GAZ

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1844.01.24 Nr20

VVielkiego

POZNAN

TA

Xicstwa

GO.

Nakładem Drukami Nadwornej W Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowski.

Mso.

W Srodę dnia 24. Stycznia.

1 844.

Wiadomości kraj owe.

Z Berlina, dnia 21. Stycznia.

Dnia dzisiejszego na rozkaz N ajwyższy N.

Pana odbyła się ze zwykłe mi obrzędami uroczystość koronacyi i orderów. W liczbie in"nych ozdobieni zostali: Orderem orła czarnego: von Aster, General piechoty, Szef korpusu inzenierów; von Pfu el Generał Porucznik Generał komenderujący 7 korpusem armii. Orderem orła czerwonego I. ki. z liściem debowem w brylantach: v, H u m b o l d t, Rzeczywisty Tajny Radzca.

Gwiazdą do orderu orła czerwonego II.

ki. zliściein dębowein: Dr. Bunsen , Tajny Radzca legacy i i Poseł w Londynie, v. D u e sberg, Rzeczywisty Tajny Nadradzca sprawiedliwości w Berlinie. Orderem orla czerwonego II. ki. bez liścia dębowego: X. Arnoldi, Biskup wTre\irze.

Orderem orla czerwonego III. klassy z wstążką von Ben rmann, Naczelny Prezes Prowincyi Poznańskiej. v. B u c h , Radzca legacyi i Minister Rezydent w Rzymie. Orderem orła czerwonego IV. klassy: Jejseck, Sędzia przy Najwyższym Sądzie Appellacyjnym w Poznaniu. O b u c h , Radzca Regencyjny w Bydgoszczy; Rother, KapitaD, Major placu w Poznaniu.

Z B e r l i n a. - W Gazecie W r o c ł a w s k i e ) czytamy: W Hasenfelde, gdzie już nie jeden powrozem albo siłą prochu z tego padola jęku i płaczów się uwolnił, temi dniami niedaleko grobu Posła tureckiego, płomień wielki wzbił się w ciemności nocne. Młynarczyk jedeu ujrzawszy to z pobliskiego młyna spiesznie przybył w to miejsce. Okazały stos w samotnej, ciemnej nocy stoi w płomieniach a w pośród tych płomieni widać człowieka z drzewa zawisłego. Dopuścił się ten nieszczęśliwy podwójnego samobójstwa. Miał on wychodząc z do mu zostawić list do swoich, żeby śmierci jego nie zdradzali, sposób bowiem jakim się życia pozbawić zamyśla, sprawi, że go nikt nie pozna. Zapewne więc najprzód sam stos zapalił a potem się nad nim zawiesił. Donoszą z Dusseldorfu, ze liczba parafii katolickich w archidyecezyi koloriskie'j powiększyła się w roku 1843. o trzy. Ogólna liczba probostw w tej dyecezyi wynosi teraz 730 w 44ch dekanatach, a liczba duchowieństwa katolickiego, 1465 . Gdy układy wszczęte z Księciem AuhaltKoethen względem zniesienia banku gier hazardowych w Koethen, do pożądanego nie doprowadziły rezultatu, przeto Król Jmć zakazał poddanym swoim grać do tego banku pod karą 10- 100 tal., lub więzienia od 2 tygodni do 6 mresięey. Urzędnicy i wojskowi zagrożeni są nadto utratą swych posad i stopni. Uezuio n b e u n (1 i. V Z Mon asteru, dnia 18. Stycznia.

N. Królowa Siostrom miłosierdzia zakładu chorych w Geseke kosztowną srebrną monstraucyę dla kościoła ich wraz z bardzo łaskawym własnoręczuein pismem przesłać raczyła.

Wiadomości zagraniczne.

Rossya.

z p e t e r sb u r g a , d. 11 . Stycznia. Manifest Cesarski.

Z Bożej łaski My Mikołaj pierwszy, Cesarz i Samowładzca wszech Rossyi, i. t. d.

Czynimy wiadomo wszem wiernym Naszym poddanym. Wezwawszy błogosławieństwo Najwyższego i za zgodzeniem się Najmilszej Małżonki Naszej, Najjaśniejszej Cesarzowe'j Jmci Alexandry Feodorówny, zezwoliliśmy na związek małżeński Naj milszej córy Naszej Wielkiej Xi<;zniczki Alexandry Mikołajowny z Jego Wysokością Xiąźęciem FryderykiemHessen-Kasselskim i w dniu 26. Grudnia zaręczyliśmy ich wedle obrządku prawosławnej Naszej grecko-ros. cerkwi. Mamy przekonanie, że wszyscy wierni poddani Nasi biorąc udział w lym radosnym dla Rodzicielskiego serca Naszego wypadku, wzniosą modły do Najwyższego ażeby łaską swą ocienił UOwozaręczonych.

Dan w $. Petersburgu w dniu 26. Grudnia, Jata od Narodzenia Chrystusa Pana tysiącznego ośmsetnego czterdziestego trzeciego, Panowania N aszego dziewiętnastego.

Na oryginale własnąJ. C M. ręką podpisano: Mikołaj, W przeszłą niedzielę 26. Grudnia odbył się uroczyście obrzęd zaręczyn J. C, Wysokości Wielkiej Xi<;zniczki Alexandry Mikołajowny 2 Xiążęciem Jmcią Fryderykiem Heskim, na który Członkowie Naj św. Synodu i wyższego Duchowieństwa, osoby znakomite płci obu, Generałowie i oficerowie gwardyi, wojsk lądowych i morskich, osoby prezentowane u dworu, tudzież kupcy rossyjscy dwóch pierwszych Giełdy i kupcy zagraniczni z ich żonami, zebrali się o i l. rano do zimowego pałacu. Obrzęd odbył się stosownie do ceremoniału zatwierdzonego przez N. Pana; po jego ukończeniu Arcybiskupi i dalsze Duchowieństwo odśpiewali Te Deum i podczas modłów o długie doi NN. Członków Rodziny Cesarskiej, z twierdzy S. Petersburskiej dały się słyszeć 31 wystrzały działowe.

W końcu nabożeństwa członkowie Naj św.

Synodu i wyższe duchowieństwo złożyli swe powinszowania NN. Państwu. Tegoż dnia w wielkiej sali marmurowe'j miała miejsce uczta dla osób trzech pierwszych klas s płci obojej. Podczas uczty dany był koncert.

Toasty wnoszone były przy odgłosie wystrzałów działowych jako to: 1) za zdrowie NN. Cesarza i Cesarzowe'j, Króla Jmci Duńskiego, J. K. Wysokości Elektora Hesskiego i J. W.

Landgrafa Wilhelma Hesskiego 51 razy, 2) Za zdrowie Wysokich Zaręczonych 31. 3) Całej rodziny cesarskiej 3 1. 4) Duchowieństwa, i wszystkich wiernych poddanych J. C. M. 31. Wieczorem tegoż dnia, w sali św. Jerzego dany był bal strojny (bal pare) na którym znajdowały się wszystkie znakomite obojej płci osoby, Posłowie i Ministrowie zagraniczni tudzież osoby prezentowane u Dworu. Na bal zjechano się o godzinie 8. Przed balem Kawalerowie i Damj ciała dyplomatycznego złożyli swoje powinszowania wysokim Oblubieńcom w sali koncertowej. Nazajutrz po obrzędzie zaręczyn, 27. Grud., Członkowie Naj św. Synodu, i wyższego duchowieństwa, znakomite płci obojej osoby, Generałowie i oficerowie gwardyi, wojsk lądowy[ h i morskich, tudzież wszyscy urzędnicy pierwszych pięciu klass, zebrali się rano w pałacu zimowym w wielkiej marmurowej sali dla złożeuia swych powinszowali W. Narzeczonym. Dnia 26. Grudnia przybył tu do Petersburga z zagranicy J. Wysokość Xiążę Panujący N assauski i zatrzymał się w przygofowauych dla Niego appartamentach w hotelu J. W. Xięcia Piotra Oldenburgskiego. Przez rozkaz dzienny Cesarski z d. 27. Grudnia Xiążę Panujący Nassauski mianowany został Szefem pułku Odesskiego Ułanów, kióry odtąd przybiera nazwanie pułku J. Wysokości. Polska.

Z Warszawy, dnia 17. Stycznia.

Dnia 14, b. m. i r . odbyło się posiedzenie Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, zaszczycone obecnością JW. Ministra J. Turkułła, wielu dostojnych osób i znacznej liczby mieszkańców i lekarzy miasta Warszawy. Prezes A. Janikowski, podziękowawszy Rządowi za opiekę jakiej Towarzystwo doznaje, wyliczył czynności wewnętrznego zarządu Towarzystwa. Sekretarz J. Lebel wystawił ważność i potrzebę uczenia się sztuki lekarskiej ze zbioru oddzielnych zdarzeń chorobnych postrzeganych od pojedyńc" >ch lekarzy, i wyliczył muó jaśnień w tłumaczeniu pojęć lekarskich. - A. Helbich czytał o elektryczności powietrza, magnetyzmie ziemi i wpływie ich na naturę chorób. L. Grabowski w rozprawie o gimnastyce wytłumaczył fizyołogicznie działanie na organizm ludzki ruchów różnych części ciała i wskazał ich lekarskie użycie. JPani Halpert, przez 10 miesięcy dla słabości zdrowia nie obecna na scenie, ma wkrótce wrócić na nią, i swym znakomitym talentem wykonać celniejszc wyjątki z trajedyi Cyd tudzież Fedra.

F r a fi c y a.

Z P a ryż a, dn. 13 . Stycznia.

Czytając wszystkie wiadomości, których wczoraj wieczorem udzieliła G az e t t e de Fralic e, i poczęści także P a t r i e, o przyjęciu jakiego doznało w Izbie odczytanie projektu adressowego, wnosić by trzeba, iż najważniejsze paragrafy adressu przyjętemi zoslały od jednych wyśmianiem, od drugich z oburzeniem, i że ledwie kilku znalazło się członków dość odważnych by okazać swe zadowoluienie z powodu objawionego w projekcie sposobu myślenia. My, cośmy tego wszystkiego naocznymi byli świadkami, zapewnić możem, iż wrażenie, jakie słowa projektu zrobiły było powszechnein i pomyślnćm, i że on, szczególniej po przeczytaniu ostatniego zdania, ściągającego się na świętość przysięgi i karogodne mauifestacye, prawic zogólnem przyjęty został zadowoleniem. Mówię »prawie zogóluem zadowoleniem« bo naturalnie wyłączyć od lego trzeba specyałnie naruszonych Legitymistów, którzy nader przerażeni się być zdawali. Bo ani oni ani nikt zgoła nie spodziewał się tak silnego i mocnego skarcenia, a duch który się objawił w Izbie przez przyjęcie tej nagany, nie wiele dobrego obiecuje dla sprawy Legitymistów. Z ciekawością oczekują wszyscy, jakie będzie wzięcie się w sprawie tej właściwej lewej strony Pana Odilon Barrot; bo chociaż dzienniki partyi tej zapewuiają, iż ona już pewien powzięła zamiar, niezaprzeczone wszakże są dowody, że nie tak się rzecz ma. Przez zręczny układ, który Pan Saint Marc Girardiu dotyczącemu paragrafowi projektu nadać umiał, pytanie to ukazuje się tylko li dynastycznem a zobaczymy teraz, azali duch dynastyczny lewej, klorj'in się ona pizynajmniej zawsze popisuje, nad duchem nikczemnego uporu i renitencyi zwycięstwo odniesie. Lewa odłączając się w tej kwestyi od większości, wszelkie straciłaby zaufanie, którego się już i bez tego znacznie pozbawiła. Jakożw istocie oppozycya smutny przedstawia widok rozprzężonej i bezkarnej massy, nie słuchaj ąc ej więcej żadnego przewodnika a wszystkie usiłowania, aby to zwiędłe ciało nowem natchnąć życiem, wuiwecz się obróciły. Teraz znowu kilku Deputowanych tego stronnictwa ściślejsze połączenie między lewe'm centrum a prawdziwą lewą uskutecznić się stara a mianowicie frakcyę Dufaura na stronę oppozycyi przeciągnąć, ale i to zapewne się nie uda. Z P a ryż a , dnia 15 . Stycznia.

Członkowie lewego środka i lewej strony odbyli osobne zgromadzenia końcem porozumienia się względem sposobu, wjaki wobradach nad adressem postępować mają. Pierwsi, może 40 co do liczby, zebrali się wczoraj u Pana Ganncrona. Byli także pomiędzy nimi P. Thiers i P. Ducos, jeden z członków mniejszości w komissyi adresowej. Zgromadzenie roztrząsało różne kwestye w projekcie do adresu zawarte. Przedewszystkiem jednak zajmowano się podobno paragrafem dotyczącym się Legitymistów. - Pan D u c o s oświadczył, jak zaręczają, że ostatni paragraf adresu całkiem jest jego dziełem, że go ułożył jako poprawkę do pierwotnej jego osnowy, która mu się niestosowną być zdawała, i że przeto, ponieważ komissya wyrazy jego )ednogłośnie przyjęła, poniekąd za projek ten jest odpowiedzialnym. W końcu uchwalono, aby n.ijznaczniejsi członkowie lewego środka w obradach nad adresem czynny udział mieli. Członkowie lewej strony zebrali się wczoraj u Pana Odiliona Barrota; liczba ich wynosiła może 70. Wszystkie paragrafy tyczące się zewnętrznej i wewnętrznej polityki rozbierano po kolei, a zgromadzenie było tego zdania, 'że trzeba będzie podać poprawki do niektórych miejsc adresu; postanowiono wszakże, że poprawki te dopiero po powszechnej obradzie ułożą się i Izbie podadzą. Dziennik Sporów twierdzi, że paragraf adresu tyczący się świętości przysięgi komissya Izby deputowanych jednogłośnie przyjęła, i że nłaśnie obadwaj deputowani, zastępujący w komissyi oppozycya, na to nastawali, aby na to miejsce projektu szczególniejszy przycisk położyć. - Dzielniiki op pozycyjne jednak nie pochwalają tego, że o deinonslracyach legitymi - stycznych w Londynie w ogóle wzmiankę uczyniono; mają one to za krok niepolityczny, do całego tego wypadku taką wagę przywięzvwać i tak wielką rzecz z tego robić; sądzą, że we Franryi aniby mowy nie było o podroży Księcia Bordeaux, gdyby rząd sam publi Panowie Ducos i Bethmont w komissyi domagali się, aby paragraf rzeczony w energiczny ułożyć sposób, to dzienniki strony lewej, do której deputowaui ci należą w taki wyjaśniają sposób: Oppozycya lewa byłaby wprawdzie wolała, gdyby kwestya ta wcale nie była dotkniętą; ale ponieważ większość komissyi przeciwnego była zdania sądząc, że protestacyi przeciw zajściu wLondynie pominąć nie można, przeto deputowani oppozycyi wątpliwych frazesów i nakręcanych wyrazów dopuścić nie mogli. Xżę Filz-James napisał z Chateau du Tertre na dniu l i. Stycznia następujący list do Pana Guizota i takowy w Gazecie Francyi ogłosić kazał: »MPanie! Wymieniłeś mię Pan i zaczepiłeś z mównicy, do kl6re'j nie mam przystępu, aby się bronić. Pozostaje mi do odpowiedzi tylko droga pism publicznych; a i tu jeszcze, przez wzgląd na dzienniki rojalistyczne, które na niebezpieczeństwo Pańskiego zabierania są wystawione, strzcdz się muszę praw wrześniowych, i dla tego z zupełną otwartością i wolnością, charakterowi memu odpowiadającą, wynurzyć się nie mogę. Mógłbym cały ciężar Pańskiej przeszłości zwalić na INiego! Ale na co? Przecież na czele Pańskiem stoją już wyryte jiiezmazalne owe słowa wielkiego naszego mówcy: Cynizm apostazyi. W odpowiedzi Jego danej Panom Richelieu i Verac nagromadziłeś Pan, według swego zwyczaju, sof1Zmów moc niezliczoną. Użyłeś Pan wyrazu »Szkandal<t mając na oku pewne przeze mnie wyrzeczone wyrazy; odważyłeś się powiedzieć, że rojalisci o powinnościach swych obywatelskich Zapomnieli. Odpowiedź moja bardzo jest łatwa. J eźlim prawa kraju mego przestąpił, czemużeś mię Pan przed trybunał niezapozwał? Jeszcze jest czas do tego: odważ się Pan, a jam gotów. Każ mi Pan stanąć przed dwunastu przysięgłymi: tam się wytłumaczę.. Tam, może w obec potępienia, nie ustanie głos mój, -a W obec kraju mego powtórzę wyrazy, którein w Belgrave- Square wyrzekł. Nierozsądne Pańskie pogróżki nie potrafią mię usfraszyć. Uczyniłem, co mi honor uczynić nakazał. Pan mię do ustąpienia nie spowodujesz; Pan mię nie nakłonisz do powitania tego, czego ja powitać nie chcę; nie narzucisz mi poszanowania ku temu, czego szanować nie jestem winien. Gdyby Panu historya mej familii znaną była, wiedziałbyś, że kat tylko głowę nasze zgiąć zdoła. Czekam,' Panie, i mam honor pozdrowić Go. Książę Fitz-James.«

Parfya legifymislyczna i przeciwnicy uniwersytetu otrzymali w demonstracjach swoich zasiłek w O'Conuellu, który cotylko, jak D z i ennik Sporów powiada, wydał pronuncialniento na korzyść Księcia Bordeaux i missyonarzy apostolskich. Niestety, dodaje dziennik ten ministeryalny, O'Counell w wyborze wycieczek, które przeciw uni wersy tetowi francuzkiemu przedsiębierze, nie ma nawet zasługi wynalazku; kopiuje on tylko pewne pamflety, o których w tej chwili z powodów łatwych do zrozumienia mówić już nie chcemy. Podobnież nie będziemy się zapuszczali w nie szlachetne obelgi, jakiemi O'Connell imię Króla Francuzów znieważa. Dosyć jest o nich wzmiankę uczyniC. Nad tern wszyslkiem mocno się tylko litować trzeba. - Posępne, nieszczęście wróżące pogłoski chodziły tu od dni kilku, które na dzień dzisiejszy przy odkryciu pomnika Moliera niespokojności z strony studentów zapowiadały. Mówiono, iż studenci różnych fakultetów uniwersytetu nadzwyczajnie oburzeni byli z powodu tego, że ich nie wezwano także do udziału w uroczystości tej, mieli się więc zgromadzić na placu przed Panteonem i przed szkołą medyczną, by ztamtąd udać się do znacznie oddalonego 'miejsca uroczystości, i mimo urzędowego programatu wyrobić sohie koniecznie udział w niej. Jest rzeczą pewną, iż rząd wie dobrze o nowo utworzonych rewolucyjnych klubach studentów i robotników, i że z nich wyszła niedawno manifestacya studentów na cześć P. Laffitte i Berangera, która wywołała bezprawia i gwałt uczestników przeciw agentom publicznej władzy, i skończyła się processem, którego ostatecznym rezultatem jest osądzenie liczby pewnej młodych tych ludzi na krótsze lub dłuższe kary więzienia. Te same kluby zapewne miały na myśli i dzisiejszą manifestacyą. - Jakkolwiek bądź, władza poczytała za swój obowiązek być przygotowaną na każdy wypadek i takie przedsięwziąć przygotowania, iżby żadne niespodziewane zajście jej nie zaskoczyło. P. Is a m bert chce, jak się zdaje, mieszać się do coraz zapalczywszego sporu między 00-* chowieństwem i Uniwersytetem. Mąż ten znany jako najzaciętszy nieprzyjaciel Jezuitów zajmuje się obecnie wydaniem dzieła, w którem mu mniej chodzić będzie o polemikę jak raczej o ogłoszenie faktów, przemawiających same przez się za autorem. Przyjaciele szkandalu mogą po tej książce obfitego się spodziewać żniwa. Świat salonowy poniósł w ostatnich dniach

dotkliwą stratę. Pani Bernard, w której pałacu zwykła się zbierać legitymistyczua szlachta, przeniosła się do wieczności. Pomiędzy róŻllemi legatami zapisała także 100 fr. rocznego dochodu dla swe'j kolki, które jej mąią być wypłacane tylko za okazaniem świadectwa o jej życiu. Z Orleanville donoszą, ze tam przy kopaniu ziemi pod fundamenta znaleziono piękne popiersie rzymskie zmarmuru doskonale wykonane i dosyć dobrze zachowane, prócz niższej części nosa, jak się okazuje, dawno odtrąconej. Ma przytern znaki uderzeń od rydla, nim poznano tę kosztowną starożytność, przypadkiem odkrytą. Oba uszy są także odłamaue przez tego, który to popiersie znalazł. Ma ono charakterystyczną twarz która ułatwi posilanie Cesarza lub Generała rzymskiego. Posunięto dalsze kopania w nadziei odkrycia więcej przedmiotów. Anglia.

Z L o n d y n u , dnia 13 . Stycznia.

Xiąźę Bordeaux opuścił wczoraj wieczorem Anglią i udał się do Ostende. Powodem tak nagłego odjazdu Xi<;cia, który jeszcze przedwczoraj oglądał w Woolwich arsenały, i miał zamiar dalej jeszcze podróżować po Anglii, była wczoraj tu nadeszła wiadomość o niebezpiecznej chorobie stryja jego Xi<;cia Augouleme w Gorz. Xiązę zdecydował się więc natychmiast odjechać, i wziął tylko z sobą część z orszaku swego. Morning Post, dotychczasowy wierny organ francuzkich Legitymistów, zawiera dzisiaj narzekania z powodu odjazdu Xi<;cia, i mówi, iż pobyt jego w Anglii był szczęśliwym czasem dla wszystfeich klas s towarzystwa. »Szlachta angielska« mówi Morning Post, »uznała za rzecz niegodną, ażeby miała uważać Henryka Francuzkiego jako wygnanego zbrodniarza, i dostojny ten Xiążę z strony swej zawsze dowody dawał poszanowania godnej skromności. Nie było żadnego spisku, żadnego sprzysiężenia na Belgrave Square, ale tylko objawienie moralnego przekonania, godue wielkiej rzeczy.« -Onegdaj na bankiecie danym na korzyść domu sierot w Dublinie O ' C o n n e II znowu z mową w zwyczajnym duchu wystąpił. Wniósł toast za zerwanie Unii i wynurzył przekonanie, 'że jakikolwiek będzie wypadek processu jemu wytoczonego sprawa Repealów na tym tylko skorzysta. Zresztą uwagi godna, jak O'Connell żadnej nie pomija sposobności, aby potwarz miotać na Ludwika Filipa. Tak i przy tej sposobności mówiąc o wychowaniu w Irlandyi, porównywał system Irlandski z Francuzkim i domniemany przymus rodziców tamie, »aby dzieci swe bezbożnym professorom, bronionym od rządu powierzali« najokropniejszą nazwał tyranią i najszkaraduiejszym monopolem, który wszelako też niezawodnie obecną dynastyę we Francji o zgubę przyprawi. Natomiast chwalił niezmiernie starych Bourbonów i Xi<;cia Bordeaux, wynurzając nadzieję, że dzień nie naleki, w którym prawdziwa t. j. na legitymistyczności polegająca wolność w Francyi przywróconą zostanie i religia z cnotą na tronie kraju tego zasiędzie. Siłyjmorskie Ameryki polnocne'j składają się według urzędowych dokumentów z 76 okrętów wojennych, to jest: 1 trzypokładowy okręt o 120 działach, 9 okrętów liniowych, każdy O 90 działach, 1 o 62 dz., 12 fregat o 52 dz., 1 fregata o 50 dz. i 2 o 48 dz., 11 szalup wojennych lszej klassy, każda o 24 d., 3 szalupy o 22 dz., 5 o 16 dz., 2 o 6 dz., 4 inne szalupy wojenne lszej klassy, gotowe do opuszczenia warsztatów, 11 brygów i szonerów o 10 dz., pomijając inne pomniejsze okręty wojenne dla uzupełnienia służby marynarki żaglowej. Parowa marynarka amerykańska składa się z okrętów: Mississipi i Princeton każdy o 12 dz., Fulton o 8 dz. i Nushigan o 6 dz. Ostatni steamer jest żelazny i w tej chwili uzbrojony 2 dz. a la P ai x h an s 64 funt. kalibru i 4 dz. 32 funt.; dalej idą steamery wojenne o 4 i 2 dz. Ten wykaz nie obejmuje jeszcze innych steamerów wojennych żelaznych, które są na warsztatach. Prócz tego na warsztatach amerykańskich znajdują się V e r m o n t , V ergi nia i JSew-J ork, urządzone do przyj ęcia p o 9 O dzia ł; fregaty S a n t e e i S a b i n e każda o 32 dz., 6 nowych szalup wojennych, z których 2 są już z warsztatu spuszczone, a z 4 wkrótce toż samo nastąpi. Stany Zjednoczone posiadają jeszcze trzy okręty o 74 dz., które po zreperowaniu wkrótce użyte być mogą. Sir Edmund Brace, Wiceadmirał białej bau« dery (t. j. bandery pierwszego rzędu), umarł jako dowódzca portu Sheerness. W Nottingham, chłop nazwiskiem Hart, przyprowadził w tych dniach na targ żonę swoją na postronku i sprzedał ją za 1 szyling (2 złp.) innemu chłopu, z którym już od kilku lat żyła w bliskich stosunkach. Haniebne to bezprawie, które teraz przecież rzadko się zdarza, jest tylko, jak wiadomo, wybiegiem pospólstwa, aby uniknąć procesu rozwodowego, z wielkie mi trudnościami i kosztami w Anglii połączonego; sprzedający, kupujący i przedmiot kupna, już zwykle naprzód się z sobą umawiają. Z M a d r y t u, dn. 6. S tycznia.

Mówią, że Izby znów wnet zwołane będą.

Niektórzy utrzymują, iż Kortezom będzie doAwolone'm bez przerwy dalej pracować; inni znów zapewniają, źe po zwołaniu Izb nastąpi wkrótce ich rozwiązanie przez ministeryum. Z dnia 8. Stycznia.

Panowie Douoso Cortes i Ros de Olano jutro oczekiwani są z powrotem z Paryża. Mówią, źe pierwszy z nich obranym będzie intendentem listy cywilnej. W skutek wniosku podpisanego przez wszystkich ministrów, Królowa postanowiła, iż dekret ogłoszony przez exregieota pod dniem 26. Paźd. 1841., mocą którego wypłata w budżecie z dnia 1. Września 1 84 1. owdowiałej Królowej Maryi Krystynie wyrzeczone'j summy, zawieszoną była, cofniętym być ma. Summa wzmiankowana potwierdzoną była przez Kortezów, i ściągnięta przemocą ówczesnego regenta. Ambassador francuzki posyła powyższy dekret dziś przez osobnego kuriera do Paryża. Z nad granicy hiszpanskie'j, d. 8. Stycz.

Dzienniki barcelońskie potwierdzają wiadomość o zaszle'm w d. 3. t. m. wieczorem nieporozumieniu się i kolizyi powstańców w zamku obronnym Figueras. Część powstańców targnęła się na dowódzców; Amettler i Mortell mają być ranni. Nie mamy żadnych szczegółowych wiadomości o powodach zajścia tego, które wnet uśinierzouem zostało. Domyślają się, iż żołnierze, którzy w tern udział mieli, jeszcze przed ratyfikacyą ugody kapitulacyjnej przez Królowę , poddać się chcieli. Wkrótce nastąpi zapewne oddanie fortecy San Fernando, chorzy już ją opuścili.

Niemcy.

Z Monachium, d. 4. Stycznia.

Zaślubiny Arcyksięcia Albrechta, z naszą Królewną Hildebrandą, odbędą się dopiero w Maju r. b., a naszego Królewicza Luilpolda z Księżniczką toskańską Augustą, w miesiąc później.

Z dnia 6. Stycznia.

Karły uwalniające od powinszowali w dzień »owego roku, przyniosły tą rażą dla ubogich około 5000 złr. Austrya.

Z Wie dnia, dnia 6. Stycznia.

Zdaje się, źe sprawa hiszpańska mocno zajmowała w ostatnich czasach gabinet wiedeński. Mianowicie bardzo żywe były układy z Franryą i większemi dworami włoskiemi. Austrya,

działając wduchu pojednania, oświadczyła gotowość zezwolenia na zasady przez inne mocarstwa ustanowione, przypuszczając, źe takowe zostaną dobrze w Hiszpanii przyjęte. Nie wątpią, że jak tylko nastąpi porozumienie się względem przyszłych stosunków Don Karlosa, uznanie rządu hiszpańskiego przez dwór wiedeński nic dozna już żadnej zwłoki. Z P re szburg a, d. 12. Stycznia.

Na ostatnich cyrkularnych posiedzeniach Stanów, które się wciąż zajmują wnioskiem do prawa mającego zapobiedz nadużyciom przy oborach komitetowych, przyjęto znaczną większością za zasadę, że przekupstwo dotąd tak częste w ogóle jest kary godne. Nowy kodex karny w miarę tej uchwały rozszerzony będzie. Szwajcarya.

Szwajcarya liczy obecnie 3 uniwersytety, 3 akademie, 5 liceów, 50 gimnazyów i 10 szkół kanfonowych połączonych z zakładami przemyslowemi. Oprócz 4 liceów, wszystkie wyższe zakłady naukowe należą do reformowanej Szwajcaryi; przeciwnie zaś gimnazya i szkoły kantonowe rozdzielają się prawie równo na 0badwa wyznania chrześciańskie, ze szkół kanlonowych, jedua tylko argowska urządzona jest zupełnie na stopę równości. Z katolickich zakładów naukowych, tak nazwane kollegium jezuickie u św. Michała w Freiburgu, jest niezaprzeczenie najliczniejsze; uczęszcza bowiem do niego w przecięciu rocznie 400 - 500 uczniów. W ogóle zaś wszystkie jezuickie zakłady w Szwajcaryi, których jest 5, liczą nie więcej jak 1000 uczniów, z których blisko trzecia część jest z krajów monarchicznych. Więcej niż połowie zakładów naukowych przewodniczą albo Jezuici albo Benedyktyni, którzy uczą i kształcą podług systemu wieków średuick.

Indye Wschodnie.

Z Bombaju, dnia 1. Grudnia.

Donoszą z Sindu, że w ostatnich sześciu tygodniach zawieszone były wszystkie wojskowe działania, i choroby tak znacznie .się powiększyły, że z 16,000 ludzi, któremi dowodzi Napier, tylko 3000 były zdolne do wyruszenia w pole. Sprawy Pendżabu zostają jeszcze w najwi<;kszćm zamieszaniu. Radszah Gulaub Sing, potężny naczelnik górali, przybył z 20,000 ludzi z Dżumbu do Lahory na pomoc Hira-Singowi, którego wojska już dłużej służyć mu nie chciały. Obecność tak potężnego wojska przywróciła poniekąd posłuszeństwo, obawia szyło się po kraju i nie oddało się wszelkim bezprawiom. Oficerowie europejscy, którzy zostawali pod opieką Rundżyt-Singa, otrzymali wszyscy dymissye, co się niekaże domyślać długiego trwania pokoju. Mocne oddziały wojska angielskiego, pod Generałem Hunter, obsadziły granice Firozpuru aż do Ludiany; silą ich wynosi 25,000 piechoty z 5000 jeźdźców i 50 działami.

Rozmaite wiadomości.

Z L e s z na. - »Przewodnika Rolniczo - Przemysłowego« wyszedł Nr. 18. i zawiera: Jaki jest moralny powód, wstrzymujący wzrost średnich gospodarstw. - Blekotek główkowy. - Sposób na wzdęcie bydła rogatego. - Inny sposób łatwiejszy na podobny przypadek-O sprzęcie siana. - Sposób niedojrzałckartofle uczynić zdatneuii do jedzenia.-Sposób pozbycia z drzewa mrówek i gąsienic. - Sposoby, za pomocą których przyspiesza się kiełkowanie siewu, wzmacnia rośliny, i zapobiega przy I et« zniszczeniu przez owady rzepaku i rzepiku. - O nabiale (dalszy ciąg, z rysunkiem). - Kilt nieprzepuszczający wody, do użytku na dachy z dachówki, i t. p.

ŻOŁNIERZ, KRÓL i ŻEBRAK.

(Dziwne przygody życia Barona K e uh ot: )

(Ciąg dalszY.) Gdy z spokojną twarzą i należną powagą wszedłem do sali, głuche szemranie obiegło mnie do kola, a wszystkich spojrzenia były zwrócono na mnie. Duninem okiem odparłem wzrok wyzywający i jednem skinieniem ręki sprawiwszy uciszenie, głosem uroczystym, nakazującym, rzekłem te słowa: »Zgromadzenie to jest jedynie dla dobra Korsyki zwołane; przybyliście tu, abyście o losie swoich braci rozstrzygali!« Słowa te sprawiły odpowiedny skutek, uwaga słuchaczy stała się więcej uroczystą, a ja korzystając z tego usposobienia, zacząłem skreślać stan, w jakim przy objęciu królewskiej władzy kraj zastałem. Wspomniawszy pokrótce, jaki miałem udział w oswobodzeniu ich ojczyzny z więzów niewoli, przywoławszy im w pamięć przysięgę, która naród cały z własnego złożył mi natchnienia, te'mi słowy wiodłem sprawę moje: »Cóż było losem waszym, gdy pośrodku was stanąłem? Oto błąkaliście się po pustyniach gór waszych bez wszelakiej pomoi59cy; - Genueńczykowie byii panami waszych miast i warowni; nadaremnie żądaliście zasobów żywności i broni; jam was w to wszystko zaopatrzył, jam pokonał waszych nieprzyjaciół, jam odebrał im wasze miasta, jam odbudował siedziby wasze. Na pół dzika, karności nieznająca otaczała mnie horda, ja zmieniłem ją w posłuszne wojsko. Zycie wasze było każdej chwili od bandytów zagrożone, jam w odpór im postanowił karzące sądy, a miasto zabójczego sztyletu, kazalent świętemu mieczowi ustaw wszelką roztrzygać sprawę. Kraj wasz szarpała krwawa niezgoda, ja nadałem należue ustawom uszanowanie, które jest jedyną publicznej wolności rękojmią. J a otworzyłem źródła handlu i przemysłu, ja obudziłem dla was współczucie całej Europy, ja zniweczyłem nikczemne zamiary i tajne intrygi wrogów waszych! A teraz, kiedym się po was spodziewał wdzięczności, wy dajecie słuch potwarzom' nikczemnych nieprzyjaciół moich, niweczycie moje gorliwe usiłowania? We mnie chcecie widzieć źródło waszego nieszczęścia i cierpień waszych, we muie okrutnego tyrana? - A chcecież wy wiedzieć prawdziwego sprawcę waszej niedoli, chciecież wy poznać tyrana, który dla was jest najbardziej niebezpieczny? Oto, wy sami nim jesteście, wy, którzy się niezgodą waszą między sobą krwawo niszczycie! Ten, którego nienawidzicie i o którego głowę się dopominacie, stoi teraz przed wami, aby wam okazał oblicze prawdy. Wasze przeniewierzenie się uwalnia mnie od mojej przysięgi; oddaję wam wasze koronę, odbierzcie ją sobie, ja się jej zrzekam uroczyście.« To rzekłszy położyłem koronę przed sobą, a głuche szemranie rozległo się po sali; całe zgromadzenie nie mogło przyjść do siebie z zadziwienia. »A teraz więc obywatele Korsyki,« dodałem po chwili, »nie jestem już więcej waszym królem, teraz widzicie we mnie męża, który był waszym szczerym przyjacielem, i który takim nadal pozostanie, na dowód czego, daje on wam tę ostatnią radę: »Niezgoda jest źródłem waszej niedoli. J eźli chcecie być potężnymi i wolnymi, niechże jedność zespoli przeciw wrogom siły wasze! A teraz bywajcie zdrowi, dziś jeszcze was opuszczę, jednakże i w oddaleniu będę się starał wam być pożytecznym, a w szczęściu waszein znajdę moje własne.« Tych słów domawiaiąc, zacząłem zchodzić z trybuny, gdy oto ze wszystkich stron ozwały się przeraźliwe głosy: »Nic, nie! Pozostań z nami! Bądź naszym jak dotąd ojcem! Niech żyje nasz król Teodor!« Śród tych okrzyków całe zgromadzenie otoczyło try stkich umysły! Ciż sami l udzie, którzy może na muie sztylety" przynieśli, ściskając moje kolana zaklinali mnie, abym przy nich pozostał i chciał sobie zasłużyć na imię zbawcy Korsyki. A ja, który już mniemałem, że składając koronę, ujdę złowieszczej wróżbie losu mego, usłuchałeru znowu tajemnego podszeptu, który mnie w p r z e p aść pociągał, i znowu rzekłem śmiało: «Niechże i tak będzie! Zostanę z wami dla waszej obrony i uszczęśliwienia waszego! Uniesienie radości było odpowiedzią na słowa moje. Wtedy oznajmiłem zgromadzeniu, że dla przyspieszenia przyobiecanych posiłków, na jakiś czas oddalić się muszę. Wszyscy przysięgli mi nauowo, że pod moje nieobecność pozostaną mi wiernymi. Oddałem więc władzę moje w ręce sejmu i mianowałem zacnego Paoli prezydentem. Poczem w towarzystwie całego zgromadzenia udałem się do portu, gdzie już na mnie okręt oczekiwał. Ze łzami w oczach uściskali mnie naczelnicy narodu, a gdym odbił od brzegu, ujrzałem nieprzeliczone tłumy l ud u, które klęcząc wyciągały ku mnie ramiona i wołały z całej piersi: »JNiech żyje nasz król Teodor! - Oby rychło do swoich powrócił dzieci! « Od tej chwili uczułem, ze los połączył mnie nazawsze z losem tego narodu. Genueńczykowie dowiedziawszy się o moje'm oddaleniu się z Korsyki, zaczęli rozsiewać wieści: żem uszedł przed gniewem rozjątrzonych mieszkańców. - To bezczelne kłamstwo wywołało na moje stronę le'm większą gorliwość deputowanych. Na pierwszem zaraz zgromadzeniu oświadczono: iż każdy, ktoby doradzał wchodzić w układy z Genuą, ma byc jako zdrajca kraju niezwłocznie śmiercią ukarany. Poczem pisano urzędowy dokument, pod dniem 4. Grudnia następującej treści: »Ze Korsykanie postanowili i nadal Teodorowi królowi swemu, równie życzliwymi jak i wiernymi pozostać.« Lecz nie poprzestali na samych tylko oświadczeniach, chcieli je dowodami twierdzić: przedsięwzięli wyprawę wojenną, obiegli Alcajola, i spalili wszystkie włości, które się Genueńczykom przychylnćmi okazały. (Dalszy ciąg nastąpi.)

Złote wesele. - W Szkocyi zamordował niedawno 841etni starzec swoję 851etnię połowicę w małżeńskiej kłótni, która ztąd powstała, że oboje niemogli się zgodzić, jak uroczystość złotego wesela obchodzić mieli.

U E r n e s t a G i i n t h e r a w Lesznie i Gnieźnie wyszedł, u B r a c i S C Ii er li. w Poznaniu i po wszystkich księgarniach krajowych i zagranicznych jest do nabycia P o r t r e t M arc i n a D u n i n , Arcybiskupa Gnieźnieńskiego i Poznańskiego, ryty na stali.

IN a pięknym chińskim papierze 1 Złp. czyli 5sgI.

Na pięknym welinowym papierze. . . . 2 sgI.

DOBROWOLNA PRZEDAZ.

Sąd Ziemsko miejski w Poznaniu, dnia 13. Stycznia 1844. r. Nieruchomość tu na przedmieściu Sw. Marciriskiem przy ulicy Podgórnej pod liczbą 180. leżąca, do Daniela Ludwika S c h i l d n e r a Inspektora budowniczego i małżonki jego, do Karola Fryderyka Schildnera kupca, Samuela Fryderyka Schildnera mularza, teraz jego sukcessorów, i do Amalii Karoliny z Schilduerów zamężnej za Mullerem Rendantem depozytalnym należąca, i podług taxy, która wraz z wykazem hipotecznym i warunkami przedaży w Regislraturze przejrzaną być może, na 22,934 Talarów 18 sgr. 4 fen olaxowana, będzie w dalszym terminie licytacyjnym dnia 15. Marca 1844 r. o godzinie li tej przed południem, który się w miejscu posiedzeń podpisanego Sądu odbędzie, drogą subhaslacyi przedaną. Podług taxy sądowej z dnia 12. Października 1841. została wartość materyalów nieruchomości rzeczonej na 15,666 Tal. 6 sbgr. 8 fen., a ilość dochodów na 30,203 Tal. wypośrodkowaną. - Licyta tak na całką nieruchomość wspomniouą, jakoteż na pojedyncze części onejże przyjmowane. - Tym końcem nieruchomość rzeczona podług planu sytuacyjnego, który w Registraturze naszej przejrzanym być może, na trzy oddzielne parcele podzieloną została, których taxa także w Registratuize przejizaną być może.

B. Bosco szanownemu Publikum ma zaszczyt pokornie do łaskawej wiadomości donieść, iako na swej podróży do Berlina w dniach 26. Stycznia, 28. Stycznia i 30. Sfycznia r. bież. trzy przedstawienia magii Egipskiej w teatrze niniejszym miejskim do dania zaszczyt mieć będzie. Bliższe stosunki okażą awisze. Billety w dzień u kasztelana teatru, od 6tej godziny zaś wieczorem u kassy sprzedawane będą Poznań, dnia 21. Stycznia 1844.

Na pierwszą hipotekę gruntu tu w miejscu położonego 5000 Tal. wypożyczyć chcący, zechce się zgłosić u kupca Bindera przj Rynku pod Numerem 82.

On desire placer une Dłle Suisse sachant parfaitement le fran<;ais et l' anglais, le dessin, la peinture, l'histoire, la geographie, les ouvrages a l'aiguilles et d'agrement: s'adresser A. K. chez MI. C. Meyer. Friedrichs-StI. JNr.

28. Posen.