GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1843.01.05 Nr4

'JTłelkłego

Xłęst'VDp O Z N A Ń S K I E G O.

Nakładem Drukarni Nadwornćj Jf". Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannow8ki.

.JW .t:.

\V Czwartek dnia 5. Stycznia.

1843.

Wiadomości zagraniczne. rząd rossyjski chwycić się środka tego i przez kolonizacyą iydów z ich znikczemnienia wyrp O l ska. wać; alc potrzebne na to ofiary picniężne zdaZ War s z a w y, dnia 12. Grudnia. . wały mu się za wielkie i rzecz tę do dalszego Oprócz ukazu O pmvinności żydów w Polsce odroczono czasu; teraz puścił się rząd pewniejsIuienia w wojsku, ukazał się jeszcze inny, da- szą drogą, usiłując wielkich żydowskich kapitaIcko łagodniejszy środek do podniesienia bytu listów przedmiotowi temu przychylnymi zrobić, żydów, kblry tem pewniej cel zamierzony osię- udając, jakoby cały ten projekt był dzicłem gnąć powinicn, gdy będąc całkiem spokojnej i światłych bogatych żydów. WI czasie dwuuszczęśliwiającej natury, okazuje się przecież godzinnego posłuchania, jakie niedawno temu najstósowniejszym do zupełnego zniesienia cha- starszyzna żydowska u Xięcia Namiestuika miarakteru żydów polskich; a tym jest s k ł o n i e- ła, umiał ją Xiążę Paszkiewicz do tego stopnia nie żydów do rolnictwa. Przez rolni- lJlanem tym zająć, że szybko stał się myślą ctwo przestaliby żydzi być czysto spoiywającą wspólną bogatych zydów, co tćm łatwiejszćm i tak lud wysysaj::jcą massą; stan chłopski two- było, gdy myśl lego rodzaju jui od dawna przyrzyłby w miarę takiego przybytku zywioły, z gotowano. JuŻ się ona urzeczywistniać zaczyktórychby czasem obywatelstwo wyrosło, tak na, a zakładanie żydowskich -osad rolniczych jak z drugiej strony zniesienic przez rząd ros- stało się ogólnem hasłem bogatych i oświecosyjski niiszćj śladity izbliZenie tejze do stanu nycll żydów. miejskiego, utworzenie i>ię trzeciego stanu gotu- Wo I n e In i a s t o Kra k ów. je. Na czele takich przedsiębiorstw stoi Xiążę Izydora Duczyilskiego doktora filozofii, Namiestnik, który nie obierając formy rozkazu wszech praw i adjunkta przy katedrze matemai nie napomykając nawet, ze to jest iyczeniem tyki i fizyki w uniwersytecie lwowskim, zamiaCesarza, całą swoją uwagę, cały s.\\ój wpJyw nował Senat Rządzący W. M. Krakowa na d.

przedmiotowi temu poświęca i wszelkiemi siłami 12. Grudnia z. r. adjunktem przy katedrze apopierać go obiecuje. Już w roku 1823. chciał stronomii, w wlhversytecie tutejszym. z Parvia d. 2i. Grudnia. , Zaślubienie Xiltżniczki Klement'ny z Xciem Au"ustem Sasko-Koburg-Kohary, brat<'m Xiężnizki Nemours i maUonha Królowćj portugalskićj, żadnej już teraZ nie podpada wątpliwości. Xiążlt ten, hędący Majorem waustryackim ReO"imencie {]zarów pocI nazwą nK ról a t'> ..' P r u s k i e g o" ma podobno wstqplc w szer<'gl francuzkie. Ślub nastąpi w ciągu roku 1843., ale cIzieu jeszcze nie jest o'Znacony. Król san]yilski, objawiając Panu Lessl'ps, Konsulowi francuzkiemu '\V Barcelonie, i Panu Gatier, Kommem]antowi garnizonu franclllkiego tamże stojącego, zadowolnienie swoje zprzysług, kt<ire lJoddanym sardyilskim bawiącym w Barcelonie w czasie bombardowania wyświadczyli, udzielił im order krzya św. Maurycego. E m a ncip atio li d e T ou lou s e donosi, że Abdon Terradas przybył tło P<,rpignan, i że na rozkaz rządowy uda się do Clenuont. r.odziennie nowi przybywajj wychodźcy; wielu takie mieszkilców Lampurdanu, pocI naczellliclwem Alkalc1a z Figueral';, we Francyi szuka lH"zylułku. . Pau Lamartine przybył tu OIH'gdaj, i wczoraj odebrał juz wizytę Hrabiego l\Iolć i wielu iUl1ydl osób. j>ogłoska puszczona przez COllstitution e l, jakoby Pani Lafarge uszła z więzienia, nie Rprawihił:'l się. lhącl odebrał podobno na drodze telegraficznej wiadomości, 'le 13<,sson w sprawie o 'Zamordowanie Pana d<, Marcell:mge lH"Z('Z Sąd l>rzysiltgłych za winue¥o uznany, i do robót na cale zycie skażany zoslał. Zp(lzają się tu w oglile na lo, że co dzi('nnik 1\1 o r n i n g P o s t nalJisał o czynności i udziale Pana Lesseps w powstaniu barcdoilskil:m, to wyjęte jest z urzędowych c1oniesi('il t('goz Kommla francuzkiego do swojego rządu, i że ę:abinet tuiłeryjski owemu dziennikowi angi<'lkiemu rzecz tę zakomunikowal. SIJOsób, w jaki Morning Post o dokumencie tym mówi, dostatecznym jest dowodem, ie rząd angi<,lski dokument len za rzetelny uwaia, że więc ani od Pana Lesseps, ani tez od rządu francuzkiego żacInćj odpowiedzialności za wypadki barceloi}skie domagać się nie będzie. UlJaclają przez to osk\lrzcnia dzienników angielskichprzeciw rrancuzkiemu Konsulowi, jako tćż po c1l'jrzenie rzucone na gabinet tuileryjski. "V szakie sposlib, w jal.i sobie Anglia w tym względzie postąpiła, nie hędzio z"p<,wne bez wpływu na dalsze kroki gabinetu madrycki('go. Przypuścić p<,wnie można, że anielska polityka, nim Francyą publicznie za niewinną uzllała, pienvej się zapewne z polityką hiszpailską w tym względzie porozumiała. VV miarę tego spodziewać się należy, zc rząd hiszpański dobrowolnie Francyi zadosyć uczyni: bo jeżeli oskarZ<'nia Pana G-Ilizota przeciw Panu Iesseps płonne są, winna jest Hiszpania to zadosyć uczynienie. Dokument ogłoszony w M o r n i n g P o s t zbija wszystkie obwinienia w szczególności, które Konsulowi francuzkiemu poczyniono ze strony Anglii i Hiszpanii. Alc w miarę lej wymownćj obrony Pana Lesseps dzienniki angielskie uważają za rzecz lJotrzebną, także angielskiego Konsula w Barcelonie oczyścić z wszelkich zarzutów, które mu robiono () sposób jego postępowania w czasie rozruchu; a mianowicie, ze Pan Penll'aze wyraźnie się wzbraniał wycllodźctJw barccloilskicb na angielskie przyjmować okręty. Rllrbarz}iu;kicgo tego kroku zapl"".leć wIJrawdzie nie można: pomimo to cieszą się jl'dnak dzimuiki angi<,lskie, ie dowi('ść mogą, iż Konsulowi angielskiemu udało się przynajmnićj s z c z ę ś Ii w e ni('!..tórc popełnić błędy. J o u rn a l d u H a v r I' udzi('la ciąle Rzczegtiły o nowo nahytych wJ'5pach Markizach, z !..ttirych najznaczniejsze są: Nouka-Hiva i Santa Christina. Moina talU uprawiać płody podzwrotnikowe. Trzcina cukrowa i bawełn" hardzoby się dobrze udały, a (lrzewa kawowe dziko tam rosną. Doląd ulnawa pmvyzRz.rch płodlhv była Zllpcłlli(' zaniedbana. lVIi('szkaiwy zywh) się jNlynie owocem drz<,wa chlcbow('w, !..oko50wemi orzechami, i mięsem ptastwa. Za pewniają, że wyspy obfitują w drzewo sandałowe i ielazo. Liczba fabryk cukru burakowego we Fran cyi wynosi obecnie 400. VY roku upł.vnionym, to jest od 1. G-rudn. 1841. do 1. Gmd.1R42. r., wyrobiono w nich cukm 2,266,000 kIlog., i od tej ilości pobrano podatku 1,889,000 fr. 'Vydobycie okrętu »Telemaquerc z dna morskiego zostało zaniechanćm, ponieważ przeko dziewanych hogactw. Przedsięhierca tej roboty ucickł i zatrudnionym przytem rohoblikom zot;tał winny 6 miesiltczn::! zapłatę. - - Z Algieru nadeszły urzędowe wiadomośr;j. z d. 15. Na kOllCu Listopada stanęła wyp,",nviona kolul1ma w okolicy g<irzyslej pod Onanserisem. Kahylowie, podohnie jak lHLY ,zystkich wycieczkach, pośli w rozsypkę, czekając znowu na szczltśliwą P?rę do rozpoczęcia wojny guerylasowskićj. Zniwo prÓcz teg:) wszI(dzie już ukouczono. \JV yprawiona kolumna popaliła opuszl'zone przez Arah<iw wio8ZeZvzny, z nędznveh chat złożone.. Kalifę 1\I'B'arek-Ben-AlIal; wszyscy 0IJUściIi. Od regularuego wojska Abdcl Kadera Żaden zbieg na n::Jszę nie przesZ('dł stronę. Upowszechniła się wprawdzie wieść, że salIl Abdl'l Kader miał powiernika swego do Generała Bugeauda wyprawić z propozycyami pokoju i lJrośbą, aby mu zwierzclmią władzę nad części,! prowincyi algif'rskićj pod opieką Francyi za}wwniono, ale w;!tpią tu wsz.VS1'Y, żeby już teraz Abdcl Kader o poddauiu się miał myśleć. Dla nabawienia strachu Arab6w puszczono pogłoskę, że jest zamiarl'lll jego udać silt do, Mekki i widownię wojny zupełnie opuścić. Ze zaś Abdel Kader tylko na czasie zyskać pragnie i dla tego wszelkich do zawi;,Izania układ(lw szuka spo'sobów, zgadza się całkiem z clIarakterem Arabów. Ang-lia.

Z L o n d y n u, dnia 24. Grudnia.

JedC'n dziennik ministeryalny zaręcza powtórnie z wiarogodnego źnldła, że rząd w dalSZe zmiany praw zbożowych mieszać się nie myśli. nodaje także, iż od zakoilCzenia ostatniego posiedzenia zaden z lUinistr6w o przedłożeniu wniosku w tym duchu ani nawet nic pomyślał. O artykule jednym z Edillburgskiego W it n e s s u powiada G lob e co następuje: >J Dopóki Torysowie u steru JZądu hędą, nie oczekujemy konkordatu z PapieŻem; nieupoważnio_ 110 nas wprawdzie do oświadczenia, jakoby o nicZ(;m teo rodzaju nie myślano; przy tak Zarliwym zwolenniku jedności kościelnej w IHinislerYllIn, jak Pan Gladstone, i przy tak licznym za stępię Jezuitów w Oxfordcie, uważają('YclI męża tego jako nadzieję Troi, trudno zaprawdę powied:tieć, jakie się klej;! zamiary,

ahy PapieŻowi 1viększy wpływ w kraju wyjednać. Lord Jolm I\1anners już wyprawienia Posła naszego do RZ)'lllU żąda; ale uie sądzimy, aby Lord ten miał mieć chęć widzenia przy dworze naszym NUllcysza papieskiego. _ Nil' zbywa wprawdzie na autora clI , prawiących o konieczności zdeprotestantyzowania naszego anglikilńskiego kościoła i ubolewających nad naszćm ni('porozumieniem z RZymem; znajduj.! się plebani w kraju, co już wszystko na przyjęcie Papieza prz.vsposabiają; slowem znajduje się w kościele anglikańskim strounictwo, gotowe wstąpić znowu w dawne stósunki z Rzymem j ćłle natomiast porusza się także w nim inne stronnichvo, przeciwne całkiem wszelkim związkom z Rz.vmem. Biskup Llandaffski żqda nowego Trybunału policyi poprawczćj, mającef)o odpierać skłanianie się nawet w ohoj<;tnJch rzeczach na stronę nieprzyj<1znego kościo-o ła j Quarterley stara się udowodnić, że, cbociai papiestwo nie jest wprost antychrystem, lJrzeciez za matkę tegoż poczytane być powinno. - Co nas dotyczy, lJrzywrócenie władzy papieskiego, prałatowskiego albo presbiteryailski ('go kościoła za rzecz niepodobną lJoczytujemy." ) Gazeta ko louialna zawiera co następuje: "Mil'liśmy przyjemność odebrać dwa pierwsze numera lUaori - Gazette, dziennika, który wychodzi w Nowej Zelandyi w języku krajowców, pod tytułem: Te Karere. O Niu Tireni, Na, te Ra1vana, Imea, Kiataiu. Każdy numer zawiera jakiś oryginalny artykuł krajowców korzystaj::!cych z llauki lUisyunarzy Angielskich.

Z dnia 27. Grudnia.

Ministcryalny S t a n d a r d donosi dziś na samym wstępie, iż upoważnionym jest do mviadomienia, ie N. Król pruski przyjmuje na siebie rozstrzygnienie lrudnego 8J"iOru między Anglią i Francy;" klóry już tak dawno się toczy o wynagrodzenie szkody, poniesionej przez angielskich poddanych w czasie oblężenia Portelldyki przez Francuzów. Tegoroczna odezwa Prezesa Stanów zjednoczonych do Kongressu, przywieziona na okręcie ładownym " Independence ," jak zwykle, bardzo jest długa, lubo, według zdania dzienników angielskich, jaśniejsza jest i ściślejsza, aniżeli urzędowe pisma amerykailskie być zwy tym z Anglią, o korzyściach wynikających z załatwienia nieporozumieil z Anglią, i stósownie do tego wzywa, do spieszncgo uregulowania kwestyi tyczącej się granicy ziemi Oreę;oilskiej na zachodzie Stanów zjednoczonych. Flota stojąca na brzegu Afryki ma być wzmocnioną koilcem zapobieżenia handlowi niewolnikami. Pod 'względem taryfy proponuje c z ęści ow ą re wizy ą i zniŻenie taryfy dolychczasO'\vej, jako tez wprowadzanie Systemu składowego. O finansach powiada, ie nic są 'W tak dym stanie, jak to pry,vatue doniesienia rozgłosiły; zresztą ponawia Prezes swój wniosck o ustanowieniu bióra skarbowego, którego to Wlliosku jednak podobno Kongn?ss nie pol 1fZ i'. Uskarza się też Prezes na to, że wychiał fmansowy pożyczki przez Kongres uchwalonej "'_ 'Eufopie zaciągnąć nie moie, gdy tymczaIlem wszystkie lJailshva curopejskie znacznych summ, i to za małe procenta pożyczają. pnytćm nadmienia o bankróctwach banków, jako tez o tem, żc wielc pallstw w opłatach się nie uiściło. Pod względem Mexyku Preźes w bardzo pojedna,vczym tonie przemówił; jakoz słychać, że stósunki między obydwoma rzeczami'(!ospolitćmi pomyślniejszą postać przybrały.

H i SZ p a n i 3.

Z Marytu, dnia 20. Grudnia.

Z powodu jmomyślności i surowości, z jakq ę;azcty francuzkic przeciw bombardowaniu nar(''clony pow"tają, oświadcza Gaceta w dzisiejszvm swoim numerze, że wiadomuści swoje Z 11lętuego .czerpały źróclła i w gruby błąd popadły. Szczcgólniej zaś zbija ona zarzut surowości i llieubłagania, C7.yniony Regentowi przez Hziennik sporów. "Co Dziennik slw)' óW za don-ód uporu i surowości albo dumy poczytuje, powiada G a c e t n, jest tylko pochwały godnćm uszanowaniem, złoionćm formom rządu reprezentacyjnego." Najbardzićj zaś dziwi się urzędowa G a c e ta, że nawet N ational, ten we wszech miar bczstronny i liberalny dziennik mógł w bląd lJopaść, jakoby bombardowanie znaC1.nc nadwentienic własności, nieszczęścia, rozlew krwi i t. d. sprawiło. re Gazety francuzkie nierównii'by lepićj uczyniły, ę:dyby wiadomości swoje z wydrukowanych w G a c e t a del)eszy :Ministra ,y ojny Hodila czerpały. Ten, będąc w bliskości Barcelony, donosi tu coJl.iel11lie z SarryJ, :te Regent pa{lst\v1I ciąglc tam pnebywa i ie się nic nie wydarzyło. Takle napełniona jest G a c e t a adressami 7powinszowaniami, które miasta i wsic z wszy stkich okolic Hiszpanii Regentowi z powodu szczęśliwie dokonanego bombardowania Barcelony przcsełają. Tak n. p. (w dzisiejszć) G ac e t a) powiada sołtys wsi el Frasno: "J. O. Xi.fŁę! Do likogo nie można lepićj zastóso'wać wyrazów: veni, vi d i, vi ci , jak do W. X. 1\1. Ileś razy tylko dostojny Panic co na dobro wolności przedsiębrał, tyleś razy tei dokazał. Wolność i pokój spoczywają w ręku W. X. 1\1. Zwicrzchnictwo ludu na nich spoczęło . . " cóz wictc na tern zaleiy, ze garstka ludzi, nie będących Hiszpanami, stara się morze buntu poruszyć, gdy się wały o dyal1lentowe piersi tołnierza, jakim Ty jesteś Mo ści XiilZę, rozbijają. Gdyby jeszcze krew na szych braci, walecznych wojowników, obroilców naszej wolności w icll żyłach płynęła, niczegobyśmy Żałować nie potrzebowali; wojskowa przechadzka W. X.1\1. byłaby wszystko zniweczyła. - Ale ta krew, ta krew woła O pomstę" i t. (1. _ Deputacya lJTowillcyalna w Teruelu powiada w 8woim adressie między innemi: "V\'". Wysokość obrała najlag:odnićjszy, naj krótszy , najpatryotyczlliejszy, jedyny środek, jaki obrać musiała, niszcząc jeden czlonek dla ocalcnia rcszty towarzyskiego ciałn. - Mądrość, sprawiedliwość i ludzkość sama nakazywały bombardowanic Barcelony" i t. d. Można sie więc łah'O we Francyi lJrzekonać, ze w samćj Hiszpanii Złtaj.1ują się ludzie, którzy bombardowanie Barcelony za rozumne i Regenta godne poczytuja. Hlhvnic mocno myląlsię 'v Paryżu, lJrzypul'!zczając, Że rząd angielski zgani, postępowanie Konsula swego w Barcelonie. Zadnćj nie ulega wątpliwości, ze tutejszy Posel angielski zupełnie mu swoje tadowolnimie wynUfzvł. V\' ażnym aktem I"zędowym jest wydAny d.

14. w Barcelunie rozkaz dzienny, obf'jmujący l)rzclozony przez Ministra wojny Rodila, Regntowi wniosek rady ministeryalnej względem sposobu, w jaki miasto owo ukaral wypada. Wyrażono w nim; "Cięika, W Barcelonie popelniolla zbrodnia u!\zła bezkarnie. ,y przeszłym roku zburzyła rewolucyj nR Junta wewnętrzny mur twierdzy narodu. Aczkol ślćdztw nie lJrzedsiębrano, dla ukarania sluawców tak haniebnego lJrzedsięwZięcia, 'wymaa przecie z sprawicdliwość, aby zburzoną zęść cytadeli icb kosztem odbudowano. n Słowa te obejmują mocne obwinienie IJOprzednikó'v tcraźniejszego Ministcryum, którzy owe i inne przewinienia nie tylko bezkarnie lmścili, ale nadto członkom Junty, obecnie rewolucyj llą llazwanćj, uroczyście swoje dzi'tkczynienie '\vynurzyli. W tymże samym dOKumcncie obwiniają słusznie milicyą narodową w Darcelonie , że konstytucyą i prawa nogami zdeptała. Ale dotąd tylko nieszczęliwy motłoch dziesiątkO\V1!no, który Szefowie milicyi najpierw uzbroili, a lJotćm w ręce siepaczy oddali, i pytanie zachodzi, czy główni sprawcy pieniędzmi się okupi:: zdołają. Przed wszystkićm domaga tię wychodzący tu wojskowy dziennik utrzymania artY'kułiiw wojennych i rozstrzelania w skutek tychie Gcnerała, który wał'owne miej8ce opuścił, nie wyczerpawszy wszystkich w n10CY j..go bęclących śroclków obrony, i który )Jrzez to narócl na nieobliczone straty naraził i w oczach ę;o Europy ohydził. VV Sewilli zwinięto na rozkaz Regenta obadwa batalioll." milicyi narodowej, które z bronią w ręku oc1dalC'l1ia części załogi iądały. Wzmocniono. takie załogę. Liczbę wojska })rzpznaczonego (na Katalonii ustanowiono ua 50,000. Czas, ".. którym ReęPl1t POWf(jcj, jeszczc nie wiadomy. Pojedzie on podług wszelkiego lJrawdupodobieństwa )'irzez Walencyą; pułkowi jedncmu picdlOty już rozkazano różlle punkta na ę;ościncu publif'7.uYI'IJ. obsadzić, i żołnien: pułku teo straż luzyboczną R('genta tworzyć będą. W Wal('llcyi bardzo wicIe ar('sztują osób.

Multany i "T ołoszczyzna.

Z Bucharestu, dnia 1'2. Grudnia.

(Gaz. Pow.) - Uruczyste zagajenic wołoskićj nadz",yczajllćjIzby dcputowanych odbyło się d. 2J. Listopada nowego stylu, w którymto dniu I()gotlU'towic Konstanty G. Fil1ipesko i Ale1:andcr Yilara Sekretarzami tejże obraui zostnli. "-yhór Xięria musi najdalćj dnia 21. Grudnia nastąpić. ,;Vj..lki Ban Jerz,y Filippesko i Logotl\('t Carbu Stirbej są teraz głÓ'\.ll'1ni kandydatami.

Egipt.

Z P a ryta, dp.ia 26. Grudnia.

Statek prZe;'ozowy "Sesostris«, który d. 21o godzinie 5. wieczorem do Marsylii zawinął, przywiózł listy z Alexandryi z d. 6., a te między inllcmi donoszą, ze d. 5. przybył tam sardY{lski parostatek "Tripoli«, który Genuę dnia 24. Listop. opuścił. Przywiózł on sardyńskiemu Generalnemu Konsulowi instrukcye od rządu, zalecając mu, aby się domagał zadosyć uczynienia za wyrządzoną Konsulatowi sardyilskie mu przez obicie kijami jednego janczara tegoi obelgę. List Ministra sardYl1skiego do Boghosa Beja w goclnych ma być ułożony wyrazach. Wystawia on w nim wielkość naru8zenia istnących między obiema mocarstwami traktatów, żąda stósownego za nic zadosyć uczynicnia, i UalJomykając o niezwłocznem 0(1wołaniu Pana Mathieu, którego PostęlJOwanie nie było całkiem woble od zarzutów, wynurza nfi(lzię, iŻ i Mehmecl Ali poclobnej sprawiedliwości wymierzyć nie omieszka. Nie wiedziano jeszcze, jak się sprawa ta zakoilczy; ale na kaidy przypadek winą jest B3szy, ze az wysłan\a..()krtu parowego z strony Sardynii dopuścił. Konsul poclsuwał mu rozmaite środki do wywikłania się z tej sprawy, bez ublizenia swojej miłości własnej. Także Konsul francuzki radził Baszy, aby rzecz tę jak naj prędzej załatwił. Zresztą Konsul sardY{lski nic zaząclał poreclnictwa rel)rezentantl)w innych mocarstw, sądl.ąc, że rząd jego sam sobie wJmiar sprawiedliwości wyjednać potrafi. Konsul francuzki ciągle jC5zczc był 'VI' Kahirze, ale jeszcze się z l\fehmedem Alim nie widział. Konsul angielski przepędził kilka clni u Baszy 'W lVlansurze. Konsulowie Auslryi i Rossyi mieli d. 7. do Kahiry wyjechać. Z Mansury- wydał l\1ehmćd Ali rozkaz, aby się czćm prę(lzćj zajęto ukoilczelliem lawet clo dział, czćm się 'VI' arsenale czynnie truclniono. Ostabliemi dniami czyniono rozmaite proby z sprowadzo. nem z An"lii działem, ważącem 18 beczek. t'> W braku dość mocnej lawety połoiono je na zicmi w lJochylym kierunku i strzelano oz niego. Trudno pojąć; jaki uiytek działo tak ciężkiego ,vagomiaru przyniesie. - Sarclyilski parostatl'k miał do Beirutu ocllJłynąć, tamze wiadomości o Sl)rawach krajowych zasięgnąć i następnie po odpowiedź l\lehmecla Alego l)owrócić. -

Dziennik »Union catholique re donosi z Rossyi. że w kościele grecko-rossyjskim panuje obecnie wielka niezgoda, metrolJulici bowiem moskiewscy i kijowscy nie tyle są kontenci z carskiego papiestwa, ile osłabiony wiekiem metropolila petersburski. Szczeg,)lnie Zaś nie podoba im się, ze pułkownik huzarów i adjutan cesarski Protasow, prokurator generalny dyrygującego synodu, wykonywanie wszelkiej władzy duchownej sam sobie przywlaszcza. Krótko mówiąc: kiedy cesarz stara się kościół katolicki okuć w kajdany, kościół grecko-rossyjski zdaje się czuć t gdzie go slal.e kajdany cisną i radby się od nich uwolnił; a tak spodziewać się mozna, że sam kościół grecko-rossyjski pomści się kiedyś za kościół katolickio cudownem uleczeniu w Plombieres. - (Zob. Gaz. Pozn. Nr. 30n z r. z.) »Ami de la Religionrr w Nr. 3685 umieścił drugi list z dnia 30. Listopada, który donosi, ze dziewczyna uzdrowiona, nazwiskiem 1"1 aryanna J e a n P i er re, piątego dnia po swojem uleczeniu o godzinie siódmej wstal,ł i do roboty poszła i od tćj chwili wychodzi la, jak każdy zdrowy, że pierwszą niedzielę adwcntową udała się do kościuła i sprawila powszechne rozrzewnienie, osobliwie gdy podczas processyi w kościele, kiedy śpiewano hymn Ave maris stella, niosła obraz Najświętzej P,mny. List ten Usuwa wszelką wątpliwość o rzeczywi.stości nadzwyczajnego uzdrowienia, jednakie tylko kościołowi sluży prawo rozstrzygnięcia, czy ono za cud prawdziwy uważać mamyliRABlA ROSTOPCZYN. (Z Ro:zm. LU;OfC.) (D a l s z Y c i ą g. ) - Michałowi hrabiemu Ogińskiemu, który za poleceniem pruskiego ministra hrabiego Haugwitz, prosił cesarza, aby mu do Polski wrócić było pozwolono t dał Rostopczyn d. 29. Marca 1799. odmowną odpowiedź w następujących lakonicznych wyrazach; "Monsieur le comte, Se Majeste l'empereur ayant reu votre leUre en date du 12 du courant, a juge ił propos de refuser vos demandes,et m'a ordonne de vous cn faire part. J'ai I'honneur d'etre etc. i/f) Podczas wkroczenia Francuzów do nossyi, posunęła się okolicznościami ściśnięta zapalczywość jego aż do szaleilstwa. Straszne jego do ludu odezwy, jego po rogach domÓw na zllańbienie niepriyjaciela pozawieszanc tablice, na zawsze pamiętllemi I>uzoslaną. Na trzy dni przed usl'lpieniem z Muskwy, napisał ou dosadnym stylem rossyjskim do Dagratyjuna, ii będzie bronić Moskwy, ile jest w mocy, jego, a jeźli przyjdzie do ostateczności, spelni się lo przyslowie: »J_epiej pljjść do diabla, niz się oddać \V ręce niel))"z.vjaeicla. rr Tę gwallownuś", tę jątrzliwość umysłu, któryUI go nieszczęscie i rozpacz nagabaly, zachował równie w szczęściu i pomyślności. Francuzi opuścili zgorzelisko Moskwy, Ros:;yanie za powrotem swoim, wycięli 1V piCi} pow':lałvch rannvch i maroderów ; lDala tvlko liczba ... ., która wielki szpilal, zwany 00111 :;ien'it, bronić się odważyła, dosIała się w ciężl\ą uiewuJę. Ci biedui, udali się z prośbą do nostopczyna.

Cesarzowa matka tknięta milosierdziem , wstawiła się za nieszczęśliwemi. Roslupez.nl uie m6gł jej całkiem odmliwić, przychylił się do pmśby, ale wnastępując.vch sroich, własną ręką pisanych wyrazach: Le comt<, Rosloptschiu accorde le temps necessaire ;1 lU. Gazo pem, ponr se remeUl"c de sa malaclie: apres quoi ił faudra qu'il se ren de avec son fils dans Je gounrnement de VVologda. I.a convcl"s1łtioll qu'ił me dem1łlllJc n'iłmCllerait aucun rcsultat: ilu' v a ni calolllllie IIi maJveilIance qui agisseuł 31;prcs dn comlc nosloptsclJill; m,lis ulle lIalioll qui a ni foi IIi łois, et qui u'a d'aulres titres depuis vingt ans (lue des cl"illles et des forfails, Ile doi t jam1łis prendre ił temoin I'ctre snprcme, dont la juslice est mćeon llue chez le brigands.**) *) fości hrabio, cesarz .if'omość olrzYUJal wać_ panll list z dnia 12 b. m., lecz oS'ldził za rzeez stó. sowną, nif'przyełlyłić się do jPo I,rośhy i rozlfazal mi, abym wpona o tćm za'lt"iadomił. Mam zaszCZJ't i ł. d. * *) Hrabia Roslopezyn zezwalII ojcu Gazo na czas potrzebny do poratowanill zdrowia: po upływie teIr° czasn ma się udać II: SWJ'm synem do ubernii 'Volo,e:da. Rozmowa, o Idórą mnie uprasza, nie odniesie żadnego sknrku; hrabia Rostopezyn niejed powodoWllJIYID ani potwarzą ani zawziętości,t; ałe naród, któl'y nil' ma ni willry ni ustawy i który od Jat dWlldziptu nieZf'm innćm poszcz.vcić się nie moie, jnk tJlko zbrodnia i sromotu t nie "owinien brać za świadka Nnjwyiszćj Istności, gd:r l sprawiedli_ wości jej't zbójcy nie nzuawają.

1/

Z tem wszyslkićm nieugięty człowiek ten nie był tak wytnvał.rm w swćj zawziętości i nienawiści ku Francuzom, jak minister Stein. Paryż umiał stopić ten twardy metał, bohater Moskwy znalazł tam przytulek i przyjemność życia, jakich ojczyzna dać mu nie mogła. Jednego wieczora, gdy u Teuenboma kilku tylko było poufałych przyjaciół, zaczął nam Rostopczyn sam z dobrej woli opowiadać o po:Zarze l\1osh, oraz jaki miał udział w tym wypadku. Smieszm;m być mniemał zdanie tych, którzy sądzili, :te on tę stolicę, podobnie aktorowi na teatrze, pochodnią zapalił. - "Ja zazegłem IC , rzekł, »umysły Indu, a o tego najslraszniejszego ognia, łatwo się zapalają pochodnie smolne. Następnie opowiadał nam, iZ jako gubernator wydał rozkazy do uprowadzenia sikawek z miasta, przyczem ta okoliczność zacllodziła, że służba ogniowa złożona bJ'ła z samych wojskowych, których nie mógł IJieprzyjacielowi pozostawić. Również kazał pootwierać wszJstkic więzienia, wypróżnić 'ł,"szystkie zakłady, aby Francuzi za wkroczeuiem do tćj zamożnej stolicy nic, jak tylko gruzy, zgliszcza i żniszczenie zatali. Aby za łH"zekonać lud, ie jego zamysł jest niezachwianym, kazał najpierw SW()j własny niedaleko Moskwy połoiony pałac podpalić. Wynurza.

ląc swe myśli, powody i uczucia, które pod(iwczas uim miota'y, utrzymywał, iż wszelka fortuna, wszelki maj;jtek zdawał mu się być niczem, gdy ojczyzna ginęła.. A ze uczucie to, 'wraz z nim nan)d podzielał, dowiódł zapał, z jakim jego zamysł wykonano. Smolne wieiJce i pochodnie błysnęly w okamgnieniu w ręku rozhukanego ludu, który sam sobie nadał pewien rodzaj porządku i tak role do dzia'ania jak i dzirlllice miasta między siebie porozdziela', chociaz wszystko to w zaciekłości pospiechu i zamieszaniu podczas podpalania domów, znowu w niclad poszło. Przez niedbalstwo lub popędliwość chybiło takie swego celu kilka prochowni, przeznaczonych umyślnie do zrządzenia szkody Ilieprzyjacieloni. Jak wiadomo powszechnie, zniszczenie w ogóle było ogromne, przewyzszyło wszelkie oczekiwanie. Z tern wszystkiem chociazcios, który przezto nieprzyjacielowi zadano, okazał siC; być zgubnym, a nawet dotąd w dZIejach nieznany, wszelako korzyść, którą ztąd odniesiono, wydawała sic;

Młodzieniec, tJ0siadający nalelyte szkolne nauki, może niebawnie jako uczeń znaleść miejsce w cukierni J. Freundt w Poznaniu. Młodzieniec, syn prawch rodziców, posiadający języki niemiecki I poliki, może jako uczeń w destyUacyi mojej natychmiast zQaleś pomieszczenie. Kolician, dnia 30. Grudnia 1842.

L. F. G o e l d n e r.

ł *, *i1,f). i Nowo-załoion 'l handel win I D. ł e m p n e r a i ł ID Grodzisku :I poleca się z dostatecznym zapasem win w gi er kic h: fr nc,!sk ic h. i rel1 s ki c h, Jakotez rumow 1 t. d., I uprasza Prześwietn,! Publiczność o łaskaw odwiei dzanie. i Grodzisk, dnia 2. Stycznia 18,13. I mt:.I:mt" Dobre brzozowe i sosnowe drzewo w szczapach przedaje włącznie z zwózką za umiarkoWalI,! cenc.: Fryderyk Barleben, przy Małej Garbarskiej ulicy.

Kurs giełdy BerliJasklej.

Dnia 2. Stycznia J843.

I topa rC. Obligi dlugu skarbowego. *) 3 Pr. ang. obligacje 1830. .. 4 Obligi premiów handlu morsko Obligi Knrmarchii . . .. 3 Berlińskie oblig. miejskie *) 3% Gdańskie dito w 'r.. . . .

Zacłł9dnio - Pr. listy zastawne Listy zast. "\V. Xo Pozn"ńskieg dito dito dito Wschodnio - Pr. listy zast. .

Pomorskie dito. . . . . .

Kur- i Nowomal'ch. dito .

S:dąskie dito . . . . .

Akcje Kołei Bcrlińslw-PoczdamsJdej 5 dito dito akcje a pJoi/nois. 4 Kolei MagdebUJosko. Lipskiej dito dito aJwje a pl'ioris. 4 Kolei Berlińsko - AnlaaJtskiej dito dito al{cje a prioris . Kolei Diissełdol'f. - ElbcrłCld.

dito dito akcje B prioris . Kolei nadJoeńskićj. . . . .

dito dito akcje B prioris Kołei Berlińsko - Frankfurt.

dito ito akcje B prioris . Kolei Sląsk. górn. . . . .

Frydrychsdory. . . . . .

Inne monety złote po l> tal.

Disconto . . . . . . . .

.lS a 1 '1'. kUl'lIut l'llpie- guluwirami. zna. 104 l 'I03 10'2;0 lo-2 _ 92 ' .._ 101' 102 1 10l 4!:i - 102;- I02' 4 106 1()5 3\ 102'0 101 3' 103.... loa!...3 103'.. ł03 · 3 103'. ]03 3'. - IIOJ" ] 2a !o - 103!;;- ]02 125 124 103 102\'" 10i:!.;- I06 103 5 4 5 4 fi 4 4

56!.r

9.t!o 82 96'!o 101 ]Ol 9 1 !o 13 10" 3 96 IOO!..;1011,r 9 4"

*) Kupuj'lcy wynagradza na płatny dnia 2. Stycznia 1843.

kupon Ira plocellt1l"