c

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1845.03.08 Nr57

..

AZETA

VVielkiegoli sawa

A , AN8KIo.

Nakładem Drukarni Nadwornej W. Defiera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowshi.

JWM.

W Sobotę dnia 8. Marca.

Wiadomości krajowe.

Z Berlina, dnia 6. Marca.

N. P a u Generał - Porucznikowi, Baronowi Steiuaecker, dowódzcy lOtej dywizyi, order orła czerwonego I. kłassy z liściem dębowem dać raczył.

Z Poznania, dnia 4. Marca.

Rozeszła się była pogłoska, ze N. Pan kierunek kolei Berlińsko Królewieckiej przez Szczecin, Gdańsk, Malbork, Elbląg i Brunsberg wytknąć raczył; ale okazała się bezzasaduą; pomimo tego powodowało to magistrat w Królewcu do zwołania zgromadzenia Reprezentantów miasta, aby bronić interesów prowincyi naprzeciw Szczpcinowi i upraszać N. Pana, by zamierzoną kolej w jak najprostszej drodze z Berlina do Królewca poprowadzono. Na obradach tych zwrócono uwagę na znaczenie związków Pruss z Szląskiem. "Wszakże jest to tez z korzyścią dla WieI. Xi<;stwa, aby nie tylko z Berlinem - choć to rzeczą najważniejszą - · w bezpośrednie wstąpić związki, lecz też z 0scicnne'mi prowincyami (Prussami i Szląskiern), a z tym interesem łączy się wielkie znaczenie ile możności prostej kommuuikacyi między Szląskiem i Prusami. Główna przyczyna, którą Królewiec za zdaniem swojćm przytacza, że produkta wywożone być mające bardzo wielkiej są objętości, że więc dla kołowania koszta tran

sportu opędzić się nie dadzą, - taż sama przyczyna przemawia też w równej mierze za kierunkiem kolei przez Poznań, bo i płody WieI. Xi<;stwa i te które by między Szląskiem i Prusami przewożono, tegoż samego są rodzaju. - Dla Szląska nie b\łoby więc wcale drogi szynowe'; do Pruss i na odwrót, gdyby tylko z samych dróg kommunikacyjnych składać się miała, coby naturalnie uastąpić musiało, gdyby główna kolej z Berlina wprost przez Landsberg i t. d. do Królewca iść miała. Poznań pizeciwnie w tym razie w podobnem byłby położeniu, jak Królewiec, gdyby kierunek przezSzczecin obrano. W tein więc ścieraniu się obustronnego interesu ten tylko pozostaje wybieg, aby rozważano, azali dla Królewca i prowincyi Pruskiej z prostym kierunkiem tyle korzyści, resp. z kołowaniem przez Poznań tyle straty jest połączone, aby dla tego równe pizynajmniej roszczenia P o z n a n i a, nabywające jeszcze przez prostą kommuuikacyę między Szląskiem i Prusami większego znaczenia, na bok usunąć; innego bowiem sposobu nie masz. Jakkolwiek przekonani jesteśmy, że okrążenie przez Poznań dla handlu Królewieckiego z Berlinem i z zachodem nie byłoby wcale tak szkodliwem, ze owszem wszystko za kierunkiem przez Poznań przemawia, obawiamy się jednak, że przeciwnikom naszym ulegniemy, ponieważ magistrat królewiecki zawsze czynny, zawsze gotów na obronę swej sprawy, podczas kiedy my spo się przypalrujem. Nieczynność i cierpliwość .w takiej sprawie przegrywają. Pamiętajmy, ze trzy projekla pod rozstrzygnięcie Najwyższe podano; złych ten obiorą, którego największą korzyść interesenci udowodnią, ale z tych trzech projektów j e d e n tylko potrzeby nasze zaspakoić może.

Wiadomości zagraniczne.

It o s s y a.

Z Petersburga, dnia 27. Lutego.

Reskrypt cesarski do General-adjutanla Hrabi Woroncow, z dnia 3D. Stycznia 1845.

Hrabio Michale, synu Szymona. Poleciwszy wam, wespół z godnością Głównodowodzącego wojskami na Kaukazie i główne zwierzchnictwo nad wydziałem cywilnym w tym kraju, w charakterze Mojego Namiestnika, a znajdując dla dobra służby koniecznem podnieść prawa, które dotąd byfy udzielane główno zarządzającym cywilnym tamże wydziałem, oraz z zopeluein w osobie waszej zaufaniem, rozkazuję: 1) Do ogólnego składu cywilnego na Kaukazie zarządu, w wyższym względzie, przyłączyć tez obwód kaukaski i na tej zasadzie zwierzchność obwodowa kaukaska, we wszystkich sprawach, władzę jej przechodzących, nie udając się do ministerstw, ma ze swe mi przedstawieniami odwoływać się do was. Następnie, od waszej uwagi po przybyciu na miejsce zależeć będzie, uznać i przedstawić na Moje zatwierdzenie: azali wypadnie zupełnie uchylić wpływ na cywilny obwodu kaukaskiego zarząd Dowodzącego wojskami na linii kaukaskie'j, lub leź zawrzeć wpływ ten w pewnych granicach. 2) Wszystkie sprawy, które według teraz istnącego porządku przedstawiane były od głównego zarządu kaukaskiego kraju na rozslrzygnienie ministerstw, pozostawiają się waszej decyzyi na miejscu. Przewód i rozstrzygnienie interesów 'prawodawczych ulegać ma istnąceinu dziś porządkowi. 3) Naczelnik cywilnego zarządu w kraju zakaukaskim, będzie w zastępstwie za was, stale prezydowal w radzie głównego zarządu. Wy postanowicie na miejscu, jakie sprawy sama rada rozstrzygać będzie mocna, w jakich zaś ma się udawać po rozwiązanie do was. 4) Nadto upoważnieni jesteście, ilekroć to za potrzebne uznacie, przedsiębrać na miejscu wszelkie środki wskazane okolicznościami, donosząc wprost Mnie tak o czyunościach waszych,

jako i przyczynach które was do nich spowodowały. Otwierając wam tym sposobem wszelką możność użycia z zupełną władzą uiezmordowauej działalności waszej i długoletniego doświadczenia w sprawach zarządu Państwa, ku dobru kraju wam poufanego, mam przekonanie, że czynnościom waszym i w tym nowym zawodzie towarzyszyć będzie to powodzenie, jakiem dotąd zawsze odznaczała się długoletnia, tronowi j ojczyźnie pożyteczna służba wasza. Pozostaję wam ua zawsze przychylnym.

Ukazy cesarskie do rządzącego sena t u. - Dnia 25. Stycznia. »Z powodu mianowania Generat-porucznika Rurko 2.. NaczeI. nikiem głównego sztabu wojsk ua Kaukazie znajdujących się, rozkazujemy: do czasu mianowania Naczelnika obwodu Kaukaskiego, objąć sprawowanie tego urzędu i połączone z uim obowiązki co do zarządu cywilnego tego obwodu i Czarnomoryi, tymczasowo dowodzącemu wojskami na linii Kaukaskiej i w Czarnomoryi, Generał-porucznikowi Zawadowskiemu. - Duia 26. t. m. Z liczby wybranych przez szlachtę kandydatów N. Cesarz Jmć raczył zatwierdzić ua urzędzie Prezesa Podolskiej izby sądu cywilnego, Alexandra Krokowskiego. Przez ukaz cesarski do rządzącego senatu, z d. 19. S tycznia, następni urzędnicy, którzy obok gorliwego i niepoślakowanego pełnienia swoich obowiązków, wysłużyli prawem ustanowione zakresy, podniesieni zostają (w liczbie innych) do rang: Radzcy Stanu, radzca kollegialny, Podolski gubernialny kontroler Pelix Romiszewski. - Radzcy kollegialnego, radzcy dworu: Naczelnik oddziału 1. departamentu dóbr Państwa Wincenty Krzywice, sprawujący obow. radzcy kalissiego rządu gubernialuego Szymon Robusz, skarbny guberuialny Mohylewski Gaspar Kosaczewski i główny kontroler expedycyi biletów kredytowych Państwa Józef Piotrowski.

F r a fi c y a.

Z Paryża. - Marszalek Bugeaud WYJezdża tu ztąd dn. 5. Marca do Argiern, aby się zająć sprawami tej prowincyi. Mówią, że rząd francuzki wstawił się u papieża w sprawie szwajcarsko-jezuickiej, i że w skutek tego ojciec święty z powodował gen. Jezuitów, aby zakon jego, dobrowolnie ńieprzyjmował powołania do Lucernu. Pau Marchai autor dzieła o familii Orleańskiej jako też wydawca i drukarz tego pisma oparli się przeciw kontumacyjnemu wyrokowi wydanemu przeciw nim przez sąd assisów. Po przyjąć obrony p. Marshal, przeto prezydent trybunału na drodze urzędowej wyznaczył mu pan-i Duvergier dziekana adwokatów, za obrońcę. Pan Marshal już jest w więzieniu z powodu innej skargi. Z Paryża, d. 28. Lutego.

Pan Bossi z missyą rządową do Zurychu się udał. P r e s s e udziela w tej mierze następujących wiadomości: »Posłowie wielkich mocarstw, nie mniej sprawujący interesa mniejszych niemieckich państw ościennych, dyplomatyczne konfereucye odbyli, na których na rozmaite koleje wypadków, z zaburzeń w Szwajczaryi wyniknąć mogących, stosowne uradzili śrcdki. Kanton lucernsiu przychylił się już do żądań Francyi, zakazując generałowi Sonnenberg wyruszyć naprzeciw Argowii, Wiadomości z Bern i Lausanne są wprawdzie zatrważające, tuszymy sobie jednak, że pułki wolne przed wyrokiem związku kroków nieprzyjacielskich nie rozpoczną. Jakikolwiek obrót sprawy te wezmą, Francya, Austrya, Sardynia, Baden i Bawarya zdecydowane, aby wszystkie kantony, któreby jakimkolwiek sposobem na spokojność kraju i ustawy z r. 18 15. targnąć się chciały, ścisłym kordonem opasać. Pan Pontois rozwija wielką czynność i zostaje w nnjlepszem porozumieniu z kantonami katolickiemi.«x. arcybiskup lugdunski, kardynał Bonaid, teraz istotnie do Paryża przybył i odbył już narady z ministrem wyznań i arcybiskupem paryzkim.

Austrya.

Z P r ag i, dnia 25. Lutego.

Przed kilku tygodniami równocześnie tutaj i w niektórych innych minslachfabrycznych napadnięto wszystkich tych drukarzy kalunów, którzy mieli sobie powierzoną straż nad tak nazwaną wspólną kassą posiłków. Tę kassę, jako też wszelkie rachunki i korrespondencye zwierzchność skonfiskowała. Ponieważ się pokazało, że drukarze mieli między sobą bezprawne związki, a nawet i z zagranicznymi robotnikami, i że zebrane pieniądze nie dla owego pozornego celu, nie dla chorych i podróżujących wyłącznie były przeznaczone, lecz i dla tego, aby naczelników podczas ostatnich zaburzeń, którzy lnb do więzienia się dostali, lub też roboty znaleźć nie mogli, wspomódz, z tego więc powodu tych co kassy i korrespondencye utrzymywali, pociągnięto do odpowiedzialności. Bównież zaczęto się wywiadywać o postępowaniu adwokatów, którzy drukarzy owych namówili do oporu przeciw panom iw imieniu ich niestosowne do zwieizrhnnści . II czynili podania. Jakim jest rezultat tego śledztwa, później się dopiero dowiemy. Ogłoszonem już zostało urzędownie mianowanie tutejszego naczelnika miejskiego v. Mr. tb na dyrektora policyi w Wiedniu, o czem dawniej już donosiliśmy. Pan Mulh przez lat 7 swego urzędowania w okolicznościach czasami nader trudnych potrafił sobie uskarbić zupełne zaufanie swoich przełożonych. Energia z którą opierał się usiłowaniom burzliwym stronnictwa czecho-słowiańskiego, wielu mu tutaj zjednała nieprzyjaciół, lecz za to wynagrodzi go sowicie niewygasła pamięć, którą dla niego zachowają wszyscy mieszkańcy miasta naszego, dalecy od wichrzeń stronniczych; a nawet przeciwnicy jego, jeźli chcą sprawiedliwie postąpić, muszą szanować charakter jego i wyznać, że z wykonywaniem urzędowych swoich obowiązków, umiał połączyć ludzkość, która niejednemu przykrość jego położenia usłodzala. T U r C y a.

Z K o n s t a n t y n o p o l a, dnia 12 . Lutego.

Ukończył się już proces względem chłopca greckiego wyznania, który był przeszedł do Isla m izm u, jako też względem zaszłego stąd zbiegowiska ludu. Chłopiec ten oświadczył był po kilkakroć radzie stanu, że się stał Muzułmanem i do religii cbrzesciailskie'j powrócić nie chce. Ponieważ skończył już łat 16, - a nie 14, jak donoszono -. przeto wyrokowała radu stanu, że był już w wieku nadającym prawo do wolnego vf y boru religii, że go zatem do Chrześciaństwa zmusić nie można. Puszczono na wolność księdza, trzech sług kościelnych i kilku innych osób w zbiegowisku ludu przy'" aresztowanych. Tylko diakon, który kapitanowi straży pałasz był wydarł i takowy złamał, wydany został Patryarchatowi greckiemu z poleceniem, aby za przestępstwo przeciw publiczne'} władzy bezpieczeństwa mocno był ukarany, Kapitana straży zdegradowano na prostego żołnierza.

Zwyczajne postępowanie duchowieństwa tutejszego spowodowało zapewne najbardziej owego młodzieńca do tak nieugiętego uporu. - Ciż duchowni bowiem i- słudzy kościelni przyszli z łańcuchem i żelaznemi więzami na szyję przed dom turecki, oświadczając, że chłopiec ten na umyśle jest chory i że go do greckiego domu poprawy zaprowadzić należy. W klasztorze Sgo Jer z e g o, gdzie już za czasów Byzantyńskich wpychano zwalonych Cesarzów, umieszczają podobne osoby na poprawę i uleczenie. Klasztor leży na górze i pyszny ma widok; z przy zdrowym rozumie po pustych celach klasztornych, i z boleścią patrzą się przez mury na pełen życia Stambuł i jego roskosze. - Są przykłady, że osoby lekkomyślne w zamknięciu takiem umieszczono jedynie przez intrygi krewnych pieniędzy lub zemsty chciwych. Stany Zjednoczone Ameryki północnej.

z Londynu, duia 26. Lutego. Paketboot angielski C a m b r i d g e przywiózł świeże wiadomości z Nowego-Yorku. Debaty w izbie reprezentantów w Washiuglouie o prawo tyczące się zajęcia kraju nad Oregonem lezącego, odroczone jeszcze tymczasowo zostały, wzburzenie, które pomyślny postęp planu texai'iskiego zjednoczenia w izbie reprezentantów, wywołał w większej części człanków kongressu, uśmierzyło się powoli i wszystko było jeszcze dosyć in s t a t u q u o . J eden z korrespondentów washingtońskich dziennika new-yorkskiego twierdzi, że nawet stronnictwo demokratyczne w izbie reprezentantów wystraszyło się z swego wojennego względem Anglii stanowiska i dla tego postanowiło dnia 3 O. tak zmienić prawo tyczące się Oregonu, aby mogło się zgodzić z ustawami traktatu; lecz ponieważ poprawka ich jeszcze uie była do podania gotową, dla tego tymczasowo, jak wyze'j donieśliśmy, dalszą dyskussyę względem całego prawa jeszcze odroczono. Co do rozpraw na oweui posiedzeniu z d. 3 O. Stycznia, klóre to postanowienie poprzedziły donosi tenże sam korrespondent washingtoński następujące szczegóły: Izba Zajmowała się dzisiaj także prawem tyczącem się Oregonu, trzech członków mówiło za, 2ch zaś przeciw niemu, między ostatnimi znajdował się także p. Ingcrsoll. Wszyscy mówcy utrzyinywali, ze Stany zjednoczone mają zupełne prawo do owych krajów nad Oregonem, chociaż dwaj ostatni oświadczyli, iż wątpią czy możnaby słusznie rościć sobie jeszcze pretensye do okolicy leżącej na północ od 40. stopnia szerokości. Trzech z nich broniło dalej jeszcze tej zasady, że wedle traktatu wypowiedzieć trzeba Anglii tę część kraju, nim się w nim rząd jakikolwiek ustanowi. Gdyby się inaczej postąpiło, w tedyby się Anglia dotkliwie clula obrażoną i miałaby z swej strony jak najsłuszniejszy powód do wydania wojny Stanom zjednoczonym. Pan Ingersoll wezwał owe stronnictwo, które zdaje się życzyć sobie wojny z Anglią, aby dobrze rozważyło, gdzie będzie teatr lej wojny; iż ona nie będzie się toczyć aui w odległym kraju oregońskim, auiteż w ojczyznle członków zachodu, którzy tak zapalczywie obstają za przyjęciem prawa, lecz na otwarłem morzu, jak daleko lam handel nasz sięga, potem wzdłuż całego naszego atlantyckiego brzegu i na granicy północno-wschodnie';; - pyta się prócz lego wszystkich łych panów czy na laką wojnę przygotowani jesteśmy? - Zawsze praw swego kraju i całości granic jego będzie bronił, lecz twierdzi, że Stany zjednoczone nie mają prawa, dla tego, że Anglia niesłusznie zwiększyła posiadłości swoje, - także niesłusznie i przeciw traktatom sobie postąpić. - H e r a l d uowo yorski zaręcza, że wojenne usposobieuie przeciw preteusyom angielskim codziennie się szerzy i zwiększa, dodając przy tein te słowa: »Poznać można w nowym kierunku, który polityka nasza wzięła, wielką wyższość umysłową sekretarza stanu Calhoun. On w taki sposób zebrał wszelkie środki tyczące się, Oreganu i Texasu, iż powstało ztąd w całym naszym kraju nader nieprzyjacielskie usposobienie przeciw postępom angielskiego zwierzchnictwa, które wkrótce wywołać musi stanowcze starcie się z Anglią.« Washingtoński korrespondeut Heroina powiada nawet, iż w Zjednoczeniu powszechnie o tem myślą i mówią, że polityka zewnętrzna p. Calhouu wywoła w Anglii rewolucyą przez wpływ swój na tameczny system fabryczny. - W JNowym- Yorku twierdzą, że p. Calhoun przesłał panu Goerett, posłowi amerykańskiemu w Londynie, ostatnim parostatkiem nader ważne depesze, w których żąda od rządu angielskiego, aby did stanowczą i zadowalniającą odpowiedź względem postępowania zwierzchności w Bermuda, która nie chciała wydać kilku niewolników, mimo to, iż oni dopuściwszy się zabójstwa na kilku osobach w Florydzie, uciekli do Bermudy. - Dieuniki z Nowego Orleanu donoszą, że jakaś niewolnica, która była kochanką swego pana i żonę jego po kilka razy wybiła i poraniła, dnia 21. przed sąd powołaną i na śmierć wskazaną została Lecz ponieważ była w nadziei, odłożono wykonanie wyroku aż do 28. Marca 1846 roku.

Rozmaite wiadomości.

Czytamy w Revue de Paris następne porównanie sir Roberta Peel z panem Guizot. Ileż lo razy najżarliwsi przyjaciele gabinetu 29. Października z dumą przyrównywali Guizola z sir Robertem Peel! Okazywali nam tych dwóch mężów stanu jako przeznaczonych do długiego rządzenia dwoma największemi IIIO najwyższemi arbitrami pokoju świata. Teraz Stosowna chwila sprawdzenia trafności tego porównania. Oba parlamenty angielski i francuski sil otwarte; oba gabinety stanęły na przeciwko swych opozycji. Jakiż był dla sir Roberta Peel i dla p. Guizot wypadek tego spotkania parlamenlowego? Nigdy od lat trzech, naczelnik torysoskiego gabinetu nie znalazł opozycji spokojniejszej i umiarkowatiszej. Proszę porównać ostatnią mowę lorda Palmerslon z mowami jakie powiedział na poprzednich posiedzeniach; co za różnica tonu! Tego roku nie ma ucinków, ani gwałtownych szyderstw. To przymuszone umiarkowanie nie jeslze świetnym hołdem oddanym szczęśliwej polityce sir Roberta Peel? Naczelnik wigów uznaje, że w sprawie O'Tahejty, Anglija uie mogła więcej po Francji wymagać. Co do Maroko milczy on; milczenie to bardzo wymowne, bo wyznaje żeśmy rozbroili Angliję przez moc ustąpień, poufałych zwierzeń i ofiar nieskończonych. Rozprawy nad adresem były dla sir Roberta Peel tryumfem który go cieszyć musiał, bo niezmierna · wstrzemięźliwość przeciwników była dla niego najświetniejszą pochwalą. U nas, we Francji, przeciwnie gabinet bronić się musiał przeciw naj żywsz ej oppozycji i najgłębiej o ważności jego wykroczeń przekonanej. Główniejsi mówcy okazali się przekonanemi że nie miarkując energji słowa swego lepiej wyrażali uczucia kraju. T o też nigdy jasność pana Thiers nie była gorętsza i bardziej przenikająca; słowo tak dotkliwe p. Dupin nigdy nie było żywsze, a p. Billault w wysląpieniach swoich zachował ścisłość gwałtowną, która ich potęgę zdwajał. l. Ci mężowie stanu nie są awanlurniczemi umysłami; mąją przeszłość, mają i przyszłość o którą sprawiedliwie się troszczą. Kiedy więc swej oppozycji nadają wybitniejszą cechę, to muszą uiocniej wierzyć że co oni myślą, to i kraj myśli z niemi. Prawdę mówiąc, w rozprawach nad O'Tahejty, gdzież była moralna przewaga, jeżeli nie w opozycji? Zaiste nie myślemy zaprzeczać talentowi którego p. Guizot patetyczny prawie dał nam widok; lecz jeżeli utrzymał osobistą swoją wartość jako mówca, czyliż umiał zyskać tę większość silną jakiej żądał do poparcia swojej polityki? Ostatnie glosowania powiadają że nie. Widziano izbę rozpadła na dwie części, opozycję dosięgającą liczby która ją prawie zamieniła w większość, a większość która, doląd gabinet wspierała dosyć mocno, rozczłonkowałasię i rozpadała. Jedni glosowali z opoZYCJą, drudzy zupełnie się wstrzymali; nakoniec ci którzy gałkę swoją dali gabinetowi, czyuili to nie dla tego, iż byli przekonani o samej kwest ji, lecz że w tak gorącem zamieszaniu, uie chcieli opuszczać sztandaru większości. Sir Robert Peel opiera się na zadowolonej dumie Anglji. P. Guizot walczy przeciw narodowemu uczuciu. Sir Robert Peel otrzymuje od parlamentu iż mu wierzą na słowo; nie czyta izbom dyplomatycznych dokumentów, okazuje fakta, wypadki; to jest doslatecznem. P. Gurzot zmuszony jest szukać w korespondencjach naszych ajentów dowodów niebezpieczeństw jakim pokój ulegał, i obawa p. Jarnac staje się dlań argumentem. Obaj ministrowie zgodnie powiedzieli na trybunie, ze pragną większości potężnej, bez której gabinet nie może godnie wykonywać i zachować władzy; lecz jeżeli słowa są jednakie, skutki ich różne bardzo. Sir Robert Peel zachował tę potężną większość i nią kieruje, p. Guizot zaś ją utracił.

Jednakże i sir Robert Peel ma w swojej większości ludzi, którzy czasami z szemraniem tylko za nim postępują. To prawda: jest to kilku ulIratorysów których doświadczenie zmienić ani poprawić nie może. W żadnym szeregu kwestji, czy to materjainych, politycznych, czy religijnych nie myślą oni wyrzec się da * wnych przesądów. Sir Robert Peel wybiega przed nich, i pociąga torysów za sobą, a jeżeli pozostawi ua drodze jednego lub dwóch, ci opóźniający się fanatycy oddają mu ostatnia, sprawiedliwość wystawiając w całe'm świetle zręczność jego polityki. Jacyż to znów ludzie od lat dwóch opuścili p. Guizot? Trzeba ich szukać między najumiarkowańszemi członkami izby. Odstępstwo z każdym dniem wzmagające się, składa się z ludzi którzy nie podnoszą wzgardy uczucia narodowego do cnoty politycznej, ani zmieniają czci nieruchomości w politykę kouserwatysloską. Ludzie ci myślą, ze w zbliżeniach nastąpić mogących między obu środkami, znajdują się szczęśliwie modyfIkacje któreby uwżua wprowadzić w kierunek spraw; ci to ludzie, od odcienia p. Dufiure do odcienia p. Saint-Marc Girardin, kolejno odejmowali pomoc swoją p. Guizot i jego gabinetowi. Te odstępstwa sprawiają zupełnie przeciwny skutek jak wskazany względem sir Roberta Pecla, bo okazują w gabinecie 29. Października szkodliwą nieiuihomość, której ludzie przezorni nie chcieli być wspólnikami. Jakiż wypadek lego poiównania? Sir Ro j e; panuje umysłom otwarłem postępowaniem; żąda tylko uchwał wszystkim użytecznych, użytecznych przyszłości interesów konserwafystowskich zdrowo pojętych. Może wprawdzie żądać ofiar jak zaprowadzenie lub przedłużenie podatku majątkowego; ale nie domaga się uchwał mających pokryć osobiste błędy jego polityki. To też nie stara się ou zapewniać sobie głosów członków większości prywatnemi laskami i względami; głośno objawia, że członkowie większości uważać się winni za dostatecznie wynagrodzonych powodzeniem ich sprawy i ich polityki. W stronnictwie torysoskie'm można się cicho skarżyć na dumę sir Roberta Peel; lecz utyskując na jego nieugiętość idą za nim, wspierają go, bronią. Tu, jak i w innych punktach, postawa p. Guizot niepodobna do postawy sil Roberta Peel. I nie dziw temu. Kiedy się żąda cd członków większości aby głosowali za wyuadgrodzeniem Pritcbarda, nie można sobie ukrywać ze to wymaganie przyKmn jest nawet dla ludzi najmniej drażliwych pod względem narodowej dumy,- naturalnie ztąd idzie staranie aby glosy ich pozyskać drobnetui środkami; nie kieruje się już nimi, ale się im podchlebia i życzenia uprzedza. Nie szukamy tu lexlu do deklamacji, lecz podajem fakla. Kiedy gabinet widzi się w potrzebie żądania od większości z każdym dniem słabnące'j kompromitującego glosowania, naturalna rzecz iż nie może mieć względem niej owej godności pełnej siły w kieruuku i przewodzi wie. i- Czuje że od niej zależy, widzi się nawet w konieczności ulegania nie jnż cząstce izby, ale każdemu członkowi z osobna, gdyż od jednej gałki więcej łub mniej zawisło niepewne jego istnienie. Sir Robert Peel mówi jak człowiek długą przyszłość mający przed sobą, i aby ją sobie zapewuić zręcznie się brał do dzieła; umiał zbadać wszystkie znaki czasu w którym żyje, i wznieść się po nad przesądy stronnictwa którego jest koniecznym naczelnikiem. Tak wydarł wigom zaszczyt nowości w sprawach Irlandzkich. INapróżno p. Plumtree i Robert Inglis narzekają; sir Robert Peel przedsiębierze to coby czyni! lord John Riissel gdyby u władzy się znajdował. Zadziwia O'Connella, rozbraja go, osłabia szczęśliwemi zgody środkami. Biskupi katoliccy Irlandji odpowiedzieli już pierwszym krokom 4 angielskiego rządu, który jeszcze nowe ulepszenia zapowiada. Jakim sposobem Peel doszedł do (ej polityki? ISie zastykając serca swego i umysłu uczuciom, ideomswojego czasu, pojmując że dla zachowania rzeczy istotnych trzeba umieć w porę reformować. Pan Peel ocala swoje stronnictwo rozszerzając je; umacnia je przy władzy przymuszając do zwiększenia jego moralnej sfery. Czyż można lo samo powiedzieć o sposobie w jaki p. Guizot prowadził interesa stronnictwa konserwatystów? Jaka falalność iż znakomity ten umysł zamiast nadawać kierunek, sam jeszcze ulega? Przez chwilę, jest temu trzy lata p. Guizot zdawał się pojmować potrzebę przyłączenia do siebie kilku znamienitych ludzi z lewego środka. Ale to było przemijające natchnienie i którego ani śladu nie zostało! Pan Guizot wygodniejsze'm i pewniejszem uznał zamknąć się najprzód w dawnej większości, potem w ciaśniejszem daleko kółku prywatnych przyjaciół. Tym sposobem stronuictwo konserwatystów w ostatnich czasach zamiast się rozszerzyć ścieśniło się, zamknęło najskromniejszym projektom ulepszenia. Czyż do takiego człowieka jak p. Guizot, nie należało zwalniać to co niektóre instyukta stronnictwa konserwatystów miały zbyt nieruchomego i wyłącznego? Tym sposobem byłby prawdziwe miał podobieństwo do sir Roberia Peel, którćm mu zbytnie przyjaciele podchlebiają. W zagranicznej polityce sir Robert Peel ma taką samą przezorność co w sprawach wewnętrznych. Jakże mówił o mężach politycznych opozycji francuskiej, o p. Mole, Thiersie, Rillault i Dupin? jako minister przewidujący że niezadługo znaleśc ich może na czele spraw ich kraju Człowiek tak praktycznego umysłu jak sir Robert Peel, wewnętrznie musi być przekonany że p. Guizot naraził przymierze obu krajów. Wystawna i niezręczna polityka francuskiego ministra, starająca się ustąpienia swe pokryć napuszoną mową, musi się niebezpieczną wydawać mężowi stanu, Angliją zarządzającemu. Jest to również jednym z rysów postępowania sir Roberta Peel, że z niezwykłą wstrzemięźliwością odpowiada na nieumiarkowane ofiary p. Guizot; słysząc ministra spraw zagranicznych myślałbyś że Francija jednego tylko ma przymierzeńca, Angliję, i stara się tylko o jedną jej przyjaźń. Sir Robert Peel odpowiada p. Guizot że Anglija dumną jest z przyjaznych swoich stosunków z całą Europą. Jednakowoż ląd stały dziwić się może iż go p.

Guizot zapomnieniu oddaje, co bezwąlpienia jest nie bardzo polityczne. To też w obecnej porze sir Robert Peel silnie prowadzi swoje stronnictwo, przeobraża je w pewnych punktach i uczy co ma czyuić abydługo zachować władzę. Kilka tygodni temu, p. Guizot, gdyby posłuchał własnego natchnienia porzuciłby sprawy; pozostając przy sterze, musi poprzestawać na większości bardzo osłabionej, która i lak dwa razy mu się wymknęła. Przyszłość i zewnątrz i wewnątrz jest mu nader trudną. Takie są sprzeczne wypadki do których przyszli sir Robert Peel i p. Guizot. W lem porównaniu nakształt Plutarcha, fakta same tylko mówiły.

Teatr niemiecki w Poznaniu.

Zabiegom JPana dyrektora Vo g t, nieszczędzącego żadnych usiłowań i kosztów, aby przedstawienia sceny niemieckiej urozmaicić, udało gię znakomitą artystkę JPanią Schrod er-Devr i e n na kilka przedstawień dla teatru Poznańskiego pozyskać. Rzeczona śpiewaczka dnia jutrzejszego po raz pierwszy wystąpić ma. Ryłoby» zaiste zbyteczną, chieć tu co powiedzieć na pochwałę lej w całym świecie muzykalnym głośnej artystki, która tryumfy swej sztuki i po za obrębem Niemiec odnosiła i którą pomimo nowo wynurzających się zjawisk w zawodzie podobnym ciągle niezwiędny zdobi wieniec sławy, jako najpierwszą śpiewaczkę Niemiec. Ponieważ opery łatwo rozumieć można, nie posiadając nawet dokładnie języka niemieckiego i dziedzina śpiewu wspólna wszystkim narodowościom, pozwalamy więc sobie teatr niemiecki podczas przedstawień j Pani Schroder Devrien względom łaskawym i udziałowi publiczności naszej polecić. R.

(Nadesłano. ) J eden z najpierwszych komponistów polskich, nawet w Niemczech bardzo wsławiony P. Dobrzański, przybył lulaj w celu dania kilka koncertów na których najlepsze jego kompozycye mają być grane, między innemi Symfonie. Koncercista da się słyszeć na fortepianie. Zwracamy uwagę muzykalnej publiczności na to, i obiecujemy ogólne zadowolnienie. L. M.

U L a m b e c k a przy Wrocławskie '] bramie jest do nabycia: »Moje usprawiedliwienie się względem odstępu od rzymsko-nadwornego kościoła,« od C z e r s k i e g o, ostatniego do Przewielebnego Kousystorza Generalnego w Poznaniu, br. 5 sgr.

LIST GOŃCZY.

Poniżej opisani bracia M axymilian i L e 0\ "Rymarkiewicze, synowie Registratora tu-l tejszego Sądu Nadziemiańskiego RymarkieJ w i c z a, o zdradę kraju lszej klassy obwinienidotąd dozorem policyi zostawali, dzisiejszej fuoey dom ojca swego opuścili i zemkli. ! Wszelkie władze cywilne, wojskowe i sielJskie, jako i osoby prywatne, niech przeto na lindywidua te baczyć, a w razie najścia pojmać "iż pod należytą eskortą do nas odstawić raczą.

. R y s o p i s : Nazwisko, Rymarkiewicz (pryI maner) ; imię, Maxymilian; miejsce urodzenia, Kro to szyn; miejsce p o b Y t u, Poznań: religia, katolicka; wiek, 19 lat; wzrost, 5 stóp; włosy, fciemnobrunatne; czoło, niskie; brwi, brunatne; foczy, brunatne; nos i usta, proporcjonalne; Izęby, zdrowe; broda, okrągła; twarz, pociągła; J cera, blada; postać, cienka; mówi po polsku i *po niemiecku; pozuaki: żadne.

Nazwisko, Rymarkiewicz (kupczyk); imię, 'fLeon; miejsce urodzenia, Krotoszyn; miejsce Jpobytu, Poznań; religia, katolicka; wiek, 16 fiat; wzrost, niema 5 stóp; włosy, brunatne; jczoło, wolne; brwi, brunatne; oczy, niebieskofpzare; nos i usta, proporcyonalne; wąs, nie ma; Izęby, zdrowe; broda, okrągła-, twarz, pociąIgła; cera, zdrowa; postać, mała; mówi po nieaniecku i po polsku: poznaki, żadne. Poznań, dnia 6. Marca 1845.

V 'Mir- Królewski InKwizytoriat.

Oli WIESZCZENIE.

Na imieniu nieruszystćm tu w miejscu pod liczbą 250. na ulicy Zdunowskiej położonem, do księgarza S e II o i jego małżonki należącein, pretensya wynosząca 5U Talarów z prowizyą po 5 od sta na mocy deklaracyi sądowej przedposiedzicieu Auszera i Perli małżonków Siedtfeldów z dnia 11). Stycznia r. 1822., w księdze hipotecznej Rubr. III pod liczbą l. dla kościoła w Sulmierzycach, w skutek rozrządzenia z dnia 24. Listopada 1832. zapisaną została.

Wykaz hipoteczny, na rzeczoną kwotę wystawiony, zaginął. Celem wniesionej extabulacyi wzywają się wszyscy ci, którzy tak co do pomienionćj kwoty jako też do wystawionego wykazu, jako właściciele, cessyonaryusze, wierzyciele lub zastawcy, pretensye roszczą, aby w terminie na dzień 9. Czerwca r. b. o godzinie IOtej zrana przed delegowanym U r. Gilliszewskim Assessoren! Sądu N adziemiańskiego w Izbie naszej instrukcyjućj wyznaczonym, osobiście lub przez upoważnionego pełnomocnika deklaracyą w tej mierze złożyli, w przeciwnym bowiem razie wykaz rzeczony za amortyzowany uznanym, pretensya zaś z księgi hipotecznej wymazaną zostanie. Krotoszyn, dnia 16. Stycznia 1845.

Król. Sąd Ziemsko-miejski.

P r z e d a ż d o b T.

Majętność Karmin, składająca się z WSI 1 folwarku Karmin, z wsi i folwarku Karminek, z folwarku Nowy Karmin, z wsi i folwarku C z a r n u s z k a, w powieciePleszewskiin, jest do sprzedania z wolnej ręki. Chęć kupna mający raczą przejrzeć warunki u G r e g o r a , Kommissarza Sprawiedliwości w Poznaniu w kamienicy Dra. J a g i e l s k i e g o na placu Wilbelmowskim, lub też na gruncie w Karminie. Szampańskiego i t. d.

w poniedziałek dnia 10. i we wtorek dnia I I. Marca przed południem od godziny lOtej a z południa od godziny 3ciej w lokalu aukcyjnym przy placu Sapieżyriskim INr. 2., kilka set butelek dobrego, słodkiego i wytrawnego prawdziwego wina Węgierskiego, jako też słodki maślacz i partya prawdziwego wina Szampańskiego po 6 -12 butelek, jako tez 20 tuzinów flaszeczek prawdziwej Kolońskiej wódki, tudzież artya Hamburskich cygarów, przez publiczną licytację za gotowe pieniądze sprzedawane będą. Anschtitz, Kapitan i KróI. Aukcyonator.

AUH€¥l.

W piątek dnia 14. Marca przed południem od godziny lOlej a z południa od godziny 3ciej na Małych Garbarach i\r. 10. w domu P. Jaffe różne me ble z rozmaitych gatunków drzewa, sprzęty domowe i kuchenne wraz z wielu innenii przedmiotami, i w południe po godzinie 12. w podwórzu tamże prawie jeszcze nowy m o - dny powóz o 4ch siedzeniach więcej dającemu za gotowe pieniądze grubą pruską monetą przez publiczną licytację sprzedawane będą. A n s c h ii t z, Kapitan i KróI. Aukcyonator.

Mam zaszczyt donieść szanownej Publicznościjako 11lój skład robót złotych i srebrnych przeniosłem do JBazarn od pierwszego Marca r. b. Złotnik i jubiler W, Czamechi.

Pomieszkanie do wynajęcia.

Na Grobli Nr. 'i'I, na pierwszćm piętrze są do wynajęcia od l. Kwietnia r. b. 4. izby, kuchnia, piwnica, drwalnia i izba pod dachem. Bliższą wiadomość powziąść można w biurze adminis!racyjne'm przy placu Sapieżyńskim Nr. 2. INiniejszem wysokiej Szlachcie i szanownej Publiczności uniżenie donoszę, że znalazłemteraz źródło opatrzenia się w najprzedniejsze gatunki kawy, t. j. Kuba, Jamaika i Portoriko, zapisawszy znaczne ilości tychże prosto z najpierwszego miejsca handlowego, mając za zasadę niezakupywać farbowanej, ale owszem tylko prawdziwej i naturalnej kawy. Skoro więc powyższe gatunki nadejdą, nieomieszkam uwiadomić. Izydor Appel, młodszy, przy ulicy Wodnej pod liczbą 26. skośnie o b e rży Krakowskiej. Znaczny transport nader przedniej kawy czystego smaku i prawdziwej świeżej oliwy Prowanckiej otrzymał i poleca artykuły te w nader niskiej cenie. J. AppeJ, Wilhelmowska ulica JNr. 9. po stronie poczty.

Prześwietnej Publiczności donoszę najuniżeniej, iż PanS. Kronthal w Poznaniu posiada odeimiie skład gazowego eteru mojej własnej fabrykacyi w zapieczętowanych flaszkach i przedaje tenże, równie jak ja w Berlinie, funt po 5 sgr. Fryderyk Schuster w Berlinie.

W związku z powyźszem uwiadomieniem polecam zarazem znaczny do bór Paryskich lamp gazowych w wszelkich kształtach po cenach bardzo umiarkowanych Handel towarów galanteryjnych A S R S. Kro n t h a l, w rynku Nr. 43.

Ceny targowe Unia 5. Marca.

18-15. r.

POZNANIU. od do Tal. ser fen. T al. ser f«n Pszenicy szefel l 6 - l 12 Zyta dt. 1 l l Jęczmienia d1. . - 23J- - 26 Owsa d1. - 17 6 - 18 6 Tatarki dt l l 2 6 Grochu . d1. l 5 1 _ l 7 6 Ziemiaków d1. . 7 - 8 Siana cetnar - 23- - 24 Słomy kopa 5 25 - 6 5 Masła garniec . l 1 5 - l 22po południu.

W ciągu tygodnia od d. 28.

l.ii ego do b. Marca r. b. u rodz. sie umarto JI l b Sf -' os wzięt» ł «n - f UJ O)' -s s par '::I '1 c s .

2 l 2 l U15łm 3 l 4 - 3 l 2 2 I 5 2 - - - - - - - - 5 5 - - 3 l I 2 l - - 2 ' l - ,

W niedziele dnia 9. Marca 1845. r.

będą mieli kazanie

Podpr. Stroessel. X. Kau. J abczj liski.

X. Man, Amman. - Man. Fabisz.

- Man. Prokop. - Prob. Urbanowicz.

- - Dziek. Kamieński.

- Pr. Grand kc . X. Pr. Grandke.

- Pracb. Stamm. -Kler. Hubner. -Superintend. Fischer. Pastor Friedrieh, U. Kons, Dr Siedler. -Kazu, dyw. Kiese, -Mis. Graf.

JVazwj koś c i o łów .

przed południem.

W kościele katedralnym .... W kość. fani. S. Maryi 3Iagd.

W kościele S. Wojciecha

Franciszk. (gmina niem. - katol.) W kościele dawno XX. Domin.

"\ \ kość. Sióstr miłosierdzia , "W kość. en aniel. >. Krzyża.

W kość. ewaiiiel S. Piotra W kościele garnizonowym

Ogoleni . . . i ib i id l 13 I 61 4 Dodałeś czwarty, zawierający działania sejmów