlók 154 miar}' Magdebu..skiei, rUB. ta dobre żytnie, płodozmian od dawoa zapro. wadzony, ł'lk znaczną rozległość, bo sprzóJta s.i pr-zeszlo 400 wozów póltoracznych aiaoa, budynki w dobr)'m 6tanie, - sil do przedania z wolnej n.;ki. Bliisz'l wiadomość powziqść można, albą na mie;scu, albo w Kaliszu w domu Pana SI i wy pr-ty ulicy Maryańskiej naprzeciwko hOlelu Berlinskiego u Komorowskiego na pierwszem pio;lrze.

Najuowszy ''')'Iłalazk.

Pomada ananasowa.

riiezrównana. najdel,katnielsza woraia ku upil;kszeniu włosów j ich porastaniu dzielnie sIu 1lująca;ałoj po ł TaJ. W Poznaniu do nab)'t:ia t}'ko u J. J. H e i n e g o.

przy Malej-Rycerskićj ulicy pod Nrem 307. 8i) jeszcze mieszkania na 2ie lub 3 familie z wszełkiemi pr-zynalei}'lościami, teraz od Nowego roku 'ub od V\'ielkijnocy do naięcia. D/iiszą wiadomosć u właścitiela tegoż dOJnu, J. SzullIińskiego.