GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1843.06.28 Nr148

VVielkiego

Xię i"W"a POZNANSKIEGO

Nakładem Drukami Nadwornej W Dełcera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowski.

148.

W Srodę dnia 28. Czerwca.

1843«

Wiadomości zagranIczne.

Rossya.

z p e t e r s b u r g a , dnia 15. Czerwca. Przez rozkaz dzienny Cesarski z dnia 22.

Maja dyraisyonowany Generał-Major Naryszkin przyjęty zostaje na nowo do służby w orszaku J. C. Mości.

N a zdanie komitetu P P. Ministrów i przedstawienie P. Ministra Oświecenia N. Cesarz J mć raczył zatwierdzić Professora Zwyczajnego Uniwersytetu S. Włodzimierza Fedorowa Rektorem tegoż Uniwersytetu na cztery lata. Oto jest przekład dosłowny Reskryptu Cesarskiego do JW. Radzcy Stanu Hube, z d. 27. Kwietnia : Naszemu Radzcy Stanu Vice-Dyrektorowi Kancelaryi Naszej Sekretaryatu Stanu Królestwa Polskiego Janowi Hube. »W nagrodę odznaczone'j gorliwością służby waszej i szczególnych prac w pełnieniu włożonych na was obowiązków, poświadczonych przez Ministra Sekretarza Stanu Królestwa Pol skiego, najlaskawiej mianowaliśmy was kawalerem Cesarsko-Królewskiego orderu Naszego S. Stanisława pierwszego stopnia, którego znaki przy niniejszem załączając, Rozkazujemy wam przywdziać na siebie i nosić według ustawy. Pozostajemy ku wam Cesarsko- Królewską łaską Naszą przychylni.« Ukaz Cesarski do Rządzącego Senatu z dnia 21. Maja. »Pozwoliwszy Ministrowi Skarbu i Głównozarządzającemu Korpusem Inżynierów górniczych Generałowi piechoty Hrabi Kankrinowi wyjechać w roku bieżącym na urlop dla poratowania zwątlonego zdrowia, rozkazuję: na czas jego nieobecności poufanemi jemu Wydziałami zarządzać na zasadzie Układu Praw (wyd. 1842. roku) Tomu 1. Ustanowienia Ministerstw artyk. 269, Towarzyszowi jego, Senatorowi, Rzeczywistemu Tajnemu Radzcy Wronczenko, który w tymże przeciągu czasu ma też zasiadać na sprawy tyczące się Ministerstwa Skarbu, w 1 Departamencie Rządzącego Senatu. O dniu wyjazdu i powrotu swego Minister Skarbu ma donieść Rządzącemu Senatowi.« W przeszłą sobotę 29. Maja wyjechał z Petersburga morzem do Lubeki Członek Rady Państwa, Rzeczywisty Radzca Tajny Xiążę Xawery Drucki - Lubecki. z P a ryż a, dnia 19. Czerwca. Zdaje się, że obrady tyczące się zmniejszenia armii o 14,000'ludzi, jak to komissya budżetowa zaproponowała, żwawe wywołają rozprawy. Świeże wypadki w Hiszpanii spowodowały nasz gabinet do zwołania komissyi budżetowej na nadzwyczajne posiedzenie, gdzie jej wystawiono, że rząd jeźli kiedy, to teraz właśnie wniesione'j redukcyi sprzeciwić się musi. Ił. Guizot, który mówił w imieniu swych kolegów, dał wyraźnie do poznania, że jeśli komissya na lepszą nawówić się nie da, do kwestyi gabinetowej przyjść może. Komissya obiecała zastanowić się na tern, i wj brała na ten koniec wczorajszy dzień (niedzielny), w którym Izba nie odbywa posiedzenia publicznego, ażeby, gdyby tego było potrzeba, cały dzień na to poświęcić. Jakoż pracowała wciąż przez cztery godziny, ale od pierwszego swego postanowienia nie odstąpiła; zgodziła się jednomyślnie na to, że rzeczona redukcya o 14,000 ludzi koniecznie nastąpić musi. Król, któremu wiele na tein należy, aby armia nie, była zmniejszoną, przybył dziś około południa z umysłu do Paryża, aby prezydować w radzie ministeryalnej, na której nad tem mianowicie przemysuwano, jakby usiłowania komissyi zniweczyć. Tacy, którzy z gabinetem w poufałym zostają stosunku, głosili dzisiaj, że gabinet odstąpił już od myśli zrobienia kwestyi tej kwestyą gabinetową, że się przecież ministrowie wzajemnie zobowiązali redukcya ową z całą zbijać energią. Pan Guizot i P. Teste przedewszystkiem popierać będą Pana S o u l t a w rzeczonej sprawie. Komissya ze swej strony uporczywie zdania swego bronić zamyśla. Deputowani są w ogóle tego zdania, że proponowana redukcya znaczną przejdzie większością. Rozdawano dziś raport Pana Vatout z wniosku do prawa, tyczącego się uroczystości Lipcowych. Wnosi on w Ogóle o przyjęcie projektu ministeryaluego, ponieważ, mówi Pan Vatout, niestosowną byłoby rzeczą, w kilka dni po poświęceniu kaplicy księcia O r l e a n u (d. 13. Lipca), w bliskości jej wznosić tealra, urządzać rozrywki dla ludu, puszczać ognie i t. p. Ażeby się jednak nie zdawało, jakoby rząd uroczystości Lipcowe znieść chciał, wnosi więc sprawozdawca, aby do projektu ministe

"¥1 O ryalnego trzeci dodać artykuł: »Kredyt przy* znany użyty będzie tego roku wyjątkowo na same tylko cele dobroczynne, aby niemi uczcić pamiątkę ofiar wielkich trzech dni. Zwyczajne uroczystości Lipcowe odbędą się znowu w roku 1844.« W len sposób przyjmie zapewne Izba wniosek ów do prawa, lubo znaczna jest liczba Deputowanych, którzy żądanych 200,000 fr.

rządowi odmówić chcą. Upatrują oni w przytoczonym powodzie do zanieehauia uroczystości Lipcowych bardzo dobrą sposobność ulżenia budżetowi o 200,000 fr. W Rochefort czyniono przed kilku dniami doświadczenia z nowo wynalezionym W i a t r o - m i e r z e m . N owy ten instrument stawia się w pokoju tia stole i okrywa szklannym dzwonem. Po kilku sekundach bierze on kierunek wiejącego właśnie wiatru, i oznacza zmiany w wietrze zajść mające kwadrans, a często nawet pół godziny naprzód. Skład jego jest następujący: Cienka płata z drzewa, 3 lub 4 ry cale długa, wisi nad igłą bussoli na stalowym czopku, który za pomocą agatowej półkuli wprawiony jest w drzewo. W piacie owej drewnianej wyiznięty jest ku końcowi na trzeciej części długości rowek, w którym umieszczone są 3 lub 4 ry magnesy w prostej linii, o pół cala od siebie odlegle. Magnesy te bardzo są lekkie i na sprężynach przyprawione. Spadają one prostopadle do horyzontu, a tym sposobem pozbawione są polarności: bieguny ich południowe wystają nad platą, a północne pod platą. Giełda z dn. 17. Czerwca. - W francuskiej 3-procentowe'j rencie pokazał się dziś znowu bieg bardzo niestały. Stała ona z początku na 79, spadła pofe'm na 78. 75, i podniesła się znów ha 79. 5. Uspakaja to nieco spekulantów, że forteczka Montjuich nie jest jeszcze w ręku powstańców, a przeto powstanie Barcelony nie ma jeszcze wielkiego znaczenia. Wszakże zapewniają niektórzy, że nade szle przed południem wiadomości telegraficzne donoszą o zajęciu tejże twierdzy przez powstańców. Na giełdzie powiadano, że nadeszło z Madrytu doniesienie z dn. 14., iż Walencya wojskom Esparterze wiernym znów się poddała, i- D od a t e k: Nadeszła podobno wiadomość z nadA granicy, że garnizon twierdzy Montjuich wy« rowi, a nowy Gubernator tegoż dnia objął dowództwo wśród radosnych okrzyków mieszkańców. Z Madrytu miało przyjść doniesienie, ze Regent postanowił sam na czele armii stanąć i udać się do Katalonii. Z dnia 20. Czerwca.

W ministeryjuin spraw zagranicznych panował wczoraj ruch nadzwyczajny. Rozeszła się pogłoska, ze Pan Gnizotod posła francuskiego przy dworze S1. James, HI. St. Aulaire, odebrał depeszę, w której wyrażają, ze gabinet angielski wielu na stacyi gibraltarskiej stojącym okrętom dał rozkaz krążenia nad brzegami hiszpańskie mi i stawienia się pod bezwarunkowe rozporządzenie posła angielskiego w Madrycie. W skutek udzielenia tego gabinet miał postanowić, aby kilka pułków ku granicom Pirenejów się posunęło. Słychać, że P. Guizot zamyśla dać Panu S1. Aulaire następcę. Królowa Krystyna nie mniej jak 14 ajentów, a między tymi leż Narwaeza i Cordove, do Hiszpanii wyprawić miała. PP. Toreno i Martinez Rosa, najpoufalsi doradzcy Krystyny, zostaną w Paryżu u jej boku. P. Thiers podróż swoje do Hiszpanii z powodu wybuchłej tam rewolucyi odłożył do późniejszego czasu i po sessyi do Anglii się uda. Zmarła tu przed niedawnym czasem Hrabina M a ł a c h o w s k a, Pani bardzo majętna i licząca się do emigracyi, w testamencie swym Generałom Dwernickiemu i Rybińskiemu każdemu po 200,000 fr. zapisała. Exekutorowie testamentu summę tę obydwom weteranom już wypłacili. Generał Rybiński jest obecnie naczelnikiem demokratycznej frakcyi emigracyi. G i e ł d a, duo 20. Czerwca. O godzinie 3.

gruchnęła wieść o nadejściu depeszy telegraijczne'j, stosownie do której wojsko Espartery na Walencyją uderzyć miało; zostało jednak odparte a naczelny wódz podobno w łeb sobie palnął. Kurs papierów zachwiał się nadzwyczajnie, chociaż tej wieści nie koniecznie dowierzano. - Iz Bajonny telegraficzne wiadomości nadejść miały. Dziennik kolei żelaznych zawiera następujący wykaz już ukończonych i na użycie publiczne oddanych kolei żelaznych: Koleje żelazne kilometry z Paryża do S1. Germaiu .19.

Koleje żelazne kilometry z Paryża do Wersalu na prawym brzegu Sekwany.

» Wersalu na lewym brzegu Sekwany. . .

» »Roue fi . . .

» » Orleanu i Borbeil z Lugdunu do S1. Etienne . . S1. Etienne do Andrezieux Andrezieux do Roanne. . .

Montbeison do Montroud Strasburga do Bazylei Miihlhausen do Thanfi . .

Montpellier do Cette. . .

Alais do Nimes i Beaucaire.

» » la Grand Combę.

Lille do granicy belgijskiej.

Valencieuaes« ».

Bordeaux do Teste. . . .

.19.

.1 7.

.128.

133.

60.

.20.

68.

.18.

.150.

.19.

.2 7.

.66.

.18.

.14.

.12.

.5 2.

830

Razem kilometrów czyli 207Ł lieues (mil fran.) Do tego doliczyć uależy 6 kolei żelaznych mających razem długości 85 kilom., które służą, tylko do wyprowadzania węgli z kopalń. Dalej postanowiona jest budowa następujących kolei: Z Paryża: 1) do Lille i do kanału, 2) przez Lugdun i Marsylią do morza Śródziemnego, 3) przez Bordeaux i Bajonnę do granicy hiszpańskiej, 4) przez Tours i Nantes do Oceanu, 5) przez Bourges do środka Fraucyi. Od morza Śródziemnego przez Dijon iJMiiWhausen do Renu. Od Atlantyckiego Oceanu przez Bordeaux, Toulouse i Marsylią do morza Śródziemnego.

Cała długość kolei żelaznych, których budowa jest postanowiona, wynosi około 4000 kilometrów. Roboty do tych kolei są w niektórych miejscach rozpoczęte, mianowicie między Montpellier i Nimes, Paryżem i Amiens, Dijonem i Chalons, Avignouem i Marsylią, Orleanem i Tours.

Anglia.

Z L o n d y n u, dnia 16. Czerwca.

Właśnie kiedy O'Connell prezydował w Mallow na zgromadzeniu Repealów liczącem podobno 400,000 ludzi, zebrali się w Dublinie Oranżyści w liczbie około 2 O O O, i odbyli anlirepealskie posiedzenie pod prezydencyą Lorda Rathdownc. HI. Roden, by'Jl Wielki Mistrz Oranżystów , którego także zaproszono, się wyiiiawia, oświadczając, że w obecnych stosunkach zgromadzenia antirepealskie korzystnemi być nie mogą, W Brystolu upadł handel żelazny Harfdrda i spółki. Ponieważ ich rękodzielnia zatrudniała 3000 osób, przeto upadek jej nieszczęśliwe za sobą skutki pociągnie. Posiadał także podobno dom ten wiele depozytowych pieniędzy kramarzy i rzemieślników, którzy od handlu owego odstąpili. Z dnia 17. Czerwca.

Niedawno temu zgłosili się Feargus O'Connor i Bronterre O'Brfen, dwaj naczelnicy Kartystów, do związku londyńskiego Bepealów prosząc 6 przyjęcie i obiecując, że użyją całego wpływu swej partyi na przywrócenie irlandskiego parlamentu. Skoro jednak związek dublińskich Repealow dowiedział się o tern, wezwał swych towarzyszy londyńskich, aby nie wchodzili w podobne przymierze. »My nie możemy, mówi pismo ich, wchodzić w związki ludźmi, którzy wyznają brzydką naukę fizycznej władzy, i którzy jak się obawiamy, liczą w swych szeregach takich, co są przekupieni od Torysów. Chcą się oni dla tego zapewne wmieszać do Repealow, aby pomiędzy niemi zrobić niepokój i zaburzenie, i tym sposobem oddać ich w ręce nieprzyjaciół. Wzywamy więc londyńskich Repealow, jeźli istotnie wspólnie z nami działać postanowili, aby wszystkim Kartystom bez wyjątku złożone przez nich pieniądze (repeał- podatek) niezwłocznie zwrócili.« Londyński związek uczynił natychmiast wezwaniu temu zadosyć. Donoszą z Camarthen w Walis, że bandy Rebeki teraz już opierajią się zbrojnie i wdzień fautowaniom, jakie urzędnicy za zaległe podatki przedsięwziąć chcieli. Niedawno temu, gdy chciano fantować, przybyło 2 - 300 tych chłopów, z pomurzonemi twarzami i po części w sukniach kobiecych, uzbrojonych sierpami i toporkami i przymusili koustablów do ucieczki z Camarthen. Władze naradzały się nad środkami do zapobieżenia podobnym zd różnościom, które coraz to bardziej się zagęszczają. - W Irlandyi na przyszłość po wszystkich załogach całego kraju wojska w zupełnej zbroi na nabożeństwie znajdować się mają. Twierdze leżące nad dolną częścią rzeki Chanou dostaną

na załogę królewskich żołnierzy morskich; pomiędzy Limerick a ujściem Cbanonu zamyśla rząd ustawić dwa uzbrojone okręty parowe. Fortyfikacye Athlony obsadzają mocno armatami, a straże podwajają. Wojska w Galway dostały po 60 ostrych ładunków na żołnierza A aby były gotowe na odwiedziny OConneła. Według doniesień z Dublina z dnia 15. t. m.

odbyło się pod Limerick wielkie zgromadzenie Repealow, które wynosiło przeszło 100,000 ludzi. Ksiądz jeden katolicki, nazwiskiem Costelloe, przemówił dowodząc, że pomimo emancypacyi katolików nie masz jednak jeszcze prawdziwej wolności religii. Spodziewa on jej się od przywrócenia parlamentu Irlandskiego, a że wniosek ten przejdzie, za tak pewną rzecz uważa, iż według zdania jego wały Oceanu prędzej w biegu swoim wstrzymać się dadzą, aniżeli popęd ludu Irlandskiego ku zniesieniu unii. Oświadczył także, iż ministeryum nie będzie zapewne chciało użyć gwałtownych środków przeciw ludowi, zwłaszcza przy tak niepewne'm usposobieniu wojska irlandskiego. OConnel, także na zgromadzeniu tern obecny, powściągliwszym się okazał, aniżeli zwykle. Hiszpania.

Z Madrytu, dnia 13 Czerwca.

Mówią o powstaniach wybuchłych w Ciudad Rodrigo, Alicante, Sewilli i w innych miastach.

Wszakże są to lylko pogłoski, ale niezawodną, że Valencya powstała. Generał Zabala wydał tam proklamacyą przychylną insurgentom. W Madrycie chwycono się wszystkich środków, aby spokojność utrzymać. Rejentowi doradzano już. chociaż dotychczas na próżno, żeby woli narodu ulegając z Panem Cortiną i Olozagą pod względem utworzenia nowego ministeryum się porozumiał, Espartero miał odpowiedzieć; »Nie ustąpię; wiem, że przeznaczeniem mojem Zginać śmiercią wojownika na pobojowisku z szabli} w ręku. « Z P a ryż a, dnia 17. Czerwca.

Podług ostatnich wiadomości z Reus, miało tam przybyć przeszło 60 olicerów dla pdebrauia rozkazów od Pułkownika Priin. Ten miał pod swemi rozkazy do 8000 ludzi, lecz niejednakowo uzbrojonych, bez dostatecznej karności i militarnej postawy, o co mniejsza, byleby dobrego ducha. Mówiono, że Ziirbano chciał 11. atakować Reus, które miasto gdyby mu się

* /\.

, Jucyi, a kto wie czyli i nie koniec. Dotąd stoi Zurbano w Tarragonie, gdzie więc naturalnie dotąd nie powstano. Lecz to jest niezawodną, że Sabona, Rosas, Castellan de les Ampurias, Vieh, Tarasa, Manresa, Arens dei Mar i Cardona oświadczyły się przeciw rządowi Madryckiemu. Lecz przesadzono, aby powstańcom w Cordona miało wpaść w ręce 10,000 broni. Brak broni palnej widzieć się daje u nich wielki. W Sabadell, siedlisku najwyzsze'j Junty, uorganizowało się 800 gwardzistów narodowych, którym tylko na broni jeszcze zbywa. Za uniform przyjęli insurgeiici katalońską czapkę i bluzę. Najwyższa Junta podzieliła się na trzy departamenta, na wydział wojskowy, skarbu i wydział spraw wewnętrznych. Wydany rozkaz do wszystkich władz municypalnych ayuntamientos miast katalońskich i wsi przez najwyższą Juntę, zaleca im jak najsurowiej, aby vr przypadku, jeśli wojsko w ich mury wstąpi, żądali od niego przedewszystkiem połączenia się z powstaniem, i aby nie wprzódy im kwatery, żywność i inne dawali posiłki. Gdyby zaś wojsko chciało użyć gwałtu, aby natychmiast uderzyli w dzwony na trwogę, i gwałt gwałtem odparli. Z dnia 18. Czerwca.

Rząd ogłasza następującą telegraficzną depeszę: «Powstanie wybuchło d. 11. w Walencyi, d. 12. i 13. w Barcelonie a d. 15. w Tarrago nie z pomyślnym dla rokoszan wypadkiem. W pierwszych dwuch miastach złączyło się wojsko z ludem. Generałowie Valdes, Villalonga, Cleaar i małżonka Generała Zurbano uszli na pokład brygu angielskiego »Savage,« który odpłynąwszy z portu Barcelońskiego, d, 17. z passaźyerami swe'mi do Porte Vendre zawinął. Zurbano opuściwszy Katalonię, na czele 14 batalionów do Saragossy wyruszył.« Z nad granicy hiszpańskiej, d. 14. Czer.

W Saragossie Generał Seoane prawo wojenne proklamować kazał. Wzięci dnia 10. wieczorem w niewolą powstańcy, w liczbie 3 O, mieli być nazajutrz przed sąd wojenny stawieni. Słychać, że wszyscy zostaną rozstrzelani. W szakże listy z Saragossy z dnia 11. nie donoszą jeszcze nic o exekueyach wojennych, owszem tuszono sobie, że Seoane tego kroku się nie chwycin03

Niemcy.

Hanowerańczykom zagraża strata, która ich niezawodnie do rozpaczy przyprowadzi. Król Hanowerski albowiem duo O. Czerwca uroczystą wykonał przysięgę jako Par Anglii i zajął krzesło swoje w parlamencie angielskim. Ponieważ to z godnością monarchy niemieckiego połączyć się nie daje, wyprowadzają stąd wniosek, że Król w Anglii osieść zamyśla, a tak wierni poddani oblicza swego uwielbianego monarchy więcej oglądać nie będą, Szwaiearya.

Z Ziirich u, dnia 10. Czerwca.

Kommunista Weitling osadzony został w więzieniu z trzema innymi rzemieślniczkami. Od niejakiego już czasu miała ich polieya po oku, dostrzegłszy, że pod pozorem » Towarzystw ku odprawianiu śpiewów« rzemieślniczki odbywały posiedzenia kormnunistyczne. Niedawno dopiero przybył tu Weitling, aby związki takie zorganizować. Pracował on równocześnie nad pismami, dążącemi, podobnie jak jego «Harmonie « do rozprzężenia społeczności. Wykrzywiał także pismo święte w sposób jak najgorszy. Tylko nnjpoufalsi jego zwolennicy wiedzieli o lem, wszyscy inni znali go pod nazwiskiem »Marocco.« Było więc powinością władzy wejrzeć w te sprawy dokładniej, Wysadzono' kominissyę śledczą, co wszystkie stronnictwa pochwalają, tylko »Republikanin szwajcarski« na niby to zbyteczną surowość rządu narzeka.

Wiochy.

D z ie nnik a us tryackie g o Lloyd z dn.

7 go Czerwca zawiera następujące doniesienia z Genuy o zatrutych skórach: Z Genuy, dnia 29, Maja.

Spostrzeżono tu właśnie, źe skóry przysłane z Buenos-Aires i Montevideo mieszczą w sobie truciznę. Zaraziło się niemi jedenastu robotników, a na niektórych z nich pokazują się ślady zatrucia arszenikowego. Dwóch umarło z sinemi wyrzutami, dwóch innych leży ciężko chorych, a reszta mniej jest chorobą dotknięta. Dwie skrzynie od cukru, wydobyte z okrętu na ulicę, okryły się wnet zdechłemi muchami, a nawet wróbel jeden spadł na nie nieżywy. Majtka jednego z tegoż okrętu zaniesiono do szpytala z sinym wyrzutem na nodze. Skóryowe wysyłają czemprędzej pocichu za granicę, aby ich się pozbyć. Część wysłano także do Medyolanu, ale je zwrócono. Wczoraj przyszło znowu 22,000 skór, 11,000 bezpośrednio z Montevideo; i te sprowadzono do portu, zamiast do lazaretu. Z dnia 30. Maja.

Wspomniane skóry zatrute zaprawiono za naradą jednego Francuza arszenikiem, jak powiadają, przeciw robactwu, ale zdaje się w tym celu, aby odjąć zarazę. Jakoż w rzeczy samej powiadają, że w Ameryce w ciągu roku zeszłego panowało morowe powietrze na bydło. Zaraziło się dotąd 30 robotników, 14 ma sine wyrzuty (dymienice), a reszta febrę gorączkową. Dwóch umarło, a dwóch ledwo już żyje. Ślady zarazy zmniejszają się, gdyż chwycono się środków zaradczych. Temi dniami przybyło 30,000 skór z Montevideo, które wprawdzie przejrzano i części zarażone wyrżnięto, ale ich nieczyszczouo chlorą. Gorąco łatwoby się do rozszerzenia niebezpieczeństwa przyczynić mogło. Skóry najmocniej zarażone wysłano do Palermo.

Szwecya i Norwegia.

Gazeta powszechna donosi z Sztokholm u pod dniem 9. Czerwca w obszernym artykule o s t ow ar zys z e ni u akade micki ein, które się między duuskiemi i szwedzkiemi studentami zawiązało w zamiarze p r z y - wrócenia i złączenia w jedno ciało polityczne całej północy skandynawskiej (Danii, Szwecyi i Norwegii.) Studenci z Kopenhagi i Lund w liczbie 220 przedsięwzięli w tym celu podróż do Upsali, gdzie cała ludność, nawet sam Arcybiskup, przybyłych gości iak najuprzejmiej przywitali.

OBWIESZCZENIE.

Tegoroczna wystawa nowszych dzieł sztuki zaczyna się w niedzielę dnia 25. Czerwca o godzinie 9tej rannej i otwartą będzie aż do początku Sierpnia dla Publiczności codziennie od godziny 9tej rannej do 7mej wieczornej w sali hotelu Drezdeńskiego przy ulicy Wilhelmoskiej. Składa się z dwóch oddziałów, z których pierwszy od dnia 25. Czerwca do dnia 10. Lipca, drugi od dnia 14. Lipca aź do końca będzie mógł przez przyjaciół płodów kunsztu być o glądauym. Osoba pojedyncza płacić będzie za wejście 5 sgr. Ceua abonnameutowa na całyczas wystawy dla jednej osoby Talar jeden, dla familii Talarów trzy wynosi. Bilety abonnamentowe przedawane będą przy kasie w miejscu wystawy. Poznań, dnia 23. Czerwca 1843.

Komitet administracjiny towarzystwa przyjaciół dzieł sztuki dla W. Xstwa Poznańskiego.

Z polecenia: Rehbein, Porucznik i Adjutant brygady, jako Sekretarz.

W przyszły piątek, to jest dnia 30. b. m., przez Amatorów sztuki dramatycznej dana będzie trajedjaJ. Korzeniowskiego, pod tytułem: «Mnich.« Dochód przeznaczony na powiększenie funduszów sceny polskiej. - Biletów dostać można w księgarniach: N. Kamieńskiego, Źupańskiego i Stefańskiego. - Podczas międzyaktów wykonaną będzie na skrzypcach przez jednego z Amatorów muzyki: »LaMelancolie pastorale« przez Prunn, »Les Romantiques de Ghys. · ·

" Wesele Wigura, " opem w 4ch odsłonach W. A. Mozarta. Zupełny wyciąg na fortepian w cenie 1 Tal. u J. J. Heinego w zapaSIe.

Książki rachunkowe Aligj czy1i regestra, linijowane i nielinijowaue w formacie całoarkuszowym, ćwiartkowym i ósemkowym mocno i trwale oprawne po najmiemiejszych cenach przedaje JLudwili Merzbach w rynku 5IHe» i i i, Z polecenia właścicielki dóbr M i e r z e w a, powialu Krobskiego, wzywam dzieci po niegdy UI. Józefie Cieńskim, to jest: Wojciecha, Walentego, Antoninę, Antoniego, Ignacego i Józefę, lub tych, którzy w ich prawa wstąpili, aby się gwoli 1,026 Tal. 16 dgr. i stowego, do księgi wieczystej tych dóbr, pod działem III liczbą 3cią zaciągnionych, do mnie zgłosili. Poznań, dnia 11. Czerwca 1843.

Krauthofer, Rzecznik przy Sądzie Głównym i Apelacyjnym. SKŁAD PŁODÓW SZTUKI W. Kurnatowskiego W IS i\ JK a r m c Poznań, dnia 26. Czerwca 1843.

Bardzo pięknego papieru poestoWeg O po 2fe i & sgr. librę, tudzież inne papiery ofiaruje tanio SalomonLewy , przy ulicy Szerokie'j Nr.30 2i zlecenia fabryki porcelany MatItusiusa w Magdeburgu w dniach 28., 29., 30. Czerwca i 1. Lipca I. b. przed południem od godziny 9 do 12, i z południa od godziny 3 do 6. w starym rynku Nr 73. w domu A s c h a naprzeciw głównego odwachu na pierwszćin piętrze) przedawać będzie podpisany najwięcej dającemu za gotową zaraz zapłatą sposobem publicznej licytacyi znaczną ilość prawdziwej białej porcelany we wszelkich kształtach, między któremi serwisy stołowe na 6, 12, 18 i 24 osób.

Porcelanę można codziennie zrana od godziny 7. do 9. obejrzeć. Ans eh ii tż, Kapitan i Król. Aukcyonator.

m Wielka aukcja porcelany. · $ III Dziś we Środę dnia 28. Czerwca 1843. IlJ U; przed południem od godziny 9. do 12., a IlJ $X> Z południa od 3. do 6. w wielkiej sali g Ą hotelu Saskiego przy Wrocławskiej ulicy śg % sprzedawać będzie podpisany znaczną W i$ ilość prawdziwej porcelany z Król. Ber- W U; lińskiej rękodzielui wyrobów porcelano- U; gg wych za gotową zaraz zapłatą najwięcej Ig Ą dającemu w grubej monecie Pruskiej. ag tSr Przed południem sprzedawane będą: :rs W białe nacfeytna do kawy, herbaty, stołowe V U; i rozmaite artykuły, tudzież złocone na- IlJ II czynią do kawy i herbaty' po południu Ig Ą, złocone i malowane naczynia do kawy ;)JC IlJ i herbaty. Prócz tego przedawać się bę- * IlJ dzie zawsze po południu nowo-gładki v IlJ serwis stołowy formy angielskiej IlJ II na 12 o s ó b ; również rozmaite białe II X porcelany. gg A Porcelanę można codziennie zrana od * $f godziny 7. do 9. obaczyć. A H J. J. :Meyer.

Odpro'Wadnik (zciągacz) elektryczny, w nowszym dopiero czasie wynaleziony i doświadczeniami stwierdzony środek odprowadzania zbyt wielkiego zbierania się płynu elektrycznego w łódzkiem ciele i oddalania nim głównych przyczyn wielorakich cierpień reumatycznych i nerwowych w rozlicznych ich postaciach. Odprowadnik ten, wedle znajdującego się przy nim dokładnego przepisu używania, nosi się w formie a m u l e t ó w na gołej piersi, i służy za pewny środek leczący i zapobiegający przeciw reumatyzuram i cierpieniom nerwowym

wszelkiego rodzaju, jako to rwanioin w członkach, cierpieniom dnawym, bólom głowy, zębów, gardła, piersi i t. d. N adto ma za sobą korzyść największej taniości, kiedy exemplarz wraz z przepisem użycia tylko 2 "Złotekosztuje. W Poznaniu u J. J. Heinego do nabycia.

Żonaty urzędnik ekonomiczny, który jus znacznemi zawiadywał gospodarstwy, mówi po niemiecku i po polsku, wylegitymować się może dostatecznie co do swe$ zdatności, i gotów niepospolitą złożyć kaucję, poszukuje miejsca od dnia 1. Lipca r. b Blusza wiadomość u Pana G. Roggen, w Poznaniu w hotelu Saskim.

Osoba posiadająca dokładnie język polski i fraucuzki, i nauki w gimnazjach udzielane, życzy sobie przyjąć na prowincji obowiązek nauczyciela domowego. Bliższa wiadomość w księgarni fana Stefańskiego.

S.

> Magazyn towarów T o - C ł diiyeh dla tnę że zyz n S AT poleca także Ar Ł gotowe ubiory latowe i ran- Ar D u e 9 dobrej roboty i najnowszegc kszlł- 4£ > tu, Kapelusze, cxapkiit. d. każ- > A dego rodzaju, ubiory na szyję i najdełi- C 3 atniejsze prawdziwe P a r y s k i e * <ł ręka'Wiczki > f -j. X. Meper C w rynku Nr. 73. Życzącym sobie palić lepszy tytuń jak za lOsgr., bo za tę cenę nieinoźna wymagać coś smacznego dla języka, polecam mój własny wyró b, to jest: Varinas mieszaninę N- £.

po M2 sgr. Varinas mieszaninę J%/- )J( po 1.5 sgr.? Prawdziwy krajany ]ra_> risms w rutach po %@ sgr.

Skład mój cygarów stawia do upodoba nego wyboru naiznaczniejszą ilość w 50 do 60 rozmaitych gatunkach w cenie od 10 do 20 Talarów, od 20 do 30 Tal., od 30 do 40 Tal., od 40 do 50 Tal. i tak wyżej, i jestem w stanie dogodzić wszelkim życzeniom. Poznań w Czerwca 1843.

Jak. T r a g er, w rynku Nr. 57.

f == mqjego wtem miciie pobytu z skła dem towarów modnych dla (j i- mężczyzn, JX>lecam się szczegól]I == niej w czasie kontraktów Św. JańT == skich obecnym tu z prowincji osobom.

- Skład ten obęiml.!ie materye na * spodnie, kamizelki, szlipsy, $ - 1 szale, chustki na szyję, praw dziwę Wschodnio-indyjskie chustki do nosa, rękawiczki, 1051» jedwabne pończochy, szelki * a- (szlej ki) , szlafroki (ubiory nocne), latowe surduty, me M*» kintosze, kapelusze a la Res1 sort i czapki, potrzeby na D podróże srebrne i angielskie ]I == platyrowane, jako też wiele iny -". nych do tego wydziału należących -$e "A artykułów.

I 11. ŁeTin-łlial, nadworny liwerant z Berlina, mieszkali jacy w starym rynku Nr. 56. u handlu jącego meblami P. PI ok, podle kupca ę Pana Trager.

Niżęj podpisany ma zaszczyt podać do wiadomości, iź założył Fabrykę kwiatów, piór etc.

w najnowszym guście, oraz ma skład prawdziwych kwiatów paryskich, przyjmuje wszelkie obstalunki podług żądania w cenie najumiarkowańszej. Umieszcza w swojej fabryce robotnice juź wykształcone z wynagrodzeniem stósowne'm, oraz do nauki odlat 12stu. O r ł o w s k i w Bazarze.

tt Cały zapas tytoniu tureckie- tt tX go j ze składu komissyjuego, róg ulicy +. $. %% Nowej i Szkolnej Nr. 14., zakupiłem i *£ * * przedaję funt po 6 i 8 Złtp. + £ TT Alexander Moralinski. -H

-*

-1\11

Forlcpiana mahoniowe podług najnowszego gustu i w najlepszym gatunku, sprowadzone z Wrocławia, stoją na przedaż na ulicy Pół wieś zwanej Nr. 13. Kora dębowa jest do sprzedania w borach Pawłowskich], 3 mile od Poznania, 1J mili od rzeki Warty.

x? Stary zrobaczony warinas w rolach p* x* I portoriko rzadkiej dobroci, jako teź +x *1 paednie Hainburskie i Bre- II( ll(- meńskie cygary poleca w nader *x x* miernej cenie *x j * A Handel tabaki i tytuniu £xj gjj. Izaaka Horwitz +>s ga Nr. 9. w narożniku ulicy Nowej i Sierót.*x

Fortepian jest tanio do sprzedania pod Nr, 9.

ulica Wrocławska na lsze'm piętrze.

!»

Kurs giełdy Berlińskiej.

Dnia 24. Czerwca 1843.

Stopa nrr "'3k 4

N apr. kurant papie- jgotowirami. zną.

103£

103% 102 V 92V

Obligi długa skarbowego Pr. aug. obligacje 1830.

Obligi premiow handlu iimrsk.

Obligi Knrniarchii Berlińskie oblig. miejskie v · l ' 02 i03V 48 3!-, 102V 4 106V 3', 102V 3V, - -L' I03V 2 3k 103 -w, 102V

Zachodnio - Pr. listy zastawne Listy zast. W. X. Poznańskiego dito dito dito Wschodnio - PI. listy zast.

Pomorskie dito.

Kur- i Nowomarch. dito Szląskie dito.

AKeJe Kolei Berlińsko- Poczdamskiej dito dito akcje a prioris Kolei Magdebursko- Lipskiej dito dito akcje a prioris Kolei Berlińsko-Anhalt skićj dito dito akcje a prioris Kolei Diisseldorf. - Elberfeld.

dito dito akcje a prioris

102V 106V

103V 102%lOlV 138V 4

139V 103V 138V 103V 78V 94V 76T 95% 125V 104V 115 13V 12V 3

13V 12V 4

137V 5 4 5 4 5 4 4

"Vdito dito akcje a prioris Kolei Berlińsko - Frankfurt.

dito dito akcje a prioris

124V 103V

Inne monety złote po 5 tal.

Disconto

Ceny targowe Dnia 21. Czerwca.

1843. r.

POZNANIU. od 1 do Tal. sgf. fen. I Tal. sgr. fe n Pszenicy szefel 1 25 - 1 27 6 1 18 - 1 18 6' 1 12 - 1 12 6 28 6 - 29 6 1 19 - 1 20 - 1 27 - 1 28 - 22 - - 22 6 1 4 - l 5 - 6 20- 25 - Masła garniec . 1 " i - m