GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1844.04.24 Nr96

VVlelkiego

Xi slW"a

NANSKIEGO.

Nakładem Drukarni Nadwornej W De/cera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowski.

, yy S »e .

W Srodę dnia 24. Kwietnia.

1844.

Wiadomości krajowe.

Z B e r l i n a, d. 22. Kwietnia.

N. Pan Tajnemu Stanu i wojny ministrowi, Generałowi piechoty, von Boyeu, order orła czarnego z brylantami; a Królews. Szweckiemu Generałowi-porucznikowi von Mansbach order orła czerwonego lej ki. dać raczył.

Wiadomości zagraniczne.

R o s s y a.

Z P e t e r s b u r g a, dnia I..I, . Kwietnia.

Przez Rozkaz dzienny Cesarski z dnia 26.

Marca, pułki St. Petersburski ułanów i Kabardyński strzelców przybierają nazwanie pułków Generał-Adjutanta Xi<;cia Czernyszew.

Pan Minister Oświecenia oznajmił P. Ministrowi Sprawiedliwości, że N. Cesarz Jmć w d. 20. Lut. raczył zatwierdzić Rektora Moskiewskiego Uniwersytetu Rzeczywistego Radzcę Stanu Alfouskiego na tymże urzędzie jeszcze na lat czterY.

Z pomiędzy najnowszych płodów literatury rossyjskićj najbardziej w tei chwili zasługują na uwagę Szkice z życia Majora Czcglowskiego . Starzec ten, mający obecnie 1 U7 lat, stary wojak, przeżył 52 lata na wygnaniu tv Syberyi, dokąd go o żadną zbroduią nieprzekonancgo, bez śledztwa i wyroku wysłan o: nareszcie dostał ułaskawienie od Cesarza Mikołaja i zarazem nagrodę za niezasłużone cierpienia. Ciekawa jego historya jest w krótkich słowach następująca: Pan Czeglowski, pochodzący z rodu szlacheckiego, wstąpił w młodzieńczym zaraz wieku r. 1762. do armii jako prosty żołnierz. W tedy rozpoczynała szlachta rossyjska służbę swą wojskową zwyczajnie od piki. W wojnie siedmioletniej raniony przy zdobyciu Kołobrzega dostał się w niewolę. W wyprawie krymskiej pod dowództwem Księcia Krymskiego Dołgorukiego powtórnie raniony, dostał się do niewoli tureckiej i wysłany został na wyspy greckie. Dopiero po czterech latach nastąpiła jego wymiana i powrót do Rossyi, po cze'm został chorążym. - Podczas znanej podróży Katarzyny II. do Krymu był P. Czeglowski jako Porucznik w świcie cesarzowe'j. Dziarski młodzieniec pięknych rysów twarzy i doskonały tanecznik ściągnął na siebie w mazurku uwagę cesarzowej i na znak jej przychylności dostał w podarunku złotą tabakierkę. W późniejszej wojnie tureckie'j dostał za nadzwyczajną waleczność złotą szablę, a przy zdobyciu ważne) wówczas twierdzy Oczakowa krzyż oczakowski. J ak sam dalej w opisie życia swego powiada, ściągnął sobie niełaskę wszechmocnego w onczas w Rossyi Księcia Potemkina przez to, że wielkich doznawał faworów w świecie damskim, przede wszystkie m zaś, że się podo czuł skłonność. Pod pozorem, ze służby nie pilnował, pojmano go razu jednego na rozkaz owego władzcy, okuto w kajdany, zdegradowano ze stopnia kapitańskiego i bez śledztwa i wyroku wywieziono natychmiast na wygna nie do Syberyi. Zapomniano prawie o nim w kraju, a on nieborak przepędził 52 lata na wygnaniu! Nareszcie, po upływie połowy stólecia, przemógł głos jego wołający o sprawiedliwość. Łaska cesarza wydobyła go z wygnania rozkazem z Maja roku 1842., przez co nieszczęśliwy ten odzyskał zarazem stopień swój kapitański. Życzył sobie Czeglowski przybyć wprost do Petersburga, aby podziękowanie swoje osobiście mdgł złożyć. Dla ubóstwa jego dostarczyły mu władze miejscowe potrzebnych środków. Dnia 12. Lutego roku 1843. przybył do Petersburga w towarzystwie jednego z swych synów. Miał kilka audiencyi u obojga cesarstwa J J. MM. i Wielkiego kięcia następcy tronu, którzy go łaskami swemi obsypali. Zaraz potem wyniósł go cesarz do rangi majora według formularza służbowego zmarłej babki Cesarzowej Katarzyny II., dał mu prócz tego całkowite uekwipowanje sztabowych oficerów owego czasu i pensyą dożywotnią. Od różnych jeszcze osób pieniędzmi obdarzony, powrócił P. Czeglowski nie dawno temu dq Irkutska, miejsca dawnego wygnania, którego na resztę dni swego życia opuścić już nie chce.

Dnia 15. Lutego 1844. na Podolu, w mieście Brahiłowie, należącem do JW, Felisa .łukowskiego, Marszałka Winnickiego, w kościele parafialnym odbył się pogrzeb ś. p. Marcyamiy z Szałajewskich Miklaszewskiej urodzonej, jak świadczy metryka chrztu, roku 1 718. Listop. 1 dnia, we wsi Machuówce należącej do parafii Brahiłowskiej. Przez sto dwadzieścia pięć lat, miesięcy trzy i dni trzy życia swojego, jaka sama wyznawała, nigdy się nieoddalała % okolicy w której się urodziła. Ztąd mnóstwo szczegółów naj drobniej szych o zdarzeniach, które w ciągu jej życia w okolicy tej następowały wiedziała i to wszystkp najporząduiej z niesłychaną pamięcią, którą do ostatka zachowała, ciekawym opowiadała. Pamiętała ona między iiineini w Brahiłowie kościółek drewniany, w którym się odbywało nabożeństwo przed wystawieniem okazałego kościoła i klasztoru, w którym później zamieszkało zgromadzenie xx. Tryuilarzy. W kościółku pomienianym, lat temu sto przeszło, ślubowała ona mężowi swojemu mając wieku lat 25,

Francya.

Z Paryża, dnia 14. Kwietnia.

Jedna z gazet tutejszych umieściła w całości raport Admirała Dupetit- Thouars o przyczynach złożenia Królowej Otahejiijskie'j. Raport ten, datowany z d. 15. Listop. istotnie-jak to już minister marynarki oświadczył - nic nowego nie obejmuje. Admirał powtarza, że prawdziwym powodem złożenia Królowej Pomareh było zatknięcie nowej otahejtijskićj chorągwi, której zwinięcia drogą przyjazną osiągnąć nie mógł. Wszystko zwala on na karb Anglików, a osobliwie missyonarza Pritchard, który Królową do ciągłego oporu zachęcał. Admirał wmawia w czytelników swego raportu, że odwołanie się Królowej Pomareh do opieki Fraucyi było czynem dobrowolnym i że protektorat francuzki na całej wyspie przez pierwsze trzy miesiące wielką sprawiał radość, ponieważ w miejsce dawniejszego nieładu porządek i spokojuość nastąpiły. Dopiero po przybyciu Kapitana Trup Nicholas i Pana Pritcharda, wszystko inną przybrało postać i Królowa Pomareh w oppozycyi przeciw Francyi stanęła. Niektóre szczegóły dowodzą, że staiiiwisko Admirała naprzeciw zabiegom Anglii zaiste bardzo byio przykre'm, chociaż to jeszcze gwałtownego zajęcia wyspy i złożenia Królowej nie usprawiedliwia. Zresztą niezawodną, że oppozycya w Izbie z tych wypadków korzystać nie omieszka, aby groźną z gabinetem rozpocząć walkę. - O wzmiankowanych w J ournal du Havre niesnaskach, jakie na Otaheiti między Francuzami samymi powstać miały, raport Admirała nic zgoła nie donosi, co zresztą łatwo sobie wytłumaczyć, zważywszy, że wiadomości rzeczonego dziennika o miesiąc cały późniejsze są od tych, które Porucznik Reine przywiózł. Z dnia 15 . Kwietnia.

Sprawozdanie Admirała Dupetit - Thouars, Z dnia 15. Listopada z. r., które rząd przedwczoraj przedłożył Izbom, zaczyna się od następujących słów: »Niesłychane zaszły intrygi, uietylko ażeby namówić Królowę Pomareh do działania przeciw protektoratu, którego ona Z własnej woli zarazem z naczelnikami wysp we Wrześniu 1842 się domagała, ale nawet w celu zupełnego zniesienia traktatu, a to wystawiając przeszkody, które niby przekonać mają, jakobyśmy byli się dopuścili gwałtownych kroków i obrazy przeciw Królowej.« - Admirał przechodzi następnie dla objaśnienia stosunków politycznych wysp Towarzyskich na Canninga, za którego czasów naczelnicy na Otaheiti dopraszali się u rządu angielskiego skiej; admiralicya była w owym czasie zapytana o zdanie swoje, i oświadczyła, ze Otaheili stanie się posiadłością bardziej uciążliwą aniżeli korzyść przynoszącą, dla tego więc nie uczyniono zadosyć prośbie naczelników. »To łatwo pojąć, mówi Dupetit Thouars, surowość takiego postępowania musiała być jakoś pokryta ; któżby był sądził w owym czasie, iż laki dowód niechęci, gdzie szło o podanie ręki ubogiemu ludowi, który chciał wydźwignąć się z moralnego swego poniżenia, wywoła kiedyś pretensye opanowania wysp towarzyskich? A przecież tak się stało: la właśnie pretensya, jakkolwiek przesadzona, stała się pochopcin dla angielskich Oficerów marynarki, by się wmieszać w sprawę, która ich całkiem nie tyczyła. Jest pewno, że Anglia, lepiej obeznana z rzeczami, nie odezwała się ze śmieszuemi temi pretensyami, które nie mąją najmniejszego po sobie prawa; bo i logiczniej jest z Canninga odmówienia protektoratu zrobić wniosek o milczącem uznaniu służącego rządowi na Otabcili prawa udania się w tym względzie do innego mocarstwa. Ja z mej strony przyznaję, iż to właśnie uważanie rzeczy spowodowało mnie nie odrzucać protektoratu, gdy mi tenże ofiarowanym był!« Admirał następnie stara się dowieść, że, gdy objął wyspy Marquesas dla Francyi, rozsądek radził mu uprzedzić Anglików, którzy zapewne nie byliby zaniedbali wcisnąć się na Otaheiti. Zajścia, które miały miejsce przed detronizacyą Krolowe'j Pomareh opowiada Admirał w tenże sam sposób, jak już dawniej o te'm wzmiankę uczyniliśmy. Porucznik marynarki Reine, którego wzięcie jako Gubernatora Otaheiti Admirał nader pochwalił, wysłany został by rządowi osobiście zdać sprawę o korzystnym stanie rzeczy. Dla objaśnienia kroków ze strony ministeryum przeciw Oficerowi temu po przybyciu jego do Paryża, powiada Konsty tucyon ista co następuje: »Gdy Pan Beine załadował do Bordeaux i natychmiast się dowiedział, iż ministeryum Admirała nie uznało i jego odwołało, wyrzekł w pier.weem uniesieniu gniewu: Ale to szkaradnie! Przyspieszył on następnie swoją podróż, by ministeryum jak najprędzej w rzeczy tej oświecić. Wszakże skoro przybył do Paryża, okazało się, iż rząd własną jego osobę uważał jako depeszę i dla tego więc pod zamknięciem ściśle był strzeżony, i z nikicm rozmawiać nie mógł.« Dziś dowiadujemy się, iż Pau Reine znów na wolność puszczony został. - Sprzeczka tym czasem w sprawie Otaheiti po przedwczorajszych debatach Izby Deputowanych w gazetach nawet z wielką prowadzona jest żarliwością. Dzienniki oppozycyjne powtarzają swe dawne argumenta na korzyść Pana Dupetit Thouars. Dziennik Sporów utrzymuje, że Admirał wskutek własnego oświadczenia potępiony został i wzywa oppozycyą ażeby dowiodła z jego sprawozdania, iż rząd popełnił omyłkę. W pałacu Elysee- Bourbon robią przygotowania do przyjęcia Księżny Kent, która około 25. Kwietnia opuści Londyn, by się udać przez Paryż do Niemiec. Sprawa względem Otaheiti na nowo wywołała żarliwą walkę oppozycyi, tak, iż teraz nader dużo ruchu i życia objawia się na posiedzeniach parlamentarskich. Nastąpi zapewne krizys gabinetowa , jeśli się uda krucyata oppozycyi przeciw Panu Guizotowi. Oppozycyą zacznie od utrzymywania, iż rząd ostatniego sprawozdania Pana Dupetit Thouars nie ogłosił w całej jego rozciągłości, ale raczej właśnie te miejsca pominął, które zajścia na Otaheiti wprawdziwem przedstawiały świetle. Ze sprawozdanie to, tak jak je wczoraj powtórzył Dziennik Sporów, nie jest całkowitćm, o te'm przekonać się można na pierwszy rzut oka. Kwestya więc, czyli gabinet będzie chciał przerwy pozapelniać. Oppozycyą chce wnieść, aby wyznaczono komuiissyę, któraby Pana Reine, Adjutanta Admirała Dupetit Thouars wysłuchała i z tego sprawozdanie złożyła Izbie. Łatwo sobie wystawić jak energicznie gabinet sprzeciwiać się będzie podobnemu wnioskowi. Wszyscy mężowie stanu muszą w te'm podzielać zdanie rządu, że Izbie nie służy prawo słuchauia podrzędnego urzędnika, jakim jest Adjutant Admirała Dupetit. Thouars, bo są odpowiedzialni Ministrowie marynarki i spraw zagranicznych, co w sprawach wydziału swego Izbie wytłómaczyć się mogą. Jeżeli się więc to uie uda, oppozycyą chce wniosek uczynić, obejmujący pośrednią naganę polityki ministeryalnej. Gabiuet wszelako naganie takowej ulegać nie chce; wolałby się cofnąć aniżeli podobne Votum przyjąć

P. Beine, Adjutant Admirała Dupetit Thouars, wczoraj od Ministra marynarki otizymał pozwolenie przestawania bez przeszkody z swoimi przyjaciółmi; wysiedział 6 dni w hotelu Ministra nie mogąc ani słowa z nikim pomówić. Ukazał się wczoraj wieczorem w politycznym salonie znakomitego pewnego Deputowanego i był naturalnie le lion de la soiree. Był jediiak w kouwersacyi swej bardzo ostrożnym. z Londynu, d. 15. Kwietwuia. Lnia 18. projekt O'Connella w QueensBench w Dublinie znowu toczyć się zacznie.

Obżalowani wniosą o unieważnienie wyroku z przyczyny mniemanych uchybień co do formy a gdyby jednak potępiający wyrok zapadł, udadzą się w drodze w r i t of er r o r do Izby Wyższej. Rząd korpus marynarzy w Irlandyi znacznie powiększy! zapewne z obawy przed skutkami, jakie wyrok potępiający O"ConneIIa, za sobą pociągnąć może. N owy irlandzki bil spisywania list wyborców nie znalazł tu dobrego przyjęcia. Dowo dzą tu, ze nowy bil ogranicza prawo dawania głosu, które zawiera artykuł dzisiejszego prawa, udzielający go wszystkim majątkom 10 funt. szterl. dochodu przynoszącym, kiedy od dawna większość sędziów irlandzkich postępowała stauowczo według prawa dotąd istniejącego. Dowodzą dalej, że udzielenie prawa wyborczego osobom, opłacającym podatek ubogich od 30 funt. szterl. dochodu, nadaje to prawo małym dzierżawcom zupełnie od swoich dziedziców zależnym, czego rząd jednakże nie mógł mieć na celu, ponieważ podobne stosunki zawsze wypadają na szkodę rolnictwa i kraju. T i m e s także podobnie sądzi o ptojekcie Lorda Eliot i uważa, że nowy projekt do prawa o wyborach sprzeciwia się doświadczeniu i zdrowemu rozsądkowi, ponieważ nie zapewnia niezależności wyborcom. »Największćm złem, mówi ten dziennik, jakie nurtuje reprezentacyę narodową Irlandyi, jest brak niezależności i służebność wyborców, pod wpływem zewnętrznym ciągle zostających, dla tego prawdziwa reprezentacya uczuć ludu nie może już dziś mieć mIeJsca, i jeszcze trudniej będzie można ją otrzymać prawdziwą, gdy nowe postanowienie zależność tę powiększy. Irlandzki posiadacz gruntowy więcej d;>leko wpływu wywierać może na swego dzierżawcę jak angielski, ponieważ uprawa gruntu jest w Irlandyi jedynem źródłem utrzymania, a jednakże w Anglii rozciągnięcie prawa wyborów do 30 szylingowych czasowych dzierżawców, oddało władzę wyborczą prawie zupełnie w ręce posiadaczy grunlowych. Skutki togo objęcia władzy wyborczej dotąd jeszcze na jaw nie wyszły, ale wkrótce okaże się wpływ poświęcenia zasady ogólne'! interessom stronnictwa. Dla tego powinniśmy unikać tego błędu w Irlandyi.5I Po upływie feryi wielkanocnych rozprawy nad bilem Lorda Elliot, punkt ten lepiej wyjaśnią.

Mianowano już Koimnissyę, która zająć sięma kwestyą założenia portów bezpieczeństwa (harbours ofrefuge) na kanale la Manche. Na jej czele stoi Admirał Sir Byam Mantin, pod nim zostaje 9 członków, znaczniejsi z nich są Geuer. porucznik Sir Howard Douglas, Kontradmirał Duiidas, Pułkownik Colquhoun i kilku Oficerów inżenieryi i artyleryi.

W dniu 3. b. m. na tutejszym głównym pocztamcie wyprawiono espedycyę listów największą, jako kiedykolwiek była. Zajmowała ona 100 skrzyń z listami, w każdej skrzyni znajdowało się 5 O O O listów, które za pomocą dróg żelaznych miały być wyprawione do portów, a z tauitąd do rozmaitych części świata. W ro ku 1 843. p rzy b y ł o do Anglii 19, 564 statków kupieckich, zawierających razem ładunku 3,925,422 beczek, odpłynęło zaś21,380 liczących 3,753,369 beczek ładunku; w tćm wyliczeniu okrętów nie rachuje się statków nienaładowauych. Według wiadomości z Kapu angielski bryg o 10 działach po uporczywej walce został przez statek hiszpański murzynami handlujący, zatopiony. G lob e mówi: Ogłoszono niedawno traktat handlowy, z Chinami zawarty, wraz z taryfą i inneini ważne mi punktami. Przekonywamy się z niego, że żadnemu Anglikowi wewnątrz Chin nie wolno podróżować. Artykuł 9. zapewnia wzajemne wydawanie przestępców i zbiegów, a art. 10. stanowi, że w każdym z pięciu portów przebywać ma statek wojenny angielski, ażeby przestrzegać porządku pomiędzy przybywającemi okrętami kupieckietai i powagę konsula utrzymywać. Według art. 12. konsul angielski powinien uwiadamiać władze chińskie o każdym kontrabandiście, o którym tylko wiadomości zasięgnie. Żadnemu zaś okrętowi chińskiemu nie będzie wolno bez paszportu prowadzić handlu w jednym z rzeczonych pięciu portów. Hiszpania.

Z Madrytu, dn. 5. Kwietnia.

Minister skarbu uwiadomił kommissyę, które'j polecono wybudowanie pałacu na kongres Deputowanych, że będzie co miesiąc wypłacał potrzebne pieniądze w ogóle wynoszące 200,000 piastrów, a króiowa spodziewa się, że budowa tego pałacu skończoną zostanie w pierwszych dwóch latach jej panowania. Wieści o nowej zmianie ministeryakićj wznowiły się od dni kilku, ale pL się zdaje, nie mają żadnej dostatecznej zasady, i bez wątpienia puszczone były dla spowodowania zniżenia papierów publicznych. Ci spekulanci giełdowi, którzy nie zuajac planów ministra skarbu, dawali wiele papierów, nie są po większej części teraz w stanie wypełnienia swych zobowiązań, ponieważ nie spodziewali się tak nagiego i wielkiego pójścia w górę 3 procentowych papierów. - Ażeby więc spowodować zniżenie w kursie, nieszczęśliwi ci spekulanci puszczają w obieg najdziwniejsze wieści, i właśnie wczoraj dowodzono na giełdzie, że minister skarbu złożył urząd. Wskutek tej bezzasadnej wieści spadły cokolwiek 3 procentowe papiery, ale podniosły się wkrótce, gdy dowiedziano się, ze ani minister skarbu ani jego koledzy nie myślą się podawać do dymissyi. Nie brakuje tu wprawdzie na chciwych władzy, którzy chętnie włożyliby na siebie wieniec pokoju przez dzisiejszy gabinet słusznie zarobiony, którzy sądzą, że oni tylko mogą kraj uratować. Nie próżnują oni także i na podstępach im nie zbywa, ażeby poróżnić gabinet pomiędzy sobą i odjąć mu zaufanie królowej. - Ale wszyscy znają tu te osoby chciwe władzy i wiedzą, że ani królowa rządząca, ani jej matka nie są im przychylne; co się zaś tycze generała N arvaez, to ten wie dobrze, że dzisiejszy gabinet wspiera go jedy nie. Dła tego można być pewnym, że zmiana iiiinisteryalua nie tak rychło tu nastąpi.

Prezes rady, Pan Gonzalez Bravo, daje dziś wielki obiad, na który zaproszouo wszystkich ministrów i generała N arvaez. Mówią, że krół francuzów przysłał Panu Gonzalez Bravo wielki krzyż legii honorowej. Minister skarbu Pan Garcia Cnrasco został mianowany margrabią de Santa Olalla.

Z N a war r y dowiadujemy się, że naczelnik polityczny potwierdził wybory do ayuntamienio odbyte według formy w Fueros używanej. Inetalacya władz miejskich odbyła się uroczyście 31. z. m. według starych form. To ustąpienie uczynione starym zwyczajom prowincyi wywarło dobry wpływ na umysły mieszkańców Nawarry. Także tamtejsze duchowieństwo więcej godzi się z dzisiejszym stanem rzeczy, który jednakże nie zmniejszył wcale jego wpływu na lud, a w położeniu duchownych tę tylko zaprowadził różnicę, że zuiół dziesięciny. Słowem spokojność nie tylko w N a war z e ale w prowineyach biskajskich jest zupełna i wszystko każe się spodziewać, że dzisioj-zy stan rzeczy trwać będzie ciągle. Z wielką gorliwością pracują wszędzie nad poprawieniem dawnych a urządzeniem nowych dróg, a wielka liczba wyrobników znajduje przy nich dla siebie dość znaczny zarobek.

Z Pa ry ż a, dnia 8. Kwietnia.

Królowa Krystyna natychmiast po przybyciu swćm do Madrytu odbyła kilka konferencyi z Prezesem rady i Generałem Narvaez. Wedle jej zdania, stan wyjątkowy w Hiszpanii ustać powinien i Kortezy powinny być wkrótce zwołane. Gdyby zaś nie można dojść do końca z teraźniejszćuii Kortezami, wówczas mają być rozwiązane i nowe wybory winny nastąpić a rząd ma nadzieję, że te na jego korzyść wypadną. Ażeby oddalić od siebie wszelki pozór reakcyi, Królowa Krystyna chce usunąć z gabinetu G enerała Mazaredo, który był ślepem narzędziem Generała N arvaez, i jak najrychlej zastąpić go przez Generała Serrano, lub innego jakiego męża więcej od kraju lubionego. Także jest bardzo skłonną przyjąć, tyle razy przez Generała N arvaez podawaną dymissyę, i przez to pokazać, że trzymać się będzie polityki umiarkowania i łagodności, kiedy gwałtowny charakter tego Generała tylko do surowych kroków ją skłaniał. Spodziewają się, że oddalenie tych dwóch łudzi uczyni wielkie wrażenie na kraju i na korlezach i może ułagodzi wzruszone dziś stronnictwa. Dla zakończenia tego wielkiego dzieła zgody, ogłoszoną być ma ogólna aninestya.

Turcya.

Z B ej ru t u, dnia 8. Marca.

Reszyd Basza, który miał być przyłączonym do sztabu spodziewanego Naczelnego wodza tureckiej armii udał się na parostatku »Petki -czewnel« do Konstantynopola. - Said Abdelal Bei, były Gubernator cywilny Akry. znajduje się wwiezieniu w Bejrucie za nadużycia, jakich się dopuścił w wioskach około Akry. Pod pozorem jakiegoś podatku zebrał on tam dla siebie 350, O O O piastrów. - Essad Basza otrzymał nowe rozkazy co do rozdziału okręgów pod względem jurysdykcyi kajmakanów. W tym celu wydał on do książąt syryjskich stosowny okólnik, w którym ich uwiadamia, że icli okręgi będą poważane. Zresztą postanowiono, że w każdej wiosce pod jurysdykcją Druzów będzie się zawsze znaj dował zarządzca księcia cbrześciańskiego wraz z delegatem tegoż dla strzeżenia interesów chrześcian, a w wioskach Druzów pod chrześcianami, mają się znajdować tacyż urzędnicy ze strony Druzów. Co się tycze stolicy Deil el- Kamar, postanowiono, że dwaj podkajmakani chrzesciański i druzyjski wraz z Kadym będą sprawiedliwość wymierzać i porządek utrzymywać. Oddział wojska regularnego dowodzony przez Pułkownika, będzie tam stał kwaterą, kilka bateryi artyleryi waźniejszem miejscem w Libanie, dla tego tak zwraca na siebie uwagę rządu. Xiestvva naddunajskie.

Z B e 19 r a d u, dnia 92. Kwietnia.

Niechaj gazety donoszą co chcą o ustaleniu spokojności, porządku i szczęścia w Serbii, kto się rzeczom z bliska przypatruje, ten poznaje coraz jaśniej, że widokrąg polityczny, zamiast się wypogadzać, coraz się bardziej zasępia. Ciż sami mężowie, którzy ku obaleniu dawnego porządku rzeczy tak czynnymi się pokazali, nie objawiają teraz bynajmniej dostatecznej woli i siły, jakaby była potrzebna do restaurowania tylekroć wstrząśniętego kraju. Postrach ma to przygnieść, co by umiarkowaniem i łagodnością pojednać należało: złośliwe donoszenie odbiera sowitą nagrodę; władzcy rozpadają się na nowe stronnictwa, a rady ludzi rozsądnych podpadają wzgardzie. Z b do 700 więźniów politycznych skazano 60 na śmierć. Nic chcemy tu mówić o sposobie śledztwa, o ciężkich kajdanach, o nocnych rózgach i innych męczarniach używanych do wymuszenia wyznań, ale nie możemy tego pominąć, źe pomiędzy potępionymi są znakomici Serbowie, jako były Minister Zwetko Rajewicz, byli Senatorowie Gligorewicz, Herbes, Tucakowicz, Szabaraz i inni. Słychać, że Książę Alexander wyrok śmierci podpisać myśli, a te'm samem podkopać jedyną jeszcze podstawę jakiejkolwiek chluby, że dotąd nie pokazał złej woli i złego serca. Senat radzi jeszcze o tern, ale pomiędzy senatem a księciem panuje od niejakiego czasu jakieś nieporozu - mienie. J ak uległym jest rząd dla porty, pokazuje już następujący przypadek. Turek jeden ośmielił się ua publicznej ulicy w Belgradzie .wśroo dnia ciąć Serba jataganem, a gdy się o to uskorzono, dał rząd odpowiedź, źe trzeba było Turkowi z drogi ustąpić, że teraz z Turcyą zadzierać nie można i t. p. Książę unika, jak się zdaje, wszelkiej styczności z Turkami i rezydencyą swoje przenosi do pałacu w ostatniem przedmieściu leżącego, który, grubym otoczony murem, kupił za 13000 dukat, od braci Simiczów.

Rozmaite wiadomości.

Dziennika domowego wyszedł Nr. 8. i zawiera: Artykuł wstępny (o potrzebie dania takiego wychowania synom i córkom, któreb y je usposobiło do przejmowania snadnego idei czasowych.)- Stanisław Strawinski, kon

federat Barski (z opowiadania). - Ojciec Marek (dalszy ciąg). - Rozmaitości, Mody i objaśnienie ryciny.

Ogród zimowy Krolla w Berlinie został na początku Lutego otwarty; dn. 5. Lutego sam dwór go zwiedził. Dwie sale środkowe z sobą połączone, stanowiące główną część całego gmachu - mąją razem 360 stóp długości, 80 szerokości i mogą wygodnie 6000 osób pomieścić, nie liczy wszy w to piąter dolnych i górnych Gak i tunel podziemny dla faikarzy i pijących piwo). Sala środkowa różowego koloru, jest upiększona ozdobami wyzłoconemu Pułap jest białego koloru, również w bogate ozdoby wyzłacany i w powietrzu sztucznie zawieszony, naddasz e z mdłego szkła jest upstrzone złotćmi gwiazdkami. Sale przylegające są napełnione wazonami kwiatów, roślinami spiejneini (powój wije się po szpalerach i koszach ozdobnych). Przeszło 20 lóż i pokojów pobocznych ciągną się na około głównej sali, a wszystkie wytwornie umeblowane i bogate'mi maleryjami wybite. Budżety państw europejskich_Budżet francuzki wynosi podług naj nowszych obliczeń około 1277mil. fr. podczas gdyAuglia, która opłaca procenta od długu państwa cztery razy od powyższej sumy większego i która utrzymuje liczną marynarkę, nie ma większego budżetu jak 1200 milionów franków; przy tern i ua to pamiętać należy, że kruszec jest w Anglii w mniejszej o wiele wartości, niż we Fraucyi. Budżet państwa pruskiego wynosi szóstą część fraucuzkiego, budżet austryacki dwie siódme części, a nawet rossyjski, który podają na 110 mil. rubli, tylko część trzecią. Dochody całej Rzeszy niemieckiej, wyjąwszy" Prusy i Austryę równają się tylko piątej częścr dochodów Państwa francuzkiego. Okazuje się więc, że całe Niemcy, policzywszy do Rzeszy niemieckiej Austryę i Prusy, nie zdołają przez podatkowanie nawet dwóch trzecich części tej sumy wyprowadzić, jakiej Francya na budżet potrzebuje. Statystyka akademii francuzkiej.L' academie fran<;aise, która wzięła początek w roku 1629. jako towarzystwo prywatne, w roku zaś 1635. przez Richeuliego na stopień akademii wyniesioną została, liczyła od chwili założenia aż do dnia dzisiejszego w swojein gronie książęcia ze krwi królewskiej, 13 kardynałów, 4 arcybiskupów, 6 marszałków Fraucyi, 20 ministrów, 15 nauczycieli książąt panujących i wiele innych wysokich i znakomitych osób. Między jej członkami znajdowali sie mia Boileau, Fenelon, Voltaire, Montesquieu, Laburyere, Buffon, d'AIembert, Cuvier i Casimir Delavigne. Przeciwnie postrzegamy z zadziwieniem, iź mężowie jak Descartes, Pascal, Rotrou, Moliere, la Rochefoucauld, Me'nage, Sto Real, Regiiard, Bourdalone, Chaulieu, Jean J acques, Jean Baptiste Rousseau, Bayle i Pirou nie byli przyjęci w grono tego uczonego zgromadzenia. Podarunki świąteczne. - Jak przed kilkoma laty w Londynie pewien przemysłowiec zalecał publiczności na święta Bożego Narodzenia swój magazyn - z trumnami, tak i w tym roku na podarunki Nowego roku zalecono po paryskich dziennikach najdziwniejsze rzeczy. Między innćmi pewien dentysta oświadczył, że w pierwszy dzień Nowego roku jest gotów poświęcić swoje usługi, jeźliby kto swemu krewnemu lub przyjacielowi na podarek noworoczny - ząb wyjąć kazał. Kasty między kobiet-ami w Sardynii.

- Nie masz kraju oprócz Sardynii, gdzieby każda klasa towarzystwa miała dla kobiety właściwe, osobne nazwanie. Itak dama oznacza kobietę pierwszej godności, sign ora żonę z średniej klasy; żona adwokata lub lekarza zowie się nostrada, żona dzierżawcy contadina principale, żona kmiecia contadina rustica, a połowica rzemieślnika arteggiana. Legat. - Zmarły niedawno w Anglii Hrabia Coventry zapisał roczne'j pensyi 50 funtów szterlingów pannie Brunton jak o n a g r o d ę za jej cnotę. Tak brzmi dosłownie jedna pozycya w testamencie. Słusznie dziwićby się należało nad tym pomysłem, że ktoś chce nagrodzić dziewczynę pieniędzmi za jej cnotę, jeźli jej nie przyszło trudno, zostać cnotliwą, ale tu zachodzi ta okoliczność, że miss Bruntonbyła aktorką. - Szybkość angielskich wyścigów konnych. - Na sławnych gonitwach angielskich w N ewmarket biegały niektóre konie w rzeczywistem znaczeniu tego słowa prędzej niżeli <<na skrzydłach wiatru.« Podług wyrachowania Derhama wynosi szybkość najmocniejszego wiatru w Anglii tylko 66 stóp angielskich na sekundę, jeden koń zaś, nazwiskiem Germain, ubiegł w 4 minutach przestrzeń 4 angielskich mil. W r. 1 745. założył się pocztmistrz Thornhill w Stilton, iż w 15 godzinach 215 mil angielskich ubieży i wygrał zakład. Napoleon na pobojowisku.-Dziennik Sentinelle de l'armee» który od czasu do czasu podług pewnych źródeł ciekawe szcze

góły z życia sławnych wodzów ogłasza, zawiera co. następuje: Ile razy Napoleon pomiędzy s żołnierzami się znajdował, jeździł zawsze na koniach arabskich, o francuzkie'm siodle i czerwonym aksamitnym czapraku, który był zawsze tego samego koloru i podwójnym złotym galonem obszyty. W dniach przeglądów wojskowych miewał czaprak ze złotemi frenzlami i na około w liść haftowany: a koń był całkiem jedwabną siatką pokryty. W olstrach były zawsze dwa nabite pistolety, które jeden z mameluków jego w porządnym stanie utrzymywał. Oprócz tego znajdowały się jeszcze w olstrach pieczona kura, butelka Bordeaux, chleb i kubek do picia. Srebrny flakon z starym koniakiem służył rzadko samemu Napoleonowi, lecz zato bardzo często żołnierzom, którzy przy jego boku ranieni byli. Koczując nie kładł się nigdy Napoleon, tylko siadał odwrotnie na krześle, na którego przed siebie obróconym grzbiecie zazwyczaj się opierał, a nareszcie zasypiał. Jeźli był czas dżdżysty, wsiadł do podróżnej landy, zaopatrzonej w materac i stolik do pisania. Codziennie, nawet w dnie bitwy, robił Napoleon staranną toaletę, pielęgnował troskliwie swe piękne ręce i golił sobie brodę. Przy wyruszeniu Napoleona na wyprawę rossyjską w roku 1812., potrzebowano dla niego i jego najbliższego orszaku 76, zaś do transportu jego bagażów 140 koni. Powozy cesarskie dzieliły się na trzy klassy; do pierwszej należały 2 powozy samego Napoleona, 2 przeznaczone dla jego adjutantów, 4 lekkich powozów berlińskich en r e s e rv e , i 3 powozy gabinetowe; do drugiej klassy należało 12 powozów z kuchnią i garderobą, przyczem oraz namioty i jedno czółno wieziono. Powozy z ważne mi papierami szły zawsze w pośrodku stBrej gwardyi. Podczas bitwy miał Napoleon zwykle dwa konie, jeden z tych był ów sławny siwosz, trzeciego konia używał Napoleon tylko podczas pochodu.

Słoń aktorem -Ze i słoń dobrym aktorem być może, okazało się na scenie w Mar.sylii, gdzie ten rubaszny panicz 33 razy raz po raz występował. Był on uczniem braci Maffoy, którzy wiele krajów zjechali, produkując swego słonia na najpierwszych teatrach w rolach gościnnych. Sztuka, w ktore'j występował, nazywała się: »Kiouny, czyli Słoń i Paź,t< i miała naturalnie o tyle tylko wartości, o ile się w niej dziwna pojętność zwierzęcia objawić mogła. Najtrudniejszemi i najpiękniejszemi scenami słonia Kiouny, były: oswobodzenie swojego Pana z wieży, przycze'm mu zwyczaj chytrym sposobem klucz wykradł, potem taniec niezgrabnego zwierzęcia w weselnym korowodzie, wreszcie walka z gadziną, i jego osobliwie podziwieuia godna śmierć od ognia z r<;czne'j broni ścigających go wrogów. N ajpiękniejszą wszakże a oraz i najczulszą częścią gry jego była owa scena w ostatnim akcie, gdy jego pani z płaczem swego dziecięcia szuka, które w lesie zgubiła. Wtedy okazuje się wierny Kiouny w głębi i niesie na trąbie dziewczynę wołającą swej matki. Lecz oto rwiący strumień wstrzymuje kroki słonia; wyrywa więc drzewo z ziemi, kładzie je mostem przez wodę, stąpa po tej wąziutkiej kładce i podaje dziecię w objęcia matki. Długie, szumne oklaski wznoszą się na pochwałę wybornej sztuki! Olbrzymie zwierzę postąpiło o kilka kroków naprzód i spojrzało swe'mi roztropne mi oczyma na publiczność; zdawało się przecież nie mieć najmniejszego wyobrażenia, aby te huczne oklaski jego się tyczyły. Cała gra Kiounyego była jak naj doskonalsza, był zawsze w swoim czasie na scenie, wychodził i odchodził sam bez przcwódzcy, słuchając tylko swojej wiernej pamIęCI.

(Rozm. Lwów.)

Sprzedaż publiczna celem rozporządzenia się. Sąd Nad-Ziemiański w Poznaniu.

Wydziału I.

Dobra ziemskie Zadory z wsią Drozdzice do takowych należącą i folwarkiem Roszkowo, w powiecie Kościańskim położone, sądownie oszacowane na 57997 Tal. 14 sgr. 4 fen. wedle taxy, mogącej być wraz z wykazem hipotecznym i warunkami w Registraturze naszej przejrzanej, mają być dnia 27. Czerwca 1844. r. zrana o godzinie lOlćj w miejscu zwykłych posiedzeń sądowych sprzedane. Wszyscy nieznajomi wierzyciele realni wzywają się, aby się pod uniknieniem wyłączenia najpóźniej w terminie niniejszym zgłosili. Sukcessorowie: Urszuli z Prusimskich pierwszego ślubu Turno, drugiego d'Alfons, rodzeństwo Adolf, Arthur, Władysław, Józef, Alexandra, Wincenty i Stanisław d'AIfons, z pobytu niewiadomi, na których tytuł possessyi w księdze hipotecznej także zapisanym jest, zapozywają się na takowy publicznie. Poznań, dnia 30. Listopada 1843.

Nasiona warzyw (ogrodowizn), kwiatów i ekonomicznych traw na paszę, ostatnie w czystych gatunkach i ze znajomością rzeczy na trwałe trawniki, na paotwisko i krajan,} (rzniętą) paszę dla rogacizny, na pastwisko dla koni, na pastwisko dla owiec pomieszane, poleca stosownie do wykazu nasion do gazety tej Nr. 95. we wtorek dnia 23. Kwietnia r. b. przyłączonego. Fryderyk Cinstaw Pohl, Wrocław, ulica Schmiedebriicke JSr. 12.

Nadzwyczajne zebranie Komitetu postanowione na dzień 30. Kwietnia 1844. o 4tej z południa; nadzwyczajne walne zebranie również o 4te'j z południa dnia 1. Maja 1844. w lokalu Towarzystwa.

Wypis z protokołu 1. Marca 1844. Towarzystwa rolniczego W. X P. w Gnieźnie. Moszczerisk i, p. T.

Destyllacya i fabryka likierów JK» Orensteina (w rynko) w Lesznie zaleca skład najprzedniejszych i prawdziwych likierów z francuskiego wina w wszelkich gatunkach i za najtańszą cenęjjHiF N adse 'lke suszonych Czeskich śliwek? wybornego gatunku, otrzymał i przedaje wpartyach cetnar za 6/-._ Tal. Jan Ig. M e y er, Nr. 70. Nowej i Sierót ulicy narożnik.

Murs giełdy łSerlińskiej.

Sto- K a kurant pa papie- gotoprC rami. wizna.

Dnia 20. Kwietnia 1844.

Obligi długu skarbowego Prusko-ang. obligi z r. 1830.

Obligi premiów handlu morsko Obligi Marchii Elekt, i IVowej Obligi miasta Berlina Gdańska wT, Listy zastawne Pruss. Zachód.

» » W. X Poznausk » dito » »Pruss. W schó d » »Pomorskie.

March. E1eK.III.

Szląskie . . . .

Frydrychsdory .

Inne monety złote po 5 tal.

Disconto.

Akcje Drogi żel. BerI.-Poczdamskiej Obligi upierw. BerI. -Poczdams.

Drogi żel. Magd.-Lipskiej Obligi upierw. Magd. - Lipskie .

Drogi ieI. Beri.-Anhaltskićj Obligi upierw. Berl.-Anhaltskie Drogi ieI. Dyssel. Elberfeld.

Obligi u pierw. Dyssel. - Elberf.

Drogi ieI. Reiiskirj Obligi upierw. Keńskio .... » od rządu garantowane.

Drogi zol. Berlinsko-Frankfort.

Obligi upierw. BerI. - Frankfort.

Drogi zel. (Jórno-Szlaskiój .

dito LU H. » > BerI. - Szcz. JAt. A. i B, « » Magdeb.-Halhersl, Dr. żel. Wróci, - Sjjwidn. - Freib,

IIi 101 4

Hi D R Si 3' , Vi

88? NQĘ 48 B)OI 9 1001 IOU 13-Ą li{ 4 4

160 A 5 94 4 991 5 89 1 4 99? 98} 5 152 A 4 1041 4 125? 117 13 u 4 119? 4 lĘ

100«

MO? 1041 99» 101? IOOf 100? 100 .JĄ Ę 4 1031 194 1031 1591 103} 93 lĘ