KRONIKA MIASTA POZNANIAc h e c k i c h . W monografji o "Edwardzie Raczyńskim I Jego dziele" (str. 150 i n.) opowiedziano koleje tego niedoszłego zamiaru. Raczyński każdy swój zamierzony krok przygotowywał starannie naprzód. Wiemy z cytowanej wyżej monografji, że myśląc o założeniu na jednym z cmentarzy poznańskich t. zw. "przysionka śmierci", sprowadził statuty, plany i regulaminy podobnych zakładów, które naówczas istniały w Niemczech. Podobnie też i przy zabiegach około założenia w Poznaniu zakładu dla panien szlacheckich, postarał się Raczyński o wzory i przykłady. Wśród rękopisów Bibljoteki Raczyńskich znajduje się foljał (nr. 82), zawierający odpisy statutu fundacyjnego i zatwierdzeń królewskich instytutu dla panien, założonego w r. 1786 w Rietschiitz przez Chrystjanę Wilhelminę hr. Schwerin, oraz odpisy dokumentów, dotyczących podobnego zakładu dla 18 szlachcianek śląskich, katolickich i protestanckich, założonego w Barschau pod Głogową przez Barbarę hr. Campanini w r. 1790. Raczyński nie oparł się jednakże na dwóch powyższych wzorach, lecz postarał się o odpis "Konstytucyj albo Ustaw IWWIMCCiów Panien Kanoniczek" w Marywilu. Na odpisie wypisał własnoręcznie inny tytuł, mianowicie: "U stawy Panien Kanoniczek w Marywilu w Warszawie". Odpis ten znajduje się w Bibljotece Raczyńskich pod nr. 111. Są to ustawy zakładu, fundowanego w r. 1745 przez J ózefę Antoninę z Zachorowskich ordynat ową Zamoyską, starościnę gródecką i ziołowską. We wstępie stwierdza fundatorka, "że się znajduje niemało panien zacnego i szlachetnego rodu, które nie maiąc powołania do klasztoru, ani też przyzwoitego w małżeństwie postanowienia, albo przeciwko inklinacji i sercu swemu za mąż idą, albo przez małżeństwa z osobami nierównej sobie kondycji familjom swoim krzywdę czynią," Celem zapobieżenia takim niepożądanym objawom, ordynatową Zamoyska umyśliła "założyć taki fundusz, na którymby takowe szlacheckie urodzone damy spokojnie i przystojnie żyć i Panu Bogu służyć mogły, nie obligując się jednak do zakonnej klauzury, ani sobie drogi do przystojnego w małżeństwie, jeżeliby taka wola Boska była, postanowienia nie

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1930 R.8 Nr2

Czas czytania: ok. 2 min.

J84

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1930 R.8 Nr2 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry