ROZBUDOWA WODOCIĄGÓW MIEJSKICH W POZNANIU 191

Kronika Miasta Poznania: miesięcznik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1923.09.30 R.1 Nr9/10

Gospodarka we wszystkich miejskich zakładach użytecznoSCl publicznej powinna być prowadzoną- tak, aby zawsze, zdolność produkcyjna ich wyprzedzała na kilka lat zapotrzebowanie miasta. Jest to koniecznem tak ze względu na nieprzewidziany wzrost konsumcji, jak i na cza* potrzebny na przeprowadzenie wymaganych inwestycji. Wobec tego, że w normalnych warunkach miasta stale rozszerzają się, zakłady przemysłowe miejskie z natury rzeczy, aby dotrzymać kroku zwiększającemu zapotrzebowaniu, muszą w swych posczególnyeh częściach stale być rozbudowywane. Zarząd miasta musi zatem posiadać należycie opracowany program, wedle którego rozbudowa ma postępować. Podczas gdy powiększenie zdolności produkcyjnej gazowni lub elektrowni jest związaneni tylko z powiększeniem urządzeń i maszyn i wymaga jedynie odpowiedniego terenu, zaś surowiec - węgiel jest zawsze do dyspozycji w dowolnej ilości, -zwiększenie wydajności wodociągów zależnem jest ponadto od czynnika niepodlegającego woli ludzkiej, to jest, od wydajności terenu, z którego się wodę czerpie. Wyszukanie terenów, które mogły by być przy dalszym rozwoju wodociągów wyzyskane dla poboru wody stanowi zawsze największą troskę zarządów wodociągów.. Długotrwała wojna, wstrzymując na szereg lat kulturalny rozwój naszego kontynentu, sprawiła, że i program na przyszłość dki wodociągów poznańskich nie został należycie opracowany, - brakowało jasnej wytycznej co do najważniejszej rzeczy, to jest terenów wodonośnych. Wobec tego w latach 1920-1922 przeprowadzono ponowne studja i poszukiwania za wodą. których wyniki można streścić w następujących stwierdzeniach. W całej nizinie Wielkopolskiej ze względu na wodociągi wchodzą w rachubę dwa piętra wody gruntowej: górne w dyluwium i dolne w piaskach mioceńskich. W okolicy Poznania niema takich terenów, któreby na dłuższy przeciąg czasu mogły dostarczyć miastu naturalnej wody gruntowej z pokładów dyluwjainyeh. poszczególne tereny wystarczyłyby tylko na kilka, najbliższych łat. zatem chcąc te wykorzystać miasto musiałoby co kilka lat budować nowy wodociąg. Dolne piętro wody gruntowej znajdujące się pod pstrymi iłami poznańskimi pomimo wymaganych znacznych kosztów założenia, nie daje gwarancji, że dostarczy potrzebnej ilości nadającej się do. picia niezabarwionej wody.

KRONIKA MIASTA POZNANIA

J ak wiadomo, głębokie studnie wykonane w okolicy PoznanIa dają przeważnie brunatną wodę, której zabarwienie powstaje z powodu obecności w piaskach mioceńskich pokładów węgla brunatnego. Próby usunIęCIa zabarwienia przeprowadzone w latach 1910-1911 nie dały zadawalniającego wyniku.

Pozostałoby jeszcze użycie do wodociągów wody powierzchniowej z jeziora Kiekrz lub z Warty przy zastosowaniu wolnodzia łających filtrów piaskowych. Wobec niekorzystnych wyników uzyskanych przez miasto po zbudowaniu pierwszego wodociągu w Poznaniu dostarczającego filtrowanej wody z Warty, taki sposób rozwiązania z góry wykluczono. Dzisiaj miasto pobiera około % całej swej wody z doliny Warty w Dębinie. Woda ta tylko w małej części jest naturalną wodą gruntową, przeważnie jest tak zwaną sztuczną rzeczną wodą gruntową, która powstaje przez wsiąkanie wody z Warty do terenu. Badania wykazały, że woda ta przepływając kilkadziesiąt metrów warstwami, piasku i żwiru doskonale się oczyszcza pod względem bakterjologicznym łi mechanicznym; rozpuszczając spotkane po drodze "sole mineralizuje się, nabierając własności, naturalnej wody gruntowej; jedynie temperatura lej wody ulega większym wahaniom. Zauważyć należy, że dotychczasowe doświadczenie oparte na kilkunastoletnim poborze wody z Dębiny do wodociągów, w każdym razie dało jaknajlepsze wyniki. Dla tego też przystąpiono do dokładnego zbadania doliny Warty w okolicy Dębiny, celem określenia z jaką ilością sztucznej wody gruntowej można tam s:ę liczyć. Okazało się, że po rozszerzeniu ujęcia na długość 8,5 kim. wzdłuż Warty, można uzyskać 38000 nr wody dziennie.

po wykonaniu sztucznego nawodnienia terenu ilość ta może do chodzić do 100 000 m: i . Dodać należy, że wodociągi dla miast zasilane sztucznie wytwarzaną wodą gruntową istnieją od szeregu lat i niektóre z nich jak naprzykład Wodociąg Westfalski już dzisiaj doszedł do kilkuset tysięcy m 3 wydajności dziennej, zaś w przyszłości po dalszem powiększeniu będzie dostarczał przeszło pół miljona nr dziennie sztucznie wytworzonej wody gruntowej. Ilość wody, którą można uzyskać w dolinie Warty w okolicy Dębiny, wystarczy dla Poznania na długi przeciąg czasu (na 40 do 50 lat). Orzeczenie wydane przez p. p. Profesora Politechniki we