.. GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1845.02.12 Nr36

VViel kiego

Xi stW"a POZNANSKIEGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W Dekera i Spółki. -. Redaktor: A. Wannotcaki.

JW 38* W Srodę dnia 12. Lvtego.

4&

Wiadomości krajowe.

Z Poznania, dnia 10. Lutego.

Ihiia wczorajszego odbyło się tu uroczyste zagajenie siódmego Sejmu prowiucyalnego W. Xi<;stwa Poznańskiego.

Po nabożeństwie odprawione'in w tym celu · w kościele katolickim farnym i kościele ewanielickim św. Krzyża, Deputowani Stanów W. X. Poznańskiego o god. 12. w południe w sali posiedzeń na zamku królewsk. zgromadzili się. Z członków mających głos udzielny (virylny) obecnym był tylko JO. Xiążę Wilhelm Radziwiłł. JO. Xiecia Sułkowskiego zastępował JW. Skórzewski Seweryn. Z liczby 22 Deputowanych Stanu rycerskiego, 16 stanu miejskiego i 8 deputowanych gmin wiejskich prawie wszyscy byli obecni. Król. kommisarz Sejmowy, Naczelny Prezes JW. Beurmann w towarzystwie deputacyi Stanów i członka jednego rejencyi udawszy się do sali miał mowę zagajającą. Po wręczeniu przezeń Najwyższego dekretu zagajenia Marszałkowi Sejmu JW. Hr. Grabowskiemu, miał tenże przemowę do stanów w języku polskim, poczem .w kilku słowach w języku niemieckim do JW.

komissarza sejmu, Naczelnego Prezesa Beurmann zwrócił się, który nareszcie siódmy sejm prowineyalny W. Xi<;stwa uroczyście zagajonym ogłosił. Zgromadzeni Deputaci wznieśli następnie głośne: Niech żyje! na cześć N. Pana, poczem królewsk. kommissarz Sejmowy salę opuścił. O 3. godz. był wielki obsad na 140 osób Da zamku królewsk. u JW. Król. komissarza Sejmowego, Naczelnego Prezesa Beurmann, na który oprócz Panów Deputowanych wysoka geueralieya, szefowie władz prowineyalnych, członkowie kollegiów krajowych i duchowieństwa obu wyznań, niemniej wiele innych osób z miasta i okolicy było zaproszonych. Pierwszy toast ua cześć N. Pana wzniósł J. Excelencya Generał Porucznik i dowodzący Generał 5. korpusem armii C o 10m b, toast zaś na cześć domu królewskiego JO. Xiążę Wilhelm Radziwiłł, poczem komissarz Sejmu JW. Beurmann wniósł toast za pomyślność W. Xi<;stwa. J. Excellencya, Rzeczywisty Tajny Radzca i Naczelny Prezes, Frankenberg, spełnił zdrowie zgromadzonych Deputowanych, Marszałek Sejmu JW. Hr. Grabowski, zdrowie komisarza królewskiego a J. Excellencya, Generał Porucznik Steinaecker zdrowie JW. Marszalka Sejmu. - Uczta trwała do godz. 8.

Z Wrocławia, dn. 22. Stycznia.

Za zastępcę Józefa Knauera na tutejszej stolicy książęco-biskupskie'j, obrano, jak wiadomo, dziekana katedralnego Ratysbońkiego Melchiora v. Diepenbrock. - Przypisują mu przymioty serca i umysłu, które zdają się wielce pożądane do załatwienia wieloletnich zaburzeń i pojednania uporczywych kłótni w dye ułrzymuje i podnieca tutaj niepokój religijny, f jęty ni został. Gdy już dosyć wybadano, wtedo którego przyczyniły się w połowie Listopa- idy zaczynają się aresztowania, z których się da tajemne okoliczności i owe artykuły podane izawsze kilku rekrutów dla Sybiru lub Kaukazu do narady prowincyalnemu synodowi protesta»- iokroi, powszechnie zaś tak, iż nic o h m w slockieniu, które powszechnie wznieciły nieukon- jlicy nie wiedzą. Tylko jeźli rewolucyjne potentowanie. Sprawa Rongego miała laki wpływ, fmysły są nieco bardziej rozszerzone, wtedy stają iż pod jego przewodnictwem powstała nowa Jsię glośnemi, gdyż wtenczas areszlują ryczałtem, gmina, nieuznająca władzy rzymskiej, tak jak Takie zamiary powstania wydarzają się zawsze w Pile pod Cerskim. jeszcze od czasu do czasu, gdyż propaganda stara · sjg jedność wrócić w narodzie, i aby krzepić ciąW i a d o r a o Ś C t z a g r a n i c z n e . gle nienawiść przeciw wrogom, wysyła czasami naprzód pojedynczych tyralierów, klórzy parP o l s k a . VI tyzantkę rozpoczynają i wreszcie padają ofiarą / Z nad granicy Polskiej, d. 26. Stycznia I swego poświęcenia. Wiedzą o tein ci co stoją - Wiadomość o stosunkach publicznych Kró-* na czele, - ale tym sposobem dochodzą do celeslwa Polskiego, klóre nieraz w dziennikach! · lu swego: nienawiść przeciw Rossyi powiększa znajdujemy, tak są między sobą różne i takr się, pojedyncze familie polskie juź to podstę-l są sobie przeciwne, że czytelnik zorientować?! pem, już to innymi środki wikłają się w siesienie może, ani leż pojąć, żeby rozmaici spra-JI ciach. - Przedtem szlachcic polski, całkiem wozdawcy istotnie prawdę powiedzieć chcieli!S przesiąkły dążnością arystokratyczną, wszędzie Z pogranicznych okolic donoszą o ciągłych are-» \ był panem w kraju, a c h ł o p s z e d ł za nim sziowaniacb i wypędzaniach, a tymczasem listy "j ak p i e s b e z n a m y s ł u. - Zmieniło się lo z Warszawy piszą iż zupełna wszędzie panuje juź znacznie przez mądre środki ruskiego rząspokojność. Ula zrozumienia tej pozornej nie' I d u; chłop przestał już być po części marlwem zgody w doniesieniach wiedzieć trzeba, że isto* (narzędziem swego paua, a jednakże, gdyby tnie w Warszawie wszystko jest jak najspokoj* przyjść miało do rzeczy, Pan obejść się bez niej a to dla niezrównanej policyi lamecznejl Uliego nie może. Dla tego łowią go teraz wędką Na miejscach publicznych ledwo półgłosem mó-j ikommunizmu, a księży używają do zarzucania wią, o polityce nikt nie wspomni; za to tańcu-j -'owej wędki. Biedny chłop chwyta ją i wraz ją, grają i śpiewają, jedzą i piją, otóż są przyje-' ize swym pasterzem ginie dla życia doczesnego, inności warszawskiego życia. Kto mieszka' I Lecz, moglibyśmy się spytać, czemu mędrszy w tej stolicy, ten niczego więcej nie żąda, -i » ksiądz rzuca się na oślep w niebezpieczeństwo? trzęsie się nawet od strachu słysząc trochę nie- ]Sim powoduje najzajadliwsza nienawiść przeciw ostrożne wyrażenie od kogo innego, gdyż same wszystkiemu co jest ruskie, gdyż cale dawniejsłuchanie już jest niebezpieczne'«!. Dla tego sze znaczenie księdza katolickiego w kraju zaw Warszawie, raz jeszcze powtarzam, jak naj- ginęło, jest on leraz zupełnie bez wpływu, jest spokojniej wszyslko, w Warszawie rzadko ko- nuiiej niż pop rossyjski. Tego ksiądz znieść go przytrzymają, a nawet w Warszawie nie- nie może, osobliwie teraz, kiedy oszukany zbyt często dowiedzieć się można o lem, co się przez przebiegłą szlachtę, jest wtem blogiem dzieje na prowincyi, gdyż ten któryby opowia- przekonaniu, że cała dawiiićj tak lekkomyślna dał jakie zdarzenie niemile rządowi, wysławił- szlachta rzuciła mu się w objęcia, oddala się by się na wielkie niebezpieczeństwo. Inaczej jego pieczy, gdy tymczasem ona używa go tyldzieje się po guberniach. Prawdziwy Polak, ko jako środka aby urzeczywistnić partykularklóry wciąż jeszcze nienawidzi Moskali mieszka ne swoje zamiary. Wyższe duchowieństwo sobie na wsi, a związki jego nie dozwalają mu widzi dobrze cały podstęp, bez spodziewa się zamykać domu swego przed gośćmi. Bez ustań- że swoich tymczasowych czcicidi powoli tak ku przyjaciele, znajomi, częstokroć obce zupeł- ująć potrafi, iż późuiej będzie dla nich liiepo-J nie osoby przebywają u niego. Na łonie fa- dobieństwem wydobyć się z więzów, - osobli-j mil» objawia się dopiero duch polski, gdyż tam wie z owej niewidzialnej pajęczyny utkanej rę-l tylko przed zdrajcą możtra być bezpiecznym, koma pobożnych kobiet, - na woloość. Śmie-; Lecz nieustraszona garstka emissaryuszów pro- 1 je się z tego wprawdzie szlachcic, lecz czy się pagandy wpada jednakże koniec końcem w ręce na ostatku śmiać będzie, to jeszcze pytanie, czychającej policyi, a wtedy zaczynają się sic- Wszyslkiemi lemi sposobikami w Królestwie tlztwa, gdzie się ów rewolucyouista bawił, Polskiem kierują ludzie z Paryża i Bruxelli;

gdy się slare wydanie już spotrzebuje, na ty cłu ryum przeciągnie. Zresztą wyglądają z wielmiast wychodzi nowe. Z tego cośmy powie ką ciekawością pierwszych czynności parlamendzieli może sobie czytelnik łatwo wyjaśnić po tu angielskiego. Ministeryum tuszy sobie, że wody świeżych ruchów i aresztowań, jako też w mowie tronowej Królowej znajdzie kilka rozruchów między chłopstwem w okolicach przychylnych słówek, nie mniej że zarzuty Kielc i Radomia, za które niejeden z nich wraz których gabinet angielski od oppozycyi lainez księdzem swoim życiem odpowie. Propagan- , cznej w sprawie Otahejtyjskiej dozna, do usda właśnie sobie tego życzy, gdyż naj sroższe Iprawiedliwienia ministeryum francuskiego wielkary właśnie iiajdzieliiie; powiększają nienawiść. Ice się przyłożą. Z tąd łalwo pojąć, dla czego Rząd ruski postępuje także w swoim rodzaju {ministeryum przedstawienie prawa względem z żelazną konsekwencyą; rozgniewany jest na -'tajnych funduszów jeszcze o kilka dni zwłósąsiednie państwa, gdyż te nie chcą śpiewać Jeżyło. tej samej piosenki; nadaje krajowi ruskie pra- 1 Kur y e r fr a n c u s k i nalega, żeby oppozywa i rossyanizuje lud - jeźli mu się to całkiem I cya ani w dysk ussy ach ani w glosowaniu udziauda, wtedy posiadłość kraju na zawsze zabez- łu nie reula. C o m m e r c e przeciwnie dowopieczona. Jako charakterystyczne w tym wzglę-q dzi, że takowe branie się okazuje zupełną nicdzie zdarzenie uważać trzeba obchodzenie świę-! świadomość parlamentarnego stanowiska i że ta Jordanu w Warszawie, tego czysto ruskie-I jest obrazą dla kraju i zgwałceniem systemu go święta, które stało się teraz glównem świę-j' konstytucyjnego. - tern polskiej stolicy. Powitano je stu wystrzał D z i e n n i k S p o rów piorunując ciągle przełami z armat; Jego Eminencya patryarcha grei c j w lifcie proskrypcyjnej ogłoszonej przez opki> _ erry* da)4 "'" j li ż ,lltai ten 'Jluł, - jestl pozycyję, pylą się Pana Molle, czy i on poslęteraz oczywiście pierwszym dygnitarzem w ka -I powauie takowe pochwala, lub czyli też z przytolickićj Warszawie, lak jak protopop w innych j jacinłmi swymi za słaby, aby potok pieniący miastach. Gdyby Rossya nie była zaciętą nie-J sj j "ystępujący z brzegów powściągnąć? Osprzyjaciólką wszelkich towarzystw, tedy p o 11 l a t "j e PrzYP" szczenie podobnićjszem do prawsko-katolicki kościół wybornie by mógł prospe -I d.y Konserwartyści, co się od ministeryum rować w Polsce; gdyż katolikom jako katolikom! odslrychnęli, przekonają się wkrótce a może nic tu nie uiają do zarzucenia, lecz gniewająj j li Z poznali, że się stali narzędziami lewej, że się srodze na dalekiego i udzielnego pana i na Pan Thiers nad niemi panuje i że albo ślepo jego wojsko zawsze do boju gotowe, na duch04; III H będą musieli ulegać albo ich się pozbędzie wieństwo rzymsko katolickie. - Słychać, że ko-., jak ciężaru bezpolrzebnego nieudani wojenny warszawski, Generał Pizareff, p a n Thiers zamyśla z powodu położenia chce złożyć swój urząd. Nie mogę rozstrzygnąć: państw La Plata powtórną zrobić zaczepkę czyby to było szczęście lub nieszczęście dla; przeciw ministrom. Zgromadza już od dni kil.mieszkańców stolicy. ku maleryały w tej sprawie. Obwiniać on bęTbi -wiwwi i l , r a n c y a. dzie gabinet mianowicie o to, iż ścierpiał, że Z P ary ż a, dnia 2. Lutego na rozkaz tyrana Bozas liczbę pewną FraucuM o n i t o r dzisiejszy obejmuje następujące zów przeciw prawu narodów zamordowanopostanowienie królewskie dały wczorajszej: "Hr. Salvandy, członek Izby Deputowanych, w miejsce Pana Villemain, którego dymissyję Postanowieniem naszein z dnia 3 O. Grudnia 1844 r. przyjęliśmy, ministrem sekretarzem stanu w wydziale oświecenia publicznego i Wielkim mistrzem Uniwerzytetu mianowanym zostaje.« - Taki to wypadek tygodniowych układów między P P. Guizot i Salvandy. Konserwatyści i ministeryum muszą się zapewne czuć silnćmi i pewnymi zwycięstwa, inaczuej Pan Salvandy nie dałby się zaiste skłonić do wstąpienia do gabinetu, który co chwila upadkiem grozi. Zresztą zyskuje w nim ministeryum dzielnego mówcę i męża, który wpływem swoim niezawodnie kilku deputowanych jeszcze na stronę ministe

Słychać, że P a n t h e o n kościołowi katolickiemu zwrócony zostanie, do którego za restauracyi pod mianem kościoła św. Genowewy należał. W tym razie nagrobki Woliera 1 Rousseau musiałyby ztamtąd ustąpić.

Anglia.

ZLondynu, dnia 1. Lutego.

Wieczorny dziennik miuisleryalny, S t a nd a r d, nie pisze jeszcze nic pewnego o zmianach w gabinecie, o których T i m e s donosiła. T enże dziennik (T i m e s) prostuj e doniesienie swoje o mianowaniu Pana Cardwella na Viceprezesa w ministerstwie handlu w ten sposób, że to jeszcze niepewną jest rzeczą, ze wszelako P. Cardwell miejsce jakieś w rządzie 2ajmie; da tylko, że kombinacye dziennika T i m e s są fałszywe. Atoli sposób, w jaki S t a u d a r d nadmienia o podobieństwie wystąpienia Paua Gladstone, nie pozwala wątpić o prawdziwości tego doniesienia. «Zdaje nam się, powiada S t a n d a r d, ze oprócz installacyi Thomasa Prełuantla nic nie jest pewnem, lubo obawiać się należy, aby Pan Gladstone z rządu wystąpił, z czego jednak nie wynika, aby odstąpić chciał od partyi konserwatywnej.« Co do powodów, dla których P. Gladstone miejsce swoje opuszcza, tak pisze Morning Chronicie: «Nie podobna krok Pana Gla<lstoua uważać za wypadek małozuaczny. Właściwa pobudka do tego nie jest wiadoma, ale nie masz wątpliwości, że pobudki tej szukać należy w nieporozumieniach, jakie już od dawna zachodzą między Panem Gladstonem a pierwszym Ministrem. Kwestye religijne, jako tez polityczne względem Irlandyi, uchodzą za bezpośrednią przyczynę, ale zapewne są one tylko cząstką wielu innych. Zdaje się podobną do prawdy, że cukier równie jak i religia spowodowały Paua G ladsioua do wystąpienia. Atoli krok, który własnym interessom Pana Gladstone tak jest przeciwny, nie mógł powstać z jakiegoś egoistycznego uczucia. P. G ladstone traci z urzędem swoim znaczenie i władzę nie mając widoków, iżby jedno lub drugie w niezawisłym slosunku znów mógł odzyskać. Powody do jego wystąpienia połączą go naturalnie na czas pewien z extremem jego partyi, ale jego zasady wolnego handlu zrobiły go przedmiotem jej nienawiści. Z drugiej zaś strony nie zjednał sobie nawet przychylności mężów, będących także za handlem wolnym. 2sie było nigdy męża, któryby tyle uczynił dla celów swej partyi, a tak mało sobie zjednał szacunku i miłości. N awel kościelne jego opinie mało znajdą oklasku w n a b o ż n ej cz ę ści naszych polityków. Exeter hall, które uietolerancyą jego względem Irlandyi pochwala, poda Pusejstyczny jego kierunek w podejrzenie, a M ł o d a Anglia, która jego dążność na korzyść kościoła panującego pochwala, jest właśnie gorliwą o b r o u i c i e l kąt ej p o l i t Y k i względem Irlandyi, dla której on urząd swej porzuca. - Co do skutków, jakie krok Paua G l a d s t o n a wywrzeć może, to rząd na tern w opinii powszechnej raczej zyszcze, aniżeli straci, bo partya liberalna pojedua się, a szlachta ziemska, równie jak slau handlowy, dobrze to przyjmą. Zmiany w ministerstwie w ogóle wziąwszy opiniom naszym (oppozycyjnyin) przyjazne. Paua G ladstona dy missy a jest uznanie konieczuościwolnomyślniejszej polityki, i taż sama polityka objawia się w doborze nowych członków. Przy pamiętnej okazyi na przeszłeni posiedzeniu dal się Pan Sydney Herbert słyszeć z najliberalniejszemi zasadami względem Irlandyi, a przeciw drugim dwom członkom nie mamy nic do nadmienienia. Wszyscy trzej są młodzi i wszystkich można uważać za dzielne podpory SirR. Peela; a ponieważ tenże, pomimo swych błędów, najlepszy jeszcze jest z wszystkich do jego partyi należących, przeto korzyścią jest dla kraju, że się otacza kolegami, którzy zasady jego wykonywać będą. Nie możemy przy lej sposobności nis wynurzyć naszego zadowolnienia z wyboru Sir Thomasa Preemanlla na Sekretarza w wydziale Irlandzkim. Oopóki Sir R. Peel zamyka się w obrębach wyboru z partyi li TorysowsKiej, dopóty nie znajdzie żadnego, któryby na miejsce to byl stósowniejszy. Zaiste zawiedlibyśmy się w oczekiwaniach naszych, gdyby się Sir Thomas Preemantle wróżby naszej niegoduyin stać miał.«

Lord Rannlegh ogłosił w kilku dziennikach korrespondencyę prowadzoną z Lordem Aberdeen, w celu doprowadzenia do skutku zamęźcia Królowej Izabelli z Księciem Asturyi.Wiadomo z przeszlorocznych posiedzeń, że projekt zoslał przez gabinet angielski odrzuconym, dla tego korrespondenoya ta nie przedstawia żadnego interesu. Dotyka w niej postępowania Lorda Rannlegh w czasie wojny domowej w Hiszpanii i zakazu z tego powodu doń wydanego, by się na dworze Królowej Wikloryi nie pokazywał; wspomina także, że zakaz ten równie jak inny zabraniający posłom angielskim przedstawiania go obcym mocarstwom, został cofnie» ty, ponieważ Lord dowiódł, że bezpośrednio nie %VY.iaJ oręża nigdy przeciw wojskom angielskim.

Dziwną jednakże jest rzeczą, że Lord Aberdeen ciągle oświadcza, że nigdy nie uznawał praw Don Carlosa do tronu hiszpańskiego, musiał nawet nie dawno oświadczyć to listownie samemu Don Carlosowi, którego mylnie o usposobieniu szlachetnego Lorda zawiadomiono. W Limericku zdarzyło się okropne nieszczęście. Podczas kiedy tam w domu jednym na drugim piętrze około 40 osób w pokoju żałobnym, aby być na pogrzebie znajomego, się zgromadziło, załamała się podłoga i cała stara budowla zawaliła się. J edyoaście osób życie postradało a 20 niebezpiecznie ranionych. Szwajcarya.

Z kantonu Solothurnskiego. - Rada rządowa przełożyła radzie kantounlnćj następującą iustrukcyą dla poselstwa :o;a sejm nadzwy kon Jezuicki już wprowadzony, albo tez dopiero wprowadzony będzie, wezwane być mają aby takowy wydaliły lub go nie przyjmowały. 2) w razie, gdyby wniosek ten nie znalazł większości, upoważni się poselstwo, aby się przychyliło do innych zbliżających się wniosków; 3) gdyby wezwanie owo żadnego nie odniosło skutku, natenczas rada kautonalua zachowuje sobie inne przedsięwziąść kroki; 4) co do pułków wolnych wynurzy poselstwo nadzieję, że kantony starać się będą zbrojnym takim środkom zapobiedz; 5) nakoniec upoważnia się poselstwo w ogóle, »by w naglących razach działało w duchu takich uchwał, jakieby do zachowania zewnętrznego i wewnętrznego bezpieczeństwa potrzebne być mogły.

Xiestwa naddunajskie.

Znad granicy tureckiej, d. 22. Stycznia.

Efraim Obrenowicz musiał opuścić Wołosze, gdzie dotychczas się bawił i to podobno na rozkaz lub raczej za pośrednictwem Rossji udał się tymczasowo do Pestu. Podobno nawet żądanie Serbii, aby Miłosza Obernowicza z Wiednia wydalono znalazło w gabinecie wiedeńskim wsparcie rządu rossyjskiego. Grecya.

Z Aten, dnia 21. Stycznia.

Pomimo świąt greckich była stolica tutejsza w tych tygoduiach w stanie dość ninspokojnyui i wzburzonym. Wybór Prezesów i Wiceprezesów Izby deputowanych zadał oppozycyi cios ostatni, i odtąd usiłuje napróźno wszelkiemi sposobami do dawnego przyjść znaczenia. Kolettis jest tak popularny, patryolyzm jego i talenta tak są uznane, że wpływ jego drobnym zabiegom uledz nie może. Przeszłego tygodnia zalrworzyła umysły pogłoska, że odkryto spisek, chcący Izbę deputowanych i Senat w powietrze wysadit. Rzecz, iak się zdaje, tak się ma. Pułkownik Kalergis, będąc w roku przeszłym Gubernatorem wojskowym w Atenach, kazał pięć skrzyń z ostremi ładunkami schować do sklepu pod lokalem zgromadzenia narodowego, aby być gotowym na przypadek jakiegoś buntu ludu. Komendantura tutejsza, zajęta teraz rewizyą przeszlorocznych! Rachunków, znalazła pięć skrzyń ładunków na rachunku, z których Kalergisowi tłómaczyć się kazała. T en oświadczył, że takowe są jeszcze w rzeczonym sklepie. Ponieważ jednak kluczy znaleść nie mógł, kazano zamek odbić i w istocie znaleziono owe 5 skrzyń. To dało powód <do powyższej wieści, za czeui poszło, ze wiele

jeszcze dodano. Niektórzy powiadali, że znaleziono mnóstwo zapałek, siarki i innych maleryalów palnych; inni znów, że jeden ze spiskowych wieczorem przedtem starłszy się o kwestye polityczne w winiarni, miał powiedzieć: «N o, wszyscy oni jutro rano w powietrze wylecą.« i t. p. Z Monachium, dnia 4. Lutego.

Z T r i e s t u donoszą, że lam z Aten odebrano wiadomość o wybuchu powstania przeciw rządowi. Ale jest to zapewne tylko wymysłem albo niezmierną przesadą scen zaiste burzliwych, zaszłych w kilku miejscach przy powtórnych wyborach; że bowiem dnia 6. i 10. Stycznia krwawe miejscami wydarzały się bezprawia, nie ulega wątpliwości. Bandy rozbójników na północy i w Morei ciągle kraj niepokoją, ale stronnictwa polityczne po połączeniu się stronnictwa francuskiego z rossyjskim ku zwaleniu miuisterymn Maurokordatosa, spokojniej się zachowują.

Rozmaite wiadomości.

(Nadesłano.) IIIT O KO\WM STROJU IIIJIWWO.

Mości Redaktorze! Aczkolwiek nie jestem zbyt pochopny ao korespondencyi po gazetach, ale kiedy chodzi o tryumf prawdy, lub ważne odkrycie, natenczas zwykłem podskoczyć z radości jako jeleń na puszczy, i łapać każdego, kto mi popadnie, abym się mógł wywnęlrzyć do głębi, jeźli zaś na nieszczęście nikt złapać się nie da (nie wiem dla czego uciekają od moich dissertacyi), tedy rzucam się do pióra i piszę, piszę co mi tylko przez mózg przejdzie, a wszystko rzeczy postępowej treści, ale tak postępowej, że dzisiejsze plemię ani krzty z lego nie pojmie, chyba aż późna posteritas. Oprócz tej excentryczności, nadzwyczajną mam jeszcze słabość do bujnych planów i projektów, i mógłbym ci tysiące ich pokazać jedne treści socyaluej, drogie religijnej, inne ekonomiczno polityczne';, agronomicznej, czasami literackiej, a czy uwierzysz? - nawet militarnej, bo choć temu ostatniemu zawodowi nigdy się nie oddawałem, jednakże z natchnienia mógłbym tak dobrze o Strategii rozprawiać jak arcy ks. Karol, albo J omini; owoż w tece moich planów i dissertaCYl, których większa część jeszcze w mózgu spoczywa, niedolknąlem jednej, arcyważnej kategoryi; - ale, że niepodobna, aby jeden spokoiłem się (ą ewanieliczną myślą: niech leż i komu drugiemu będzie wolno wy komponować co nowego. Kalegorya ta, która mię tak mocno uderzyła, słoi jak byk w Przewodniku rólniczo-prz einysłowym w Mmr. 8. pod skromnym tytułem: Ubiorów stósow n o s c, na pozór niby fraszka, ale zastanów się nad nią, to ci aż niedobrze się zrobi, taki gmach mvśh! - Nieprzechwalając się, ale gdybym był Władzą dającą palenia na nowe pomysły, pierwszy bym głosował na patent dla pana H. L S. - mówię to bez zawiści, aczkolwiek nas, ludzi jednego rzemiosła, lak łatwo posądzają o zawiść. Bo ty tylko wyobraź sobie Szanowny Redaktorze, jaka to potężna organizarya musi być w tym panu H. 1. S. - jak bystre oczko, że umiało tak trafnie schwycić całą niestosowność ubiorów naszego ludu, gdy ja, przez lat chwałabogu z górą 5 O, widzę co dzień naszych chłopków, w kamizolach, kaftanach, kożuchach, buciskach, wykrawankach, a baby w spódnicach i czepkach, i nigdy mi ani się zaśniło, że to wierutne głupstwo tak się stroić mospanie. Słusznie stosuję do siebie słowa pisma: habeut oculos et non vident - a do Szanownego wynalazcy, ową anegdotę o jajku Kolumba! Wygraleśmój doMojny Bywalu! - Chwała wynalazku przy tobie, a przy nas 1>1 K o gorące chęci, piia desideria; nam zostało w szczegółach zadanie rozwinąć i refoimę do skulku przyprowadzić; tein bardziej, że nas wzywasz - a jaki skromny! abyśmy wykonceptowali najstosowniejsze ubiory dla wieśniaków, aczkolwiek domyślam się, ze w teczce swojej masz pomalowane kostiumy, a nas tylko chcesz wywieść na harc, czy nie podrwimy sprawy. Ale mniejsza o to, ażebyś nie wyrzucał nam opieszałości w przepro wadzaniu tak zbawiennej reformy, otóż na przekór ogłaszam tu mój projekt, niech każdy tak ze swoim wystąpi, a ręczę, że jak stój przebierzemy się wszyscy w czambuł podług uajesłetyczniejszej i najwygodniejszej i najfilozoficzuiejszć) m o d y , a razem dowiedziemy światu, żeśmy w dubelt tężsi reformatom wie od owego reformatora północy co muzykom brody golił i poły podcinał; a jednak muzyki i do dziś brody tam noszą i po kostki kaftany; - gdy u nas, daj Boże za rok nie zobaczy nawet na lekarstwo niedorzecznego stroju, vr którym od tysiąca lal chłopstwo się nosi ku wielkiemu zgorszeniu panów estetyków, zaprawnych na wzorach starożytnych. Aby więc aiepozoslać się w tyle wielkiego dzieła odro

28b

dzenia, pospieszam 1 Ja z mojem planem; szkoda tylko, że gazeta twoja Szanowny Redaktorze nie jest ii lust ro wan a, bo byś musiał zaraz wysziychować mego e s t e t y c z n e g o R a t aj a . Ależ przystąpmy do treści: Nieoddalając się od zasady, którą autor artykułu: Ubiorów stósowuość, położył ni to kamień węgielny: «że u b i ó r l u dz i p owinie n być zastosowany do form, które. B ó g u a d ał l u dz i o my« (o garbatych, krzywych, lub kulawych, nie ma kwestyi) - wnoszę, aby naprzyszłość zaprowadzić między lud obcisłe plndry (jasuokościste giry przedziwnie desyuują się w takim ubiorze), - że zaś sama racyonalna natura przełamała człowiekowi nogę w kolanie, nbior ten nie powinien sięgać tylko do kolan, nie dalej! albowiem niższą część nogi daleko estetyczniej mogą pokryć koturny, kamasze, lub pończochy. Starzy Grecy i angielscy turyści najlepiej przekonywają o komforcie tego ubioru. Pójdźmyż do innych części: ponieważ poły długich płólninuek i kapotek kręcąc się około nóg, nietylko, że maskują taliję naszego chłopka, ale tamują swobodę, lekkość i gracyę poruszeń, i czynią go ociężalcpoważnym, że prawie wygląda na seminarzystę - przeto wypada propagować z całym zapałem, primo: zgrabne pod winienie poły jednej i drugiej jak u fraka; secundo: (w postępie należy zawsze trzymać się postępu) kiedy się to uzyska, nalegać na zupełne obcięcie długiej kapoty na wzór kurtek Lorda Spencer, lem bardziej, że z obciętych dwóch kawałków da się łatwo uszyć podobnyź ubiór dla jakiego wyrostka; a można łatwo dowieść z zasady ekonomii polity rznej, iż nic niepowinno się marnować w naturze. - Za spiczastym kapeluszem głosuję, razem z autorem artykułu; jednakże z zastrzeżeniem, aby kresy były o ile można wąziutkie; wiadomo bowiem z doświadczenia, że szerokie brzegi rzucają cień ponurości na oblicze, roby właśnie pizeszkadzalo czytać roskosz i swobodę rozlaną w twarzy polskiego chłopka. N a mocy tego wniosku, wykrawanki same przez się upadają, jako nieodpowiedne gustowi, jako njiękczące zbyt naszego wieśniaka niemogącego się dotąd przyzwyczaić do temperatury 20 stopni niżej zera. - Pod kapeluszem zwykle bywają włosy (wyjątek stanowią głowy łyse) - zatem przystępuję do paragrafu o w ł o s a c h. Chłopstwo zdawien dawna nosi długie czupryny, przeciw czemu mocno protestuję; a to z powodu, iż instytucya fryzyerów dotąd nie została zaprowadzoną po wsiach; a choć się trafiają inipro dla tego wszakże nie ma rozumnej przyczyny na noszenie długich włosów, gdy lakowe nie mogą być w estetycznym utrzymane porządku; radziłbym za środek praklycznicjszy, splatać je w kształtny warkoczyk, lub w mieszku zamykać. 010 tyle na ten moment co do pici męzkiej albowiem co się tycze płci pięknej, dotąd nie wpadłem jeszcze na strój dla niej slósowny, chociaż i do lej części rodzaju człowieczego powinnaby się stosować główna zasada Szanownego autora artykułu, bo kobieta o de mogę wnosić, w kształcie zewnętrznym wiele ma podobieństwa z mężczyzną. Cóżby złego było przebrać je t-ikże po męzku? przy gwałtownych postępach jakie robi emancypacya tej pici, podobny wniosek nie znalazłby wielu oponentów, a przynajmniej oponenlek wprawdzie wypadałoby zatrzymać pewne różnice: autor artykułu, już jedne wskazał, mówiąc: że kobieta ma tak dziwną głowę, że niepodobna wsa« dzić na nią spiczastego kapelusza. - Ale, mojem zdaniem, nie mieszajmy się do nich, niech sobie same radzą, a zobaczym co wymyślą swoim długim włosem a krótkim rozumem jak powiada filozof Treutowski? Najlepiej lę Kwe slyą czas rozstrzygnie, a mnie na teraz niech wolno będzie podać jedno mai e pytanie do rozwiązania, przemilczane przez szanownego autora artykułu: Jakiej formy ma być kapelusz dla niektórych indywiduów mających kształt głowy doskonale okrągły znany pospolicie pod nazwiskiem: głowy kapuścianej?? - Wywiązawszy się z długu powinności obywatelskiej na teraz, przyrzeka długie w lej matery rozprawy na pnźuiej.

Sługa i korrespondent Jacek Pia no w ski z pod Mosiny.

z p o z n a n i a. - »Tygodnika literackiego« wyszedł No. 38. i zawiera: Do młodego poety A. Cywińskiego. Z Cory Sławy Kolara przekład Romana Mazura. - Szkoły w Galicyi przez L a c h a K. Czy poirzeba zważać nietvlko na umiejętności, ale i na prywatne życie ludzi, których za wykształcony«h uważamy. (dokończenie). - JMt 9Itf)riltni tint» @Ottloffri unterer Afit Bon Ar - fulIet, krytyka Dahhnann. - (dalszy ciąg). Przegląd dzieła Przecławskiego śmierć i odrodzenie.

»D z ie nnika Domowego« wyszedł Nr. 3. i zawiera: Gawęda Dorosza, wachmistrza szwadronowego Legii Nadwiślańskiej. - O po

trzebie założenia towarzystwa opieki nad wychowaniem dzieci pici żeńskiej. - Rozmaitości, mody i objaśnienie ryciny.

Prawdziwy rok urodzenia Chrystusa, czyli - powinnibyśmy właściwie pisać: rok pański 18(3 4. a nie 1845. Pod tym napisem wyszło niedawo dzieło, które z nadzwyczajnie bystrą krytyką wszelkie odpowiednie swemu celowi historyczne wypadki roztrząsa, a przez umieszczone na końcu szczegółowe wyrachowanie zupełnego zaćmienia księżycowego z dnia 16 Paździtrn. w roku 16tym przed narodzeniem Chrystusa niemałej nabywa wiarogodności. Zasadzając się na ścisłych chronologicznych badaniach, przeprowadza ono następujący dowód: iż lsze, zbawiciel nasz :0;rodził się 10. lub 14. (Juliańskiego) Grudnia w roku 735. od założenia Rzymu, czyli 19 lat p r z e d naszą zwykłą erą; zarzćm powinnibyśmy teraz pisać nie 1845., lecz 1864. od narodzenia Chrystusa; po wtóre, iż owe zaćmienie księżyca, o klotem dziejopisarz J osephus wspomina, jakoby się miało wydarzyć lej samej nocy, kiedy Hero des obudwóch mędrców zakonu zabić kazał, zaszło właściwie pod wieczór 16. (Juliańskiego) Października r. 739. od założenia Rzymu, czyli 16 łat przed naszą erą, a nie, jak doląd mylnie utrzymywano, w nocy z dnia 12. na 13. Marca roku 750. od założenia Rzymu, zkąd następnie wynika, iż - po 3cie, Hcrodes dnia 9. lub 10. Listopada, (7 kisiew) roku 739. umarł; że po 4te, Chrystus otrzymał chrzest od św. Jana w Jordanie dnia 6. Stycznia r. 761" czyli w roku 10tym naszej zwyczajnej ery; a po 5te, iż Chrystus pan zoslał ukrzyżowanym w piątek, 23. Marca, a zatem we dwa dni przed wielką nocą żydowską, roku 766. od założenia Rzymu, mając 30 lat, 3 miesiące i 15 lub 16 dni wieku 6wego. Tak same badania okazują po 61e, iż początkowym rokiem epoki Minian - Sarolh jest rok 3 3 1. przed narodzeniem Chrystusa, pizeco nie należy uważać lej ery, zwanej powszechnie »erą kontraktów« za jedne z erą seleucydyjską; a wreszcie po 7 me, iż dziejopisarz Josephu *, początkowy rok epoki Seleucydów, od roku 323. przed narodzeniem Chrystusa liczy. - Autor przytoczonej In książki, niejaki p. RIock, sądzi, iżby to było niedorzecznością, gdyby chciano zaprowadzać jaką zmianę w dotychczasowym sposobie liczenia czasu; dla historyka jednak może to wyjaśnię» nie stać się nader korzystnem.

;. iJiUS ścielne wydane przez X. M. Kamieńskiego (z nutami) na zwykłym papierze po 3 sgr., a aa pięknym po 5 sgr., są u nas do nabycia. Piśmiennictwo polskie w zarysie przez E. D. opuściło prassę i jest do nabycia we wszystkich księgarniach krajowych j zagranicznych po 2 Tal. za exemplarz. IN. Karni eń s ki i S pół k a.

OBWIESZCZENIE.

Łagodne powietrze w ciągu upłynionego miesiąca Stycznia r. b. wywołuje dla zachowania i ulepszenia polowania wcześniejsze tegoroczne onegoż zamknięcie. Stanowimy przeto, iż rozpoczynający się wedle ogłoszenia z dnia l. Marca 1794. zwykle z dniem 1. Marca termin ochraniania zwierzyny, w tyra roku ma już z dniem 15. Lutego TPziąść początek.

Wzywamy wszystkich posiedzicieli polowań, ażeby się do rozporządzenia tego ściśle zastosowali, a urzędnicy leśni i policyjni odbierają zalecenie, ażeby nam o kazde'm przekroczeniu, bez względu, czy na Królewskim lub prywatnym gruncie popełuionćm, celem przedsięwzięcia dalszych kroków donosili. Poznań, dnia 5. Lutego L845.

Królewska Pruska Rejencya.

UWIAD O M I E N I E.

Zostające pod administracyą nieruchomości, jako to: 1) nieruchomość wZłotnik ach pod Numerem 8., do której należy 55 mórg 100 · prętów roli i 1 morga ogrodu; 2) gościniec pod Nr. 113. na przedmieściu Zawad y leżący z rolą, i 3) nieruchomość na Ostrówku pod Nr.4. położona, do sukcessorów D e p c z y ń s k i c h należąca, składająca się z domu na przodzie i w tyle, wraz z piekarnią, mają być na rok jeden, od l. Kwietnia r. b. do tegoż dnia 1846. r. publicznie wydzierżawione. Terminy do wydzierżawienia wyznaczyłem: a. co do nieruchomości pod liczbą l. i 2., na dzień 15. Lutego r. b., b. a co do nieruchomości p o d liczbą 3., na dzień 22. Lutego r. b. zrana o godzinie listej w biórze moje'm na placu Sapieżyńskim pod Nr. 2. Mających chęć zadzierzawienia zapraszam z tą uwagą, że licytanci nieruchomości pod liczbą 2. i 3. winni są złożyć kaucyi 20 Talarów, licytanci zaś nieruchomości pod liczbą I., 10 Talarów. Poznań, dnia 30. Stycznia 1845.

Anschiitz, Kapitan i Administrator.

Około 40 sztuk bardzo praktycznych dwuletnich baranów, oraz 100 macior i 100 skopów, oba gatunki zdalne do chowu, są na sprzedaż w Szczepank owie pod Szamotułami. Świeże duże llolszt. ostrzygi odebrali Bracia. Yassalli.

Uwagi godne doniesienie.

Z znacznej Berlińskiej fabryki otrzymałem w komis piękny dobór białych gorsetów, misternej roboty podług wzorów Paryskich, niemniej podobne bawełniane haczkowane we wszelkich używanych numerach i wielkościach, które niniejszeni po Berlińskich umiarkowanych lecz stałych cenach fabrycznych polecam. Edward Vogt, przy placu Wilhelmowskim Nr. 15.

Wysokiej Szlachcie i Szanownej Publiczności' oświadczam, iż jako introligator i wszelkiemi robotami galauteryi się trudnię i tu na Wodnej ulicy pod Nr. 21. osadzony jestem.

Poznań, dnia 11. Lutego 1845.

J. S c h war z junior.

, .

roszę zwrOCIe uwagę. Po rozmaitych doświadczeniach udało im się nakoniec odkryć sposób, nie uciekając się do tak zachwalanych pomad i olejków, włosy na łysinach przywracać do dawnego sianu i p 0magać im do rośnienia. Polecając przeto v/ynalazek mój Wysokie 'j Szlachcie i Szanownej Publiczności, gotów jestem okazać zaświadczenia wielu szanownych osób, że wynalazek ten jest bardzo skutecznym. J. Caspari, fryzer; ul. Wrocł. Nr. 31.

Pierwszą nadsełkę ponsowych słodkich MesseńsKicli apel cyn otrzymał i poleca · J. Kphraim s Wodna ulica Mr. $.

Stan Termometru i Barometru, oraz kierunek wiatru w Poznaniu.

Dzień. Slan termometru Stan 1 Wiatr.

najniższy nąjwyi. barome(ru. 2. Lutego - 1,8' - 1,0 0 27" 9,8'" Wschodni, 3. - - - 3,0 0 - 1,Y 27" 9,0'" dite 4. - - 0,0 0 + 1,0 0 27" 7 , O "' Poind, w.

5. » - 2,0 0 + 0,8 0 27" 5,2'" Polud. z.

6. - - O,Y -i- O,Y 27" 3,0'" Zachodni.

7. » - 8,Y - 3,0 0 27" 6,0'" Polu. zach.

8. » - 8,0 0 - 5,0 0 27" 9 , O "' dito

Ceny targowe w mieście POZNANIU.

linia 10. Lutego. 1845. r.

od do Tal. serPM T»l. sgr. On

Pszenicy szefel Zyta dt.

Jęczmienia dt.

Owsa . dt.

Tatarki dt Grochu dt. · Ziemiaków dŁ .

Siana cetnar Słomy kopa Masła garniec .

1 5 (i 1 12 1 1 1 22 - - 23 17 6 18 1 2 6i 1 3 1 1 1 _ 81- - 9 231 6 - 24 5 20 6 Il12 6 1 17