GAZETA
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1843.03.09 Nr58
Czas czytania: ok. 18 min.VVi elki e go
Xiest"Wa POZNANSKIEGO Nakładem Drukarni Nadvrornej 11:11 Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannewski.
)J( 58.
W Czwartek dnia 9. Marca.
1843.
Wiadomości krajowe.
Z Poznania, dnia 8. Marca.
Spis deputowanych Stanów w. Xięstwa Poznańskiego na Sejm szósty prowincyalny zgromadzonych: Marzałek Sejmu: HI. Edward PotworowsKi. Zastępca.- Ferdynand August Rudolf Baron H i 11 e r von G a r t r i n g e u . I . S ta - n r y c e r s ki: A. Posiadacze głosów oddzielnych: 1) J O .
Xiąźę Tb urn - Taxis, - 2) J O. Xiażę Sułkowski, wyręczany przez JW. Hr. Józefa MycieIskiego; 3) JO. Xiąźę Wilhelm Radziwiłł; 4) Tajny Radzca legacyi, Hrabia Atanazy Raczyński.
B. Deputowani powiatów; Odolauowskiego: Wojciech Lipski, dziedzic Lewkowa. Micdzychodz.: Jerzy Baron M a s s e n b a c h na Białokoszu; Babimostkiego i Międzyrz.: Baron Hiller von Gartringeu na Pszczewie; Bukowskiego i Obornick.: Jcdrze'j Niegolewski naNiegolewie; Wschowsk.: Alexander Brodowski, RadzcaZiemstwa i dziedzic Dębowej łęki srednie'j; Kościańsk.r HI. Edward Potworowski ua Deutsch-Presse (Marszałek Sejmu),
Krobskiego: Gustaw Potworowski, dziedzic Goli; Krotoszyńsk.; N ereusz S o k o l n i c ki, dziedzic Wrotkowa; Pleszewsk.: Józef Kurczewski, dziedzic Kowalewa; Poznańskiego: Tytus Hrab. Działyński, dziedzic Kurniku; Ostrzeszowskiego: Felix W ę ż y k na Baranowie; Sremsk.: HI. Edward Raczyński, na Rogalinie; Sredskiego: August Br zez ań sk i, Radzca Ziemstwa i dziedzic Gołuuia; Wrzesińskiego: Hieronim G o r z e ń ski na Śmiełowie; Bydgosk. i Mogilnick.: Tadeusz Wułański, niegdyś Radzca Ziemiański i dziedzic Pakością; Czarnkowskiego i Chodziesk.: Heliodor Hr. Skórzewski na Prochnowie; Gnieźnieńskiego.- Eustachy Hr. W o ł ł o w i c z na Działyniu; lnowrocławsk.: Dr. Antoni Kraszewski, dziedzic Tarkowa; Szubińsk.; HI. Dąb ski, dziedzic dóbr J adownik; Wierzyck. ; Tertulian K o c z or o w s K i na Gośrieszyniu; Wągrowieckiego: Pantaleon Szuman, były Radzca Rejencyjny i dziedzic Czeszewa. II. Stan miejski.
Miasto Poznań: a) Fryderyk Wilh. GratŁ kupiec i reprezentant miasta Poznania; b) Eugeni Naumann, Nadradzca RejencyjnyiNadburmistrz Poznania. Miasto Bydgoczcz: Er* Wschowa: Julius B. a t h s t o C K, aptekarz i pierwszy reprezentant miasta Wschowy. Leszno: Jan Willmann, dyrektor Sądu Ziemsko-miejskiego i przełożony reprezentantów. Gniezno: Jan Kugler, aptekarz tamże. Międzyrzecz; Henryk Brown, burmistrz tamże. Rawicz: Wilhelm H a u s l e u t n er, aptekarz i reprezentant w Rawiczu. Miasta Oborniki, Szamotuły, Buk i Poznań: Jan Veigel, aptekarz w Szamotułach. Miasta Pleszewo, Śrem, Szroda i Września: Karol S chiitz, kupiec w Szrodzie.
Miasta Krotoszyn, Odolanowo i Ostrzeszowo: Józef Paternowski, burmistrz Dobrzycy.
Miasta: Wschowa, Kościan i Krobia: Ludwik R li c ker t, kupiec w Bojanowie. Miasta Międzychód, Babimost i Międzyrzecz: Ernest Z i etzold burmistrz w Trzcielu. Miasta Bydg. Szubin i Wierz. Wilhelm Bauer, kupiec w Nakli. Miasta Czarnkowo, Chodzież i Wągrowiec: Kadan burmistrz w Budzynie. Miasta Gniezno, lnowI. i Mogilno: Karol U r b a n z Inowrocławia.
III. Stan gmin wiejskich.
Powiaty: Odolan. Krotosz. Ostrzesz. Michał Sadomski, ze wsi Lisiny. Powiaty: Międzyrzecki, Babim, i Międzych. Jan G i 11 e r t z Zolwinia; Powiaty Wschowski, Kości. Krobski, Antoni Grunwald z Hintzendorff. Powiały Buków. Obornick. Poznański i SzamotuIski: Karol Jor d a n z Chomęcic: Pow. Szremski, Sredzki, Pleszewski, Kazim'. Dobrowolski, dzierżawca z Wiktorowa; Powiaty: Bydgoski, Szubiński, Wierzyco Jan Quand t, właściciel młyna z Wydor. Powiaty Czarnk. Chodzies. Wągrów. Ludwik K6nig, z Roska. Powiały Gnieź. lnowI. i Mogiln. Dan. Busse z Lasek.
Z B e rlina, dn. 2. Marca.
Wspaniały bal maskowy w tutejszym zamku już minął, a wszyscy się na to zgadzają, że tenże prawdziwie był królewski. Ze wszystkich przysposobień ku wygodzie publiczności widać było jasno, że N. Pan prawdziwą jej sprawić chciał roskosz. D la uczęstowania gości urządzono osobne skrzydło zamku królewskiego. Największe wszakże ukontentowanie sprawiła publiczności przyjacielska i serdeczna gościnność Jego Mości Króla, z jaką tenże, odznaczający się czarnem Domino wśród samych kolorowych, z każdym bez różności jaknaj up rz ej miej i nnjweselej rozmawiał, krążąc pokilkakroć po wszystkich salach. Obrazy Kornelinsa wspaniały czyniły widok. Przedewszystkiemi jednak najbardziej uderzały i wielki czyniły etfekt obrazy przedstawiające objawienie się Archanioła Gabriela Gottfriedovvi de Bouillon i wynalezienie znużonego i bezwładnego Tankreda. Obraz na którym Krzyżacy po raz pierwszy oglądają Jerozolimę, nie zrobi! tego imponującego wrażenia, jakiego się w miarę cudnego rysunku Corneliusa spodziewać należało. Przyczyną tego jest to Zapewne, że zbyt wiele na scenę występuje osób, a rozległe także wyobrażenia rzadko kiedy dobrze się udają. Obrazy te wystąpią znów zapewne u Jego K. W. Xięcia Pruskiego. - Zdaje się, że N ajjaśniejszy Pan przychyli się do powszechnego życzenia, aby też same sceny przedstawili aktorzy na teatrze. Pomiędzy maskami, błyszczącemi często od kosztownych materyi, celowały komicznością swoją maski konne, które na sztucznie udanych koniach tańcząc kadryla, mocno publiczność rozweselały. Haslein do rozpoczęcia balu było to, że cały dwór po skończonym stole przez sale się przesunął, co obok wezwania do tańca tę jeszcze miało korzyść, że w wielkim natłoku wolne pozostało miejsce dla tańczących. Wielce się też publiczności podobała maska wystawiająca niemieckiego Michałka (der deutsche Michel) z knutem, jako uosobnienie ocuconego niemieckiego uczucia narodowego. Dokazywał on sobie wszędzie swoją pałką, rozpędzając tych, co go drażnili i targali. Środki i zabiegi policyjne były także całkiem na swojein miejscu. Ponieważ na jeden z dawniejszych podobnych bali wcisnęli się byli także oszuści i skradli srebra królewskie, przeto wszystkie ganki zamku strażą i sługami tak obsadzono, że kradzież podobna zajść nie mogła. Czterystya biletów na białą salę, w które; żywe przedstawiono obrazy, tak rozdano, że ludzie ze wszystkich stanów przystęp tamże;
Wiadolllości zagraniczne.
Francya.
Z Paryża, dnia 28. Lutego.
Pomiędzy wacbaniami stronnictw polity rzywszy sobie na nowo w prassie silniejszą reprezentacyą, na stałej postępuje drodze. Biskup z Chartres toczy ciągle w listach pasterskich i artykułach dziennikarskich bój przeciw monopoliura uniwersytetu, a mianowicie przeciw eklektyczne'; filozofIi i naczelnikowi te'jze, Panu Cousinowi, odwołując się do pozostałego po Panu Jouffroy dzieła. Ostatniemi czasy uzyskało tp stronnictwo dwa dla swych zamiarów nader ważne sądowe wyroki. Na mocy rozporządzenia policyjnego z dnia 28. Listopada z. r., zamknięto, jak wiadomo, X. Chatelowi dom zgromadzenia na ulicy przedmieścia S1. Martin, i gdy się z zażaleniem o to do Ministra Sekretarza Stanu spraw wewnętrznych udał, odpowiedziano mu króciuteńko, ie Prefekt policyi stosownie do swoich iustrukcyi działał. Teraz · wytoczy! kapłan sprawę tę przed sąd, ale, ze tu się władza administracyjna z sądową ścierała, Trybunał się za nieuwłaściwiony poczytał.
"Ważniejszy jeszcze jest wyrok Trybunału poprawczego w Wersalu przeciw nowym protestantom z Senneville. J ak przed Trybunałem w Nantes (o cze'm się w swoim doniosło czasie) bronił i tą rażą Pan O. Barrot ich sprawy, usiłując dowieść, że gminy, zgromadzającej się na uznane przez rząd nabożeństwo, nie można porównywać z polityczne'm stowarzyszeniem, które się o policyjne pozwolenie postarać powinno, jednakże potwierdzono wprost dawniejszy wyrok - zamknięcie kaplicy, skazanie kaznodziei protestanckiego Roussela na karę pieniężną i t. d. - Tu stronnictwo kościelne zgodne'm jest z władzą państwa. Tymczasem w nierównie więcej punktach występuje ono w organie swoim, U n i v e r s , w oppozycyi przeciw władzy państwa. Wspomnieliśmy, że przeciw jego żaleniu się na nadużycia karnawałowe w czasie bali maskowych znapół urzędowe'm zaparciem się wystąpiono, teraz musimy jeszcze dodać, że takowe stanowczo odrzuca (ii est difficile de braver aussi impudemment une notoriete constate'e par les affiches publiques). Lecz nie tylko na polu policyi obyczajowej i religijnego wychowania powstaje on przeciw rządowi, ale także we wszystkich niemal politycznych i ustawodawczych pytaniach stoi z przeciwnej strony, te'm się różniąc od innych odcieni oppozycyjnych, że błędu temu
lub owemu gabinetowi nie przypisuje, lecz praktyce ministeryalnej, starającej się jedynie o utworzenie sobie większości, resztę rzeczy zostawiając zwyczajnemu biegowi. Kie przesilenie ministeryalne, powiada Univers, tworzy program kraj u, prawdziwe pytanie całkiem się gdzieindziej znajduje. - Potem zachęca rozmaite ministerstwa do mnóstwa reform, jak np. Ministerstwa sprawiedliwości, aby tamę położyło haniebnej grze giełdowej, lichwiarskim pożyczkom lombardów, zepsuciu notrryuszów, coraz bardziej wiklącemu się labiryntowi prawa, bezkarności pojedynków, mnożeniu się bezecnych bankróctw, bezwstydnym rycinom, któreby najniebezpieczniejszemi na świecie były, gdyby brudne pisemka ulotne własnej zarazy nie tworzyły i t. d. Po Ministerstwie spraw zagraninicznych spodziewają się, że kraj od niepotrzebnego i poniżającego prawa potrząsania uwolni, wszędzie wpływ francuzki przywróci, ponieważ go nigdzie utrzymać nie umiano i za przykład choć błędnie przywodzą Niemcy i twierdzą, że wychowańcom na swoich uniwersytetach po francuzku uczyć się zakazują, i że język ten z dyplomacyi wykluczają. Ministerstwu wojny zarzucają: razzie, nieposuwanie się naprzód kolonizacyi, ciągły niedostatek remont; ministerstwu maiynarki opłakany stan floty co do materyału, niedostateczny nabór do służby morskiej; ministerstwu robót publicznych niewykończone kanały i roboty portowe, leniwe naprawianie gościńców, wiele na papierze tylko znajdujących się dróg pobocznych, zaniedbane naprawy rzek; ministerstwu finansów pożyczki, niedobory, gnębiące podatki; ministerstwu rolnictwa i handlu brak zakładów kredytowych, dobrego ustawodawstwa o zastawach, systematu irrygacyi, i że jeszcze brak jest zboża, bydła, paszy, dalej biedę winiarzy, ścieranie się przemysłu wyrabiania cukru z buraków i trzciny cukrowej; ministerstwu oświecenia publicznego to szczególniej, że prawodawstwo nie troszczy się o religijne wychowanie; ministerstwu spraw wewnętrznych nako nieć, że pytanie o więzienich odroczono, że środki zakładów dobroczynnych rozdrabniaj;), że się każdy organizacyą pracy zajmuje, tylko rząd o niej nie myśli. Reform w wyboracli i iustytucyach sądów przysięgłych nie odrzucają, nadmieniają jednak, że rozsianym o ze nie można. Prócz tego znajdują się jeszcze ogólne skargi, tyczące się rządu ministeryalnego, np, ze ministrowie podług swego widzi mi się Radę Stanu tworzą, przed którą jedynie urzędników stawiają, ze Minister finansów członków Izby obrachunkowej, którzy przecież całą rachunkowość kontrolują, sam ustanawia, że ministrowie już to z niepewności, już też z niewiadomości ważne pytania kom . . . .. .
nnssyom poruczają, przez co SIę nIc nIe czynI, albo, że czynności na swych radzców zwalają i tak się często podrzędnymi urzędnikami w biórach swoich stają. Widać, że Univers stosuje gię z całą skrupulatnością do systematu reprezentacyjnego i z tego powodu odrębne całkiem zajmuje stanowisko od dąsającego się legitynnzmu.
Zebrane d. *23. m. b. w mieszkaniu Minis1. Spraw zagranicznych towarzystwo należało w każdym Względzie do naj świetniej szych, jakie tylko Paryż kiedy widział, i tylko same Tuilerye coś świetniejszego i liczniejszego przedstawić zdołały, zgromadzając wybór najznakomitszych osób stolicy w zawodzie politycznym, dyplomatycznym, naukowym, sztuk i broni. Wszystkie przygotowania na ten bal z wielkim dowcipem i smakiem poczyniono, a jeżeli kto sądził, że czoło gospodarza balu zasępione ujrzy, musiał sam wyznać, że ten właśnie tak się wesołym i uprzejmym dla wszystkich okazywał, jak to się bardzo rzadko u niego wydarzało. Ciało dyplomatyczne przybyło prawie bez wyjątku, a do grona jego należeli także czlonko wie poselstwa hiszpańskiego. Pomiędzy 300 damami szczególniej się Hrabiny Torreno i Duchatel nadzwyczajnem bogactwem brylantów odznaczały. Osób zaproszonych było 1800, i dla tych zastawiono na wieczerzą 300 stołów, każdy dla 6 osób; przy każdym stole usługiwało dwóch służących w bogate'j liberyi, Na przypadek ukazania się ognia, coby się bardzo łatwo przy mnóstwie obić, drzewa, użytych na przyozdobienie sal i przy znacznej ilości świec jarzęcych wydarzyć mogło, stało 40 poinpiarzy, opatrzonych we wszystkie potrzebne narzędzia w samym pałacu od podziny 8 wieczorem aż do rana w gotowości. Koszta balu tego podają na 30 do 40,000 fr. Kilkoma dniami pierw wyprawił Hr. Duchatel w swoich
łonach wielki wieczór muzykalny; kilka podobnych odbyło się już także u Xiecia DecaZesa i były to właśnie ogniska zbierania się wyboru miłośników sztuk pięknych. Widoki utrzyinania się Ministeryum nie są w istocie tak niepokojące, jak sądzono. Nie tylko ustala się lianowO większość co do przyzwolenia na tajne wydatki, ale i co do prawa o cukrze Minister handlu, pewny jest większości, jakiekolwiek będzie zdanie Kommissyi.
Anglia.
Z Londynu, dnia 26. Lutego.
Li ve rp o ol Times pisze: »Donosiliśmy niedawno temu, że P. Gordona, reprezentanta Anglii w ręczy pospolitej paraguajskie'j, nagle z kraju tego oddalono. Późuiej dowiedzieliśmy się o dziwnej przyczynie jego oddalenia. P. Gordon bardzo jeszcze młody i jak się zdaje, nie bardzo mądry człowiek, nabił sobie głowę, że przez zaprowadzenie szczepienia ospy krowiej mógłby sobie przychylność ludu i rządu paraguajskłPgo wyjednać. Opatrzył się zate'm w znaczną ilość potrzebnej do szczepienia IillIteryi i z taką gorliwością przystąpił do dzieła, żeby się i Jenner jej nie powstydził. Tymczasem pięciu Konsulów, obranych w miejsce Dr. Francyi, nader zazdrosnein na tę lekarską nowość spoglądało okiem. Ostrzegano Pana Gordona, ale ten ciągłe zaszczepiał ospę każdemu, kto tylko sobie tego życzył. Wtedy rozkazano mu z kraju jak najspieszniej wyjechać. Wiadomość tę, aczkolwiek dziką z po zoru, potwierdzają pi"zecież listy kupieckie z Ameryki południowej.« (W czasie swojej odpowiedzi w parlamencie ro do sprawy paraguajskiej, nie wspomniał wcale Sir R, Peel o tym wypadku; powiedział onszein, że doniesienia P. Gordona z owego kraju co do widoków handlowych bardzo pomyślne były. ) Rząd ma zamiar powiększyć wojsko na przylądku Dobrej N adziei z powodu sporów zaszłych z Boerami. Siódmy pułk gwardyi dragonów i pułk ułanów, wkrótce wysłane tam zostaną. Znaczna liczba kupców i fabrykantów w wielkich handlowych i fabrycznych miastach podała do pana Peel przedstawienie względem handlu opium. Wystawiają oni szkodliwość, jaką kontrabanda opium przyszłemu handlowi z Chinami dliwe'j rośliny w Indyach zakazaną została. Dyrekcya i akcyonaryusze londyńskiego towarzystwa bruków drewnianych, odbyli w tych dniach zgromadzenie, dla roztrząśnienia sprawozdania Dyrekcyi, z klórego się okazuje, że w ostatnim roku na samych ulicach założono 40,000 łokci bruku drewnianego.
Według Morning Herald, układy między Francyą i Brazylią przywiodły do skutku uregulowanie Francuzko-brazylijskiej granicy w Cayenne. Brazylia odstępuje krainę 80 godzin drogi długą; zarazem ma być zawarte małżeństwo Xiecia Joinville z Xiężniczką Januaryą, a ponieważ ta, jako domyślna następczyni tronu, nie może opuścić Brazylii, dopóki Cesarz nie będzie miał potomstwa, przeto Xiążę J oinville ma być mianowany Gubernatorem Cayenny i rezydować w bliskości granic Brazylii: ma także utrzymywać korpus wojska francuskiego, któryby w razie potrzeby mógł być na przyszłość użyty w interessie Francyi w południowej Ameryce. Pomiędzy osobami, które ostatniemi czasy przeszły z kościoła anglikańskiego do rzymskokatolickiego, znajduje się także sławna śpiewaczka Mistress Wood, która, niin ten krok uczyniła, opuściła scenę i osiadła w klasztorze w Jorku. Ponieważ kościół rzymski nie dozwala rozwodów, przeto Mistress Wo o d, której rozwiedziony pierwszy mąż, Lord William Lennox, jeszcze żyje, rozłączyła -się dobrowolnie z swoim drugim mężem, panem Wo o d, i ten wyznaczył jej przyzwoite utrzymanie. - Teraźniejsze religijne poruszenia w Anglii i Szkocyi, coraz głębie'j wkorzeniają się w społeczność. Zmarły niedawno deista Ryszard Carlile , chcąc jeszcze przy śmierci zwalczyć przesądy swoich ziomków, zapisał swoje ciało anatomii, z poleceniem, aby takowe po użyciu go dla nauki, spalonem zostało. Ciało oddano natychmiast do szpitala ś. Tomasza, ale spalenie jego nie będzie miało miejsca. Niemcy.
Z C elle, dnia 21. Lutego.
Dowiadujemy się w tej chwili, że Król skazanego na całe życie do domu karnego Dr. Eggelinga, jednego z getyngskich więźni politycznych, ułaskawił i zaraz go na wolnośćwypuścić rozkazał. Dr. Eggeling wraca Juz tej nocy pocztą do Getyngi. O ułaskawieniu innych więźniów nic wprawdzie dotąd nie słychać, spodziewają się przecież, iż i ich wkrótce amnestya spotka. Na siedzenie przez całe życie w domu karnym jest już tylko skazany Dr. Seidenslicker, mąż, którego przewinienia przeciw władzy rządowej 1831 roku nie były większe od przewinień Dr. Eggelinga, i który się także, podobnie jak wszyscy jego towarzysze niedoli, do łaski królewskiej uciekł. Austrya.
Z Wiednia, dnia 20. Lutego.
Arcy-Xiąźę Fryderyk, który dotychczas miał stopień Kapitana okrętu liniowego, i który niedawno powrócił tu z Anglii, mianowany został Kontradmirałem w marynarce cesarskiej, który to stopień odpowiada godności Generał-majora warmii. Słychać, że Cesarz zmniejszyć postanowił liczbę lat służby wojskowej z 14 na 8.
Włochy.
Z N e a p o l u, dnia 11. Lutego.
J J. C C. WW. Xiestwo Leuchtenbergscy zaniechali zamierzonej podróży do Sycylii, i wyjechali dziś zląd do Rzymu. Xiążę Albrecht Pruski odpłynie za kilka dni do Malty i Alexandryi, gdzie odbędzie podróż na Nilu-, a w powrocie z Egiptu chce zwiedzić Jeruzalem. W podróżach swych zachowuje Xiążę incognito pod nazwiskiem Hrabiego Ravensberg. 00 trzech dni sroży się tu gwałtowna burza od południa, w towarzystwie ciągłych deszczów ulewnjch i gradu; trzeba być przygotowanym na nowe nieszczęśliwe przypadki; dowiedziano się już o zatonięciu dwóch angielskich okrętów. Przeszłej soboty wypłynęła z Pozuoli do Ischii barka z 30 osobami, ale z powodu powstale'j tegoż wieczora burzy, nie mogła się do tej wyspy dostać i wszyscy ludzie wraz z barką zniknęli bez śladu. W gminie Sala oderwała się bryła skały i runąwszy w dolinę przygniotła kilka domów. Serbia.
Z nad granicy tureckiej, d. 15. Lutego.
Moje ostatnie doniesienia o nowo wykrytym zamachu w Serbii zupełnie się potwierdziły, dzisiaj dodaję tylko niektóre szczegóły. Opróci ie metropolitę Piotra w kościele zamordować. Zdaje się, ze pierwszy pochop do tego poruszenia dano z Bulgaryi, która to nieszczęśliwa prowincya przez zmianę rządu w Serbii ważnego przyjaciela straciła, a nowego nieprzyjaciela zyskała. O kropne ciemiężenia, którym mieszkańcy Bulgaryi obecnie ulegają, tIómaczą najlepiej ów wybuch rozpaczy, jako też zapewne płonną pogłoskę, że konsul pewnego mocarstwa przez śledztwa w tej mierze rozpoczęte skompromitowany został. Słychać, że rząd z ujętymi spiskowymi znajwiększą surowością postąpić i przynajmniej 12 z pomiędzy nich śmiercią ukarać zamyśla. Tymczasem niezgoda między władzcami terazniejsze'mi Serbii powstała, coraz bardziej się rozpościera, szczególnie oppozycya przeciw Wucsiczowi, na czele której Karageorgiewicz stanął, codziennie większej nabywa siły, chociaż i pomiędzy nią prawdziwej jedności nie ma. Obywatelstwo Belgradu ciągle w wielkie'j obawie i milicya turecka dotychczas porządek utrzymuje. Żołnierze serbscy, ponieważ im niedowierzają, prawie zawsze w koszarach swych konsygnowani. Bozumie się samo przez się, ze zniweczony ten zamach, obecny rząd w Serbii jako nowy przytoczy dowód niebezpieczeństwa z przebywania Xiecia Michała nad granicą wynikającego, i że sprężysto oddalenia Xiecia z Semlina zażąda.
T u r c y a.
Z Konstantynopola, dnia 7. Lutego.
Na dniu wczorajszym zebrali się znów reprezentanci mocarstw uStratford Kanninga w celu naradzenia się względem spraw Libanu. Uchwalone przez reprezentantów na pierwszem zebraniu wnioski przeciw postępowaniu Porty w Syryi podane wprawdzie zostały, ale to z takim względem na powagę te'jze, że miejsce zamierzonych dawniej energicznych protestacyi zastąpiły dość skromne uwagi. Niektórzy w skromności tej widziećby radzi pewność jakiegoś postanowienia ze strony mocarstw na korzyść Maronitów, ale zapomnieć nie należy, że chcąc czegoś u Turków dokazać, w pozór przynajmniej oburzenia uzbroić się trzeba. luną nieprzyzwoitość odkryli rcprezenjanci porównując odpowiedzi udzielone przez Sarim Efendego na wnioski owe podane przez Dragomanów
(tłómaczów.) Spostrzeżono bowiem z zadumieniem, że podczas kiedy Sarimjednemu spieszne obiecuje załatwienie wszystkich zachodzących trudności ku powszechnemu zadowolnieniu, wylicza drugiemu mnóstwo przeszkód opierających się woli mocarstw europejskich, wystawiając skutek czynnego pośrednictwa Europejczyków na korzyść Druzów jako nader wątpliwy, trzeciemu (jak się zdaje Dragomanowi niemieckiego jakiegoś mocarstwa) otwarcie oświadcza, że co Porta w Syryi uczyniła, to zgodne jest z jej prawem i zwyczajem, mienowicie że prowincya Dschiabil oddawna należała do obrębu, baszalika Tripolis, wchodziła nawet do jego składu; że tylko staremu Emirowi Beschir w sposób wspaniałomyślnej koncessyi zarząd tejże był oddany; że prawo to Emira corocznie odnawiane, zawsze mogło być odwołana, a Porta prawa tegoż odwołania nigdy się nie zrzekła. Ostatnie te oświadczenia ministra najwięcej wzbudziły zadziwienia w Panu Bourqueney, którego tłómacz najgrzeczniejszćmi i najpiękniej - szemi obietnicami Sarima był zaszczycony. Xiezniczka urodzona z małżeństwa Halil Baszy i siostry Sułtana według starego zwyczaju uduszoną została. Sultan Mahmud, niezapomniany ojciec rządzącego teraz Monarchy, z słuszną zgrozą zaniechał był tego wzgardy godnego zwyczaju, który wszystkich pokrewnych familii Osmanidów na śmierć wskazywał. Siostra Sułtana, SalihahSułtanka, zmarła przedwczoraj w skutek połogu, z zmartwienia i przestrachu, widząc nowonarodzone dziecię w oczach jej mordowane. Z dnia 11. Lutego* J ournal de Constantinople donosi, że nieporozumienie między Porta a poselstwem austryackim względem towarzystwa parowej żeglugi na Dunaju wkrótce załatwionem będzie. Tymczasowo pozwoliła znów Porta tutejszym poddanym używać statków parowych tegoż towarzystwa; zakomunikowała także gabinetowi Wiedeńskiemu notę, w której opinie swoje wyłuszcza wraz z przyszłemi koncessyami pod tym względem. Sułtan objął spadek po swej siostrze Salich, który bardzo ma być znacznym. Halil Basza po śmierci swej małżonki do dóbr swoich się udał. Morning Chronicie ogłasza list z Kon Porta względem spraw Serbskich stanowczą powzięła decyzyą. Takowa ma byćl niezwłocznie udzielona Cesarzowi Rossyjskiemu, i zawiera podobno oświadczenie, że Porta tylko sobie stosownie do traktatów postąpiła i spodziewa się-przeto, że Cesarz wniesione zażalenie cofnie.
Arabia i Abissynia.
z Kairy, dnia 16go Stycznia. Wiadomości z nad morzą Czerwonego nie ze wszystkie m są zaspakajające. Osman Basza, turecki Gubernator w Arabii, znajduje się w Dschedda, gdzie ile możności jak najwięcej gromadzi pieniędzy; władza jego ogranicza się prawie wyłącznie na Yambo i Dschedda. Wielki Szeryf Ihn al Aun nie w najleprzysh w Męce z Porta zostaje stosunkach, ale się jednak w ręce Osmana nie oddał. Niedawno temu przedsięwziął on wyprawę do Assym, gdzie się Wehabici zbierają, i powrócił bez klęski wprawdzie, ale także bez odniesienia stanowczych korzyści, choć niektóre pokolenia haracz opłaciły. Okolica Mekki i Medyuy jest bardzo niebezpieczna i powiadają, że karawanę jeduę między Damaszkiem a Medyną złupiono. IN a południe od Assym zostaje wybrzeże w ręku Szeryfa Husseina Abn Arischa, który Mokkę obsadził i którego zatargi z kompanią wschodnio-indyjską jeszcze nie są załatwione, a na tem handel Yeinenu wielce cierpi. Porta chciała przedsięwziąść wyprawę, aby znowu Mokkę dla siebie zagarnąć, ale Osman Basza nie ma ani okrętów, ani wojska, a Konstantynopol nie może dostarczyć pieniędzy. Tylko sam Mehined Ali zdołałby znowu to wybrzeże pod władzę turecką poddać, ale nie chce on drugi raz wycieńczać Egiptu i przedsiębrać wojny arabskiej na korzyść Porty. Gdyby Ihn al Aun miał góry assyryjskie opanować, stałby się niezadługo pauem całego wybrzeża; ale trudno przypuścić, żeby tego dokazał; okolica ta jest nieprzystępna, a bitne pokolenia w niej mieszkające, są fanatycznymi wehabitamie I w Abissynii nie lepiej się dzieje. Ras Gondaru wydał wojnę Królowi Ubie w Tigre; zwyciężył go i w kajdany okuł. Ale wojna domowa szerzy się jeszcze po całym kraju z wyłączeniem Schoi. - Uwięzienie Ubiego dozwoliło Abbadieuiu udać się w głąb kraju,i zapewne także Schimper teraz znowu opuścił miejsce przytułku, w którym dotąd zostawał. Nadzieja, jaką przed kilku laty w Anglii i Francyi miano, pod względem otworzenia koizystnego handlu z Abissynia, a przez ten kraj i z Sudanem, znacznie się zmniejszyła; ale ze rzecz ta nader wielkie'j jest wagi, nie omieszkają pomyśleć o tem na nowo, skoro tylko spokojność nieco powróci. Na handel z Egiptem stan ten rzeczy mały" wpływ wywiera, ponieważ pomniejsi Xiążęta, na zachód Gondaru, przez których posiadłości karawany z południa przybywają, zasłaniają je, mając z ceł nie mały dochód.
Rozmaite wiadomości.
Z B e r l i n a. - Co noc prawie zdarzają się tu gwałtowne kradzieże, popełniane częstokroć · przez wejście z ulicy na drugie piętro; każdy teraz zamyka się z największą ostrożnością w domu. Podarunek od Mehmeda Alego.
Stary Basza Egiptu, jak wiadomo, jeden z największych dyplomatów i kupców tego-czesnych rozdaje takie dary, na jakie się żaden Cesarz nie zdobędzie. I tak np. kommodorowi Sir Charles Napier, przysłał wysadzany dyamentami medal tudzież szpadę z rękoiścią i pochwą z lanego złota, które także drogie mi klejnotami są kameryzowane. Obadwa te podarunki cenione są na milion talarów. Piwnice w Syberyi wyrębują się w zmarzłej ziemi podobnie, jak u nas piwnice w skałach i opokach. W lecie, podczas którego na Północy tak wielkie jest gorąco, jak w zimie zimno, przechowuje się w tych piwnicach masło, ser, zgoła wszelki nabiał tudzież ryby i mięso. W ten sam sposób kopią tam także groby, w których zamarznięte dała bez nabalsamowanią w późne wieki się przechowują. Stary James Stuart, (donosi jedno z pism angielskich), ten kuzyn pretendenta, który się utrzymywał z grania na skrzypcach po wsiach, nie może już dłużej odbywać swych wędrówek, jest on ciemny i ma teraz lał 114. Jest on synem Generata John Stuart, był w bitwie pod Colłoden, i zowie się pretendentem. Przeżył pięć żon, z których miał 27 dzieci, 10 z tych Azakończyło życie w służbie wojskowej. Wszy Jerzy IV. dawał mu wsparcie. Miał on być Walterowi Skott przedstawiony, ale ten właśnie w tym samym czasie umarł. S t a rak r o n i k a podaje następujący sposób niezawodny otrzymania żywego kurczęcia z kilką głowami i skrzydłami. »Trzy albo czte'ry żółtka całe, nie pogniecione, w jedne włóż skorupę, i pod kurę podłóż zaszpuntowawszy, a urodzi się kurczę tyleż głów i skrzydeł mające.« (Rozm. Lwów)o zaręczynach moich z Panną Klarą de Reden, mam zaszczyt niniejsze'm moim szanownym przyjaciołom, zamiast osobnych biletów, uajuniźeniej donieść. Poznań, dnia 7. Marca 1843.
Emil Raron R e i b n i t z , Badzca Regencyjny.
ZAPOZEW EDtfKTALNY.
Gdy wskulek wniosku sukcessoró w zmarłego na dniu 13. Stycznia 1812. r. w Dziećmiarkach Ignacego Zawadzkiego dziedzica nad pozostałością tegoż na mocy rozrządzenia, z dnia 16. Grudnia 1842. roku otworzony został process spadkowo likwidacyjny, wyznaczyliśmy do podania pretensyj termin na dzień 13. Maja r. b. zrana o godzinie 10tej przed delegowanym Ur. Hantelmanu, Assessoren) Sądu Główuego Ziemiańskiego, w Izbie naszej iuslrukcyjnej. Wzywają się przeto wszyscy ci na ten termin, którzy do tej pozostałości z jakiegokolwiek źródła prefensye mieć sądzą, pod tern zagrożeniem, że ci, którzy ani osobiście ani przez prawem dozwolonego pełnomocnika nie staną, utracą prawa pierwszeństwa im słnźące i do tego przekazani będą, co się pozostanie po zaspokojeniu wierzycieli, którzy się zgłoszą. Obcym przedstawiają się za mandataryuszów z tutejszych w urzędowaniu będących Kommissarzy Sprawiedliwości, U I. V ogel, Schultz II., i Roquette Sędzia Ziemiański. Zarazem wzywają się na ten termin następujący z pobytu niewiadomi wierzyciele, dla których zapisy na dobrach Dzicćmiarki i Imiolki do pozostałości należących znajdują się, celem udowodnienia swych mieć mogących osobistych pretensyj, jako t o: 1) Katarzyna z Chączewskich Lissowska, 2) rodzeństwo Frezerowie, mianowicie zamężna Lansert i zamężna Kąklewska, 3) owdowiała Anna z Komorowskich Chlebowska, 4) Possessor Kaiixt Malczewski.
Bydgoszcz, dnia 3. Stycznia 1843. I.
Król. Główny Sąd Ziemiański.
Lista ciągnionych numerów przy loterji tutejszego instytutu sierót płci żeńskiej, jest do przejrzenia u Dyrektora Barth w domu szkolnym imienia Ludwiki, gdzie także wygrane odebrane być mogą. IAfA Przedaź naSIon. "%A$ Stosownie do Nr. 56. tej gazety z d. 7. Marca r. b. załączonego spisu nasion, polecam w tymże wyszczególnione nasiona najlepszego gatunku i rostkowania. Fryderyk Gustaw Pohl w Wrocławiu, ulica Schmiedebriicke Nr 12. OBWIESZCZENIE.
Flance mo drzewia(Vm asLarix, Lerchenbaum), od trzech do pięciu lat mające, są do sprzedania w znacznej ilości w Prowencie Bnin, kopa po 1 Talarze. Dominium majętności Kórnickie i .
Ogród mój wraz z domem mieszkalnym na Królewskiej ulicy (Kuhndorfie), mam zamiar od dnia 1. Kwietnia na rok jeden wypuścić. O warunkach u mnie dowiedzieć się można przy ulicy Dominikańskiej Nr. 371. D. G. Baarth.
Swieże Molsartynskie ostrzygł dzisiaj odebraliśmy Bracia Amlersclu
Kurs giełdy
Herli uskiej» Stu- - J*a 1'1*_ kurant pa I papie- gOtHWiprC 1 rami. Zna. IIl, 104 a 104V 4 103V 1 103 W-i \ 3V wA i m st 10jV 103 48 l<B'p
Dnia 6. Marca. 1843.
Obligi długu skarbowego .
Pr. ang. obligacje 1830. .
Óhligi premiow handlu mors li.
Obligi Kuriiiareliii Berlińskie oblig. miejskie Gdańskie dito w '1'.
Zachodnio-Pr. lislj zastańne Listy zast. W. X. Poznańskiegc dito dito dito Wschodnio-Pr. listy zast.
Pomorskie dito Kur- i JNowomarch. dito K7.la.skie dito. .
AK eJ e Kolei Berlińsko - Poczdamskie dito dito akcje a prioris Kolei Magdebursko - Lipskiej dito dito akcje a prioris Kolei Berlińsko-Anlialtskićj dito dito akcje a prioris Kolei D1isseldorf. - Elberfeld.
dito dito akcje a prioris Kolei uadreńskiej dito dito akcje a prioris Kolei Berlińsko - Frankfurt.
dito dito akcje a priori s Kolei Śląsk, górn Frydrychsdory.
Inne monety ziote po 5 tal.
Discouto
Vi 4
106V, U lo-zV 104V 103% 104 3'a lo a *
102%
10.3Vio3V 4 4 4 & 4 & 4 5 4
135V 146 119V 103V 71 94V 81 97V 112V loiv ioS 3
10Z
102V 103V 118 V 9J 7 0 uiV T03V 03V 13 10V 4
«J :1
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1843.03.09 Nr58 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.