GAZETA
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1844.04.25 Nr97
Czas czytania: ok. 21 min.VVi elki e go
Xi stwap O Z N A N S K I E G O.
Nakładem Drukarni Nadwornej W Dekera i Spółki. - Redaktor: lI. WannowsJci.
99.
W Czwartek dnia 25. Kwietnia.
1844.
Wiadomości kraj owe.
Z B e r l i n a , d. 23 . Kwietnia.
N. Pan Hrabiemu B r e s s o n, Parowi Francji, niegdyś nadzwyczajnemu Posłowi i pełnomocnemu Ministrowi przy dworze tutejszostronnym, order orla czerwonego I. klassy dać raczył. Z Berlina," d. 21. Kwiet. - Wspomnieliśmy już o wynurzających się tu i ówdzie pogłoskach o zamierzonem przywróceniu klasztorów nad Renem i Westfalii; sprostowaliśmy je w ten sposób, że na dalsze istnienie kilku w prowincyi Westfalskiej teraz jeszcze istniejących klasztorów Franciszkańskich - osobliwie dla umieszczania tam demerytowanych księży z dyecezyi Paderborn i M iinster, oraz dla pomocy w pełnieniu służby bożej w wielkich i licznych gminach - Najj. Pan zezwolić raczył. Mimo to pewne i z prawdą ściśle się zgadzające sprostowanie, Gazeta Magdeburska z d. 13. Kwietnia zawiera udzielenie, w którem bez wymienienia źródła albo powodu wyrażają: »przywrócenie klasztorów nad Renem i w Westfalii potwierdza się zupełnie.« Jakkolwiek twierdzenie to śmiało i z ufnością rozgłaszają, z pewnego źródła jednakże i na pewnej opierając sią powadze powtarzamy, że owo podanie całkiem jest bezzasadne i że najmniejszego do głoszenia owej wiadomości nie było powodu.
Wiadomości zagranIczne.
Polska.
z War s z a w y, dnia 2 O . Kwietnia. N ajjaśniejszy Pan, na przedstawienie J O .
Xiecia Namiestnika Królestwa Polskiego, udzielić raczył w dniu 14. (26.) Marca r. b., Pani Izabelli Treszczkowskićj i trojgu jej dzieciom, a mianowicie synom: Władysławowi Janowi Piotrowi, Antoniemu Kazimierzowi i córce J 0* annie Karolinie, oraz PP. Benjaminowi Flatt, Janowi Karolowi Weiss, Jackowi Paderewskiemu, Tomaszowi Piwkowskiemu, Karolowi Eichlerowi, Julianowi Wilhelmowi Brunwej, Janowi Razmowskiemu, Leonowi Dzichanowiczowi, i Karolowi Rassumowskiemu, dziedziczne szlachectwo Królestwa Polskiego, z zastrzeżeniem, aby prawa i przywileje takiegoż dziedzicznego szlachectwa i do dzieci ich, przed dniem nadania zrodzonych, rozciągnięte były. Z nad granicy polskiej w Kwietniu.
Listy nasze z Warszawy zbijają teraz z pe» wnością rozsianą za granicą wiadomość o odwołaniu albo cofnięciu się Księcia Paszkiewicza z urzędu namiestnikostwa. Jeżeli może o kombinacyi takiej na chwilę myślano, to teraz przynajmniej z pewnością jej zaniechano. - Kartel dotychczas nie ma być jeszcze stanowczo odnowiony, tymczasem już sama pogłoska o możliwein wznowieniu onego w obieg puszczona ten wydała skutek, że uikt więcej zRossyi do tegorocznej wyprawy kaukaskiej także na Królestwo Polskie oddziaływają; załogi tameczne w ciągłym są ruchu, liczne oddziały wojska ciągną ku południowi a w miejsce ich inne pułki następuj.; . Wszyscy z natężoną ciekawością wypadku tych nadzwyczajnych usiłowań wyglądają. Skoro wyprawa tegoroczna pożądanych skutków nie wyda, podbicie górali stanie się na zawsze probleinatyczue 'm. Francya.
Z Paryża, dnia 16. Kwietnia.
Izba Parów. Posiedzenie dnia 15.
K w i e t n i a - - Po rozprawie księ cia M 0skwy, który postępowanie ministrów w sprawie otahejłyjskiej ostro skrytykował, chociaż nowych argumentów nie przytoczył, Margrabia G a b r i a c wystąpił w obronie ministeryum, wystawiając krok Admirała Dupetit- Thouars jako zbyt porywczy. «Dobroduszny angielski kapitan, (rzekł mówca) i królowa kilkadziesiąt żołnierzy pod rozkazami swerni mająca, nie byli zaiste straszuymi przeciwnikami i nie powinni byli spowodować admirała do zboczenia od drogi prawnej. Z nadeszłego co tylko raportu pokazuje się, ze sprawcami ostatnich wypadków w istocie są Anglicy i protektorat poważano, dopóki ich na wyspie nie było. Wszakże naturalną rzeczą, że Anglicy kraj przez siebie odkryty, ucywilizowany i do chrzeęciaństwa nawrócony nie koniecznie chętnie pod władzę Francyi przechodzący widzą. Konsul więc angielski, przybywszy w roku 1843. do Otaheiti w przypuszczeniu, że Anglia protektoratowi sprzeciwiać się będzie, wszelkiego użył wpływu, aby wzmocnić oppozycyę angielską. Na odbytych w tym celu zgromadzeniach wynurzono życzenie, żeby wyspa pozostała w ręku Anglików. Ale wszystkie te wypadki, nawet lądowanie kilku żołnierzy i Zatknięcie chorągwi, nie były tak ważne, żeby złożenie królowej usprawiedliwić mogły. Ministeryum więc, zapierając się czynu admirała, dało dowód umiarkowania i siły i postąpiło zgodnie z korzyścią i honorem narodu.« Przeciwnie HI. Matthieu de la Redorte ujmując się za admirałem twierdził, że Królowa Pomareh, zatknąwszy ofiarowaną jej w imieniu królowej angielskiej przez kapitana angielskiego chorągwie, dała do poznania, że się oddaje pod opiekę Anglii, zgwałciła więc traktat, który sama z Francyą zawarła, stosownie do którego opieka wyłącznie tylko do Francyi należeć miała; admirał więc miał słuszne pobudki przystąpić do tej detronizacyi.
Przeciw twierdzeniu, jakoby na wyspach sandwichskich missyonarze angielscy panowali, przytoczył P. Guizot, że po ostatnim traktacie missyonarzoiM katolickim wolny przystęp do 0wyeh wysp, że ci tam każą, szkółki zakładają i już wielu nawrócili, co się wszystko pod egidą Francyi stało. - HI. Matthieu deI a Bedorte żaląc się dalej na zaparcie się czynów fraucuzkiego admirała, politykę Anglii windyach wschodnich jako przykład dla Francyi przytoczył, kiedy Anglia przez zamianę protektoratu swego na stanowcze zwierzchnictwo przeszło 100 mil. ludności pod panowanie swoje zagarnęła i nawet pod unariem protektoratu nierównie większą władzę nad owe'mi krajami wykonywa, aniżeli Francya w podobnym stosunku, ponieważ agentów swoich moralną wspiera powagą. - N astępnie bronił Pan Y ill em a in polityki ministeryalnej, wychodząc z tego zdania, że w traktacie dotyczącym protektoratu dla Admirała Dupetit- Thouars żadnej zgolą nie ma autoryzacyi, aby w pewnych stosunkach kraj królowej mógł opanować. Ppczem dalszy ciąg obrady odroczono. - - Sprawa otahejfyjska jest ciągle głównym przedmiotem rozpraw dziennych. O zamiarach oppozycyi pod tym względem tak mówi dzisiejszy Dziennik Sporów. »Jeźli krążącym pogłoskom wiarę dać mamy, ll11eJsce zgromadzenia Izby deputowanych było wczoraj widownią nadzwyczajnego ruchu. Zdaje się, że na zgromadzeniu, w którym Panowie Thiers, Berryer, Barrot, Billault, DUCQS)J; Chambolle udział mieli, najdziwuiejsze podawano wnioski. Jednym z pomiędzy tych wniosków był ten, aby przepiw ministeryum skargę wytoczyć, i to zapewne jedynie z powodu spraw otahejtyjskich. W rzeczy samej uchwalono co następuje: Będą dzisiaj prosili o pozwolenie interpellowania gabinetu, a inlerpellacye będą odłożone do Piątku. Po ostatniem tein wysileniu wiele się spodziewają: ma ono gabinetowi śmiertelny cios zadać. Wszakże to już szósty lub siódmy raz zasadza się oppozycya na zwalenie ministerstwa: pomimo to stoi gabinet na mocnych nogach i ostatniego tego szturmu z ufnością oczekuje, bo sprawa otahejfyjska od czasu, jak ją Izba zadecydowała, bynajmniej się nie zmieniła. Sprawozdanie Admirała Dupetit- Thouars nie poda oppozycyi broni w rękę. Rzecz ta w takim samy jest stanie, w jakim była przed dwoma miesiącami, kiedy większość 45 głosów zawyrokowała, że postępowanie gabinetu na naganę, nie zasługuje. Chodzi jeszcze wciąż o to, czy zować Królowę Pomareh za to, że na chacie swojej, pałacem nazwanej, banderę według swej fanlazyi zawiesiła. Rząd nie był tego zdania, uważał on za rzecz stóswwuiejszą i sprawiedliwszą trzymać się protektoratu, który admirał nasz zniecierpliwiony w okkupacyą zamienił. Co do praw naszych, zabezpiecza nam je nasz protektorat; nie potrzeba do tego, aby Królowa Pomareh przybyła do Fraucyi smutnego oczekiwać końca; konsul angielski i angielscy missyonarze protektorat nasz uznać będą musieli, ponieważ go rząd uznał. Kwestya to jest więc bardzo prosta; rozleglejszą dopiero staje się wtedy, jeźli szukać chcemy sposobności poróżnienia się z Anglią. Traktaty z duia 15. Lipca odświeżać można przy każdej okazyi.« N a dzisiejszem posiedzeniu I z b y p ar ó w toczyły się dalsze obrady względem wniosku do prawa tyczącego się miliona tak nazwanych fuuduszów tajnych. Markiz Boissy przypomina ministrowi marynarki, aby dotrzymując przyrzeczenia wyznaczył dzień do objaśnienia sprawy ofaliejtyjskiej; chyba, że je w całej dziewiczości zachować woli, aby je drugiej przełożyć Izbie. To go jedynie powoduje do wznowienia kwestyi o wyspie Ołaheiti. Powtarza więc, że zaparcie się postępku Admirała Dupetit- Thouars jest prawdziwą klęską dla honoru kraju i dla dynastyi, jak to już dawniej powiedział. To zaparcie się nie było ani potrzebnćm ani wczesnein, tylko strach przed Anglią był tego przyczyną, co tak długo utrzymywać będzie, dopóki mu minister marynarki innego nie poda powodu. Pan Pelet de la L o z e r e zapuścił się w obszerny rozbiór wypadków odtąd zaszłych, ganiąc ministerstwo, że ustanowiło protektorat, który do tylu kolłizyi powód daje. Zaparcie się kroku Admirała Dupetit- Thouars było porywczem, bez dokładnych depeszy i raportów. Na to Pan Guizot: Nie chcę ja obrady tej przedłużać, minister wychowania publicznego, odpowiadając wczoraj Hrabiemu de la Redorte, powiedział już wszystko, cokolwiek powiedzieć było można. Tylko »a niektóre zarzuty winien jestem odpowiedzieć, a to na zarzuty tych, którzyby Zaufanie do rządu podkopać chcieli. Chcę mówić o zarzutach słabości i bojaźni, ciągle się powtarzających, ilekroć jest mowa o sprawach zagranicznych. Przejrzy kraj z czasem, jak go złudzić usiłują. Starał się potem minister zajścia ua Otaheiti w prawdziweui wystawić świetle, dowodząc, że dwaj naczelnioficerowie nie mieli dostatecznych powodów do kroków, które przedsięwzięli. Oświadczył, że gabinet w całej tej sprawie nic nie uczynił, coby się lojalności lub honorowi kraju sprzeciwiało. Oppozycya chce się zawsze mianować reprezentantką kraju, zapominając, że kraj stoi po stronie ministerstwa; większość Izb pochwaliła zarząd jego. Książę Moskwy mówił wczoraj o dotacyi dla Księcia Nemoura; uważa on (Guizot) takowe prawo za naturalny skutek prawa regencyjnego, cały gabinet ma dotacyą za słuszną i dla kraju użyteczną. - W końcu mówił Markiz Boissy i Hrabia Moutalembert. Kiedy obrady względem funduszów tajnych w Izbie deputowanych całkiem spokojnie przeszły, też same debatty w Izbie parów bardzo groźny przybierają charakter. Dawno coś podobnego w pałacu luxemburgskim nie widziano. Jest to rzecz niemałej wagi: pokazuje się ztąd, że gdzie rząd od roku 1830. tylko pobłażania i wsparcia doznawał, tam się teraz oppozycya tworzyć zaczęła, co naturalnie Izbie parów większy wpływ zjednać musi. Do tej chwili tylko Izba deputowanych wyłączną miała powagę: Izba zaś parów tak mało znaczyła, że kiedy przed dwoma laty Izba deputowanych prawo o regencyi była przyjęła, minister spraw wewnętrznych prefektom urzędownie o przyjęciu tegoż prawa doniósł, chociaż takowe w Izbie parów jeszcze nie było roztrząsane. Oppozycyjny ten duch w Izbic parów silniej jeszcze wystąpi w rozprawach o wychowaniu. Już 60 do 70 członków zamierzyło zbijać projekt Pana Villemain i sprawozdanie P. Broglie, który tą rażą, nie chcąc obrazić ani gabinetu, ani uniwersytetu, ani duchownych, raport swój tak niezręcznie podobno ułożył, że obawiać się można, aby wniosek cały nie upadł. Z dnia 17. Kwietnia.
Emancipation (Tu lus ki) zawiera doniesienia z Otahejti po dir. 1. Grudnia. Są one osnowy następującej: »Około wzmocnienia portu Papeiti ciągle pracują. Już ustawiono $ bateryi, zasłaniających wnijścia do portu. Budują teraz twierdzę, 200 ludzi mieścić w sobie mogącą. Instynktowa nienawiść między Anglikami i Francuzami trudno tylko się poskramia. Oficerowie starają się antypatye swoje płaszczykiem wzajemnych grzeczuości zasłonić i odwiedzają się nawet między sobą, ale żołnierze i majtkowie kłócą się i biją ustawicznie. Wszakże po d. 8. Listopada nic ważnego nie zaszło. Dnia 12. Listopada L. Bmat w pałacu byłej Królowej, teraźniejszym ginach« Tegoż dnia Papeiti portem wolnym ogłoszono. Dnia 22. Listopada deputacya naczelników wysp Towarzyskich, należących do Otahejti, w towarzystwie naczelników Otahejtijskich, gubernatorowi swe uszanowanie złożyła i okkupacyą francuską uznała. Królowa Pomareh przybyła znowu do Otahejti, skąd się na czas pewny była oddaliła; powrót jej żadnej sensacyi nie uczynił. Mieszka u konsula angielskiego. Miasto Papeiti liczy 6300 mieszkańców, między tymi 800 Europejczyków. Cy· wilizacya tam dość postąpiła; wszyscy krajowcy noszą suknie a I umieją czytać i pisać. Anglia.
Z L o n d y n u, dnia 12 . Kwietnia.
Sławny parowy statek »Great Western,« który pierwszy rozwiązał zadanie, o którem wątpili nawet znający się dobrze na żegludze, bo wprost bez żadnych ku południowi zwrotów przez Ocean Atlantycki przepływał, zosta! przez towarzystwo, do którego należał, sprzedanym za 32,000 funt. st. dla wschodniej żeglugi parowej, i odtąd jak pakebot odbywać będzie podróż pomiędzy Brystolem, Alexandryą i Maltą. Inny wielki statek parowy »Great Britain,« 3,600 beczek mający, leży jeszcze w wązkim doku w Brystol tak zamknięta, że teraz nie wiadomo jakim sposobem będzie mógł być zepchnięty na wodę. Towarzystwo i dyrektorowie przedstawili te trudności urzędowi handlowemu. Piszą z !New York pod dniem 15. Marca, że nowa taryfa przez Generała Mac Cay Izbie reprezentantów przedstawiona, wzbudza łam ogólny interes: system opiekuńczy stanowi główną zasadę tej taryfy, ale umiarkowańszy jak w poprzedniej. Izba reprezentantów bezwątpienia ją zatwierdzi. Późniesze dzienniki z New York z dnia 18. Marca donoszą, że Prezydent Tyler właśnie podpisał traktat o wcielenie rzeczypospolitej Texas do Stanów Zjednoczonych, i że traktat ten senatowi ma przedstawić. Wiadomości z Kabulu, które dochodzą do dnia 9. Stycznia, dosyć są interesujące. Mówią one jako o fakcie dokonanym o zajęciu Chi wy przez emira Buchury. Zdaje się jednakże, że ten zabór nie jest zupełnym jeszcze, albowiem emir zaledwie mógł zostawić połowę armii użytej do podbicia prowincyi. Nawet jego minister, Rumnud Khan nie chciał podjąć się zarządu Chiwy, uważał bowiem, ze liczba wojska zostawionego mu nie była dostateczną do utrzymania powagi emira. Ten zaś zastraszonywieściami, że Dost Mohamed gotuje się napaść' na Bucharę, pospieszył tam z połową swej armii. - Wiadomość o związku politycznym pomiędzy Yar Mahometem, emirem Heratu i Dost Mohamed ein jest prawdziwa. Zasadą traktatu tego jest związek małżeński pomiędzy ich rodzinami. Potwierdza się także, że Dost Mohamed i jego syn Akbar Han bardzo są zawikłani w intrygi z suhanem Mahometem w Lahorze i Peer Mahometem w Peszawer. - Zdaje, się jednakże, że stan Kabulu nie pozwała im na teraz myśleć nawet o napadzie na państwo Sików. W Lahorze zaś panuje ciągle największa anarchia. Wielu naczelników gór, którzy przybyli kiedyś do stolicy, po zabraniu skarbów państwa, cofnęli się w swoje niezdobyte góry i oczekują chwili, w której państwo Rundszid Singa rozpadnie się na części, aby się ogłosić niepodległemi i niezaleźnemi od tronu Lahory. Używają oni zabranych skarbów na zyskanie stronników i powiększenie liczby swoich żołnierzy. Z tego wynika, że w tym kraju nie długo wybuchną nowe zamieszki, ale w nich los jego się rozstrzygnie. Hiszpania.
Z M a dryt u, dnia 10. Kwietnia. .
Generał Roncali, którego dzienniki francuzkie i angielskie za barbarzyńca okrzyczały, zdecydował się już w Alikancie z największą odrazą, schwytanym złoczyńcom taką wymierzyć karę, któraby w każdym innym europejskiem państwie w podobnym przypadku wymierzoną była. Po rozstrzelaniu Bonego i kilku jego towarzyszy, oświadczył Roncali, iż więcej krwi rozlewać nie będzie, i że Królowa daruje życie 200 w więzieniach znajdującym się buntownikom. Kiedy następnie wkroczył do Kartageny, proszącym go o łaskę oświadczył te słowa: »Przychodzę jako Generał kapitan i każę rozstrzelać winowajców co w moje dostaną się ręce, ale nie przychodzę jako agent policyjny by onych wyszukiwać« W skutek tego oświadczenia znikła większa część winnych za staraniem konsula francuzkiego i angielskiego, a wielu z nich kryło się po różnych domach: władze jednakże żadnych poszukiwań w tym względzie nie przedsięwzięły. Podczas kiedy prassa tutejsza rządowi doradzała, żeby z powstańcami z Karlageny surowo postąpił, Poseł angielski z energią rządowi oświadczył, że ponieważ Hiszpania do rzędu państw konstytucyjnych należy, w których nie ma zwyczaju, żeby przestępców politycznych gardłem karano, Anglia stosunki przyjazne z Hiszpanią zerwie, gdyby ministeryum któregokolwiek powstańca ua , się wziął i postępowanie Generała Roncali pochwalił. - Z dnia 11. Kwietnia.
Rząd uczynił nowy krok do uzupełnienia swego systemu. G a c ę ta dzisiejsza ogłasza dekret królewski stosownie do którego prawa dotychczasowe tyczące się woluości druku stosownie do powszechnie uczulći potrzeby zmienione zostały. Tak tedy nadużyciom wszelkim tamę położono. Szwecya i Norwegia.
Z S z t o k h o l m u, d. 5 . Kwietnia.
Powszechny dzień żałoby, wekutek śmierci króla Karola XIV. Jana, naznaczony został dekretem królewskim na d. 8. Maja. Dekret ten naznacza oprócz tego texta z biblii do kazań, w dniu tyui mówić się mających. _ Z Gothenburga donoszą, że Jego Król.
Mość ma zamiar w miesiącu Maju znajdować się przy otwarciu nowego kanału Trollhaetta i przy tern zwiedzić to miaslo Rząd rozkazał, ażeby 600 exemplarzy rozprawy majora Ekenstam o nadużyciu trunków mocnych, rozdano jako nadgrody wychowańcom seminaryów, ze szkół wychodzącym. - Wyszło tu kilka biograficznych szkiców zmarłego króla Karola Jana. Zarząd gminy Chrystyanii postanowił kommissyę dla naradzenia się, w jaki sposób miasto Chrystyania może okazać swą wdzięczność zmarłemu królowi za dobrodziejstwa od niego uzyskane. Na sknlek projektu tej kommissyi postanowiono, że zarząd stanie na czele składki, która posłuży do ustanowienia zakładu dobroczynnego ku pamiątce króla Kar o l a J a n a . Członkowie natychmiast zapisali się za przeszło 1200 sps. Dalszy projekt na tern zależy, że w każdą rocznicę urodzin zmarłego udzielane być mąją zapomogi ubogim Chrystyanii, którzy nie zostają pod opieka ogólnego towarzystwa opieki nad ubogiemi.
Niemcy.
W i e s b a d e n, dnin 9 . Kwietnia.
Dziś przybył tu J. C. W. W. Xiqżę Następca tronu Rossyjskiego w towarzystwie dostojnej małżonki. J. C. W. przybył tu o godz. 12slej w południe z Darmstadtu dla odwiedzenia dworu Xiążęcego. Nieco pierwej przybył i Wielki Xiążę Heski z małżonką i Xiąże Alexander Heski. Po obiedzie o godz. 4ej J. C. W. W.
Xiążę Cesarzewicz udał się z tqd do Bieberich, aby z tamtą d na parostatku »Król« popłynąć do Rotterdamu i Hag.
Włochy.
Z Palermo, dnia 1. Kwietnia.
Zdaje się, ża rząd nasz będzie miał nowe zatargi z powodu handlowych traktatów. Marynarka neapolitańska od pewnego czasu powoli wznosić się zaczynała w skutek porównania jej praw z prawami, które kiedyś marynarkom francuskiej i angielskiej udzielono, dawniej bowiem flaga krajowa opłacała o 10 procent więcej od przywiezionych produktów, jak owe flagi cudzoziemskie. Ale od lat kilku rząd neapolitański postanowił ,żeby bandera krajowaopłacała za produkta przywiezione z morza bałtyckiego 20, z Ameryki 30, a z Azyi 60 procent niżej cła, przez to zmniejszyło się przemycarstwo , żegluga się powiększyła i skarb coraz więcej zyskiwał, tylko obce marynarki na tein straciły. - Dla tego Anglia obiecuje rozmaite handlowe korzyści, starając się nowe ułatwienia uzyskać dla swych wyrobów i bandery, a Francya opierając się na traktacie z 18 16 r., żąda zniesienia cła wyjątkowego na korzyść flagi narodowej. Zdaje się, że rząd neapolitański nie zezwoli na te zmiany, któreby zniszczyły handel i marynarkę kraju. Dnia 18. Marca przedstawiono w Medyolanie na cesarskim teatrze delia Scala nową operę melodramatyczną pod tytułem: » G o r n e l i o Bentivaglio. Muzykę do niej napisał Pan Mirecki. Kompozycya jego odznacza się wielką prostotą, która nie zgadzając się z obecnym stylem muzyki teatralnej, była powodem, iż utwór naszego ziomka nie zupełnie się podobał. Multany i Wołoszczyzna.
Z B ucha rest u, dn. 13. Marca.
Wyrok na wichrzycieli braiIskich, wstrzymany dotąd z powodu różnych zajść zapadł nareszcie. Osoby, które w niespokojnościach tych udział miały, między któremi znajduje się także Bojar i dobrze mający się ekonom Vistier Deschu, wskazane zostały na 5 do 15 lat kary w kopalniach soli. Książę wszakże dotąd wyroku tego nie potwierdził, i zdaje się, że co do ostatniej osoby idąc za popędem serca swego, będzie chciał udzielić ułaskawienie tein , bardziej że tu idzie o osobę, która wielkie położyła zasługi około przemysłu krajowego, i która, jakkolwiek zawieruchy owe bynajmniej jej tajne'mi nie były, wszakże nie zupełnie jawnie udział w nich miała, tak iżby stosownie do zdania ogółu miała zasłużyć na karę stojącą w równi z karą śmierci, a to tćm mniej, iż zamachy brailskie, Bogu dzięki, bynajmniej urzeczywistuiouemi nie były. z Al e n, dnia 6 . Kwietnia. Konstyłucya ostatecznie dokończoną została.
Król ją podpisał i zaprzysiągł. Uroczysty ten akt odbył się d. 30. Marca jak najpomyślniej. Sala była przepełnioną. Grecy ze wszystkich prowincyi państwa zjechali się, by być świadkarni ceremonii tej, damy szczególniej licznie się zebrały na galeryi dla nich z umysłu przyrządzonej. N a trybunach dyplomatycznych widać było posłów austryackiego, angielskiego, pruskiego, tureckiego, irancuzkiego i bawarskiego, jako te'ż ambassadorów szwedzkiego, belgijskiego, niderlandskiego i hiszpańskiego wraz z ich sekretarzami i inuemi osobami. Pół godziny przed przybyciem Króla ukazał się prezydent rady ministrów, Vice admirał Kanaris, i wręczył w imieniu Króla czcigodnemu 1071etnie mu starcowi Pauouzo Notaras, Prezydentowi zgromadzenia narodowego, oznaki wielkiego krzyża orderu Zbawiciela, ozdobiwszy go szeroką wstęgą. Najjaśniejsze Państwo przybyli o godzinie 3ej z południa w całej okazałości, i przyjmowani byli wśród huku armat i większych jeszcze okrzyków ludu i wojska przez deputacyę zgromadzenia narodowego. Na twarzy Króla, zawsze pogodnej, malowało się coś poważnego. Królowa zdawała się podzielać uczucia małżonka swego, a wyraz twarzy jej również był poważny. W czasie samego zaprzysiężenia konstytucyi była ona nader wzruszoną. Sto i jeden wystrzałów zwia · stowało mieszkańcom stolicy ukończenie ważnego aktu, po którym Król kilku słowy ogłosił zgromadzenie narodowe za rozwiązane. Wieczorem mury Akropolis i miasto samo dość rzęsisto oświeroue było. Muzyka garnizonowa brzmiała przy pałacu. Ażeby dzień len zrobić pamiętnym dla wojska, wyszedł obszerny rozkaz dzieuny, który zawiera wiele awansów i orderów udzielonych różnym wojskowym. Między innymi 16 Pułkowników mianowanych zostało Generalamimajorami, między tymi znajdują się Kalergis, Makrijaunis, Nota Boozaris i t. d. Kalergis mianowany został zarazem adjutantem Króla. Przypisek. Ministeryuin doląd nie utworzone; ciągle jeszcze zachodzą w tym względzie trudności. Z pewnego źródła mogę zapewnić, iż nominacye stosownie ao ostatuiego postanowienia takie będą: ministrem finansów i spraw zewnętrznych będzie Maurokordatos; kultu i oświecenia Trikoupis; wojny Andreas Londos; spraw wewnętrznych Kolettis; marynarki
Kanaris; sprawiedliwości nie wiadomo, ałe zapewue albo Somakis albo Anast. Londos (Patras.) . Z partyi nappistycznej jest tylko sam Kanaris, mąż za mało mający wpływu, iżby partyi swojej jakąś korzyść mógł przynieść, dla tego parlya ta bynajmniej nie jest zadowolnioną. Kolettis wprawdzie co do osoby swojej wiele znaczy, ale w radzie ministrów ma tylko jeden glos, i jego jedynym stronnikiem byłby Samakis albo Londos z Patras, gdyby jeden z nich dostał ministerstwo sprawiedliwości. Maurokordatos tymczasem ze szwagrem swym Trikoupis i ministrem wojny Londos, stanowią nierozłączną jedność, któraby miała w radzie ministrów trzy a więc połowę głosów, chociażby Maurokordatos nie otrzymał krzesła prezesowskiego, przez co przy równości głosów, onby głos miał decydujący, a zaledwie wierzyć można, żeby Kolettis miał się połączyć z N appistami, by utrzymać szalę Maurokordatowi. Tunis.
Z Tu nis, dnia 20. Marca. -Komisarz porty Kamei Dzemnas z obydwoma posłami Beja przybył di> naszego miasta. Kamei ma skłonić Beja do zgody z rządem Sardyńskim.
Przed kilkoma miesiącami jakiś maltańczyk zabił tu drugiego maltańczyka i tłómacza konsulatu angielskiego. Konsul angielski, Sir Tomasz Read, zamiast jako poddanego angielskiego wysłać do Malty, oddał owego Maltańczyka sądom Beja. Chociaż Be} wedle traktatów ma prawo karania cudzoziemców, jednakże to dotąd łvykonywanem nie było. Całe ciało dyplomatyczne protestowało przeciw temu postępkowi konsula angielskiego, albowiem uznanie jurysdykcyi Beja nad cudzoziemcami mogłoby mieć w przyszłości najgorsze skutki. - Ale konsul angielski, opierając się na swych instrukcyach, obstawał przy swojem, pomimo osobistych odwiedzin generalnego konsnla francuz;kiego, P, Lobau. Jednakże poruszenie pomiędzy Europejczykami a szczególniej pomiędzy 5 do 6,000 Maltańczykami tak było wielkie, że Bej kazał zawiesić ogłoszenie wyro ku, sprawę tę przejrzeć na nowo, i zapewne wypadnie nowy wyrok albo zupełnie uwalniający, albo też ogłaszający niekompetencyę sądu. - Cztery sardyńskie wojenne okręty pokazały się około Biserta, zapewne dla przejrzenia brzegów.
Rozmaite wiadomos'ci.
Z Poznania. - Dziennik urzędowy Król.
Regencyi w Poznauiu z d. 23 . Kwietnia ob ej - względem powtórnego zaciągania takich ludzi, którzy dla czasowej niezdatności byli od wojska puszczeni; względem czasu wstępowania jednorocznych ochotników do brygad artyleryi; o targach; <f- o zamknięciu traktu do Kornika; - doniesienia o nowosiedlinach: N a terry - toIjum BialBkoszskiem ptu Międzycbodzkiego stanął nowy folwark pod nazwą «Kobyliniec.« Na terrytorjum Pszczewskiein powiatu Międzyrzeckiego stanął nowy folwark, który otrzymał miano »Sophienhof.« Na terryłorjum wsi Górka duchowna ptu Kościańskiego stanął nowy folwark pod nazwą »Ludwipole;« w dodatku Odprawę Sejmową dla Stanów W. Xiestwa Pozuańskiego ua szósty Sejm prOWIUcyajny zebranych. ---omvit:śzczE NIE.
Na wniosek krewnych i resp. kuratorów swych następnie wymienione osoby, jako to : 1) Franciszka i W jktorya rodzeństwo Modzelewscy, oraz maź pierwszy z nazwiska Bruszewicz, którzy się przed laty około 40 z Manieczki pod Szremein do Polski udać mieli i , od czasu tego zaginęli; 2) Jan Kłupiec, młynarczyk z Nacławia pod Kościanem, który przed laty około 15 na wędrówkę do Polski poszedł, rok później w Warcie bawić się miał, następnie zaś zniknął; 3) Abraham Bogumił Karger, także Kaerger zwany, piwowar, z Zdun, który się przed rokiem 1815. do Dubną w Rossyi udać miał i od czasu tego zaginął; 4) Andrzej Streck, komornik, Anna Marya z domu Zerbe, małżonka tegoż, i Bogusław Streck, syn tychże z Cichogóry pod Grodziskiem, którzy od lat przeszło 30 się z rodziny swej do Polski udali, i od czasu tego zaginęli; 5) Walenty, Mikołaj i Wojciech, bracia Dzymańscy z Obornika, z których pierwszy przed laty około 30, drugi przed laty 17, trzeci przed laty 20, do Polski poszedł, i którzy od czasu tego zaginęli ; 6) Jan Bogumił Karger piwowar, z Zdun który się w roku około 1782. z rodziny swej do Kulbosowa wGalicyi udać miał, i od czasu tego zniknął; 7) Łukasz, Adam i Franciszek, bracia Zygmanowscy z Koźmina, z których się pierwszy w roku około 1812. jako piwowar do Warszawy udał, drugi w roku około 1824. jako sto larz, a trzeci w roku około 1827. jako piwowar do Polski poszedł, i którzy od czasu tego Zaginęli ; 8) Józef Grzegorz Ofierski z Poznania, który się w roku 1825 do Krakowa, ztamtąd zas w roku 1829. do Królestwa Polskiego udał, i od czasu tego zniknął; 9) Szczepan Bukowski, który w roku 1830.
jako pomagier w Murowanej Goślinie służył, w miesiącu Mąja tegoż roku się zaś ztamtąd oddalił i od czasu tego zaginął; 10) Dyonizy Spławski z Obornika, którYprzed laty około 20 podobno na wędrówkę poszedł, następnie zaś zniknął; 11) Marcin Memczewski z Mosiny, który f >rzed la y 18. ztamtą do Pol,s i poszedł, przed aty 16. Jeszcze raz wIadomosc o sobie dał od , czasu tego zaś zaginął; 12) Fryderyk Wilhelm Meyer, piekarczyk z Rawicza, który w r. 1809. na wędrówkę poszedł, w r. 1810. w Saxonii bawić się miał, od czasu tego zaś zniknął ; ,13) Jan Wachecki, komornik z Wojnowicy, ktory w I. 1830. lub 1831 z Buku, gdzie wten czas służył, do Polski przeszedł a następnie zaginął; 14) Felix Wieruszewski, ślusarczyk z Kórnika, który w roku 18-2. na wędrówkę poszedł i od czasu tego zniknął ; , 15) Krysztof Peter, właściciel z Glinau któ. ' ry SIę W I. 1812. ztamtąd z transportem fur, dla armii francuskiej do Bossyi maszierującej dostawionym, oddalił i następnie zaginął; 16) Fryderyk Wilhelm Bachmann, młynarczyk zBostarzewa, syn zmarłego tamże burmistrza Bachmann, który przed laty 24 do kraju cudzego poszedł, i od czasu tego zniknął; 17) Antoni Misiewicz z Pszczewa, który przed laty 15 jako krawiec do Warszawy się udać miał i od czasu tego zaginął; 18) Rozalia Bodzewicz z Krobi, która się ztamtąd przed laty około 15 oddaliła i do Poznania udała, gdzie się podobno 3 lub 4 lata bawiła, i potem zniknęła; 19) Wojciech Gasny z wsi Szarża, powiatu Międzyrzeckiego, który w roku 1802. lub 1803.
podobno do wojska Pruskiego wziętym został i od czasu tego zaginął ; 20) Peter Ledworowski z Borka, który w r.
1808. lub 1809. do wojska Polskiego wziętym być miał, i od czasu tego zniknął; 21) Krystyan Kruschel z N owego Silnia, który miejsce zamieszkania swe przed laty przeszło 30. opuścił i potem zaginął; 22) Wojciech Piotrowski z Osieka, który podobno na ostatku w Iłowcu, powiatu Szremskiego służył i w r. 1807. do wojska Polskiego wziętym został, od czasu tego zaś zniknął 23) .Jan Wierzcholski, szewc, z Wrześni, który SIę w I. 1826 z Czerniej ewa miejsca zamieszkania swego oddalił, i od czasu tego zaginął; iako też sukcessorowie nieznajomi, którzyby przez nieprzytomnych powyższych pozostawieni być mogli, wzywają się, aby się najpóźniej w terminie dnia 5. Sierpnia 1844. zrana o godzinie Wtćj przed Ur Cassius, Referendaryuszem SąduJSadziemiańskiego, w miejscu publicznych posiedzeń sądowych wyznaczonym, osobiście lub piśmiennie zgłosili, o życiu i pobycie swym wiadomość dali, a następnie dalszego oczekiwali rozrządzenia, w razie bowiem przeciwnym zapozwani zniknioni za zmarłych uznani, i sukcessorowie nieznajomi tychże z pretensyami spadkowe mi swemi wyłączeni zostaną. Poznań, dnia 9. Września 1843.
Król. Sąd Nadziemiański. Wydziału I.
kwiatów i ekonomicznych traw na paszę, ostatnie w czystych gatunkach i ze znajomością rzeczy na trwałe trawniki, na pastwisko i krajan,) (rzniętą) paszę dla rogacizny, na pastwisko dla koni, na pastwisko dla owiec pomieszane, poleca stosownie do wykazu nasion do gazety tej Nr. 95. we wtorek dnia 23. Kwietnia r. b. przyłączonego. Fryderyk. Gustaw Pohl, "Wrocław, ulica Scliiniedebrucke Nr. 12.
OliWibSZCZEiME.
Znaczna ilość nasienia świeżego czerwone 'j koniczyny, także 13. już użytych baranów z najlepszego gatunku są do przedaźy w Dominium H u so ein pod Dolskiem. U ogrodowego ftadzcySprawiedliwości Mitt e l s t a d t Nr. 6. plac Wilhelmowski, dostać można i w tym roku szczególnie pięknych już trybowanych Georginów najnowszego gatunku pod numerami i w rumlu za cenę mierną. Poznań. dnia 24. Kwietnia 1844.
JN a UKa tańców.
Donosząc uniżenie o mojem tu p r z y b y c i u oświadczam, iż zrana od godziny 9-12. zasiać mnie można w mojem pomieszkaniu w H 6 t e l de Baviere. Poznań, dnia 24. Kwietnia 1844.
C S eng er, Król. solotańcerz z Berlina.
l A JAJ N o w y f o r t e p i a n s k r z y d ł o w y, "% A $ którego ton od pierwszego do ostatniego jasny i przyjemny z patentowanym przytłumkiein S t r e i c h e r a, arcy-wytwornej i pięknej roboty, stoi na przedaź i każdemu muzykowi do obejrzenia. Oświadczam chęć kupienia mających, iż sam będąc fabrykantem stanowię najumiarkowańszą cenę i za trwałość instrumentu ręczę. Kar o l E c k e, budowca instrumentów, Nr. 1. ulicy Wilhelmoskiej.
V\ uijście Ę sgi'. od osoby, 12 biletów przy kasie za 15 sgr., i widzieć można S t. P e t e r s - b u r g tylko jeszcze 14. dni od godziny 9. rannej aż do zmierzchu w R o t u n d z i e na placu Kamlaryjnym.
Skład kommissowy.
Skład kommissowy arcy- pięknych essencyj puncieowycli. Chociaż podziśdzień bardzo wiele fabrykują essencyj punczowych, to wszelako essencje poniżej wyrażone, za szczególnej godne zalety uważać należy, albowiem pod względem czystości i dobrego smaku, jakoteż pod względem mienia się po ich użyciu, niełalwoby im można zabrać pierwszeństwo. Próba każdego potrafi o prawdzie tych wyrazów przekonać, a to czyni zbytecznemi wszelkie przechwałki. Arcywyborny syrop ananasowy na puncz bez innych owoców lub kwasówbutclkapol ATa!. Najprzedniejsza essencja punczowa z rumu z ananasami i cytrynami butelka po 1 A Tal. Najprzedniejsza essencja punczowa z rumu z cytrynami, butelka po 1 Tal.
Najprzedniejsza essencja punczowa z araku, butelka po 25 sgr. Wszystkie te gatunki można także w półbutelkach dostać. C. F. B i n d e r w rynku Nr. 82.
gu *? Wielki transport nieprzemarzłych Messeńskich owoców otrzymałem, jako to: najlep. soczyste upelcyny po Jl SjJt'.y sio sztuk za 3 Tal.; najpiękniejsze soczyste c y t r y n y p o S ten.y sto sztuk z a 2 T al. 5 sgr.; świeże o p i e k a n e S t r a l z u n d s k i e ś l e d z i e : najlepszy L i m b u r s k i s e r ś m i e t a n k o w y sztuka po 4 A sgr., i świeże zielone pomarańcze poleca A/ĘjT Józef Ephraim; Wodna ulica Nr. 1.
Sto- p a iir.kura pa I papie-l ot@p reJ rami. \ wiziIą. 100.1
Murs giełdy
B Scrliuskićj.
Dnia 22. Kwietnia 1844.
4 - 881 s- 1004 , -Ą - 48 S'- MOJ , 4 - Si 1m 3ł, 8* Mli Mli 13JI - lI{ 5 - 4 - 4 - - 161 f 4 - 5 - 4 99J 5 - 4 IIi IJ IIi 5 fffiI 4 4 1251 - 117 - 1301 4 4 1 1261 1
Obligi długu skarbowego . .
Prusko - ang. obligi z r. 1830.
Obligi premiów handlu morek.
Obligi Marchii Elekt, i JVowej Obligi miasta Berlina . . . .
» Gdańska w T. .
Listy zastawne Pruss. Zachód.
» JIJIF. X Poznańsk » dito » » Pruss. Wschód » »Pomorskie. . .
March. Elek.iN » > Szlaskic. . . .
Frydrychsdory. . . . .
Inne monety złote po 5 tal.
Disconto. . . . . . . . .
A fe e j e Dro gi żel. BerI. - Poczdamskiej Obligi upierw. BerI. - Poczdams Drogi żel. Magd. - Lipskiej . .
Obligi upierw. Magd. - Lipskie .
Drogi żel. Berl.-Anhaltskiej .
Obligi upierw. BerI. - Anhaltski Drogi żel. Dyssel. Elberfeld.
Obligi upierw. Dyssel. - Elberf.
Drogi żel. Reńskiej . . . . .
Obligi upierw. Reńskie » od rządu garautowane.
Drogi żel. Berlinsko- Frankfort Obligi upierw. BerI. - Frankfort Drogi żel. Górno-Szląskiej . .
» » dito LU. B.. » »Berl. -Sn.cz. Lit. lI. i B, « » Magdeb. - Halberst.
Dr. żel. Wrocl.-Szwidrj-FreihlĘ 1001 1041 9i)i 102» MOf MI 100 13V, Hł 4 164 Ulll; 194t M31 1031 93 89
118*
Ceny targowe Dnia 22. Kwietniaw mieście 1844. r. POZNANIU. od do Tal. sgr. fen. Ti I. sgr. fee Pszenicy szefel l 22 (i l 23 4 Zyta dt. l 4 - l 5 6 Jęczmienia dt. 25 - 26 Owsa d1. 17 6 - 18 6 Tatarki dt l 5 - l 5 6 Grochu. d1. 29 - l Ziemiaków dt 10 - 101 Siana cetnar 25 6 26' Słomvkopa . 5 7 (i 5 15 Masła garniec l 17 6 l 18
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1844.04.25 Nr97 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.