GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1843.05.15 Nr112

VVielkiego

Xicstwa

POZNANSKIEGO.

Nakładem Drukarni Nadwornej W De/cera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowski.

11 * .

W Poniedziałek dnia 15. Maja.

1843.

Wiadomości zagranIczne.

Polska.

z n a d g r a n i c y p o l s k i ej, dn. 28 . Kwietnia. Odjazd Xiecia Paskiewicza z Warszawy do Petersburga łączą teraz z oczekiwane'm z pewnością przybyciem Cesarza do stolicy Królestwa Polskiego. Słychać", żeN. Cesarz wcelu lem łatwiejszego i pewniejszego wykonania zamierzonych reform w królestwie, nasamprzód pod względem spraw polskich dokładnych u Namiestnika chce zasięgnąć wiadomości i nad środkami, które zaprowadzone być mają, wPetersgu naradzać się zamyśla. Zresztą spodziewają ię Cesarza w Warszawie niezawodnie w ciągu mieś. Maja. Czy on stamtąd armią południową zwiedzi, jeszcze nie pewna, zależeć to będzie zapewne od ówczasowego politycznego położenia Xiestw naddunajskich, dokąd znowu kilka pułków jazdy odeszło. Armia rossyjska z niewypowiedzianą ochotą wygląda wyprawy do Turcyi. - Budowa Warszawsko-krakowskie'j kolei żelazne'; całkiem ustała, spodziewają się jednak z pewnością, że N. Cesarz podczas bytności swej w Warszawie dokończenie dzieła kosztem skarbowym, chociaż pod iunym dozo

rem zawyrokuje. Przed niedawnym czasem Żydostwo w królestwie w nadzwyczajnym było ruchu; chodziło te'ż o nader ważne dla nich pytanie. Chciano ich bowiem całkiem pozbawić prawa trzymania s z y n k ó w i przedawauia wódki, z czego właśnie Żydzi w królestwie po wiekszej części się utrzymują. Wszakże obecnie pozwolenie to przedłuźouo aż do św. Jana roku 1844. - Potwierdza się, że żołnierze armii rossyjskie j odtąd nie inaczej jak tylko po zapadłym wyroku cieleśnie karani być mają. Tak tedy dowolne bicie ze strony oficerów ustaje. Z War s z a w y, dnia 7. Maja.

Piętnaste sprawozdanie publiczne Banku Polskiego za r. 1842. odbyło się wczoraj rano o godz. 10. w salach gmachu bankowego, pod przewodnictwem Radzcy Stanu Łęskiego, zastępującego w tej czynności Dyrektora Głównego Komissyi Rząd. Przychód, i Skarbu, wobec Kommissyi Umorzenia długu krajowego i licznie zgromadzonej publiczności. Posiedzenie zostało zagajone przez JW. Łęskiego, pocze'm JW. Grabowski, Kontroller Giny Królestwa, jako Prezes Kommissyi Umorzenia, skreślił obraz dążności i celów Banku, a w końcu zes tegoż Banku, w słowach następnjpcych: «Panowie! Piętnastoletnie istnienie Banku Polskiego, tej tyle dla kraju dobroczynnej instytucyi, którą Królestwo Polskie winno łaskawemu Monarsze swemu, przekonało i ciągle przekonywa o płynących z jego ustanowienia pożytkach dla handlu, przemysłu i obrotu wszelkich zasobów i bogactw, jakiemi hojna ręka Twórcy ziemię nasze obdarzyła. - Rok 1842., za który dziś Bank Polski składa sprawozdanie, nie przedstawiał żadnych nadzwyczajnych okoliczności, wywierających wpływ znakomity na handel lub przemysł krajowy. - Dobre ceny zboża w początku roku tegoż wykazane, dozwoliły właścicielom ziemskim spieniężyć wszystkie onegoż zapasy, bez żądania znacznych zaliczeń, które Bank chętnie zawsze udziela. Późniejsze zaś w miesiącach letnich spadnięcie cen, nastąpione przeciw wszelkim spekulacyjnym rachubom, lubo dało powód do strat pojedynczych, nie pociągnęło przecież w ogólności na klassę handlującą żadnych ważnych wypadków. - Umorzenie długu krajowego postępowało ściśle podług warunków zasadniczych, umówionych przy zawieraniu układów o pożyczki. - Obligów Skarbowych III. Servi, której część dopiero w r. 1842. w obieg została puszczoną, stosunkowo rozpoczęło się umorzenie. Bilety bankowe, wypuszczone w ilości równającej się kapitałowi zakładowemu, nie przestają pełnić znakomitej krajowi przysługi, ułatwieniem obiegu ruchomych kapitałów. Żądanie wszakże ich wymiany na srebro, nietylko nie było w roku 1842. w przecięciu większem, lecz utrzymało się na tej samej stopie, jak to miało miejsce przy mniejszej onych kursującej ilości.' - Skupowanie wexli, pożyczki i zaliczenia, te główne środki, któremi Bank przychodzi w pomoc handlowi i przemysłowi, odbywały się w r. 1842. w tej samej jak w latach ostatnich obszerności. - Górnictwo krajowe, zostające dotąd pod zawiadywaniem Banku Polskiego, zdaliśmy z dniem rok zeszły kończącym, nowemu Wydziałowi przy Koinmissyi Rządowej Przychodów i Skarbu, z mocy Ukazu Najwyższego ustanowionemu. Przystępując do odczytania wam Panowie sprawozdania, które Bank Polski pod światłe i ścisłe roztrząśnienie Kommissyi Umorzenia i pod sąd bezstron

nej publiczności składa, niech mi tu wolno będzie objawić to sumienne z głębi duszy wyznanie, iż staraniem naszem ciągiem, najdroższą dla serc naszych chlubą, zawsze będzie, iżbyśmy w ścisłćm wykonywaniu przepisów, w pełnieniu zaprzysiężonych obowiązków, z gorliwością, przezornością i dobrą wiarą, odpowiedzieli III\wyższemu zaufaniu, jakiem nas N. Cesarz i Król zaszczycić raczył.« Według odczytanego na tern posiedzeniu sprawozdania, okazał się w działaniach Banku, w ciągu r. 1842, ogólny Bilans, jak następuje: Stan czynny, a) W wexlach i papierach sku pionych .f. sr. 1,223,023 k. 45 £ b), W wexlach zagr.» 160,631 »70f ć) W papierach pub!.» 5,089,822» 59 d) Wpożyczk.izalicz.» 14,410,008 >. 26£ e) W przedsięwz. han. .. 7,839,274» 1 71 f) W kassie. >. 1,871,685 » 75V, Stan bierny.

Zaspokój, długu krajo. r. sr. 224,756 k. 64 Wartości Bankowi powierzone: a) Summy depozytowe r. sr. 4,453,818» 2'2 b) Kapitały instytutowe» 4,403,257» 83'A c) Kapitały prywatne » 2,306,934» 77 d) Summy przekazowe 2,780,559 » 13 A Bilety w obiegu . . . . .. 7,999,999.. 50 Po odtrąceniu Stanu biernego od czynnego, stan majątkowy z dn. ID/Si. Grudnia 1842. wynosił. . . . . . . .f. sr. 8,405,150 k. 4 A że fundusz uposażenia wynosi .» 8,000,000.. Zyskano więc w r. 1842. r. sr. 405,120 k. 4 (czyli złp. 2,701,000 gr. 8).

R os S y a Z P e t e r s b u r g a, dnia 1. Maja.

Wczora zrana odgłos dział twierdzy Petersburskiej obwieścił o odkryciu żeglugi na N ewie. - Gazety Petersburshie ogłosiły następne: O s trz eż e nie. - 1840, Grudnia 28. dnia, dałem do zarządu interesami i dobrami mojemi, pełnomocnictwo rodzonemu bratu mojemu, Xiążęcin Michałowi synowi Mikołaja Radziwiłłowi, tegoż miesiąca 3 O . dnia w Sądzie powiatowym Zytomirskim zaświadczone. Gdy zaś pomieniony brat mój objawieniem, 1842 r. Grudnia 11. dnia do sądu pow. Radomyślskiego podanem.

takowego pełnomocnictwa i za onem zarządu mi teraz, w skutek jego prośby, objawiono przez Urząd Policyjny Petersburski, przeto i ja pomienione pełnomocnictwo cofam, o czćm podałem gdzie należy prośbę, a przez niniejsze arendownych posiadaczy dóbr moich i wszystkich, kogo to obchodzić może, zawiadamiam. Xiążę Mikołaj syn Mikołaja Radziwiłł.

W powiecie Kiszeniewskim, w Bessarabii, wsi Wisterniczanach, żona mieszczanina Bułata, urodziła 28. Stycz. dziecię płci męzkiej z trzema nogami, z których na jednej jest 7 palców. Dziecko to urodziło się w czasie właściwym i żyje. W nocy na 13. Lutego w miasteczku Pohrebiszczach, pow. Machnowieckim, gubern. Kijowskiej, żona włościańska Anna Siemnina, urodziła potwor rodzaju żeńskiego, złożony z dwóch ciał zrosłych brzuchami, ze czterema rękami, trzema uszami, dwiema oczami w jednej niekształtnej głowie, z jednym nosem i gębą. Potwor ten umarł natychmiast po urodzeniu.

F r a fi c y a.

Z Paryża, dnia 5. Maja.

Dziennik Sporów wyraża się o zaJęCIU Sindu przez Anglików, w sposób następujący: Wiadomość ta potwierdziła tylko, cośmy się już byli przez ostatnią pocztę dowiedzieli. Odtąd Sind ma stanowić część państwa Angielskiego, i trzeba istotnie nie zważając nawet na korzyść, jaka dla krajowców stąd wypływa, że są od rabunku Książąt muzułmańskich odtąd uwolnieni, oddać prawdziwie liberalnemu duchowi angielskiemu sprawiedliwość, postanawiającemu zniesienie niewoli w zabranych'prowincyach i razem otworzenie na rzece Indus wolnej żeglugi dla każdego narodu. Postępowanie takie gabinetu angielskiego może za najlepszą służyć odpowiedz tym wszystkim, którzy go posądzają, że usiłowania jego w przytłumieniu handlu niewolnikami i osiągnieniu nowych układów handlowych z nie czystego źródła dumy pochodzą.« Przed sądem policyi poprawczej zaczął się wczoraj proces wytoczony przeciw P. Vidocq. Szef ten dawny policyi bezpieczeństwa (ze swych pamiętników znany dostatecznie) liczy teraz 69 lat, i stoi na czele instytutu, którego jest zadaniem, wyszlakowanie kradzionych rzeczy, odkrycie oszustów, i danie w tej mierzepubliczności wszelkich objaśnień. Oskarżono teraz tego Vidocqa, że jakiegoś Champlaix samowładnie zaaresztował, w domu swoim zamknął i do podpisania wielu przymusił dokumentów. Protokuły z świadkami dają szczególniejsze .objaśnienia wewnętrznego sposobu życia w Paryżu, i mogłyby posłużyć Panu Sue do nowego rozdziału jego Mysteres de Paris. Pomiędzy świadkami mówiącemi za Yidocqem był pierwszym Pan Dr KoretI, który zeznał: »Pana Vidocq trzy czy cztery razy pytałem się o rzeczy dła mnie wagi wielkiej, i nie mogę, jak tylko pochwalić jego bezinteressowności i jego gorliwości. Jednej burzliwej nocy zginęła mi była papuga, do której jestem mocno przywiązany; udałem się do Pana Vidocq, a on mi ją natychmiast dostawił.« Słuchanie świadków trwa już dni dwa; jutro wyrok zapadnie. Dzień odjazdu Księżniczki Klementyny z jej małżonkiem nie jest jeszcze ułożony. Dwór zamierzał zrobić kilka wycieczek do Fontainebleau i Compiegne, ale Królowa sobie tego nie życzyła, bo się rocznica śmierci Księcia Orleanu zbliża, w której ma być kaplica, wybudowana na miejscu gdzie ten nieszczęśliwy Królewicz ducha wyzionął, poświęcona, do czego sama robi wielkie przygotowania. Chciałaby Królowa jak naj dłużej zatrzymać przy swym boku Księżniczkę Klementynę, bo mając ją dotąd przy sobie zawsze, stało się jć] towarzystwo dla niej islotną potrzebą, dla tego też lubo odjazd nowożeńców był na jutro oznaczonym, jeszcze go na później, na czas nieoznaczony, zwleczono. Poświęcenie wzwyż wymienionej kaplicy nastąpi 13. Lipca, w przytomności całej Królewskiej familii, wyjąwszy Księcia J oinville i Księżniczki Klementyny, przez Arcybiskupa paryskiego w przytomności nunryusza papieskiego. Oprócz istotnych urzędników dworu, ministrów i Prezesów obudwóch Izb, nikt więcej nie będzie przypuszczonym, bo szczupłość miejsca zidedwo i tyle pomieści już osób. Kaplica ta już prawie skończona, pracują jeszcze tylko nad architektoniczuemi przyozdobieniami i nad ołtarzem, stojącym na te'm samem miejscu, gdzie Książę Orlean ducha oddał. Królowa zrobiła dotacyą, aby od dnia poświęcenia co rano mszą odprawiano, jak się to już dzieje w cbapełle expiatoire urządzonej podczas restauracyi na cześć Ludwika XVI. koholem (eclairage par 1 'hydrogene liquide) zastąpi wkrótce we Prancyi oświecanie olejem. Jeżeli się urzeczywistni nadzieja zaprowadzenia tego nowego systemu oświecania, który już coraz bardziej upowszechnia się w Ameryce, handeI olejem znaczny przeto poniesie uszczerbek. Wroku 1840. sprowadzono do Prancyj olejów i nasion olejnych za 68 mil. fr. Najznakomitszym kaznodzieją w Paryżu jest teraz Xiadz Ravignan, dawniej prawnik i dopiero od r. 18/4 poświęci} się stanowi duchownemu. Kazania jego miewane w kościele JNotre-Dame mąją zawsze po kilka tysięcy słuchaczów z wyższych i oświeconych klas s społeczności. Jakkolwiek mówi zawsze w materyach dogmatycznych, rzecz dziwna, że dotąd nie ściągnął jeszcze na siebie krytyki tak drażliwych dzienników paryskich. Piszą z P ary ż a, że w ostatnich lalach rządów Sułtana Mahmuda urządzone zostały w 80 miejscach wewnątrz granic Turcyi kwarantany. Doradzono Sułtanowi, aby wszelkie kwarantany poddane zostały pod bezpośredni kierunek i nadzór komitetu zdrowia zasiadającego w Konstantynopolu, i w którym każde europejskie mocarstwo miało swego reprezentanta; na co też Porta przystała. W skutku tego mocarstwa europejskie skróciły czas kwarantany w swoich portach dla okrętów z Turcyi przybywających o połowę. Teraz dowiadujeljjy się, że Dywan dnia 14. Kwietnia rozwiązał rzeczony komitet zdrowia, na zasadzie, że zakłady kwarantanowe tak już są udoskonalone, iż nie potrzebują zwierzchniego nadzoru. Przez to rozwiązanie upada pewność skuteczności kwarantan, i zapewne uczynionem będzie przeciw temu wspólne przedstawienie. Poseł angielski już ustnie przeciw tej zmianie protestował.

Anglia.

z L o n d y n u, dnia 5. Maja. Na posiedzeniu dzisiejszem Izby wyższej Lord Beaumont wniósł pytanie dotyczące się spraw Serbii. Wspomniał o doniesone'm nasamprzód przez gazety niemieckie postanowieniu Porty przychylenia się do roszczeń Rossyi pod względem Serbii i oświadczył, że minister angielski Spraw zagranicznych odpowiedzialny za zgubne skutki, z tego postanowienia

Porty wyniknąć mogące. Przytoczywszy zdania Xiecia Wellingtona i Hrabi Aberdeen o konieczności utrzymania Porly dla równowagi europejskiej, przystąpił do dokładnego opisu stosunków Serbii po rewolucyi Jerzego Czarnego i dowodził z przytoczeniem stypulacyi traktatów zBukarestu, Akiermanu i Adryanopola, że jakkolwiek Rossya w załatwieniu spraw Serbskich zawsze główną grała rolę, jednak prawa jej do takowego wmieszania się nigdy w tej nie uznano rozciągłości, w jakiej je teraz wykonywa zwalając z tronu mianowanego pod sankcyą Porty wladzcę Serbii i naruszając prawa zwierzchnicze Sułtana, odgrażając mu nawet użyciem siły zbrojnej. Nareszcie wspomniał Lord Beaumont o wrzkomo anlirossyjskich radach, jakie poseł angielski w Stambule Porcie i ministeryum angielskiemu dać miał i uczynił nareszcie wniosek, aby »instrukeye dane w tej sprawie posłowi angielskiemu w Carogrodzie i konsulowi angielskiemu w Serbii, Izbie przełożono.« Wszakże mowa Ministra Aberdeeiia dokazala tego, że Lord Beaumont sani wniosek swój cofnął. K westya serbska, która teraz tak w Parlamencie jako też po za Parlamentem wielkie czyni wrażenie, spowodowała Morning Chro · nicie do następujących uwag, przyczepionych do korrespondencyi z Konstantynopola: »Do ministra Spraw zagranicznych przybyły depesze od Sir Stratforda Canninga, w których, jak słychać, rząd Królowej J. M, mocno się przestrzega, jak niebezpieczną jest rzeczą ustępować Rossy i w sprawach serbskich. Poseł nasz w Konstantynopolu rozebrał podobno jasno macchiawellistyczną politykę, która obecne sprowadziła przesilenie, wskazując energicznie Lordowi Aberdeen konieczność podania Sułtanowi wyraźnego znaku, że Anglia jemu, jako uznanemu Zwierzchnikowi ludu serbskiego, wsparcie dać gotowa. J eźli to nastąpiło, natenczas ważną jest rzeczą, aby kopije lub wyjątki z depeszy Sir Str. Canninga przełożone były Parlamentowi: wykazać się musi, czyli rząd angielski obowiązkowi swemu jest wierny, czyli też Rossyi dozwolone być ma, aby się bez przeszkody na prawym brzegu Dunaju sadowiła, rozciągając panowanie swoje aż do Serbii, gdzie żadnego do opieki nie ma prawa, aby równym sposobem posuwając się ku Bul bicyi swojej, do Konstantynopola. - Należałoby także postarać się o odpis urzędowej protestacyi Rossyi przeciwko teraźniejszemu Xieciu Serbii, ponieważ wątpliwą rzeczą będzie, j ak dalece manifest rossyj ski przypada do miary z traktatami układającemi stosunki Turcyi do mocarstw europejskich. Jeżeli Rossya zdanie swoje o kwestyi rzeczone 'j , jak się to z Sir Rob. Peela uwag w Izbie niższej podanych pokazuje, mianowicie na tein opiera, że wybór Alexandra Gieorgiewicza sprzeciwia się ustawom Haltiszerifu wydanego w r. 1834. w skutek traktatu adryanopolskiego, to odpowiedzieć lylko możemy, żeśmy dokument ten 7. uwagą przeczytali, i nic w niein takiego znaleść nic możemy, coby narodowi serbskiemu z przyzwoleniem Turcyi Gieorgiewicza na tron powołać wzbraniało. Hattiszerif nic nie zawiera takiego, coby Rossyi głos jakiś w sprawie lej dawało, a lubo dawniejszy Hattiszerif xięsIwo to za dziedziczne w familii Miłosza uznaje, to jednak przyznano, że Turcya zachowuje sobie prawo złożenia siąźąt tych z urzędu; a używszy prawa tego w sprawie Xiecia Miłosza, uczyniła tron wakującym. Jeżeli Rossya utrzymuje, że Gieorgiewicz nie jest o b r a n y , tylko m i a n o w a n y, to subtelne takie ważenie słówek nadto jasno wykazuje zamiary jej protestacyi. Rzeczą jest niezaprzeczoną, źe Gieorgiewicz, syn dobrego patryoty Jerzego Czernego, Serbom był miłym, i nie bez powodów sądzimy, źc zabiegi samej Rossyi prawa jego popierały. Jakkolwiek bądź, fundamenta, na których Rossya interweneye swoje opiera, dokładnie rozpoznać należy, ponieważ rząd angielski żądnego wpływu obcego mocarstwa na sprawy państwa otomańskiego na żaden sposób ścierpieć nie może, wyjąwszy, jcźli wpływ takowy w istniejących układach wyraźne znajduje usprawiedliwienie. Przez traktaty fiucharestski, Akjermański, Adryanopolski i inne * jeszcze dawniejsze zajęła Rossya stanowisko, które dla ambitnych jej projektów nader jest pomyślne. Jest ona autoryzowaną Panią wszystkich kościołów w catem państwie otomańskiem; posiada ona prawnf protektorat nad Mołdawią i Wołoszczyzną, a ujścia Dunaju sama zajmuje. P. Rlanqni w nowem swojein dziele »Voyage eH Bułgarie« przypisuje konsulom rossyjskimw Turcyi równie tyle wpływu i czynnoscI, co mają rezydenci angielscy po dworach krajowych xiążąt indyjskich. Według tegoż samego autora położenie ludności chrześciańskiej w Bulgaryi i innych ziemiach berła tureckiego tego jest rodzaju, że zbliżyć się musi chwila, w której cierpiący mieszkańcy otrząsną się z jarzma tureckiego. Wszystkie te okoliczności zważywszy, a do (ego pożałowania godną politykę Austryi, która na zabiegi Rossyi z założonemi patrzy rękoma, niernasz prawie nadziei, iżby Porta skutecznej dostąpić mogła opieki, chyba, gdyby rząd angielski szybko się zdecydował do polityki odpornej, jaką podobno Sir Stratford Canning nastręcza. Powtarzamy, że Parlament spiesznie o stosowne dokumenta postarać się musi.« Przytaczamy rozprawę tę dziennika Pahnerstonskiego, z którym Times tą rażą dosyć się zgadza, ponieważ być może, że na zasadzie tejze ministeryum w Parlamencie zaczepionem będzie. Wszakże niepojętą jest rzeczą, że aż do d. 29. Kwietnia dzienniki angielskie żadnej jeszcze nie miały wiadomości o rozstrzygnieuiu tego pytania w Konstantynopolu, - Tutejsze pisma opanowanie Sindu, nie w najlepszem wystawiają świetle. Times zaczyna jeden artykuł swój te'mi słowy: «Zwyczajna praklyka napadu, zdobycie i złupienie udało się zupełnie. Sind został do państwa Wielkiej Brytanii wcielony.« G l o b e równie nie jest z tego nabycia zadowolnionym, wykazuje on sprzeczność, w jakiej zabór ten zostaje z początkowym pokojem tchnącym manifestem Lorda Ellanborough, podług którego tenże przyrzeka sprawować rządy w pokoju i zgodzie z sąsiedniemi narody. Na drugiem miejscu, nazywa tenże dziennik generalnego gubernatora naśladowcą Napoleona" którego nawet w swych buletynach stara się małpować. Na giełdzie jednak wypadki te nie zrobiły złego wcale wrażenia, i fondy angielskie podniosły się w górę. Pan Brunei znajduje się dotąd jeszcze w te'm samem niebezpieczuem położeniu, jak przy ostatnich doniesieniach. Nie zrobiono doląd żadnego innego doświadczenia dla, wydobycia złotej monety, którą połknął, a która mu w gardle stanęła. W Liverpoolu znowu okropny był pożar.

Wybuchnął on w spichlerzach na Duke Dock kobierców Księcia Bridgewater. Trzy siedmiopiętrowe, bawełną i zbożem napełnione spichlerze stały się pastwą płomieni; szkodę cenią od 15,000 do 20,000 funt. szt. W Stokport równie nie mniejszy był ogień dnia 1. Maja, i zniszczył fabrykę katu nu Pana Pearnlej w wartości 10, O O O funt. szt. Hiszpania.

z M a dryt u, dnia 27. Kwietnia. Gdy stary Marszałek Castagnos zapytał Infanta Don Prancisco de Paula, jak się ina Jego Wysokość, odpowiedział Infant: »Moja Wysokość jest jeszcze w Saragossie, a tu widzisz przed sobą Deputowanego Prancisco da Paula.« Do innych osób miał Infant powiedzieć, źe tylko dla tego ubiegał się o miejsce Deputowanego, aby módz przybyć do Madrytu. Wiadomo, ze podczas gabinetu O fa l i a , nie dozwolono mu, aby jako Xiążę zasiadał w Senacie, był bowiem wprawdzie synem familii królewskiej, ale nie synem Króla. Z P a ryż a, dnia 6. Maja.

Rząd ogłasza dzisiaj następującą telegraficzną depeszę z B aj o u n e dnia 5. Maja: N a posiedzeniu Senatu d. 1. Maja ininisteryum ogłosiło, że dymissye jego Begent przyjął i Panu Cortina nowy gabinet utworzyć polecił.

Rozmaite wiadomości.

Przygoda francuzkiej amazonki.Julianna Dawy, która niedawno w 70tym roku życia umarła, nosiła suknie męzkie przez większą połowę życia swego. Dziennik B r e tton z Nantes, podaje o niej następujące szczegóły: »W rewolucyi francuzkiej w r. 1 791., przyłączyła się z wielkim zapałem do stronnictwa rojalistów w Wandei. Gdy wpadła w ręce republikanów, skazano ją na karę deportacyi, która się wtedy równała wyrokowi śmierci. Ale gdy się dowiedziano, że jest kobietą, nastąpiło ułaskawienie. Julianna Dawy przywdziała znowu suknie kobiece. W kilka lat potem przyjęła służbę majtka na francuzkim okręcie kupieckim. Ok>ręt ten dostał się w niewolę angielską, a nasza amazonka przepędziła ośm lat w pływających więzieniach w Portsmouth. Przypadek chciał, źe w niej znowu poznano

kobietę. Julijanna Dawy powróciła do Prancyi. Przybywszy do rodzinnego miasta N antes, zamaskowała się znowu i wraz z wyrobnikami pracowała. Odkryta, osiadła nareszcie w klasztorze jako służebna, przepędziła tamże lat piętnaście Przy schyłku wieku ocknęła się w niej na nowo chętka bawienia się w mężczyznę wzięła się do roboly wyrobnika i nosiła na przemian męskie, na przemian białogłowskie o» dzieuie. « Bale na dworze greckim. - Młoda Królowa nie brała wychowania w Paryżu, a przecież swoim uprzejme'in zachowaniem się zniewala każdego. Jest najodważniejszą i niezmordowaną w jeżdżeniu na koniu, powabną w tańcu, dostojną na tronie. Żadna z dam jej dworu nie oddaje się z tak miłym wdziękiem lozkoszy tańca; etykieta, która na podobnych balach dworu ściśle zachowaną bywa, nie sprawia jej najmniejszej przykrości. - O godzinie dziewiątej zgromadzają się zaproszeni w sali balowej; o pół do lOtej wchodzi Król i Królowa z całym dworem. Wszyscy przytomni panowie i panie, nie śmią usiąść, co trwa zwykle pół godziny. Poczem Król podaje rękę jednej z dam, a Królowa jednemu z członków dyplomatycznych, i lak całe zgromadzenie idąc za nimi, obchodzi w kolo salę; poczem Król znowu obiera inną danię, a Królowa innego mężczyznę, i tak idzie dale 'j, dopokąd wszyscy posłowie i inne osoby, których Król i Królowa chcą wyszczególnić, oprowadzonemi nie będą. Pocze'm zaczyna się walec. Dopóki Królowa tańczy, wolno innym damom, które nie tańcują siedzieć, skoro zaś tańczyć przestaje i po sali się przechadza, muszą stać. Dwa krzesła ustawiają zwykle na przedzie dla Króla i Królowej, damy mąją swe miejsca za temiż. Około 3ciej lub 4tej godziny, gdy się oznaczony porządek tańców już ukończy, wstają wszyscy, a Król i Królowa czynią znowu półgodzinny obchód, od którego żaden z obecnych uchylić się nie może. Natenczas Król i Królowa pożegnawszy gości odchodzą, a za nimi całe gromadzenie.

Krawiec polski w Kairze. Władysław Wężyk wspomina w drugiej części swych podróży po starożytnym świecie (str. 57.), iż roku 1840. znalazł w Egipcie majstra krawieckiego Polaka. Zwał on się Michał Kęczkow wojskowo. W Kairze juz od lat kilkunastu prowadził swoje rzemiosło i miał nawet swój sklepik oddzielny, .lako osobliwość posiadał tamże dwa dzieła w języku polskiem: Zycie Jana Zamojskiego i Historyą Naruszewicza.

Drzewo mahoń, zadziwia olbrzymim pniem i olb rzymie mi konarami, ocieniającemi wielkie przestrzenie, a raduje oko jasno zielonem liściem. Dwa wieki potrzeba, aby drzewo to doszło swojego zupełnego wzrostu, chociaż się bardzo prędko rozwija. Londyn ma obecnie 15 teatrów, i tak, dwa uprzywilejowane: Drury-Lane i Kovent-Garden, następnie Haymarket, Princes (Opery i krotochwile), Dom opery angielskiej (Opery i krotochwile), Adelphi (Dramy i kro · tochwile), Strand (Krotochwile), Olimpie (Krotochwile), Queens (Krotochwile), City of London (Melodramy), Garrik (Melodramy), Sadlers Wells (Melodramy), Astleys (Melodramy i widowiska sztuk końskich), Surrey (Melodramy) i tealr Wiktoryja (Melodramy).

Ztąd widać, ze publiczność londyńska w spektaklach i krotochwilach ma upodobanie. We wszystkich powyższych teatrach grają aktorowie w języku angielskim; dla opery wloskiej jest osobny teatr, największy w całym Londynie na targowicy siana (Haymarket).

OBWIESZCZENIE.

Następnie wymieniane dobra mąją być na trzy po sobie idące lata od 1 Lipca 1843. aż do tego czasu r. 1846 publicznie wydzierżawione, jako to : 1) dobra Chwałkowo i Kołacin, w powiecie Szremskini położone, włącznie z nową rolą Radorząd zwaną, i kolonią Karłub. W tym celu został termin na dzień 1.

Czerwca r b. wyznaczony, 2) Dobra Polwice (Boźydar) i Luboniec, w powiecie Szredzkiin położone, wraz z zwy czajną robocizną olendrów Lubońskich i kolonii Józefowa. W tym celu został termin na dzień 2.

Czerwca r. b. wyznaczony.

3) Dobra Wielkie Jeziory, ptu Szredzkiego, wraz z częścią roli Rosochowa, oraz z częścią łąk w Kempie. W tym celu został termin na dzień 3.

Czerwca r. b. wyznaczony.

4) Dobra Małe Jeziory, powiatu Szredzkiego, z wsiami Hummer I Niezamyśl, wraz z częścią roli Rosochowa, oraz z częścią łąk w Kempie, jako też z robocizną olendrów Kowalka W tym celu został termin na dzień 7.

Czerwca r. b. wyznaczony.

5) Dobra Kempa, powiatu Szredzkiego, z robocizną olendrów Maydany. W tym celu został termin na dzień 8.

Czerwca r. b. wyznaczony.

6) Browarnia w Małych Jeziorach i propinacya w oberży Zaniemyślskiej. W tym celu został termin na dzień 9. Czerw c ar. b zrana o godzinie lOtej w naszej sali instrukcyjnej przed Ur. Sędzią Ziemsko-miejskim Prantzel wyznaczony.

Na które terrnina dzierżawienia chęć mających z tern nadmienieniem wzywamy, iż warunki dzierżawne w Registraturze naszej, jako też u Ur. Ogrodowicza Konsyliarza Sprawiedliwości w miejscu przejrzane być mogą. Poznań, dnia 19. Kwietnia 1843.

Królewski Sąd N ad - Ziemia ński.

Wydziału I.

Za zezwoleniem Król. Regencyi, grunt tu na Garbarach pod Nr. 401. i 402. położony, własnością kościoła ewangelickiego Sw. Piotra będący, z kamienicą mieszkalną, salą do nabożeństwa, budynkiem tylnym i ogrodem, w terminie dnia 22. miesiąca bieżącego po obiedzie o 4tćj godzinie w pomieszkaniu Radcy Konsystorskiego Wg o Siedler na ulicy Ogrodowej pod Nr. 285 publicznie ma być sprzedany i pod zastrzeżeniem konsensu Król. Ministerium najwięcej dającemu przybity. Taxa i warunki kupna u kupca Wielmożnego K. Scholtz w rynku pod Nrem 92. dla każdego są dostępne Poznań, dnia 9. Maja'1843.

Kollegium kościelne.

Dobra Rzeki wielkie i małe, w okręgu Radomskim, Oubernii Kaliskiej sytuowane, obejmujące rozległości włók 41. mórg 28 miary Chełmińskiej, pomiędzy któremi mieści się lasu 195 mórg 97 pręt. pod miastem Częstochową, niedaleko granicy Szląskiej, położone, a graniczące z mającą być koleją żelazną, sprzedane zostaną przez publiczną licytacyą w drodze działów w dniu 22. Maja r. b. o godzinie 3ej z południa w Trybunale Cywilnym Guberńii Kaliskiej, w mieście Kaliszu przed W. Doufresse Sędzią Delegowanym, ostatecznie i niezawodnie. Taxa przez biegłych przysięgłych wyprowadzona wynosi zł. pol. 151,352., która wyrokiem Trybunału do zł. polskich 126,116. gr. 20 zniżoną została, i od tej ceny licytacyą zaczynać się będzie. Wadium przed licytacyą złożyć potrzeba na ręce Patrona podpisanego w ilości zł. pol. 10,000. - Possessyą rzeczywistą odbierze pluslicytaut od S. Jana Chrzcicielą r. b. lub natychmiast po licytacyi. Dług Stan Towarzystwa kredytowego pozostanie się na gruncie, jako teź i o niektóre schedy z dziedzicami układać się można. Reszta szacunku wypłaconą być ma według ugody z współdziedzicami i wierzycielami, który nawet dla dogodności pluslicytanta cl> do ukończenia działów i klassyfikacyi przy nim pozostać może. -. Taxa wyjaśniająca stan dóbr i dochodów, oraz warunki sprzedaży, przejrzane być mogą każdego czasu w Kaliszu w Kancelfaryi podpisanego Patrona. Kalisz, dnia 4. Maja 1843 r. Józef Brudzyński, Patron Tryb. Cyw. Gub. Kaliskiej.

A_ e _*__

Przesiedlając się od Sw. Jana r. b. do Wrocławia, upraszam tymczasowo Szanownych współpracowników Tygodnika, aby wszelkie listy i prace Tygodnika się tyczące, przesyłali lub do Stajkowa przy Czarnkowie, pod adressem moim, lub też do Leszna, pod adressem Pana E. Giinthera.

· W oykowski, redaktorTyg. literackiego.

Aukeya W sali hotelu Drezd e ń s k i e g o odbywać się będzie w dalszym ciągu, w poniedziałek dnia 15. Maja i dni następujących, przed południem od godziny 10. do 1., a po południu od godziny 3. do 6. Przedawane będą za gotową zaraz zapłatą w grubej Pruskiej monecie: meble, między któremi 2 lustra, 2 zwierciadła w złocistych ramach, 2 szafy do xiążek i 2 aparaty Schneidera do ką\)ania, dale'j: bielizna, garderoba, 1 zegar sto)owyalabastrowy, 5 dużych dywanów, około 60 obrazów za śkłem i w ramach, między któremi kilka wielką wartość mających, rzeczy z bronzu, miedzi, mosiędzu i wiele innych przedmiotów.

Anschiitz, Kapitan i Król. Aukcyonator.

W liii i 60 baranów z znacznie poprą- I™ zz\ wnej zarodowej owczarni Gl 0- lzz TMI glichen (Głogowiec) majętności jE; .:Ęj Majorackiej Górnej Głogowy, stać IH ---j będą podc/.as tegorocznego jar- r iS marku weimarskiego od dnia 6. j ; --i CzelWca r. b. w domu kupcowej 1---U1; Pani Konigs berger przy Wro- j zz\ nieckiej ulicy pod Nr. 1. na prze- \zz

Termometru i Barometru, ora % kierunek wiatru w Poznaniu. Od dnia 7. do 13. Maja.

Dzień. Stan termometru Stan Wiatr.

naj niższy n aj wy z. barometrn. 7. Maja - 0fJ=> + 10,2° 27 « 9,1 - Pńln. z. pół.

8. - - 1,0° + 8,0° 27» 9,0. Pół. w. pół.

9. + 10° + 8 6° 27 * 10,0 » dito 1'2° , 10. > - + 9,2° 28» 0,3» dito , II. » - 1,8° +10,3° 28* 1,0» Póln.z.pół.

12. - + 40° +10,5° 28» 0,1 » Pólud. z.

13. » + l'r + 82° 28» O, O» dito , ,

Kurs giełdy Berlińskiej.

Dnia 11. Maja. 1843.

Obligi długu skarbowego .

Pr. ang. obligacje 1830. . .

Ohligi premiów handlu morek.

Obligi Kurmarchii .... Berlińskie oblig. miejskie Gdańskie dito w T. . . . .

Zachodnio - Pr. listy zastawne Listy zast. W. X. Poznańskiego dito dito dito Wschodnio - Pr. listy zast.

Pomorskie dito.

Kur- i Nowomarch. dito .

Szląskie dito. .

Ahej e Kolei Berlińsko - Poczdamskiej dito dito akcje a prioris . Kolei Magdebursko 'Lipskiej dito dito akcje a prioris . Kolei Berlińsko - Anhallskiej dito dito akcje a prioris . Kolei Diisseldorf. · Elberfcld.

dito dito akcje a prioris . Kolei nadreńskiój dito dito akcje a prioris . Kolei Berlińsko - Frankfurt.

dito ito akcje a prioris . Kolei Sląsk, górn .

Frydrychsdory. . . . . .

Inne monety złote po 5 tal.

Disconto.

Cenytargowew mieście

POZllANll'.

Sto- Aa rir. kurant pa papie- gotowi rami. zna.

3' , 4

104 1031s 103 , 9SV 102% 103ij 48 102'-t 102V 106V 106V way. leaift 104 tj 103V 103V W2V 103V 102V 102V fa 3* 4 34 85 31 5 4 102V 155 103V 126V 103V 127V 72 7IJ; 95!i l2H

93%

94V 103V 1071- ? J3V nv 4

J3V

Dnia 12. Maja.

1843. r.

od do

T»l. if,r. fen.ITil. »gr. fen

Pszenicy szefel Zyta dt.

Jęczmienia dt.

Owsa . dt.

Tatarki dt.

JJCnUlUlmmUlmmnmmmmUl11:1 rochu . dt.

Dominium Połażejewo, w powiecie Sred- Ziemiaków dt.

skiro, ma na sprzedanie365sztuk owiec, zdro- Siana cetnar wych i zdatnych do cbowu; kupujący takowe Słomy kopa w każdym czasie odebrać może. Masła garniec 13 14 1 2 28 29 14 15 20 21/ 18 18 6 ') 5 - 22