GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1843.05.30 Nr124

VVielkiego

Xiestwap O ZNAŃSKIE G O.

Nakładem Drtikarm Nadwornej W. Bekera i Spółki. - Redaktors A. Wannetcski.

1*4.

We Wtorek dura 30. Maja.

1843.

Wiadomości kraj owe.

Z Berlina, dnia 27. Maja.

N. Pan Assessora przy Najwyższym Sądzie Ziemiańskim Doenniges w Poznaniu Sędzią przy Sądzie Ziemsko-micjskim w Pleszewie mianować raczyj. J. C. W. Xiazc Łcuchtcnberg wyjechał do Petersburga, Z B e rlina, dnia 23. Maja.

Pismo Arcybiskupa Drosfe- Vischering wielkie tu sprawiło wrażenie. Pochwała;ą to wszyscy, ze Prałat rzeczony z wyjaśnieniem sprawy ze 6wego stanowiska tak długo się wstrzymał, aż spokojne zastanowienie zajęło miejsce namiętności. - Być może, że w pierwszych dniach Czerwca Cesarz Rossyjski przybędzie na dni kilka do Monarchy naszego do Erdmannsdorfu i Pischbachu (?) Z najnowszych listów nadeszłych z Petersburga doczytujemy się, że ważne sprawy w Warszawie, a później w Petersburgu, zajmią Cesarza i tern samem czas jego nader ograniczą. - Smutne nas wciąż dochodzą wiadomości, i to na drodze urzędowej, że nędza po prowincyach w skutek niepomyślnego żniwa przeszłorocznego, a stąd wielkiej drogości do wysokiego dochodzi stopnia. Nawet z prowincyi Nadreńskich »a podobnych nie zbywa doniesieniach. Obawiać się należy, żeby i w tym roku takaż nie nastąpiła susza: bałoby to wielką klęską dla wielu prowincji. J ak słychać, postanowiła Rada Stanu, aby do budowli kolei żelaznych rząd przyczynił się datkiem 50 milionów Talarów, co to samojest, aby budowę tę na własne swoje podjął koszta. Wnioskują stąd, że jak inne budowy rządowe, tak i kolej żelazna aż do roku przyszłego odłożoną być ma. Z Dusseldorfu. - Na posiedzeniu Sejmu Reńskiego dnia 49. b. m. proponowano następujący adres. Najłaskawszy Królu i Panie! Cieszymy się jak naj serdeczniej z dobrego powodzenia, którego Bóg Jego Kr. Mości az dotąd udzielił. - Błagamy go codziennie, aby J. K. Mości długiego życia i szczęśliwego rządu udzielić, i w trudnym tym zawodzie mądrością swoją wspierać raczył. »Cieszymy się przecież także, żeś J. K. Mośd znów nas powołał, a tak uczynkiem dowiodłeś, że ciągłe rozwijanie naszych instytucji stano czasu ostatniego Sejmu objawiły się u nas nowe życzenia. Upraszamy J. Kr. Mości przedewszystkiein, abyś na te życzenia w łaskawej odprawie ile możności stanowczo odpowiedzieć, i z tychże jak najmniej do dalszej rozwagi pozostawić raczył, bobyśiny we wszystkie m i przedewszystkiem radzi byli wiedzieć, czego się spodziewać a czego się obawiać mamy. Z najgłębszeui uszanowaniem Jego Królewskiej Mości uajuniżeńsze i najposłuszniejsze Stany.«

Z W r o c ł a w i a . - Uroczyste otworzenie górno Szląskiej kolei żelaznej aż do Opola nastąpi niezawodnie w niedzielę dnia 28. t. m.

Wiadomości zagraniczne.

Francya.

Z P a ryż a, dnia 2 O . Maja.

Król dzisiaj w południe z N euilly do Tuileryów przybył, aby przewodniczyć Radzie ministrów. Pan Guizot ważne miał otrzymać depesze przez Londyn od tutejszostronuego Generalnego konsula w Montevideo. Dzienniki z Nowego Yorku i Montevideo, z których gazety nasze dzisiaj wyjątków udzielają, wspominają o zamordowaniu znacznej liczby Francuzów przez wojsko Rozasa. Słychać już o wyprawie, pod dowództwem Admirała Laplace na wody montevideoskie udać się mającej. Przez cały dzień wczorajszy telegraf ku Brest w ustawicznym był ruchu. Rozumieją, iż dano rozkazy, aby wszystkie w owym porcie do służby zdatne okręty były w pogotowiu udania się pod żagle. Admirał Mackau, z stosunkami krajów południowo-amerykańskich najlepiej obeznany, wczoraj i dzisiaj miewał konfereneye z Panem Guizotem w przytomności ministra marynarki. Wszystko dowodzi, że rząd nasz w istocie do spraw w Uraguay zbrojlio się wmiesza. Najnowsze gazety z Martinique aż do dnia 4. Kwietnia zawierają trochę pomyślniejsze nowiny z Guadelupy. Treść ich następująca. Odbudowanie miasta Point a Pifre dotychczas wprawdzie małe tylko czyniło postępy, ponieważ większa część plantażystów mądrze na sam-p12Ód o przywróceniu swoich fabryk cukiumyślała, aby ocalić żniwa, co się też zapewne uda. P. Sian, pierwszy inżynier budowli dróg i mostów, wspierał przy tein posiedzieieli plantacji, czynem i słowy i podawał im przepisy, jakby nowe budowle zakładać należało, aby je ile możności od wstrząśnienia ziemi zabezpieczyć. W swojej w tej mierze wydanej odezwie powiada między inue'mi: Zaufanie wraca; mężowie stałego charakteru (a tych wielu mamy na tej wyspie) ciosem, który ich dotknął, na chwi1ę zatrwożeni, odzyskali całą moc ducha swego i wyglądają z zaufaniem przyszłości Wszędzie juz roboty się rozpoczęły; Martinique, nasza dobra siostra, chce nam nawet mnóstwo przysłać robotników.« - Wstrząśnienia ziemi ciągle wprawdzie jeszcze się powtarzają, nie wzbudzają jednak wielkiej obawy, ponieważ wiadomo, że po każdem wielkiem trzęsieniu ziemi podobne zjawiska spostrzegano. Aż do duia 21). Lipca wolno było sprzęty i żywności wszelkiego rodzaju bez cła wprowadzać; drzewo budowlane i tarcice dłużej jeszcze od podatku wolne będą. N iedostatek wszelki ustał. W Point a Pitre codzień jeszcze po 10 trupów z pod gruzów wygrzebują a w ogóle liczbę aż do tćj chwili wykopanych na 6000 podają. S e i n a p h o r e donosi historyą okropnego rozbicia się okrętu. Dnia 3. Kwietnia o godz. 4 w wieczór, bryg francuzki »Le Furet« spostrzegł na wysokości Madeiry na półzatopiony okręt, który bez masztów i steru unosiły bałwany morskie, i który zdawał się być tylko pomostem. Ośmiu ludzi zebranych około kawałka masztu pod nakryciem z podartego żagla, wznosząc ręce do góry wołali: «Ratujcie nas!« Kapitan Coulen posłał zaraz pomoc, ale w jakimże stanie znaleziono tych nieszczęśliwych? Bardziej podobni do skielelów niż do ludzi, wycierpieli trudne do uwierzenia rzeczy. Od 40 dni znajdowali się wśród puszczy wodnej na okręcie »Thunder« z Portland, który odpłynął był do Madeiry z balami, kiedy dnia 16. Lutego srożąca się burza oderwała bateryą, szalupę, czółno i kuchnią, potrzaskała maszty, tak że w końcu pozostała im tylko mała przestrzeń na pokładzie, gdzie po uda w wodzie stali. Dwa dni przepędzili bez żadnego pożywienia, gdy trzeciego jednemu z majtków udało się dać nurka pod wodę i wydobyć z zatopionej części okrętu dwie beczki z solonem mięsem. na zakrzywiony gwóźdź i surowe pożywali. - Do picia zbierali wodę deszczową, którą im niebo czasami zsyłało. Gdy czuli potrzebę snu, kładli sic na zalanej wodą podłodze i aby ich fale morskie nie uniosły, przywięzywali ręce do owego kawałka masztu. Wszyscy dostali szkorbutu i ran na nogach i rękach. Kapitan C o ul in kazał im zaraz dać świeże odzienie, bieliznę i ciepłą pościel, i przywiózł ich do Gibraltaru, gdzie po tylu doznanych trudach wytchnąć mogą. Bez wątpienia ta tylko okoliczność ocaliła okręt od zupełnego zatonięcia, że był drzewem naładowany. Nieporównana Fanny Eisler »ulubienica Gracy i i dwóch części świata« , zachwycała także niedawno Marsylczyków. Na ostatnie'm wystąpieniu w dzień imienin królewskich zarzucona była bukietami z kwiatów i wieńcami. Tameczne jednak uroczystości nie zakończyły się bardzo wesoło. Gdy publiczność wracała z fajerwerku, na ważkiej drodze, między dwoma murami zrobił się taki ścisk, że wiele osób, szczególniej kobiet i dzieci, zostało zgniecionych, roztratowanych i pokaleczonych. Spekulant jeden ofiaruje się zapłacić wszystkie długi miasta Paryża (około 50,000,000 franków) z warunkiem, iż mu będą ustąpione les Champs Elysees i Cours la Reine, na pobudowanie domów. Anglia.

Z L o n d y n u, dnia 2 O. Maja.

Król hanowerski, który podług własnego życzenia, podczas swego tu pobycia, ma być tylko jako XiąźęCumberlandzki podejmowany, przybędzie 27. do pałacu Kew, w którym mu Xiążę Cambridge swych pokoi już od r. 1837.

przezeń zamieszkiwanych, ustąpił. Wyda tu Król ten wielką liczbę przepysznych bali, i 5.

Czerwca będzie obchodził uroczystość swych urodzin po 72 raz. Wczoraj odbyło się wielkie zgromadzenie członków parlamentu partyi turysowskiej, na kfore'm dość żwawo się ucierano, bo wielu członków oświadczyło, że nie myślą wspierać rządu w środkach przedsięwziąć się mających przeciw Irlandyi, w tak nazwanym zbrojnym bilu, a szczególniej w kanadyjskim bilu zbożowym. Sir Robert Peel miał wyrzec, że jeźli choć jeden z tych bilów upadnie, on natychmiast poda się do domissyi. Pogróżka ta uśmierzyła nieco umysły, i spodziewać się należy, że stronnicy forysowscy nie zechcą swego opuścić naczelnika, jakkolwiek krzywem na jego postępowanie patrzą okiem. W Izbie wyższej była wczoraj mowa o zgromadzeniach repealów i oświadczeniu się za nimi duchowieństwa katolickiego, co im bardzo dwóch katolików, Lord Reaumont i Hrabia Kenmare za złe wzięli.

Ministrowie przyrzekli parlamentowi przedłożyć papiery tyczące się zawartych sojuszów z Emirami Sindu; o znalezionych zaś w Hyderabad skarbach unikają wszelkiego objaśnienia. Sir Robert Peel wspominał jeszcze i o drugiem zwycięztwie odniesione'm w Sind, oczćm dotąd zupełnie urzędowe wiadomości milczą. Podług gazeciarskich nowin miał w tej drugiej walce pokdz Sir Charles Napier. Dnia 22. t. m., podług oświadczenia ministeryałnego, ostatni ściągający się do Serbii sultański Hatu'szeriff, jako też i wyjątki z traktatów mających z tern związki, izbom do przejrzenia przedłożone być mają. W Manchester porzuciło w przeszłą środę 3-400 robotników przy cegielniach swę pracę, i napadli, ponajwiększej części w broń palną uzbrojeni na cegielnie PP. Veuberg i Henfry, w zamiarze zburzenia wszystkiego, i zamordowania każdego, któryby się śmiał zamiarom ich sprzeciwić. Właściciele tych cegielni, zostali późno bardzo o grożącem im niebezpieczeństwie zawiadomieni, zdołali jednak 13 zebrać uzbrojonych na swą obronę. Przyszło do formalnej utarczki, wielu ludzi raniono, ale przymuszono jednakże napastników do cofnięcia się, lubo już i tak wielkie szkody porobili. - Pocze'm się na wszystkie strony rozpierchli.

Wielu z nich jednak już połapano. Tak gwałtownej napaści niepamiętają tu nawet i w tych latach, gdy powszechne rozruchy panowały w fabrykach.

Hiszpania.

Z Madrytu, dnia 13. Maja.

Rząd mianował, jak mówią, na miejsce Generała Seoane, który się podał do dyuiissyi, Generała Butron generalnym Kapitanem Katalonii. Wybór ten, gdyby się miał potwierdzić, niebardzoby zadowolnił wszystkich, bo Butron jest już człowiekiem w wieku i słabego chara oświadczył Seoane w senacie, że w przeciągu dni 8- nowy wybuchnie rokosz w Barcelonie. Z reszlą nowy minister wojny przedsięwziął tych tylko wyższych urzędników wojskowych złożyć z urzędu, którzy się wyraźnie niechęcią przeciw nowemu zaprowadzić się mającemu systemowi politycznemu oświadczyli: Generałowi Zareo dei Valle, odznaczającemu się od dawna umiarkowanym sposobem myślenia, powierzył dowództwo nad korpusem całej inżynieryi. Angielski poseł nie bardzo zdaje się nowemu sprzyjać gabinetowi. Bankier poselstwa, rodem Anglik, zawarł był z przeszłym ministrem skarbu Calatrava interes pieniężny bardzo dla państwa uciążliwy, a ponieważ nowy minister dowiedział sie" że Pan Galatrava datę podpisu kontraktu o jeden miesiąc wprzód położył, 0głosil interes ten za wcale nieważny. Teraz bankier ten wezwał wszystkich kapitalistów, z którymi rząd robi iuteressa do oświadczenia > - publicznego, że odtąd z ministeryum obecnem żadnych kontraktów zawierać nie będą. Kongres deputowanych postanowił jednogłośnie, że żądanego przez przeszłe ministeryum pełnomocnictwa do sądowego ścigania Pułkownika Prima wcale nie da, że jednak drugą połowę wniosku komissyi, o udzielenie napomnienia rządowi, aby skrupulatniej na prerogatywy deputowanych baczył, przez wzgląd na zmianę gabinetu, teraz znosi. Deputowany Gabello zapytał ministrów, na co zamyślają obrócić dochody z kopalni w Almadcn. Prezes rady ministrów oświadczył, że to pytanie zupełnie jest nie na swćm miejscu; Tząd jak wiadomo nie myśli o żadnym reakcyjnym planie, i dochody z tych kopalni zostały już na zapłacenie przypadłych na to półrocze 3 procentowych długów przeznaczone.

Z P a ryż a , dnia 2 O . Maja.

Mowa miana przez Generała Seone w Jzbie Kortezów, o stosunkach katalońskich wzbudziła, jak to łatwo przewidzieć można było, w Barcelonie wielkie wzruszenie: Dzienniki stołecznego miasta Katalonii zawierają mnóstwo artykułów protestujących przeciw mowie Seoana, szczególniej co się tyczy miejsc obwiniających charakter i publiczne obyczaje Barcelończyków, przyczćm naturalnie nie zbywa na

gorzkich wymówkach i oskarżeniach szanownego członka Kortezów. Drażliwa mowa dzienników, będących tą rażą tylko umiarkowanymi tłomaczami publicznej opinii, dowodzi aż nazbyt jasno, że Generał Seoaue niebyłby się nigdy był mógł dłużej utrzymać na swym urzędzie, choćby nawet nie była nastąpiła zmiana gabinetu, bo zanadto w swej mowie obraził dumę i miłość własną mieszkańców Barcelony. Przeznaczony na jego następcę Generał Bulion uchodzi za przyjaciela interessów katalońskich, spodziewają się więc dla tego, że zarząd jego przyniesie tej prowincyi, która jest najtrudniejszą do kierowania z wszystkich, wiele dobrego. Portugalia.

Z Lizbony, dnia 11. Maja.

Od czasu jak ostatni raz pisałem do W Pana, już i partya angielska przekonała się, że jest rzeczą niepodobną zacząć na nowo układy z Anglią o zmianę taryfy. W ogóle opinia publiczna i gazety są zadowolnione z tego, że układy przerwano, szkoda tylko, że w swych uwagach posuwają się trochę za granice przyzwoitego rozbioru rzeczy. I tak np. powiada R.e - vo l u c a o; Pomiędzy wrogami, żaden nie powinien istnieć traktat; lub jeżeli chce Portugalia układać się z Anglią, to niech to robi, ale ai matami. Wioch y.

Z P a l e r m o, dnia 1. Maja.

Dochodzą nas coraz bliższe wiadomości o wielkiej bandzie rozbójników. Policya zajmuje się ciągle aresztowaniem, i podobno około 500 osób należeć ma do tej bandy złodziei.

N ełatwo wydają teraz Sycyliańczykowi paszport za granicę, i to nie tylko rzemieślnikom, ale także i osobom innego stanu, bo wielu obywateli miejskich, a nawet szlachty w związku tym znaleziono. A ponieważ nie jeden z takowych uszedł już z Sycylii, przeto policya postanowiła żadnemu Sycyliańczykowi nie wydawać paszportu jeżeli wykazać nie może, że istotnie ważne interessa za granicę wyjechać mu każą. Złodzieje ci wzięli się na ten sposób, że wszystko cokolwiek skradli, natychmiast tak przerabiali, że nikt rzeczy swoich rozpoznać nie zdołał. Ku temu celowi najęli sobie stary jakiś paląc na ustroniu miasta Palermo, gdzie były narzędzia do wszelkich zatrudnień. Tu przerabiano wszystkie rzeczy skradzione, a ka sprzedał, rachować się musiał z tego. Wszystko to wciągano do księgi. W tern samem miejscu odbywali oni także swoje posiedzenia, i po ukończeniu obrad swoich popadli podobno także na rzeczy polityczne. O wielu sprawkach dowiemy się jeszcze później, bo władze wszelkiego dokładają starania, aby rzecz tę należycie · wytropić".

Z N e a p o l u, dnia 10. Maja.

Jch Kr. Moście Król i Królowa opuścili Kasertę i bawią znów u nas. W przeszłą niedzielę wieczorem odbył się znany corok dwa razy powtarzający się cud świętego Januariusza, Patrona miasta. Na podziękowanie Świętemu udali się Królestwo przedwczoraj ze świtą 12 sześciokonuyeh powozów i licznego oddziału %vojska do tumu.

Turcya.

Impartial Smyrneński donosi z Magnezyi dnia 21 . Kwietnia: »Cotylko miasto to przyszło nieco do siebie po nieszczęśliwych przypadkach, które je spotkały, aliści nowe nieszczęście zwaliło się na nic. Dnia wczorajszego o godzinie 9. wieczorem, wybuchnął gwałtowny ogień w środku Bazaru, a w kilku minutach płomień cały budynek ogarnął. Zajęło się zaraz kilka domów, a magazyny oleju, składy łoju i innych palnych materyi tak ogień podsycały, że pożar całemu zagrażał miastu. Szczęśliwym sposobem wstrzymały się płomienie o kilka domów murowanych. Dopiero dziś rano ugasić ogień zdołano: bazar leży w gruzach i dymie: około 30 domów i 3000 bud kupieckich stało się pastwą płomieni. Szkodę wynikłą z pożaru cenią na 8 - 10 milionów piastrów tureckich. Stosownie do doniesień z nad granicy militarnej, zawartych wDostrzegaczu Austryackim, w Bosnii pomiędzy ludnością turecką bunt wybuchnął. Namiestnik Bośnii d. 12. Maja pod Bisaczem obozem stanął, aby działać przeciw buntownikom. Obóz ten składają po większej części Amauci, na wzmocnienie których z okolic Duwua, Liwna, Kupressu i Glamoczu wojska wyruszyły. Dnia 9. powstańcy pokusili się o zdobycie szturmem twierdzy Ostroszac ale nadaremnie. Namiestnik Jaszenicy wezwał rokoszan, ażeby mu dwunastu z ich przywodzcow wydali, za co on wszystkim innym ułas

kawienie przyrzekł. Powstańcy na ten warunek jednk nie przystali, lecz oświadczyli, że się wtenczas tylko poddadzą, skoro Basza z Bihaczu i Arnauci oddaleni i podatki zmniejszone zostaną. Blokują ciągle zamki Breckowicza, Ostroszac i Knupa, podczas kiedy operacye Wezyra wezbrana rzeka Klokot tamuje. Aby zapobiedz naruszeniu granicy, kilka oddziałów wojsk austryackich ku granicy się udało. Zdaniem Dostrzegacza Austryackiego powstanie to nie mające wcale charakteru politycznego wkrótce przytłumione m będzie. Z K o n s t a n t y n o p o l a, dnia 8. Maja.

Postanowiona zmiana w dywanie na całein Pera wielkie sprawiła wrażenie. Panowanie Sarima Efendego skończyło się i po tym niespokojnym intrygancie, którego zabiegi kraj cały łatwo w przepaść wtrącićby mogły, nastąpi poseł w Wiedniu, Bifaat Bey, mąż rzetelny i powszechnie poważany. Zostawił mu Sarim puściznę polityczną nie bardzo pocieszną. Do rzędu niezalatwionych kwesfyi należy mianowicie sprawa Perska; Szach bowiem reklamacye swoje o zadośćuczynienie względem Kerbelahu mocą oręża popierać zamyśla. Wina zapewne i w tej sprawie spada na Sarima, który rzecz do ostateczności doprowadził. Wszakże jedyny mąż, zdolny do podźwignienia walącego się kolosu państwa, Reschid Basza, żyje jeszcze wciąż na ustroniu; zdaje się, że chwila dlań jeszcze nie nadeszła, ale musi ona nadejść, ile że Rifaat Bey wstąpieniu jego do gabinetu opierać się nie będzie. Z nad ture ckiej granicy, dnia 11. Maja.

Niepokoje, jakie pytanie serbskie, w stoh'cy państwa Ottomańskiego wywierało, ustały teraz zupełnie po ogłoszeniu postanowienia Porty, i udzielonem Hafisz Baszowi pełnomocnictwie. Rady ministrów odbywające się w ostatnich czasach miały jedynie ulepszenie wewnętrznych stosunków państwa .n;a celu, szczególniej zajmowano się poprawą stanu finansowego. Egipt.

Z Alexandryi, dnia 23. Kwietnia.

Mehmed Ali zajmował się podczas wycieczek swoich po dolnym Egipcie, szczególniej rolnictwem i administracyą. Zdaje się, że siły umysłowe zwolna go opuszczają: rozkazy i odwołania ich następują szybko po sobie, i Wicekról wraca do swej dawniejszej surowości. - bilo ludzkie serce dla nieszczęśliwych fellahów, .«konał pod kijami; jeden Basza i były Generał gwardyi, klóry zawsze z honorem służył, wysłany został na galery. Słowem, Wicekról czyni wszystko, aby tylko odstręczyć od siebie tych nie wielu, co jeszcze mają chęć być użytecznemi, i dotychczas jeszcze są mu przychylni. Wprawdzie zły jego humor utrzymują to Konsulowie, to żądania Sułtana, to wreszcie smutny stan handlu. Płody ziemi nie znajdują kupców; nieszczęśliwym żołnierzom dają zepsute artykuły żywności, lepsze zaś zachowuje Basza na handel. - W Konstantynopolu nalegają o zapłacenie haraczu; Pan Bourqueney popiera to żądanie pod pozorem, że Francya przyjęła na siebie poniekąd moralne zaręczenie, wyjednawszy u Sułtana zmniejszenie haraczu. Jak Mehmed Ali uczyni temu żądaniu zadosyć, trudno przewidzieć.

Sami Basza przybył tu dnia 18. z Konstantynopola na egipskim parostatku, i udał się natychmiast do Wicekróla, którego zastał o 20 mil od Alexandryi, zkąd przybył tu razem z nim dnia 2 O. Mehmed Ali dowiedział się od niego o tymczasowe'm załatwieniu sprawy serbskiej. Dziwne rozeszły się wieści po przybyciu owego parostatku, który przywiózł tylko jednego podróżnego a listów żadnych. W Konstantynopolu odkryć miano spisek, do którego należyć miało kilku Baszów; trzech zostało z rozkazu Sułtana uduszonych i Mehmed Ali otrzymał przez Sami Baszę wezwauie, aby tam posłał wojsko swoje i okręty wojenne. (Fałszywe wieści.)

Ibrahim Basza leży chory w Kairze. Konsulowie europejscy złożą uszanowanie swoje Wicekrólowi za dwa lub trzy dni; różne mają mu przedstawić reklamye.

Rozmaite wiadomości.

ZBukarestu. - Gazeta pragska: Ost u n d W e s t daje następujący opis intronizacyi N owego Hospodara: «Dnia 26. Lutego odbyła się uroczysta intronizycya Wielkiego Bojara Jerzego Bibesko na Xcia Wołoszczyzny. Piękna pogoda sprzyjała tej uroczystości t w któ

re'j naturalnie cale miasto naj żywszy .miało udział. Z rana o godzinie 9., Xiążę w towarzystwie wielu panów opuścił swój paląc konno i znajdował się na kraikiem nabożeństwie w kościele św. Spiridiona; ztamtąd udał się cały orszak do przeznaczonego na złożenie przysięgi starego kościoła, C u r t e a Ve c c h i a, gdzie przyjmował go Arcybiskup i wyższe duchowieństwo. Xiążę złożył wyraźnym silnym głosem przysięgę na regulamin, a orszak ruszył polem w przepisanym porządku do siarego domu xiążęcego. Cala droga wysadzona była jodłami, pomiędzy klóreini żołnierze utworzyli szpaler. Wszystkie okna napełnione były wesołemi i uradowanemi twarzami: żywym kwiatem płci pięknej. Kwiaty rzucano z okien; z jednego rzucono wieniec, Xżę kazał go podnieść i do pałacu zanieść. - Xżę, w bogatym ubiorze węgierskim, białym kołpaku *) i białym płaszczu z dyamentową klamrą, jechał na pięknym bułanym koniu, który dumnie pod ciężarem jego stawiał dęba. Siodło i czaprak z czerwonego axamitu a złote ozdoby na głowie zdawały się być wielkie'j wartości. Z Bojarów towarzyszących mu, było tylko na koniu dwóch starych panów w ubiorze tureckim. Dziwnem było rozporządzenie w programacie, aby cechy i t. p. ukazały się w ubiorze n i e m i e c k i m, w skutek czego nie mało było komicznych figur; bo łatwo sobie wystawić można, jak wygląda ten, kto przyzwyczajony będąc do sukni tureckiej, pierwszy raz wdzieje na siebie pożyczany frak czarny. Gdyby wszyscy byli w ubiorze narodowym, orszak ten wydałby się daleko uroczystszym. W pałacu przyjmowali Xiecia pierwsi Bojarzy, poczem wszedł na tron i miał krótką przemowę. Później włożył na siebie mundur wojskowy i odbył przegląd nad wojskiem; kiedy przejeżdżał po przed frontem, muzyka wojskowa grała wołoską pieśń narodową: Boże zachowaj i t. d. Turecka muzyka już tu oddawna zniesiona. Xiążę ułaskawił kilku zbiegów, rozdał nagrody pieniężne pomiędzy żołnierzy, i dwom junkrom udzielił szlify oficer

*) W dawniejszych czasach miał Xiążę przy gnojem wstąpieuiu na tron tak nazwaną Kuka, pewien rodzaj wysokiego szyszaku, Łlńry nie łatwo można było na głowie unieść. Za Xieci'eni jechało zawsze dwóch Turków z gołemi mieczami, a u ludu panuje to mniemanie, ze gdyby ta kuka spaść miała z głowy Wojewody, ci Turcy natjchmiaslby mu głowę ucięli. w salinach od kilku lat spiskowych, którzy obwinieni byli o plan na życie przeszłego Xcia. Wieczorem było w niemieckim teatrze dramatyczne przedstawienie, przycze'm odśpiewano ułożony stosowny do uroczystości hymn hołdowniczy. Miasto było rzęsiście oświetlone; gdzie niegdzie ładne były przezrocza.

Poznań, dnia 27. Marca 1843.

W dniu 25. m. b. rozstał się z tym światem Karol Stablewski, nie dożywszy lat 47, po długich cierpieniach, które z stałością duszy znieść umiał. Ani cały wylew najtros Uiwszego pielęgnowania przywiązanej żony, ani staranne zabiegi światłych lekarzy, niezdołały usunąć tak bliskiego kresu, jaki od dawna zagnieżdżone w ciele zarodki śmierci, życiu jego położyły. Karol Stablewski odebrawszy troskliwe wychowanie domowe, wykształcił niepospolicie serce i duszę. Surowy w sądzeniu o rzeczach i ludziach, żywy w pojęciu, miał zdanie trafne, które zawsze śmiało i bez względu na jakie bądź stosunki objawiał, </'ur - u.;. «i Umysł jego zajmował się gorliwie tem wszystkie«], co tylko do dusz szlachetnych i wzniosłych ma przystęp, a jeśli dolegliwości i cierpienia ciała, krępowały w sprawie publicznej przyrodzoną mu czynność, ileż wtedy nie ubo lewał nad tem, że wywiązać się nie może z powinności obywatelskiej, której świętość znał w całein znaczeniu wyrazu, i którą też święcie wykonywać umiał. Ostatnie lata życia poświęcił prawie wyłącznie wychowaniu dzieci, które były przedmiotem uajczulszej troskliwości ojca. Ale trzeba było bliżej znać Karola Stablewskiego, aby całą jego poznać wartość. - Dla przyjaciela był przyjacielem, któremu wszystko był gotów poświęcić, dla cierpiących niedostatek zawsze hojnym. W życiu lowarzyskićm łatwym, w własnym zaś domu wykonywał dla każdego kto go odwiedził, przejętą od przodków prawdziwie staropolską gościnność. Poświęcając te kilka słów pamięci zmarłego, szukałem własnej ulgi'pa jego'stracie. X.

OBWIESZCZENIE.

Na dobrach Xią ź w powiecie Szremskim położonych, zabezpieczoną jest w Rub. III. N f. 7. z lnśkfypćyi Ignacego Wysogoty Zakrzewskiego z dnia 28. Czerwca r 1792. proteslacya dla sukcessorów Hilarego Umińskiego, w ilości 4173 Dukatów czyli 12,519 Tal z czteroletnią prowizyą po 5 od sta, w skutek rozrządzenia z dnia 14. Czerwca f. 1798., która to summa później w ilości 12519 Talarów czyli 4173 Dukatów z prowizyą po 5 od sta od dn. 25. Czerwca r. 1792. na mocy wyroku Królewskiej Regencyi w Poznaniu z dnia 14. Marca r. 1799., stosownie do rozrządzenia z dnia 9. Maja roku 1803. w rzeczywistą hipotekę pod Rub. III. N f.

25, przepisaną została. Uf. Jan INępomuccn Umiński nabył suinmę pomienioną działami z dnia 4. Marca f. 18U2., i cedował takową podług dokumentu z dnia 26. Stycznia f. 1803. Hipolitowi Rogalińskiemu i Franciszkowi Rydzyńskiemu . na których to imię pretensya ni · niej sza subintabulowaną została. Wykaz hipoteczny z powyższych dokumentów składający się, względem pomienionego zabezpieczenia wydany, zaginął. Wyznacza się zatem celem zgłoszenia się interessentów nieznajomych termin na dzień 5. Lipca f. b. zrana o godzinie IOtej przed Ur. Ziołeckim Referendaryuszem w naszej sali instrukcyjnej, na który się wszyscy, którzy do brakującego dokumentu czyli do długu samego jako właściciele, cessyonaryusze, lub dzierży ciele, pretensje rościć mogą, pod tem zagrożeniem zapozywają, iż ciź z pretensjami swemi do dóbr zastawionych wyłączeni zostaną i wieczne milczenie im w tej mierze nakazane'm będzie, Poznań, dnia 24. Lutego 1813.

Król. Sąd Nadziemiański. Wydziału I.

SPRZEDAŻ KONIECZNA.

Sąd Ziemsk o-miejski wSkwierzynie.

Nieruchomości w Przy toczni położone małżonkom Heinrich należące: 51) karczma z pomieszkaniem do niej należące'in i ogrodem, N f. 31., oszacowana na 5218 Tal. 25 sgf.

oprócz rocznie na 200 Tal. otaxowanych dochodów przywileju karczmy, b) wolna osada rolnicza pod Nrem 6. położona, z nieruchomościami z sołtysem Lossow przemienionemi, oszacowana na . 5300 Tal. 25 sg r, ogółem . 10519 Tal. 20 sgr. wedle taxy, mogącej być przejrzanej wraz z wykazem hipotecznym i warunkami w Registraturze, mąją być dnia 13. Października 1843. zwykłem posiedzeń sądowych sprzedane. Skwierzyna, dnia 30. Stycznia 1843.

OBWIESZCZENIE.

Wieś Mierzewo w powiecie Wschowskim położona, o \ \ mili od Bojanowa, 2 od Leszna odległa, ma być przez publiczną licytacyą najwięcej dającemu, przedemną w dniu 25. Czerwca r. b. po południu, na lat 6, od Św. Jana r. b. wydzierżawioną. Warunki każdego czasu w biórze moje'm i u Dominium w Cza c zu pod Szmiglem przejrzane być mogą. Poznań, dnia 19. Maja 1813.

Krauthoter, Komisarz sprawiedliwości i Notariusz.

Szanownej publiczności donoszę niniejszem, że najdelikatniejsze wyro by malarskie a szczególniej herby, krajobrazy, historyczne wyobrażenia i t. p. na wszystkich porcelanowych naczyniach, jako t o: wazach, filiżankach, główkach do fajek i t. p. w najkrótszym czasie uzupełnić, i za pomierne wynagrodzenie nauczyć tej sztuki malowania na porcelanie, obowięzuję się. Roboty moje można widzieć u fabrykanta fajek Pana Richter na Wrocławskiej ulicy Nr.35. Ponieważ jestem w drodze do Warszawy i pobyt mój w Poznaniu krótko tylko trwać będzie, upraszam przeto o łaskawe spieszne i liczne polecenia. August Strobel, malarz na porcelanie, nowomićjski rynek JVS. 1. ]\owj handel płócien i bielizny stołowej H. MMiebitsch w Wrocławiu przy ulicy Albrechtstrasse Nr. 3. w pierwszej dzielnicy od rynku idąc na prawo, poleca najusilniej swój w najlepsze gatunki zaopatrzony skład ciągnionej i deptane'j bielizny stołowej z C z y s t e g o In II wyrobionej i takichże ręczników, serwet kawiarnych i herbacianych w najnowszych desyniach, białego C z y s t e g o płótna webami i kopami, chustek kieszeunych i wszelkich innych do tego wydziału należących artykułów, a zapewniając kupującym rzetelną zawsze i punktualną usługę przyrzeka najumiarkowańsze ceny.

OBWIESZCZENIE.

Dostawione przeżeranie dla miasta Poznania na tegoroczne manewra obrony krajowej, 23 koni w dniach 1. i 2. Czerwca r. b. z wolnej ręki sprzedawać będę, o cze'm donosząc oznajmiam zarazem, iż konie powyższe znajdować się będą w oberży Fryderyka Jansch »pod złotem okiem« Kr. 12. przy Berlińskiej drodze. Poznań, dnia 24. Maja 1843. Hirsch Rothholz.

Stau Termometru i Barometru, oraz kierunek wiatru w Poznaniu. Od dnia 21. do 27. Maja.

Dzień.

Stan termometru Stan najniższy I najwyz. barometru.

Wiatr.

21. Maja 22. » 23.

24.

25.

26.

2 7 . »

+ 2 8 3 , + 7 0° , + 6<70 + 70° , + 81° -f U 2° , + 80° ,

+ 17, O» 2 8. O, O. Polu. wseh.

+ 18,1° 27 . 10,6. Zachodni + 15,3° 27 . 10,8 . Póln. w. p.

+17 3° 27. 11,5. Poludn.w.

+ 19:0° 27 s 10,7 . dito + 13,3° 27. 8,8. Połudn. z.

+ 12, 0° 27» 8 , 8 . di to

Kurs giełdy Berlińskiej.

Sto- Napr. kurant Dnia 27. Maja. 1843. pa papie- gotowi. .

Obligi długu skarbowego . !f 103V 103% Pr. aug. obligacje 1830. . , 103 Ubligi preniiów liandlu morsko - 94!f Obligi Kurmarchii .... Ę 102' BerlIńskie oblig. miejskie % r K4 Y Zachodnio - Pr. listy zastawne fi 102% I!!Y Listy zast. W. X. Poznańskiego 106% dito dito dito .4 102 W schodnio - Pr. listy zast. Mł l04V rai I03Y Kur- iNowoniarch. dito i Szląskie dito ra ¥ lOlY Kl. B 1. kC jp e d k.. o el er lns 0- ocz ams lej 5 137Y dito dito akcje a prioris . 4 103 Kolei Magdebursko - Lipskiej - 157 dito dito akcje a nrioris . 4 EiW Kolei Berlińsko- Aubaltskiej - 127Y dito dito akcje adirioris . 4 KJi9& ?Y Kolei Diisseldorf. - berfcld. 5 dito dito akcje a prioris . 4 94% 93Y Kolei nadreńskie . , , , 5 71 70 dito dito akcje a prioris . 4 95% 95Y Kolei Berlińsko · Frankfurt. 5 119 o 118Y dito dito akcje a prioris . 4 ra 4 I03Y 13Y 13Y Inne monety złote po 5 tal. 12 3

Ceny targowe w mieście POZNA5IIU.

Dnia 26. Maja.

1843. r.

od do T»l. sgf. fen. T»l. Sl!i. fen

Pszenicy szefel Zyta dt.

Jęczmienia dt.

Owsa . dt.

Tatarki dt.

Grochu . d1. .

Ziemiakdw dt. .

Siana cernar .

Słomy kopa Masła garniec. .